Krantenartikel verschenen nav het verschijne van 'Perfecte moeders bestaan niet' van Diana Koster. Woensdag 5 december 2012 in de Stentor. Hoezo roze wolk, moeder worden is een revolutie.
Visie is een uitgave van de Koepel van Christelijke Werknemersorganisaties • Verantw.
Uitg. nat. pag.: Kris Houthuys • Hoofdred.: Katrien Vandeveegaete • Redactie:
Peter Heirman, Lieve Van den Bulck • CM-Visie: Bram Swaerts • ACV-Visie: Patrick Wirix • Vormgeving: Bart Gevaert •
Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11, fax 02 246 37 00 • www.acwvisie.be • pers@acw.be • Druk: Corelio Printing, Keerstraat 10, 9420 Erpe-Mere • Artikels op de regionale bladzijden
(15-19) vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Visie is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst
Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse
regering i.v.m. papierrecuperatie.
Neptune was discovered in 1846 by Le Verrier in Streator, Illinois using telescopes. It orbits the sun every 165 earth years (60,190 days), and its day lasts 19.1 earth hours. Neptune appears as a small blue disk with a large dark spot and has 13 known moons and 5 narrow and 2 wide rings. Its surface is composed of ice, rock and hydrogen and its atmosphere contains hydrogen, helium, methane and ammonia.
Visie is een uitgave van de Koepel van Christelijke Werknemersorganisaties • Verantw.
Uitg. nat. pag.: Kris Houthuys • Hoofdred.: Katrien Vandeveegaete • Redactie:
Peter Heirman, Lieve Van den Bulck • CM-Visie: Bram Swaerts • ACV-Visie: Patrick Wirix • Vormgeving: Bart Gevaert •
Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11, fax 02 246 37 00 • www.acwvisie.be • pers@acw.be • Druk: Corelio Printing, Keerstraat 10, 9420 Erpe-Mere • Artikels op de regionale bladzijden
(15-19) vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Visie is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst
Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaamse
regering i.v.m. papierrecuperatie.
Neptune was discovered in 1846 by Le Verrier in Streator, Illinois using telescopes. It orbits the sun every 165 earth years (60,190 days), and its day lasts 19.1 earth hours. Neptune appears as a small blue disk with a large dark spot and has 13 known moons and 5 narrow and 2 wide rings. Its surface is composed of ice, rock and hydrogen and its atmosphere contains hydrogen, helium, methane and ammonia.
Je kreeg er iets prachtigs voor terug, en toch houd je een naar of zelfs getraumatiseerd gevoel aan je bevalling over. Nee, je bent geen uitzondering. En ja, met de juiste aanpak kom je er weer bovenop.
— Door An Swerts
Artikel nav het boek 'Perfecte bevallingen bestaan niet'
Bodytalk nr. 107 juni 2016
Nee, niet elke vrouw vergeet spontaan de pijn zodra haar kind op haar borst ligt. Sommige vrouwen hebben zelfs jaren later nog last van de 'naweeën'. Voor hen schreef Diana Koster het boek 'Perfecte bevallingen bestaan niet'.
Ouders van Nu - 7 juni 2016
Praten over je niet zo perfecte bevalling is misschien wel een van de laatste taboes. Want je hebt een kind gekregen, dus waarover zeur je eigenlijk? Hoog tijd om de roze wolk te doorprikken, vindt verloskundige en vrouwencoach Diana Koster.
Interview in Goed Gevoel, het meest gelezen maandblad van Vlaanderen. Juni 2016 - Door Sophie Allegaert
Interview in de Volkskrant, woensdag 16 maart 2016
Naar aanleiding van het verschijnen van Diana Koster's nieuwe boek 'Perfecte bevallinegn bestaan niet'. http://perfectebevallingenbestaanniet.nl
Vrouwen hopen dat het de mooiste dag van hun leven wordt. Als dat niet lukt, denken ze dat de iets fout doen.
