1. Op weg naar een
intelligente steen
In januari 2010 werd de Reflexstone van Kijlstra
Bestrating gelanceerd in de gemeenten
Minder ongelukken
Stadskanaal en Tynaarlo. Door een hoge mate
door wegdekreflectie
van reflectie van deze betonsteen kan de open-
• door Trea ten Kate
bare verlichting zeker tot 54% worden gedimd.
E“Er zijn gevallen bekend waarbij er tot 74% is gedimd”,
zegt senior manager Piet Zijlstra. “Inmiddels is de
Reflexstone verder ontwikkeld en is er een CO2-bindende
versie op de markt. We zijn op weg naar een intelligente
terend wegdek. In Duitsland is in een onderzoek aange-
toond dat er 8 tot 10% minder ongevallen plaatsvinden op
wegen met wegdekreflectie.
steen.” Veilig en duurzaam
Ronald Bronsema (directeur) en Zijlstra van Kijlstra “Vooral bij kruisingsvlakken verhoogt het de veiligheid,
Bestrating ontvingen in juli 2011 als de uitvinders octrooi omdat die duidelijker zichtbaar zijn”, aldus Zijlstra. De
op de Reflexstone. Zijlstra is anno 2012 nog net zo Reflexstone geeft een heel helder straatbeeld, waardoor
enthousiast over de reflecterende steen: “Er is inmiddels obstakels beter zichtbaar zijn, maar ook voetgangers zijn
100.000 m2 ervaring met wegdekreflectie. Het is bewezen, in het donker beter zichtbaar en gezichten zijn eerder her-
het positieve resultaat is aantoonbaar. Je kunt het ook zelf kenbaar. Het vergroot de verkeersveiligheid en de sociale
zien en voelen.” veiligheid. Naast het veiligheidsaspect speelt voor veel
Reflecterende wegdekken staan in de belangstelling. De gemeenten de verlaging van de energierekening natuurlijk
gemeente Hamburg kiest al meer dan 50 jaar voor reflec- een rol; de lichtgekleurde en reflecterende wegdekken
10
[inst]ALLICHT_10-2012(rev0).indd 10 21-11-12 23:35

2. paden hoeft dan niet meer, ook daar-
mee besparen gemeenten veel op
onderhoudskosten”, aldus Zijlstra.
Olivijn
Bij Kijlstra Bestrating wordt steeds
gezocht naar duurzame innovaties op
bestratingsgebied. “We produceren
vragen ’s avonds en ’s nachts minder energie voor verlichting. bestratingsmateriaal en bedenken nieuwe
De grondstoffen voor de fabricage van de steen zijn wel duur- materialen”, zegt Zijlstra. “We richten
der. Dat verhoogt de inkoopprijs, waardoor een straat met ons op gemeenten, provincies en het rijk,
Reflexstone ongeveer vier euro per vierkante meter duurder is.
Deze extra kosten worden snel terugverdiend met een forse
energiebesparing door de lichtmasten iets verder uit elkaar te
plaatsen en door het licht flink te dimmen. De gemeente
Stadskanaal begon in 2010
Verhoogde met het gebruik van de
veiligheid - minder Reflexstone inmiddelsgemeente is
en in de hele
licht en wegdek- 12.000 m2 reflecterende
bestrating te vinden.
onderhoud nodig
Van fietsflat tot trottoirband
Voor de veiligheid en het terugdringen van openbare verlich-
ting is de Reflexstone inmiddels op meer en heel diverse plaat-
sen met goed resultaat toegepast. Eén van de voorbeelden is de
fietsflat bij het centraal station in Groningen. “Het was een
donkere ruimte die ’s avonds vooral door jonge vrouwen nau-
welijks werd gebruikt. Nu staat de fietsflat altijd vol”, zegt
Zijlstra. Nog een aantal voorbeelden: voor de provincie
Groningen en Groningen Seaports in Delfzijl zijn 14.000 m2
Reflexstone en 2 km Reflexstone banden verwerkt. In parkeer-
garage de Terp in gemeente Capelle aan den IJssel is ook geko-
zen voor de Reflexstone, en daar speelde sociale veiligheid een
belangrijke rol bij de keuze. De voordeuren van erboven gele-
gen appartementen komen namelijk uit in de voorheen donkere
garage. Dit gaf de bewoners, voornamelijk 55-plussers, een
onveilig gevoel. Met de toepassing van het reflecterende weg-
dek wordt de garage als lichter en veiliger ervaren. Voor het
ziekenhuis NijSmellinghe in Drachten is bij de nieuwbouw en met onze ideeën gaan we naar de
rondom het gebouw en bij de entree gekozen voor de grote kennisinstituten om onderzoek uit
Reflexstone in combinatie met ledverlichting. De reflecterende te laten voeren. We wachten niet op vra-
steen wordt inmiddels toegepast in woonstraten, ontsluitings- gen uit de markt. Zodra er een vraag uit
wegen, parkeerterreinen, kruisingsvlakken, verkeersdrempels, de markt komt, ben je te laat, dan is die
tunnels, fietspaden, zebrapaden, rotondes, middengeleiders, vraag ergens al eerder gesteld en zijn
parkeergarages, enzovoort. Ook in divers straatmeubilair wordt anderen er al mee aan de slag.” Zo ont-
het toegepast, zoals trottoirbanden, paaltjes en schrikblokken. stond ook de jongste ontwikkeling van
Deze zijn door de reflecterende eigenschappen nu duidelijker de Reflexstone: de CO2-bindende versie.
