SlideShare a Scribd company logo
Begirada honetan, EAEn bizi diren latinoamerikar
jatorriko biztanlerian jarri dugu arreta, eta 2015eko
abuztuan argitaratu genuen 58. begiradako datuak
eguneratuko ditugu.
Garai hartan gertatu zen bezala, Latinoamerikako
biztanleria da oraindik ere lurraldean presentzia
handiena duen atzerritar jatorriko kolektiboa. Hala ere,
nabari da ordutik hona fluxuak aldatu eta dibertsifikatu
egin direla, jatorri berriak gehitu baitira.
LATINOAMERIKAR
JATORRIKO BIZTANLERIA
EAE-N 2021
azaroa
2021
begirada
82
Photo by Orlando Imperatore / Cropped from original Lege-gordailua BI-1163-05
82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021	 2
16.162
23.663
30.571
36.717
44.417
51.995
59.650
68.842
77.003
80.018
82.972
85.478
85.275
83.725
84.142
86.373
91.756
98.588
109.382
123.498
127.371
0,8
1,1
1,4
1,7
2,1
2,4
2,8
3,2
3,5
3,7 3,8 3,9 3,9 3,8 3,8 3,9
4,2
4,5
5,0
5,6
5,8
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
0
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
120.000
140.000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
Latinoamerika Latinoamerikaren % biztanleria osoarekiko
Latinoamerikar jatorriko biztanleriaren bilakaera EAEn. 2001-2021
1. grafikoa
Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta.
2021eko urtarrilaren 1ean, Euskal Autonomia
Erkidegoko –aurrerantzean EAE– latinoamerikar
jatorriko biztanleria 127.371 lagunekoa zen, hau da,
lurraldeko biztanleria osoaren % 5,8.
1. grafikoan ikus daitekeen bezala, EAEn migrazio-
prozesua hasi zenetik, Latinoamerikako biztanleria
kopuruak gora egin du, eta lau fase bereiz daitezke.
2001 eta 2008 urteen artean, latinoamerikar
jatorriko pertsonen etorrerak nabarmen areagotu
ziren. Atzeraldi ekonomikoarekin, etortze-erritmoa
jaitsi egin zen, eta saldo negatiboa ere izan zuen
2012-2014 urteetan, krisiaren gordintasun
handieneko garaiarekin batera. Adierazle
ekonomikoak hobetu zirenean, berriro suspertu
ziren etorrerak Latinoamerikatik. Hazkunde hori
txikia izan zen hasierako uneetan, baina indar
handiagoa hartu zuen 2016tik aurrera batez ere.
Azken aldi honetan, eta COVID-19k eragindako
mugikortasuna kontrolatzeko ezohiko neurrien
ondorioz, iritsitakoen hazkunde neurritsuagoa
sumatu da.
1 Latinoamerikar jatorriko
biztanleriaren bilakaera EAEn
82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021	 3
Latinoamerikar jatorriko biztanleria % 51,7 da,
EAEko atzerritar jatorriko biztanle guztiekiko
–2. grafikoa–. Kolektibo horrek hiru lurralde
historikoetan duen pisuari erreparatzen badiogu,
ikusiko dugu Bizkaian handiagoa dela. Horrela,
lurralde horretan bizi diren atzerriko 121.737
pertsonetatik, 67.282 Latinoamerikako herrialderen
batean jaioak dira, hau da, guztizkoaren % 55,3.
Bizkaiaren ondoren, Gipuzkoa da latinoamerikar
jatorriko biztanleen ehuneko handiena duen
bigarren lurraldea (% 49,6) –lurraldean bizi diren
atzerritar jatorriko bi lagunetik ia bat–, eta, ondoren,
Araba dago, urrunago (% 45,5).
51,7
45,5
55,3
49,6
48,3
54,5
44,7
50,4
EAE Araba Bizkaia Gipuzkoa
Latinoamerikar jatorrikoen % Atzerritar jatorriko gainerakoen %
Latinoamerikar jatorriko biztanleria atzerritar jatorriko biztanleria osoarekiko,
lurralde historikoen arabera. 2021
2. grafikoa
Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta.
82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021	 4
Eskualdeari dagokionez1
, Bilbo Handia –54.726
lagun– da, alde handiarekin gainera, amerikar
jatorriko biztanleak bizi diren lurralde nagusia2
.
Izan ere, 2020an EAEn bizi ziren jatorri horretako
pertsona guztien % 43,6 eskualde horretan
bizi ziren. Horren ondoren, Donostiak (21.430
lagun) eta Arabako Lautadak (17.413 lagun) dute
Amerikako biztanle kopuru handiena. Horren
harira, 58. panoramikako datuetara itzuliz, ikusten
da 2015etik beren egoitza-ereduei eutsi dietela
biztanle amerikarrek. Garai hartan bezala, hiru
hiriburuak dauden eskualdeek jarraitzen dute
amerikar jatorriko biztanleen etorrera kapitalizatzen,
amerikar jatorriko pertsonen % 74,5 hiru
hiriburuetako batean bizi baitira.
Eskualde bakoitzeko atzerritar biztanleria
guztiarekiko amerikar jatorriko biztanleriaren
proportzioa kontuan hartzen badugu –1. mapa–,
handiagoa da Plentzia-Mungia eskualdean (% 59,5),
Bilbo Handian (% 59,1) eta Donostian (% 58,5).
Aitzitik, EAEko batez bestekoaren azpitik dago
Arabako Errioxan (% 18,3), Goierrin (% 30,0),
Arabako Haranetan (% 33,5) eta Durangaldean
(% 37,3).
1
	Estatistika Institutu Nazionalak 2021erako argitaratutako datuek, behin-behinekoak direnez, ez
dakarte udalerriei eta eskualdeei dagokien informazio bereizia. Hortaz, atal honetarako 2020ko
maila horretako datu bereiziak erabili dira.
> % 55
< % 34,9
% 35 - 44,9
% 45 - 54´9
Enkartazioak
Bilbo Handia
Plentzia-
Mungia
Gernika-
Bermeo
Markina-
Ondarroa
Durangaldea
Arratia-
Nerbioi
Kantauri
Arabarra
Gorbeia
Inguruak
Deba
Garaia
Deba
Beherea
Urola-
Kostaldea
Tolosaldea
Donostialdea
Bidasoa
Beherea
Goierri
Arabako Lautada
Arabako
Mendialdea
Errioxa
Arabarra
Arabako
Ibarrak
Amerikar jatorriko biztanleriaren banaketa eskualdeka. 2020
1. mapa
Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta.
2
	Era berean, EINek argitaratutako udal-datuek ez digute uzten bereizten Latinoamerikan eta Ipar
Amerikan jaiotako populazioa, ez udal-mailan, ez eskualde-mailan. Horrenbestez, 1. mapan eta 1.
taulan amerikar jatorriko biztanleriari buruz ari gara, kontinente horretan jaio den pertsona orori
erreferentzia eginez. Hala ere, eta Ipar Amerikako biztanleriak euskal testuinguruan duen pisu
txikia ikusita, uler dezakegu gehienak latinoamerikar jatorriko biztanleak direla.
82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021	 5
Bilbo da EAEn amerikar jatorriko biztanle gehien dituen udalerria, 28.012 lagun
2020ko urtarrilaren 1ean. Bizkaiko hiriburuaren atzetik Gasteiz (16.880 lagun)
eta Donostia (14.026 lagun) datoz. Oro har, EAEko hiru hiriburuek hartzen dute
EAEn bizi diren amerikar jatorriko biztanleen kopuru handi bat.
Bestalde, Barakaldo (6.730 lagun), Getxo (5.482 lagun) eta Erandio (2.055
lagun) dira, Bilboren ondoren, Bizkaian amerikar jatorriko pertsona gehien bizi
diren udalerriak. Gipuzkoan, Irun (4.164 lagun) eta Errenteria (2.087 lagun) dira
udalerri nagusiak Donostiaren atzetik. Azkenik, Arabaren kasuan, Gasteizek
biltzen ditu lurralde historikoko amerikar jatorriko biztanle gehienak, eta, beraz,
oso urrun dago hurrengo bi udalerrietatik, Laudio (664 lagun) eta Amurrio (378
lagun).
ARABA
Udalerria Amerika, guztira Amerikarren %, atzer. jat. biztanleekiko
Gasteiz 16.880 47,4
Laudio 664 51,6
