NOB Specialisatie Droogpak duiken

1. Droogpak Specialisatie
Welkom bij de Droogpak Specialisatie
• Telefoons graag uit.

2. Paul Remkes
 ICT-er, Landmacht reservist
 11 jaar duikervaring
 370+ duiken in diverse gebieden
 2* Instructeur NOB
 IANTD Instructeur
2

3. Droogpak Specialisatie
Leerdoelen
Na het doorlopen van deze specialisatie moet de cursist:
- voldoende weten over de diverse soorten droogpakken.
- diverse onderdelen kennen van het droogpak.
- in staat zijn om te duiken met een droogpak onder alle mogelijke omstandigheden.
Ingangsniveau
Het 1* duikbrevet of gelijkwaardig.
Plaats in het opleidingsschema
Een van de vrije specialisaties voor het behalen van het 4* duikbrevet.
Cursusprogramma
- Theoretische instructie ± 1 avond
- Theoretische toetsing.
- Praktische instructie ±4 duiken in een droogpak.
Cursusplaats
Theorie: Ruimte geschikt voor theorieles.
Praktijk: stroomloos water van minimal 5 meter diepte en een zicht van minimaal 1,5 meter.
Uitgangsniveau
Keuze specialisatie 4* duikbrevet.

4. Droogpak Specialisatie Toetsing
Toetsing
Theorie: Schriftelijke toets die bestaat uit 10 meerkeuze vragen,waarvan er minimaal 7 goed
moeten zijn.
Praktijk: De praktische vaardigheden worden getoetst door middel van continious control zoals dat
ook bij de duikbrevetten plaatsvindt. De opdrachten worden beoordeeld door een
instructeur die zelf de vaardigheidsproeven met succes heeft afgelegd.
Oefeningen:
1. De cursist trimt zich door middel van zijn pak uit op 3 meter diepte gedurende 3 minuten.
Toegestane afwijking + 0,5 meter en – 0,5 meter.
2. De cursist trimt zich uit zonder vinnen en toont aan dat hij vanuit kopstand door middel
van een koprol voorover weer overeind kan komen. Daarbij mag hij geen gebruik maken
van de bodem of iets aan zijn trim veranderen.
3. Demonstreren van de juiste buddycheckprocedure voor het droogpak, met name de
controle van de manchetten en instelling van de ventielen.
4. Het uitvoeren van de geassisteerd opstijging vanaf 10 meter diepte als luchtgever met een
droogpak.
5. Het maken van een reddingsopstijging vanaf 10 meter diepte als droogpakduiker, waarbij
ze zich bewusteloos houdende mededuiker eveneens in een droogpak duikt.
Bij alle ander onderdelen worden dezelfde beoordelingsnormen gehanteerd als voor het 2* duikbrevet.

5. Droogpak History
- Koperen helm
- loodschoenen en lood om de nek
- luchtaanvoer vanaf de kant
- Communicatielijn
Prent uit 1906.

6. Droogpak helemaal droog?
Is het mogelijk om helemaal droog te duiken?
In principe wel, twee lastige plekken:
1.Hoofd
Volgelaatsmasker, aparte opleiding.
Aan te bevelen bij zeer vuil water.
extra 2e trap en extra duikbril aan te raden!
2.handen
Drooghandschoenen
Diverse uitvoeringen.
uitvoering met latex seals en
uitvoering met cuffrings.

7. Handschoenen
Handen zijn meestal de beperkende factor waneer men met een droogpak duikt.
Niet iedereen is even gevoelig voor kou.
Wel moet worden gesteld dat het niet best is voor de gewrichten om in zeer
koud water zonder thermische bescherming te duiken.
Menige “harde jongen” heeft reumatische problemen met zijn vingers gekregen op latere
leeftijd.
De gewone 5-vingerige natte handschoenen zijn, zelfs in een dikke uitvoering, meestal te koud.
Een vrij goede oplossing is het dragen van 3-vingerige handschoenen/wanten.

8. Droog handschoenen
1.Drooghandschoenen met latex seal.
Voordeel:
- als de handschoen lek raakt loopt er geen water in je pak.
Nadeel:
- Op diepte heeft de drooghandschoen niet veel isolatie waarde.
2.Drooghandschoen vast aan je droogpak.
Voordeel:
-Op diepte geen last van squeeze.
Nadeel:
-Als je een lek hebt in je handschoen dan loopt er al gauw water in de rest van je pak.
Het duiken met droge handschoenen is dus verre van probleemloos.

