Παραμύθι και Κριτική Σκέψη

1. ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΚΑΙ
ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ
Κυριτοπούλου Ελένη
1ο έτος
06/1/2021

2. ΠΑΙΔΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
• Το σύνολο των αισθητικά δικαιωμένων κειμένων που είναι σε
θέση να συμβάλλουν στην ψυχαγωγία των παιδιών και στη
πνευματική τους καλλιέργεια, δηλαδή στην ανάπτυξη της
ικανότητας για αντίληψη της ομορφιάς στην ωρίμανση της
προσωπικότητας και στην διαμόρφωση ελέυθερης συνείδησης.

3. ΕΙΔΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Στα παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας απευθύνεται ένα μέρος απο το σύνολο των
έργων λογοτεχνικού περιεχομένου. Τα είδη αυτά είναι η Ποίηση, το Παραμύθι, οι Μύθοι , οι
Παραμυθικές Ιστοριούλες και το Θέατρο.
Για τα μεγαλύτερα παιδιά των τάξεων του Δημοτικού σχολείου μπορούν να προστεθούν επιπλέον το
Διήγημα, το Μυθιστόρημα, οι Μυθιστορηματικές Βιογραφίες και η Ταξιδιωτική Λογοτεχνία
Υπο όρους και μόνο για κείμενα που έχουν συνταχθεί με ειδική φροντίδα τα είδη αυτά μπορεί να
αφορούν και παιδιά μικρότερης ηλικίας.

4. ΤΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙΤΟΤ
Η επαφή των παιδιών με το Παραμύθι γίνεται από την στιγμή που ειναι εξελικτικά σε θέση
να αντιλαμβάνονται τον ρέοντα λόγο και να παρακολουθούν την εξέλιξη μιας διήγησης. Το
κλασσικό παραμύθι εμπεριέχει σε μεγάλο βαθμό μαγικά και φανταστικά στοιχεία που το
έλκουν ιδιαίτερα, γιατί μεταξύ του 3ου και του 9ου έτους της παιδικής ηλικίας τα στοιχεία
αυτά κυριαρχούν στον ψυχισμό του.
Στην περίπτωση του παραμυθιού τα ενδιαφέροντα των παιδιών ξεκινούν απ’τα παραμύθια
που αναφέρονται στο εγγύτερο κύκλο του κόσμου τους, δηλαδή στα πρόσωπα και
αντικείμενα του σπιτιού, του κήπου και της αυλής και επεκτείνονται σταδιακά σε
παραμύθια που αντλούν την θεματική τους απο το ευρύτερο περιβάλλον.

5. Κοινή Παγκόσμια δομή των πρώτων παραμυθιών που είναι αρεστά στα
στα μικρότερα παιδιά αποτελούν τα πρόσωπα του Βασιλιά, της
Βασίλισσας, του Πριγκιπόπουλου και της Πριγκίπισσας που αναφέρονται
βέβαια στο στενό οικογενειακό κύκλο και επιτρέπουν ταυτίσεις.
Τα κλασσικά παραμύθια αποτελούν αντικατάστατη τροφή για τον
ανθρώπινο ψυχισμό και η προσφορά τους θεωρείται αναγκαία τόσο στα
πλαίσια του οικογενειακού περιβάλλοντος όσο και στο σχολείο.

6. Κριτική Σκέψη είναι η νοητική και συναισθηματική λειτουργία κατά την οποία το
άτομο αξιολογεί την αξιοπιστία των πληροφοριών και αποφασίζει τι να σκεφτεί ή τι
να κάνει μέσω συλλογισμών που γίνονται με βάση όλα τα δυνατά στοιχεία που
μπορεί να έχει στη διάθεσή του.
Ορισμός κριτικής σκέψης

7. Συλλογή
Επεξεργασία
Υιοθέτηση
Χτίζοντας την κριτική
σκέψη

8. ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ
ΣΥΛΛΟΓΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΑΞΙΛΟΓΗΣΗ
ΜΕΤΡΗΣΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ
ΤΑΙΡΙΑΣΜΑ ΤΑΥΤΙΣΗ ΚΡΙΣΗ
ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΕΨΗ
ΟΜΙΛΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