Amurrio 378 43,1
Iruña Oka 163 40,5
Dulantzi 136 34,1
Agurain 120 19,0
Legutio 89 36,9
Oion 88 18,6
Bastida 61 31,1
Aiara 51 53,1
Arabako gainerakoa 741 29,9
Araba guztira 19.371 45,4
BIZKAIA
Udalerria Amerika, guztira Amerikarren %, atzer. jat. biztanleekiko
Bilbao 28.012 59,8
Barakaldo 6.730 61,6
Getxo 5.482 66,2
Erandio 2.055 72,9
Portugalete 1.893 55,0
Leioa 1.822 63,5
Basauri 1.719 48,6
Sestao 1.614 53,4
Durango 1.533 45,6
Santurtzi 1.410 44,9
Bizkaiko gainerakoa 14.085 45,0
Bizkaia guztira 66.355 55,5
Amerikar jatorriko biztanle-kopuru handiena duten udalerriak,
probintziaka. 2020
1. taula
Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta.
GIPUZKOA
Udalerria Amerika, guztira Amerikarren %, atzer. jat. biztanleekiko
Donostia 14.026 61,9
Irun 4.164 44,2
Errenteria 2.087 51,4
Eibar 1.606 45,2
Lasarte-Oria 1.388 66,5
Zarautz 1.306 65,3
Arrasate 1.249 51,0
Hernani 1.074 52,7
Tolosa 1.073 54,4
Pasaia 1.061 52,2
Gipuzkoako gainerakoa 10.860 39,9
Gipuzkoa guztira 39.894 50,2
82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021	 6
Jatorriaren araberako datuei erreparatzen badiegu
–3. grafikoa–, Kolonbia da EAEko latinoamerikar
jatorriko biztanleen jatorri herrialde nagusia. Hala,
2021eko urtarrilaren 1ean EAEn erroldatuta zeuden
Latinoamerikako 127.371 pertsonetatik 27.074
Kolonbian jaioak ziren (guztizkoaren % 21,3).
Kolonbiarekin batera, Nikaragua (15.037 lagun),
Bolivia (12.107 lagun), Venezuela (10.145 lagun)
eta Ekuador (8.935 lagun) dira jatorri latinoamerikar
nagusiak. Bost herrialde horietakoak dira EAEn bizi
diren latinoamerikar jatorriko pertsonen % 57,5.
Migrazio-fluxuen bilakaera desberdina da jatorriaren
arabera. Kolonbiar jatorriko biztanleen kasuan,
XXI. mendearen lehen urteetan gora egin zuen,
krisialdian atzera egin zuen, baldintza ekonomikoak
hobetu zirenean suspertu egin zen eta, berriro ere,
COVID-19ren ondorioz moteldu egin zen. Bestalde,
Nikaraguaren kasuan, EAErako migrazio-fluxuak
nolabaiteko pisua izaten hasi ziren krisi betean, eta
2016/2017 urtera arte ez ziren garrantzia hartzen
hasi. Izan ere, azken urtean Nikaragua eta Kolonbia
izan dira EAEn gehien hazi diren jatorrietako bi.
Azken jatorri horren kasuan, Euskadirako migrazio-
fluxuak berriro aktibatu direla ikusten da, baina
2020an, mugikortasun-murrizketak direla eta,
geldiarazi egin dira. Boliviak goranzko joerari eutsi
zion 2003tik 2007ra bitartean, urte horretan
bisa eskatzen hasi ziren arte. Baldintza horrek,
krisi ekonomikoarekin batera, moteldu egin zuen
atzerritarren etorrera eta EAEn finkatzea. Etapa
hori gaindituta, hazkunde moderatuagoa nabari da.
Venezuelak, berriz, etorrera apala izan du, harik eta,
herrialdeak bizi duen egoera ekonomiko, sozial eta
politikoaren ondorioz, 2016. urtetik aurrera fluxuak
bizkortu ziren arte. Azkenik, Ekuadorren kasuan,
jatorri latinoamerikar nagusietako bat izan zen 2000.
urtearen hasieran izandako lehen migrazio-boladan.
Azken urteetan, zertxobait handitu da Ekuadorretik
etorritako pertsonen hazkundea.
Kolonbia: 27.074
Nikaragua: 15.037
Bolivia: 12.107
Venezuela: 10.145
Ekuador: 8.935
Honduras: 8.181
Paraguai: 7.879
Brasil: 7.139
Peru: 7.123
Argentina: 6.681
0
5.000
10.000
15.000
20.000
25.000
30.000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Latinoamerikar jatorriko biztanleriaren jatorri herrialde nagusien bilakaera EAEn. 2003-2021
3. grafikoa
Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta.
82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021	 7
Sexuaren arabera –4. grafikoa–, latinoamerikar
jatorriko kolektiboak feminizazio-maila du ezaugarri
(% 61,2), oro har, atzerritar jatorriko biztanleriaren
orekarekin (% 52,4) alderatzen badugu. Herrialdeka,
feminizazio hori bereziki nabarmena da Nikaragua
(% 72,7), Honduras (% 70,7), Paraguai (% 69,8) eta
Brasilen kasuetan (% 68,3), jatorri horietako hamar
lagunetik ia zazpi emakumeak baitira. Boliviak apur
bat gainditzen du (% 61,3) latinoamerikarren batez
besteko feminizazio-tasa; Kolonbia (% 58,0), Peru
(% 56,2), Ekuador (% 54,3), Venezuela (% 53,7) eta
Argentina (% 50,4), berriz, beherago daude.
50,4
52,4
53,7
54,3
56,2
58,0
61,2
61,3
68,3
69,8
70,7
72,7
49,6
47,6
46,3
45,7
43,8
42,0
38,8
38,7
31,7
30,2
29,3
27,3
Argentina
Atzerritar jatorria
Venezuela
Ekuador
Peru
Kolonbia
Latinoamerika
Bolivia
Brasil
Paraguai
Honduras
Nikaragua
Gizonen % Emakumeen %
Atzerritarren, latinoamerikarren eta jatorri herrialde nagusietako biztanleriaren banaketa,
sexuaren arabera (%). 2021
4. grafikoa
Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta.
2 Sexuaren eta adin-taldeen
araberako banaketa
82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021	 8
Adinaren araberako banaketari dagokionez
–5. grafikoa–, ikusten da, bertako biztanleriarekin
alderatuta, atzerritar jatorriko biztanleria, oro
har, eta latinoamerikarrak, bereziki, gazteagoak
direla. Bertako biztanleria zahartze-prozesu argian
murgilduta dagoen bitartean, atzerritar jatorriko
(% 48,0) eta latinoamerikar jatorriko biztanleek
(% 48,9) 25 eta 45 urte artean dituzte.
Bestalde, bertako eta atzerriko biztanleek
nolabaiteko oreka erakusten dute bi sexuen artean
adin-tarte bakoitzean. Latinoamerikar jatorriko
biztanleen kasuan, migrazio-prozesu feminizatua
ikusten dugu 20-64 urte bitartekoen artean.
Bertako, atzerriko eta latinoamerikar jatorriko biztanleriaren piramidea EAEn. 2021
5. grafikoa
Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta.
-15.000 -10.000 -5.000 0 5.000 10.000
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-84
85-89
90-94
95-99
100 y más
Población de origen latinoamericano
Mujeres Hombres
-100.000 -50.000 0 50.000 100.000
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-84
85-89
90-94
95-99
100 y más
Población autóctona
Mujeres Hombres
-20.000 -15.000 -10.000 -5.000 0 5.000 10.000 15.000 20.000
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-84
85-89
90-94
95-99
100 y más
Población de origen extranjero
Mujeres Hombres
-15.000 -10.000 -5.000 0 5.000 10.000
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-84
85-89
90-94
95-99
100 y más
Población de origen latinoamericano
Mujeres Hombres
-100.000 -50.000 0 50.000 100.000
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-84
85-89
90-94
95-99
100 y más
Población autóctona
Mujeres Hombres
-20.000 -15.000 -10.000 -5.000 0 5.000 10.000 15.000 20.000
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-84
85-89
90-94
95-99
100 y más
Población de origen extranjero
Emakumeak Gizonak
Bertako biztanleria Atzerritar jatorriko biztanleria Latinoamerikar jatorriko biztanleria