Artikel gepubliceerd in De Limburger en de Belgische krant Het Laatste Nieuws.
Artikel/interview in een groot aantal regionale kranten, waaronder:
de Stentor, Tubantia, de Gelderlander, Eindhovens Dagblad, en de Provinciale Zeeuwse Courant.
'Angst voor een tweede? Doe er iets aan!'
Interview met Vrouwencoach Diana Koster over EMDR.
Tekst: Renate Wilms
Verschenen in 'Wij jonge ouders', jan./feb. 2015
Impact en gevolgen van een traumatische baring. Hoe kunnen verloskundigen vrouwen helpen?
Tijdschrift voor Verloskundigen. Thema: postpartum
Uitgave van de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen
39e jaargang, nummer 4 / 2014
Je kreeg er iets prachtigs voor terug, en toch houd je een naar of zelfs getraumatiseerd gevoel aan je bevalling over. Nee, je bent geen uitzondering. En ja, met de juiste aanpak kom je er weer bovenop.
— Door An Swerts
Artikel nav het boek 'Perfecte bevallingen bestaan niet'
Bodytalk nr. 107 juni 2016
Nee, niet elke vrouw vergeet spontaan de pijn zodra haar kind op haar borst ligt. Sommige vrouwen hebben zelfs jaren later nog last van de 'naweeën'. Voor hen schreef Diana Koster het boek 'Perfecte bevallingen bestaan niet'.
Ouders van Nu - 7 juni 2016
Praten over je niet zo perfecte bevalling is misschien wel een van de laatste taboes. Want je hebt een kind gekregen, dus waarover zeur je eigenlijk? Hoog tijd om de roze wolk te doorprikken, vindt verloskundige en vrouwencoach Diana Koster.
Interview in Goed Gevoel, het meest gelezen maandblad van Vlaanderen. Juni 2016 - Door Sophie Allegaert
Interview in de Volkskrant, woensdag 16 maart 2016
Naar aanleiding van het verschijnen van Diana Koster's nieuwe boek 'Perfecte bevallinegn bestaan niet'. http://perfectebevallingenbestaanniet.nl
Vrouwen hopen dat het de mooiste dag van hun leven wordt. Als dat niet lukt, denken ze dat de iets fout doen.
Artikel gepubliceerd in De Limburger en de Belgische krant Het Laatste Nieuws.
Artikel/interview in een groot aantal regionale kranten, waaronder:
de Stentor, Tubantia, de Gelderlander, Eindhovens Dagblad, en de Provinciale Zeeuwse Courant.
'Angst voor een tweede? Doe er iets aan!'
Interview met Vrouwencoach Diana Koster over EMDR.
Tekst: Renate Wilms
Verschenen in 'Wij jonge ouders', jan./feb. 2015
Impact en gevolgen van een traumatische baring. Hoe kunnen verloskundigen vrouwen helpen?
Tijdschrift voor Verloskundigen. Thema: postpartum
Uitgave van de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen
39e jaargang, nummer 4 / 2014
Diana Koster -'Liefde en ouderschap lijken soms twee aparte werelden'
Moeder worden is een revolutie
1. www.destentor.nl woensdag 5 december 2012
20 | extra ge
Moeder wordenis eenword
Moeder rev
is een rev
Dik, dikker, ziek
t Zwanger zijn en moeder worden, zorgen voor een groter het erZwangermeer. en moeder worden, zorgen voor een
Te veel kilo’s kunnen tot verschillende aandoeningen leiden. Hoe zijn dat vaak veel zijn Diana Koster: zijn dat er vaak veel meer.
overgewicht, hoe meer risico’s. „Vrouwen nemen niet altijd de tijd en de „Vrouwen nemen niet alti
grote verandering in het leven van een vrouw. rust om zwangerverandering in hetInte- van een vrouw.