zichtbaar. De gemeenten Enschede, Haren en Tynaarlo hebben “In samenwerking met professor
de witte Reflexstone onder andere toegepast in zebrapaden. Schuiling van de Universiteit van Utrecht
“Het wit verven van bijvoorbeeld de middengeleiders en zebra- is deze ontwikkeld”, vertelt Zijlstra. Aan
11
[inst]ALLICHT_10-2012(rev0).indd 11 21-11-12 23:35

3. Genieten
De Light Challenge is een inno-
vatieve ontwerpwedstrijd op het
gebied van straatverlichting voor
studenten. Zijlstra was coach van
studenten van de
Hanzehogeschool in Groningen
en zij wonnen de Light Challenge
2011 met een ontwerp waarin de
Reflexstone op een innovatieve
manier werd gecombineerd met
ledlicht in bomen: de Trion. De
voorbereidingen voor de Light
Challenge 2013 zijn in volle
gang. Kijlstra Bestrating is één
de standaard Reflexstone wordt het gesteente olivijn toegevoegd. Als oli- van de partners die deze wedstrijd in
vijn in contact komt met water, dan onttrekt het de CO2 uit het water en zet 2013 mogelijk maakt. Het is duidelijk dat
dit om in door de natuur afbreekbare bicarbonaten. De gemeente Zijlstra geniet van jonge mensen met
Eemsmond heeft de primeur als het gaat om de CO2-bindende versie. In innovatieve ideeën. Hij vindt het belang-
het kader van MVO houdt Kijlstra Bestrating zich nadrukkelijk bezig met rijk om dat te stimuleren en zijn eigen
duurzaamheid. “We zijn altijd op zoek naar duurzame ontwikkelingen”, kennis en ervaring door te geven. “Jonge
zegt Zijlstra. Het bedrijf is in de zoektocht naar duurzame en toepasbare mensen moeten worden getriggerd voor
innovaties lid geworden van het kennisplatform IGOV. Ook veiligheid staat het vak civiele techniek”, is hij van
hoog in het vaandel. “Er wordt nog gewerkt aan diverse ontwikkelingen op mening.
het gebied van scheiding van rijbanen, reflecterende trottoirbanden, weg-
versmallingen en ander wegmeubilair. Daarin hebben we ook de samen- www.kijlstra-bestrating.nl
werking gezocht met Van Wylick Wegdekreflectoren, zodat we nu ook
wegmeubilair kunnen aanbieden dat is voorzien van reflectoren.”
Lichtberekeningen in de gemeente
Bij de ontwikkeling van nieuwe concepten in duurzame openbare verlich-
ting wordt rekening gehouden met de Reflexstone producten volgens de
nieuwe ROVL2011. Het uitgangspunt van de nieuwe richtlijn is ‘donker
tenzij’ en ‘duurzaam moet’. In gemeentelijke beleidsplannen voor openbare
verlichting wordt de Reflexstone steeds vaker opgenomen. Om de invloed
van openbare verlichting te kunnen bepalen, kan er een R-tabel worden
bepaald, die nodig is voor het maken van lichtberekeningen. De R staat
voor reflectie. Hiermee kunnen ook de gelijkmatigheden van de verlichting
worden berekend. “Er kan al worden gerekend met de reflectie van weg-
dekken buiten de bebouwde kom”, zegt Zijlstra. “Het is belangrijk om
wegdekreflectie op te nemen in de hele berekening rondom openbare ver-
lichting. Daarmee moet nog iets worden gedaan. De ROVL2011 moet wor-
den aangepast op wegdekreflectie met verblijfsfunctie in binnenstedelijk
gebied. Ook dat zou in de R-tabel moeten worden opgenomen.” Zijlstra
merkt dat gemeenten daar wel voor openstaan. “Zij willen graag een goede
tool om mee te rekenen vanuit de gedachte dat er alleen wordt verlicht
waar het echt moet. En wegdekreflectie krijgt in gemeenten steeds meer
aandacht. Nadeel is dat er in veel gemeenten twee afdelingen zijn: openba-
re verlichting en wegbeheer.” Hij is van mening dat deze twee veel meer
zouden moeten samenwerken voor het beste resultaat, vooral ook omdat er
veel overlap zit in de werkzaamheden.
13
[inst]ALLICHT_10-2012(rev0).indd 13 21-11-12 23:35