82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021	 9
Enpleguari dagokionez, Eustaten azken datuen arabera, EAEn bizi diren
nazionalitate3
amerikarreko4
pertsonek % 40,8ko okupazio-tasa dute. Era
berean, ikusten dugu biztanle amerikarren langabezia-tasa % 7,1ekoa da, eta
tasa hori atzerritar guztien batez besteko langabezia-tasaren azpitik dagoela
(%12,4).
Datuak sexuaren arabera aztertzen baditugu, ikusiko dugu nazionalitate
amerikarreko emakumeek eta gizonek antzeko datuak dituztela euskal lan-
merkatuan sartzeari dagokionez. Gizonen artean, okupazio-tasa pixka bat
handiagoa da (% 41,9) emakumeena baino (% 40,2); aldiz, emakumeen
langabezia-tasa askoz txikiagoa da (% 6,9) gizonena baino (% 7,4).
44,0
12,4
43,6
40,8
7,1
52,1
Landuna Langabea Ez-aktiboa
Atzerritarren % Amerikarren %
41,9
7,4
50,7
40,2
6,9
52,9
Landuna Langabea Ez-aktiboa
Gizonak Emakumeak
Atzerritarrak eta amerikarrak, lan-egoeraren eta sexuaren arabera
6. grafikoa
Iturria: Geuk egina Eustaten datuetan oinarrituta.
3
	Eustatek eta Lan, Migrazio eta Gizarte Segurantzako Ministerioak emandako datuek atzerriko
nazionalitatearen aldagaia hartzen dute kontuan, panoramikan erabilitako atzerritar jatorriaren
aldagaia hartu beharrean.
4
	Era berean, erroldaren udal-mailako datuekin gertatzen den bezala, Eustatek argitaratutako da-
tuek nazionalitate amerikarren bat duten pertsona guztiei egiten die erreferentzia, berdin dio Ipar
Amerikako edo Latinoamerikako herrialderen bateko herritarrak izan.
3 EAEn bizi diren latinoamerikar
jatorriko biztanleen lan-egoera
82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021	 10
Lan-afiliazioari buruzko datuei dagokienez –7.
grafikoa–, erregimen orokorra da EAEn bizi diren
Kolonbiako, Nikaraguako, Boliviako, Venezuelako,
Hondurasko eta Paraguaiko nazionalitateko
pertsonen lan-erregimen nagusia, eta kasu guztietan
aise gainditzen du % 80ko muga.
Norberaren konturako langileen erregimenean lan
egiten duten pertsonen kasuan, Hondurasko eta
Nikaraguako biztanleak ez dira % 5 baino gehiago.
Bi jatorri horiek, euskal migrazio-fluxuetan sartu
berriak direlako eta migrazio-prozesuaren hasierako
fasean daudelako, enplegagarritasun handiagoa
dute etxeko enpleguaren eta zaintzaren sektorean.
Beste jatorri latinoamerikarrekin alderatuta,
% 15,7ra igo da venezuelarren kasuan, % 12,5era
kolonbiarren kasuan eta % 12,4ra boliviarren
kasuan.
Atzerriko, Kolonbiako, Nikaraguako, Boliviako, Venezuelako,Honduraseko eta Paraguaiko nazionalitateko biztanleria, Gizarte Segurantzako erregimenaren arabera.
2021eko iraila
7. grafikoa
Iturria: Geuk egina, Lan, Migrazio eta Gizarte Segurantzako Ministerioak emandako datuak oinarri hartuta.
82,3
17,3
0,5
87,5
12,5
0,0
95,7
4,3
0,0
87,6
12,4
0,0
84,2
15,7
0,1
95,3
4,6
0,0
91,0
9,0
0,0
% Erregimen Orokorra % Autonomoak % Itsasoa
Atzerritarrak Kolonbia Nikaragua Bolivia Venezuela Honduras Paraguai
82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021	 11
Pertzepzioei eta jarrerei erreparatzen badiegu,
Ikuspegiren 2021eko Barometroaren datuen
arabera, bertako biztanleek atseginez hartzen
dituzte latinoamerikar jatorriko herritarrak
–8. grafikoa–. 0 eta 10 puntu bitarteko eskala
batean, non 0 den batere begiko ez eta 10 oso
begiko, ikusten dugu nazionalitate latinoamerikar
guzti-guztiak batez besteko orokorraren gainetik
daudela (6,4 puntu). Zehazki, Argentina da euskal
biztanleriak hobekien baloratutako jatorria, 6,7
punturekin. Jatorri horri gertutik jarraitzen diote
Paraguaik, Nikaraguak, Hondurasek, Guatemalak,
Boliviak, Kolonbiak, Ekuadorrek eta Peruk (6,6
puntu), baita Brasilek ere (6,5 puntu).
Bilakaerari dagokionez –9. grafikoa–, ikus dezakegu
Ikuspegiren 2007ko Barometrotik biztanleria
latinoamerikarra izan dela euskal biztanleek
hobekien baloratutako eremu geografikoetako bat,
eta batez besteko orokorraren gainetik egon dela
edizio guztietan gaur egun arte.
Latinoamerikar jatorriko biztanleriarekiko begikotasun-mailaren bilakaera. 2007-2021
9. grafikoa
Iturria: Ikuspegi, 2007-2021 Barometroak.
5,1 4,9 5,3 5,2 5,2 5,1 5,1 5,2 5,2 5,5 5,7 5,9 6,1 6,3 6,4
5,4 5,3 5,6 5,5 5,4 5,3 5,3 5,5 5,5 5,8 5,9 6,1 6,3 6,5 6,6
0
2
4
6
8
10
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Batez besteko begikotasuna Latinoamerika
5,3
6,1
6,3
6,4
6,4
6,5
6,5
6,5
6,6
6,6
6,6
6,6
6,6
6,7
0 2 4 6 8 10
Magreb
Errumania
Pakistan, Nepal, Bangladesh
Txina
BATEZ BESTEKO BEGIKOTASUNA
Brasil
Ameriketako Estatu Batuak
Afrika Beltza, Saharaz hegoaldekoa
Kolonbia, Ekuador, Peru
Bolivia
Erdialdeko Amerika: Nikaragua,…
Paraguai
Mendebaldeko Europar Batasuna
Argentina
Atzerritar jatorriko biztanleekiko begikotasun-maila,
jatorri herrialdearen arabera. 2021
8. grafikoa
Iturria: Ikuspegi.
4 Bertako biztanleek latinoamerikar jatorriko
pertsonei buruz duten pertzepzioa
82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021	 12
•	 Mende berriaren hasieratik, Latinoamerika izan
da EAEn bizi diren atzerritar jatorriko biztanleen
jatorri eremu nagusia. 2021ean 127.371 lagun
zeuden, hau da, erkidegoko biztanleria osoaren
% 5,8. Herrialdeka, Kolonbia, Nikaragua,
Bolivia, Venezuela eta Ekuador dira jatorri
nagusiak.
•	 Bizkaia da latinoamerikar jatorriko
biztanleriaren pisu handiena duen
lurraldea, lurraldean erroldatuta dauden
atzerritar jatorriko pertsona guztien % 55,3
Latinoamerikako herrialderen batean jaioa
baita. Ondoren, Gipuzkoa dator (% 49,6) eta,
azkenik, Araba (% 45,5).
•	 Latinoamerikar jatorriko biztanle gehienak
gazteak eta emakumeak dira (% 61,2), batez
ere migrazio berriko jatorrietan, hala nola
Nikaragua, Honduras eta Paraguai, EAEn
migrazio-tradizio handiena dutenen aldean,
hala nola Kolonbia edo Ekuador. Errealitate
horrek zerikusia du, besteak beste, euskal lan-
merkatuaren eskaerarekin eta hark eskatzen
dituen profilekin.
•	 Lan-arloari dagokionez, nazionalitate
amerikarreko pertsonen okupazio-tasa
% 40,8koa da, eta langabezia-tasa, berriz,
% 7,1ekoa, atzerriko biztanle guztiena baino
nabarmen txikiagoa. Lan-afiliazioari dagokionez,
Latinoamerikako nazionalitate nagusien artean,
pertsona gehienak alta emanda daude Gizarte
Segurantzaren erregimen orokorrean.
•	 Azkenik, euskal gizarteak begi onez ikusten ditu
latinoamerikar jatorriko pertsonak. Argentina da
begikotasunik handiena zaion jatorria: 6,7 puntu
10etik.
Ondorioak
www.ikuspegi.eus
info@ikuspegi.eus
Jatorri nagusiak
% 57,5
Kolonbia, Nikaragua, Bolivia,
Venezuela eta Ekuador
Barometroa 2021
Batez besteko begikotasuna
6,6 puntu
Hobekien ikusitako
jatorrietako bat
EAE
2021
127.371
lagunlatinoamerikar
jatorrikoak
Erkidegoko
biztanleria osoaren
% 5,8