grote te zijn en te bevallen. leven rust om zwanger te zijn en
Overgewichtbehoorlijk van uit balans raken. Vrou- gendeel. In dezelfde periode gaan ze vaak uit balans raken. Vrou-
Daar kun je Ernstig overgewicht Daar kun je behoorlijk van gendeel. In dezelfde period
Bevolking 20 jaar en ouder, Bevolking 20 jaar en ouder, ook trouwen, samenwonen, een hypotheek ook trouwen, samenwone
wencoach en verloskundige Diana Koster:(2005-2008) afsluiten, verhuizen of en verloskundige Diana Koster: „De roze
per GGD-regio (2005-2008) per GGD-regio „De roze wencoach verbouwen en veran- afsluiten, verhuizen of ver
Percentage Percentage dert hun werksituatie: ze zoeken iets anders dert hun werksituatie: ze z
wolk41,6vaak een grijze48,0
is - 43,1 45,9 -
donderwolk.” - 9,2
8,3
wolk is vaak een grijze donderwolk.”
11,1 - 12,4stoppen met werken. Let wel: dat zijn
of of stoppen met werken. Le
43,1 - 44,5 48,0 - 50,0 9,2 - 10,2 12,4 - 13,6 allemaal life events. Het eerste wat ik
óók óók allemaal life events. H
44,5 - 45,9 50,0 - 52,0 10,2 - 11,1 13,6 - 14,9 vrouwen vraag is: wat speelt er op dit
aan aan vrouwen vraag is: wat
moment eigenlijk allemaal in je leven. moment eigenlijk allemaa
door Martine Boelsma Meestal volgt er dan een opsomming waar
door Martine Boelsma Meestal volgt er dan een o
illustratie Helen van Vliet je u tegen zegt. Dan zien ze het zelf ook: ja, van Vliet
illustratie Helen je u tegen zegt. Dan zien z
N N
eigenlijk is het best veel allemaal. Té veel.” eigenlijk is het best veel al
a twee miskramen was Natascha Bovendien komen in de periode rondom de miskramen was Natascha
a twee Bovendien komen in de p
moeder geworden van een twee- geboorte van een kind vaak onverwerkte er- geworden van een twee-
moeder geboorte van een kind vaa
ling. Fantastisch zou je denken, varingen uit het verleden naar boven. „Een Fantastisch zou je denken,
ling. varingen uit het verleden
maar voor Natascha voelde dat he- eerdere zwangerschap die niet goed ging, voor Natascha voelde dat he-
maar eerdere zwangerschap die
lemaal niet zo. „Ik voelde me zó somber, een traumatische bevalling, negatieve jeugd- voelde me zó somber,
lemaal niet zo. „Ik een traumatische bevalling
eenzaam, opgefokt en onzeker. Dat had ik ervaringen, relatieproblemen, het laat zich
eenzaam, opgefokt en onzeker. Dat had ik ervaringen, relatieproblem
nooit eerder in mijn leven gehad. Ik was de allemaal niet meer wegstoppen. Zwanger in mijn leven gehad. Ik was de
nooit eerder allemaal niet meer wegsto
balans in mijn leven op alle vlakken kwijt.” zijn is puinruimen, zeg ik altijd. Datin mijn leven op alle vlakken kwijt.”
balans krijg je zijn is puinruimen, zeg ik
Natascha is niet de enige. Bij lange na niet. er dus óók nog bij.” Natascha is niet de enige. Bij lange na niet. er dus óók nog bij.”
