SlideShare a Scribd company logo
KSUY 5328
Metropoliten Alanlarda Kentsel Yapı ve
         Ulaşım Davranışları


   Hafta 11: Modelleme ve Senaryo
          Değerlendirme-2


        DOÇ. DR. DARÇIN AKIN
             darcinakin1@gmail.com
          www.slideshare.net/dr_darcinakin
İçerik
 Bu ders kapsamında,
   otomobil sahipliliği ve
   yolculuk davranışları (yolculuk sayısı, uzunluk, süre)
 kentsel yapı karakteristiklerinin (bölgeleme, yoğunluk ve
  arazi değeri) bir fonksiyonu olarak modellenmiş ve
  geliştirilen alternatif plan senaryoları değerlendirilmiştir.




Doç. Dr. Darçın AKIN, darcinakin1@gmail.com, www.slideshare.net/dr_darcinakin
İçerik
 Modelleme
   Bağımlı değişkenler
     Otomobil sahipliliği
     Yolculuk davranışları
   Bağımsız değişkenler
     kentsel yapı karakteristiklerinin                    Kişi ve hane
       bölgeleme,                                         karakteristikleri
       yoğunluk ve
       arazi değeri
 Alternatif plan senaryolarının değerlendirilmesi
      Kentsel yayılma ve
      Akıllı büyüme


   Doç. Dr. Darçın AKIN, darcinakin1@gmail.com, www.slideshare.net/dr_darcinakin
Modelleme
 Modelleme yaklaşımı olarak doğrusal regresyon yöntemi
  kullanılmıştır.

 Bu yöntemin kavramsal içeriği ve çıktılarının anlaşılabilirliği
  yüksek olup, modellerin uygulanabilir olup olmadığına karar
  vermek ve farklı plan senaryolarına ait girdileri modelde
  ifade etmek oldukça kolaydır.




Doç. Dr. Darçın AKIN, darcinakin1@gmail.com, www.slideshare.net/dr_darcinakin
Doğrusal regresyon modeli
 Doğrusal regresyon modelinin genel formu aşağıdaki gibidir:


 Y = b0+ b1. X1 + b2. X2 + …. + bn. Xn + ε


 burada
   Y=bağımlı değişken
   X1,2,...,n= bağımsız değişkenler
   ε=hata terimi
   b0, b1, b2, …. bn değerleri kalibrasyon parametreleri olup, en
     küçük-kareler yöntemi kullanılarak hesaplanmaktadır.


Doç. Dr. Darçın AKIN, darcinakin1@gmail.com, www.slideshare.net/dr_darcinakin
Doğrusal regresyon modeli (DRM)
 Bağımlı değişkendeki (Y) örneklem değişkenliğinin
  bağımsız değişkenlerle (X1, X2,…, Xn) kurulan doğrusal
  ilişki tarafından açıklanma oranı, belirlilik katsayısı denilen
  R2 değeri ile ölçülmektedir.
 R2 sıfır ile 1 arasında bir değere sahip olup, R2’nin 1’e yakın
  olması verilerin en açıklanabilir olması halini ifade
  etmektedir.
 Modelin genel olarak anlamlılığı F-testi, model
  parametrelerinin de sıfırdan farklı olup olmadıkları t-testi ile
  ifade edilmektedir.


Doç. Dr. Darçın AKIN, darcinakin1@gmail.com, www.slideshare.net/dr_darcinakin
2005 yılı Kentsel yapı verileri
        0. Senaryo: Mevcut durum
                                           Kriter 1         Kriter 2     Kriter 3      Kriter 4
Kentsel      Yoğunluk       Arazi       Otomobil           Yolculuk      Ort.         Ort.
Bölge        (kişi/ha)      değeri      sahipliliği        üretimi       Yolculuk     Yolculuk
                            (TL/m2)     (1000 kişi için)   (P/kişi)      uzunluğu     süresi
                                                                         (km)         (dak)


1. İç
                    153,6     7.563,5         172,7116            2,09         6,58        35,73
merkez
2. Merkez         147,62      8.486,9         184,6711            1,70         5,72        29,31
3. Kentsel
                    21,48     2.867,1         194,4444            1,48         7,16        28,65
Çeper
4. Kırsal
Çeper                3,42     1.297,5         185,1852            1,84       10,56         25,81

5. Çeper
                     0,42        74,8         113,4021            2,38       14,50         25,31
Kırsalı
Toplam              21,48     5.324,6         183,5233            1,74         6,40        30,64
2030 yılı Plan Senaryo verileri
        1. Senaryo: Kentsel Yayılma
                                        Kriter 1         Kriter 2    Kriter 3    Kriter 4
Kentsel      Yoğunluk    Arazi       Otomobil           Yolculuk    Ort.        Ort.
Bölge        (kişi/ha)   değeri      sahipliliği        üretimi     Yolculuk    Yolculuk
                         (TL/m2)     (1000 kişi için)   (P/hane)    uzunluğu    süresi
                örnek                                               (km/hane)   (dak/hane)


1. İç            100     model 1-1         150          model 2-1   model 3-1   model 4-1
merkez
2. Merkez         70     model 1-2         225          model 2-2   model 3-2   model 4-2
3. Kentsel        60     model 1-3         250          model 2-3   model 3-3   model 4-3
Çeper
4. Kırsal         40     model 1-4         260          model 2-4   model 3-4   model 4-4
Çeper
5. Çeper          25     model 1-5         280          model 2-5   model 3-5   model 4-5
Kırsalı
2030 yılı Plan Senaryo verileri
        2. Senaryo: Akıllı büyüme
                                        Kriter 1         Kriter 2    Kriter 3    Kriter 4
Kentsel      Yoğunluk    Arazi       Otomobil           Yolculuk    Ort.        Ort.
Bölge        (kişi/ha)   değeri      sahipliliği        üretimi     Yolculuk    Yolculuk
                         (TL/m2)     (1000 kişi için)   (P/hane)    uzunluğu    süresi
                örnek                                               (km/hane)   (dak/hane)
1. İç            160     model 1-1         225          model 2-1   model 3-1   model 4-1
merkez
2. Merkez        155     model 1-2         240          model 2-2   model 3-2   model 4-2
3. Kentsel        35     model 1-3         250          model 2-3   model 3-3   model 4-3
Çeper
4. Kırsal         5      model 1-4         235          model 2-4   model 3-4   model 4-4
Çeper
5. Çeper          2      model 1-5         170          model 2-5   model 3-5   model 4-5
Kırsalı
Yoğunluk (kişi/ha)
Arazi Değeri Modelleri (ADM)
 MODEL 1-1:                                  MODEL 1-2:                                  MODEL 1-5:
 Bağımlı değişken:                           Bağımlı değişken:                           Bağımlı değişken:
    2005 yılı arazi değeri (TL/m2)              2005 yılı arazi değeri (TL/m2)
                                                                                              2005 yılı arazi
 Bağımsız değişkenler                        Bağımsız değişkenler
                                                                                               değeri (TL/m2)
    2005 yılı yoğunluk değeri                   2005 yılı yoğunluk değeri
     (kişi/ha)                                      (kişi/ha)                              Bağımsız
    2005 yılı oto sahip (Oto/1000               2005 yılı oto sahip (Oto/1000 kişi)       değişkenler:
     kişi)                                       Merkez=1, diğerleri=0                       2005 yılı
    İcmerkez=1, diğerleri=0                                                                   yoğunluk değeri
                                                                                               (kişi/ha)
                                                                                              2005 yılı oto
 MODEL 1-3:                                  MODEL 1-4:                                      sahip
 Bağımlı değişken:                           Bağımlı değişken:                               (Oto/1000 kişi)
    2005 yılı arazi değeri (TL/m2)              2005 yılı arazi değeri                      Çeper kırsalı=1,
 Bağımsız değişkenler                              (TL/m2)
                                                                                               diğerleri=0
    2005 yılı yoğunluk değeri                Bağımsız değişkenler
       (kişi/ha)                                 2005 yılı yoğunluk değeri
      2005 yılı oto sahip (Oto/1000 kişi)          (kişi/ha)
    Kentsel çeper=1, diğerleri=0                  2005 yılı oto sahip (Oto/1000 kişi)
                                                 Kırsal çeper=1, diğerleri=0
ADM: Model 1-1
ADM: Model 1-2
ADM: Model 1-3
ADM: Model 1-4
ADM: Model 1-5
Arazi Değeri Modelleri
Model      Y      b0           b1       X1          b2       X2          b3         X3        R2      p(F),
                                                                                                      p(ti)