More Related Content

More from Irekia - EJGV

“Haurdunaldia hobe tabakorik gabe” izenburua duen gida espezifiko bat
“Haurdunaldia hobe tabakorik gabe” izenburua duen gida espezifiko bat“Haurdunaldia hobe tabakorik gabe” izenburua duen gida espezifiko bat
“Haurdunaldia hobe tabakorik gabe” izenburua duen gida espezifiko bat
Irekia - EJGV
 
Guía para el embarazo, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”
Guía para el embarazo, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”Guía para el embarazo, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”
Guía para el embarazo, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”
Irekia - EJGV
 
Gida praktiko erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta oh...
Gida praktiko erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta oh...Gida praktiko erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta oh...
Gida praktiko erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta oh...
Irekia - EJGV
 
Guía práctica para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayu...
Guía práctica para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayu...Guía práctica para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayu...
Guía práctica para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayu...
Irekia - EJGV
 
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 83
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 83Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 83
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 83
Irekia - EJGV
 
Hauteskunde Autonomikoetarako boto aurreikuspena / Previsión de voto para Ele...
Hauteskunde Autonomikoetarako boto aurreikuspena / Previsión de voto para Ele...Hauteskunde Autonomikoetarako boto aurreikuspena / Previsión de voto para Ele...
Hauteskunde Autonomikoetarako boto aurreikuspena / Previsión de voto para Ele...
Irekia - EJGV
 
Silver belaunaldiaren kontsumoa eta lehentasunak
Silver belaunaldiaren kontsumoa eta lehentasunakSilver belaunaldiaren kontsumoa eta lehentasunak
Silver belaunaldiaren kontsumoa eta lehentasunak
Irekia - EJGV
 
Consumo y preferencias de la generación silver
Consumo y preferencias de la generación silverConsumo y preferencias de la generación silver
Consumo y preferencias de la generación silver
Irekia - EJGV
 
La sociedad vasca ante el futuro / Euskal gizartea etorkizunaren aurrean
La sociedad vasca ante el futuro / Euskal gizartea etorkizunaren aurreanLa sociedad vasca ante el futuro / Euskal gizartea etorkizunaren aurrean
La sociedad vasca ante el futuro / Euskal gizartea etorkizunaren aurrean
Irekia - EJGV
 
Estudio de hábitos de consumo 2023 / Kontsumo-ohituren azterketa 2023
Estudio de hábitos de consumo 2023 / Kontsumo-ohituren azterketa 2023Estudio de hábitos de consumo 2023 / Kontsumo-ohituren azterketa 2023
Estudio de hábitos de consumo 2023 / Kontsumo-ohituren azterketa 2023
Irekia - EJGV
 
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 82
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 82Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 82
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 82
Irekia - EJGV
 
Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak
Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak
Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak
Irekia - EJGV
 
Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak
Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak
Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak
Irekia - EJGV
 
Euskadiko Osasun Mentaleko Estrategia 2023 – 2028
Euskadiko Osasun Mentaleko Estrategia 2023 – 2028Euskadiko Osasun Mentaleko Estrategia 2023 – 2028
Euskadiko Osasun Mentaleko Estrategia 2023 – 2028
Irekia - EJGV
 
Estrategia de Salud Mental de Euskadi 2023 – 2028
Estrategia de Salud Mental de Euskadi 2023 – 2028Estrategia de Salud Mental de Euskadi 2023 – 2028
Estrategia de Salud Mental de Euskadi 2023 – 2028
Irekia - EJGV
 
Economia circular y gestión de residuos / Ekonomia zirkularra eta hondakinen ...
Economia circular y gestión de residuos / Ekonomia zirkularra eta hondakinen ...Economia circular y gestión de residuos / Ekonomia zirkularra eta hondakinen ...
Economia circular y gestión de residuos / Ekonomia zirkularra eta hondakinen ...
Irekia - EJGV
 
Gizarte Zerbitzuen II. Plan Estrategikoaeu.pdf
Gizarte Zerbitzuen II. Plan Estrategikoaeu.pdfGizarte Zerbitzuen II. Plan Estrategikoaeu.pdf
Gizarte Zerbitzuen II. Plan Estrategikoaeu.pdf
Irekia - EJGV
 
II Plan Estratégico de Servicios Sociales
II Plan Estratégico de Servicios SocialesII Plan Estratégico de Servicios Sociales
II Plan Estratégico de Servicios Sociales
Irekia - EJGV
 
