1. BÀI 9: CẤU TRÚC RẼ NHÁNH
Trường
Họ tên giáo viên Huỳnh Thị Thùy Linh
Khối lớp 11
Nhóm
Ngày dạy
Môn Tin Học
Năm xuất bản sách 2014
Chương số CHƯƠNG III: CẤU TRÚC RẼ NHÁNH VÀ LẶP
Didactic Model
Who
Đối tượng: HS lớp 11
Hệ thống các kiến thức:
o Biết cấu trúc một chương trình
o Biết một số kiểu dữ liệu chuẩn
o Biết cách khai báo biến
o Hiểu thế nào là phép toán, biểu thức, phép gán
o Biết thủ tục vào-ra đơn giản
Kỹ năng:
o Dịch, thực hiện và hiệu chỉnh chương trình
What Nội dung trọng tâm:
 Cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu và đủ
 Cấu trúc rẽ nhánh dùng để làm gì?
 Câu lệnh ghép
Nội dung khó:
 Câu lệnh rẽ nhánh dạng thiếu, đủ
 Trường hợp sử dụng câu lệnh ghép
 Vận dụng sơ đồ khối để mô tả cấu trúc rẽ nhánh
 Câu lệnh rẽ nhánh dạng đủ lồng nhau
Why Kiến thức:
o Hiểu các khái niệm rẽ nhánh
o Biết sử dụng các câu lệnh thực hiện rẽ nhánh, câu lệnh ghép
o Bước đầu hình thành được kĩ năng lập trình có cấu trúc
Kĩ năng
o Hiểu và thực hiện được cách tổ chức các câu lệnh rẽ nhánh
Thái độ
o Học sinh hiểu rõ được tầm quan trọng của cấu trúc rẽ nhánh
o Yêu thích lập trình, yêu thích môn học hơn.
Cụ thể hóa mục tiêu bài dạy:
Mục tiêu:
Hiểu nhu cầu của cấu trúc rẽ nhánh trong biểu diễn thuật toádn
Hiểu câu lệnh rẽ nhánh (dạng thiếu và đầy đủ)
Hiểu câu lệnh ghép
Sử dụng cấu trúc rẽ nhánh trong mô tả thuật toán cảu một số bài
toán đơn giản
Viết được các lệnh rẽ nhánh trong mô tả thuật toán của một số bài
toán đơn giản
Hỗ trợ bài dạy Trang 1

2. How Diễn giảng, đặt vấn đề, học sinh trả lời và giáo viên tổng kết.
Thực hiện PP dạy học tích cực, cho các em chia nhóm thảo luận.
Cho ví dụ và học sinh thực hành.
Dạy máy chiếu song song viết bảng.
Kết hợp công nghệ: Xây dựng forum trực tuyến, hỗ trợ hỏi đáp.
Extenal Factors  Chuẩn bị:
 Giáo viên:
 Sách giáo viên, sgk tin học 11, sách BT, máy tính cá nhân.
 Một số tài liệu tham khảo liên quan.
 Học sinh:
 Sách giáo khoa tin học 11.
 Tập ghi và các dụng cụ học tập.
 Phiếu học tập.
 Phòng học
 Có máy chiếu, máy tính.
 Phấn, khăn lau bảng.
Assesment/
Evaluation
 Xây dựng các bài tập nhỏ và gọi các em lên bảng làm tại lớp.
 Thông qua quá trình thảo luận trả lời bài tập trên mạng của các
nhóm.
What
Cấp độ Chương
 Ý tưởng, mục tiêu chính của chương:
Mục tiêu kiến thức
 Hiểu các khái niệm rẽ nhánh và lặp trong lập trình
 Biết sử dụng các câu lệnh thực hiện rẽ nhánh và lặp của Pascal
 Bước đầu hình thành khái niệm lập trình có cấu trúc
Mục tiêu kĩ năng
 Biết diễn đạt đúng các câu lệnh, soạn được chương trình giải các bài toán đơn giản
áp dụng các loại cấu trúc điều khiển nêu trên
 Bước đầu có khả năng phân tích bài toán đơn giản để chọn kiểu cấu trúc điều khiển
phù hợp tình huống
 Biết tạo câu lệnh ghép khi cần thiết
Mục tiêu thái độ:
 Tiếp tục khơi gợi lòng ham thích giải toán bằng lập trình trên máy tính
 Tiếp tục rèn luyện các phẩm chất cần thiết của người lập trình như xem xét giải
quyết vấn đề một cách cẩn thận, chu đáo, có sáng tạo, không thỏa mãn với các kết
quả ban đầu đạt được,...Điều này thể hiện trong suốt quá trình từ khi phân tích bài
toán đến khi lựa chọn dữ liệu, cấu trúc điều khiển thực hiện thuật toán, viết chương
trình và cuối cùng là dịch, sửa lỗi, kiểm thử, cải tiến thích ứng với các bộ dữ liệu
và trạng thái bài toán khác nhau
 Nội dung trọng tâm của chương:
- Hai cấu trúc điều khiển trong lập trình là rẽ nhánh và lặp
- Giới thiêụ câu lệnh ghép begin-end, câu lệnh rẽ nhánh if-then, câu lệnh lặp for-do và
while-do thể hiện các loại cấu trúc điều khiển trong lập trình Pascal
 Vai trò của bài dạy trong chương:trong tâm, kiến thức quan trọng.
Hỗ trợ bài dạy Trang 2