 1-1    Arazi     -2768,656    46,927   yogunluk    23,453   otomobil/   -926,401   iç        0,999   0,000
        değeri                          (kisi/ha             1000 kişi              merkez=           0,000
        (TL/m2)                                                                     1                 0,000
                                                                                                      0,000

 1-2    Arazi     -3075,861    40,439   yogunluk    25,691   otomobil/   848,673    merkez    0,998   0,000
        değeri                          (kisi/ha)            1000 kişi              =1                0,000
        (TL/m2)                                                                                       0,000
                                                                                                      0,000

 1-3    Arazi     -6517,122    44,334   yogunluk    44,877   otomobil/   -294,114   kentsel   0,971   0,000
        değeri                          (kisi/ha)            1000 kişi              çeper=1           0,000
        (TL/m2)                                                                                       0,000
                                                                                                      0,000

 1-4    Arazi     -5886,544    45,328   yogunluk    40,567   otomobil/   -483,455   kırsal    0,985   0,000
        değeri                          (kisi/ha)            1000 kişi              çeper=1           0,000
        (TL/m2)                                                                                       0,000
                                                                                                      0,000

 1-5    Arazi     -17453,387   51,762   yogunluk    99,013   otomobil/   6278,13    çeper     1,000   0,000
        değeri                          (kisi/ha)            1000 kişi   2          kırsalı           0,000
        (TL/m2)                                                                     =1                0,000
                                                                                                      0,000
2030 yılı Arazi Değeri hesaplaması
          Senaryo 1: Kentsel Yayılma
 Kentsel    Arazi            Y         b0           b1       X1         b2       X2          b3         X3
 Bölge      değeri                                           yogunluk            otomobil/
                                                             (kisi/ha            1000 kişi
             (TL/m2)

İç merkez   4.515,59    Arazi değeri   -2768,656    46,927        100   23,453        150    -926,401   iç
                        (TL/m2)                                                                         merkez
                                                                                                        =1

Merkez      6.384,02    Arazi değeri   -3075,861    40,439        70    25,691        225    848,673    merkez
                        (TL/m2)                                                                         =1


Kentsel     7.068,05    Arazi değeri   -6517,122    44,334        60    44,877        250    -294,114   kentsel
Çeper                   (TL/m2)                                                                         çeper=1


Kırsal      5.990,54    Arazi değeri   -5886,544    45,328        40    40,567        260    -483,455   kırsal
Çeper                   (TL/m2)                                                                         çeper=1


Çeper       17.842,44   Arazi değeri   -17453,387   51,762        25    99,013        280    6278,132   çeper
Kırsalı                 (TL/m2)                                                                         kırsalı
                                                                                                        =1
2030 yılı Arazi Değeri hesaplaması
          Senaryo 2: Akıllı Büyüme
 Kentsel    Arazi          Y      b0          b1       X1         b2       X2          b3         X3
 Bölge      değeri                                     yogunluk            otomobil/
                                                       (kisi/ha            1000 kişi

İç merkez   9.090,19 Arazi        -2768,656   46,927        160   23,453        225    -926,401   iç
                        değeri                                                                    merkez
                        (TL/m2)                                                                   =1
Merkez      10.206,70 Arazi       -3075,861   40,439        155   25,691        240    848,673    merkez
                        değeri                                                                    =1
                        (TL/m2)
Kentsel     5.959,70 Arazi        -6517,122   44,334        35    44,877        250    -294,114   kentsel
Çeper                   değeri                                                                    çeper=
                        (TL/m2)                                                                   1
Kırsal Çeper 3.389,89   Arazi     -5886,544   45,328         5    40,567        235    -483,455   kırsal
                        değeri                                                                    çeper=
                        (TL/m2)                                                                   1
Çeper       5.760,48 Arazi        -           51,762         2    99,013        170    6278,132   çeper
Kırsalı                 değeri    17453,387                                                       kırsalı
                        (TL/m2)                                                                   =1
Yolculuk Üretimi Modelleri (YÜM)
 MODEL 2-1:                             MODEL 2-2:                             MODEL 2-5:
 Bağımlı değişken:
                                         Bağımlı değişken:                      Bağımlı
     Hanede günlük yolculuk sayısı
                                                Hanede günlük yolculuk sayısı     değişken:
   Bağımsız değişkenler:                                                          Hanede günlük
                                         Bağımsız değişkenler:
     Hane başına oto sahip                                                         yolculuk sayısı
                                           Hane başına oto sahip
     Hanenin eğitim yılı                                                        Bağımsız
                                           Hanenin eğitim yılı
     Hanenin aylık geliri
                                           Hanenin aylık geliri                  değişkenler:
     Hanede çalışan sayısı                                                        Hane başına oto
                                           Hanede çalışan sayısı
     İcmerkez=1, diğerleri=0                                                       sahip
                                             Merkez=1, diğerleri=0
                                                                                   Hanenin eğitim
                                                                                    yılı
 MODEL 2-3:                             MODEL 2-4:                               Hanenin aylık
 Bağımlı değişken:                      Bağımlı değişken:                         geliri
        Hanede günlük yolculuk sayısı
                                             Hanede günlük yolculuk sayısı        Hanede çalışan
   Bağımsız değişkenler:
                                           Bağımsız değişkenler:                   sayısı
        Hane başına oto sahip
                                                Hane başına oto sahip             Çeper kırsalı=1,
        Hanenin eğitim yılı
                                                Hanenin eğitim yılı                diğerleri=0
        Hanenin aylık geliri
                                                Hanenin aylık geliri
        Hanede çalışan sayısı
                                                Hanede çalışan sayısı
     Kentsel çeper=1, diğerleri=0
                                             Kırsal çeper=1, diğerleri=0
ADM: Model 2-1
ADM: Model 2-2
ADM: Model 2-3
ADM: Model 2-4
ADM: Model 2-5
Yolculuk Üretimi Modelleri (YÜM)
Mode              Y                              b0      b1      X1       b2      X2       b3      X3        b4      X4         b5       X5        R2
 l


2-1                                              1,049   1,825   Hane     0,201   Hane     0,001   Hane      2,321   Çalışa     0,218    iç        0,404
                                                                 başına           eğitim           geliri,           n sayısı            merkez=
       Hane başına günlük ort. yolculuk sayısı




                                                                 oto              yılı             TL/ay                                 1


2-2                                              1,176   1,828   Hane     0,201   Hane     0,001   Hane      2,322   Çalışa     -0,168   merkez    0,404
                                                                 başına           eğitim           geliri,           n sayısı            =1
                                                                 oto              yılı             TL/ay


2-3                                              1,057   1,819   Hane     0,201   Hane     0,001   Hane      2,324   Çalışa     0,170    kentsel   0,404
                                                                 başına           eğitim           geliri,           n sayısı            çeper=1
                                                                 oto              yılı             TL/ay


2-4                                              1,107   1,816   Hane     0,201   Hane     0,001   Hane      2,325   Çalışa     -0,218   kırsal    0,404
                                                                 başına           eğitim           geliri,           n sayısı            çeper=1
                                                                 oto              yılı             TL/ay


2-5                                              1,096   1,819   Hane     0,201   Hane     0,001   Hane      2,321   Çalışa     -0,073   çeper     0,404
                                                                 başına           eğitim           geliri,           n sayısı            kırsalı
                                                                 oto              yılı             TL/ay                                 =1
2030 yılı YÜ hesaplaması
        Senaryo 1: Kentsel Yayılma
   Hane
başına ort.                 Y                      b0      b1      X1       b2      X2       b3      X3        b4      X4       b5       X5
  günlük                                                           Hane             Hane             Hane              Çalışa
 yolculuk
                                                                   başına           eğitim           geliri,           n
                                                                   oto              yılı             TL/ay             sayısı

12,39                                              1,049   1,825    0,13    0,201    16,70   0,001   3298,70   2,321     1,8    0,218    iç
                                                                                                                                         merkez=1
              Hane başına günlük yolculuk sayısı




12,59                                              1,176   1,828    0,16    0,201    16,98   0,001   3600,00   2,322     1,8    -0,168   merkez
                                                                                                                                         =1



12,82                                              1,057   1,819    0,21    0,201    17,28   0,001   3550,00   2,324     1,8    0,170    kentsel
                                                                                                                                         çeper=1



12,65                                              1,107   1,816    0,22    0,201    16,51   0,001   3650,00   2,325     1,9    -0,218   kırsal
                                                                                                                                         çeper=1



13,07                                              1,096   1,819    0,22    0,201    18,46   0,001   3750,00   2,321     1,8    -0,073   çeper
                                                                                                                                         kırsalı =1
2030 yılı YÜ hesaplaması
        Senaryo 2: Akıllı Büyüme
   Hane
başına ort.                 Y                      b0      b1      X1       b2      X2       b3      X3        b4      X4       b5       X5
  günlük                                                           Hane             Hane             Hane              Çalışa
 yolculuk
                                                                   başına           eğitim           geliri,           n
                                                                   oto              yılı             TL/ay             sayısı

