1. MONA LISA edo LA GIOCONDA
LEONARDO DA VINCI-rena
(1503-1519)
2. Leonardok artelana margotu eta gero, urte batzutan zehar jarraitu zuen koadroa
konpontzen.
Artelan famatu hau Mona Lisa izenez ezagutzen da. “Mona” hitza italierazko
“madonna”-ren laburdura da eta emakumea esan nahi du. Lisa berriz irudiko
emakumearen izena da, Lisa Gherardini. Artelana La Gioconda izenez ere
ezaguna da, emakumea Francesco Bartolomeo del Giocondoren emaztea
baitzen.
Historiako artelanik misteriotsuenetariko bat da
BEGIRADA
Edozein angelutatik
begiratuta, bere begiradak
jarraituko zaitu.
IRRIBARREA
Leonardo da Vinciren asmoa
Gioconda zuzenean
begiratzean bere irribarrea
desagertzea eta artelaneko
beste xehetasun batzutan
arreta jartzean berragertzea
AURPEGIA
Aurpegia erdibituta eta alde
bakoitza banaka begiratuta
baten espresioa bestearena
baino gozoagoa dela
konturatuko zara.
BEKAINAK ETA BETILEAK
Bekainak eta betileak ez zituen margotu eta
hau arrazoitzeko teoría ezberdinak daude:
- Garai hartan arrazoi estetikoengatik
emakumeek aurpegiko ile guztiak
kentzen zituzten
- LEONARDO DA VINCI-k bukatu gabe
utzitako detailea izan zen.
- Margolana zatartzeko beldurrez ez
zituen margotu.
3. BELOA
Buruan beloa darama. Hau ohikoa
zen emakume ezkonduetan eta
kastitatea adierazten zuen.
GALERIA
Artelan hau, galeria bateko altu
batean dago, baranda batean
jarrita, zutabe desberdinez
apainduta.
ESKUAK
Ikerketa batzuen arabera, artelanean
agertzen den emakumea haurdun zegoen.
Bere eskuak triparen gainean daude eta
apur bat handituta (ezaugarri hau,
haurdun dauden emakumeak izaten dute).
SFUMATO
LEONARDO DA VINCI-k artelan
honekin teknika berri bat jarri zuen
martxan: “Sfumato”. Pintura kapa oso
finak aplikatuz, ingurua lausatzean
datza.
1911ko abuztuan, artelan hau lapurtu egin zuten, Pariseko Louvre museotik. Bi
urte eta erdi geroago, berreskuratu zen. Honetaz gain, beste bi eraso izan ditu lan
honek: behin azidoarekin salpikatu zuten eta beste behin, museoan zegoela, harri
batekin erasotua izan zen. Geroztik, beira arasa batekin babesturik aurkitzen da.
4. LEONARDO DA VINCI
(VINCI, Italia 1452- AMBOISE, Frantzia 1519)
Leonardo Di Ser Piero Da Vinci, XV.mendeko margolaria, ingenieroa,
asmatzailea, arkitektoa eta zientzilaria izan zen. Errenazimendu
garaiko ordezkari osatuena eta jenio unibertsal bat bezalaizendatu
izan da.
Denbora guztia ingurua aztertzen igarotzen zuen, gauzen zergatiak
topatu nahian. Ikertzea eta gauza berriak sortzea (bizikletak,
helikopteroa, urpekariak...) asko gustatzen zitzaion. Sortzen edo
aurkitzen zuen guztia koaderno batean apuntatzen joanten zen, irudi
zoragarriekin batera.
16 urterekin, Florentziara bidaiatu zuen. Bertan Verrochio ezagutu
zuen (garai hartako artista famatu bat) eta asko harritu zenez gazteak
zituen abileziekin, ikasle bezala hartu zion. Denbora gutxi igaro zen,
Leonardok ikasletik maisura igaro zela. Eta lau urte beranduago, 20
urterekin, margolari bezala ezagutzen zuten.
Mono Lisa edo Gioconda artelan famatuaz gain, beste hainbat obra
ezagun ere egin zituen: “La última cena” edo “El hombre de Vitrubio”.
Bizitzan zehar, hainbat bider bizilekuz aldatu zuen: Florentzia, Roma,
Vaticano, Mílan... Bere azken urteak Frantzian igaro zituen Amboiseko
gazteluan. Denboraldi bat gaixorik egon ondoren, 1519ko maiatzaren
2an hil egin zer bertan.
