65 jaar KWF Kankerbestrijding - Wat hebben we bereikt

Wat hebben we
bereikt in 65 jaar
kankerbestrijding?

Wat hebben we
bereikt in 65 jaar
kankerbestrijding?
In 65 jaar heeft KWF samen met onderzoekers, artsen,
patiënten, vrijwilligers en donateurs al veel bereikt.
Een geschiedenis met mooie resultaten op het gebied
van voorkomen van kanker, ontdekken van kanker en
de behandeling van kanker. Maar we zijn er nog niet.
Met elkaar blijven we stappen maken om ervoor te
zorgen dat niemand meer hoeft te sterven aan kanker.
Een greep uit de hoogtepunten in
65 jaar kankerbestrijding.

1 949
Oprichting
Koningin Wilhelmina
Fonds voor de
Kankerbestrijding
Ter gelegenheid van het 50-jarig regeringsjubileum
van Koningin Wilhelmina in 1948 ontvangt zij van
de Nederlandse bevolking een bedrag van 2 miljoen
gulden. De Koningin besteedt het geld aan de oprichting
van een stichting ter bestrijding van kanker. Zo ont-staat
op 14 maart 1949 Stichting Koningin Wilhelmina
Fonds. Om fondsen te werven wordt op 21 juni 1949 de
Vereniging Koningin Wilhelmina Fonds opgericht.
HOOGTEPUNTEN IN 65 JAAR KANKERBESTRIJDING

1 950
Eerste officiële
KWF-collecte
In 1949 is er een spontane collecte voor KWF die
142.000 gulden opbrengt. Een jaar later vindt in 700
gemeenten de eerste officiële collecte plaats. Hierbij
wordt bijna een half miljoen gulden opgehaald. In 2013
is er met 100.000 collectanten € 6.5 miljoen opgehaald.

1 950 - toekomst
Bestrijden van roken
door de jaren heen
Roken is met afstand de belangrijkste oorzaak van
kanker. KWF werkt sinds de jaren ‘50 aan het ontmoedigen
van roken. In 1958 rookte 59% van de Nederlandse
bevolking. In 2014 is dat afgenomen tot 25%.

1 951
Instelling
Wetenschappelijke
Raad voor de
Kankerbestrijding
Vanaf de oprichting is de financiering van wetenschap-pelijk
kankeronderzoek het belangrijkste speerpunt
van KWF. Om er voor te zorgen dat de middelen
uitsluitend aan kwalitatief goed onderzoek worden
besteed, wordt in 1951 de Wetenschappelijke Raad
voor de Kankerbestrijding ingesteld.

1 950 - toekomst
Ontwikkeling van
bestraling
(radiotherapie)
Vanaf 1900 wordt bestraling ingezet als behandeling
tegen kanker. We zijn steeds beter in staat om straling
gericht en gedoseerd toe te dienen. Het doel is om
intensief en nauwkeurig te bestralen zonder schade.
Professor Jelle Barentsz: “Het aantal onnodige
behandelingen van patiënten daalt fors. Dat zorgt
voor minder (onnodige) operaties.”

1 958
Stimulans
radiotherapie
KWF verstrekt een subsidie van 780.000 gulden voor
de aanschaf van een telecobaltapparaat door het NKI.
Op dat moment het grootste en meest geavanceerde
bestralingsapparaat ter wereld.

1 960 - toekomst
CT-scan en MRI:
beeldvormende
technieken
In 50 jaar zijn we van 2-dimensionaal beeld naar steeds
precieser 3-dimensioneel beeld gegaan. Beeldvormende
technieken geven waardevolle informatie over de
diagnostiek en behandeling van kanker.
Professor Liesbeth de Vries: “In de laatste jaren zijn
enorm veel resultaten geboekt. We krijgen tumoren
letterlijk steeds beter in beeld.”