9. -Γίνεται γενικότερα αποδεκτό πως το Παραμύθι έχει διπλή λειτουργία αποστολή.
Από την μια αισθητική, δηλαδή να τέρψει-ευχαριστήσει το άτομο, απαντώτας στις
αισθητικές του ανάγκες και από την άλλη να προάγει συνολικότερα το άτομο και
την πνευματική ,διανοητική αλλα και συναιθηματική του συγκρότηση, κυρίως δια
μέσου της ανάπτυξης των γλωσσικών του ικανοτήτων.
Προσφορά του Παραμυθιού και ενίσχυση
της κριτικής σκέψης (1/3)

10. Προσφορά του Παραμυθιού και
ενίσχυση της κριτικής σκέψης(2/3)
• Καλλιεργείται και εκλεπτύνεται ο συναισθηματικός κόσμος του παιδιού διαμέσου των
συγκινήσεων που δεν του προσφέρονται απαραίτητα απο την καθημερινή ζωή. Χαρά,
ενθουσιασμός, αλληλεγγύη, εθνική περηφάνια και συμπάθεια σε άτομα που βρίσκονται
σε δύσκολη κοινωνική θέση.
• Εξοικειώνεται με το κοινωνικό περίγυρο και τις κοινωνικές σχέσεις που αναπτύσσονται
ανάμεσα σε ομάδες και άτομα. Γιαυτό και οι ήρωες του παραμυθιού είναι άνθρωποι της
καθημερινότητας.
• Ενεργοποιεί και εμπλουτίζει την φαντασία τους.Περπατώντας σε φανταστικούς
κόσμους, γνωρίζοντας πρόσωπα και γεγονότα, έρχεται παράλληλα σε επαφή με την
πεζή πραγματικότητα που παρουσιάζεται στα παιδικά βιβλία είτε άμεσα είτε συμβολικά.
Γιατί η παιδική φαντασία είναι επιστημονικά ελεγμένο ό,τι εκτός απο στάδιο ανάπτυξης
της ψυχικής του πραγματικότητας, αποτελεί και το όχημα εκείνο που το φέρνει σε
επαφή με τον πραγματικό κόσμο.

11. Προσφορά του Παραμυθιού και
ενίσχυση της κριτικής σκέψης(3/3)
• Προωθεί τον προβληματισμό και τη στοχαστική διάθεση.
• Βοηθά το παιδί να αφομοιώνει, να αξιολογεί την προσφερόμενη πληροφορία και να
εμβαθύνει στα ποικίλα κοινωνικά ερεθίσματα.
• Προσφέρει αισθητική συγκίνηση φέρνοντας το σε επαφή με δημιουργήματα του έντεχνου και
καλλιεργημένου λόγου.
• Πέρα από το κοινωνικό περίγυρο, αποκτά συνολική γνώση και αντίληψη του κόσμου με βάση
τις ανάγκες και τις ικανότητες του.
Όλα αυτά έχουν ώς αποτέλεσμα το Παραμύθι να γίνει μόνιμος σύντροφος του παιδιού σε
όλες τις στιγμές της ζωής του. Αυτή η μόνιμη συντροφιά αποτελεί για τον αυριανό ενήλικα μια
ανεκτίμητη περιουσία αφου οι επιδράσεις του θεωρούνται καθοριστικές για την μετέπειτα
ζωή του.

12. Β
 <<Θέματα παιδικής λογοτεχνίας>>,Μαλαφάντης, Κωσταντίνος Δ., Εκδόσεις:Πορεία,2001.
 <<Εισαγωγή στην θεωρία και κριτική της παιδικής λογοτεχνίας>>, Κανατσούλη Ελένη, Εκδόσεις: University Studio
Press,2002.
 << Τα χαρακτηριστικά και η αξία της παιδικής λογοτεχνίας>>, Πέτροβιτς Λότη,2013 (http://lotypetrovits.blogspot.gr)
 https://el.wikipedia.org/wiki/Κριτική_σκέψη
 https://www.postmodern.gr/to-paramythi-os-meso-didaskalias-sto-elliniko-scholio/
Λ,ΨΩΛΛΨ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