Percepciones y actitudes hacia la población de origen extranjero
Percepciones y actitudes hacia la población de origen extranjeroPercepciones y actitudes hacia la población de origen extranjero
Percepciones y actitudes hacia la población de origen extranjero
Irekia - EJGV
 
Atzerriko biztanleriarekiko pertzepzioak eta jarrerak
Atzerriko biztanleriarekiko pertzepzioak eta jarrerakAtzerriko biztanleriarekiko pertzepzioak eta jarrerak
Atzerriko biztanleriarekiko pertzepzioak eta jarrerak
Irekia - EJGV
 

More from Irekia - EJGV (20)

“Haurdunaldia hobe tabakorik gabe” izenburua duen gida espezifiko bat
“Haurdunaldia hobe tabakorik gabe” izenburua duen gida espezifiko bat“Haurdunaldia hobe tabakorik gabe” izenburua duen gida espezifiko bat
“Haurdunaldia hobe tabakorik gabe” izenburua duen gida espezifiko bat
 
Guía para el embarazo, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”
Guía para el embarazo, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”Guía para el embarazo, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”
Guía para el embarazo, bajo el título “El embarazo mejor sin tabaco”
 
Gida praktiko erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta oh...
Gida praktiko erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta oh...Gida praktiko erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta oh...
Gida praktiko erretzearen ondorio kaltegarriei buruz kontzientziatzeko eta oh...
 
Guía práctica para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayu...
Guía práctica para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayu...Guía práctica para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayu...
Guía práctica para concienciar sobre los efectos perjudiciales de fumar y ayu...
 
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 83
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 83Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 83
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 83
 
Hauteskunde Autonomikoetarako boto aurreikuspena / Previsión de voto para Ele...
Hauteskunde Autonomikoetarako boto aurreikuspena / Previsión de voto para Ele...Hauteskunde Autonomikoetarako boto aurreikuspena / Previsión de voto para Ele...
Hauteskunde Autonomikoetarako boto aurreikuspena / Previsión de voto para Ele...
 
Silver belaunaldiaren kontsumoa eta lehentasunak
Silver belaunaldiaren kontsumoa eta lehentasunakSilver belaunaldiaren kontsumoa eta lehentasunak
Silver belaunaldiaren kontsumoa eta lehentasunak
 
Consumo y preferencias de la generación silver
Consumo y preferencias de la generación silverConsumo y preferencias de la generación silver
Consumo y preferencias de la generación silver
 
La sociedad vasca ante el futuro / Euskal gizartea etorkizunaren aurrean
La sociedad vasca ante el futuro / Euskal gizartea etorkizunaren aurreanLa sociedad vasca ante el futuro / Euskal gizartea etorkizunaren aurrean
La sociedad vasca ante el futuro / Euskal gizartea etorkizunaren aurrean
 
Estudio de hábitos de consumo 2023 / Kontsumo-ohituren azterketa 2023
Estudio de hábitos de consumo 2023 / Kontsumo-ohituren azterketa 2023Estudio de hábitos de consumo 2023 / Kontsumo-ohituren azterketa 2023
Estudio de hábitos de consumo 2023 / Kontsumo-ohituren azterketa 2023
 
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 82
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 82Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 82
Euskal Soziometroa / Sociómetro Vasco 82
 
Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak
Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak
Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak
 
Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak
Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak
Elecciones Autonómicas / Hauteskunde Autonomikoak
 
Euskadiko Osasun Mentaleko Estrategia 2023 – 2028
Euskadiko Osasun Mentaleko Estrategia 2023 – 2028Euskadiko Osasun Mentaleko Estrategia 2023 – 2028
Euskadiko Osasun Mentaleko Estrategia 2023 – 2028
 
Estrategia de Salud Mental de Euskadi 2023 – 2028
Estrategia de Salud Mental de Euskadi 2023 – 2028Estrategia de Salud Mental de Euskadi 2023 – 2028
Estrategia de Salud Mental de Euskadi 2023 – 2028
 
Economia circular y gestión de residuos / Ekonomia zirkularra eta hondakinen ...
Economia circular y gestión de residuos / Ekonomia zirkularra eta hondakinen ...Economia circular y gestión de residuos / Ekonomia zirkularra eta hondakinen ...
Economia circular y gestión de residuos / Ekonomia zirkularra eta hondakinen ...
 
Gizarte Zerbitzuen II. Plan Estrategikoaeu.pdf
Gizarte Zerbitzuen II. Plan Estrategikoaeu.pdfGizarte Zerbitzuen II. Plan Estrategikoaeu.pdf
Gizarte Zerbitzuen II. Plan Estrategikoaeu.pdf
 
II Plan Estratégico de Servicios Sociales
II Plan Estratégico de Servicios SocialesII Plan Estratégico de Servicios Sociales
II Plan Estratégico de Servicios Sociales
 
Percepciones y actitudes hacia la población de origen extranjero
Percepciones y actitudes hacia la población de origen extranjeroPercepciones y actitudes hacia la población de origen extranjero
Percepciones y actitudes hacia la población de origen extranjero
 
Atzerriko biztanleriarekiko pertzepzioak eta jarrerak
Atzerriko biztanleriarekiko pertzepzioak eta jarrerakAtzerriko biztanleriarekiko pertzepzioak eta jarrerak
Atzerriko biztanleriarekiko pertzepzioak eta jarrerak
 