1 961
Subsidie bevolkings-onderzoek
naar
baarmoederhalskanker
KWF subsidieert een pilotonderzoek naar de invoering
van een bevolkingsonderzoek naar baarmoederhals-kanker.
Vanaf medio 1965 ontstond er een ongeorga-niseerde
screening. In de jaren 70 starten een aantal
proefbevolkingsonderzoeken. Vanaf 1988 start een
landelijke screening. Vrouwen van 30 tot 60 jaar
kunnen nog steeds gebruikmaken van deze screening.

1 963
Koningin Juliana
beschermvrouw KWF
In 1962 overlijdt H.M. Koningin Wilhelmina en wordt
zij opgevolgd door H.M. Koningin Juliana. In 1963
wordt H.M. Koningin Juliana de beschermvrouw
van het KWF.

1 964
Anti-rook lobby
door KWF
In de jaren ‘50 wordt vastgesteld dat roken kanker
kan veroorzaken. In 1964 wordt de anti-rook lobby op
de kaart gezet door KWF, met oud-directeur dr. Lenze
Meinsma voorop. De eerste ‘Rookloze Dag’ vindt
plaats op 21 juli 1973.

1 970 - toekomst
Ontwikkelingen bij
opsporing en behan-deling
van borstkanker
Sinds de jaren ‘70 zijn er verschillende behandelmethoden
voor borstkanker ontwikkeld die minder belastend zijn
voor de patiënt. Ook is er veel aandacht voor vroege
opsporing van borstkanker. Het bevolkingsonderzoek borst-kanker
redt elk jaar het leven van ongeveer 500 vrouwen.
Dr. Elsken van der Wall: “De komst van borstkanker-screening
heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan
vermindering van sterfte door borstkanker en aan de
daling van het aantal vrouwen met een vergevorderd
stadium van borstkanker.”

1 970
Vroege opsporing
van kanker
KWF directeur Lenze Meinsma publiceert de brochure
“Vroege opsporing van kanker” om er op te wijzen dat
behandeling van kanker in een vroeg stadium van het
grootste belang is voor een zo goed mogelijk behandel-resultaat.
KWF vraagt in latere jaren onder andere
met brochures en campagnes aandacht voor vroege
opsporing.

1 973
Officiële opening
Antoni van Leeuwen-hoek
Ziekenhuis
Het nieuwe Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis aan
de Plesmanlaan te Amsterdam opent haar deuren.
Het ziekenhuis is mede tot stand gekomen door
subsidie van KWF. Koningin Juliana opent het
nieuwe ziekenhuis.

1 974
Tv-actie
‘Geven voor Leven’
Deze massamediale actie ter gelegenheid van het
25-jarig bestaan van het KWF staat helemaal in het
teken van kanker bij kinderen. De TV-uitzending levert
het enorme bedrag van 62,3 miljoen gulden op voor het
fonds ‘Geven voor Leven’. De opbrengst wordt besteed
aan de financiering van kinderoncologisch onderzoek
en de oprichting van vier kinderoncologische centra in
Amsterdam, Groningen, Nijmegen en Rotterdam.

1 975 – toekomst
Doorontwikkeling
van immunotherapie
Al in de 19e eeuw ontdekte men dat tumoren slonken als
ze geïnfecteerd raakten. Helaas schoot de immu-nologische
kennis tekort om dit te vertalen naar een
bruikbare toepassing. Pas in 1975 slagen wetenschappers
erin om kunstmatig anti-stoffen te kunnen maken. Dit
leidt tot de ontwikkeling van een aantal succesvolle
antistofmedicijnen tegen kanker.
Professor Ton Schumacher: “Immunotherapie zit echt
in een stroomversnelling, onderzoek gaat steeds sneller
en kan zich ook op steeds meer kankervormen richten.”

1 976
Eerste uitreiking
Muntendamprijs
Professor Muntendam heeft een belangrijke rol
gespeeld in de opbouw van het KWF en in de organisatie
van de kankerbestrijding in Nederland. Vanwege zijn
vele verdiensten is de professor Muntendamprijs in het
leven geroepen. In 1976 ontvangt de heer G. de Jong,
toenmalig economisch directeur van het Antoni van
Leeuwenhoekziekenhuis, de eerste Muntendamprijs.