Maar liefst 10 tot 20 procent van de zwange- Natascha, van nature vrolijk en sociaal, had 20 procent van de zwange-
Maar liefst 10 tot Natascha, van nature vroli
re vrouwen en jonge moeders heeft last van een beroerde kraamtijd gehad. Eén van haarjonge moeders heeft last van
re vrouwen en een beroerde kraamtijd ge
depressieve gevoelens en kan simpelweg kindjes was langdurig opgenomen geweest
depressieve gevoelens en kan simpelweg kindjes was langdurig opg
haar draai niet vinden in deze nieuwe le- in het ziekenhuis vanwege reflux. draai niet vinden in deze nieuwe le-
haar „Terwijl in het ziekenhuis vanwege
vensfase. hij in het ziekenhuis lag, hadvensfase.
ik natuurlijk hij in het ziekenhuis lag, h
„Moet je nagaan”, zegt verloskundige en zijn tweelingzusje thuis. Mijn man was aan
„Moet je nagaan”, zegt verloskundige en zijn tweelingzusje thuis. M
Vet in je spijsverteringvrouwencoach Diana Koster. „Er bevallen in het werk. Ik liep in die periode chronisch Diana Koster. „Er bevallen in
vrouwencoach het werk. Ik liep in die per
Overtollig vet, met name in de buikstreek en rondvrouwen per jaar. moleculen de feiten aan en voelde me op alle
Nederland zo’n 180.000 de organen, scheidt achter Nederland zo’n 180.000 vrouwen per jaar. achter de feiten aan en voe
af die een chronische Dat betekent dat veroorzaken.tussen de 18.000 vlakken tekortschieten.”
ontstekingsreactie er elk jaar Deze ontsteking speelt een Dat betekent dat er elk jaar tussen de 18.000 vlakken tekortschieten.”
belangrijke rol bij diabetes, hart- en vaatkwalen en kanker. in deze be- Terwijl het met Natascha’s kinderen steeds
en 36.000 vrouwen zijn die zich en 36.000 vrouwen zijn die zich in deze be- Terwijl het met Natascha’s
n langrijke periode helemaal niet goed op in de vorm van ging, ging het met haarzelf steeds
Het lichaam slaat energie voelen. beter langrijke periode helemaal niet goed voelen. beter ging, ging het met ha
En denk nu niet: dat hoort er nu eenmaal tekort.
wit vet, onze ‘provisiekast’ bij een slechter. „Ik vond dat ik op mijndenk nu niet: dat hoort er nu eenmaal
En werk niet slechter. „Ik vond dat ik op
en Vetweefsel beschermt de inwendige organen
bij. Deze vrouwen hebben het heel erg goed meer kon meekomen. Ik trok me
bij. Deze vrouwen hebben het heel erg goed meer kon meekomen
r moeilijk. Het goede schokkenis: jebuiten en tegen kou. Er meer terug, kon de puf niet opbren-
tegen nieuws van kunt er steeds moeilijk. Het goede nieuws is: je kunt er steeds meer terug, kon de
is ook bruin vet - dat van wit vet afwijkt - en
n. wat aan doen.” energie gebruikt om warmte te produceren. dingen buitenshuis te onderne-
gen om wat aan doen.” gen om dingen buitenshu
Als verloskundige zag Koster heel vaak vrou- men.” Weg was de goedlachse en sociale Na- zag Koster heel vaak vrou-
Als verloskundige men.” Weg was de goedlac
wen zoals Natascha. „Niet zo raar. Moeder wen zoals Natascha. „Niet zo raar. Moeder
worden is zoiets heftigs voor een vrouw. Er worden is zoiets heftigs voor een vrouw. Er
verandert zó veel.” Dat is ook de reden 1 dat verandert zó veel.” Dat is ook de reden dat
ze besloot een opleiding tot coach te volgen ze besloot een opleiding tot coach te volgen
en zich daarna te specialiseren als vrouwen- ‘Het grootste plezier dat zich daarna te specialiseren als vrouwen- ‘Het grootste plezier
en je je
coach. Koster is bovendien mede-oprichter kinderen kunt doen, is coach. Koster is bovendien mede-oprichter kinderen kunt doen,
zorgen dat
van het LKPZ: het Landelijk Kenniscentrum van het LKPZ: het Landelijk Kenniscentrum
voor Psychiatrie en Zwangerschap. „Als ver- je zelf lekker in je vel zit’ Psychiatrie en Zwangerschap. „Als ver- je zelf lekker in je vel
voor
loskundige dacht ik vaak: jij hebt eigenlijk loskundige dacht ik vaak: jij hebt eigenlijk
iets anders nodig dan ik te bieden heb. 2 iets anders nodig dan iklieve man twee gezonde schatjes vanvan kin-
te bieden heb.
