Monthly ashrafia dec 2015

1. ҫ ‫د‬ ١٢
20
200
١٤٣٧ ٣٩٢٠١٥ঽ

2. ‫ررہ‬‫اہ‬‫اہ‬‫زر‬۵۱۰۲‫ء‬۵
‫اداری‬‫ــــــــــــــ‬‫ہ‬‫روی‬‫را‬‫ن‬‫ی‬‫واا‬‫رت‬‫رت‬ِ‫ن‬‫ر‬‫﷓‬‫ارک‬‫ن‬‫ای‬
‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬‫تدبرات‬‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬
‫حاضر‬‫عصر‬‫ڑں‬‫ا‬‫ں؟‬‫ا‬‫؟‬)‫ط‬‫(ٓری‬‫را‬‫ٓف‬‫د‬‫ؽ‬
‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬‫۔‬‫۔۔۔فقھیات۔۔‬‫۔‬‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬
‫مسـائل‬‫کے‬‫آپ‬‫ںاااااااااااااا‬‫راے‬‫ا‬‫روی‬‫ردن‬‫اؾ‬‫د‬‫ی‬
‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬‫۔‬‫۔۔۔‬‫یات‬‫نظر‬‫۔۔‬‫۔‬‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬
‫امروز‬‫فکــــــــر‬‫رم‬ ِ‫روؽ‬‫روۂ‬‫رور‬‫رورزرری‬‫ی‬‫رای‬‫ردن‬‫اء‬‫د‬
‫۔۔۔۔۔۔۔۔‬‫۔‬‫۔۔۔۔اسامیات۔۔۔۔۔‬‫۔‬‫۔۔۔۔۔۔۔‬
‫خواتی‬ِ ‫بز‬‫ال‬‫و‬‫وؼ‬‫ے‬‫وروں‬‫ں‬‫راؾ‬‫ای‬‫رررر‬‫د‬‫واا‬
‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔شخصیات۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬
‫تصوف‬ِ ‫بز‬‫ای‬‫زر‬ ‫ر‬‫د‬‫خ‬‫دا‬‫ز‬ ‫را‬‫﷛‬‫ای‬‫ازری‬‫ام‬‫د‬
‫حیات‬ِ‫ــــــوار‬ ‫ا‬‫را‬‫رن‬‫د‬‫رم‬ِ‫د‬‫ر‬)‫ط‬‫ارروی(ٓری‬‫ارک‬‫ن‬‫ای‬
‫دگی‬ ‫ز‬ٔٔ‫ــہ‬ ‫آئــی‬(‫رزوی‬‫رد‬‫رن‬‫اہ‬)‫ط‬‫ٓری‬‫روی‬‫ررن‬‫ع‬‫د‬‫ی‬
‫دانش۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬ ِ‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔بزم‬
‫ــظــر‬ ‫و‬‫فــکـر‬‫و‬‫ررں‬‫ری‬‫ا‬‫رز‬‫ا‬-‫ٓرارسارس؟‬‫ا‬‫یاےایا‬‫د‬‫رر‬‫را‬‫ازریبار‬‫اا‬‫ای‬
‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬‫یکات‬‫تحر‬‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬
‫تبلیغ‬ِ ‫جھا‬‫از‬‫اں‬ِ‫د‬‫ور‬‫ں‬‫ب‬ِ‫ت‬:‫رای‬ ِ‫وت‬َ‫ز‬‫ی‬‫زری‬ ‫ر‬‫دروغ‬‫واا‬
‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬‫۔‬‫۔۔۔ادبیات۔۔۔۔‬‫۔‬‫۔۔۔۔۔۔۔۔‬
‫ــظــر‬ ‫و‬‫ــقــد‬‫ظ‬ ِ‫اا‬)‫ان‬‫(ومۂ‬‫ای‬‫رد‬‫ل‬‫واا‬:‫ر‬
ِ ‫خـیـابا‬‫حــر‬‫وات‬‫وری‬‫اؽ‬‫یبار‬‫ارک‬‫ب‬‫رویب‬‫اد‬‫د‬
‫۔۔۔۔‬‫۔‬‫۔۔۔۔۔۔۔۔‬‫وفیات‬‫۔۔۔۔‬‫۔‬‫۔۔۔۔۔۔۔۔‬
‫آخرت‬‫سفر‬‫ت‬ِ‫ر‬‫و‬‫﷓‬‫ے‬‫ازار‬‫ی‬‫رار‬‫و‬‫راػ‬‫ای‬‫رن‬‫د‬‫د‬‫واا‬
‫۔۔۔۔‬‫۔‬‫۔۔۔۔۔۔۔۔مکتوبات۔۔۔۔‬‫۔‬‫۔۔۔۔۔۔۔۔‬
‫بازگشت‬‫صداے‬‫رد‬‫ور‬‫اریبلرر‬‫ٓاؼ‬‫زرش‬
‫۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔سرگرمیاں۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔‬
‫خــبــر‬‫و‬‫خــیـر‬‫ٓؽ‬‫ں‬‫ت‬‫ی‬‫راسب‬‫رای‬‫ا‬‫ر‬‫ہ‬‫روؾ‬‫رار‬‫زہ‬ ‫ارسبدرہ‬‫ر‬ِ‫ع‬‫ں‬‫ور‬‫زروزر‬
‫رزی‬‫رارب‬‫ا‬‫ر‬‫رگ‬‫ور‬‫رل‬‫ارسب‬‫د‬‫رم‬‫ی‬‫رڈا‬‫ر‬‫ارس۔‬ ‫ر‬ِ‫اؾ‬‫ں‬‫ور‬

‫مش‬‫ــــــــــ‬‫م‬‫ـــــــــــ‬‫وات‬

3. mubarakmisbahi@gmail.com‫زر‬۵۱۰۲‫ء‬۴
‫رت‬ِ‫ن‬‫ر‬۵5‫رورؾ‬‫رؾ‬‫؍‬۰5۴۱‫ب‬‫ھ‬۶‫ور‬‫؍‬۵۱۰۲‫ر‬‫ج‬‫رک‬‫ر‬‫روز‬‫ء‬5۲‫ے۔‬‫را‬‫رت‬‫ر‬‫ٹ‬‫؍‬‚‫ے‬‫رور‬‫ں‬‫ے‬‫ی‬‫رہ‬‫ی‬‫م‬
‫رػ‬‫ی‬‫ری‬‫ں‬‫ک‬‫ے۔‬‫اا‬‫ر‬‫ٹ‬‛
‫را‬‫ن‬‫ی‬‫رت‬‫﷓‬‫رے‬‫ں‬‫رف‬‫ری‬‫وہ‬‫ار‬‫ہ‬‫ر‬‫ررا‬‫ر‬‫دے‬‫زوت‬،‫ے‬‫رے‬‫ل‬‫ار‬‫ے‬‫رز‬‫ر‬‫ز‬‫ہ‬ ،‫ے‬‫م‬
‫زرروں‬‫ے‬‫ے‬‫تت‬‫رور‬‫وی‬‫ور‬‫ر‬‫ی‬‫راؽ‬،‫وے‬‫ہ‬‫از‬‫ت‬‫ی‬‫د‬‫ے‬‫ار‬‫زرر‬‫ن‬،‫ردن‬‫رور‬ٓ‫ی‬‫ون‬‫روع‬‫رت‬‫و‬‫د‬
‫وت‬‫رور‬‫ڑے‬‫ل‬‫ٓپ‬‫ی‬‫ے‬‫ع‬ ‫ر‬،‫ے‬‫ر‬‫زورے‬‫ی‬‫ر‬‫راہ‬‫رام‬‫زرت‬‫رزری‬‫را‬‫رر‬‫اہ‬‫اہ‬‫رت‬‫ررہ‬‫ار‬،‫ی‬‫و‬‫ر‬‫ری‬
،‫اے‬‫رف‬‫رف‬‫اے‬‫ں‬‫ازے‬،‫ا‬‫اا‬‫ے‬‫ازہ‬‫ں‬‫درا‬‫وع‬‫ے‬‫اج‬‫رر‬‫راہ‬‫د‬‫ے‬‫ن‬‫و‬‫ز‬‫رور‬‫ؾ‬‫ع‬ِ‫خ‬‫ا‬،‫ررؾ‬
‫ا‬‫ت‬ِ‫ل‬‫ر‬‫ورؾ‬‫ر‬‫ہ‬ِ‫د‬‫زے۔‬‫راؾ‬‫ے‬‫ردہ‬‫رام‬‫زرت‬‫ررہ‬‫ار‬‫رت‬‫ررض‬‫ے‬‫رات‬،‫ی‬‫ی‬‫رزر‬‫ل‬‫روز‬‫ازہ‬ِ‫ز‬‫ا‬،‫ا‬‫وؾ‬
‫وہ‬‫ار‬‫ہ‬‫اس‬‫و‬‫رت‬‫د‬‫و‬‫ٓپ‬،‫ا‬‫ع‬‫ا‬ ‫ا‬‫رک‬ ‫ر‬‫ں‬‫ازہ‬ِ‫ز‬‫ا‬‫اق‬‫ے‬‫ردرزے‬‫رک‬‫ہ‬‫ازری‬‫را‬‫ن‬‫اہ‬‫رت‬‫ں‬
‫ے‬‫رار‬‫وی‬‫ر‬‫ی‬‫ٓپ‬‫وت‬‫ے‬‫واؽ‬‫ا۔‬‫ا‬‫زن‬‫ں‬‫و‬‫ے‬‫ررہ‬22‫ی‬‫درش‬‫ی‬‫ٓپ‬‫ہ‬‫ے‬‫ی‬‫راؼ‬‫ن‬‫ہ‬‫رور‬‫ے‬‫وی‬‫رس‬‫؍‬
‫ور۔‬‫ں‬‫ور‬‫رورل‬‫ی‬‫واؽ‬‫رور‬‫وی‬‫ں‬‫ور‬‫رورل‬
،‫رای‬ِ‫م‬‫ا‬‫اہ‬‫د‬‫رت‬‫رن‬‫وای‬‫ب‬،‫ے‬ ‫و‬‫ب‬‫ٓور‬ ‫رور‬‫راؾ‬ِ‫ی‬‫زر‬،‫راؼ‬‫د‬،‫رت‬ِ‫د‬‫ر‬،‫ال‬ِ‫ذ‬‫را‬‫ے‬‫ای‬‫زرس‬
‫ں۔‬‫ی‬‫اں‬‫د‬‫وہ‬‫ر‬‫ی‬‫ٓپ‬‫ں‬‫رور‬‫رای‬‫ام‬‫اہ‬‫د‬‫رری‬‫رد‬‫م‬‫ت‬ِ‫ل‬‫ر‬ ِ‫اا‬‫ے‬‫وہ‬‫ی‬‫وے‬‫ررغ‬‫و‬‫م‬‫ے‬‫روہ‬‫اورزۂ‬
‫ن‬ ‫وؽ‬‫ں‬‫ے۔‬‫رد‬ِ‫ز‬‫ر‬
‫احواڽ‬ ‫خاۂداۂی‬‫ور‬‫رورل‬‫ٓپ‬:۰۶۵۱‫ی‬،‫ے‬‫رررا‬‫ز‬‫و‬‫ہ‬‫ں‬ ‫ے‬‫روہ‬‫ااہ‬‫وازت‬‫اے‬‫ی‬‫ٓپ‬،‫وے‬‫در‬‫ں‬‫ء‬
‫روی‬‫دذ‬‫را‬‫رد‬‫راؾ‬‫اا‬‫زرزر‬‫ے‬‫ٓپ‬،‫ی‬‫رای‬‫رورش‬‫ی‬‫ٓپ‬‫ے‬‫وں‬‫ڑی‬‫ے‬‫رن‬‫وردن‬،‫ا‬‫اا‬‫ٓای‬‫ا‬‫ٓپ‬‫رہ‬‫س‬‫ے‬
‫اہ‬‫رت‬‫راؾ‬ِ ‫ا‬‫رر‬‫ررزر‬‫ن‬‫روی‬‫را‬‫﷓‬‫ارک‬ِ‫م‬‫ر‬‫ا‬‫رری‬ِ‫د‬‫ور‬‫ے‬‫ٓپ‬‫ے۔‬‫ر‬‫اہ‬‫ت‬‫ن‬‫روی‬‫را‬‫﷓‬‫ے۔‬
‫رے‬‫ر‬ ‫رات‬‫اا‬‫زرزر‬‫ے‬‫ٓپ‬‫ں‬‫اا‬‫ی‬‫ے‬‫روہ‬‫ااہ‬،‫ر‬‫ر‬،‫رے‬‫رے‬‫ی‬‫رری‬ِ‫د‬‫ور‬‫ے‬‫ٓپ‬‫د‬‫ے‬‫را‬۰۶5۱‫ای‬‫ے‬‫ء‬
‫وہ‬‫ار‬‫ہ‬‫ر‬‫ررا‬‫ر‬‫وڑ‬‫و‬‫اا‬‫رس‬‫رری‬ِ‫د‬‫ور‬‫ے‬‫ٓپ‬‫ں‬‫اات‬‫رف‬‫ری‬‫ے۔‬‫و‬‫ل‬
‫ٓپ‬‫ر‬‫اا‬‫رس‬‫ررت‬‫ر‬‫ں‬‫رس‬ً‫ر‬‫ر‬‫وہ‬‫رور‬‫ا‬‫ر‬‫ہ‬‫ے‬‫ای‬‫رک‬‫ں‬‫ووزی‬‫دؾ‬‫ی‬۵۱‫رگ‬ ‫را۔‬‫را‬‫ک‬‫اؽ‬‫؍‬‫ت‬
‫رت‬‫ر‬‫د‬‫ے‬‫رے‬‫ال‬‫اا‬،‫رای‬‫ا‬‫اای‬‫رں‬‫ے‬ٰ‫ا‬‫رہ‬،‫رای‬‫وش‬‫ے‬‫رای‬‫ہ‬‫زرؾ‬‫ازری‬‫را‬‫اا‬‫واا‬‫رت‬
‫ٓپ‬‫اا‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫ہ‬‫رز‬،‫رری‬‫رت‬‫ی‬‫وں‬‫م‬ ‫رور‬‫رری‬‫ر‬‫ی‬‫وں‬‫ض‬‫ے‬‫ٓپ‬‫ے‬‫ے‬‫ے‬‫ں‬،‫رس‬‫اھ‬‫ے‬‫اؽ‬‫و‬‫رل‬‫رے‬‫ٓپ‬
‫ں۔‬‫م‬‫ں‬
‫اہ‬‫رت‬‫ن‬‫ازری‬‫را‬‫﷓‬‫رور‬‫ق‬‫و‬‫م‬‫رہ‬‫ااء‬،‫ں‬‫ات‬ِ‫ک‬‫ر‬‫ی‬‫ردہ‬‫رام‬‫زرت‬‫ررہ‬‫ار‬‫رت‬‫رہ‬‫م‬‫ی‬
‫ڑی‬‫ں‬‫رور‬‫رای‬‫رور‬‫رس‬‫زور‬‫د‬‫ہ‬‫ں‬‫رور‬‫راؼ‬‫ن‬،‫ا‬‫اؽ‬‫ری‬‫ی‬‫ں‬‫وزی‬‫ا‬‫رام‬‫زرت‬‫ررہ‬‫ار‬‫رت‬‫ٓپ‬‫ں۔‬‫ٓپ‬
‫زر‬‫ے‬‫روں‬ ‫زووں‬‫ے‬‫رؾ‬‫و‬‫ل‬‫ے‬ٰ‫ا‬‫رہ‬‫ے۔‬‫وز‬‫ی‬‫ی‬‫زورے‬‫و‬‫ررد‬‫رزد‬‫ے‬‫رک‬‫ر‬‫ی‬،‫ں‬‫دی‬‫رر‬‫ردہ‬‫ا‬‫ا‬
‫ں‬‫ٓاز‬‫ن‬‫ے‬ ‫و‬‫رت‬‫ا‬‫رہ‬‫رور‬‫رے۔‬‫زرم‬‫و‬‫ام‬‫رر‬‫ری‬‫رں‬ٰ
‫ارک‬‫ن‬‫ای‬
‫ررہ‬‫ز‬‫ر‬
‫رت‬ِ‫ن‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫را‬‫ن‬‫ی‬‫واا‬‫ت‬‫و‬‫ی‬‫﷓‬

4. ‫اداریہ‬
‫ررہ‬‫اہ‬‫اہ‬‫زر‬۵۱۰۲‫ء‬5
‫ر‬‫اورزۂ‬‫ے‬‫ر‬‫رػ‬‫س‬‫ے۔‬‫ر‬‫ور‬ ِ‫اؾ‬‫ے‬‫روں‬‫ک‬‫روا‬‫رور‬‫ک‬‫ے‬‫وہ‬‫ی‬‫ا‬‫رت‬‫ک‬‫رور‬‫اخ‬‫ااؽ‬‫رے‬‫وہ‬
‫ر‬‫ں۔‬‫دات‬‫ر‬ ‫ررں‬‫ڑی‬‫ں‬‫درا‬‫ے‬‫غ‬‫و‬‫زوت‬‫رور‬‫روغ‬‫ے‬‫ت‬‫و‬‫زن‬‫ں۔‬‫ٓے‬‫ر‬‫رے‬‫ے‬‫رں‬‫رور‬‫وے‬‫ے‬‫رں‬
‫ھ‬‫ہ‬‫ھ‬‫ردر‬‫رے‬‫رز‬‫ے۔‬‫را‬‫ت‬ ‫و‬‫رازی‬‚‫ے‬‫زراا‬‫ی‬‫ری‬‫راے‬‫در‬‫ٓھ‬‛‫ے۔‬‫اہ‬‫ورا‬
‫تربیت‬ ‫و‬ ‫تعلیم‬‫رت‬ِ‫ن‬‫ر‬‫:رت‬‫﷓‬‫ے‬‫رن‬‫وردن‬‫و‬‫ے‬‫و‬‫ر‬ ِ‫ن‬‫ب‬‫ہ‬‫وری‬‫س‬‫ی‬‫ای‬‫ر‬‫ز‬‫ر‬‫ز‬‫وے‬‫ے‬‫ٓپ‬،
‫روی‬‫ازری‬‫را‬‫د‬‫واا‬‫رت‬‫﷓‬‫رری‬‫ورد‬‫ں‬‫ہ‬ ‫را‬‫ردری‬‫ے‬‫ٓپ‬‫راا۔‬‫ٓاز‬‫ا‬‫ت‬ ‫و‬‫م‬‫ر‬‫ڑا‬‫رہ‬‫م‬‫ااہ‬‫ے‬‫﷓‬‫ی‬‫ٓپ‬‫رور‬