12,55                                              1,049   1,825    0,22    0,201    16,70   0,001   3300,00   2,321     1,8    0,218    iç
                                                                                                                                         merkez=1
              Hane başına günlük yolculuk sayısı




12,56                                              1,176   1,828    0,23    0,201    16,98   0,001   3428,09   2,322     1,8    -0,168   merkez
                                                                                                                                         =1



12,78                                              1,057   1,819    0,24    0,201    17,28   0,001   3454,69   2,324     1,8    0,170    kentsel
                                                                                                                                         çeper=1



12,37                                              1,107   1,816    0,23    0,201    16,51   0,001   3351,04   2,325     1,9    -0,218   kırsal
                                                                                                                                         çeper=1



12,38                                              1,096   1,819    0,14    0,201    18,46   0,001   3200,00   2,321     1,8    -0,073   çeper
                                                                                                                                         kırsalı =1
Yolculuk Uzunluğu Modelleri (YUM)
 MODEL 3-1:                                    MODEL 3-2:                                    MODEL 3-5:
 Bağımlı değişken:                             Bağımlı değişken:                             Bağımlı
     Hane başına günlük yolculuk                 Hane başına günlük yolculuk
        uzunluğu (km)                              uzunluğu (km)                                değişken:
   Bağımsız değişkenler:
                                                Bağımsız değişkenler:                           Hane başına
     Hane başına oto sahip
                                                  Hane başına oto sahip
                                                                                                   günlük yolculuk
     Hanenin eğitim yılı                                                                          uzunluğu (km)
                                                  Hanenin eğitim yılı
     Hanenin aylık geliri
                                                  Hanenin aylık geliri                        Bağımsız
     Hanede çalışan sayısı
     İç merkez=1, diğerleri=0
                                                  Hanede çalışan sayısı                        değişkenler:
                                                    Merkez=1, diğerleri=0                       Hane başına oto
                                                                                                  sahip
   MODEL 3-3:                                    MODEL 3-4:                                    Hanenin eğitim yılı
   Bağımlı değişken:                             Bağımlı değişken:
                                                                                                 Hanenin aylık geliri
       Hane başına günlük yolculuk uzunluğu          Hane başına günlük yolculuk uzunluğu
        (km)                                           (km)                                      Hanede çalışan sayısı
   Bağımsız değişkenler:                         Bağımsız değişkenler:                         Çeper kırsalı=1,
       Hane başına oto sahip                         Hane başına oto sahip
       Hanenin eğitim yılı                           Hanenin eğitim yılı
                                                                                                   diğerleri=0
       Hanenin aylık geliri                          Hanenin aylık geliri
       Hanede çalışan sayısı                         Hanede çalışan sayısı
       Kentsel çeper=1, diğerleri=0                  Kırsal çeper=1, diğerleri=0
ADM: Model 3-1
ADM: Model 3-2
ADM: Model 3-3
ADM: Model 3-4
ADM: Model 3-5
Yolculuk Uzunluğu Modelleri (YUM)
Mode              Y                                b0      b1      X1       b2      X2       b3      X3        b4       X4         b5       X5        R2
 l


3-1
       Hane başına günlük ort. yolculuk uzunluğu




                                                   8,644   6,278   Hane     1,406   Hane     0,004   Hane      15,433   Çalışa     -5,062   iç        0,310
                                                                   başına           eğitim           geliri,            n sayısı            merkez=
                                                                   oto              yılı             TL/ay                                  1


3-2                                                5,447   6,192   Hane     1,404   Hane     0,004   Hane      15,405   Çalışa     4,442    merkez    0,310
                                                                   başına           eğitim           geliri,            n sayısı            =1
                                                                   oto              yılı             TL/ay


3-3                                                8,010   6,419   Hane     1,407   Hane     0,004   Hane      15,385   Çalışa     -1,812   kentsel   0,308
                                                                   başına           eğitim           geliri,            n sayısı            çeper=1
                                                                   oto              yılı             TL/ay


3-4                                                7,886   6,345   Hane     1,406   Hane     0,004   Hane      15,486   Çalışa     -4,214   kırsal    0,309
                                                                   başına           eğitim           geliri,            n sayısı            çeper=1
                                                                   oto              yılı             TL/ay


3-5                                                7,373   6,488   Hane     1,407   Hane     0,004   Hane      15,459   Çalışa     7,532    çeper     0,309
                                                                   başına           eğitim           geliri,            n sayısı            kırsalı
                                                                   oto              yılı             TL/ay                                  =1
2030 yılı YU (km) hesaplaması
              Senaryo 1: Kentsel Yayılma
   Hane
başına ort.              Y                                b0      b1      X1       b2      X2       b3      X3         b4       X4        b5       X5
  günlük                                                                  Hane             Hane             Hane                Çalışan
 yolculuk
uzunluğu                                                                  başına           eğitim           geliri,T            sayısı
   (km)                                                                   oto              yılı             L/ay

69,18                                                     8,644   6,278    0,13    1,406    16,70   0,004   3298,70    15,433     1,8     -5,062   iç
                                                                                                                                                   merkez=1
              Hane başına günlük ort. yolculuk uzunluğu




77,53                                                     5,447   6,192    0,16    1,404    16,98   0,004   3600,00    15,405     1,8     4,442    merkez =1




73,78                                                     8,010   6,419    0,21    1,407    17,28   0,004   3550,00    15,385     1,8     -1,812   kentsel
                                (km)




                                                                                                                                                   çeper=1



72,14                                                     7,886   6,345    0,22    1,406    16,51   0,004   3650,00    15,486     1,9     -4,214   kırsal
                                                                                                                                                   çeper=1



85,21                                                     7,373   6,488    0,22    1,407    18,46   0,004   3750,00    15,459     1,8     7,532    çeper
                                                                                                                                                   kırsalı =1
2030 yılı YU (km) hesaplaması
              Senaryo 2: Akıllı Büyüme
   Hane
başına ort.             Y                                 b0      b1      X1       b2      X2       b3      X3         b4       X4        b5       X5
  günlük                                                                  Hane             Hane             Hane                Çalışan
 yolculuk
uzunluğu                                                                  başına           eğitim           geliri,T            sayısı
   (km)                                                                   oto              yılı             L/ay

69,73                                                     8,644   6,278    0,22    1,406    16,70   0,004   3300,00    15,433     1,8     -5,062   iç
                                                                                                                                                   merkez=1
              Hane başına günlük ort. yolculuk uzunluğu




77,30                                                     5,447   6,192    0,23    1,404    16,98   0,004   3428,09    15,405     1,8     4,442    merkez =1




73,58                                                     8,010   6,419    0,24    1,407    17,28   0,004   3454,69    15,385     1,8     -1,812   kentsel
                                (km)




                                                                                                                                                   çeper=1



71,00                                                     7,886   6,345    0,23    1,406    16,51   0,004   3351,04    15,486     1,9     -4,214   kırsal
                                                                                                                                                   çeper=1



82,50                                                     7,373   6,488    0,14    1,407    18,46   0,004   3200,00    15,459     1,8     7,532    çeper
                                                                                                                                                   kırsalı =1
Yolculuk Süresi Modelleri (YSM)
 MODEL 4-1:                                        MODEL 4-2:                                  MODEL 4-5:
 Bağımlı değişken:                                 Bağımlı değişken:                           Bağımlı
     Hane başına günlük yolculuk süresi              Hane başına günlük yolculuk süresi
        (dak)                                          (dak)                                      değişken:
   Bağımsız değişkenler:
                                                    Bağımsız değişkenler:                         Hane başına
     Hane başına oto sahip
                                                      Hane başına oto sahip
                                                                                                     günlük yolculuk
     Hanenin eğitim yılı                                                                            süresi (dak)
                                                      Hanenin eğitim yılı
     Hanenin aylık geliri
                                                      Hanenin aylık geliri                      Bağımsız
     Hanede çalışan sayısı
     İç merkez=1, diğerleri=0
                                                      Hanede çalışan sayısı                      değişkenler:
                                                        Merkez=1, diğerleri=0                     Hane başına oto
                                                                                                    sahip
   MODEL 4-3:                                        MODEL 4-4:                                  Hanenin eğitim yılı
   Bağımlı değişken:                                 Bağımlı değişken:
                                                                                                   Hanenin aylık geliri
       Hane başına günlük yolculuk süresi (dak)          Hane başına günlük yolculuk süresi
   Bağımsız değişkenler:                                  (dak)                                   Hanede çalışan sayısı
       Hane başına oto sahip                         Bağımsız değişkenler:                       Çeper kırsalı=1,
                                                          Hane başına oto sahip
       Hanenin eğitim yılı
                                                          Hanenin eğitim yılı
                                                                                                     diğerleri=0
       Hanenin aylık geliri
       Hanede çalışan sayısı                             Hanenin aylık geliri
       Kentsel çeper=1, diğerleri=0                      Hanede çalışan sayısı
                                                          Kırsal çeper=1, diğerleri=0
ADM: Model 4-1
ADM: Model 4-2
ADM: Model 4-3
ADM: Model 4-4
ADM: Model 4-5
Yolculuk Süresi Modelleri (YSM)
Model             Y                               b0      b1       X1       b2      X2       b3     X3          b4       X4        b5        X5        R2