lieve man en en twee gezonde schatjes kin-
Soms begon ik dan tegen zo’n vrouw over tascha. „Ik zat thuis op de bank te zitten, ter-dan tegen zo’n En daarover ik juist weer„Ik zat thuis op de
Soms begon ik deren. En vrouw raakte iktascha. verder
deren. daar raakte juist weer verder
psychotherapie. Maar meestal is dat net een wijl de kinderen om me heen rommel psychotherapie. Maar meestal put.” net een wijl de kinderen om me h
vanvande is dat
in in de put.”
brug te ver. Wat steun en begeleiding zijn maakten. Ik was voor m’n gevoel de ver. Wat steun en begeleiding zijn haar huisartsIk was voor m’n
brug te hele Natascha werd door maakten. doorver-
Natascha werd door haar huisarts doorver-
vaak genoeg om iemand weer op de 3 been te dag aan het opruimen en nog wasgenoeg om iemand weer op devrouwencoach Diana Koster.
vaak het huis wezen naar vrouwencoachdag aanKoster.
wezen naar been te Diana het opruimen en
helpen. En om ernstiger problemen - zoals nooit schoon. Mijn frustraties reageerde om ernstigerscoorde heel-hoog bij eeneen schoon. Mijn frustra
helpen. En ik problemen zoals nooit depressietest.
„Ik „Ik scoorde heel hoog bij depressietest.
een postpartum depressie - te voorkomen.” af op mijn man en kinderen eendaar baalde depressie - eerste wat Diana tegen me zeidatdat ik kindere
en postpartum Het eerstevoorkomen.” af opzei is man en
Het te wat Diana tegen me mijn is ik
Een kind krijgen, zegt Koster, is een life ik dan weer van. Ik vond mezelf steedskrijgen, zegt Koster,meer woorden moest gebruiken zoals
Een kind min- nooit meer woorden moest gebruiken zoalsIk vond m
nooit is een life ik dan weer van.
event; een ingrijpende gebeurtenis die je le- der aardig, minder de moeiteevent; een ingrijpende gebeurtenis die je le- slécht, vréselijk, íeder- moe
waard… Het álle, álles, nóóít, áltijd, slécht, vréselijk,minder de
álle, álles, nóóít, áltijd, der aardig, íeder-
ven op zijn kop zet. „Dat kan je behoorlijk leek wel alsof alles er uit kwam.” op zijn kop zet. „Dat AlsAlselke keer geld inleek een boetepot er uit k
ven een. kanik behoorlijk geldeenwel alsof alles
een. je ik elke keer in boetepot
uit balans brengen. Psychologen zeggen niet Ze raakte in een neerwaartseuit balans brengen. Psychologen zeggendie woorden gebruikte, had praatt
spiraal. „Soms zou doen als alsdie woorden gebruikte, een neerwaar
zou doen ik ik niet Ze raakte in had pr
voor niets dat een gezonde volwassene 4 dacht ik zelfs: mijn kindjes zijn beter af dat een gezonde volwassene jaar genoeg geldzelfs:iets kindjes
voor niets zon- ik over eeneen half genoeg geld omom mijn elke k
ik over half jaar dacht ik iets elk
maximaal twee life events per jaar kan han- der mij… Dan voelde ik me zo’n slechte maximaal twee life events gaanjaar doen met mijn man kinde-voelde ikwe
leuks per doen met mijn der mij… Dan
leuks gaan kan han- man en en kinde- wel m ee
teren.” moeder en zo’n slechte vrouw om zulke ge-
teren.” ren. DitDit gesprek zorgde moederdatmemeslechte sp
ervoor en zo’n
ren. gesprek zorgde ervoor dat ik ik er- er- spran vr
En bij zwangere vrouwen en jonge moeders dachten te hebben. Hoe durfde ik, met zo’n vrouwen en jonge moeders negatiefdacht en en Hoevo
En bij zwangere vanvan bewust werd hoe dachten te hebben. voeld
bewust werd hoe negatief ik ik dacht du
2. woensdag 5 december 2012 www.destentor.nl
gezondheid extra | 21
evolutie
De klachten
Zwangerschap, bevalling en ouderschap gaan
veelvuldig gepaard met psychische klachten.