‫اظ‬‫رت‬،‫را‬‫ر‬‫ازؾ‬‫رورزہ‬‫ا‬‫را‬‫ں‬‫ووزی‬‫دؾ‬‫ی‬‫رری‬ِ‫د‬‫ور‬،‫راے‬‫درت‬‫ے‬ ‫ڑی‬‫وردن‬‫ں۔‬‫ادہ‬‫وردہ‬‫روی‬‫ی‬‫ر‬‫د‬
‫ٓپ‬‫ے‬ٓ‫اری‬‫ھ‬‫رور‬‫وی‬‫وب‬‫رای۔‬‫ے‬‫اد‬‫ورد‬‫ق‬‫ی‬‫وی‬‫وش‬‫رور‬‫اری‬،‫ررزو‬‫ردری‬‫رای۔‬‫ل‬‫وردی‬‫ی‬‫م‬‫رٓا‬‫ے‬‫اوں‬‫ے‬‫پ‬
‫ے‬‫اا‬‫ڑای‬‫وری‬‫وا‬‫رد‬‫ردن‬‫س‬‫ای‬‫اہ‬‫رت‬‫رت‬ ِ‫اوا‬ِ‫ف‬‫راؼ‬ِ‫ن‬‫۔‬‫﷓‬‫روہ‬‫اہ‬‫زوں‬‫را‬‫ر‬‫د‬‫ری‬‫ز‬‫ر‬‫ہ‬
‫ا‬‫ڑے‬ ‫ورہ‬‫ت‬‫غ‬‫ش‬‫می‬،‫سرا‬‫ے‬‫را‬،‫ا‬‫رہ‬‫ز‬‫ں‬‫اہ‬‫زرس‬‫ی‬‫را‬‫ے‬‫رت‬‫رن‬‫رت‬‫ے۔‬‫درس‬‫ں‬‫ری‬‫ر‬‫ررا‬‫اا‬‫ر‬‫رػ‬
‫زد‬‫ی‬‫ٓپ‬‫ے‬‫رر‬‫ا‬ِ‫ہ‬‫ا‬‫ی‬‫را‬‫رور‬‫ت‬‫ض‬‫ے‬‫را‬،‫ے‬‫ری‬‫ص‬‫رور‬ٰ‫ر‬ِ‫درس‬‫ااؽ‬‫رک‬‫را‬‫س‬‫ا۔‬‫ال‬،‫زا‬‫را‬‫در‬‫راز‬‫اح‬‫ں‬‫ی‬
‫زرس‬‫رس‬‫زوں‬‫را‬‫وے۔‬‫رل‬‫ز‬‫ں‬‫ی‬‫ی‬‫ی‬‫د‬‫راؾ‬‫ر‬‫روؾ‬‫رر‬‫ز‬‫اہ‬‫زرس‬‫ٓاؼ‬‫رہ‬‫ی‬‫رف‬‫ری‬‫رت‬ِ‫ن‬‫ر‬‫رت‬‫د‬‫ے‬‫رس‬‫و‬‫م‬‫ں‬‫اہ‬
‫ہ‬‫رور‬‫ے‬‫ری‬‫رت‬‫ڑی‬‫ت‬ ‫اھ‬‫ے‬‫م‬‫رل‬‫زر‬‫ے۔‬‫ہ‬ ‫را‬‫روزار‬‫اۂ‬‫ے‬‫ل‬‫وا‬‫ال‬‫ں‬‫اراوں‬‫ی‬‫ہ‬ ‫را‬‫رزار‬‫رور‬ ‫وف‬
‫وا‬‫ی‬‫ردرزہ‬‫ے‬‫ات‬‫و‬‫ات‬‫ی‬‫ٓپ‬‫رور‬‫ہ‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬،‫ی‬‫و‬‫ں‬‫وؾ‬‫و‬‫ل‬‫زد‬‫ی‬‫ی‬‫اب‬ِ‫ے‬‫ٓپ‬‫ں‬‫ے۔‬‫ے‬‫ٓپ‬‫ہ‬‫ے‬
‫ڑا‬‫ے‬‫ت‬‫ڑی‬‫ا‬،‫ے‬‫ں‬‫ی‬‫ار‬‫ے‬‫وؾ‬‫زری‬‫فػ‬‫ٓپ‬‫۔‬‫ے‬‫وے‬‫ر‬‫ے‬‫ک‬،‫ے‬‫ات‬‫د‬‫رای‬‫ی‬‫ں‬‫رزاری‬‫رور‬‫م‬‫وی‬‫ہ‬
‫ر‬‫ے‬‫ٓپ‬‫ں‬‫اؽ‬‫و‬‫وف‬‫رس‬،‫ے‬‫رے‬‫زدرر‬‫ا‬‫وں‬‫ی‬‫ٓپ‬‫ر‬‫را‬‫را‬‫رزں‬‫وگ‬‫اہ‬‫اہ‬‫رت‬‫رم‬‫ی‬‫ت‬ِ‫ل‬‫ر‬ِ‫ر‬‫ادر‬ٰ‫ر‬‫رت‬
‫رہ‬‫س‬ ‫روی‬‫را‬ٰ‫ری‬‫زری‬‫ل‬‫ی‬‫۔‬‫ں۔‬‫رے‬‫را‬‫ر‬‫رے‬‫ش‬‫رری‬‫راے‬‫ے‬‫ررؾ‬‫ہ‬ ‫را‬‫ے‬‫ٓپ‬‫م‬‫رز‬
‫ور‬‫وا‬‫رد‬‫ردن‬‫س‬‫ای‬‫را‬‫س‬،‫روی‬‫رد‬‫رزرر‬‫د‬‫واا‬‫ااا‬‫رم‬ ِ‫دذ‬،‫ری‬‫ی‬‫رد‬‫اہ‬‫واا‬‫ررہ‬‫در‬‫رت‬،‫ی‬
‫رر‬‫اہ‬‫ردرن‬‫در‬‫اب‬‫اق‬،‫اوی‬‫رررػ‬‫د‬‫اہ‬،‫رری‬‫ردہ‬‫روؾ‬‫زرر‬‫ردن‬‫وار‬‫ی‬‫واا‬‫رت‬،‫ور‬‫ارک‬‫ہ‬
‫و‬‫رت‬،‫زدی‬‫ردن‬‫ر‬‫د‬‫واا‬‫رت‬،‫ری‬‫ای‬‫اؾ‬‫واا‬‫رت‬‫رازز‬‫خ‬،‫روی‬‫ازری‬‫را‬‫ن‬‫واا‬‫رت‬‫رااؾ‬‫اا‬
‫وروی‬‫روی‬‫ن‬‫اؾ‬‫د‬‫اظ‬‫رت‬،‫ادہ‬‫وردہ‬،‫روی‬‫ی‬‫ر‬‫وررورا۔‬‫ررۃ‬‫م‬
‫رار‬‫وا‬‫ے‬‫رات‬‫و‬‫وا‬‫ای‬‫ےزرس‬‫ل‬‫و‬‫م‬‫ران‬‫را‬‫ے؟‬‫ا‬‫و‬‫ہ‬‫و‬‫س‬‫ں‬ ‫م‬‫وی‬‫و‬‫م‬‫ے‬‫ررؾ‬‫ۂ‬ ‫را‬‫اہ‬‫د‬‫را‬‫ر‬
‫ں‬‫روات‬‫ف‬‫ے‬‫رں‬‫ے‬‫رت‬‫رن‬‫رت‬‫ے؟‬‫ا‬‫ل‬‫اؽ‬‫و‬‫راز‬‫ا‬‫اہ‬‫و‬‫ت‬‫ا۔‬‫م‬‫وی‬‫و‬‫م‬‫رور‬‫ے‬‫ک‬‫زؽ‬‫ری‬‫ے‬
‫وا‬‫ای‬‫زرس‬‫رور‬‫ے۔‬‫ر‬‫ن‬‫ٓاز‬‫زراں‬‫ے‬‫اھ‬‫ے‬‫رات‬‫و‬‫زں۔‬‫راؾ‬‫دات‬‫ر‬ ‫ررں‬‫ی‬‫ن‬‫درا‬‫ے‬‫درت‬‫و‬‫رد‬
‫و‬‫ری‬‫ی‬‫ں‬‫ڑھ‬‫ی‬‫ووری‬‫م‬‫ڑھ‬‫ی‬‫ک‬‫اؽ‬‫زو‬‫ٓپ‬‫د‬‫ے‬‫ررت‬‫ے‬‫رف‬‫ری‬‫راؾ‬ِ‫ر‬‫وے۔‬‫از‬‫ض‬‫ے‬‫ؾ‬
‫خدمات‬ ‫تدریسی‬‫د‬‫ے‬‫رس‬،‫ا‬‫ٓاز‬‫ا‬‫زدی‬‫دری‬‫ے‬‫رف‬‫ری‬‫راؾ‬ِ‫ر‬‫د‬‫ے‬‫ررت‬‫ے‬‫رت‬ِ‫ن‬‫ر‬‫:رت‬
‫را‬‫وت‬‫رس‬‫ے۔‬‫رس‬‫ن‬‫زاہ‬‫ا‬‫اؾ‬‫ے‬‫ٓپ‬‫ں‬‫دوری‬،‫اے‬‫ور‬‫ے‬‫ل‬‫و‬‫م‬‫رے‬‫ں‬‫اؽ‬‫ی‬‫ع‬‫دوری‬‫رق‬‫رات‬‫درہ‬‫ذ‬‫ررر‬
‫رری‬‫ردن‬‫ی‬‫اؾ‬‫اری‬‫واا‬‫رت‬‫﷓‬‫ں‬‫ور‬‫اگ‬‫ہ‬ ‫اہ‬‫ے‬‫رت‬‫رن‬‫رت‬،‫ے‬‫ووز‬‫واں‬‫ے‬‫ت‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫ای‬
‫رااؾ‬‫ض‬‫درہ‬‫ے‬‫ے‬ ‫زازہ‬‫ے‬‫رس‬‫اس‬‫ٓپ‬‫ں‬‫ٓر‬‫زں۔‬‫راؾ‬‫دات‬‫دری‬‫ی‬‫ش‬‫ار‬‫راہ‬‫رن‬‫اؽ‬‫ں‬‫ر‬‫ع‬
‫ے‬‫درت‬‫و‬‫رد‬‫ے‬‫ٓپ‬‫رے۔‬‫راے‬ ‫ہ‬‫ی‬‫رزرروں‬‫زروں‬‫رر‬‫ری‬‫ا۔‬‫ام‬‫رزررہ‬‫ے‬‫ٓپ‬‫ی‬‫ں‬‫ڑھ‬‫س‬،‫ور‬‫رے‬‫ر‬‫ے۔‬
‫ں۔‬‫اق‬ِ‫ع‬‫ر‬‫دات‬‫ی‬‫ٓپ‬‫ں‬‫اوں‬‫ف‬‫ے‬‫ڑھ‬‫س‬‫زے۔‬‫راؾ‬‫اراے‬‫از‬‫د‬‫ی‬‫ں‬‫درا‬
‫خافت‬ ‫و‬ ‫بیعت‬:‫رم‬ِ‫ی‬‫رت‬‫ں‬‫ی‬‫ری‬‫و‬‫ے‬‫ٓپ‬‫رہ‬‫س‬‫رت‬‫ں‬‫د‬‫ا۔‬‫ال‬‫رػ‬‫ا‬‫ت‬‫ر‬‫رؾ‬ِ‫ت‬‫ز‬‫ے‬
َ‫ہ‬‫و‬‫رم‬ِ‫ی‬‫ے‬‫ٓپ‬‫د‬‫رم‬‫ی‬‫راا۔رت‬‫رررز‬‫ی‬‫ے‬‫زوت‬‫ی‬‫ے‬‫رت‬ ‫و‬‫و‬‫وش‬‫رور‬‫رازت‬‫و‬‫ات‬‫و‬‫ٓپ‬‫ے‬‫ہ‬ ‫ر‬‫رہ‬‫ر‬

5. ‫اداریہ‬
‫ررہ‬‫اہ‬‫اہ‬‫زر‬۵۱۰۲‫ء‬۲
‫رم‬ِ‫ی‬‫رت‬‫ے۔‬‫ور‬‫ص‬‫ے‬‫را‬‫ہ‬،‫ے‬‫ٓا‬‫فػ‬‫ہ‬‫ے‬‫ووں‬‫را‬‫ٓپ‬‫ی۔‬‫ار‬‫ادر‬ِ‫ر‬‫ا‬‫ووں‬‫زرروں‬‫رری‬ ِ‫ذرت‬‫ی‬‫د‬
‫ل‬‫و‬‫م‬‫ران‬‫ڑے‬‫ڑے‬‫ری۔‬‫ر‬‫از‬‫ں‬‫زور‬‫ر‬،‫ازی‬‫ے‬‫ے‬‫زا‬،‫راری‬‫و‬‫ورع‬،‫ے‬‫دری‬‫ٓپ‬‫ے‬‫رزز‬‫روے‬‫ز‬‫اے‬‫ے‬
‫ٓے‬‫ر‬‫راں‬‫رور‬‫رں‬‫ز‬‫ا‬‫ر‬‫رے‬‫رودہ‬‫ا‬‫ٓپ‬‫ام‬‫رک‬‫ے۔‬‫ا‬‫ر‬‫ادرا‬‫د‬‫ی‬‫ں‬‫ت‬‫و‬‫ت‬ ‫رور‬‫رات‬‫و‬‫ازت‬،‫ا‬‫ے۔‬
‫ے‬‫ٓپ‬‫رم‬‫ی‬‫رت‬‫ا۔‬‫رازہ‬‫ور‬‫ر‬‫ی‬‫ے‬‫ررات‬‫و‬‫اات‬‫ے‬
‫اہ‬‫رت‬‫رری‬ِ‫د‬‫ور‬‫رے‬‫ے‬‫رت‬‫رن‬‫رت‬‫ن‬‫ات‬‫و‬‫رازت‬‫ی‬‫ے‬‫روی‬‫ازری‬‫را‬‫ای۔‬
‫مسنون‬ ‫عقد‬‫ح‬‫ررد‬‫د‬‫ی‬‫رت‬‫ے‬‫راز‬‫ے‬‫رں‬،‫ے‬‫راے‬ ‫اہ‬‫ے‬‫ے‬‫ٓپ‬‫رم‬ِ‫ی‬‫رت‬‫ت‬ِ‫ل‬‫ر‬ِ‫ر‬‫ر‬‫ز‬‫ار‬:
‫وری‬‫﷓‬‫وا‬‫د‬‫ا‬‫ٓپ‬‫ے‬‫رزی‬‫ز‬‫ات‬‫ی‬۱‫ارچ‬‫؍‬۰۶۲۱‫ں‬‫ء‬‫ی‬‫ٓپ‬‫اھ‬‫ے‬ ‫و‬‫رت‬،‫را‬‫ااز‬‫ے‬‫ت‬‫ر‬‫رہ‬‫ہ‬‫ور۔‬
‫ادری‬ِ‫م‬‫رزد‬‫زووں‬‫ں۔‬‫ات‬ِ‫د‬‫ڑاں‬‫ن‬‫رور‬‫ڑے‬‫زو‬،‫ا‬‫و‬‫اؽ‬‫ر‬‫واؽ‬‫ا‬‫رزدوں‬‫زو‬،‫وے‬‫در‬‫ے‬‫ات‬‫ے‬‫ٓپ‬،‫زری‬‫زدی‬‫ے‬‫زن‬
‫ر‬‫ز‬‫ات‬‫زورے‬‫رور‬‫ے‬‫روی‬‫اا‬‫ػ‬ ‫را‬‫د‬‫واا‬‫رت‬‫اؾ‬‫ا‬‫ررد‬‫رزد‬‫ڑے‬،‫ں‬‫راؼ‬‫د‬‫رور‬‫رت‬‫ک‬،‫ں‬‫رہ‬‫ر‬ٓ‫ا‬‫زے‬ِ‫م‬‫ر‬
‫ے‬‫ے‬‫م‬ ِ‫وؽ‬‫ور‬‫ارک‬‫ررہ‬‫اہ‬‫و‬‫رزد‬‫وے‬‫رے‬‫ہ‬‫ی‬‫ٓرزو‬‫ی‬‫رت‬‫ے۔‬‫روی‬‫اا‬‫ػ‬ ‫را‬‫د‬‫واا‬‫رت‬‫رری‬‫ں‬
‫ی۔‬‫و‬‫ہ‬‫وری‬‫ا‬‫ہ‬‫ی‬‫را‬‫ے‬‫وہ‬‫ی‬‫روس‬‫ر‬‫ے‬‫ٓا‬‫از‬‫ں‬‫ک‬‫اں‬‫ررہ‬‫اہ‬‫رت‬ِ‫ن‬‫ر‬‫رت‬‫ار‬‫رک‬‫ے‬‫اے‬‫رف‬‫ور‬‫ارک‬،
‫ردی‬‫رق‬‫رف‬‫د‬‫ی‬‫اہ‬‫رت‬‫اری‬ ِ‫ارر‬‫﷓‬‫ں‬‫اہ‬‫اؾ‬‫ی‬،‫ا‬‫ا‬‫وع‬‫ا‬‫رے‬‫ال‬‫از‬‫رػ‬‫ے‬‫را‬‫ں‬‫ر‬‫لؾ‬‫ری‬،‫ا‬‫ا‬‫را‬‫رؾ‬‫ر‬ٓ
‫م‬‫ی‬‫رزے‬‫ز‬‫ات‬‫ی‬‫را‬‫ر‬‫زو‬‫رس‬‫ا۔‬‫ا‬‫و‬‫اغ‬‫اغ‬‫زاغ‬‫و‬‫زؽ‬‫ے‬‫ر‬‫زارت‬‫رہ‬‫ااء‬‫ی۔‬‫وی‬‫و‬‫ے‬‫ورے‬‫ے‬
‫رت‬‫رن‬‫رت‬‫م‬‫ر‬‫ار‬‫رک‬‫د‬‫ے‬‫روں‬‫د‬‫را‬‫﷓‬‫ادر‬‫رک‬‫اؽ‬‫ر‬‫واؽ‬‫ا‬‫را‬،‫ں‬‫رے‬‫م‬ِ‫ر‬‫را‬‫ر‬‫رت‬‫ی‬‫ہ‬‫ں‬‫ا‬‫ا‬
‫ت‬ِ‫ل‬‫ر‬‫ات‬‫ں‬‫اراہ‬‫ی‬ٰ‫ا‬‫وا‬‫راے۔‬‫ا‬‫دؽ‬‫ا‬‫را‬‫ے‬ ٰ‫ا‬‫رہ‬،‫ے‬‫ارہ‬‫ا‬‫ز‬‫رت‬ِ‫ن‬‫ر‬‫رت‬‫ہ‬‫ے‬‫ا‬‫﷓‬‫ت‬‫و‬
‫رواز‬‫ی‬‫را‬،‫راے‬‫ا‬‫لؾ‬‫ن‬ ‫د‬‫ں‬‫ررزوس‬،‫و‬‫ی‬‫ر‬‫و‬‫ر‬‫و‬‫ت‬ِ‫ل‬‫ر‬‫ات‬‫رور‬‫روہ‬‫اورزۂ‬،‫راز‬‫ٓن۔‬‫راے۔‬‫ا‬‫ق‬
:‫(ص‬5۱‫ہ)ااا‬‫ا‬‫از‬‫ور‬‫رات‬ ِ‫ز‬‫ررا‬‫ے‬‫ﷺ‬
‫الدن‬‫یامجرعۃ‬‫خر‬
ٓ
‫اا‬‫ۃ‬‫زا‬(‫ٓرت‬‫ی‬‫ی‬‫ررای‬‫ز‬‫اق‬‫ے‬)‫ے‬
‫ں‬‫ای‬‫ی‬‫ی‬‫وروز‬‫وا‬‫ے‬‫ا؛‬‫وے‬‫ورررے‬‫رورازاؾ‬
‫را‬‫وش‬‫واؽ‬ ِ‫اؾ‬‫ا‬‫ی‬‫دہ‬‫ے‬‫۔س‬‫ار‬‫ہ‬‫از‬’’‫ۂ‬‫ہ‬‘‘
،‫ڈاؽ‬’’‫درۂ‬‫ہ‬‘‘‫ا‬‫ں‬‫ارں‬،’’‫ن‬‫دوہ‬‘‘‫ی‬‫ر‬‫ک‬
‫اا،رورزررو‬‫ے‬ِ‫ن‬‫ں‬‫،او‬‫ں‬‫ا‬‫رای‬‫ا‬‫ہ‬‫ب‬ ‫و‬‫روؾ‬‫ے‬
‫ری‬‫وے۔‬‫ی‬‫اؽ‬‫واچ‬‫ازہ‬‫رس‬‫ں‬‫ہ‬‫ے‬‫واے‬۰۴۵5‫ھ‬
‫ی‬‫وٓپ‬‫ر‬‫ک‬‫وااای‬‫وارت‬‫زت‬‫ے‬‫رورن‬‫درود‬‫ے‬
‫ی‬ِ‫ی‬‫ر‬‫ز‬‫ہ‬‫لی‬‫و‬‫رل‬‫ک‬‫ی‬‫ی‬‫س‬،‫ا‬‫ی‬‫ھ‬‫ے‬‫وہ‬‫زو‬‫ں‬‫ں‬’’‫ۂ‬‫ہ‬
‘‘،‫د‬’’‫رررؾ‬‫درہ‬‘‘‫و‬‫ررا‬‫رورارں‬’’ِ‫ن‬‫دوہ‬‘‘‫ی‬‫ر‬‫ک‬‫اد‬
‫ڑی‬،‫از‬‫رر‬‫رس‬‫وری‬‫ہ‬‫ن‬‫وی‬‫ی‬‫رہ‬‫ور‬‫چ‬:‫ہ‬
‫م‬‫ں‬‫اے‬‫ں‬‫دوہ‬‫رس‬‫ہ‬‫ر‬‫ک‬‫ر‬‫ی‬‫روروی‬‫ے‬‫ٔرہ‬‫و‬‫وت‬‫ہ‬
‫وو‬‫ں‬‫ی‬‫روڑے‬‫ب‬ ‫رورا‬‫وررہ‬‫اااااااا‬‫ز‬‫وگ‬‫ن‬‫چ‬‫زا‬‫ر‬‫ی‬
‫و‬‫ں‬‫ررں‬‫ے‬‫۔‬
‫از‬ِ‫ن‬‫ر‬‫ز‬‫اوو‬‫ے‬‫ف‬‫رس‬‫ورے‬’’‫دوہ‬‘‘‫ی‬‫ات‬