9. Neopreen Droogpak Seals
Neopreen
- Is aan de buitenzijde van een laag nylonweefsel
- Aan binnenzijde glad en van onbekleed neopreen.
- Binnenzijde is erg kwetsbaar.
- Talk de binnenzijde van de seal in met talkpoeder, dit trekt makkelijker aan.
- Ook groene zeep of afwas middel voldoet prima.

10. Latex Droogpak Seals
Latexrubber.
- Zeer dunne manchetten die naadloos en bijzonder soepel zijn.
- Intalken voor gebruik en onderhoud.
- Manchetten dragen zeer comfortabel
- Manchetten verouderen nogal snel en moeten regelmatig worden vernieuwd.
- Gebruik van klemringen bij de polsmanchetten maakt het vervangen eenvoudiger.
- Een kleine insnijding in de rand leidt onder spanning gemakkelijk tot een scheur.
- Oudere latexmanchetten scheuren gemakkelijk.
- Latex is gevoelig voor minerale olieproducten.

11. De Halsmanchet (nekseal)
Zowel in in neopreen als latex uitvoering.
De neopreenmanchet is doorgaans conisch gevormd. Omdat de binnenzijde is bekleed met nylonweefsel,
gaat het aantrekken redelijk gemakkelijk. De halsmanchet wordt altijd naar binnen omgeslagen zodat bij
de neopreen-uitvoering de gladde zijde automatisch tegen de hals ligt. Door de geringe overdruk in het
pak, wordt de omgeslagen lip zacht tegen de hals gedrukt en handhaaft zo de afdichting.
Latex nek seal Neopreen nek seal.
Besef wel, dat een te nauwe halsmanchet zeer onaangenaam is voor de duiker. Bovendien drukt de
manchet dan op een paar zenuwen die de hartfrequentie kunnen beivloeden en daarop zit niemand te
wachten. Daarentegen zorgt een te ruime manchet ervoor, dat er bij de minste hoofdbeweging lucht naar
buiten ontsnapt. zorgvuldig te werk gaan bij het pas maken is dus een eerste vereiste.

12. De Polsmanchet
De neopreen manchet is conisch De latexmanchet kan verschillende vormen hebben.
gevormd en, afhankelijk van de Sommige pakken hebben balgvormige, andere
fabrikant, aan de binnen- of buitenzijde flesvormige of conische manchetten.
van een gladde neopreenlaag voorzien. Het draagcomfort en de afdichtingskwaliteiten verschillen
Meest gebruikelijk dat de gladde kant bij de verschillende vormgevingen nauwelijks van elkaar
aan de binnenzijde zit. en keuze is een kwestie van persoonlijke voorkeur.
Duikers die tijdens het aanspannen van hun arm- en
handspieren grote oneffenheden in hun polsen krijgen
ervaren meestal dat latexmanchetten beter afdichten dan
neopreen manchetten.

13. De Ritssluiting
Vergeleken met vroeger kan de de moderne droogpakduiker aanzienlijk
gemakkelijker
in zijn pak komen door het toepassen van een gas- en waterdichte ritssluiting.
De ritssluiting berust op ongeveer hetzelfde principe als een normale ritssluiting.
Er zijn zowel heavy-duty als non heavy duty ritsen.

14. De Ritssluiting
Pas op met sterke knikken in de rits, kan onherstelbaar beschadigd raken.
Het grootste gevaar voor de rits is het inklemmen van vreemde voorwerpen tijdens het sluiten.
Het kan heel gemakkelijk gebeuren dat er, als er eventjes niet wordt opgelet, delen van de
onderkleding worden ingeklemd.
Het sluiten van de rits moet zodanig gebeuren, dat de kracht in de lengterichting wordt
uitgeoefend en niet, om het ertussen raken van kleding te voorkomen, onder een hoek. Hierdoor
zouden krachten ontstaan waarvoor de rits niet is gemaakt en waardoor snellere slijtage zal
optreden. Houd de treklus vol in de hand, maar houd de pink achter de runner waardoor het
gevaar van ertussen rakende kleding grotendeels wordt tegengegaan.
De ritssluitingen kunnen op verschillende plaatsen in het pak zijn aangebracht.