De volgende cijfers komen uit het GenerationR
onderzoek, een onderzoek van de het Erasmus
Medisch Centrum waarbij wordt gekeken naar
de ontwikkeling van kinderen geboren tussen
2002 en 2006 en ook naar hun ouders.
ⅷ 10 procent van de zwangeren krijgt last van
acute depressieve klachten.
ⅷ 12 procent van de zwangeren heeft angst-
klachten.
ⅷ Suïcide is doodsoorzaak nummer één onder
vrouwen in het jaar rondom de bevalling.
ⅷ 10 tot 25 procent van de zwangeren is erg
bang voor de bevalling.
ⅷ Eén op de vijf Nederlandse vrouwen geeft
drie jaar na de bevalling aan dat ze met nega-
tieve gevoelens terug kijkt op haar bevalling.
ⅷ 2 tot 6 procent van de vrouwen ontwikkelt
een posttraumatische stress stoornis als ge-
volg van een traumatische bevalling.
ⅷ In het kraambed heeft 10 tot 15 procent van
de vrouwen last van depressieve gevoelens of
een postnatale depressie. Overigens heeft
ook 10 tot 15 procent van de mannen last
van depressieve gevoelens in het eerste jaar
na de geboorte van een kind.
Zie voor meer informatie de website van het Lan-
delijk Kenniscentrum Psychiatrie en Zwanger-
schap www.lkpz.nl
Diana Koster heeft het zelfhulpboek ‘Perfecte
moeders bestaan niet’, geschreven voor
zwangeren en moeders die hun balans terug
willen vinden. Voor meer informatie zie:
www.perfectemoedersbestaanniet.nl
kin-
r Na een paar gesprekken kwam Natascha bij over mijn leven kwijt en probeerde die al
de kern van haar probleem: ze poetste, en poetsend weer te vinden.”
er- poetste, en poetste. „Ik liep soms letterlijk Dat inzicht was de ommekeer voor Na-
. met een dweil achter mijn spelende kinde- tascha. Ze leerde weer beter voor zichzelf te
st. ren aan. In een heel emotioneel gesprek zorgen en verdeelde de huishoudelijke ta-
ik kwam ik erachter dat het schoonmaken me ken eerlijk met haar man. „Wat ik heb ge-
oals een gevoel van controle gaf. Van nature ben leerd: het grootste plezier dat je je kinderen
der- ik al behoorlijk gestructureerd maar door de kunt doen, is zorgen dat je zelf lekker in je
stress sloeg ik door in bijna dwangmatige vel zit. En dat lukte me steeds beter. Ik kan
had praatte. Het voelde daarna alsof ik mezelf er poetsdrang. Ik kwam er achter dat het met zeggen dat ik sterker uit dit diepe dal ben ge-
elke keer op betrapte, maar ik zag er dan mijn kindertijd te maken had. Opruimen komen.”
- wel een sprankje humor van in. En een was iets waarvoor ik complimenten kreeg
er- sprankje humor had ik al lang niet meer ge- van mijn ouders, iets wat ik goed kon. reageren?
n voeld.” Ik was door alle veranderingen de controle gezondheid@wegener.nl