‫ی‬‫رس‬‫ر‬‫رو‬‫ے‬‫رار‬‫ے‬‫ں‬‫دود‬‫ری‬‫وی‬‫ے‬‫رػ‬‫ی‬‫رس‬‫ے‬
‫ں‬‫ز‬‫وے‬‫ی‬‫ودر‬‫راؾ‬‫ہ‬‫ت‬‫دری‬‫ں‬‫اؾ‬‫ی‬‫۔دہ‬‫وغ‬‫اور‬‫ر‬
‫ری‬،‫رے‬‫ر‬‫رو‬‫ے‬‫ی‬‫زر‬‫ری‬ ‫ا‬‫ر‬‫ما‬‫ر‬‫ے۔ر‬‫م‬‫ور‬‫ے‬‫ررؾ‬‫ﷺ‬
‫ے‬‫ا۵ہد‬‫ی‬‫اہ‬ ‫ولکن‬ ‫احببت‬ ‫من‬‫یہدی‬‫من‬‫یشاء‬
(۰)‫عل‬ ‫سواء‬‫یہم‬‫ا‬ ‫۵نذرہم‬ ‫م‬ ‫ام‬ ‫انذر۵ہم‬‫منون‬ٔ‫یو‬(۵)
‫ے‬
‫اووز‬ ‫ے‬‫یا‬‫ایہا‬‫الرسول‬‫ما‬ ‫غ‬
ّ
‫۵ل‬‫ال‬ ‫انجل‬‫یک‬(۴)
‫ررازرا‬‫ا‬‫۔ری‬‫ر‬‫ک‬‫ورق‬‫ے‬‫ااف‬‫رررزی‬‫ز‬‫ازی‬‫ای‬‫ے‬
‫ں‬‫اردرزہ‬‫وے‬‫واق‬‫ق‬‫ے‬‫رس‬‫اااا‬‫ی‬‫ے‬‫۔‬‫را‬‫ے‬‫ررؾ‬
‫ی‬‫رری‬‫غ‬‫ہ‬‫ے‬‫ں‬‫زررو‬‫ں‬‫ں‬‫ے‬‫درررزی‬‫ر‬‫اا‬‫اے۔‬
‫ی‬‫ٓر‬‫زا‬‫ں‬‫او‬‫ں‬‫ی‬‫ہ‬‫ت‬‫ر‬‫ن‬‫ا‬‫فػ‬‫ہ‬‫و‬‫ں‬‫ی‬
‫ی‬‫درز‬‫ز‬‫ازہ‬‫ے۔د‬‫ث‬‫اک‬‫ی‬ ّ‫ام‬ ‫۵فرق‬‫ی‬‫عی‬‫ث‬
‫ی‬
‫ثل‬‫ۃ‬‫وسبع‬‫ن‬
‫م‬‫ۃ‬
ّ
‫ل‬‫ی‬ ‫کلھم‬
ّ
‫اامل‬ ‫النار‬‫ۃ‬‫واحد‬‫ۃ‬‫ں‬‫ی‬‫ری‬‫ی‬‫رح‬‫و‬‫رػ‬
‫ا‬‫رز‬‫ہ‬‫ے‬‫رارہ‬‫ت‬‫ں‬‫ری‬‫ار‬‫رت‬‫ک‬‫واورس‬‫ر‬‫ق‬‫رز‬
‫رو‬‫رررزاق‬‫ر‬‫اال‬‫ے‬‫ں‬‫ے۔‬‫٭٭٭٭٭‬
(۰)-‫ٓت‬،‫ص‬‫ورہ‬۲5
(۵)-:‫ٓت‬،‫ررۃ‬‫ورۃ‬5
(۴)-:‫ٓت‬،‫رادۃ‬‫ورۃ‬5۱

6. ‫ااا‬،‫رری‬-asifraza2526@gmail.com‫زر‬۵۱۰۲‫ء‬5
‫ب‬‫بے‬‫دے‬‫هفع‬‫خود‬‫جب‬‫باطل‬‫اول‬‫ھ‬‫كو‬‫دودروه‬ ‫كر‬‫دن‬‫بات‬‫كی‬‫ان‬‫تو‬‫ویں‬‫رہ‬‫ىودکتا‬‫حاصل‬‫فاًدہ‬‫كیا‬‫ي‬‫قول‬‫اس‬‫،ذرا‬ ‫ہے‬
‫ثوری‬‫دعید‬‫بن‬‫دفیان‬‫حضرت‬، ‫میجیے‬‫ڈال‬ ‫هظر‬‫پر‬‫﷫‬‫فرناتے‬‫ي‬‫نذ‬‫بد‬‫كسی‬‫هے‬‫یں:جس‬‫ي‬
ٰ
‫تعامی‬ ‫اہ‬‫دنا‬‫كچھ‬‫دے‬‫ب‬
‫ه‬‫عطا‬‫هفع‬‫نیں‬‫س‬ِ‫ا‬‫كو‬‫س‬
ُ
‫ا‬‫ھ‬‫بدنذ‬‫هے‬‫جس‬‫لااور‬‫فرناًے‬‫یں‬‫ي‬‫توزدٌا۔‬‫كركے‬ ‫زی‬
َ
‫ك‬‫زی‬
َ
‫ك‬‫كو‬‫ادام‬‫هے‬‫س‬
ُ
‫ناٌاا‬‫واتھ‬‫دے‬‫ب‬
‫ے‬‫ی‬‫رٓپ‬‫روروع‬‫رک‬‫ص‬‫ی‬‫ے‬‫ا‬:‫ی‬!‫ور‬‫رے‬
‫ے‬‫ٓپ‬‫۔‬‫ے‬‫ب‬ ‫د‬‫راؾ‬‫ا‬‫س‬‫ے‬‫د‬‫اے‬‫ے‬‫زرورزے‬
‫ارش‬‫ں‬‫رت‬‫ر‬‫ا:ی‬‫ے‬‫رس‬‫ڑا۔‬‫ہ‬‫از‬‫ے‬‫ے‬‫رس‬:‫راا‬
‫وں؟‬‫ٓزی‬‫وڑا‬‫ں‬‫رور‬‫ے‬‫وی‬‫ی‬‫رراز‬‫ے‬‫رس‬‫ی‬‫ب‬:‫راا‬
‫ڑا۔‬‫ہ‬‫از‬‫ے‬‫ااولیاء،ج‬‫(حلیۃ‬‫ڤ‬‫،ص‬‫۳ڠ‬)ْ
‫رور‬‫روزر‬ ‫رت‬‫ر‬‫ز‬‫﷫‬‫ہ‬‫ے‬ ‫ااا‬‫ن‬‫ردہ‬‫ز‬ ‫رت‬
‫ی‬‫رہ‬‫﷫‬‫ں‬‫اا‬‫دث‬‫ے‬‫ب‬ ‫د‬‫ردررور‬‫ی‬
‫۔‬‫ے‬‫رے‬‫،ج‬‫عوانہ‬‫ای‬‫یج‬‫(مستخر‬‫ڢ‬‫،ص‬‫ڣڢ‬)ْ
‫رس‬‫و‬‫وؽ‬‫ل‬‫ے‬‫را‬‫رور‬‫ت‬‫ی‬‫وں‬ ‫د‬‫زن‬‫راا‬ ‫ہ‬
‫ی‬‫وت‬‫رٓا‬‫وہ‬‫ہ‬‫ے‬‫ار‬‫اػ‬‫؟وہ‬‫ے‬‫راے‬‫وں‬‫اد‬‫ر‬
‫ر‬‫ات‬‫ل‬‫ے‬‫رر‬‫ر‬‫ڑھ‬‫ے‬‫ے‬‫ر‬‫وراا‬‫زن‬‫را‬‫رں‬‫رور‬
‫ے‬‫وراا‬‫زن‬‫و‬‫ے‬‫وہ‬‫ر‬‫اذر‬‫ز‬‫ے‬‫رر‬ ‫ے‬‫رس‬‫ووہ‬‫رہ‬
‫رے‬‫ی‬‫و‬‫ن‬‫رے‬‫ہ‬‫وز‬‫فػ‬‫ہ‬‫رور‬‫ے‬‫راے‬‫رار‬‫ا‬‫ی‬
‫ے‬‫روی‬‫ی‬‫ت‬‫ی‬‫رور‬‫ے‬‫زے‬‫م‬‫ا‬‫زوری‬‫ے‬‫اات‬‫وں‬
‫ہ‬‫ام‬‫زو‬‫ازی‬‫ﷺ‬‫وں‬ ‫رازا:د‬‫وک‬‫زو‬‫ے‬‫و‬‫ے‬‫وز‬‫رور‬‫وز‬‫را‬‫و‬
‫رو۔‬‫زور‬‫ے‬‫مسلم،مقدمہ،ص‬‫(صحیح‬۶‫ڣ‬)
‫ق‬‫ے‬‫ت‬‫ی‬‫وں‬ ‫د‬‫ات‬‫ی‬‫راػ‬‫ارے‬‫ی‬‫ہ‬
‫ے‬‫ے‬‫ات‬‫ی‬‫روں‬‫ات‬‫ٓور‬ ‫ی‬‫راؾ‬‫زن‬‫ہ‬‫ڑے‬‫ہ‬‫رز‬‫رور‬
‫اں‬‫ال‬‫ی‬‫را‬‫ں؟وہ‬‫ری‬‫رے‬‫ر‬‫ا‬‫ے‬‫ورے‬‫زاا‬‫ی‬‫را‬‫ا‬‫و‬‫ا‬
‫روہ‬‫اوی‬‫ے(اہ‬‫رے‬‫ں‬‫ر‬‫ر‬‫ور‬‫ی‬‫ا‬‫ودث‬‫رٓا‬‫ے‬
‫ے‬‫زاا‬‫ات‬‫وری‬‫ی‬ ‫د‬‫ہ‬‫رے‬‫ر)،از‬‫ر‬‫ز‬‫ی‬‫ے‬‫ورے‬‫ے‬‫رف‬
‫ہ‬‫ا‬‫ے‬‫م‬‫ی‬‫رک‬‫ا‬‫زووں‬‫اے‬‫ڑی‬‫ے‬‫از‬‫ا‬‫اے‬‫ی‬
:‫ے‬‫وػ‬‫احذاللسانین‬‫الكله‬‫۔‬
‫ب‬ ‫د‬‫وی‬‫رر‬‫رز‬‫ا‬‫ان‬‫ف‬‫و‬‫اا‬‫ل‬‫ر‬‫اے‬‫ات‬‫ری‬
‫وا؟اہ‬‫ا‬‫ل‬‫ے‬‫،رت‬‫ر‬‫اوس‬‫رن‬‫راؾ‬‫ہ‬‫ے‬‫اا‬‫ا‬
‫﷫‬‫رس‬‫ٓارور‬)‫ی‬ (‫ب‬ ‫د‬‫رک‬‫ں‬‫رے‬‫ہ‬‫ے‬‫را‬‫رف‬
‫ں‬‫رؽ‬‫ل‬‫ں‬‫اوں‬‫راں‬‫ری‬‫ے‬‫رت‬،‫رزی‬‫روع‬‫را‬‫ات‬‫ے‬
‫ر‬‫ی‬‫ے‬‫ے‬‫رے‬‫رور‬‫ورور‬‫رؽ‬‫ل‬‫ر‬‫س‬‫ں‬‫اوں‬‫راں‬‫ری‬!‫اا:ا‬
‫ا‬‫ت‬‫ات‬‫ی‬‫ی‬‫ر‬‫ر‬‫ذ‬‫ی‬‫رس‬‫ہ‬‫وں‬‫ے۔‬‫زور‬‫ت‬‫زؽ‬
‫الللكای،ج‬‫السنۃ‬‫اهل‬‫(اعتقاد‬۶‫،ص‬۶‫ڢڠ‬)ْ
‫ووہ‬‫واے‬‫رل‬‫ز‬‫ہ‬‫وی‬‫ں‬‫زؽ‬‫رر‬‫رور‬‫ں‬‫وے‬‫زور‬‫زؽ‬‫ری‬‫و‬
‫ی‬‫ی‬‫ا‬ ‫ے‬‫رگ‬ ‫،ی‬‫ے‬‫رزا‬‫زور‬‫زد‬‫ے‬ِ‫ر‬‫ی‬‫وں‬ ‫د‬‫:ٓپ‬
‫واے‬‫زور‬‫ے‬‫وہ‬‫ی‬‫ات‬‫راا:زؽ‬‫رراز‬‫ے؟‬‫ں‬‫وں‬‫ات‬
‫ر‬‫ں‬‫زؽ‬‫رے‬‫وہ‬‫و‬‫ے‬‫ات‬‫وی‬‫ب‬ ‫د‬‫ہ‬‫اا‬‫ں‬‫ں‬‫رور‬‫ں‬
‫ے۔‬‫ہ‬‫ر‬‫رور‬‫اے‬‛
‫اوس‬‫رن‬‫راؾ‬‫﷫‬‫و‬‫ر‬‫رے‬‫ات‬‫ے‬‫ب‬ ‫د‬‫رس‬‫ے‬
‫و‬‫اہ‬‫ت‬ ‫ی‬‫رواز‬‫اھ‬‫اھ‬‫ے‬‫رای‬‫اری‬‫ں‬‫رس‬‫راا‬‫ردرز‬
‫روری‬‫ے‬‫رار‬‫ے‬‫راات‬‫فػ‬‫ہ‬‫ت‬ ‫ی‬‫رواز‬‫ہ‬‫ے‬‫ووز‬‫ی‬
‫رم‬‫زازہ‬‫ا‬‫ےی‬‫اظ‬‫ات)ے‬‫ی‬‫(دے‬‫رت‬‫ز‬‫را‬‫ہ‬‫ے‬
‫ے،ری‬‫ے‬‫اوس‬‫رن‬‫رت‬‫ی‬‫ب‬ ‫د‬‫ی‬‫و‬‫ازرزے‬‫رے‬‫ے‬
‫دےے‬‫و‬‫راا‬‫روازے‬‫ری‬‫م‬‫ٓر‬‫زا۔ا‬‫روک‬‫ے‬‫ے‬‫ات‬
‫ا‬‫ے‬‫اں‬‫رواز‬‫اری‬‫ہ‬‫ں‬‫رے‬‫وٹ‬‫،ام‬‫ں‬‫د‬‫ر‬‫ے‬‫ورے‬
‫رورپ‬‫،ٹ‬‫وال‬‫ے‬‫وں‬‫رے‬‫ی‬‫ے؟ا‬‫ری‬‫اڑھ‬‫رور‬‫ن‬
‫ے‬‫ک‬‫اپ‬‫لک‬‫ارل‬‫ی‬‫را‬‫ہ‬‫ررں‬‫ی‬‫ررن‬‫ے‬‫وا‬‫ں‬
‫ے‬‫م‬‫س‬‫ا‬‫ں‬ ‫ی‬‫ن‬‫ن‬‫ں‬‫ل‬‫ی‬‫ورہ‬‫رف‬‫لی‬‫روری‬
‫؟‬‫ں‬‫ی‬‫ورم‬‫س‬‫کلی‬‫وڈو‬‫ش‬‫ے‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫ہ‬‚‫ای‬‫اع‬‛‫ے‬‫،درورہ‬
‫ی‬‫را‬‫ں‬‫رور‬‫رں‬‫ل‬‫ر‬‫ہ‬‫راز‬‫و‬‫وں‬‫ی‬‫را‬‫وے‬‫ے‬‫ی‬ ‫د‬‫ں‬
‚‫وں‬‫ازہ‬‛‫ر‬‫ر‬‫راا‬‫اے‬‫ے‬‫اے‬‫ررں‬‫ی‬‫ت‬ ‫و‬‫اا‬
‫ے‬‫۔ررس‬‫واں‬‫ہ‬‫زرر‬‫رات‬‫زن‬‫ت‬ ‫رور‬‫ز‬‫و‬‫ے‬‫ے‬
‫ے‬‫،رس‬‫ے‬‫ات‬‫ت‬‫ی‬‫ت‬ ‫و‬‫وردن‬‫وز‬‫ے‬‫راز‬‫دوال‬
‫رل‬‫اے‬‫رازہ‬‫ے‬‫ودث‬‫رٓا‬‫زرس‬‫رور‬‫رر‬‫ررو‬‫ی‬‫ت‬‫ے‬
‫ڑں‬‫ا‬‫ں؟‬‫ا‬‫؟‬‫راؽ‬‫ٓف‬‫د‬
‫ار‬‫ر‬
‫ط‬‫ٓری‬

7. ‫تدبرات‬
‫اہ‬‫ررہ‬‫اہ‬‫زر‬۵۱۰۲‫ء‬۱
‫خ‬‫ررط‬‫اع‬‫ی‬‫ز‬‫و‬‫واؽ‬‫رل‬‫رے‬‫ہ‬‫وز‬‫فػ‬‫ہ‬‫ے‬‫رت‬
‫و‬‫راؼ‬‫ر‬‫رو‬‫راؽ‬‫و‬‫د‬ ‫اق‬‫ے‬‫وت‬‫رٓا‬‫اہ‬‫رورے‬‫ت‬‫ی‬
‫رور‬‫رے‬‫ر‬‫و‬‫ے‬‫رں‬‫را‬‫ب‬‫رور‬‫وے‬‫ت‬ ‫زرت‬‫ی‬‫رورؽ‬
‫واے‬‫ٓاا‬‫ات‬‫ے‬‫وں‬ ‫د‬‫ی‬‫راا‬‫ے‬‫واؽ‬‫رل‬‫رے‬
‫ر‬‫اری‬‫ہ‬‫رے‬‫ی۔از‬‫۔‬‫ے‬‫رری‬‫ز‬‫ذہ‬‫ی‬
:‫ے‬ٰ‫ا‬‫اری‬ِ‫ز‬‫ررا‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ُ‫ک‬ َ‫ُس‬‫ف‬ِ‫ن‬َ‫ا‬ ‫ا‬ۤ‫ُو‬‫ق‬ ‫ا‬ِ‫و‬ُ‫ن‬َ‫م‬ٰ َ‫ن‬ِ‫ی‬ٔ‫ذ‬َ‫ال‬ ‫ا‬َ‫ہ‬ُ‫ی‬َ‫ا‬ٓ‫ی‬
ُ‫ۃ‬َ‫ار‬َ‫ح‬ٔ‫ح‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ُ‫اس‬َ‫ن‬‫ال‬‫ا‬َ‫ہ‬ُ‫د‬ِ‫ُو‬‫ق‬ َ‫و‬‫ا‬ّ‫ار‬َ‫ن‬ِ‫ه‬ُ‫ک‬ِ‫ی‬ٔ‫ل‬ِ‫ہ‬َ‫ا‬.‫(پ‬۸‫ڥ‬:‫یم‬‫،التحر‬‫ڣ‬)ْ
‫ے‬‫گ‬ٓ‫رس‬‫و‬‫وروں‬‫ر‬‫رے‬‫رور‬‫اوں‬‫ری‬‫ورو‬‫راا‬‫رے‬
‫ٓزی‬‫ن‬ ‫ر‬‫ے‬‫س‬‫ار‬‫ں‬‫ر‬‫رور‬‫۔‬)‫کزاامان‬‫از‬‫(ترمہ‬
‫ہ‬‫وں‬‫رور‬‫ے‬ ‫ا‬‫ی‬ ‫ات‬‫رای‬‫ا‬‫ھ‬‫ے‬‫ب‬ ‫د‬
‫اوت‬‫ے‬‫زن‬‫ے‬‫رر‬‫رک‬‫زا‬‫زاا‬‫ر‬‫ات‬‫ی‬‫زن‬‫زن‬‫ی‬‫وہ‬
‫ے‬‫ای‬‫رای‬‫راا‬‫ے‬‫رس‬‫ے‬‫وا‬ ‫ر‬‫ا‬‫اوت‬‫وی‬‫رور‬‫ے‬
‫وری‬‫اا‬‫،رت‬‫﷫‬‫را‬‫ے‬‫ات‬‫ی‬‫ب‬ ‫د‬‫ی‬‫ے‬‫س‬:‫ا‬
‫ا۔‬‫ل‬‫ے‬‫راا‬‫ی‬ٰ‫وا‬‫ارک‬‫رہ‬‫وہ‬ُ‫اھ‬‫ے‬‫وہ‬
‫ااولیاء،ج‬‫(حلیۃ‬‫ڤ‬‫،ص‬۸‫ڥ‬)ْ
‫ا‬‫ات‬‫ی‬‫ب‬ ‫د‬‫ی‬‫ے‬‫س‬:‫ے‬‫ی‬‫رر‬‫رس‬‫وؽ‬‫ہ‬‫ے‬‫ٓپ‬฀
‫ذہ‬‫ے‬ٰ‫ا‬‫رہ‬‫اوہ‬‫وؾ‬‫وا‬‫ب‬ ‫د‬‫ا‬‫رس‬‫رے‬‫رور‬‫ی‬‫ے‬‫وہ‬
‫ہز‬‫ے‬‫س‬‫ر‬‫اؽ‬‫ے‬‫ا۔‬‫زا‬‫ر‬‫ااولیاء،ج‬ ‫(حلیۃ‬۷‫،ص‬۶۳)
‫اری‬‫ر‬‫ن‬‫د‬‫رت‬‫﷫‬‫ات‬‫ی‬‫ی‬‫ے‬‫رس‬‫ی‬‫ے‬
‫وہ‬‫رور‬‫اے‬‫اا‬‫رے‬‫رػ‬‫ی‬‫ب‬ ‫د‬‫ی‬‫ے‬‫:س‬‫ے‬‫رای‬‫رراز‬
‫رزی‬‫م‬‫وات‬‫ت‬‫ے‬‫رس‬‫و‬‫ے‬‫ب‬ ‫د‬‫ہ‬‫ہ‬‫و‬‫ی‬‫اا‬
‫اے‬‫رزا‬‫ورے‬‫ے‬‫س‬‫ے‬‫رس‬‫رے‬‫رور‬‫ی‬‫اے‬‫ا۔‬