3-1                                               13,16   28,067   Hane     4,687   Hane     0,01   Hane        54,403   Çalışan   -2,501    iç        0,351
                                                  4                başına           eğitim          geliri,TL            sayısı              merkez
        Hane başına günlük ort. yolculuk süresi




                                                                   oto              yılı            /ay                                      =1


3-2                                               8,124   27,672   Hane     4,680   Hane     0,01   Hane        54,372   Çalışan   9,258     merkez    0,353
                                                                   başına           eğitim          geliri,TL            sayısı              =1
                                                                   oto              yılı            /ay


3-3                                               13,18   28,141   Hane     4,686   Hane     0,01   Hane        54,353   Çalışan   -2,476    kentsel   0,351
                        (dak)




                                                  8                başına           eğitim          geliri,TL            sayısı              çeper=1
                                                                   oto              yılı            /ay


3-4                                               13,84   27,827   Hane     4,683   Hane     0,01   Hane        54,712   Çalışan   -18,962   kırsal    0,353
                                                  0                başına           eğitim          geliri,TL            sayısı              çeper=1
                                                                   oto              yılı            /ay


3-5                                               12,92   28,055   Hane     4,687   Hane     0,01   Hane        54,349   Çalışan   -7,905    çeper     0,352
                                                  3                başına           eğitim          geliri,TL            sayısı              kırsalı
                                                                   oto              yılı            /ay                                      =1
2030 yılı YS (dak) hesaplaması
        Senaryo 1: Kentsel Yayılma
   Hane
başına ort.               Y                                   b0       b1       X1      b2      X2       b3     X3        b4       X4       b5        X5
  günlük                                                                        Hane            Hane            Hane               Çalışa
 yolculuk
   süresi                                                                       başın           eğitim          geliri,            n
   (dak)                                                                        a oto           yılı            TL/ay              sayısı

224,66                                                        13,164   28,067    0,13   4,687    16,70   0,01   3298,70   54,403     1,8    -2,501    iç
              Hane başına günlük ort. yolculuk süresi (dak)




                                                                                                                                                      merkez=1



237,54                                                        8,124    27,672    0,16   4,680    16,98   0,01   3600,00   54,372     1,8    9,258     merkez
                                                                                                                                                      =1



231,05                                                        13,188   28,141    0,21   4,686    17,28   0,01   3550,00   54,353     1,8    -2,476    kentsel
                                                                                                                                                      çeper=1



218,21                                                        13,840   27,827    0,22   4,683    16,51   0,01   3650,00   54,712     1,9    -18,962   kırsal
                                                                                                                                                      çeper=1



233,31                                                        12,923   28,055    0,22   4,687    18,46   0,01   3750,00   54,349     1,8    -7,905    çeper
                                                                                                                                                      kırsalı =1
2030 yılı YS (dak) hesaplaması
        Senaryo 2: Akıllı Büyüme
   Hane
başına ort.         Y                                         b0       b1       X1       b2      X2       b3     X3        b4       X4       b5        X5
  günlük                                                                        Hane             Hane            Hane               Çalışa
 yolculuk
   süresi                                                                       başına           eğitim          geliri,            n
   (dak)                                                                        oto              yılı            TL/ay              sayısı

227,10                                                        13,164   28,067    0,22    4,687    16,70   0,01   3300,00   54,403     1,8    -2,501    iç
              Hane başına günlük ort. yolculuk süresi (dak)




                                                                                                                                                       merkez=1



237,87                                                        8,124    27,672    0,23    4,680    16,98   0,01   3428,09   54,372     1,8    9,258     merkez
                                                                                                                                                       =1



230,91                                                        13,188   28,141    0,24    4,686    17,28   0,01   3454,69   54,353     1,8    -2,476    kentsel
                                                                                                                                                       çeper=1



215,47                                                        13,840   27,827    0,23    4,683    16,51   0,01   3351,04   54,712     1,9    -18,962   kırsal
                                                                                                                                                       çeper=1



225,61                                                        12,923   28,055    0,14    4,687    18,46   0,01   3200,00   54,349     1,8    -7,905    çeper
                                                                                                                                                       kırsalı =1
Plan senaryoları karşılaştırması
Plan senaryoları karşılaştırması
Plan senaryoları karşılaştırması
Plan senaryoları karşılaştırması
Plan senaryoları karşılaştırması
Çok Kriterli Değerlendirme
 2030 yılı plan senaryoları
   S1: Kentsel Yayılma
   S2: Akıllı büyüme
 Değerlendirme kriterleri
   K1: Otomobil sahipliliği (1000 kişi başına)
   K2: Toplam yolculuk üretimi (yolculuk sayısı)
   K3: Toplam yolculuk uzunluğu (km)
   K4: Toplam yolculuk süresi (dak)
Çok Kriterli Değerlendirme
Senaryo            K1                     K2                   K3                       K4
                Otomobil           Toplam yolculuk       Toplam yolculuk       Toplam yolculuk süresi
             sahipliliği (1000     üretimi (yolculuk      uzunluğu (km)                (dak)
               kişi başına)             sayısı)
S1-içmrkz          150           hane sayısı * 12,39   hane sayısı * 69,18   hane sayısı * 224,66
S2-içmrkz          225           hane sayısı * 12,55   hane sayısı * 69,73   hane sayısı * 227,10
S1-mrkz            225           hane sayısı * 12,59   hane sayısı * 77,53   hane sayısı * 237,54

S2-mrkz            240           hane sayısı * 12,56   hane sayısı * 77,30   hane sayısı * 237,87

S1-k.çpr           250           hane sayısı * 12,82   hane sayısı * 73,78   hane sayısı * 231,05

S2-k.çpr           250           hane sayısı * 12,78   hane sayısı * 73,58   hane sayısı * 230,91

S1-kr.çpr          260           hane sayısı * 12,65   hane sayısı * 72,14   hane sayısı * 218,21
S2-kr.çpr          235           hane sayısı * 12,37   hane sayısı * 71,00   hane sayısı * 219,47

S1-çpr.krs         280           hane sayısı * 13,07   hane sayısı * 85,21   hane sayısı * 233,21

S2-çpr.krs         170           hane sayısı * 12,38   hane sayısı * 82,50   hane sayısı * 225,61
ÇKD: Duyarlılık Analizi
Ağırlık          K1                  K2                 K3                    K4
senaryol      Otomobil         Toplam yolculuk     Toplam yolculuk   Toplam yolculuk süresi
           sahipliliği (1000   üretimi (yolculuk    uzunluğu (km)            (dak)
arı          kişi başına)           sayısı)
A1              0,25                 0,25               0,25                 0,25
A2              0,10                 0,40               0,25                 0,25
A3              0,40                 0,10               0,25                 0,25

A4              0,25                 0,25               0,10                 0,40

A5              0,25                 0,25               0,40                 0,10

A6              0,25                 0,40               0,10                 0,25
A7              0,25                 0,10               0,40                 0,25
Hane sayısı (örnek)
Kentsel Bölge      Kentsel yayılma   Akıllı büyüme
1. İç merkez          709.111          928.291
2. Merkez            1.511.491         2.300.975
3. Kentsel Çeper     2.577.768         1.074.070
4. Kırsal Çeper      1.451.911         136.117
5. Çeper Kırsalı     2.356.043         160.765
Çok Kriterli Değerlendirme
Senaryo            K1                  K2                  K3                      K4
                Otomobil         Toplam yolculuk      Toplam yolculuk     Toplam yolculuk süresi
             sahipliliği (1000   üretimi (yolculuk     uzunluğu (km)              (dak)
               kişi başına)           sayısı)
S1-içmrkz          150                    8.785.887         49.056.307               159.308.902

S2-içmrkz          225                   11.650.051         64.729.725               210.814.865

S1-mrkz            225                   19.029.671        117.185.890               359.039.551

S2-mrkz            240                   28.900.246        177.865.368               547.332.923

S1-k.çpr           250                   33.046.986        190.187.723               595.593.296

S2-k.çpr           250                   13.726.615         79.030.071               248.013.504
S1-kr.çpr          260                   18.366.676        104.740.868               316.821.524

S2-kr.çpr          235                    1.683.763           9.664.283                 29.873.525

S1-çpr.krs         280                   30.793.483        200.758.433               549.452.812

S2-çpr.krs         170                    1.990.274         13.263.137                  36.270.258
ÇKD: Duyarlılık Analizi
 Ağırlık           S1            S2         Seçilen Senaryo
 senaryoları
               Toplam Puan   Toplam Puan
 A1            4,4612872     3,0583129            S2
 A2
               4,4325537     2,7674157            S2
 A3
               4,4900206     3,3492100            S2
 A4
               4,4605300     3,0587398            S2
 A5
               4,4620444     3,0578859            S2
 A6            4,4606723     3,0579834            S2
 A7            4,4619020     3,0586423            S2

 ÇKD sonuçlarına göre S2 senaryosu toplam puan
  değerlendirmesinde her ağırlık senaryosu için düşük değer
  veren seçenek olarak çıkmıştır.