Latinoamerikar jatorriko biztanleriaren bilakaera EAEn

  • 1. Begirada honetan, EAEn bizi diren latinoamerikar jatorriko biztanlerian jarri dugu arreta, eta 2015eko abuztuan argitaratu genuen 58. begiradako datuak eguneratuko ditugu. Garai hartan gertatu zen bezala, Latinoamerikako biztanleria da oraindik ere lurraldean presentzia handiena duen atzerritar jatorriko kolektiboa. Hala ere, nabari da ordutik hona fluxuak aldatu eta dibertsifikatu egin direla, jatorri berriak gehitu baitira. LATINOAMERIKAR JATORRIKO BIZTANLERIA EAE-N 2021 azaroa 2021 begirada 82 Photo by Orlando Imperatore / Cropped from original Lege-gordailua BI-1163-05
  • 2. 82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021 2 16.162 23.663 30.571 36.717 44.417 51.995 59.650 68.842 77.003 80.018 82.972 85.478 85.275 83.725 84.142 86.373 91.756 98.588 109.382 123.498 127.371 0,8 1,1 1,4 1,7 2,1 2,4 2,8 3,2 3,5 3,7 3,8 3,9 3,9 3,8 3,8 3,9 4,2 4,5 5,0 5,6 5,8 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 0 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Latinoamerika Latinoamerikaren % biztanleria osoarekiko Latinoamerikar jatorriko biztanleriaren bilakaera EAEn. 2001-2021 1. grafikoa Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta. 2021eko urtarrilaren 1ean, Euskal Autonomia Erkidegoko –aurrerantzean EAE– latinoamerikar jatorriko biztanleria 127.371 lagunekoa zen, hau da, lurraldeko biztanleria osoaren % 5,8. 1. grafikoan ikus daitekeen bezala, EAEn migrazio- prozesua hasi zenetik, Latinoamerikako biztanleria kopuruak gora egin du, eta lau fase bereiz daitezke. 2001 eta 2008 urteen artean, latinoamerikar jatorriko pertsonen etorrerak nabarmen areagotu ziren. Atzeraldi ekonomikoarekin, etortze-erritmoa jaitsi egin zen, eta saldo negatiboa ere izan zuen 2012-2014 urteetan, krisiaren gordintasun handieneko garaiarekin batera. Adierazle ekonomikoak hobetu zirenean, berriro suspertu ziren etorrerak Latinoamerikatik. Hazkunde hori txikia izan zen hasierako uneetan, baina indar handiagoa hartu zuen 2016tik aurrera batez ere. Azken aldi honetan, eta COVID-19k eragindako mugikortasuna kontrolatzeko ezohiko neurrien ondorioz, iritsitakoen hazkunde neurritsuagoa sumatu da. 1 Latinoamerikar jatorriko biztanleriaren bilakaera EAEn
  • 3. 82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021 3 Latinoamerikar jatorriko biztanleria % 51,7 da, EAEko atzerritar jatorriko biztanle guztiekiko –2. grafikoa–. Kolektibo horrek hiru lurralde historikoetan duen pisuari erreparatzen badiogu, ikusiko dugu Bizkaian handiagoa dela. Horrela, lurralde horretan bizi diren atzerriko 121.737 pertsonetatik, 67.282 Latinoamerikako herrialderen batean jaioak dira, hau da, guztizkoaren % 55,3. Bizkaiaren ondoren, Gipuzkoa da latinoamerikar jatorriko biztanleen ehuneko handiena duen bigarren lurraldea (% 49,6) –lurraldean bizi diren atzerritar jatorriko bi lagunetik ia bat–, eta, ondoren, Araba dago, urrunago (% 45,5). 51,7 45,5 55,3 49,6 48,3 54,5 44,7 50,4 EAE Araba Bizkaia Gipuzkoa Latinoamerikar jatorrikoen % Atzerritar jatorriko gainerakoen % Latinoamerikar jatorriko biztanleria atzerritar jatorriko biztanleria osoarekiko, lurralde historikoen arabera. 2021 2. grafikoa Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta.
  • 4. 82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021 4 Eskualdeari dagokionez1 , Bilbo Handia –54.726 lagun– da, alde handiarekin gainera, amerikar jatorriko biztanleak bizi diren lurralde nagusia2 . Izan ere, 2020an EAEn bizi ziren jatorri horretako pertsona guztien % 43,6 eskualde horretan bizi ziren. Horren ondoren, Donostiak (21.430 lagun) eta Arabako Lautadak (17.413 lagun) dute Amerikako biztanle kopuru handiena. Horren harira, 58. panoramikako datuetara itzuliz, ikusten da 2015etik beren egoitza-ereduei eutsi dietela biztanle amerikarrek. Garai hartan bezala, hiru hiriburuak dauden eskualdeek jarraitzen dute amerikar jatorriko biztanleen etorrera kapitalizatzen, amerikar jatorriko pertsonen % 74,5 hiru hiriburuetako batean bizi baitira. Eskualde bakoitzeko atzerritar biztanleria guztiarekiko amerikar jatorriko biztanleriaren proportzioa kontuan hartzen badugu –1. mapa–, handiagoa da Plentzia-Mungia eskualdean (% 59,5), Bilbo Handian (% 59,1) eta Donostian (% 58,5). Aitzitik, EAEko batez bestekoaren azpitik dago Arabako Errioxan (% 18,3), Goierrin (% 30,0), Arabako Haranetan (% 33,5) eta Durangaldean (% 37,3). 1 Estatistika Institutu Nazionalak 2021erako argitaratutako datuek, behin-behinekoak direnez, ez dakarte udalerriei eta eskualdeei dagokien informazio bereizia. Hortaz, atal honetarako 2020ko maila horretako datu bereiziak erabili dira. > % 55 < % 34,9 % 35 - 44,9 % 45 - 54´9 Enkartazioak Bilbo Handia Plentzia- Mungia Gernika- Bermeo Markina- Ondarroa Durangaldea Arratia- Nerbioi Kantauri Arabarra Gorbeia Inguruak Deba Garaia Deba Beherea Urola- Kostaldea Tolosaldea Donostialdea Bidasoa Beherea Goierri Arabako Lautada Arabako Mendialdea Errioxa Arabarra Arabako Ibarrak Amerikar jatorriko biztanleriaren banaketa eskualdeka. 2020 1. mapa Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta. 2 Era berean, EINek argitaratutako udal-datuek ez digute uzten bereizten Latinoamerikan eta Ipar Amerikan jaiotako populazioa, ez udal-mailan, ez eskualde-mailan. Horrenbestez, 1. mapan eta 1. taulan amerikar jatorriko biztanleriari buruz ari gara, kontinente horretan jaio den pertsona orori erreferentzia eginez. Hala ere, eta Ipar Amerikako biztanleriak euskal testuinguruan duen pisu txikia ikusita, uler dezakegu gehienak latinoamerikar jatorriko biztanleak direla.