(‫العلم‬‫وجواهر‬‫اْجالسۃ‬‫،ج‬۸‫،ص‬۸۳‫ڦ‬)ْ
‫ن‬‫ات‬‫ی‬‫را‬‫و‬‫ں‬‫رہ‬‫ے‬‫ے‬‫ع‬‫وز‬‫ب‬‫ال‬‫رل‬‫ہ‬‫ہ‬‫ر‬
‫ر‬‫وؽ‬‫رس‬‫ر‬‫ر‬‫،ذ‬‫ے‬‫وا‬‫ال‬‫ادہ‬‫ا‬‫و‬‫زوروں‬‫ر‬‫ر‬‫رؽ‬‫ل‬‫ے‬،
‫رت‬‫ا‬‫وری‬‫د‬‫ن‬‫ا‬‫﷫‬‫د‬‫ی‬‫ے‬‫ں:س‬‫راے‬‫ب‬
‫س‬ِ‫ر‬‫و‬‫رس‬ٰ‫ا‬‫رہ‬‫ا‬‫ھ‬‫ے‬‫ے‬‫س‬‫ارور‬‫راے‬‫ں‬‫ا‬‫ع‬‫ں‬
‫وڑزا۔‬‫رے‬‫یی‬
‫ہ‬ َ‫ک‬‫یی‬
‫ہ‬ َ‫ک‬‫و‬‫راؾ‬‫ے‬‫اارس‬‫اھ‬‫ے‬‫ب‬ ‫د‬
‫ابلیس،ص‬‫(تلبیس‬۶‫ڡ‬)ْ
‫ڑے‬ ‫زد‬ ‫رورؽ‬ ‫زو‬ ‫اں‬‫س‬ ‫ے‬ ‫ے‬ ‫ال‬ ‫ق‬ ‫رل‬ ‫ہ‬
،‫رےے‬‫ای‬‫روز‬‫رت‬‫ے‬‫ب‬ ‫د‬‫ی‬‫﷫‬‫ے‬
‫ے۔‬‫وی‬‫ات‬‫رک‬‫فػ‬‫ے‬‫ٓپ‬‫ا:ے‬‫و‬‫ہ‬‫ے‬‫رس‬‫ے‬‫ٓپ‬
‫ہ‬‫را‬‫ہ‬‫وے‬‫ے‬‚‫ں۔‬‫ی‬‫،ٓزی‬‫ں‬‛‫رارہ‬‫ے‬‫روں‬‫رور‬
‫ی۔‬‫ات‬‫ہ‬‫زوار‬‫وے‬‫رے‬‫راای،ر‬‫رۃ‬‫رل‬‫(راز‬۰،‫ص‬۰5۴)
‫رن‬‫ن‬‫د‬‫راؾ‬‫ہ‬‫ے‬‫وؽ‬‫رور‬‫﷫‬‫ب‬ ‫د‬‫ی‬‫رر‬
‫لر‬‫راں‬‫ں‬‫اوں‬‫رے‬‫و‬‫ے‬‫ہ‬‫رک‬‫ے‬‫اؾ‬‫ے‬‫۔ر‬‫ے‬‫ؽ‬
‫راے‬‚:‫رے‬‫ے‬‫۔‬‫ے‬‫ں‬‫اؽ‬‫را‬‫ات‬‫ے‬‫س‬ِ‫ر‬‛‫وہ‬‫ہ‬‫ی‬
‫اا۔‬‫رھ‬‫ے‬‫س‬‫ی‬‫ٓپ‬‫بطۃ،ج‬‫ابن‬‫الكری‬‫(اابانۃ‬۸‫،ص‬‫ڠڤڡ‬)
‫ہ‬‫وا‬‫وؾ‬‫ے‬‫ن‬‫ں‬‫رے‬‫رر‬‫ورات‬‫د‬‫م‬‫رز‬
‫ر‬‫رزی‬‫ے‬‫رور‬‫ی‬ ‫د‬‫ل‬‫ر‬ ‫س‬‫را‬‫اس‬‫رے‬‫رور‬‫ڑا‬
‫و‬‫روی‬‫را‬‫ں‬‫ی‬‫س‬‫و‬‫ت‬ ‫وور‬‫راا‬‫ر‬‫و‬ ‫ری‬‫رور‬‫ے‬‫اا‬
‫روات‬‫ا‬‫ہ‬‫ں‬‫رزی‬‫دم‬‫رر‬‫ں۔‬‫زی‬‫ی‬‫ا‬‫و‬‫رس‬
‫از‬‫ری‬‫ی‬ ‫رن‬‫ردن‬‫رری‬‫خ‬‫رت‬‚‫فی‬ ‫الكذس‬ ‫رو‬
‫النفس‬ ‫مناصحۃ‬‛‫اات‬‫ے‬‫اری‬‫زن‬‫ن‬‫رودرہ‬‫رت‬‫ں‬
‫ا‬‫ا‬‫:ٓپ‬‫ں‬‫ے‬‫ں‬‫ۃ‬‫رت‬‫ر‬‫رک‬‫۔ٓپ‬‫واے‬‫ں‬‫رہ‬‫رواء‬‫ر‬
‫ای‬‫ہ‬‫ے‬‫رے‬‫ڑھ‬‫از‬‫رک‬‫وی‬‫ی‬‫ں‬‫رز‬‫ے‬‫زری‬‫راؾ‬‫رااؾ‬
‫وے‬‫رز‬‫دہ‬‫ں‬‫ی‬‫م‬‫ہ‬‫ص‬‫ر‬ِ‫ہ‬‫ارا‬‫وت‬‫ری‬‫وا۔ٓپ‬‫د‬‫رٓا‬‫رور‬‫ی‬‫ی‬
‫ں‬‫از‬‫ہ‬‫ی‬‫ٓدہ‬‫ں‬‫ہ‬‫ای‬‫م‬‫رور‬‫ے‬‫رے‬‫رری‬‫ز‬‫و‬‫رہ‬‫رور‬
‫ورس‬‫ای‬‫وت‬‫ری‬‫ا۔اہ‬‫روں‬‫زور‬‫ے‬‫وز‬‫رے‬‫ارور‬‫ڑوں‬
‫رے‬‫ل‬‫ورہ‬‫ہ‬‫ای‬‫رال‬‫ن‬‫دری‬‫اہ‬‫اہ‬‫۔ارػ‬‫ٓی‬‫وٹ‬
‫و‬‫ے‬‫ررت‬‫ی‬‫زری‬‫راؾ‬‫رااؾ‬‫ۃ‬‫ور‬‫ں:ہ‬‫راے‬ ‫د‬‫ے‬
(‫وی‬‫ار‬‫ذرے‬‫ے‬‫زن‬‫ن‬‫رودرہ‬‫رت‬‫دراؽ‬‫م‬‫رہ‬‫رۃ‬
‫رن)۔‬،‫ردہ‬‫ردۃ‬‫ع‬‫رور‬‫راز‬‫ن‬‫رور‬‫(ف‬۵‫ب‬2)
‫ات‬‫رن‬‫د‬‫ی‬‫رر‬‫ہ‬‫حیاتہ‬ ‫بطول‬ ‫متعنااہ‬‫ری‬
‫از‬‫البرہان‬‫ں‬‚‫ر‬‫رار‬‛‫ل‬‫ورہ‬‫ہ‬‫ت‬‫ے‬‫ورا‬‫ے‬
‫ی‬‫ات‬‫ہ‬‫و‬‫ے‬‫ن‬‫رررم‬‫رر‬‫ل‬‫د‬‫رؾ‬‫:ی‬‫ں‬‫راے‬‫ے‬‫ے‬
‫رہ‬‫رہ‬‫ی‬ ‫وف‬‫اہ‬‫ب‬ِ‫ہ‬‫رر‬‫ے‬‫ی‬‫ہ‬‫راا‬‫اا‬‫ے‬‫ون‬
‫و‬‫رگ‬ ‫دی‬‫رک‬‫ے‬‫ف‬‫راہ‬‫وہ‬‫رور‬‫زا‬‫ھ‬‫راہ‬‫رک‬‫اػ‬‫ے‬
‫ع‬،‫زوام‬‫د‬‫ر‬‫ور‬‫رر‬‫ہ‬‫م‬‫ﷺ‬‫رے‬‫وے‬‫رػ‬‫ے‬‫زدرر‬‫ے‬
‫وہ‬‫ہ‬‫ے‬‫اا‬‫ا‬‫رگ‬ ‫دی‬‫رس‬‫زا‬‫و‬‫را‬‫ے‬‫ر‬‫ں‬‫ر‬‫ے‬‫ں‬‫راہ‬
ٰ ِ‫زارت‬‫ہ‬ ‫ای‬‫ی‬‫ا‬‫رک‬‫راؾ‬‫ورا‬‫زارت‬‫و‬‫زا‬‫ﷺ‬‫ے‬
‫ت‬‫ں‬‫ے‬‫وہ‬‫ی‬‫س‬‫را‬‫روؾ‬‫ن‬‫ر‬‫رور‬‫ور‬‫ہ‬‫ں‬‫ب‬‫د‬‫ے‬
‫درااؾ‬ ِ‫زارت‬‫زا‬‫رک‬‫ﷺ‬‫رس‬‫ے‬‫ں‬‫رور‬‫ا‬‫ر‬‫ز‬‫ور‬‫ے‬‫ہ‬‫ک‬
‫د‬‫و‬‫ا‬‫ا‬ ‫ق‬‫ے‬‫روی‬‫ے‬‫زارت‬‫ام‬‫زو‬‫ﷺ‬:‫راا‬‫ے‬
‫صاحبہ‬‫فیہ‬‫یطعن‬‫الذی‬‫ہذاالکتاب‬‫عنذک‬‫نی‬‫ا‬‫تز‬‫کیف‬
‫نی‬‫ا‬‫النبہ‬‫حبیبنا‬‫علی‬.
‫وہ‬‫ں‬‫ر‬‫رے‬‫ااہ‬‫ے‬‫را‬‫ال‬‫زدررے‬‫رر‬‫و‬‫ی‬
‫ارے‬‫ارے‬‫وز‬‫ارے‬‫ے‬‫ف‬‫ں‬‫س‬‫ے‬‫از‬‫ی‬

8. ‫تدبرات‬
‫اہ‬‫ررہ‬‫اہ‬‫زر‬۵۱۰۲‫ء‬2
‫از‬‫رس‬‫ے‬‫ں‬‫و‬‫ور‬‫درر‬‫ے۔ں‬‫ی‬‫ی‬‫ہ‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ٓگ‬‫و‬
‫وا۔‬‫روع‬‫راؾ‬‫ورا‬‫زارت‬‫ے‬‫ر‬‫د‬‫ے‬‫اے‬‫رس‬‫رور‬‫ازا‬
‫اولیا،ج‬‫کرامات‬‫(جامع‬۶‫،ص‬‫ڤ‬)ْ
‫رردن‬‫از‬‫رگ‬ ‫رک‬‫ارے‬‫ورہ‬‫رک‬‫ا‬‫ا‬‫ے‬‫رس‬
‫د‬‫رم‬‫ی‬‫ور‬‫و‬‫ہ(ن‬‫ات‬‫﷫‬‫ال‬‫از‬‫رػ‬‫ے‬
‫اہ‬‫اے‬‫رں‬‫رم‬‫،رز‬‫ں‬‫ل‬‫ل‬‫،ٓر‬‫ے‬‫راے۔‬‫ا‬
‫ے‬‫ہ‬‫اہ‬‫ا‬‫س‬‫ااا‬‫و‬‫رم‬‫ر‬‫ل‬‫اؽ‬‫رارارہ‬‫ے‬‫ٓر‬‫رن)ے‬
‫اہ‬‫ورز‬‫ر‬‫ارے‬‫ہ‬)‫(دھ‬)‫اؽ‬‫وؽ‬‫د(زز‬‫اع‬‫ی‬
‫اق‬‫رک‬‫ے‬‫رس‬‫دوا‬‫ں‬‫راہ‬‫ے‬‫د‬،‫ے‬‫زررری‬‫ی‬‫رواػ‬
‫ات‬‫ام‬‫ی‬‫رت‬‫راؾ‬‫و‬‫ب‬‫﷫‬‫و‬‫رت‬‫ر‬‫رہ‬‫ز‬‫رو‬‫و‬‫ورز‬
‫ن‬ ‫ر‬‫و‬‫راا‬‫ام‬‫ور‬‫ں‬‫ﷺ‬‫ار‬‫ا۔رک‬‫ا‬‫رػ‬‫ا‬‫زارت‬‫ی‬
‫وں‬ ‫د‬‫واں‬‫ار‬‫ذررک‬‫ی‬‫ں‬‫رری‬‫ی‬‫رواػ‬‫وہ‬‫د‬‫ہ‬‫ور‬‫را‬
‫ے‬‫از‬‫اں‬‫ا‬‫راع‬‫وی‬‫ے‬‫ے‬‫راؾ‬‫ا۔رت‬‫رردو‬‫وی‬
‫ت‬‫ی‬‫د‬‫رت‬‫ر‬‫ی‬‫راا:راع‬‫ے‬‫ازؾ‬‫ے‬‫ات‬‫زا‬‫رؽ‬‫ل‬‫ری‬‫ر‬
‫ں؟‬‫ے‬‫ا‬‫ہ‬‫وں‬‫و‬‫ی‬‫،ں‬‫رر‬‫ی‬‫ب‬ ‫د‬‫رس‬‫ے‬‫رت‬‫س‬
‫رم‬‫ی‬‫ور‬‫رں‬‫ر‬‫ار‬‫ل‬‫ے‬‫وت‬‫رس‬‫ر‬‫ی‬‫ن‬‫ﷺ‬‫زارت‬‫ی‬
ِ‫ہ‬‫ارا‬‫و‬‫وے‬‫رػ‬‫ے‬‫زارت‬‫ب‬‫روز‬‫،اوں‬‫رے‬‫روؾ‬‫ے‬
‫را‬‫ں‬‫رؾ‬‫رں‬‫ر‬‫رہ!ار‬‫ی:اروؽ‬‫ا‬ ‫ں‬‫رات‬‫رراز‬‫ا؟و‬
:‫راا‬‚‫ررے‬‫زارت‬‫ری‬‫ں‬‫م‬‫رور‬‫و‬‫ررں‬‫ی‬‫زوں‬‫ارے‬‫م‬
‫و‬‫ہ‬،‫رں‬‫ں‬‫ے۔‬‫رن‬‛‫ت‬‫وری‬‫زارت‬‫و‬‫ی‬‫وہ‬‫ی‬‫ے‬‫رروں‬
‫وی۔‬‫اؽ‬‫ے‬‫ر‬
‫ہ‬‫رز‬‫ی‬‫ن‬‫ے‬‫ی‬‫روں‬‫رور‬‫ے‬‫ررں‬‫ی‬‫وں‬ ‫د‬‫ہ‬
‫ر‬‫ق‬‫ے‬‫ڑے‬‫ررں‬‫َرے‬‫ر‬ِ‫ر‬‫زو‬‫ورے‬‫رے‬‫ق‬‫ے‬‫ر‬
‫ے؟‬‫رے‬‫ر‬‫ا‬‫ی‬‫ؾ‬‫ع‬‫واخ‬‫راؾ‬ ِ‫راراا‬
‫رل‬‫راؾ‬‫ی‬‫رااا‬‫رد‬‫راؾ‬‫رت‬‫ری‬ ‫ت‬‫﷫‬
:‫ں‬‫راے‬‫رس‬‫ے‬‫اا‬‫اب‬‫وہ‬‫و‬‫ے‬‫ب‬ ‫د‬‫ہ‬‫اذر‬‫وی‬‫رر‬
‫ے‬‫ررؾ‬‫ت‬‫ی‬‫ات‬‫ی‬‫۔‬‫یہ،ج‬‫رضو‬‫(فتاوی‬۸‫ڠ‬‫،ص‬‫ڥڤڠ‬)
‫رور‬‫رک‬:‫راا‬‫ر‬‫لؾ‬‫وں‬ ‫اد‬‫زوں‬‫ے‬‫ہ‬‫اں‬‫وہ‬‫ہ‬
‫ں‬‫ے‬‫ہ‬‫ے‬‫ررؾ‬‫ڑاڑاا‬‫اں‬‫ری‬‫۔‬
‫،ج‬‫یہ‬‫رضو‬‫(فتاوی‬۸‫ڠ‬‫،ص‬‫ڠڦڣ‬‫ملتقطا‬)ْ
‫ا‬‫وظ‬‫ال‬‫ر‬‫ردہ‬‫ح‬‫ی‬‫وی‬‫رر‬‫رے‬‫ہ‬‫ری‬‫و‬‫ب‬ ‫د‬
‫رل‬‫راؾ‬‫و‬‫رے‬‫ع‬‫اھ‬‫ے‬‫ی‬‫ی‬‫ے‬‫ے‬‫ات‬‫ی‬‫رس‬‫ت‬،
:‫ں‬‫راے‬‫اہ‬‫ے‬‫ررؾ‬‫ا‬‫وظ‬‫رے‬‫و‬‫ے‬‫رے‬‫اا‬‫وز‬‫ال‬
‫اوں‬‫ہ‬‫ے‬‫ق‬‫و‬‫اوں‬‫رور‬‫ے‬‫ررؾ‬‫ا‬‫وظ‬‫ا‬‫رس‬‫رور‬
‫ر‬‫ی‬‫رور‬‫رے‬‫ی‬‫ں‬‫س‬ِ‫ر‬‫ہ‬‫زں‬‫رار‬‫ے‬‫ر‬‫رے‬‫ہ‬‫ے‬‫رق‬
‫رم۔‬ٰ‫ا‬‫۔ورہ‬‫ورب‬‫ج‬‫یہ‬‫رضو‬‫ی‬ ٰ‫(فتاو‬۸‫ڠ‬‫ص‬‫ڦ۳ڡ‬)
‫،ر‬‫روہ‬‫اوی‬۵۶‫،ص‬۱۱‫رب‬‫وا‬‫ا‬‫اوں‬‫ار‬‫ں‬‫ورظ‬‫ر‬
(:‫زا‬‫ررر‬۰(‫وا‬‫)اا‬۵(‫وا‬‫)ی‬۴(‫رور‬‫وا‬‫)ام‬5‫ہ‬‫)اق‬
:‫راا‬‫اا‬‫وں‬‫و‬‫رب‬‫وا۔زوری‬‫و‬‫ی‬‫ر‬‫وا‬‫ی‬‫رب‬‫زوری‬
‫ں‬‫۔دث‬‫ے‬‫ی‬‫ک‬‫ات‬‫وہ‬‫ارا‬‫ررہ‬‫ے‬‫ررؾ‬‫اا‬‫ورظ‬
‫ر‬‫ی‬‫ے‬‫م‬‫ﷺ‬:‫ں‬‫راے‬‫ی‬ٰ ‫عل‬‫اعان‬‫فكذ‬‫بذعۃ‬‫وْصاحب‬‫من‬
‫ااسَو‬ ‫ھذو‬‫راؾ‬‫زن‬‫ے‬‫رس‬‫ی‬‫ور‬‫ی‬‫ب‬ ‫د‬‫ی‬‫ے‬‫س‬
‫ی۔‬‫زز‬‫د‬‫ر‬‫لاے‬‫ے‬‫کزالعال‬(‫،ج‬۶‫،ص‬۸۶‫ڦ‬)
‫ری‬‫ی‬‫رد‬‫ی‬‫ررہ‬‫ر‬‫د‬‫﷫‬‫ض‬‫ل‬‫ر‬‫ت‬ ‫د‬
‫رہ‬‫ات‬‫ں‬‫اوں‬‫:را‬‫ں‬‫راے‬‫ق‬‫ے‬‫،ک‬‫ں‬
‫را‬)‫زد‬ (‫،و(ام)رار‬‫ں‬ ‫ا‬‫زا‬‫ا‬‫اوں‬‫را‬‫زہ‬ ِ‫رورت‬
‫ے‬ ‫ا‬‫رے‬‫ے‬‫اا‬‫را‬‫ٓاہ‬‫ے‬‫اوں‬‫ی‬‫را‬‫و‬‫اوں‬‫ا‬‫ے‬‫اا‬
‫ے۔‬‫ررؾ‬‫ڑاا‬‫ڑا‬‫ا‬‫را‬‫وے‬‫ورہ‬‫ردہ،ر‬‫(اوی‬5‫،ص‬۶۶)
‫ے‬‫رات‬‫ی‬‫ی‬ ‫د‬‫ے‬‫ی‬‫ات‬‫رک‬‫واں‬‫ڑے‬‫اں‬
‫دق‬‫ا‬‫ہ‬‫رہ‬‫رۃ‬‫وری‬‫اا‬‫را‬‫ی‬‫دد‬‫رم‬‫ی‬‫ق‬‫ے‬
‫ے‬‫م‬‫وی‬‫ا‬‫ڑے‬‫واز‬‫ڑر‬‫ے‬‫:را‬‫راے‬‫اہ‬‫وی‬‫رک‬‫دہ‬
‫ے‬‫را‬‫ہ‬‫ے‬‫ہ‬‫وہ‬‫(رور‬‫ے‬‫ا‬‫ے‬‫اس‬‫ے‬‫را‬‫رور‬‫ے‬‫رر‬‫ی‬‫را‬‫و‬
‫ودث‬‫رٓا‬‫م‬‫ہ‬‫را‬‫وور‬‫زور‬)‫ے‬‫را‬‫ے‬‫را‬‫ں‬‫دوں‬
‫و‬‫اوں‬ٰ‫ا‬‫ے۔رہ‬‫ع‬‫رورت‬‫اا‬‫ا‬‫اوں‬‫ی‬‫،را‬‫رروں‬
‫ٓن۔‬‫م‬‫ٓن‬‫رے‬‫ات‬‫راا‬‫ا‬‫،را‬‫اے‬‫ے‬‫ہ‬
‫اعلم‬ ٰ‫تعای‬‫واہ‬‫۔‬‫،ر‬‫رم‬‫ی‬‫(اوی‬۲‫،ص‬۴5۴)
‫ردن‬‫ر‬‫وا‬‫ی‬‫ااا‬‫رم‬‫ی‬‫﷫‬‫ی‬ ‫ں:ر‬‫راے‬
:‫ے‬‫ا‬‫ا‬‫اا‬‫رر‬‫رس‬‫ھ‬‫ں‬‫دث‬‫اؽ‬‫ا‬‫ب‬
‚‫بفَۃ‬ ‫الزیا‬‫تكلبھا‬‫الزیشۃ‬‫مثل‬‫الكلب‬‫مثل‬.