1 977
Structurele rol
KWF in voorlichting
over kanker
In 1977 neemt KWF - mede op verzoek van de overheid -
de landelijke voorlichting over kanker op zich. Dit leidt
in 1980 tot de opening van het KWF-Voorlichtings-centrum
aan de Sophialaan te Amsterdam met een
hulp- en informatielijn. Ook worden er brochures,
diaseries en programma’s voor radio en tv ontwikkeld.
In 1997 start KWF met voorlichting op internet.
Het aantal vragen aan KWF neemt in de loop der jaren
sterk toe. Van 10.000 in 1980 naar 60.000 in 2013.

1 980 - toekomst
Ontwikkelingen bij
de behandeling van
darmkanker
Behandeling van darmkanker was tot 1980 nauwelijks
mogelijk. Inmiddels zijn er meerdere soorten chemo-therapie
beschikbaar en is er succes geboekt met
doelgerichte medicijnen.
Professor Hans Clevers: “We kweken weefsel van
individuele patiënten op tot een soort minidarm,
waarop we vervolgens oneindig veel soorten
medicijnen en -combinaties kunnen testen.”

1 980
Koningin Beatrix
beschermvrouw
van KWF
In 1980 volgt Prinses Beatrix haar moeder op als
Koningin. Zij volgt haar moeder ook op als bescherm-vrouw
van KWF. Bij het aftreden van Koningin Beatrix
in 2013 blijft zij beschermvrouw van het KWF.

1 980
Landelijk Platform
voor Verenigingen
van Kankerpatiënten
In totaal ondersteunt KWF 25 patiëntenverenigingen.
Lotgenoten helpen elkaar met emotionele ondersteun-ing
en adviseren elkaar.
In 1984 riep KWF het Landelijk Platform voor verenigingen
van Kankerpatiënten in het leven. Dit platform werd
in 1991 omgevormd tot de Nederlandse Federatie van
Kankerpatiëntenverenigingen (NFK), vanaf 2014
gaat de patiëntenbeweging verder onder de naam
Levenmetkanker.

1 987
Preventiecampagne
Zon verstandig
Het groeiende aantal mensen met huidkanker leidt in
1987 tot de eerste ‘Zon verstandig’ KWF-preventiecam-pagne.
De campagne zet aan tot het (op tijd) bedekken
en insmeren van de huid.
Verschillende campagnes volgen: ‘Verstandig Zonnen’
(1999), ‘Smeren is Vet’ (2001), Johnny Shadow (2005;
gericht op kinderen) en #Smeerfie (2014).

1 988 - toekomst
Kwaliteit van leven &
psychosociale zorg
Lange tijd draaide het in de oncologie maar om één
ding: patiënten zo lang mogelijk in leven houden.
Kwaliteit van leven van de patiënt was van onder-geschikt
belang. Vanaf 1988 kwam daar verandering
in. Kwaliteit van leven en psychosociale zorg zijn
belangrijke speerpunten van KWF geworden.

1 998
KWF zet in op klinisch
kankeronderzoek
In 1998 wordt prioriteit gegeven aan de financiering
van zogenoemd ‘translationeel en klinisch kanker-onderzoek’
om te bevorderen dat nieuwe kennis over
kanker zo snel mogelijk wordt doorvertaald naar
toepassingen voor behandeling. Met het ‘speerpunt
translatie’ in de beleidsperiode 2011-2014 werd de basis
gelegd voor een verdere versterking van de activiteiten
van het KWF op dit gebied.

1 998
Eerste
Ride for the Roses
In de Verenigde Staten wordt in 1997 voor het eerst
de ´Ride for the Roses´ gereden ten bate van de
Lance Armstrong Foundation. Het jaar erna werd in het
Amsterdam het startschot gegeven voor de eerste
Ride for the Roses in Nederland. Sinds 2007 is de
besteding van de middelen vanuit de Ride for the Roses
gekoppeld aan de Koningin Wilhelmina
Onderzoeksprijs (KWO-prijs).