15. Plaatsen van de Rits

16. Plaats droogpak rits
Plaatsing van de rits op de rug is erg populair, de rits kan echter uitsluitend door een helper worden
gesloten. Het openen kan in principe niet zelf. Eventueel een haakje ergens maken. Het beste blijft
echter het laten openen door een helper.
Plaatsing volgens figuur 3 heeft als voordeel, dat de duiker zelf de rits kan
sluiten en weer openen. Het is voor sommige duikers een heksentoer om
het hoofd goed in de halsmanchet te krijgen, goed uitproberen dus.
Bovendien kan de rits beschadigd worden door de sluiting en blokken
van de loodgordel.
Plaatsing volgens figuur 4 kan in principe door de duiker zelf worden gesloten
en geopend. Bij het sluiten kan de duiker zelf niet zien wat er gebeurt als de
runner achter de hals om gaat en bestaat het gevaar dat er iets tussen de rits komt.
Door de grote lengte is de rits kostbaar en maakt het pak dus relatief duur.

17. De plasrits.
Het kan bijzonder plezierig zijn als een duiker niet zijn volledige
uitrusting, inclusief pak, hoeft uit te trekken als hij moet plassen.
Zeker als het pak langdurig wordt gedragen kan de aandrang echter
wel eens bijzonder groot worden en is het erg comfortabel als er op de
juiste hoogte horizontaal een korte rits is aangebracht.
Voor vrouwen is er tot nu toe geen geschikte oplossing bedacht.
Bij tech diving wordt er gebruik gemaakt van een “p-valve”.
(bij vrouwen meestal gebruik van luiers!)

18. De opblaasinrichting (inflator)
Het is een absolute noodzaak, dat er tijdens de duik lucht in het pak kan worden geblazen.
In het algemeen trimt een droogpakduiker met zijn pak.
Op het pak is een inflator aangebracht om lucht in te kunnen
blazen.
Dit betekent er een extra inflatorslang op die eerste trap moet
worden aangebracht.
Het inblaasventiel is voorzien van een aansluitstuk voor een
snelkoppeling. In veel gevallen is deze hetzelfde als de koppeling
voor de inflatorslang aan een trimjack, maar dit is niet altijd het
geval.
Er is geen universele plaats voor het ventiel op het pak. Wel is aan
te bevelen, dat het met beide handen goed bereikbaar is en niet
door andere uitrustingsstukken wordt afgedekt. De ingeblazen
lucht is nogal koud.
Hoe kun je dit eventueel oplossen?
Ook kan de kunststoffen ring, waarmee het ventiel aan de
binnenzijde van het pak bevestigd is, onaangenaam op de ribben
van de duiker drukken.

19. Het Afblaasventiel
- Plaatsing: vlak achter de polsmanchet
- Niet afstelbaar
- Weinig storings gevoelig
- Alleen oppassen met talk
- Plaatsing: meestal op de linkerbovenarm.
- Als de duiker op het ventiel drukt fungeert het als afblaasventiel.
- Mogelijk door aan de instelring te draaien, mogelijk om de druk in
te stellen waarbij het ventiel ontlucht.
- Praktisch onmogelijk dat er water via het ventiel in het pak doordringt
vanwege terugslagklep.
Als de duiker pluizende onderkleding draagt, bestaat het gevaar dat tijdens het afblazen deeltjes
textiel tussen de verschillende kleppen en hun zittingen blijven steken.

20. De Hoofdkap
Kap: - Aan het pak bevestigd zijn of los.
Kap: - neopree of van latex rubber.
Nadeel van latex is dat ze zodanig goed op het
hoofd aansluiten, dat de oren worden afgedicht
waardoor het gevaar bestaat van
buitenoorsqueeze.
Door het uitademen cq het ontsnappen van lucht
via de nekseal kan er lucht in de kap komen.
Hoe kan je dit oplossen?

21. De Laarzen
Moderne droogpakken zijn voorzien van aangelijmde of aangevulcaniseerde laarzen in
diverse uitvoeringen.
Ze moeten voorzien zijn van een goed loopprofiel en vooral op de plaatsen waar ze met
de vinnen in aanraking komen, stevig zijn uitgevoerd.
Handig is een nok op de hiel die het afglijden van de vinband voorkomt.