)‫ماجہ‬‫ابن‬‫سن‬‫(مقدمہ‬ْ
‫رس‬‫اؽ‬‫ی‬‫زؽ‬‫ی‬ ‫ر‬‫ی‬‚‫ر‬‛‫ں‬‫درا‬‫ی‬‫و‬‫ے‬‫رر‬‫ی‬
‫۔‬‫رں‬‫ری‬‫ٹ‬‫رٹ‬‫ر‬‫ر‬‫ڑ‬‫ر‬‫و‬‫رس‬‫ورں‬‫ورور‬‫ڑر‬‛‫ی‬ِ‫ر‬‫ے‬‫ی‬‫و‬‫از‬
‫روی‬‫را‬‫راا‬‫ہ‬‫ے‬‫ے‬‫ے‬‫ورر‬‫وظ‬‫ی‬‫ا‬‫ے‬‫ے‬‫ڑے‬
‫ں؟ھ‬‫ے‬‫رت‬‫ز‬‫را‬‫و‬‫رات‬‫ے‬‫رر‬‫ا‬‫ف‬‫ے‬‫از‬‫ہ‬‫ے‬
‫رس‬‫ے‬‫رری‬‫ں‬‫دے‬‫ے‬‫رس‬‫و‬‫ہ‬‫ں:د‬‫راے‬‫ار‬‫ٓے‬
‫و‬‫ات‬‫ری‬‫وی‬‫وہ‬‫ہ‬‫ے‬‫،وا‬‫اا‬‫ا‬‫ں‬‫روہ‬‫ر‬‫رے‬‫ورر‬‫ظ‬
‫و‬‫رزے‬‫ال‬‫ں‬‫رس‬‫ے‬‫رػ‬‫ری‬‫وے‬‫ے‬‫از‬‫وی‬‫ا‬‫وے‬
‫م‬‫راا‬‫ا‬‫رس‬‫ے‬‫۔س‬‫اے‬‫ھ‬‫ں‬‫زؽ‬‫ے‬‫رے‬‫و‬‫ے‬‫رور‬‫و‬‫ط‬

9. ‫تدبرات‬
‫اہ‬‫ررہ‬‫اہ‬‫زر‬۵۱۰۲‫ء‬۶
‫ی‬ ‫و‬‫ورؾ‬‫ے‬‫ل‬‫ں:ٓر‬‫راے‬‫رر‬‫د‬‫ے‬‫واے۔دور‬
‫ا‬‫ی‬‫ے‬‫وات‬‫ی‬ ‫ح‬‫رور‬‫رف‬‫و‬‫ا‬‫ی‬‫ے‬‫زاا‬‫ں‬‫ٓاہ‬‫ہ‬
‫رت‬‫ز‬‫را‬‫رے‬‫ں‬‫ر،ن‬‫ا‬‫ررں‬‫رر‬‫ز‬‫ے‬‫رور‬‫ر‬‫ھ‬‫اں‬‫و‬‫،را‬‫ں‬
‫وز‬‫ری‬‫و‬‫وؽ‬‫ے‬‫ے‬‫ورؾ‬‫و‬‫ن‬‫ے‬‫اا‬‫ازا‬‫اھ‬‫ے‬‫وری‬
‫ے‬‫ت‬‫رل‬‫رے‬‫ے‬‫ل‬‫۔ٓر‬‫ں‬‫واے‬‫ررہ‬‫رور‬‫ں‬‫رے‬
‫ں‬‫رے‬‫ا‬‫و‬‫رت‬‫ز‬‫را‬‫و‬‫ب‬ ‫رے‬‫اػ‬‫ی‬‫ار‬‫رہ‬‫ا‬‫س‬‫را‬
‫ے۔‬‫الفتاوی،ج‬‫(وقار‬۶‫،ص‬‫۳۸ڠ‬)
‫ردی‬‫رد‬‫ردن‬‫اؽ‬‫ی‬‫ت‬‫ہ‬‫﷫‬‫ے‬‚‫اوی‬
‫رروؽ‬‫ض‬‛‫ی‬‫زون‬‫ورے‬‫رے‬‫رار‬‫ا‬‫ی‬ ‫د‬‫ں‬
‫رر‬‫ہ‬‫ے‬‫ای‬‫ی‬‫درت‬‫ت‬‫و‬‫ے:اوں‬‫زرر‬‫ں‬‫ارے‬‫ے‬
‫ا‬‫وع‬‫ااں‬‫ا‬‫وراا‬‫زن‬‫رے‬‫وہ‬‫ی‬‫ررہ‬‫ی‬ ‫ردر‬‫ر‬‫رور‬‫رد‬‫زی‬
‫و‬‫دہ‬‫رور‬‫راا‬‫ے‬‫را‬‫رزوز‬‫اا‬‫ورہ‬‫ڑں‬‫ہ‬‫رزرز‬‫اں‬
‫ا۔‬‫زے‬‫زل‬‫ں‬‫م‬‫رے‬‫راز‬‫العالنین‬‫رب‬‫باہ‬‫والعیاذ‬.
‫،ج‬‫الرسول‬‫فیض‬‫(فتاوی‬۶‫،ص‬‫۳ڥ‬)ْ
‫رات‬‫ی‬‫اا‬ ‫ار‬ ‫رد‬‫ی‬‫دروی‬‫﷫‬‫راے‬
:‫ں‬‫ڑے،ر‬‫ہ‬‫از‬‫رے،ر‬‫ہ‬‫راز‬‫ر‬‫راا‬‫رے‬‫ص‬‫وی‬
‫از‬‫ی‬‫ورت‬‫و‬‫ای‬‫ے‬‫ر‬‫رت‬‫ے،ب‬‫ہ‬‫وظ‬‫ا‬‫رک‬
‫زا‬‫روک‬‫ے‬‫ڑے‬‫ے‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫زوت‬‫ی‬‫ں،۔راا‬‫ں‬‫ار‬‫س‬‫م‬‫و‬‫ا‬
‫واے‬‫وری‬‫رو،ورہ‬‫ہ‬‫ں‬‫ی۔‬‫اْناجیح‬‫(مراۃ‬‫،ج‬۶‫،ص‬۶‫ڡڥ‬)
‫د‬‫ر‬‫لؾ‬‫رک‬‫ورات‬‫ت‬‫اھ‬‫ے‬‫روں‬ ‫ب‬
‫ت‬‫ے‬‫رف‬‫دث‬‫وررزرک‬‫ں‬‫ارے‬‫ے‬‫ات‬‫ی‬‫اؾ‬‫رور‬
:‫راا‬‫اہ‬‫ہ‬‫ے‬‫رس‬‫ے‬‫ا‬ ‫ی‬‫اا،را‬‫ں‬‫وں‬‫ے‬‫زوں‬
‫ں۔‬ ‫اا‬‫ب‬‫ا‬ ِِ‫زوں‬‫را،رں‬‫اہ‬
‫اْناجیح،ج‬‫(مراۃ‬۶‫،ص‬۶۶۶)ْ
‫ری‬‫ی‬ٰ‫ے‬‫ف‬‫ط‬‫ص‬
‫در‬‫اہ‬‫ردث‬‫خ‬‫﷫‬:‫ں‬‫ے‬
‫زہ‬‫رور‬‫ان‬‫ف‬‫و‬‫رں‬‫ام‬‫ر‬‫ات‬‫و‬‫ت‬‫رل‬‫ب‬
‫رب‬ ‫اف‬‫ے‬‫ے‬‫وں‬‫ے۔‬‫ب‬ ‫ا‬‫رن‬‫رن‬‫اے‬
‫ں‬،‫ہ‬‫اں۔‬‫اف‬‫رور‬‫زن‬‫زی‬‫را‬‫و‬‫ب‬‫رور‬‫رں‬‫در‬‫ے‬‫ب‬‫را‬
‫رور‬‫رروں‬‫ی‬‫را‬‫ں۔‬‫ں‬‫ت‬‫ی‬‫را‬‫ہ‬‫ں‬‫و‬‫اوں‬‫ی‬‫را‬
‫ڑں‬‫ہ‬‫ں‬‫ہ‬‫و‬‫رروں‬‫ہ‬‫وں‬‫ووہ‬‫ں‬‫زؽ‬)‫رہ‬‫(اذ‬‫و‬‫اا‬
‫وے‬‫راز‬‫ے‬‫ٓرو‬‫ا‬‫اؽ‬‫اں‬‫و‬‫ٓزی‬‫ی۔‬‫زرں‬‫رے‬‫ل‬‫و‬‫ردہ‬‫ا‬
‫ے‬‫ب‬‫ی‬‫اا‬‫و‬‫راا‬‫و‬‫رورزن‬‫ا‬‫ا‬‫ں‬‫د‬‫ل‬‫وی‬‫ز‬‫ر‬‫واں‬
‫رور‬‫دود‬‫زازہ‬‫ے‬‫د‬‫ں‬‫ت‬ ‫ی‬‫رس‬‫ذر‬‫ے۔‬‫ز‬‫ز‬ ‫زازہ‬
‫ک‬‫ی‬‫زا‬‫ط‬‫و‬‫زدی‬‫ی‬‫زا‬‫رور‬‫ت‬ ‫ی‬‫زا‬‫رور‬‫اؽ‬‫ے۔‬‫را‬‫وش‬
‫ٓرت‬‫و‬‫ے‬‫راا‬‫و‬‫زن‬‫رور‬‫ں‬‫دوز‬‫ڑے‬‫اؾ‬‫رں‬‫ے‬‫ی‬‫رور‬
‫رس‬‫ے‬‫را‬‫و‬‫ے‬‫ی‬‫راا‬‫و‬‫زن‬‫ر‬‫ڑھ‬‫ے‬‫ت‬ ‫زاوی‬‫رور‬‫اؽ‬‫و‬‫اا‬
‫ے۔‬‫روری‬‫د‬‫ے‬‫را‬‫ااا‬‫ا‬‫ات‬‫ررت،ص‬‫ے‬‫(م‬۰۶۰)
‫ررم‬‫زددہ‬‫ازری‬‫ار‬‫راس‬‫د‬‫واا‬‫رت‬‫رررت‬
:‫ررراے‬‫رے‬‫از‬‫!رای‬‫رات‬‫ر‬‫رورری‬‫ررے‬‫ے‬‫اات‬
‫اؾ‬‫ورا‬‫اے‬‫ے‬‫ں‬‫رم‬‫رو‬‫ررؾ‬‫ڑا‬‫رررت‬‫رور‬‫ا‬‫رررت‬‫وری‬
‫ے‬‫از‬‫ری‬‫ر‬‫رک‬‫ے۔‬‫ق‬،‫رت‬ٰ‫ر‬‫ٓا‬‫رے‬‫ب‬‫راؾ‬
‫رت‬‫،وا‬‫راؾ‬‫اہ‬‫ا‬‫رد‬‫اا‬‫را‬‫ررن‬‫رۃ‬‫ہ‬‫ں‬‫دت‬‫ی‬
‫و‬‫ور‬‫ش‬‫را‬‫ورا‬‫ب‬ ‫از‬‫راا:وہ‬‫ہ‬‫ے‬‫اػ‬‫ے‬‫رت‬
‫ی‬‫ی‬‫راؾ‬‫وز‬‫ں‬‫رس‬‫ات‬‫ررؾ‬‫ش‬‫ڑا‬،‫زا‬‫ا‬‫ے!رس‬
‫ا‬‫رس‬‫ام‬‫و‬‫ے۔اں‬‫اہ‬‫ے‬‫زد‬ ‫ی‬‫رس‬‫رے‬‫ے‬‫ر‬‫و‬‫ں‬‫رس‬‫ا‬
‫ے‬‫راػ‬‫ے‬‫رس‬‫ور‬‫اا‬‫ے‬‫ے‬‫رس‬‫و‬‫ے‬‫ں۔‬‫ررؾ‬‫زا‬‫ڑا‬
‫رم‬ٰ‫ا‬‫ورہ‬‫۔‬‫رو‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫(ا‬‫ر‬‫ہ‬۰5‫ص‬۴۲2)
‫اے‬‫و‬‫ای‬‫رای‬‫ر‬‫ری‬‫وہ‬‫ہ‬‫ت‬‫فػ‬،‫رے‬‫رار‬
‫ا‬‫رورفػ‬‫رل‬‫ے‬‫ااہ‬‫اوں‬‫ی‬‫رں‬‫ر‬‫رو‬‫ان‬‫ے‬‫ت‬
‫رے۔‬‫ورز،ص‬‫ورؽ‬‫ں‬‫ارے‬‫ے‬‫ات‬‫(رہ‬۲۱۰)
‫وں‬ ‫د‬‫ں‬‫وا‬‫رس‬‫ے‬‫!م‬‫ارن‬‫رؾ‬‫وؽ‬‫ل‬‫ے‬‫را‬
‫ت‬‫ی‬‫ت‬‫ات‬‫ے‬‫،را‬‫ا‬،‫ہ‬‫رم،رازث‬‫رٓا‬‫ر‬‫ت‬،
‫اوی‬‫ے‬‫اواخ‬‫رور‬‫رات‬‫و‬‫د‬‫رورؽ‬‫و‬‫ٓار‬‫ے‬‫ررؾ‬‫راػ‬
‫ہ‬‫واے‬‫وؾ‬‫و‬‫اوں‬‫ی‬‫ارے‬‫اہ‬‫رزے‬‫ش‬‫ورورؽ‬‫ا‬‫وہ‬
‫؟‬‫اڑں‬‫ں؟‬‫رل‬‫وہ‬‫رر‬‫؟رس‬‫ں‬‫ہ‬‫ا‬‫رور‬‫ڑں‬‫ہ‬‫رورا‬
ٓ‫ہ‬‫ں‬ ‫ر‬‫رؾ‬‫ز‬‫ے‬‫ال‬‫زوت‬‫رور‬‫واؽ‬‫رل‬‫رے‬‫رور‬‫را‬‫رور‬‫ں‬
‫رل‬‫وہ‬‫اوص‬‫اں‬‫راا‬‫ا‬‫راز‬‫ڈا‬‫ول‬‫رور‬‫وررٹ‬‫ت‬
‫ا‬‫رر‬‫ی‬‫ب‬ ‫د‬‫ی‬‫ی‬‫ہ‬‫ے‬‫ازؾ‬‫ر‬‫ب‬‫را‬‫ں‬‫وے‬‫ڑے‬‫ے‬
‫ی‬‫ہ‬‫ڑں‬‫رے‬‫رج‬‫ارری‬‫و‬‫پ‬‫ر‬‫ک‬ ‫و‬‫زوں‬‫ری‬‫ہ‬‫رں‬
(Block)‫رں‬‫ور‬‫ی‬‫ی‬‫رے‬‫ہ‬‫وں‬‫رور‬‫ت‬‫ری‬‫ں‬‫ل‬‫رس‬
‫اہ‬‫راؾ‬‫ا‬‫وا‬‫ے۔رے‬‫رد‬‫ی‬‫ورز‬‫ر‬‫وے‬‫رہ‬ ‫ا‬
ٰ‫در‬‫ری‬‫﷫‬:‫وں‬‫را‬‫ر‬‫ت‬‫رس‬‫ی‬‚‫ی‬‫ی‬‫رے‬‫م‬
،‫رروں‬‫ی‬‫رروں‬‫را‬‫ہ‬‫ں‬‫زے‬‫م‬‫ہ‬‫ورہ‬‫اہ‬‫ی‬‫و‬‫اوں‬
‫ر‬‫رں‬‫رز‬‫ر‬‫ور‬‫ی‬‫ال‬‫ے‬‫روروں‬‫روں‬‫ہ‬‫وں‬‫ے‬‫رری‬
‫د‬‫رورے‬‫ل‬‫ڑی‬‫ور‬‫ا‬‫روردرت‬‫ں‬‫ررراے‬‫د‬‫ت‬‫رم‬
‫ے‬‫ت‬‫رل‬ ِ‫را‬‫ر‬‫ررز‬‫ارے‬‫رم‬‫درود‬‫۔‬‫اے‬‫د‬‫ے‬‫دود‬
‫رور‬‫دزوں‬،‫رروں‬‫روراؾ‬‫راے‬‫ات‬‫ی‬‫د‬ ‫و‬‫راا‬‫ے‬‫زوں‬
)‫(ٓن‬‫۔‬‫رے‬‫اے‬‫ے‬‫ر‬‫ے‬‫۔‬،‫صحابہ‬ ِ‫(کرامات‬‫۶ڤ‬)‫٭٭٭٭‬

10. ‫ور‬‫ارک‬،‫ررہ‬‫اہ‬‫را‬‫ہ‬‫در‬‫زر‬۵۱۰۲‫ء‬۰۱
‫ھیں‬‫سکتے‬‫کر‬‫بھی‬‫آپ‬ ‫دین/سوا‬ ِ‫مفتیان‬‫ھیں‬‫فرماتے‬‫کیا‬
‫مسائل‬‫کے‬‫آپ‬
‫ررہ‬ِ‫ی‬‫ی‬‫ر‬‫ردن‬‫اؾ‬‫د‬‫و‬‫ی‬‫ے‬‫م‬‫ے‬
‫رں؟‬‫ا‬‫م‬‫رز‬،‫ا‬‫ہ‬‫ا‬‫ری‬‫ے‬‫اؽ‬‫زو‬
‫ا‬‫ری‬‫واور‬‫رک‬‫اس‬‫ے‬‫زد‬‫ہ‬،‫ے‬‫ا‬‫و‬‫زواؽ‬،‫ے‬‫ا‬‫ہ‬
‫زد‬‫ہ‬‫ے‬‫ہ‬‫رر‬ ‫زرات‬‫رز‬،‫ے‬‫ا‬‫س‬‫ہ‬‫ہ‬‫ہ‬‫ے‬‫را‬‫ل‬‫ں‬
‫اں۔‬‫ورز‬‫رہ‬‫د‬‫رور‬‫راں‬‫ٓاہ‬‫ے‬‫رع‬ِ‫م‬‫رے؟‬‫ا‬‫و‬‫ہ‬‫رس‬
‫الجوابـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