1 999
Eerste
signaleringsrapport
KWF stelt in 1997 de Signaleringscommissie Kanker
(SCK) in. Deze commissie adviseert het KWF-bestuur
over de te verwachten ontwikkelingen op het gebied
van kankerbestrijding. Het eerste rapport van de
Signaleringscommissie Kanker verschijnt in 1999:
‘Kanker 1999’ en het deelrapport ‘Zorg’. In een periode
van 15 jaar verschijnen er een groot aantal, betekenis-volle
rapporten die mede richting geven aan de activi-teiten
van KWF en aan andere organisaties binnen de
kankerbestrijding en de Nederlandse overheid.

1 999
Oprichting
Wilhelminabos
Het Koningin Wilhelminabos in Dronten is een gedenk-plek
voor mensen die aan kanker zijn overleden. Op
deze plek staan glaspanelen met namen van dierbaren.
Rondom de gedenkplek vormt zich een bos. De Stichting
Nationale Boomfeestdag en Staatsbosbeheer hebben
het bos in 1999 aangeboden aan de toen 50-jarige
KWF Kankerbestrijding.

1 999
Manifestatie
‘Kanker in de RAI’
In het jubileumjaar 1999 is er een grote succesvolle
manifestatie ‘Kanker in de RAI’ voor patiënten en
hun naasten. Ook wordt dat jaar gestart met het
ontwikkelen van cursussen, zoals ‘Werken en kanker’.
Hierdoor worden patiënten ook beter in staat gesteld
om voor hun eigen belangen op te komen.

2 003 - toekomst
Personalised medicine
(behandeling op maat)
Dankzij ontwikkelingen in DNA-technologie is het
mogelijk geworden om DNA-afwijkingen in het
tumorweefsel van individuele patiënten in kaart te
brengen. Op basis van die informatie kunnen genees-middelen
gekozen of ontwikkeld worden die daarbij
het beste werken.
Professor René Bernards: “Het ‘one size fits all-principe’
heeft zijn beste tijd gehad.”

2 006
Samenloop voor Hoop
In de Verenigde Staten start de American Cancer Society in
1985 ‘Relay for Life’. Een 24-uurs wandelevenement dat
aandacht vraagt voor kanker, herdenkt en fondsen werft.
In 2006 presenteert KWF de eerste ‘SamenLoop voor Hoop’
in Nederland in het Drentse Borger. De opbrengst is ten
bate van kankeronderzoek. Vanaf 2006 zijn er in totaal
100 Samenlopen georganiseerd met ruim 85.000 deel-nemers.
In 2015 staan er nu alweer 21 Samenlopen door
heel Nederland gepland.

2 006
Alpe d’HuZes
Met 66 deelnemers startte in 2006 de eerste Alpe d’HuZes.
De deelnemers aan de beklimming van de Alpe d´HuZes
laten zich sponsoren en de totale opbrengst gaat naar
het Alpe d’HuZes/KWF-fonds. Het evenement is uit-gegroeid
tot een nationale gebeurtenis, met fietsers,
hardlopers en rolstoelers. Het is de grootste ´Actie
derden´ ten bate van KWF met een opbrengst van
maarliefst € 104 miljoen in een periode van 9 jaar.

2 007
Koningin Wilhelmina
Onderzoeksprijs
(KWO-prijs)
De eerste Koningin Wilhelmina Onderzoeksprijs wordt
uitgereikt. Deze KWO-prijs van € 2 miljoen is een onder-scheiding
die KWF uitlooft aan een onderzoeker met
een uitmuntend onderzoeksvoorstel. Het is de grootste
onderzoeksprijs voor kankeronderzoek in Nederland
waarmee 5 tot 6 jaar grootschalig onderzoek kan
worden gedaan.

2 009
Sta Op Tegen Kanker
In de V.S. start op 28 mei 2008 de campagne ‘Stand Up To
Cancer’. KWF brengt dit concept naar Nederland onder de
noemer ‘Sta Op Tegen Kanker’. De jaarlijks terugkerende
fondsenwervende campagne - met de live TV-uitzending
als drager - is een groot succes. In 2014 zijn er al 450 acties
gestart voor KWF.

2 011 - toekomst
Doelgroepenbeleid
bij de behandeling van
kanker
Kanker is een complexe ziekte waarbij niet alleen
individueel de verschillen groot zijn, maar ook binnen
doelgroepen.
Dr. Gerrit-Jan Liefers: “Van ouderen werd altijd gedacht
dat ze een behandeling niet aan zouden kunnen, terwijl
de persoon in kwestie heel fit en gezond kan zijn.
We moeten meer kijken naar het totaalplaatje.”

2 012
Instelling Raad voor
Preventie en
Patiëntenondersteuning
Naast de Wetenschappelijke Raad wordt een Raad voor
Preventie en Patiëntenondersteuning (RPP) ingesteld. In
2014 zijn stappen gezet om te komen tot één adviesraad
die niet alleen adviseert over het wetenschappelijk
kankeronderzoek, maar tevens over de andere gebieden
waar KWF haar middelen aan besteed, in het bijzonder
preventie en patiëntenondersteuning.

2 013
Lancering Kanker.nl
Het online platform Kanker.nl is een unieke combinatie
van betrouwbare medische informatie én een sociaal
netwerk. Kanker.nl is een initiatief van KWF Kanker-bestrijding,
de patiëntenbeweging Levenmetkanker en
het IKNL. Deze drie grote organisaties op het gebied van
kanker hebben hun krachten gebundeld om betrouwbare
informatie en (ervarings)kennis samen te brengen.

2 013
Alliantie
Nederland Rookvrij
De strijd tegen het roken gaat onverminderd door. KWF
voert deze vanuit haar speerpunt ‘Nederland Rookvrij’
in nauwe samenwerking met een groot aantal partners
binnen de Alliantie Nederland Rookvrij. Na ruim 45 jaar
strijd om het roken terug te dringen is het resultaat
zichtbaar. In 2014 zijn er 34% minder rokers dan in 1958.

2 014
Grootste subsidie ooit
naar Dream Teams
Met een deel van de opbrengst van ´Sta Op Tegen Kanker´
worden omvangrijke subsidies toegekend aan interna-tionaal
samenwerkende onderzoeksteams,
zogeheten ´Dream Teams´. Doel is te komen tot een
snellere doorvertaling van nieuwe kennis naar de
behandeling van kankerpatiënten (translationeel
onderzoek). In 2014 kent KWF de grootste subsidie
ooit aan een onderzoeksproject toe: € 6 miljoen.

2 014
Start
bevolkingsonderzoek
dikkedarmkanker
De Nederlandse overheid start het bevolkingsonderzoek
naar dikkedarmkanker. Een lange periode van
wetenschappelijk onderzoek, mede gefinancierd door
het KWF ging hieraan vooraf. De Signaleringscommissie
Kanker van KWF pleit in 2004 al voor de invoering van dit
bevolkingsonderzoek.

2 014
65e KWF-collecte
In het jubileumjaar 2014 gaat de 65e collecte van start.
Zoals elk jaar sinds de oprichting, gaan collectanten in de
eerste week van september langs de deuren. Bijzonder is
dat een aantal van onze vrijwilligers al sinds de oprichting
in 1949 ‘hun wijk lopen’.

2 014
Vijfjaarsoverleving 61%
Een voorbeeld van wat er in 65 jaar kankerbestrijding
bereikt is, is de vijfjaarsoverleving: het gemiddelde aantal
kankerpatiënten dat 5 jaar na diagnose nog in leven is.
In 1949, het oprichtingsjaar van KWF, was deze
gemiddeld 25%. Dit percentage is sindsdien gestegen
naar gemiddeld 61%.

65 jaar KWF Kankerbestrijding - Wat hebben we bereikt

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to 65 jaar KWF Kankerbestrijding - Wat hebben we bereikt

Similar to 65 jaar KWF Kankerbestrijding - Wat hebben we bereikt (16)

65 jaar KWF Kankerbestrijding - Wat hebben we bereikt