3. Cấp độ Bài học
Nội dung trọng tâm  Cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu và dạng đủ:
- Dạng thiếu: Nếu…thì;
- Dạng đủ: Nếu..thì, nếu không thì…
 Cấu trúc rẽ nhánh dùng để làm gì?
- Cấu trúc rẽ nhánh dùng để mô tả các mệnh đề cấu trúc có điều
kiện
 Câu lệnh ghép
- Theo cú pháp, sau một số từ khóa (như then hoặc else) phải là
một câu lệnh. Nhưng trong nhiều trường hợp, các thao tác sau
những tên dành riêng đó khá phức tạp, đòi hỏi không chỉ một mà
là nhều câu lệnh để mô tả. Trong các trường hợp như vậy, ngôn
ngữ lập trình cho phép gộp một dãy câu lệnh thành một câu lệnh
ghép (hay câu lệnh hơp thành). Chẳng hạn câu lệnh ghép của
Pascal có dạng:
Begin
<các câu lệnh>;
End;
Nội dung khó  Câu lệnh rẽ nhánh dạng thiếu, đủ:
- Dạng thiếu: if <điều kiện> then <câu lệnh>;
- Dạng đủ: if <điều kiện> then <câu lệnh 1> else <câu lệnh 2>;
 Trường hợp sử dụng câu lệnh ghép:
- Muốn thể hiện nhiều lệnh sau if hoặc sau then thì trong cấu trúc
rẽ nhánh, sau then có từ 2 lệnh trở lên thì gộp thành câu lệnh
ghép, đặt câu lệnh đó trong từ khóa Begin-End;
Begin
<câu lệnh>
End;
 Vận dụng sơ đồ khối để mô tả cấu trúc rẽ nhánh
Diễn tả thuật toán đã lựa chọn để giải bài toán trên máy tính, vẽ
sơ đồ khối.
 Câu lệnh rẽ nhánh dạng đủ lồng nhau
WHAT – Chi tiết kiến thức
Kiến thức 1: rẽ
nhánh
Theo ví dụ trong sách giáo khoa:
- Ta nói cách diễn đạt của Châu có dạng: Nếu...thì...
- Cách diễn đạt của Ngọc có dạng: Nếu...thì..., nếu không thì...
Kiến thức 2: câu
lệnh if-then
- Để mô tả cấu trúc rẽ nhánh Pascal dùng câu lệnh If-then tương ứng
với 2 dạng sau:
a. Dạng thiếu: If <điều kiện> then <lệnh>;
b. Dạng đủ: If <điều kiện> then <lệnh 1>else <lệnh 2>;
- Trong đó:
+ Điều kiện là biểu thức Logic
Hỗ trợ bài dạy Trang 3

4. + Lệnh 1, lệnh 2 là một câu lệnh trong Pascal, nhớ rằng trước else
không có dấu ;
Ví dụ:
Dạng thiếu: If (a mod 2=0) THEN write(‘a la so chan:’);
Dạng đủ: If (a mod 2=0) THEN write(‘a la so chan:’) else write(‘a la so
le:’);
Kiến thức 3: câu
lệnh ghép
Câu lệnh ghép trong Pascal có dạng:
Begin
<các câu lệnh>
End;
Kiến thức 4: một số
ví dụ
Ví dụ 1: Tìm nghiệm của phương trình bậc 2
Program PTB2;
Ues crt;
Var a, b, c, d, x1, x2: real;
Begin
Write(a,b,c);
Read(a,b,c);
D:=b*b-4*a*c;
If D<0 then write(‘ptvn’)
Else
Begin
X1:=(-b+sqrt(D)/(2*a);
X2:=(-b-sqrt(D)/(2*a);
Write(‘x1=’,x1:8:3,’x2=’, x2:8:3);
End;
Readln;
End.
Định lượng mục tiêu (Kiến thức + Nhận thức)
Hiểu nhu cầu của
cấu trúc rẽ nhánh
trong biểu diễn thuật
toán
- Cho HS đặt một số ví dụ về câu có điều kiện
- GV chọn 2 câu làm ví dụ từ đó phân tích để thấy được cấu trúc rẽ
nhánh được thể hiện trong ví dụ
Hiểu câu lệnh rẽ
nhánh (dạng thiếu và
đầy đủ)
- Từ 2 ví dụ về các câu có điều kiện, cấu trúc mô tả các mệnh đề
Nếu...thì
Nếu...thì, nếu không thì...
Được gọi là cấu trúc dạng thiếu và dạng đủ
Hiểu câu lệnh ghép
- GV hỏi HS muốn thể hiện nhiều lệnh sau if hoặc sau then thì làm
thế nào?
- Nếu trong cấu trúc rẽ nhánh, sau then có từ 2 lệnh trở lên thì gộp
thành câu lệnh ghép, đặt câu lệnh đó trong từ khóa Begin-End;
Begin
<câu lệnh>
End;
Sử dụng cấu trúc rẽ
nhánh trong mô tả
thuật toán của một
số bài toán đơn giản
- HS có thể giải thích các câu lệnh trong đoạn chương trình và biết
sử dụng dạng câu lệnh nào có thể nào dụng cho bài toán
Hỗ trợ bài dạy Trang 4

5. Viết được các lệnh
rẽ nhánh trong mô tả
thuật toán của một
số bài toán đơn giản
- HS có thể viết được 1 chương trình cơ bản và sau đó giải thích các
câu lệnh trong đoạn chương trình.
- HS biết cách hiệu chỉnh chương trình một cách hợp lý và biết cách
viết tài liệu sau cho rõ ràng, dễ hiểu.
Hoạt động dự kiến

Hoạt động 1: Mở đầu (7 phút)

 Hoạt động 2: Khái niệm cấu trúc rẽ nhánh (15 phút)

 Hoạt động 3 : Câu lệnh rẽ nhánh, câu lệnh ghép (10 phút)

 Hoạt động 4 : Bài tập áp dụng, củng cố (13 phút)
Hỗ trợ bài dạy Trang 5