‫ا‬‫ل‬‫وی‬‫ں‬‫رت‬‫ر‬‫ہ‬‫ہ‬‫ہ‬‫اا‬‫زای‬‫ے‬۰۵‫ر‬‫ے‬‫ے‬‫؍‬
‫رور‬‫وا‬‫ے‬‫ووں‬‫ں‬‫ارے‬‫ے‬‫رس‬‫ی‬‫ے‬‫ح‬‫ے‬‫ں‬‫رور‬‫ٓا‬
‫ں‬‫ع‬‫ے‬‫ہ‬‫ک‬‫وں‬،‫زا‬‫ر‬‫روع‬‫ررا‬‫راا‬‫ر‬‫وں‬‫ف‬
‫رز‬،‫ور‬‫راا‬‫ی‬‫رز‬‫اک‬‫ا‬‫رس‬‫ر‬،‫وں‬‫را‬‫ا‬‫ے‬‫ووں‬‫ی‬
‫ے۔‬‫را‬‫دا‬‫ی‬‫ار‬‫وہ‬،‫ٓا‬‫ں‬‫ک‬
‫ا‬‫رس‬‫اک‬‫و‬‫م‬‫اب‬‫ا‬‫اا‬‫ار‬‫ی‬‫ال‬‫ہ‬‫ے‬‫ہ‬‫م‬
‫ا‬‫ٓے‬‫ی‬‫اک‬‫رر‬‫ہ‬‫رے‬‫ت‬‫ہ‬‫رور‬‫زے‬‫ر‬‫دہ‬‫ے‬‫رػ‬‫ی‬
‫رم۔‬ٰ‫ا‬‫ورہ‬‫ا۔‬‫زے‬‫ر‬‫رزر‬‫ر‬ ‫ی‬‫رس‬‫زرؾ‬‫ا‬‫رس‬‫و‬
‫ری‬‫ا‬‫م‬‫وؽ‬‫ں‬‫درہ‬‫زودی‬‫م‬
ِ‫رع‬‫اے‬‫و‬‫زن‬ ِ‫اا‬‫ں‬‫راے‬‫ا‬‫ے‬‫ذل‬‫ہ‬‫ن‬
‫رور‬‫ے‬‫اظ‬‫:زد‬‫ں‬‫ارے‬‫د‬‫ا‬‫و‬‫رور‬‫ی‬‫راؾ‬‫ہ‬‫رے‬۶‫ر‬‫اہ‬‫؍‬
‫ں‬‫درہ‬‫زودی‬‫و‬‫ڑے‬‫ے‬‫م‬‫ے‬‫ام‬‫رک‬‫ار‬‫رور‬‫ے‬‫را‬‫زے‬
‫ے‬‫ے‬‫رس‬،‫ا‬‫و‬‫زودی‬‫راؾ‬‫ہ‬‫ے‬‫اا‬ ‫م‬‫وی‬‫ر‬‫راؾ‬‫رس‬‫ے‬‫رس‬
‫راؾ‬‫ا‬‫ٓا‬‫و‬‫وی‬‫ں‬‫از‬‫اری‬‫از‬‫ے‬‫ے‬‫را‬‫رور‬‫ے‬‫و‬‫زودی‬
‫ہ‬‫ے‬‫ا‬‫ہ‬‫ے‬‫وروں‬‫ارں‬‫ے‬‫ات‬‫راؾ‬‫ں‬‫ا‬‫ے‬‫ح‬‫ڑا‬
‫ا۔‬‫وں‬‫اؽ‬‫و‬‫ے‬‫رے‬‫ے‬‫درے‬‫رس‬‫ں‬
ِ‫ورت‬‫و‬‫ی‬‫دث‬‫و‬‫رٓا‬،‫ے‬‫م‬‫ا‬‫ا‬‫رت‬‫ں‬‫ہ‬
‫ورزں۔‬‫ے‬‫ورز‬‫ں‬‫روی‬
‫الجوابـــــــــــــــــــــــــــــــ‬‫ــــــــ‬
‫ل‬‫و‬ ‫رہ‬‫رور‬‫ورہ‬‫د‬‫ا‬‫ے‬‫رے‬،‫ردش‬‫اات‬‫ت‬‫زد‬
‫روؽ‬ ‫ے‬ ‫رس‬ ‫رور‬‫ﷺ‬‫د‬ ‫ں‬ ‫اک‬ ِ‫ث‬‫د‬ ،‫ے‬ ‫اراا‬ ‫ا‬
‫ے‬‫ا‬‫زا‬ً‫م‬‫ا‬‫رے‬‫زور‬‫رور‬‫ے‬‫ے‬‫وں‬‫۔‬
‫رواہ‬ ‫یفتنونكم‬ ‫وا‬ ‫یضلونكم‬ ‫ا‬ ‫ایاھم‬ ‫و‬ ‫ایاک‬
‫صحیحۃ‬ ‫مقدمۃ‬ ‫ی‬ ‫مسلم۔‬
‫و‬‫ر‬‫و‬‫م‬‫ہ‬‫رور‬‫رے‬ً‫ر‬‫ر‬‫و‬‫زد‬‫ے‬‫رس‬،‫ے‬ٰ‫رو‬‫درۂ‬‫ے‬‫ے‬‫ں‬
‫رے‬‫ے‬‫د‬ِ‫ت‬‫ی‬‫رورزودوں‬‫ے‬‫اؽ‬‫ے‬‫درہ‬‫زودی‬‫و‬‫ے‬
:‫ے‬‫اری‬ِ‫ز‬‫ررا‬‫اے۔‬‫ا‬ّ‫ار‬َ‫ن‬ِ‫ه‬ُ‫ک‬ِ‫ی‬ٔ‫ل‬ِ‫ھ‬َ‫ا‬َ‫و‬ِ‫ه‬ُ‫ک‬ٔ‫س‬ُ‫ف‬ِ‫ن‬َ‫ا‬ِ‫ُو‬‫ق‬.
‫ا‬‫زودی‬‫و‬‫زد‬‫ر‬‫ا‬‫ی‬‫ز‬ ‫ر‬‫ھ‬‫ا‬‫ض‬‫ے‬‫اے‬‫رر‬
‫م‬‫وی‬‫ک‬،‫اے‬‫ی‬‫ر‬‫ق‬‫ی‬‫رس‬‫و‬‫ں‬‫زے‬‫ررر‬‫وای‬‚‫زودی‬
‫راؾ‬‫و‬‫د‬ ‫ے‬‫ب‬‛‫ے‬‫ورؾ‬‫رور‬‫ا‬‫ے‬‫اے‬‫رور‬‫ارں‬
‫ر‬‫ن‬،‫ر‬‫ڑھ‬‫رر‬،‫ے‬‫رور‬‫ڑے‬‫رے‬‫ی‬‫زد‬‫اے‬‫ڑا‬‫اے‬
‫ق‬‫و‬‫رس‬‫ے۔‬‫ی‬‫و‬‫زے‬‫ر‬‫زط‬‫ر‬‫وے‬‫ق‬‫ے‬‫رس‬‫رور‬‫اے‬
‫رم۔‬ٰ‫ا‬‫ورہ‬
‫رے‬‫ی‬‫وز‬‫رور‬‫م‬‫ا‬‫از‬‫ی‬‫وروں‬‫زا‬‫ے‬‫د‬
:‫ہ‬‫ں‬‫ذل‬‫ہ‬‫ن‬ِ‫رع‬ ِ‫اا‬‫و‬‫زن‬‫اے‬‫ں‬‫راے‬‫ا‬
(۰‫ں؟‬‫ےا‬‫وی‬‫رت‬‫ی‬‫وروں‬‫رے‬‫)وزی‬
(۵‫ا‬‫از‬‫ر‬‫وروں‬‫زا‬‫ے‬‫)د‬‫ں؟‬‫ا‬‫ے‬
‫الجوابـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
(۰‫ت‬‫ر‬‫وی‬‫ش‬‫و‬‫رت‬‫ی‬‫ی‬‫رے‬‫و‬‫رے‬‫)وزی‬
ٰ‫ا‬‫رہ‬‫ب‬‫ر‬،‫ا‬‫رے‬‫ا‬‫ں‬‫رز‬ ‫ت‬‫ے‬‫ت‬‫ک‬‫زاے‬
‫ا‬‫ت‬ِ‫ل‬‫ر‬‫رور‬‫ے‬‫رہ‬ِ‫ہ‬‫ا‬‫را‬‫وزی‬‫ا۔‬‫زے‬‫را‬‫اػ‬‫رے‬‫ا‬‫اے‬
‫ے‬‫راع‬‫ں‬‫ارر‬‫ے‬‫راؾ‬‫اا‬‫ے‬‫ز‬ ‫رر‬‫ے‬‫رہ‬ِ‫ہ‬‫ا‬‫ہ‬
‫اا‬‫ار‬‫اہ‬،‫را‬‫ں‬‫اا‬‫ال‬‫اں‬،‫ے‬‫را‬‫ی‬‫اا‬،‫وا‬
‫ا‬،‫ی‬‫واے‬‫رت‬‫ی‬‫ی‬‫رس‬‫د‬‫ے‬‫رز‬ ‫ے‬‫ے‬‫رس‬،‫ے‬‫را‬
‫ب۔‬‫ا‬‫رس‬‫و‬‫زے‬‫زے‬‫ہ‬‫ں‬‫و‬ِ‫ن‬‫ر‬‫ز‬‫ی‬‫ے‬‫رت‬‫ی‬‫در‬
‫وی‬‫رر‬‫اں‬‫رے‬‫ی‬‫وز‬‫ر‬‫اا‬‫اؽ‬‫و‬‫رہ‬ِ‫ہ‬‫ا‬‫س‬ِ‫ر‬‫ت‬‫د‬
‫ا‬‫ی‬‫ر‬‫رور‬‫ے‬‫ر‬‫اا‬‫اؽ‬‫رے‬‫ہ‬‫وی‬‫ہ‬‫ی‬‫رت‬‫ی‬‫رس‬‫و‬
‫ا۔‬‫اے‬‫ہ‬
:‫ے‬‫اری‬ِ‫ز‬‫ررا‬َ‫ن‬ِ‫و‬ُ‫د‬‫ا‬َ‫م‬ُ ِْٔ‫غ‬َ‫ی‬َ‫و‬ ٖ‫ہ‬ٔ‫ب‬ َ‫ک‬َ ُِۡ‫ی‬ ِ‫ن‬َ‫أ‬ُ ِْٔ‫غ‬َ‫ی‬ َ‫ا‬َ‫ہ‬‫ا‬ َ‫ن‬ٔ‫ا‬

11. ‫فقہیات‬
‫ررہ‬‫اہ‬‫اہ‬‫زر‬۵۱۰۲‫ء‬۰۰
ُ‫ء‬‫آ‬ َ‫ش‬َ‫ی‬ ِ‫ن‬َ‫ن‬ٔ‫ل‬ َ‫ک‬ٔ‫ل‬ٰ‫ذ‬.
‫رک‬‫رہ‬‫ک‬‫ے‬‫زورے‬‫ور‬‫ے‬‫رس‬‫رور‬‫ا‬‫ے‬‫ہ‬‫(ور)و‬
) ‫(رٓا‬‫ا‬‫زے‬‫ش‬‫اے‬‫ے‬‫ے‬‫س‬‫اہ‬‫رم۔‬ٰ‫ا‬‫ورہ‬
(۵‫ار‬ِ‫ر‬‫ز‬‫ں‬‫رت‬ِ‫ر‬‫ا‬‫ں۔‬‫ے‬‫ے‬‫وروں‬‫د‬ِ‫ز‬‫)ا‬
:‫ے‬‫ے‬‫ورے‬‫ے‬
‚‫و‬‫ہ‬،‫ں‬ ‫ا‬‫اری‬‫ی‬‫ات‬‫ں‬‫از‬‫ی‬‫و‬‫وروں‬
‫و‬‫اں‬‫وہ‬‫اں‬،‫دن‬‫ت‬‫ی‬‫ات‬ِ‫ز‬‫ا‬‫رں‬‫زو‬‫د‬‫ے‬‫د‬ِ‫ز‬‫ا‬
‫رم۔‬ٰ‫ا‬‫ورہ‬‫ں۔‬‫ڑھ‬‫ے‬
‫لؾ‬‫ا‬‫رے‬‫ے‬‫رووں‬‫رور‬‫رے‬‫ں‬‫راا‬
:‫ہ‬‫ں‬‫ذل‬‫ہ‬‫ن‬ِ‫رع‬ ِ‫اا‬‫و‬‫زن‬‫اے‬‫ں‬‫راے‬‫ا‬
(۰‫ے؟‬‫ٓی‬‫ر‬‫ر‬‫رور‬‫ی‬‫رزہ‬‫ر‬‫وع‬‫ے‬‫)وا‬
(۵‫رز‬‫ں‬‫ے‬‫ے‬‫رف‬‫)راا‬‫رؾ‬‫و‬‫ل‬‫ا‬‫رہ‬‫ر‬‫وں‬
‫ں؟‬‫ا‬‫ے‬‫ری‬‫رور‬‫ی‬‫رزہ‬‫ردر‬‫ے‬‫ے؟ر‬‫وا‬‫ا‬،‫ے‬‫وا‬
‫الجوابـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
(۰ِ‫ز‬‫رو‬‫و‬‫د‬ِ‫ز‬‫رو‬‫رور‬‫ہ‬ِ‫ز‬‫رو‬‫رور‬‫ہ‬ِ‫ب‬‫روں‬‫ی‬‫)ون‬
‫و‬‫ل‬‫ی‬‫رس‬،‫ں‬‫ٓی‬‫ر‬‫رے‬‫رے‬‫ں‬‫ررءت‬ِ‫ب‬‫و‬‫اورہ‬
:‫ص‬‫روہ‬ ‫م‬‫اوی‬‫ق‬۵۴۰:‫ص‬‫ا‬۵۴۲:‫ر‬،5‫ارہ‬‫راہ‬،‫ا۵یان‬
‫الرواح‬ ‫۵عد‬ ‫لدیارھم‬ ‫اأرواح‬‫رم۔‬ٰ‫ا‬‫ورہ‬‫ے۔‬‫ں‬
(۵‫رف‬‫راا‬‫اا‬‫)و‬‫وات‬‫ں‬‫ے‬‫ارک‬‫ے‬
‫ے‬‫ر‬ ِ‫رز‬ ‫رور‬‫ورؽ‬‫ے‬‫رن‬‫ے‬‫رت‬‫ی‬‫رہ‬‫وہ‬‫ں‬‫اے‬
:‫ے‬‫ں‬‫رت‬ِ‫ر‬‫ا‬‫ں۔‬‫رے‬‫وظ‬
‚‫ا‬،‫ہ‬ِ‫ز‬‫رو‬‫ا‬‫ہ‬ِ‫ب‬‫اا‬‫و‬‫ہ‬‫ے‬‫ات‬‫ے‬‫دث‬‫ہ‬
‫ر‬ ِ‫رز‬ ‫و‬‫رن‬ ِ‫ورؽ‬‫ا‬‫رے‬‫ں‬‫رت‬‫ر‬‫زا‬‫ی‬‫ے‬‫ارک‬‫راا‬
‫رے‬‫وظ‬‫ے‬‫ا۔‬‛:‫ص‬،‫رت‬ِ‫ر‬‫(ا‬۰۱۶:‫ہ‬،۰)‫اا‬‫ا‬‫رزز‬ِ‫م‬‫ا‬،
‫رم۔‬ٰ‫ا‬‫ورہ‬
(۲‫ی‬‫ں‬‫اں‬‫ر‬‫ری‬‫ں‬‫ردر‬‫ے‬‫ر‬‫رور‬‫ی‬‫)ت‬
‫رس‬‫ں‬‫رت‬ِ‫ر‬‫ا‬،‫ے‬‫را‬‫رررر‬‫ق‬‫ا‬‫رس‬‫ے‬‫ت‬‫ے‬‫ری‬
:‫ے‬‫ہ‬‫ل‬‫ی‬
‚‫ے‬‫رے‬‫د‬‫ا‬‫رہ‬ِ ‫رور‬‫ی‬‫ا‬‫ف‬‫ں‬‫لوں‬
‫ں‬‫رف‬‫ززؾ‬ِ‫ہ‬‫ا‬‫ی‬‫ض‬،‫ر‬‫ر‬‫ی‬‫ض‬،‫ے‬‫ری‬،‫و‬‫ٓاا‬‫ی‬‫ض‬
‫ک‬‫ٓاا‬‫اوں‬،‫زورے‬،‫ے‬‫ی‬‫ض‬،‫زراا‬‫ے‬‫زن‬‫رور‬‫ض‬
‫رور‬،‫د‬‫ی‬‫ے‬‫ٓاوں‬‫ی‬‫ض‬ِ‫ر‬‫ز‬‫روں‬‫ی‬‫ش‬‫دوں‬‫ں‬‫رور‬،‫ض‬
‫ی‬‫ی‬‫ہ‬‫ل‬ِ‫م‬
ٰ‫ر‬‫ی‬‫ں‬‫رے‬،‫وں‬‫ں‬‫ر‬‫م‬‫را‬‫دور‬‫ق‬‫و‬‫را‬‫ے‬
‫ں‬‫ے‬‫ات‬‫ی‬‫رس‬،‫اے‬،‫زے‬‫رے‬‫ٓے‬‫ر‬‫ر‬‫وی‬‫و‬‫ے۔‬‫ہ‬،
‫ہ‬‫ں‬‫دث‬‫اؽ‬‫ی‬‫س‬ِ‫ر‬،‫ں‬‫وص‬‫ے‬‫ی‬‫ر‬ ِ‫رز‬‫زا‬‫ا‬‫رور‬
‫ف‬‫ق‬
‫ے‬ ‫ا‬‫رررک‬‫ہ‬،‫ے‬‫رای‬‫ا۔رر‬‫زا‬‫ر‬‫رز‬‫ز‬ٓ‫رز‬‫رور‬‫ا‬‫د‬‫ں‬
‫راے‬‫ررؾ‬‫رہ‬:‫ں‬ْ‫ت‬َ‫د‬ َ‫ر‬َ َ
َ‫ا‬
َ
‫ذ‬ِ‫إ‬
َ
‫ۃ‬
َ
‫ی‬ ِ‫س‬ْ‫د‬
ُ
‫الق‬ َ‫س‬ْ‫و‬
ُ
‫ف‬
ُ
‫الن‬
َ
‫ن‬ِ‫''إ‬
ْ
ْ
‫ال‬ ِ‫ن‬
َ
‫ع‬ْ
َ
‫ـل‬ َ‫ـع‬ْْ ِ‫ق‬ِ‫ئ‬ِْْ‫ۃ‬
َ
‫ی‬ِ‫ن‬َ‫د‬َ‫ب‬
ْ
‫ال‬ْْ ْ‫ت‬
َ
‫ل‬ َ‫ص‬‫ات‬ِْْ
َ
‫ل‬َْ
ْ‫ا‬ِ‫ب‬ْْ
ٰ
‫ل‬ْ‫ع‬
َ ْ