  • 5. 82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021 5 Bilbo da EAEn amerikar jatorriko biztanle gehien dituen udalerria, 28.012 lagun 2020ko urtarrilaren 1ean. Bizkaiko hiriburuaren atzetik Gasteiz (16.880 lagun) eta Donostia (14.026 lagun) datoz. Oro har, EAEko hiru hiriburuek hartzen dute EAEn bizi diren amerikar jatorriko biztanleen kopuru handi bat. Bestalde, Barakaldo (6.730 lagun), Getxo (5.482 lagun) eta Erandio (2.055 lagun) dira, Bilboren ondoren, Bizkaian amerikar jatorriko pertsona gehien bizi diren udalerriak. Gipuzkoan, Irun (4.164 lagun) eta Errenteria (2.087 lagun) dira udalerri nagusiak Donostiaren atzetik. Azkenik, Arabaren kasuan, Gasteizek biltzen ditu lurralde historikoko amerikar jatorriko biztanle gehienak, eta, beraz, oso urrun dago hurrengo bi udalerrietatik, Laudio (664 lagun) eta Amurrio (378 lagun). ARABA Udalerria Amerika, guztira Amerikarren %, atzer. jat. biztanleekiko Gasteiz 16.880 47,4 Laudio 664 51,6 Amurrio 378 43,1 Iruña Oka 163 40,5 Dulantzi 136 34,1 Agurain 120 19,0 Legutio 89 36,9 Oion 88 18,6 Bastida 61 31,1 Aiara 51 53,1 Arabako gainerakoa 741 29,9 Araba guztira 19.371 45,4 BIZKAIA Udalerria Amerika, guztira Amerikarren %, atzer. jat. biztanleekiko Bilbao 28.012 59,8 Barakaldo 6.730 61,6 Getxo 5.482 66,2 Erandio 2.055 72,9 Portugalete 1.893 55,0 Leioa 1.822 63,5 Basauri 1.719 48,6 Sestao 1.614 53,4 Durango 1.533 45,6 Santurtzi 1.410 44,9 Bizkaiko gainerakoa 14.085 45,0 Bizkaia guztira 66.355 55,5 Amerikar jatorriko biztanle-kopuru handiena duten udalerriak, probintziaka. 2020 1. taula Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta. GIPUZKOA Udalerria Amerika, guztira Amerikarren %, atzer. jat. biztanleekiko Donostia 14.026 61,9 Irun 4.164 44,2 Errenteria 2.087 51,4 Eibar 1.606 45,2 Lasarte-Oria 1.388 66,5 Zarautz 1.306 65,3 Arrasate 1.249 51,0 Hernani 1.074 52,7 Tolosa 1.073 54,4 Pasaia 1.061 52,2 Gipuzkoako gainerakoa 10.860 39,9 Gipuzkoa guztira 39.894 50,2
  • 6. 82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021 6 Jatorriaren araberako datuei erreparatzen badiegu –3. grafikoa–, Kolonbia da EAEko latinoamerikar jatorriko biztanleen jatorri herrialde nagusia. Hala, 2021eko urtarrilaren 1ean EAEn erroldatuta zeuden Latinoamerikako 127.371 pertsonetatik 27.074 Kolonbian jaioak ziren (guztizkoaren % 21,3). Kolonbiarekin batera, Nikaragua (15.037 lagun), Bolivia (12.107 lagun), Venezuela (10.145 lagun) eta Ekuador (8.935 lagun) dira jatorri latinoamerikar nagusiak. Bost herrialde horietakoak dira EAEn bizi diren latinoamerikar jatorriko pertsonen % 57,5. Migrazio-fluxuen bilakaera desberdina da jatorriaren arabera. Kolonbiar jatorriko biztanleen kasuan, XXI. mendearen lehen urteetan gora egin zuen, krisialdian atzera egin zuen, baldintza ekonomikoak hobetu zirenean suspertu egin zen eta, berriro ere, COVID-19ren ondorioz moteldu egin zen. Bestalde, Nikaraguaren kasuan, EAErako migrazio-fluxuak nolabaiteko pisua izaten hasi ziren krisi betean, eta 2016/2017 urtera arte ez ziren garrantzia hartzen hasi. Izan ere, azken urtean Nikaragua eta Kolonbia izan dira EAEn gehien hazi diren jatorrietako bi. Azken jatorri horren kasuan, Euskadirako migrazio- fluxuak berriro aktibatu direla ikusten da, baina 2020an, mugikortasun-murrizketak direla eta, geldiarazi egin dira. Boliviak goranzko joerari eutsi zion 2003tik 2007ra bitartean, urte horretan bisa eskatzen hasi ziren arte. Baldintza horrek, krisi ekonomikoarekin batera, moteldu egin zuen atzerritarren etorrera eta EAEn finkatzea. Etapa hori gaindituta, hazkunde moderatuagoa nabari da. Venezuelak, berriz, etorrera apala izan du, harik eta, herrialdeak bizi duen egoera ekonomiko, sozial eta politikoaren ondorioz, 2016. urtetik aurrera fluxuak bizkortu ziren arte. Azkenik, Ekuadorren kasuan, jatorri latinoamerikar nagusietako bat izan zen 2000. urtearen hasieran izandako lehen migrazio-boladan. Azken urteetan, zertxobait handitu da Ekuadorretik etorritako pertsonen hazkundea. Kolonbia: 27.074 Nikaragua: 15.037 Bolivia: 12.107 Venezuela: 10.145 Ekuador: 8.935 Honduras: 8.181 Paraguai: 7.879 Brasil: 7.139 Peru: 7.123 Argentina: 6.681 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Latinoamerikar jatorriko biztanleriaren jatorri herrialde nagusien bilakaera EAEn. 2003-2021 3. grafikoa Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta.
  • 7. 82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021 7 Sexuaren arabera –4. grafikoa–, latinoamerikar jatorriko kolektiboak feminizazio-maila du ezaugarri (% 61,2), oro har, atzerritar jatorriko biztanleriaren orekarekin (% 52,4) alderatzen badugu. Herrialdeka, feminizazio hori bereziki nabarmena da Nikaragua (% 72,7), Honduras (% 70,7), Paraguai (% 69,8) eta Brasilen kasuetan (% 68,3), jatorri horietako hamar lagunetik ia zazpi emakumeak baitira. Boliviak apur bat gainditzen du (% 61,3) latinoamerikarren batez besteko feminizazio-tasa; Kolonbia (% 58,0), Peru (% 56,2), Ekuador (% 54,3), Venezuela (% 53,7) eta Argentina (% 50,4), berriz, beherago daude. 50,4 52,4 53,7 54,3 56,2 58,0 61,2 61,3 68,3 69,8 70,7 72,7 49,6 47,6 46,3 45,7 43,8 42,0 38,8 38,7 31,7 30,2 29,3 27,3 Argentina Atzerritar jatorria Venezuela Ekuador Peru Kolonbia Latinoamerika Bolivia Brasil Paraguai Honduras Nikaragua Gizonen % Emakumeen % Atzerritarren, latinoamerikarren eta jatorri herrialde nagusietako biztanleriaren banaketa, sexuaren arabera (%). 2021 4. grafikoa Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta. 2 Sexuaren eta adin-taldeen araberako banaketa
  • 8. 82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021 8 Adinaren araberako banaketari dagokionez –5. grafikoa–, ikusten da, bertako biztanleriarekin alderatuta, atzerritar jatorriko biztanleria, oro har, eta latinoamerikarrak, bereziki, gazteagoak direla. Bertako biztanleria zahartze-prozesu argian murgilduta dagoen bitartean, atzerritar jatorriko (% 48,0) eta latinoamerikar jatorriko biztanleek (% 48,9) 25 eta 45 urte artean dituzte. Bestalde, bertako eta atzerriko biztanleek nolabaiteko oreka erakusten dute bi sexuen artean adin-tarte bakoitzean. Latinoamerikar jatorriko biztanleen kasuan, migrazio-prozesu feminizatua ikusten dugu 20-64 urte bitartekoen artean. Bertako, atzerriko eta latinoamerikar jatorriko biztanleriaren piramidea EAEn. 2021 5. grafikoa Iturria: Geuk egina EINen datuetan oinarrituta. -15.000 -10.000 -5.000 0 5.000 10.000 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90-94 95-99 100 y más Población de origen latinoamericano Mujeres Hombres -100.000 -50.000 0 50.000 100.000 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90-94 95-99 100 y más Población autóctona Mujeres Hombres -20.000 -15.000 -10.000 -5.000 0 5.000 10.000 15.000 20.000 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90-94 95-99 100 y más Población de origen extranjero Mujeres Hombres -15.000 -10.000 -5.000 0 5.000 10.000 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90-94 95-99 100 y más Población de origen latinoamericano Mujeres Hombres -100.000 -50.000 0 50.000 100.000 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90-94 95-99 100 y más Población autóctona Mujeres Hombres -20.000 -15.000 -10.000 -5.000 0 5.000 10.000 15.000 20.000 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90-94 95-99 100 y más Población de origen extranjero Emakumeak Gizonak Bertako biztanleria Atzerritar jatorriko biztanleria Latinoamerikar jatorriko biztanleria
  • 9. 82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021 9 Enpleguari dagokionez, Eustaten azken datuen arabera, EAEn bizi diren nazionalitate3 amerikarreko4 pertsonek % 40,8ko okupazio-tasa dute. Era berean, ikusten dugu biztanle amerikarren langabezia-tasa % 7,1ekoa da, eta tasa hori atzerritar guztien batez besteko langabezia-tasaren azpitik dagoela (%12,4). Datuak sexuaren arabera aztertzen baditugu, ikusiko dugu nazionalitate amerikarreko emakumeek eta gizonek antzeko datuak dituztela euskal lan- merkatuan sartzeari dagokionez. Gizonen artean, okupazio-tasa pixka bat handiagoa da (% 41,9) emakumeena baino (% 40,2); aldiz, emakumeen langabezia-tasa askoz txikiagoa da (% 6,9) gizonena baino (% 7,4). 44,0 12,4 43,6 40,8 7,1 52,1 Landuna Langabea Ez-aktiboa Atzerritarren % Amerikarren % 41,9 7,4 50,7 40,2 6,9 52,9 Landuna Langabea Ez-aktiboa Gizonak Emakumeak Atzerritarrak eta amerikarrak, lan-egoeraren eta sexuaren arabera 6. grafikoa Iturria: Geuk egina Eustaten datuetan oinarrituta. 3 Eustatek eta Lan, Migrazio eta Gizarte Segurantzako Ministerioak emandako datuek atzerriko nazionalitatearen aldagaia hartzen dute kontuan, panoramikan erabilitako atzerritar jatorriaren aldagaia hartu beharrean. 4 Era berean, erroldaren udal-mailako datuekin gertatzen den bezala, Eustatek argitaratutako da- tuek nazionalitate amerikarren bat duten pertsona guztiei egiten die erreferentzia, berdin dio Ipar Amerikako edo Latinoamerikako herrialderen bateko herritarrak izan. 3 EAEn bizi diren latinoamerikar jatorriko biztanleen lan-egoera
  • 10. 82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021 10 Lan-afiliazioari buruzko datuei dagokienez –7. grafikoa–, erregimen orokorra da EAEn bizi diren Kolonbiako, Nikaraguako, Boliviako, Venezuelako, Hondurasko eta Paraguaiko nazionalitateko pertsonen lan-erregimen nagusia, eta kasu guztietan aise gainditzen du % 80ko muga. Norberaren konturako langileen erregimenean lan egiten duten pertsonen kasuan, Hondurasko eta Nikaraguako biztanleak ez dira % 5 baino gehiago. Bi jatorri horiek, euskal migrazio-fluxuetan sartu berriak direlako eta migrazio-prozesuaren hasierako fasean daudelako, enplegagarritasun handiagoa dute etxeko enpleguaren eta zaintzaren sektorean. Beste jatorri latinoamerikarrekin alderatuta, % 15,7ra igo da venezuelarren kasuan, % 12,5era kolonbiarren kasuan eta % 12,4ra boliviarren kasuan. Atzerriko, Kolonbiako, Nikaraguako, Boliviako, Venezuelako,Honduraseko eta Paraguaiko nazionalitateko biztanleria, Gizarte Segurantzako erregimenaren arabera. 2021eko iraila 7. grafikoa Iturria: Geuk egina, Lan, Migrazio eta Gizarte Segurantzako Ministerioak emandako datuak oinarri hartuta. 82,3 17,3 0,5 87,5 12,5 0,0 95,7 4,3 0,0 87,6 12,4 0,0 84,2 15,7 0,1 95,3 4,6 0,0 91,0 9,0 0,0 % Erregimen Orokorra % Autonomoak % Itsasoa Atzerritarrak Kolonbia Nikaragua Bolivia Venezuela Honduras Paraguai
  • 11. 82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021 11 Pertzepzioei eta jarrerei erreparatzen badiegu, Ikuspegiren 2021eko Barometroaren datuen arabera, bertako biztanleek atseginez hartzen dituzte latinoamerikar jatorriko herritarrak –8. grafikoa–. 0 eta 10 puntu bitarteko eskala batean, non 0 den batere begiko ez eta 10 oso begiko, ikusten dugu nazionalitate latinoamerikar guzti-guztiak batez besteko orokorraren gainetik daudela (6,4 puntu). Zehazki, Argentina da euskal biztanleriak hobekien baloratutako jatorria, 6,7 punturekin. Jatorri horri gertutik jarraitzen diote Paraguaik, Nikaraguak, Hondurasek, Guatemalak, Boliviak, Kolonbiak, Ekuadorrek eta Peruk (6,6 puntu), baita Brasilek ere (6,5 puntu). Bilakaerari dagokionez –9. grafikoa–, ikus dezakegu Ikuspegiren 2007ko Barometrotik biztanleria latinoamerikarra izan dela euskal biztanleek hobekien baloratutako eremu geografikoetako bat, eta batez besteko orokorraren gainetik egon dela edizio guztietan gaur egun arte. Latinoamerikar jatorriko biztanleriarekiko begikotasun-mailaren bilakaera. 2007-2021 9. grafikoa Iturria: Ikuspegi, 2007-2021 Barometroak. 5,1 4,9 5,3 5,2 5,2 5,1 5,1 5,2 5,2 5,5 5,7 5,9 6,1 6,3 6,4 5,4 5,3 5,6 5,5 5,4 5,3 5,3 5,5 5,5 5,8 5,9 6,1 6,3 6,5 6,6 0 2 4 6 8 10 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Batez besteko begikotasuna Latinoamerika 5,3 6,1 6,3 6,4 6,4 6,5 6,5 6,5 6,6 6,6 6,6 6,6 6,6 6,7 0 2 4 6 8 10 Magreb Errumania Pakistan, Nepal, Bangladesh Txina BATEZ BESTEKO BEGIKOTASUNA Brasil Ameriketako Estatu Batuak Afrika Beltza, Saharaz hegoaldekoa Kolonbia, Ekuador, Peru Bolivia Erdialdeko Amerika: Nikaragua,… Paraguai Mendebaldeko Europar Batasuna Argentina Atzerritar jatorriko biztanleekiko begikotasun-maila, jatorri herrialdearen arabera. 2021 8. grafikoa Iturria: Ikuspegi. 4 Bertako biztanleek latinoamerikar jatorriko pertsonei buruz duten pertzepzioa
  • 12. 82. Begirada Latinoamerikar jatorriko biztanleria EAEn 2021 12 • Mende berriaren hasieratik, Latinoamerika izan da EAEn bizi diren atzerritar jatorriko biztanleen jatorri eremu nagusia. 2021ean 127.371 lagun zeuden, hau da, erkidegoko biztanleria osoaren % 5,8. Herrialdeka, Kolonbia, Nikaragua, Bolivia, Venezuela eta Ekuador dira jatorri nagusiak. • Bizkaia da latinoamerikar jatorriko biztanleriaren pisu handiena duen lurraldea, lurraldean erroldatuta dauden atzerritar jatorriko pertsona guztien % 55,3 Latinoamerikako herrialderen batean jaioa baita. Ondoren, Gipuzkoa dator (% 49,6) eta, azkenik, Araba (% 45,5). • Latinoamerikar jatorriko biztanle gehienak gazteak eta emakumeak dira (% 61,2), batez ere migrazio berriko jatorrietan, hala nola Nikaragua, Honduras eta Paraguai, EAEn migrazio-tradizio handiena dutenen aldean, hala nola Kolonbia edo Ekuador. Errealitate horrek zerikusia du, besteak beste, euskal lan- merkatuaren eskaerarekin eta hark eskatzen dituen profilekin. • Lan-arloari dagokionez, nazionalitate amerikarreko pertsonen okupazio-tasa % 40,8koa da, eta langabezia-tasa, berriz, % 7,1ekoa, atzerriko biztanle guztiena baino nabarmen txikiagoa. Lan-afiliazioari dagokionez, Latinoamerikako nazionalitate nagusien artean, pertsona gehienak alta emanda daude Gizarte Segurantzaren erregimen orokorrean. • Azkenik, euskal gizarteak begi onez ikusten ditu latinoamerikar jatorriko pertsonak. Argentina da begikotasunik handiena zaion jatorria: 6,7 puntu 10etik. Ondorioak www.ikuspegi.eus info@ikuspegi.eus Jatorri nagusiak % 57,5 Kolonbia, Nikaragua, Bolivia, Venezuela eta Ekuador Barometroa 2021 Batez besteko begikotasuna 6,6 puntu Hobekien ikusitako jatorrietako bat EAE 2021 127.371 lagunlatinoamerikar jatorrikoak Erkidegoko biztanleria osoaren % 5,8