22. 2 Hoofdgroepen van droogpakken.
Soort Droogpak 1.isolerend niet isolerend
Materiaal Meestal neopreen Meestal trilaminaat
Onderkleding Niet noodzakelijk, wel Noodzakelijk
aan te raden.
Verlies van Ja Bijna niet.
isolatiewaarde bij
toenemende diepte
Probleem bij vollopen Bij vollopen gelijk aan Bij vollopen groot
van pak. natpak. probleem, trilaminaat
heeft geen isolerende
werking.

23. Rubberen Droogpak. (Niet isolerende droogpakken)
1.Rubberen Droogpak.
Het rubber zorgt voor de afdichting, de textiel voor de sterkte.
De naden zijn met rubbertape afgeplakt.
Deze pakken zijn tamelijk gevoelig voor beschadiging: het
rubber wordt gemakkelijk doorboord en de weerstand van het
pak daartegen hangt dus nauw samen met de kwaliteit van het
rubber en de laagdikte ervan. Ingeval er een lek mocht ontstaan
is dit gemakkelijk te repareren, desnoods met een fiets- of
autobandenplakkertje.

24. Neopreen Droogpak
Voordelen:
• Prijsgunstig
• Zeer goede isolatiewaarde
• Natuurlijk drijfvermogen
• Zeer rekbaar
Nadelen:
• Droogt moeilijk/langzaam
• Sterk samengedrukt op diepte
• Veel extra lood nodig
• Hoog eigen gewicht
• Beperkte levensduur
• Redelijk kwetsbaar

25. Compressed Neopreen droogpak
Voordelen:
• Minder samen drukbaar dan standaard neopreen
• Sterke Nylon bekleding
• Minder extra lood nodig dan standaard neopreen
• Goede pasvorm
Nadelen:
• Droogt moeilijk/langzaam
• Stugger / stijver dan standaard neopreen
• Isolatiewaarde lager dan standaard neopreen

26. Trilaminaat pak
(Niet isolerende droogpakken)
2.Trilaminaat pak:
Twee lagen nylonweefsel met een laagje rubber ertussen.
De naden zijn afgedicht met een speciale tape en vastgevulcaniseerd.
Deze pakken zijn goed bestand tegen beschadigingen, ze kunnen over het
algemeen nogal wat hebben.
Als een trilaminaatpak echter toch lek mocht raken, is reparatie minder
eenvoudig. Een nadeel van dit type pak is dat er totaal geen rek in het
materiaal zit en het dus te groot moet worden aangemeten om de duiker
toch de nodige bewegingsvrijheid te verschaffen.

27. Twin-shell Droogpak.
3.Twin-shell droogpak.
Hierbij bestaat het pak uit twee delen: een binnenpak van isolerend
neopreen en een buitenpak van beschermend materiaal, soms
trilaminaat, soms een stevige soort textiel.
De functie van het binnenpak is thermische isolatie, het buitenpak is
bestemd om het toch wat kwetsbare neopreen te beschermen tegen
mechanische beschadigingen. Deze combinatie vergt wat meer
onderhoud dan de andere pakken. Het zijn als het ware twee aparte
pakken die weliswaar van elkaar kunnen worden gescheiden, maar
de moeite die dit kost is niet gering.
Het spoelen na een duik zal zeer grondig moeten geschieden om
zout, zand en andere ongerechtigheden ook tussen de lagen te
kunnen verwijderen.
Ook reparaties zijn minder eenvoudig uit te voeren dan bij de
enkellaags pakken, al zullen ze vanwege de goede bescherming
minder vaak noodzakelijk zijn.
Klein nadeel is dat het pak moeilijk droogt tussen het buitenpak en
het binnenpak.

28. RockbootsTM
ROCKBOOTS™
DUI was de eerste die een droogschoen heeft ontwikkeld die tegen onze lastige dijken kan.
Standaard zitten deze op all DUI droogpakken.
Loop of klim je veel met een droogpak, dan kan dit echt de oplossing zijn.

29. Het aanpassen van een droogpak
Neopreen-droogpak moet redelijk nauwkeurig op het lichaam aansluiten.
Hals- en polsmanchetten moeten redelijk strak zitten.
Wel blijkt in de praktijk vaak dat een halsmanchet die op de wal wat strak aanvoelt onder water
totaal geen problemen geeft. Wacht dus, tenzij wurging dreigt, met het afknippen van de manchet
tot de ervaringen van de eerste duik achter de rug zijn.
Een niet-isolerend droogpak moet zodanig passen dat de duiker, met onderkleding, in
Foetushouding moet kunnen knielen zonder dat het al te strak komt te zitten.
De laarzen moeten goed passen: te krap reduceert de isolerende werking terwijl te ruim de duiker
het gevoel geeft geen contact meer te hebben met zijn zwemvinnen.
Het is niet juist om eventueel te grote laarzen met vele lagen sokken en proppen in de tenen min of
meer passend te maken. Het zwemmen hiermee is een rampzalige ervaring.
Eis dus in een dergelijk geval bij aankoop andere laarzen.

30. De benodigde hoeveelheid lood.
Met een droogpak meer lood dan een natpak.
Trim jezelf goed uit met een droogpak.
Als ruwe vuistregel mag worden aangenomen, dat het uiteindelijke
gewicht zal liggen tussen de 1 tot 1,5 maal het natpakgordelgewicht.
Meestal zal deze hoeveelheid lood niet meer in het trimvest passen.
Loodharnas kan dan een oplossing bieden.

31. Speciale uitrustingsstukken die benodigd zijn bij het droogpakduiken
In principe kunnen dezelfde materialen worden gebruikt als tijdens het natpakduiken.
Zelfs de vinnen blijken vaak nog gewoon te passen. (als je geluk hebt!)
Als tijdens een winterse duik een speleoset wordt gebruikt, dus 2 aparte automaten, is het verstandig
om de inflatorslang van het droogpak op de 1e automaat aan te sluiten en het trimjack op de
reserveautomaat. Bij storingen in de luchttoevoer van de 1e automaat zal het dan toch nog mogelijk
zijn om te trimmen en/of te redden.

32. Materiaal- en buddycheck
1. Wijzen van trimmen:
- Op het trimvest
- Op het droogpak
- Op een combinatie van beide.
2. De bediening van het inblaasventiel van trimvest en droogpak.
3. De bediening van het ontluchtingsventiel van zowel trimvest als droogpak.
4. Controleren van nek-en polsseals op beschadigingen en lekkage en juiste positie na aantrekken.
5. Controle van de rits op beschadigingen en aanwezigheid van verontreinigingen.
6. Controle van de rits na sluiting of er geen vreemde voorwerpen (onderkleding) zijn ingesloten.
7. Noodprocedures van toepassing voor droogpak duiken.

33. Algemene Duiktechnieken met een droogpak
De droogpakduiker trimt met zijn pak, niet met zijn trimjack. Dit blijft gedurende de gehele duik
leeg blijven. Alleen bij verblijf aan de oppervlakte kan het gebruik van het jack erg plezierig zijn. De
ligging aan de oppervlakte is met een opgeblazen jack veel stabieler en comfortabeler dan met een
gedeeltelijk volgeblazen pak. Zeker bij het doorspreken van oefeningen is dit voor zowel leerling als
instructeur van belang.
Trimt de duiker met zowel pak als jack, dan wordt dit een zeer complexe handeling. Raakt de duiker
in een ongecontroleerde opstijging, dan komt hij handen tekort om beide afblaasventielen tegelijk te
kunnen bedienen. Dit geldt nog meer voor een eventueel assisterende buddy die in een noodgeval
onmogelijk adequaat zal kunnen ingrijpen.
De meeste droogpakduikers gebruiken hun normale trimjack dat nu in feite alleen maar fungeert als
een redvest.

34. Algemene Duiktechnieken met een droogpak
- Lucht verzameld zich op het hoogste punt.
- Voor beginnende droogpak duikers is dit een aparte ervaring
- Train goed “wat te doen als er lucht in je schoenen komt”.
- Tijdens de buitenwater oefeningen zullen we hier verder op ingaan.

35. Het maken van een decompressiestop
Het maken van een decostop gaat in feite precies op dezelfde manier als bij het natpakduiken.
Nu gebruiken we echter het afblaas- en ontluchtingsventiel van het droogpak. In feite gaat dit
nog gemakkelijker dan bij gebruik van het trimjack omdat het ontluchtingsventiel, mits goed
ingesteld, automatisch afblaast. Er moet echter, om de stop te kunnen maken, extra lucht worden
afgeblazen en meestal zal het dan nodig zijn om enige meters onder de stopdiepte het ventiel met
de hand in te drukken. De mate van extra afblazen zal door ondervinding moeten worden
vastgesteld.

36. Geassisteerde opstijging
Het maken van een geassisteerde opstijging met een
droogpak is eigenlijk gemakkelijker dan bij een
natpak, omdat het eigen stijgvermogen wordt
geregeld door de elleboog min of meer op te heffen
en daarmee de mate van afblazen van het ventiel te
regelen. Verder zijn de handen vrij om de buddy en
de ademautomaat vast te houden.

37. Reddings Opstijging
SO = slachtoffer

38. Reddings Opstijging alternatief 1.

39. Reddings Opstijging alternatief 2.

40. Onderhoud
Rits moet worden gesmeerd. Hiervoor zijn verschillende smeermiddelen geschikt.
Voor het smeren moet ervoor worden gezorgd, dat de rits absoluut schoon is.
De metalen lamellen en vooral de ruimte ertussen, moeten met een borsteltje met nylon haren, b.v. een
tandenborstel, zorgvuldig van ongerechtigheden worden ontdaan. Vervolgens wordt de was op en tussen
de lamellen aangebracht door er in beide richtingen langs te strijken. Ook de metalen nokjes in het
sluitvlak van de rits moeten, zij het zeer spaarzaam en voorzichtig, met was worden behandeld.
Het gebruik van siliconenspray als smeermiddel is funest om verschillende redenen. Ten eerste trekt het
vuil aan en bovendien wordt het onmogelijk om ooit nog een nieuwe rits in het pak te lijmen.

41. Onderhoud
Voor het aantrekken pols- en halsmanchetten behandelen met talkpoeder of zeepoplossing.
Talkpoeder werkt minder goed als de seals nat zijn, dat gaat de voorkeur uit naar bv een zeepoplossing.
Na de duik het pak zorgvuldig met kraanwater spoelen.
Latex manchetten in de talkpoeder.
Pak ophangen onderste boven in speciale hanger, of met een stok door de mouwen.

42. Onderhoud
Periodiek moeten het inflator en ontluchtingsventiel worden onderhouden. Dit onderhoud bestaat uit
demontage, controle, reiniging en eventuele vervanging van de diverse onderdelen.
Bij montage moet op de juiste plaatsen een geschikt smeermiddel, meestal siliconenvet, worden
aangebracht. (let op de borgpen aan de binnenkant van inflator)
Dit onderhoud kan door een goede technicus zelf worden uitgevoerd, anders moet het aan een vakman
worden overgelaten.
Kleine lekken in het pak kunnen zelf redelijk goed worden hersteld met reparatiemateriaal dat bij de
leverancier van het pak kan worden aangeschaft of soms zelfs al bij het pak wordt geleverd.
Groot onderhoud in de vorm van grote reparaties aan het pak zelf of de vervanging van manchetten en
rits is zeer gespecialiseerd werk dat dan ook aan specialisten moet worden overgelaten.

43. De extra inflatorslang
Als een droogpakduiker met een normaal trimvest of trimjack duikt, heeft hij een extra
inflatorslang nodig. Als het droogduikseizoen weer achter de rug is, verwijderen sommige duikers
de droogpakinflatorslang en vervangen hem door een blindplug.
Bij de eerstvolgende droogpakduik komen deze duikers dan vaak pas op de duikstek tot de
ontdekking, dat er een slang ontbreekt.
Anderen laten de slang gewoon zitten en tijdens het natpakduiken los in het water hangen.
Hierdoor bestaat het risico dat het fijne mechanisme van de snelkoppeling zodanig vervuilt dat het
vast gaat zitten. Dit is door goed spoelen na de duik redelijk tegen te gaan.

44. Veiligheidsprocedures
Extra veiligheids procedures voor de droogpakduiker:
- Check werking van het inflatorventiel.
- Check werking van het afblaasventiel.
- Check beide ook bij de buddy.
- Check halsmanchet, naar binnen omgeslagen.
- Check of rits helemaal dicht is. (zeker ook na aantrekken van trimvest).

45. Vragen?

46. EINDE
Bedankt voor uw aandacht.