ْ‫ا‬ْ‫ی‬ ٰ‫ر‬
َ
‫ت‬ َ‫و‬ْ
ُْ‫ع‬ َ‫م‬ ْ‫س‬
َ
‫ت‬ َ‫و‬ْْ
َ
‫ل‬
ُ
‫الك‬ِْْ‫د‬ ِ‫اھ‬
َ
‫ش‬ُْ
ْ‫ا‬
َ
‫ک‬ْ.‫رر‬
‫ررک‬،‫ں‬‫وی‬‫در‬‫ے‬‫وں‬ ََ‫ے‬‫دا‬‫ب‬‫اں‬‫اک‬
‫ب‬‫رور‬‫ں‬‫ای‬‫ل‬‫ے‬‫اا‬ِ‫م‬‫ا‬‫اں‬‫ے‬‫ں‬‫ی‬‫زی‬‫را‬‫ھ‬
‫ں۔رر‬‫ار‬
:‫راا‬ ‫ں‬ ‫دث‬‫ال‬ َ‫ات‬ َ‫م‬ ‫ا‬
َ
‫ذ‬ِ‫إ‬‫ـ‬‫ہ‬ُ‫ب‬ َ‫ر‬
ٰٰ
ّ
ُ
ُ ُ‫ن‬ ِ‫م‬‫ؤ‬ ُ‫م‬
.َ‫شآء‬
ُ
‫ث‬‫ی‬ َ‫ح‬ ُ‫ح‬ ََْ‫ی‬
‫اں‬،‫ے‬‫ای‬‫زی‬‫وؽ‬‫رہ‬‫ر‬‫ی‬‫رس‬‫ے‬‫را‬‫ا‬‫ا‬‫ررب‬
‫اے۔رر‬‫اے‬:‫ص‬،‫رت‬ِ‫ر‬‫(ا‬۰۱۰،‫ا‬۰۱۴)‫رم۔‬ٰ‫ا‬‫ورہ‬
J.C.B.‫م‬‫ا‬‫ورے‬‫ر‬‫ررے‬‫ر‬‫رد‬‫رہ‬
(۰‫ا‬‫اڑی‬‫ر‬‫ل‬‫وگ‬‫د‬‫اں‬‫)ارے‬J.C.B‫ورہ‬‫ن‬
‫ے‬‫ے‬‫ہے‬‫ر‬‫ررے‬‫و‬‫رک‬‫ی‬‫ے‬‫ں‬‫ارر‬‫و‬‫رس‬‫رور‬‫ں‬‫ردے‬
‫ٓد‬‫و‬‫ہ‬‫ے‬‫وی‬‫ہ‬‫ورت‬‫رک‬‫ں‬‫رس‬‫ں‬‫زے‬‫زے‬‫ذہ‬‫وی‬‫ی‬
‫ے‬‫اٹ‬‫ے‬‫ز‬ ‫ے‬‫ہ‬‫رے‬‫و‬‫رس‬‫ے‬‫را‬‫زورے‬‫ا‬،‫ں‬
‫ں؟‬‫ا‬‫ے‬‫ا‬‫ر‬‫رچ‬‫رم‬‫ی‬‫ٓدی‬‫ارر‬‫را‬‫و‬‫ہے‬‫ے‬‫رازت‬‫ک‬‫ے‬
(۵‫ارر‬‫ورا‬‫ہے‬‫ہ‬‫ے‬‫وی‬‫ہ‬‫ورت‬‫زوری‬‫رر‬‫رس‬‫)رور‬
‫ہ‬‫ا‬،‫زوا‬‫رم‬‫ری‬‫ں‬‫اؽ‬‫ہ‬‫ے‬‫زا‬‫ر‬‫ن‬‫ٓدی‬‫ی‬‫ارر‬‫زورے‬
‫ے؟‬ ‫ا‬‫ورت‬
(۴‫ی‬‫ہ‬‫ورت‬‫)رک‬‫ہے‬‫ر‬‫ررہ‬‫و‬‫ٓزی‬‫رے‬‫ہ‬‫ے‬‫وی‬
‫ہ‬‫ے‬‫زا‬‫ر‬‫ن‬‫رم‬‫ی‬‫وہ‬،‫وا‬‫ں‬‫رر‬‫ز‬‫ہ‬‫و‬‫ے‬‫ای‬‫زی‬‫ے‬‫ے‬
‫ے؟‬ ‫ا‬‫را‬‫رر‬‫رس‬‫ا‬،‫ے‬‫زں‬‫رم‬‫ری‬‫ں‬‫اؽ‬
‫الجوابـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
(۰‫ر‬‫ا‬‫ں‬ ‫ا‬‫زورے‬‫رے‬‫ارر‬‫ورا‬‫ہے‬‫)اڑی‬‫ے‬‫ر‬
،‫رات‬‫اس‬‫ے‬‫رر‬‫رس‬‫وہ‬‫ے‬‫وی‬‫ذرے‬‫ے‬‫ررے‬‫ٓدی‬‫و‬‫رور‬
‫ات‬‫ں‬‫رات‬‫ہ‬‫ا‬‫ر‬‫ں‬‫رػ‬‫وی‬‫ر‬‫ور‬‫رے‬‫ں‬‫رس‬‫وہ‬
‫رم۔‬ٰ‫ا‬‫ورہ‬‫ے۔‬ ‫اا‬
(۵،۴‫ے‬‫ے‬‫ر‬‫اؽ‬‫اڑی‬‫ں‬‫وروں‬‫را‬)‫ن‬‫ررے‬
‫رم۔‬ٰ‫ا‬‫ورہ‬‫ے۔‬ ‫ا‬ً‫ر‬‫ہ‬‫رور‬‫ی‬‫زی‬‫ر‬‫٭٭٭‬

12. ‫زز‬‫ور‬‫ارک‬،‫اہ‬‫ارک‬‫رہ‬‫ر‬‫د‬‫اع‬‫زر‬۵۱۰۲‫ء‬۰۵
‫ائ‬ ‫رخ‬ ٔ ‫کا‬‫ضر‬‫حا‬‫عہد‬‫٭‬‫یکل‬‫ا‬‫یچ‬‫اپ‬‫ے‬ ‫رٹ‬‫ہا‬‫ی‬‫ب‬‫کتا‬‫ی‬‫ذ‬‫یا‬‫ک‬‫ی‬‫عظ‬ ‫س‬‫ی‬‫شخص‬‫یا‬‫ت‬‫بر‬ ‫پیػ‬ ‫ی‬
‫اسا‬‫ﷺ‬‫ک‬‫اس‬‫ر‬ ‫ا‬‫ہے‬‫رکھا‬‫پہلے‬‫سے‬‫سب‬ ‫ک‬‫ی‬‫بھ‬‫جہ‬‫ی‬‫ب‬‫یا‬‫ک‬‫ی‬َ‫ہے‬
’’‫قارئ‬‫ی‬‫ی‬‫کہ‬ ‫ہ‬‫تعجب‬ ‫ک‬ ‫گ‬ ‫ل‬‫کچھ‬‫ہے‬ ‫ک‬ ‫سے‬‫ی‬‫ذ‬‫ے‬‫یا‬‫ک‬ ‫جہا‬‫ی‬‫تر‬‫ثر‬ ٔ‫ی‬‫شخص‬‫یا‬‫ت‬‫ی‬
(‫د‬ ‫ح‬‫ﷺ‬‫ک‬‫ست‬‫فہر‬‫سر‬ ‫ک‬)‫ی‬‫ج‬ ‫ت‬‫سے‬‫جھ‬ ‫ر‬ ‫ا‬‫رکھا‬‫یہ‬‫کر‬‫طلب‬‫ی‬‫کہ‬‫کہ‬ ‫ا‬‫حا‬‫۔‬‫گے‬‫یہ‬‫ا‬‫یک‬‫حق‬‫یقت‬‫ہے‬
‫ر‬ ‫پ‬‫کہ‬‫ی‬‫سا‬ ‫ا‬‫ی‬‫ر‬‫تا‬‫یخ‬‫ی‬‫ہ‬ ‫صرف‬‫ی‬‫ا‬‫یک‬‫ا‬‫یسے‬‫ذ‬ ‫ج‬‫تھے‬ ‫سا‬ ‫ا‬‫ی‬ ‫ی‬‫ذ‬‫ر‬ ‫ا‬‫ی‬‫ی‬‫غ‬‫سے‬‫ر‬‫اعتبا‬ ‫ذ‬‫یر‬‫ع‬‫ل‬‫ی‬‫ط‬
‫کا‬‫پر‬‫ر‬‫یاب‬‫۔‬‫ٹھہرے‬‫فراز‬‫سر‬‫ر‬ ‫ا‬،‘‘
‫زرر‬‫رور‬‫ی‬‫و‬ ‫ر‬‫ں‬‫ر‬‫ے‬‫ی‬‫ی‬‫ؼ‬‫و‬‫ر‬‫زر‬‫اس‬‫ی‬‫۔‬‫ے‬‫ؾ‬‫ا‬‫ا‬‫ہ‬
‫ں‬‫ے‬‫م‬‫ف‬‫ؼ‬‫و‬‫ی‬ :‫ن‬‫ور‬‫رور‬‫ؽ‬‫را‬‫وؼ‬‫ے‬‫ے‬‫ر‬‫و‬،
‫ا‬‫ی‬‫ی‬‫ا‬‫ا‬‫رور‬‫ی‬‫ا‬،‫ؼ‬‫و‬‫ی‬‫ر‬‫ا‬‫رور‬‫رو‬‫و‬‫ا‬‫ر‬‫رور‬‫ؼ‬‫و‬‫ں‬،
‫زرو‬‫ں‬‫رو‬‫ر‬‫ز‬‫ہ‬‫ز‬،‫ں‬‫ر‬‫رور‬‫ی‬‫و‬‫ز‬‫و‬‫ری‬‫ب‬‫را‬‫رور‬‫وؼ‬‫ے‬
‫ی‬‫ی‬‫ر‬‫زر‬‫اس‬‫ے‬‫ر‬‫و‬‫ی‬‫ر‬‫زر‬‫رور‬‫ؾ‬‫ا‬‫ا‬‫ی‬‫ر‬‫ا‬‫۔‬‫ے‬‫خ‬‫رس‬‫ہ‬‫ے‬‫ہ‬‫ور‬
‫ر‬‫زر‬‫رور‬‫ی‬‫ح‬‫ا‬‫زا‬‫ہ‬‫ا‬‫ر‬‫ں‬‫ت‬‫را‬‫د‬‫ے‬‫ز‬‫ا‬‫ب‬،‫ن‬
‫ر‬‫ت‬‫ی‬‫رزا‬‫ٓر‬‫ں‬‫ﷺ‬‫ی‬‫ل‬‫ے‬‫زن‬‫ی‬‫ر‬‫ر‬‫زر‬‫رور‬‫ی‬‫ے‬
‫ی‬‫وؼ‬‫رور‬‫ے‬‫را‬‫زے‬‫اس‬‫زر‬‫ر‬‫ی‬‫ز‬‫ر‬‫ز‬‫ٓا‬‫ن‬‫ر‬‫ور‬‫ش‬‫و‬‫ا‬‫ا‬‫۔‬
‫ن‬‫زورں‬‫ر‬‫ز‬‫راؾ‬ ِ‫زاا‬ِ‫ن‬‫ی‬‫ؾ‬‫را‬‫ات‬‫ر‬‫رو‬‫و‬
‫ے‬‫ے‬‫ر‬ً‫،وا‬‫رے‬‫ے‬‫ر‬‫ؽ‬‫را‬‫ے‬‫ر‬‫ے‬‫ر‬‫ر‬‫رر‬‫ے‬
‫رن‬‫و‬‫ر‬‫ا‬‫رور‬‫و‬‫ر‬ ‫و‬‫ز‬‫م‬‫ی‬‫ی‬‫راؾ‬‫ر‬‫ا‬‫ت‬‫و‬‫ػ‬‫ا‬‫ے‬
‫ز‬‫ا‬‫ہ‬‫ڈ‬‫رو‬‫ر‬‫ں‬‫رے‬‫ے‬‫ر‬‫ا‬‫ے‬‫زور‬‫ے‬‫ورر‬‫ؾ‬‫را‬‫ہ‬
‫ے‬‫ز‬،‫ہ‬‫ی‬‫ووی‬‫ر‬‫وہ‬‫و‬‫و‬‫ں‬‫ں‬‫ؾ‬‫را‬‫ے‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫و‬‫زرل‬
‫ر‬‫ز‬‫ررر‬‫رہ‬‫ا‬‫ے‬‫ے‬‫ں‬‫زو‬‫رے‬‫وہ‬،‫ں‬‫ی‬‫ے‬‫ت‬‫ا‬‫ہ‬‫ت‬‫ا‬
‫ی‬‫ے‬‫ر‬‫ں‬‫ے‬‫ر‬‫ش‬‫و‬‫رہ‬‫روؽ‬‫ہ‬‫ﷺ‬‫ر‬‫ے‬‫و‬‫ں‬‫ر‬‫ر‬
‫ے‬‫ف‬‫وؼ‬‫ے‬‫را‬،‫را‬‫رور‬‫و‬‫ر‬‫و‬‫م‬‫ے‬‫ر‬‫ر‬‫رور‬‫ی‬
‫رورزرر‬‫ی‬‫ی‬‫راؾ‬‫ر‬‫ؾ‬‫ا‬‫ے‬‫غ‬‫ی‬‫ر‬‫ا‬‫ہ‬‫اا‬‫ی‬‫اق‬‫ی‬‫ی‬‫رو‬‫ں‬
‫ہ‬‫ر‬‫ا‬‫ی‬‫ں‬‫ا‬‫ا‬‫ے‬‫ں‬‫رل‬‫ے‬‫رور‬‫ز‬‫ررؾ‬‫روؽ‬‫رور‬‫ﷺ‬‫ر‬
‫ں‬‫رے‬‫ا‬‫ے‬‫ا‬‫ا‬‫ا‬‫۔‬
‫ق‬‫ہ‬‫ر‬‫ہ‬‫ے‬‫ہ‬‫راؾ‬‫رو‬‫ۃ‬‫ی‬‫ؽ‬‫ا‬‫زس‬‫ے‬‫ؾ‬‫ورا‬
‫ی‬‫را‬‫ں‬‫دت‬‫ر‬‫ز‬‫ن‬‫و‬ ‫و‬‫راؾ‬‫ں‬‫زا‬‫رور‬‫رر‬ ‫ر‬‫ف‬‫ے‬
‫و‬ ‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ے‬‫ں‬‫ں‬‫غ‬‫زا‬‫و‬‫زؽ‬‫ے‬‫و‬‫ز‬‫ر‬‫ت‬‫ا‬‫ی‬ ،‫ے‬‫ا‬‫زا‬
‫ں‬‫ی‬‫ل‬‫ہ‬‫ی‬،‫ے‬‫ا‬‫زا‬‫ا‬‫ں‬‫ے‬‫ر‬‫را‬‫ہ‬‫ؼ‬‫ی‬‫زاا‬
‫ر‬‫ت‬‫رور‬‫ے‬‫ن‬‫ور‬‫ں‬‫ے‬‫ر‬‫ذ‬‫ے‬‫ؾ‬‫ا‬‫رہ‬‫ر‬‫رورزر‬‫ہ‬‫ے‬‫۔‬
‫ت‬‫رس‬‫زا‬‫ررػ‬‫ر‬‫ا‬‫ر‬‫ؾ‬‫ا‬‫ے‬‫ن‬‫ر‬‫ا‬‫رور‬‫خ‬‫و‬‫زر‬‫ں‬‫ہ‬‫ا‬
‫ا‬‫و‬‫ں‬‫و‬‫رر‬‫رور‬‫ں‬‫ی‬‫ے‬‫ا‬‫ی‬‫رور‬‫ے‬‫ی‬‫ے‬‫رررز‬‫د‬‫ے‬
‫ا‬‫ں‬‫ی‬‫ی‬‫ں‬‫ن‬‫ی‬‫را‬‫ں‬‫و‬‫ز‬‫در‬‫رک‬‫د‬‫ی‬‫ں‬‫رس‬،
‫ے‬‫ے‬‫ا‬‫ر‬‫ع‬‫ا‬‫وت‬‫را‬‫ا‬‫ر‬‫ہ‬‫ر‬ ‫ا‬‫را‬‫ے‬‫رو‬‫ں‬‫وت‬‫را‬‫ے‬
‫ا‬‫ع‬‫ا‬‫ر‬‫ہ‬‫ا‬‫رز‬‫۔‬‫ے‬‫ں‬‫ی‬‫ر‬‫زر‬‫رور‬‫ی‬‫ٓپ‬‫رور‬‫ﷺ‬‫ے‬
‫رو‬‫ۂ‬‫ر‬‫م‬:‫ے‬‫ا‬‫ر‬‫ے‬
‫ذی‬ ‫یہ‬‫ذہب‬ ‫تھ‬‫سا‬‫کے‬‫ی‬‫ذار‬‫ا‬ ‫ر‬‫ی‬:
‫ر‬‫راؾ‬‫ﷺ‬‫د‬‫ے‬‫ر‬‫ت‬‫ر‬‫ے‬‫ہ‬‫ہ‬‫ر‬‫ف‬‫و‬‫ے‬‫ا‬
‫د‬‫وت‬‫رس‬‫ہ‬‫ں‬‫و‬‫ز‬‫و‬‫ں‬‫ی‬‫ا‬‫ا‬‫،د‬‫ا‬‫زور‬‫ہ‬‫ں‬‫رررػ‬‫ے‬
‫و‬‫ز‬‫و‬‫ں‬‫ن‬‫ے‬‫و‬‫ں‬‫قی‬‫و‬‫قا‬‫ی‬‫ر‬‫و‬،‫ع‬‫ر‬‫و‬‫رور‬‫ہ‬‫رب‬‫ڑر‬‫ا‬
‫رو‬،‫ا‬‫ں‬‫ے‬‫ا‬‫ے‬‫ڑے‬‫ڑے‬‫ے‬‫رے‬‫ے‬‫د‬‫رور‬‫ے‬‫ہ‬‫ے‬
‫ے‬‫زو‬‫ری‬‫و‬‫رر‬‫ہ‬‫رور‬‫روس‬‫ر‬‫ہ‬‫و‬‫ں‬‫ڑر‬‫ے‬‫ا‬‫ے‬‫،س‬‫ے‬‫ر‬
‫ہ‬‫ے‬‫ر‬‫ا‬‫زر‬‫،ب‬‫ے‬‫ے‬‫ر‬‫را‬‫ا‬‫زر‬‫ے‬‫زور‬‫ا‬‫ؾ‬‫را‬‫ے‬
‫ا‬‫ڑے‬‫ی‬‫و‬‫ر‬‫م‬‫ﷺ‬‫و‬‫ز‬‫و‬‫ں‬‫ی‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫ں‬‫ی‬‫ا‬‫د‬‫رور‬
‫ورت‬‫ے‬‫و‬‫ا‬‫رور‬‫ے‬‫را‬‫ز‬‫وو‬‫ا‬ ‫ے‬‫رے‬‫ں‬‫ا‬‫ے‬‫ت‬
‫ی‬ ‫رور‬‫ے‬‫ا‬‫ر‬‫ور‬‫وش‬‫رورزرر‬‫ی‬‫ی‬‫رے‬‫ام‬‫و‬‫ی‬‫ا‬‫ر‬‫ش‬‫و‬‫رور‬