More Related Content

More from dr_darcinakin

Ödev 2_Veri tabanı analizi
Ödev 2_Veri tabanı analiziÖdev 2_Veri tabanı analizi
Ödev 2_Veri tabanı analizidr_darcinakin
 
KSUY 5328 Hafta 5
KSUY 5328 Hafta 5KSUY 5328 Hafta 5
KSUY 5328 Hafta 5
dr_darcinakin
 
Kentsel ulaşımda verimliliğin arttırılması
Kentsel ulaşımda verimliliğin arttırılmasıKentsel ulaşımda verimliliğin arttırılması
Kentsel ulaşımda verimliliğin arttırılması
dr_darcinakin
 
KSUY 5328 Hafta 4
KSUY 5328 Hafta 4KSUY 5328 Hafta 4
KSUY 5328 Hafta 4
dr_darcinakin
 
ADNKS 2010 Nüfus Piramidi
ADNKS 2010 Nüfus PiramidiADNKS 2010 Nüfus Piramidi
ADNKS 2010 Nüfus Piramididr_darcinakin
 
Bölüm 2-(1. Hafta okuma ödevi)
Bölüm 2-(1. Hafta okuma ödevi)Bölüm 2-(1. Hafta okuma ödevi)
Bölüm 2-(1. Hafta okuma ödevi)
dr_darcinakin
 

More from dr_darcinakin (7)

Ödev 3 Modelleme
Ödev 3 ModellemeÖdev 3 Modelleme
Ödev 3 Modelleme
 
Ödev 2_Veri tabanı analizi
Ödev 2_Veri tabanı analiziÖdev 2_Veri tabanı analizi
Ödev 2_Veri tabanı analizi
 
KSUY 5328 Hafta 5
KSUY 5328 Hafta 5KSUY 5328 Hafta 5
KSUY 5328 Hafta 5
 
Kentsel ulaşımda verimliliğin arttırılması
Kentsel ulaşımda verimliliğin arttırılmasıKentsel ulaşımda verimliliğin arttırılması
Kentsel ulaşımda verimliliğin arttırılması
 
KSUY 5328 Hafta 4
KSUY 5328 Hafta 4KSUY 5328 Hafta 4
KSUY 5328 Hafta 4
 
ADNKS 2010 Nüfus Piramidi
ADNKS 2010 Nüfus PiramidiADNKS 2010 Nüfus Piramidi
ADNKS 2010 Nüfus Piramidi
 
Bölüm 2-(1. Hafta okuma ödevi)
Bölüm 2-(1. Hafta okuma ödevi)Bölüm 2-(1. Hafta okuma ödevi)
Bölüm 2-(1. Hafta okuma ödevi)
 

KSUY 5328 Hafta 11

  • 1. KSUY 5328 Metropoliten Alanlarda Kentsel Yapı ve Ulaşım Davranışları Hafta 11: Modelleme ve Senaryo Değerlendirme-2 DOÇ. DR. DARÇIN AKIN darcinakin1@gmail.com www.slideshare.net/dr_darcinakin
  • 2. İçerik  Bu ders kapsamında,  otomobil sahipliliği ve  yolculuk davranışları (yolculuk sayısı, uzunluk, süre)  kentsel yapı karakteristiklerinin (bölgeleme, yoğunluk ve arazi değeri) bir fonksiyonu olarak modellenmiş ve geliştirilen alternatif plan senaryoları değerlendirilmiştir. Doç. Dr. Darçın AKIN, darcinakin1@gmail.com, www.slideshare.net/dr_darcinakin
  • 3. İçerik  Modelleme  Bağımlı değişkenler  Otomobil sahipliliği  Yolculuk davranışları  Bağımsız değişkenler  kentsel yapı karakteristiklerinin Kişi ve hane  bölgeleme, karakteristikleri  yoğunluk ve  arazi değeri  Alternatif plan senaryolarının değerlendirilmesi  Kentsel yayılma ve  Akıllı büyüme Doç. Dr. Darçın AKIN, darcinakin1@gmail.com, www.slideshare.net/dr_darcinakin
  • 4. Modelleme  Modelleme yaklaşımı olarak doğrusal regresyon yöntemi kullanılmıştır.  Bu yöntemin kavramsal içeriği ve çıktılarının anlaşılabilirliği yüksek olup, modellerin uygulanabilir olup olmadığına karar vermek ve farklı plan senaryolarına ait girdileri modelde ifade etmek oldukça kolaydır. Doç. Dr. Darçın AKIN, darcinakin1@gmail.com, www.slideshare.net/dr_darcinakin
  • 5. Doğrusal regresyon modeli  Doğrusal regresyon modelinin genel formu aşağıdaki gibidir:  Y = b0+ b1. X1 + b2. X2 + …. + bn. Xn + ε  burada  Y=bağımlı değişken  X1,2,...,n= bağımsız değişkenler  ε=hata terimi  b0, b1, b2, …. bn değerleri kalibrasyon parametreleri olup, en küçük-kareler yöntemi kullanılarak hesaplanmaktadır. Doç. Dr. Darçın AKIN, darcinakin1@gmail.com, www.slideshare.net/dr_darcinakin
  • 6. Doğrusal regresyon modeli (DRM)  Bağımlı değişkendeki (Y) örneklem değişkenliğinin bağımsız değişkenlerle (X1, X2,…, Xn) kurulan doğrusal ilişki tarafından açıklanma oranı, belirlilik katsayısı denilen R2 değeri ile ölçülmektedir.  R2 sıfır ile 1 arasında bir değere sahip olup, R2’nin 1’e yakın olması verilerin en açıklanabilir olması halini ifade etmektedir.  Modelin genel olarak anlamlılığı F-testi, model parametrelerinin de sıfırdan farklı olup olmadıkları t-testi ile ifade edilmektedir. Doç. Dr. Darçın AKIN, darcinakin1@gmail.com, www.slideshare.net/dr_darcinakin
  • 7. 2005 yılı Kentsel yapı verileri  0. Senaryo: Mevcut durum Kriter 1 Kriter 2 Kriter 3 Kriter 4 Kentsel Yoğunluk Arazi Otomobil Yolculuk Ort. Ort. Bölge (kişi/ha) değeri sahipliliği üretimi Yolculuk Yolculuk (TL/m2) (1000 kişi için) (P/kişi) uzunluğu süresi (km) (dak) 1. İç 153,6 7.563,5 172,7116 2,09 6,58 35,73 merkez 2. Merkez 147,62 8.486,9 184,6711 1,70 5,72 29,31 3. Kentsel 21,48 2.867,1 194,4444 1,48 7,16 28,65 Çeper 4. Kırsal Çeper 3,42 1.297,5 185,1852 1,84 10,56 25,81 5. Çeper 0,42 74,8 113,4021 2,38 14,50 25,31 Kırsalı Toplam 21,48 5.324,6 183,5233 1,74 6,40 30,64
  • 8. 2030 yılı Plan Senaryo verileri  1. Senaryo: Kentsel Yayılma Kriter 1 Kriter 2 Kriter 3 Kriter 4 Kentsel Yoğunluk Arazi Otomobil Yolculuk Ort. Ort. Bölge (kişi/ha) değeri sahipliliği üretimi Yolculuk Yolculuk (TL/m2) (1000 kişi için) (P/hane) uzunluğu süresi örnek (km/hane) (dak/hane) 1. İç 100 model 1-1 150 model 2-1 model 3-1 model 4-1 merkez 2. Merkez 70 model 1-2 225 model 2-2 model 3-2 model 4-2 3. Kentsel 60 model 1-3 250 model 2-3 model 3-3 model 4-3 Çeper 4. Kırsal 40 model 1-4 260 model 2-4 model 3-4 model 4-4 Çeper 5. Çeper 25 model 1-5 280 model 2-5 model 3-5 model 4-5 Kırsalı
  • 9. 2030 yılı Plan Senaryo verileri  2. Senaryo: Akıllı büyüme Kriter 1 Kriter 2 Kriter 3 Kriter 4 Kentsel Yoğunluk Arazi Otomobil Yolculuk Ort. Ort. Bölge (kişi/ha) değeri sahipliliği üretimi Yolculuk Yolculuk (TL/m2) (1000 kişi için) (P/hane) uzunluğu süresi örnek (km/hane) (dak/hane) 1. İç 160 model 1-1 225 model 2-1 model 3-1 model 4-1 merkez 2. Merkez 155 model 1-2 240 model 2-2 model 3-2 model 4-2 3. Kentsel 35 model 1-3 250 model 2-3 model 3-3 model 4-3 Çeper 4. Kırsal 5 model 1-4 235 model 2-4 model 3-4 model 4-4 Çeper 5. Çeper 2 model 1-5 170 model 2-5 model 3-5 model 4-5 Kırsalı
  • 11. Arazi Değeri Modelleri (ADM)  MODEL 1-1:  MODEL 1-2:  MODEL 1-5:  Bağımlı değişken:  Bağımlı değişken:  Bağımlı değişken:  2005 yılı arazi değeri (TL/m2)  2005 yılı arazi değeri (TL/m2)  2005 yılı arazi  Bağımsız değişkenler  Bağımsız değişkenler değeri (TL/m2)  2005 yılı yoğunluk değeri  2005 yılı yoğunluk değeri (kişi/ha) (kişi/ha)  Bağımsız  2005 yılı oto sahip (Oto/1000  2005 yılı oto sahip (Oto/1000 kişi) değişkenler: kişi)  Merkez=1, diğerleri=0  2005 yılı  İcmerkez=1, diğerleri=0 yoğunluk değeri (kişi/ha)  2005 yılı oto  MODEL 1-3:  MODEL 1-4: sahip  Bağımlı değişken:  Bağımlı değişken: (Oto/1000 kişi)  2005 yılı arazi değeri (TL/m2)  2005 yılı arazi değeri  Çeper kırsalı=1,  Bağımsız değişkenler (TL/m2) diğerleri=0  2005 yılı yoğunluk değeri  Bağımsız değişkenler (kişi/ha)  2005 yılı yoğunluk değeri  2005 yılı oto sahip (Oto/1000 kişi) (kişi/ha)  Kentsel çeper=1, diğerleri=0  2005 yılı oto sahip (Oto/1000 kişi)  Kırsal çeper=1, diğerleri=0
  • 17. Arazi Değeri Modelleri Model Y b0 b1 X1 b2 X2 b3 X3 R2 p(F), p(ti) 1-1 Arazi -2768,656 46,927 yogunluk 23,453 otomobil/ -926,401 iç 0,999 0,000 değeri (kisi/ha 1000 kişi merkez= 0,000 (TL/m2) 1 0,000 0,000 1-2 Arazi -3075,861 40,439 yogunluk 25,691 otomobil/ 848,673 merkez 0,998 0,000 değeri (kisi/ha) 1000 kişi =1 0,000 (TL/m2) 0,000 0,000 1-3 Arazi -6517,122 44,334 yogunluk 44,877 otomobil/ -294,114 kentsel 0,971 0,000 değeri (kisi/ha) 1000 kişi çeper=1 0,000 (TL/m2) 0,000 0,000 1-4 Arazi -5886,544 45,328 yogunluk 40,567 otomobil/ -483,455 kırsal 0,985 0,000 değeri (kisi/ha) 1000 kişi çeper=1 0,000 (TL/m2) 0,000 0,000 1-5 Arazi -17453,387 51,762 yogunluk 99,013 otomobil/ 6278,13 çeper 1,000 0,000 değeri (kisi/ha) 1000 kişi 2 kırsalı 0,000 (TL/m2) =1 0,000 0,000
  • 18. 2030 yılı Arazi Değeri hesaplaması Senaryo 1: Kentsel Yayılma Kentsel Arazi Y b0 b1 X1 b2 X2 b3 X3 Bölge değeri yogunluk otomobil/ (kisi/ha 1000 kişi (TL/m2) İç merkez 4.515,59 Arazi değeri -2768,656 46,927 100 23,453 150 -926,401 iç (TL/m2) merkez =1 Merkez 6.384,02 Arazi değeri -3075,861 40,439 70 25,691 225 848,673 merkez (TL/m2) =1 Kentsel 7.068,05 Arazi değeri -6517,122 44,334 60 44,877 250 -294,114 kentsel Çeper (TL/m2) çeper=1 Kırsal 5.990,54 Arazi değeri -5886,544 45,328 40 40,567 260 -483,455 kırsal Çeper (TL/m2) çeper=1 Çeper 17.842,44 Arazi değeri -17453,387 51,762 25 99,013 280 6278,132 çeper Kırsalı (TL/m2) kırsalı =1
  • 19. 2030 yılı Arazi Değeri hesaplaması Senaryo 2: Akıllı Büyüme Kentsel Arazi Y b0 b1 X1 b2 X2 b3 X3 Bölge değeri yogunluk otomobil/ (kisi/ha 1000 kişi İç merkez 9.090,19 Arazi -2768,656 46,927 160 23,453 225 -926,401 iç değeri merkez (TL/m2) =1 Merkez 10.206,70 Arazi -3075,861 40,439 155 25,691 240 848,673 merkez değeri =1 (TL/m2) Kentsel 5.959,70 Arazi -6517,122 44,334 35 44,877 250 -294,114 kentsel Çeper değeri çeper= (TL/m2) 1 Kırsal Çeper 3.389,89 Arazi -5886,544 45,328 5 40,567 235 -483,455 kırsal değeri çeper= (TL/m2) 1 Çeper 5.760,48 Arazi - 51,762 2 99,013 170 6278,132 çeper Kırsalı değeri 17453,387 kırsalı (TL/m2) =1
  • 20. Yolculuk Üretimi Modelleri (YÜM)  MODEL 2-1:  MODEL 2-2:  MODEL 2-5:  Bağımlı değişken:  Bağımlı değişken:  Bağımlı  Hanede günlük yolculuk sayısı Hanede günlük yolculuk sayısı değişken:  Bağımsız değişkenler:  Hanede günlük  Bağımsız değişkenler:  Hane başına oto sahip yolculuk sayısı  Hane başına oto sahip  Hanenin eğitim yılı  Bağımsız  Hanenin eğitim yılı  Hanenin aylık geliri  Hanenin aylık geliri değişkenler:  Hanede çalışan sayısı  Hane başına oto  Hanede çalışan sayısı  İcmerkez=1, diğerleri=0 sahip  Merkez=1, diğerleri=0  Hanenin eğitim yılı  MODEL 2-3:  MODEL 2-4:  Hanenin aylık  Bağımlı değişken:  Bağımlı değişken: geliri Hanede günlük yolculuk sayısı  Hanede günlük yolculuk sayısı  Hanede çalışan  Bağımsız değişkenler:  Bağımsız değişkenler: sayısı  Hane başına oto sahip  Hane başına oto sahip  Çeper kırsalı=1,  Hanenin eğitim yılı  Hanenin eğitim yılı diğerleri=0  Hanenin aylık geliri  Hanenin aylık geliri  Hanede çalışan sayısı  Hanede çalışan sayısı  Kentsel çeper=1, diğerleri=0  Kırsal çeper=1, diğerleri=0
  • 26. Yolculuk Üretimi Modelleri (YÜM) Mode Y b0 b1 X1 b2 X2 b3 X3 b4 X4 b5 X5 R2 l 2-1 1,049 1,825 Hane 0,201 Hane 0,001 Hane 2,321 Çalışa 0,218 iç 0,404 başına eğitim geliri, n sayısı merkez= Hane başına günlük ort. yolculuk sayısı oto yılı TL/ay 1 2-2 1,176 1,828 Hane 0,201 Hane 0,001 Hane 2,322 Çalışa -0,168 merkez 0,404 başına eğitim geliri, n sayısı =1 oto yılı TL/ay 2-3 1,057 1,819 Hane 0,201 Hane 0,001 Hane 2,324 Çalışa 0,170 kentsel 0,404 başına eğitim geliri, n sayısı çeper=1 oto yılı TL/ay 2-4 1,107 1,816 Hane 0,201 Hane 0,001 Hane 2,325 Çalışa -0,218 kırsal 0,404 başına eğitim geliri, n sayısı çeper=1 oto yılı TL/ay 2-5 1,096 1,819 Hane 0,201 Hane 0,001 Hane 2,321 Çalışa -0,073 çeper 0,404 başına eğitim geliri, n sayısı kırsalı oto yılı TL/ay =1
  • 27. 2030 yılı YÜ hesaplaması Senaryo 1: Kentsel Yayılma Hane başına ort. Y b0 b1 X1 b2 X2 b3 X3 b4 X4 b5 X5 günlük Hane Hane Hane Çalışa yolculuk başına eğitim geliri, n oto yılı TL/ay sayısı 12,39 1,049 1,825 0,13 0,201 16,70 0,001 3298,70 2,321 1,8 0,218 iç merkez=1 Hane başına günlük yolculuk sayısı 12,59 1,176 1,828 0,16 0,201 16,98 0,001 3600,00 2,322 1,8 -0,168 merkez =1 12,82 1,057 1,819 0,21 0,201 17,28 0,001 3550,00 2,324 1,8 0,170 kentsel çeper=1 12,65 1,107 1,816 0,22 0,201 16,51 0,001 3650,00 2,325 1,9 -0,218 kırsal çeper=1 13,07 1,096 1,819 0,22 0,201 18,46 0,001 3750,00 2,321 1,8 -0,073 çeper kırsalı =1
  • 28. 2030 yılı YÜ hesaplaması Senaryo 2: Akıllı Büyüme Hane başına ort. Y b0 b1 X1 b2 X2 b3 X3 b4 X4 b5 X5 günlük Hane Hane Hane Çalışa yolculuk başına eğitim geliri, n oto yılı TL/ay sayısı 12,55 1,049 1,825 0,22 0,201 16,70 0,001 3300,00 2,321 1,8 0,218 iç merkez=1 Hane başına günlük yolculuk sayısı 12,56 1,176 1,828 0,23 0,201 16,98 0,001 3428,09 2,322 1,8 -0,168 merkez =1 12,78 1,057 1,819 0,24 0,201 17,28 0,001 3454,69 2,324 1,8 0,170 kentsel çeper=1 12,37 1,107 1,816 0,23 0,201 16,51 0,001 3351,04 2,325 1,9 -0,218 kırsal çeper=1 12,38 1,096 1,819 0,14 0,201 18,46 0,001 3200,00 2,321 1,8 -0,073 çeper kırsalı =1
  • 29. Yolculuk Uzunluğu Modelleri (YUM)  MODEL 3-1:  MODEL 3-2:  MODEL 3-5:  Bağımlı değişken:  Bağımlı değişken:  Bağımlı  Hane başına günlük yolculuk  Hane başına günlük yolculuk uzunluğu (km) uzunluğu (km) değişken:  Bağımsız değişkenler:  Bağımsız değişkenler:  Hane başına  Hane başına oto sahip  Hane başına oto sahip günlük yolculuk  Hanenin eğitim yılı uzunluğu (km)  Hanenin eğitim yılı  Hanenin aylık geliri  Hanenin aylık geliri  Bağımsız  Hanede çalışan sayısı  İç merkez=1, diğerleri=0  Hanede çalışan sayısı değişkenler:  Merkez=1, diğerleri=0  Hane başına oto sahip  MODEL 3-3:  MODEL 3-4:  Hanenin eğitim yılı  Bağımlı değişken:  Bağımlı değişken:  Hanenin aylık geliri  Hane başına günlük yolculuk uzunluğu  Hane başına günlük yolculuk uzunluğu (km) (km)  Hanede çalışan sayısı  Bağımsız değişkenler:  Bağımsız değişkenler:  Çeper kırsalı=1,  Hane başına oto sahip  Hane başına oto sahip  Hanenin eğitim yılı  Hanenin eğitim yılı diğerleri=0  Hanenin aylık geliri  Hanenin aylık geliri  Hanede çalışan sayısı  Hanede çalışan sayısı  Kentsel çeper=1, diğerleri=0  Kırsal çeper=1, diğerleri=0
  • 35. Yolculuk Uzunluğu Modelleri (YUM) Mode Y b0 b1 X1 b2 X2 b3 X3 b4 X4 b5 X5 R2 l 3-1 Hane başına günlük ort. yolculuk uzunluğu 8,644 6,278 Hane 1,406 Hane 0,004 Hane 15,433 Çalışa -5,062 iç 0,310 başına eğitim geliri, n sayısı merkez= oto yılı TL/ay 1 3-2 5,447 6,192 Hane 1,404 Hane 0,004 Hane 15,405 Çalışa 4,442 merkez 0,310 başına eğitim geliri, n sayısı =1 oto yılı TL/ay 3-3 8,010 6,419 Hane 1,407 Hane 0,004 Hane 15,385 Çalışa -1,812 kentsel 0,308 başına eğitim geliri, n sayısı çeper=1 oto yılı TL/ay 3-4 7,886 6,345 Hane 1,406 Hane 0,004 Hane 15,486 Çalışa -4,214 kırsal 0,309 başına eğitim geliri, n sayısı çeper=1 oto yılı TL/ay 3-5 7,373 6,488 Hane 1,407 Hane 0,004 Hane 15,459 Çalışa 7,532 çeper 0,309 başına eğitim geliri, n sayısı kırsalı oto yılı TL/ay =1
  • 36. 2030 yılı YU (km) hesaplaması Senaryo 1: Kentsel Yayılma Hane başına ort. Y b0 b1 X1 b2 X2 b3 X3 b4 X4 b5 X5 günlük Hane Hane Hane Çalışan yolculuk uzunluğu başına eğitim geliri,T sayısı (km) oto yılı L/ay 69,18 8,644 6,278 0,13 1,406 16,70 0,004 3298,70 15,433 1,8 -5,062 iç merkez=1 Hane başına günlük ort. yolculuk uzunluğu 77,53 5,447 6,192 0,16 1,404 16,98 0,004 3600,00 15,405 1,8 4,442 merkez =1 73,78 8,010 6,419 0,21 1,407 17,28 0,004 3550,00 15,385 1,8 -1,812 kentsel (km) çeper=1 72,14 7,886 6,345 0,22 1,406 16,51 0,004 3650,00 15,486 1,9 -4,214 kırsal çeper=1 85,21 7,373 6,488 0,22 1,407 18,46 0,004 3750,00 15,459 1,8 7,532 çeper kırsalı =1
  • 37. 2030 yılı YU (km) hesaplaması Senaryo 2: Akıllı Büyüme Hane başına ort. Y b0 b1 X1 b2 X2 b3 X3 b4 X4 b5 X5 günlük Hane Hane Hane Çalışan yolculuk uzunluğu başına eğitim geliri,T sayısı (km) oto yılı L/ay 69,73 8,644 6,278 0,22 1,406 16,70 0,004 3300,00 15,433 1,8 -5,062 iç merkez=1 Hane başına günlük ort. yolculuk uzunluğu 77,30 5,447 6,192 0,23 1,404 16,98 0,004 3428,09 15,405 1,8 4,442 merkez =1 73,58 8,010 6,419 0,24 1,407 17,28 0,004 3454,69 15,385 1,8 -1,812 kentsel (km) çeper=1 71,00 7,886 6,345 0,23 1,406 16,51 0,004 3351,04 15,486 1,9 -4,214 kırsal çeper=1 82,50 7,373 6,488 0,14 1,407 18,46 0,004 3200,00 15,459 1,8 7,532 çeper kırsalı =1
  • 38. Yolculuk Süresi Modelleri (YSM)  MODEL 4-1:  MODEL 4-2:  MODEL 4-5:  Bağımlı değişken:  Bağımlı değişken:  Bağımlı  Hane başına günlük yolculuk süresi  Hane başına günlük yolculuk süresi (dak) (dak) değişken:  Bağımsız değişkenler:  Bağımsız değişkenler:  Hane başına  Hane başına oto sahip  Hane başına oto sahip günlük yolculuk  Hanenin eğitim yılı süresi (dak)  Hanenin eğitim yılı  Hanenin aylık geliri  Hanenin aylık geliri  Bağımsız  Hanede çalışan sayısı  İç merkez=1, diğerleri=0  Hanede çalışan sayısı değişkenler:  Merkez=1, diğerleri=0  Hane başına oto sahip  MODEL 4-3:  MODEL 4-4:  Hanenin eğitim yılı  Bağımlı değişken:  Bağımlı değişken:  Hanenin aylık geliri  Hane başına günlük yolculuk süresi (dak)  Hane başına günlük yolculuk süresi  Bağımsız değişkenler: (dak)  Hanede çalışan sayısı  Hane başına oto sahip  Bağımsız değişkenler:  Çeper kırsalı=1,  Hane başına oto sahip  Hanenin eğitim yılı  Hanenin eğitim yılı diğerleri=0  Hanenin aylık geliri  Hanede çalışan sayısı  Hanenin aylık geliri  Kentsel çeper=1, diğerleri=0  Hanede çalışan sayısı  Kırsal çeper=1, diğerleri=0
  • 44. Yolculuk Süresi Modelleri (YSM) Model Y b0 b1 X1 b2 X2 b3 X3 b4 X4 b5 X5 R2 3-1 13,16 28,067 Hane 4,687 Hane 0,01 Hane 54,403 Çalışan -2,501 iç 0,351 4 başına eğitim geliri,TL sayısı merkez Hane başına günlük ort. yolculuk süresi oto yılı /ay =1 3-2 8,124 27,672 Hane 4,680 Hane 0,01 Hane 54,372 Çalışan 9,258 merkez 0,353 başına eğitim geliri,TL sayısı =1 oto yılı /ay 3-3 13,18 28,141 Hane 4,686 Hane 0,01 Hane 54,353 Çalışan -2,476 kentsel 0,351 (dak) 8 başına eğitim geliri,TL sayısı çeper=1 oto yılı /ay 3-4 13,84 27,827 Hane 4,683 Hane 0,01 Hane 54,712 Çalışan -18,962 kırsal 0,353 0 başına eğitim geliri,TL sayısı çeper=1 oto yılı /ay 3-5 12,92 28,055 Hane 4,687 Hane 0,01 Hane 54,349 Çalışan -7,905 çeper 0,352 3 başına eğitim geliri,TL sayısı kırsalı oto yılı /ay =1
  • 45. 2030 yılı YS (dak) hesaplaması Senaryo 1: Kentsel Yayılma Hane başına ort. Y b0 b1 X1 b2 X2 b3 X3 b4 X4 b5 X5 günlük Hane Hane Hane Çalışa yolculuk süresi başın eğitim geliri, n (dak) a oto yılı TL/ay sayısı 224,66 13,164 28,067 0,13 4,687 16,70 0,01 3298,70 54,403 1,8 -2,501 iç Hane başına günlük ort. yolculuk süresi (dak) merkez=1 237,54 8,124 27,672 0,16 4,680 16,98 0,01 3600,00 54,372 1,8 9,258 merkez =1 231,05 13,188 28,141 0,21 4,686 17,28 0,01 3550,00 54,353 1,8 -2,476 kentsel çeper=1 218,21 13,840 27,827 0,22 4,683 16,51 0,01 3650,00 54,712 1,9 -18,962 kırsal çeper=1 233,31 12,923 28,055 0,22 4,687 18,46 0,01 3750,00 54,349 1,8 -7,905 çeper kırsalı =1
  • 46. 2030 yılı YS (dak) hesaplaması Senaryo 2: Akıllı Büyüme Hane başına ort. Y b0 b1 X1 b2 X2 b3 X3 b4 X4 b5 X5 günlük Hane Hane Hane Çalışa yolculuk süresi başına eğitim geliri, n (dak) oto yılı TL/ay sayısı 227,10 13,164 28,067 0,22 4,687 16,70 0,01 3300,00 54,403 1,8 -2,501 iç Hane başına günlük ort. yolculuk süresi (dak) merkez=1 237,87 8,124 27,672 0,23 4,680 16,98 0,01 3428,09 54,372 1,8 9,258 merkez =1 230,91 13,188 28,141 0,24 4,686 17,28 0,01 3454,69 54,353 1,8 -2,476 kentsel çeper=1 215,47 13,840 27,827 0,23 4,683 16,51 0,01 3351,04 54,712 1,9 -18,962 kırsal çeper=1 225,61 12,923 28,055 0,14 4,687 18,46 0,01 3200,00 54,349 1,8 -7,905 çeper kırsalı =1
  • 52. Çok Kriterli Değerlendirme  2030 yılı plan senaryoları  S1: Kentsel Yayılma  S2: Akıllı büyüme  Değerlendirme kriterleri  K1: Otomobil sahipliliği (1000 kişi başına)  K2: Toplam yolculuk üretimi (yolculuk sayısı)  K3: Toplam yolculuk uzunluğu (km)  K4: Toplam yolculuk süresi (dak)
  • 53. Çok Kriterli Değerlendirme Senaryo K1 K2 K3 K4 Otomobil Toplam yolculuk Toplam yolculuk Toplam yolculuk süresi sahipliliği (1000 üretimi (yolculuk uzunluğu (km) (dak) kişi başına) sayısı) S1-içmrkz 150 hane sayısı * 12,39 hane sayısı * 69,18 hane sayısı * 224,66 S2-içmrkz 225 hane sayısı * 12,55 hane sayısı * 69,73 hane sayısı * 227,10 S1-mrkz 225 hane sayısı * 12,59 hane sayısı * 77,53 hane sayısı * 237,54 S2-mrkz 240 hane sayısı * 12,56 hane sayısı * 77,30 hane sayısı * 237,87 S1-k.çpr 250 hane sayısı * 12,82 hane sayısı * 73,78 hane sayısı * 231,05 S2-k.çpr 250 hane sayısı * 12,78 hane sayısı * 73,58 hane sayısı * 230,91 S1-kr.çpr 260 hane sayısı * 12,65 hane sayısı * 72,14 hane sayısı * 218,21 S2-kr.çpr 235 hane sayısı * 12,37 hane sayısı * 71,00 hane sayısı * 219,47 S1-çpr.krs 280 hane sayısı * 13,07 hane sayısı * 85,21 hane sayısı * 233,21 S2-çpr.krs 170 hane sayısı * 12,38 hane sayısı * 82,50 hane sayısı * 225,61
  • 54. ÇKD: Duyarlılık Analizi Ağırlık K1 K2 K3 K4 senaryol Otomobil Toplam yolculuk Toplam yolculuk Toplam yolculuk süresi sahipliliği (1000 üretimi (yolculuk uzunluğu (km) (dak) arı kişi başına) sayısı) A1 0,25 0,25 0,25 0,25 A2 0,10 0,40 0,25 0,25 A3 0,40 0,10 0,25 0,25 A4 0,25 0,25 0,10 0,40 A5 0,25 0,25 0,40 0,10 A6 0,25 0,40 0,10 0,25 A7 0,25 0,10 0,40 0,25
  • 55. Hane sayısı (örnek) Kentsel Bölge Kentsel yayılma Akıllı büyüme 1. İç merkez 709.111 928.291 2. Merkez 1.511.491 2.300.975 3. Kentsel Çeper 2.577.768 1.074.070 4. Kırsal Çeper 1.451.911 136.117 5. Çeper Kırsalı 2.356.043 160.765
  • 56. Çok Kriterli Değerlendirme Senaryo K1 K2 K3 K4 Otomobil Toplam yolculuk Toplam yolculuk Toplam yolculuk süresi sahipliliği (1000 üretimi (yolculuk uzunluğu (km) (dak) kişi başına) sayısı) S1-içmrkz 150 8.785.887 49.056.307 159.308.902 S2-içmrkz 225 11.650.051 64.729.725 210.814.865 S1-mrkz 225 19.029.671 117.185.890 359.039.551 S2-mrkz 240 28.900.246 177.865.368 547.332.923 S1-k.çpr 250 33.046.986 190.187.723 595.593.296 S2-k.çpr 250 13.726.615 79.030.071 248.013.504 S1-kr.çpr 260 18.366.676 104.740.868 316.821.524 S2-kr.çpr 235 1.683.763 9.664.283 29.873.525 S1-çpr.krs 280 30.793.483 200.758.433 549.452.812 S2-çpr.krs 170 1.990.274 13.263.137 36.270.258
  • 57. ÇKD: Duyarlılık Analizi Ağırlık S1 S2 Seçilen Senaryo senaryoları Toplam Puan Toplam Puan A1 4,4612872 3,0583129 S2 A2 4,4325537 2,7674157 S2 A3 4,4900206 3,3492100 S2 A4 4,4605300 3,0587398 S2 A5 4,4620444 3,0578859 S2 A6 4,4606723 3,0579834 S2 A7 4,4619020 3,0586423 S2  ÇKD sonuçlarına göre S2 senaryosu toplam puan değerlendirmesinde her ağırlık senaryosu için düşük değer veren seçenek olarak çıkmıştır.