‫ر‬‫ک‬‫ور‬‫دہ‬‫ا‬‫ا‬‫ط‬‫رر‬‫ے‬‫س‬‫ہ‬:‫ے‬‫ا‬‫ررر‬(۰)
(۰)‫و‬‫ں‬‫د‬‫رور‬‫ا‬‫ہ‬‫ر‬‫و‬‫ا‬‫ہ‬‫ی‬‫رز‬،‫ا‬‫ٓا‬‫ہ‬‫ے‬‫ے‬
‫۔‬‫ا‬‫رے‬‫م‬‫ا‬
(۵)‫و‬‫ر‬‫و‬‫و‬‫ز‬‫ی‬‫ی‬‫ز‬‫ر‬‫ز‬ٓ‫ی‬‫ی‬‫و‬‫ل‬‫ا‬‫۔‬
(۴)‫و‬‫ں‬‫ٓس‬‫ا‬‫ا‬‫رور‬‫ز‬‫رں‬‫ت‬‫ا‬‫ہ‬‫زوا‬‫۔‬‫ے‬
(5)‫ر‬‫ن‬‫ں‬‫ی‬‫ب‬‫ے‬‫ر‬‫ر‬‫ے‬‫ق‬‫ی‬‫و‬‫گ‬‫ے‬
‫شعاعی‬‫ں‬
‫رروز‬‫ر‬
‫رای‬‫ردن‬‫اء‬‫د‬

13. ‫نظریات‬
‫ررہ‬‫اہ‬‫اہ‬‫زر‬۵۱۰۲‫ء‬۰۴
‫ر‬‫وہ‬‫و‬‫ک‬‫ی‬‫زورے‬‫دز‬‫ر‬‫ں‬‫۔‬‫ے‬
(۲)‫ی‬‫و‬‫ر‬‫ق‬‫ر‬‫ش‬‫۔‬‫ا‬‫زے‬‫ہ‬‫ا‬‫را‬‫و‬
(5)‫ی‬‫و‬‫ر‬‫و‬‫ی‬‫د‬‫ت‬‫ا‬‫ہ‬‫ی‬‫رے‬‫ہ‬‫ر‬‫زوو‬‫و‬‫ں‬‫ر‬‫ل‬
‫ر‬‫ت‬‫در‬‫ں‬‫۔‬‫ے‬
(۱)‫ی‬‫ر‬‫رر‬‫ے‬‫زن‬‫ک‬‫ر‬‫ق‬‫ی‬‫زورر‬‫و‬‫ا‬‫ے‬‫ر‬‫ح‬
‫ر‬‫ک‬‫ی‬ ‫رہ‬،‫ا‬‫و‬‫ا‬‫ڑر‬‫ں‬ٰ‫ے‬‫رس‬‫رں‬‫ی‬‫۔‬
‫٭گ‬‫ر‬۱‫ں‬‫ھ‬‫و‬‫ا‬‫ں‬‫ے‬‫و‬‫ز‬‫و‬‫ں‬‫رور‬‫ر‬‫و‬‫ا‬‫ے‬
ٓ ‫ر‬‫رس‬،‫ے‬‫ٹ‬‫و‬‫ؽ‬‫ا‬‫ں‬‫ر‬‫ت‬‫ﷺ‬‫ا‬‫ۂ‬‫ا‬‫و‬‫رز‬‫ارک‬،
‫و‬‫و‬‫ؾ‬‫ا‬‫ے‬‫ٓپ‬‫رور‬‫ں‬‫ا‬‫ر‬‫ے‬‫ر‬‫ع‬‫و‬‫ا‬’’:‫و‬‫و‬‫م‬‫ے‬‫در‬‫ں‬‫ے‬‫ے‬‫ہ‬
‫ں‬‫ا‬ ‫ا‬‫و‬‫ر‬‫ے‬‫ز‬‫ا‬‫رل‬‫ہ‬‫ں‬‫ں‬‫س‬‫را‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ہ‬‫رور‬‫زت‬‫ہ‬
‫ی‬‫را‬‫ہ‬‫رو‬‫و‬‫ں‬‫ہ‬،‫رو‬‫ا‬‫و‬‫ہ‬‫۔‬‫ر‬‫ا‬‫ل‬‫ے‬‫را‬‫ہ‬(۵)
‫ر‬‫٭‬‫ک‬‫ر‬‫زہ‬‫ک‬‫و‬‫ز‬‫ی‬‫ی‬‫ت‬‫ذر‬‫رس‬‫م‬‫ہ‬‫ا‬‫رر‬‫ز‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ے‬
ٰ‫و‬‫ے‬‫س‬‫را‬‫ؾ‬‫ا‬‫و‬‫ت‬‫ر‬‫ز‬‫ی‬‫ر‬‫۔‬‫ک‬‫ی‬‫ا‬‫ے‬‫ہ‬‫ر‬‫ن‬
‫و‬‫ا‬’’‫د‬‫ﷺ‬‫ی‬‫ر‬‘‘‫ا‬‫ے‬‫رس‬‫و‬’’‫ی‬‫ر‬‫را‬‘‘‫ی‬‫ا‬‫ہ‬‫ے‬
‫ں‬‫ر‬‫و‬‫رس‬‫ٓر‬‫ک‬‫ز‬‫ر‬‫ا‬‫ڑ‬‫ا‬‫وہ‬‫۔‬‫و‬‫ز‬‫ی‬‫ٓپ‬‫ﷺ‬‫ی‬‫ں‬‫ت‬‫د‬
‫ا‬‫رور‬‫ور‬‫ر‬‫ا‬‫ت‬‫ی‬‫ی‬‫ا‬‫ے‬‫ٓپ‬،‫ی‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫را‬‫ا‬‫ا‬‫۔‬(۴)
‫رہ‬‫٭روؽ‬‫ﷺ‬‫ی‬‫ی‬‫ر‬‫ر‬‫ز‬‫رور‬‫ی‬‫ا‬‫ہ‬‫را‬‫ے‬‫ردر‬‫ہ‬‫ا‬‫ام‬
‫ں‬‫ؾ‬‫و‬‫ا‬‫ں‬‫رو‬‫ا‬‫ر‬‫ں‬‫ذر‬‫ے‬‫ے‬‫ا‬‫ے‬‫م‬‫ا‬‫ڑے‬‫و‬‫ڑ‬‫ے‬‫رے‬
‫ر‬‫ر‬‫و‬‫ر‬‫ا‬‫ے‬‫رس‬‫و‬‫ک‬‫ی‬‫ا‬‫ا‬‫ا‬ ‫ے‬‫زو‬‫را‬‫ہ‬‫ں‬‫ں‬‫ق‬‫ے‬‫د‬
‫ں‬‫ا‬‫ر‬‫زا‬‫۔‬‫ہ‬‫پ‬ٓ‫ر‬‫ن‬‫ﷺ‬‫ا‬‫ۂ‬‫ا‬‫رک‬‫ر‬‫ا‬‫و‬‫ز‬‫۔‬(5)
‫صرک‬ ‫ر‬‫کفا‬‫ی‬‫ذہب‬ ‫تھ‬‫سا‬‫کے‬‫ی‬‫ذار‬‫ا‬ ‫ر‬‫ی‬:
‫ں‬‫ہ‬‫٭‬‫زو‬‫ن‬‫ں‬‫و‬‫ا‬‫ں‬‫ت‬‫و‬‫ے‬‫رے‬‫و‬‫ام‬‫ر‬
‫ا‬‫ڑ‬‫ط‬‫ڈ‬‫گ‬‫و‬،‫ی‬‫ٓپ‬‫۔‬‫ے‬‫ے‬‫ا‬‫رزرر‬‫رور‬‫ﷺ‬‫د‬‫ے‬‫د‬
‫ا‬‫رو‬‫زن‬‫ٓپ‬‫ے‬)‫ے‬‫ا‬‫راؾ‬‫ر‬‫ے‬‫و‬‫ے‬‫ہ‬‫ح‬‫و‬(‫ا‬‫ﷺ‬
‫ی‬‫ں‬‫ت‬‫د‬‫ا‬‫ا‬ ‫ر‬‫و‬‫ر‬‫ا‬‫ر‬‫ا‬!‫د‬‫ہ‬‫ی‬‫ری‬‫و‬‫ک‬‫ا‬‫وؾ‬
‫ے‬‫ے‬‫رہ‬،‫ہ‬‫و‬‫ر‬‫زا‬‫ہ‬‫ت‬‫ی‬‫ا‬‫ٓپ‬‫۔‬‫رے‬‫ﷺ‬‫زا‬ً‫ر‬‫ر‬‫و‬‫ے‬
‫ز‬‫را‬‫ھ‬‫ا‬‫ے‬‫ے‬‫ے‬‫ت‬‫رس‬‫ے‬‫رہ‬‫رور‬‫ز‬‫ر‬‫زور‬‫و‬‫ا‬‫۔‬(۲)
‫ر‬‫رو‬ ‫ء‬‫را‬‫٭رت‬‫﷝‬‫رور‬‫ے‬‫ت‬‫ی‬‫ا‬‫ر‬‫ے‬‫ں‬
‫ر‬‫ہ‬‫ی‬‫ں‬‫ہ‬‫ر‬‫ہ‬‫و‬‫ہ‬‫د‬‫ور‬‫د‬‫ا‬‫ۂ‬‫ر‬‫ش‬‫ں‬‫ے‬‫زا‬‫ے‬‫رے‬
‫ڑ‬‫ا‬‫ے‬‫ے‬‫ر‬‫ھ‬‫ٓں‬‫س‬‫ا‬‫ے‬‫ں‬‫و‬،‫ں‬‫رے‬‫ا‬ ‫ے‬‫را‬‫ے‬
‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ﷺ‬‫ا‬‫ا‬ ‫رور‬‫ا‬‫و‬‫ہ‬‫ے‬‫ر‬‫ہ‬‫ی‬‫ا‬‫ں‬‫ر‬‫س‬‫ا‬‫ے‬
‫ٓی‬‫ں‬‫ی‬‫ت‬‫ا‬‫ا‬‫ے‬‫ھ‬‫وہ‬‫رور‬‫ں‬‫د‬‫ش‬‫ور‬‫ا‬،‫ں‬‫ل‬‫ے‬‫را‬
‫ی‬‫و‬‫ں‬‫ٓپ‬‫؟‬‫ﷺ‬‫ر‬‫زر‬‫رور‬‫ے‬‫ی‬‫ز‬‫ت‬‫و‬‫ا‬‫ے‬‫رراز‬‫ے‬‫و‬
‫را‬‫ا‬‫ا‬:‫ں‬‫ی‬‫ل‬‫ے‬‫را‬‫م‬!‫۔‬‫و‬(5)
‫عیسا‬‫ئ‬‫ی‬‫ذہب‬ ‫تھ‬‫سا‬‫کے‬‫ی‬‫ذار‬‫ا‬ ‫ر‬‫ی‬:
‫رہ‬‫٭روؽ‬‫ﷺ‬‫ی‬‫ی‬‫و‬‫ری‬‫ڑ‬‫ا‬‫و‬‫ں‬‫ں‬‫ے‬‫ی‬‫و‬،
‫۔‬‫رے‬‫ے‬‫و‬‫ے‬‫د‬‫ا‬‫ے‬‫را‬5‫ں‬‫ھ‬‫ٓپ‬‫ﷺ‬‫ں‬‫ا‬‫ڑ‬‫ا‬‫ی‬
‫رو‬‫ر‬‫ے‬‫ں‬‫ڑ‬‫و‬‫ی‬‫ز‬‫ت‬‫ا‬‫رر‬‫ں‬‫ر‬‫زر‬‫رور‬‫و‬‫ی‬‫ی‬‫۔‬‫ے‬‫ؽ‬‫ا‬‫ر‬‫در‬‫ا‬
‫ں‬‫رر‬‫ا‬‫رس‬‫ر‬‫رے‬‫ے‬‫ٓپ‬‫وو‬‫ں‬‫ی‬‫ے‬‫ػ‬‫ر‬‫ہ‬‫ت‬‫ا‬
‫ی‬‫ا‬‫ہ‬‫و‬‫ں‬‫ی‬‫و‬‫ی‬‫و‬‫ا‬‫م‬‫ا‬‫ہ‬‫ا‬‫ا‬‫ا‬‫ے‬‫را‬،‫ا‬‫ے‬‫ا‬
‫ر‬‫زر‬‫ا‬‫ے‬‫را‬‫ر‬‫رو‬‫ے‬‫و‬‫ں‬‫ی‬‫ر‬‫و‬‫ی‬‫ی‬‫ت‬‫ا‬‫ی‬‫ے‬‫ا‬‫ے‬‫را‬،
‫ر‬‫س‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫ہ‬‫ا‬‫ں‬‫ں‬‫ا‬‫ے‬‫ا‬‫ی‬،‫ے‬‫ا‬‫ی‬‫و‬‫ے‬‫ر‬
‫ا‬‫ہ‬‫رػ‬‫ے‬‫ب‬ ‫ے‬‫رس‬‫ی‬‫و‬،‫ا‬‫ے‬‫ا‬‫ری‬‫ب‬‫ر‬‫ر‬‫ے‬‫ہ‬‫ا‬‫ا‬
‫ی‬‫و‬،‫ا‬‫ے‬‫ا‬‫ا‬‫ا‬‫ہ‬‫ا‬‫ی‬‫ی‬‫ت‬‫ا‬‫ل‬‫دس‬‫رے‬‫ز‬‫ا‬‫و‬‫رت‬
‫اے‬‫ی‬‫و‬‫ے‬‫رس‬‫و‬‫ا‬‫ی‬‫ہ‬‫رت‬‫ز‬‫ی‬‫ے‬‫ا‬‫ی‬،‫ؾ‬‫د‬‫و‬‫ے‬‫ر‬
‫د‬‫ے‬‫ر‬‫ا‬‫ی‬‫ں‬‫ر‬‫ا‬‫ا‬‫ا‬‫ا‬‫ا‬‫ا‬‫و‬،‫ا‬‫ے‬‫ا‬‫ی‬‫ورں‬
‫و‬‫ا‬‫ں‬‫ں‬‫ر‬‫ا‬‫ے‬‫ں‬‫ی‬‫رے‬‫م‬‫ا‬‫ر‬‫ب‬ ‫رے‬‫و‬‫را‬‫ر‬‫و‬‫ی‬
‫ی‬‫و‬‫زت‬‫را‬‫ی‬‫ب‬ ‫ر‬‫را‬،‫د‬‫ی‬‫ی‬‫و‬‫ے‬‫ے‬‫ا‬‫لر‬‫ہ‬‫زور‬‫رور‬‫ر‬
‫ا‬‫ا‬‫رر‬،‫ا‬‫ے‬‫و‬‫ں‬‫و‬‫ر‬‫ے‬‫را‬‫و‬‫ں‬‫و‬‫ا‬‫ا‬،‫ں‬‫ی‬ ‫رور‬
‫ا‬‫رو‬‫ں‬‫ی‬‫ت‬‫ر‬‫ے‬‫ی‬‫ز‬‫ردر‬‫ے‬‫ی‬‫و‬‫رورت‬‫و‬‫را‬‫ا‬‫ا‬‫و‬
‫ا‬‫ی‬‫ز‬‫ردرز‬‫ں‬‫ی‬‫ط‬‫رر‬‫ا‬‫ر‬،‫ے‬‫ورز‬‫اػ‬‫ی‬‫ر‬‫ا‬‫ا‬‫ں‬‫را‬‫و‬‫ے‬
‫ں‬‫ر‬ ‫ت‬‫و‬‫ز‬‫ی‬‫ں‬‫ا‬‫ی‬‫۔‬(۱)
‫ا‬‫٭‬‫و‬‫ں‬‫رہ‬‫روؽ‬‫ھ‬‫ا‬‫ے‬‫ﷺ‬‫ہ‬‫ے‬‫را‬
‫و‬‫ا‬‫ک‬‫ی‬‫ا‬‫م‬‫ا‬‫۔‬‫ے‬‫ے‬‫د‬‫ی‬‫ے‬‫رے‬ً‫ا‬ ‫رور‬‫زرر‬‫ر‬‫ے‬
‫ا‬‫ی‬‫ں‬‫ے‬‫زا‬‫س‬‫۔‬‫ے‬‫ی‬‫را‬‫ں‬‫و‬‫ن‬‫ں‬‫ہ‬‫ر‬‫گ‬‫ا‬
‫ا‬‫ی‬‫را‬،‫ے‬ ‫ؾ‬‫د‬‫ر‬‫و‬‫ر‬‫ا‬‫ر‬‫ن‬‫ہ‬‫ٓں‬‫ٓرت‬‫۔‬‫ﷺ‬
‫ڑ‬‫و‬‫را‬‫ے‬‫ی‬‫ا‬‫رت‬‫ھ‬‫ا‬‫ے‬‫ت‬‫ی‬‫ا‬‫رے‬‫وہ‬‫۔‬‫د‬‫ی‬‫ے‬
‫ا‬‫ں‬‫س‬‫ٓرت‬‫ے‬‫و‬‫د‬‫ر‬ ‫س‬‫ہ‬‫ا‬‫رور‬‫ﷺ‬‫ی‬‫ت‬‫د‬
‫ں‬‫ر‬‫وہ‬،‫و‬‫ر‬‫ا‬‫و‬‫ں‬‫ا‬‫ں‬‫ؽ‬‫ا‬‫ر‬،‫ہ‬‫زا‬‫ا‬‫ا‬‫ا‬‫س‬‫ا‬‫ے‬‫را‬
‫د‬‫د‬‫۔‬‫ے‬‫ی‬‫رہ‬‫روؽ‬‫ﷺ‬‫ی‬‫ں‬‫ت‬‫د‬‫ا‬‫رور‬‫ے‬‫و‬‫ر‬
‫ر‬‫ے‬‫ٓپ‬‫ے‬‫ا‬‫ر‬‫ؽ‬‫و‬‫راؾ‬‫ہ‬‫ے‬‫و‬‫ر‬‫ا‬‫۔‬(2)
‫ا‬‫ے‬‫ا‬‫٭رر‬‫و‬‫ں‬‫رہ‬‫ؽ‬‫رو‬‫ھ‬‫ا‬‫ے‬‫ﷺ‬‫ر‬‫و‬‫ا‬
‫ا‬‫ر‬‫زر‬‫رور‬‫وہ‬،‫را‬‫ر‬‫ی‬‫ی‬‫ڑ‬‫ی‬‫ر‬‫ے‬‫ا‬‫ے‬‫ا‬‫رر‬‫۔‬‫ے‬‫ؽ‬‫ا‬‫و‬‫ں‬‫ا‬
‫ر‬‫ک‬‫ٓپ‬‫ود‬‫ﷺ‬‫ی‬‫ں‬‫ت‬‫د‬‫ٓپ‬‫وت‬‫رس‬،‫ور‬‫ر‬‫ا‬‫ﷺ‬
‫و‬‫د‬‫ی‬‫ں‬‫ڑ‬‫ر‬ِ‫ز‬‫ا‬‫ھ‬‫ٓپ‬،‫ے‬‫ے‬‫و‬‫رغ‬‫ا‬‫ر‬‫ﷺ‬‫ے‬
‫دو‬‫و‬‫را‬‫ی‬‫ں‬‫رر‬‫ا‬‫ی‬‫را‬‫،ب‬‫ر‬‫وت‬‫ا‬‫ز‬‫ا‬‫و‬‫را‬‫و‬‫ور‬
‫ر‬‫رے‬‫ے‬‫دو‬‫ر‬‫ی‬‫ں‬‫ی‬‫ے‬‫ڑ‬‫ز‬‫ا‬‫ز‬‫زے‬‫زت‬‫را‬‫ی‬‫۔‬(۶)
‫قاصد‬‫ذہب‬ ‫تھ‬‫سا‬‫کے‬‫ی‬‫ذار‬‫ا‬ ‫ر‬‫ی‬: