subtitles in Greek language for the documentary Grieving New Moon. legendas no idioma grego para o filme documentário Lua Nova do Penar.

1. 00:00:00:00 00:00:02:05 Η Unicap παρουσιάζει
00:00:03:05 00:00:07:15 Στη μνήμη του Χιράμ ντε Λίμα Περέιρα, Ραϊμούντο Αντόνιο
Τζίνκινγκς κι όσων έπεσαν μαχόμενοι τη δικτατορία
00:00:07:15 00:00:09:12 Στους γιους και στα εγγόνια μας
που μας υποστηρίζουν.
00:00:10:15 00:00:12:18 Τα καλύτερα Χριστούγεννά μου…
00:00:14:12 00:00:18:00 Τα καλύτερα Χριστούγεννά μου
ήταν το 1974.
00:00:18:12 00:00:23:15 Ήμουν με τους παππούδες μου,
τον πατέρα, τη μητέρα και κλπ.
00:00:24:20 00:00:29:08 Όταν έφυγε ο παππούς δεν είχα
ποτέ ξανά ωραία Χριστούγεννα.
00:00:36:00 00:00:37:18 Ο γιος μου, Κάρλος.
00:00:37:18 00:00:39:18 Με εξέπληξε...
00:00:40:15 00:00:42:20 όταν η δασκάλα υπογράμμισε
τη λέξη "έφυγε".
00:00:42:20 00:00:45:15 Και το βαθμολόγησε με Γ.
00:00:45:18 00:00:48:10 Στην πραγματικότητα
το γραπτό είναι τέλειο.
00:00:48:10 00:00:52:02 Έχει αρχή, μέση και τέλος,
η στίξη είναι ακριβής.
00:00:52:05 00:00:58:00 Τη ρώτησα γιατί υπογράμμισε
αυτή τη λέξη και μου έβαλε Γ.
00:00:58:00 00:01:00:05 Όταν το ίδιο το κείμενο
ήταν τέλειο.
00:01:00:08 00:01:05:12 Μου είπε ότι ένιωσε άβολα
με τη λέξη "έφυγε".
00:01:05:15 00:01:13:12 Δηλαδή το κείμενο δεν είχε νόημα
εξαιτίας της λέξης. Είπα: "έφυγε"
00:01:13:12 00:01:21:10 Ο παππούς του είχε φύγει. Είναι
αγνοούμενος, θύμα της δικτατορίας.
00:01:21:10 00:01:27:00 ΝΕΚΡΟΣ. Μέχρι σήμερα κανείς
δεν ξέρει πού είναι το πτώμα του.
00:01:27:00 00:01:28:20 Άρα, είχε ΦΥΓΕΙ.
00:01:29:05 00:01:34:00 ΘΛΙΜΜΕΝΗ ΝΕΑ ΣΕΛΗΝΗ
00:01:37:20 00:01:53:00 Ο Χιράμ ντε Λίμα Περέιρα γεννήθηκε 3η Οκτωβρίου 1913, στο Κάικο, RN. Έχασε τη μητέρα
5 ετών. Δημοσιογράφος, ηθοποιός, ποιητής και κομμουνιστής
ηγέτης. Κεντρικό Μέλος της Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος, αγνοούμενος από τον Ιανουάριο του 1975,
απήχθη από DOPS στο Σάο Πάολο.
00:02:00:12 00:02:08:12 Μας επισκεπτόταν οποτεδήποτε.
Σε επετείους, σε όλες τις γιορτές...
00:02:08:15 00:02:16:05 Ό,τι κι αν γινόταν, ήταν εκεί,
μαζί μου, ερχόταν κι η οικογένεια.
00:02:16:08 00:02:23:22 Ερχόταν στο σπίτι του Σάσα. 'Εμεινε
σπίτι μου παραμονή Χριστουγέννων.
00:02:23:22 00:02:29:15 Με τη μαμά, εσάς. Όλοι ήταν εκεί
σ' εκείνη τη γιορτή, όλοι.
00:02:29:20 00:02:40:05 Παραμονή Χριστουγέννων πήγε σπίτι
του Σάσα, μα πρώτα πέρασε από εδώ.
00:02:40:05 00:02:49:10 Πέρασε. Ήμουν στην κουζίνα
κι έκοβα το ψητό που είχα φτιάξει.
00:02:49:10 00:02:57:10 Ήρθε και με φίλησε, κι έκοψε
ένα κομμάτι απ' το ψητό.
00:02:57:12 00:03:05:10 Είπε "κόρη μου, πάω στου Σάσα".
Ένιωσα ότι πίσω ερχόταν κάποιος.
00:03:05:12 00:03:13:15 Άλλος θα νόμιζε ότι είναι φαντασία
αλλά εγώ ένιωσα την ενέργεια.
00:03:13:15 00:03:21:18 Ένιωσα ότι έπρεπε να τον χαιρετήσω
γιατί δεν θα τον ξανάβλεπα.
00:03:39:20 00:03:50:10 Ο Χιράμ ήταν γνωστός στη Νατάλ.
Στη Ρεσίφε η φήμη του μεγάλωσε.
00:03:50:10 00:03:57:20 Ιδίως όταν έγινε συνήγορος
του Μιγκέλ Αρραές.

2. 00:03:57:20 00:04:07:05 Εδώ στο Ρίο η ιστορία του συνδέεται
με το θέατρο, το αριστερό κίνημα.
00:04:07:05 00:04:10:20 Ενίοτε καθαρά με θέατρο δρόμου.
00:04:18:18 00:04:22:00 Και ήταν και αριστερός
δημοσιογράφος.
00:04:25:18 00:04:34:20 Ήρθαμε στη Ρεσίφε όταν ανέλαβε
την εφημερίδα "Folha do Povo".
00:04:34:20 00:04:42:12 Μείναμε σ' αυτό το διαμέρισμα
μέχρι το 1964.
00:04:42:12 00:04:47:12 Ήταν κάπως παράνομη η άδεια.
00:04:47:15 00:04:53:20 Το τυπογραφείο της "Folha do Povo"
ήταν μπρος στο πάρκο Σ. Λορέτο.
00:04:53:20 00:05:00:00 Το τμήμα γραφής είχε εγκατασταθεί
στο κτήριο της Βιέιρα Κούνα.
00:05:00:00 00:05:05:12 Έτσι εκείνη την εποχή
δεν υπήρχε δυσκολία.
00:05:05:12 00:05:07:08 Υπήρχαν όμως φυλακίσεις.
00:05:09:10 00:05:18:18 Έτσι άργησα να βαφτιστώ. Ο παππούς
ήταν στη φυλακή ή ο μπαμπάς φυγάς.
00:05:18:18 00:05:24:05 Απήχθη μπροστά στο σπίτι του.
Ήταν 15 μέρες φυλακή.
00:05:24:05 00:05:29:18 "Η στρατιωτική απειλή
είναι ακόμη πραγματική."
00:05:32:10 00:05:38:22 Δέκα ετών έγραψα στο σχολείο μια
έκθεση για τη γιορτή του πατέρα.
00:05:38:22 00:05:45:08 "Ο πατέρας μου είναι δημοσιογράφος,
ηθοποιός, έχει πολλά επαγγέλματα.
00:05:45:15 00:05:49:05 "Ηθοποιός, δημοσιογράφος, συνήγορος
των εργατών και των κομμουνιστών. "
00:05:49:05 00:05:54:05 Η δασκάλα με κάλεσε και μου είπε
"αγάπη μου, μην τα λες αυτά".
00:05:54:05 00:05:59:12 Δεν ήξερα ότι δεν έπρεπε να λέω
τη λέξη κομμουνιστής. Για μένα...
00:05:59:12 00:06:01:00 ήταν ο πατέρας μου.
00:06:11:10 00:06:15:02 Στις 3 Οκτωβρίου 1940 στο Κάικο
ο Χιράμ παντρεύτηκε...
00:06:15:05 00:06:18:15 με την Σίλια Περέιρα,
μουσικό, ποιήτρια και ηθοποιό.
00:06:22:20 00:06:28:18 Συνελήφθη χωρίς λόγο. Έμενε σ' ένα
δωμάτιο στο Ρίο με έναν σύντροφο.
00:06:28:18 00:06:30:18 Αυτός δεν ήξερε γι' αυτό.
00:06:30:20 00:06:38:15 Συνελήφθη κι όταν ήταν μέσα...
Τότε υπήρχαν πολλοί φιλόσοφοι.
00:06:38:18 00:06:46:10 Το κόμμα έγινε από στοχαστές.
Για να αλλάξει την κοινωνία.
00:06:46:12 00:06:52:12 Ο κόσμος μελετούσε. Υπήρχε σχολείο
στη φυλακή, υπήρχαν φιλόσοφοι.
00:06:52:12 00:06:57:00 Όταν βγήκε, ήταν σίγουρος
πως ό,τι άκουσε μέσα...
00:06:57:02 00:07:03:22 Είναι δύσκολο να διαβάσουμε
μαρξισμό, διαλεκτικό υλισμό...
00:07:03:22 00:07:08:00 και να μην πιστέψουμε ότι εκεί
υπάρχουν γερές βάσεις.
00:07:18:08 00:07:26:08 Αυτή η σάμπα είναι παλιά, του '35,
τη συνέθεσε στη φυλακή στο Ρίο.
00:07:27:00 00:07:32:10 'Εμεινα στο σπίτι γιατί δεν είχα παπούτσια
για να βγω. Πήγα στο κρεβάτι.
00:07:33:20 00:07:39:02 Πού να σιδερώσω το κοστούμι.
Δεν είναι για γέλια.
00:07:39:05 00:07:45:18 Η γραβάτα μοιάζει με παλιά κρεμάστρα.
Το πουκάμισο είναι χωρίς τσάκα.
00:07:45:18 00:07:52:05 Φαίνεται σαν να ζω από ελεημοσύνες.
Θεέ μου, τι κρίση αντιμετωπίζω...

3. 00:07:53:20 00:07:58:20 Είπε: "Σε 15 μέρες θα επιστρέψω
για να ακούσω τα νέα τραγούδια".
00:07:58:20 00:08:01:05 Αλλά δεν επέστρεψε ποτέ.
00:08:05:15 00:08:09:00 Απολαμβάναμε τα ίδια τραγούδια.
Έλεγε "Άκου αυτό το ωραίο τραγούδι"
00:08:09:00 00:08:15:05 Είχαμε της Μαρίνε
και το δίσκο του λαού του.
00:08:15:05 00:08:22:22 Ο πρώτος δίσκος του Νάρα Λεάο.
Αυτόν τον δίσκο που έπαιζε πολύ.
00:08:22:22 00:08:27:12 Και Γκουαρένια. Μιλούσε
πολύ γι' αυτό και το παίζαμε πολύ.
00:08:27:15 00:08:30:12 Έτσι όποτε ερχόταν κάποιος
έπρεπε να το ακούμε ξανά και ξανά.
00:08:30:15 00:08:36:20 Θλίψη, τόσο σατανικό θηρίο,
ζει μέσα μου, και δεν θέλει να βγει.
00:08:36:20 00:08:43:00 Έχει γεύση πικρής μελιτζάνας
φυτεμένη σε θλιμμένη νέα σελήνη.
00:08:51:00 00:08:55:18 Ας αγοράσουμε τα μικρά τρίκυκλα,
για τα παιδιά που μόλις περπατάνε.
00:08:55:20 00:09:00:22 Το μωρό ήδη τραγουδάει. Τραγουδά
"ντε ντε ντε και ντα ντα ντα"...
00:09:01:00 00:09:07:00 Είδες τη φωτογραφία που την κρατάω
αγκαλιά; Στην κρεβατοκάμαρα.
00:09:07:00 00:09:13:00 Την τράβηξε τραβώντας το χέρι μου.
Δεν είναι σπουδαία φωτογράφος;
00:09:15:12 00:09:24:05 Όταν ο Ερμίλιο κάλεσε φίλους του
για να φτιάξει το λαϊκό θέατρο.
00:09:24:08 00:09:33:00 Στο Θέατρο των Σπουδαστών
του Περναμπούκο κάλεσε τον Χιράμ.
00:09:33:00 00:09:37:15 Ο Χιράμ έπαιζε
το ρόλο του ιεροκήρυκα.
00:09:37:18 00:09:42:22 Ο Χιράμ ήταν σπουδαίος
σ' αυτό το ρόλο. Πραγματικά.
00:09:42:22 00:09:48:02 Χόρεψε σε μια εποχή
που οι ιερείς δεν έβγαζαν τα ράσα.
00:09:48:02 00:09:50:10 Σήκωσε το ράσο, φάνηκε το εσώρουχο
και έκανε όλο κουνήματα.
00:09:50:22 00:09:56:22 Έκανε αυτό που ήθελε
ο Αριάνο για το ρόλο.
00:09:57:00 00:10:05:15 Η Ζι Πιμέντελ και η Τζενίνα Ρόσα
Μπόργκες. Σπουδαίο θέατρο.
00:10:05:15 00:10:09:05 Εδώ η Τζενίνα
παίζει το ρόλο της Μαριέτα...
00:10:09:05 00:10:15:00 Σπουδαίο όνομα στο ερασιτεχνικό
και κρατικό θέατρο του Περναμπούκο.
00:10:15:00 00:10:21:10 Ήταν τα εγκαίνια του TPN.
Έκαναν τη σεζόν στο Θέατρο Παρκ...
00:10:21:10 00:10:27:10 Ο Χιράμ χόρευε, έβαλε και δόντια
κι η μύτη του έφτανε στο πηγούνι.
00:10:27:10 00:10:33:10 Έβγαλε έναν φλογερό ιερέα και ήταν
θαυμάσιο. Ο Αριάνο το λάτρεψε.
00:10:35:02 00:10:37:00 "Ο Γκουλάρ αντέχει στο Νότο και
ο Μαζίλι ορίστηκε από το κογκρέσο"
00:10:39:10 00:10:45:10 "Ο Γκουλάρ οδεύει στο άγνωστο,
η Βραζιλία σε κανονικό καθεστώς".
00:10:45:12 00:10:51:12 Ο Ιμπιαπίνα, διοικητής στις κατα-
στολές, τώρα ήταν συνταγματάρχης.
00:10:51:12 00:11:06:08 Έδωσε μεγάλη προτεραιότητα στη
σύλληψή του. Αυτός τη διέταξε.
00:11:06:10 00:11:19:02 Η Σίλια, ο Αρντιγκάμ, ο Σάσα
κι εγώ φροντίζαμε τον Χιράμ.
00:11:19:05 00:11:31:22 "Θα αναλάμβαναν οι κομμουνιστές
με τη βοήθεια πολιτοφυλάκων"

4. 00:11:39:05 00:11:44:10 Η αστυνομία ήταν το τμήμα πολιτικής
και κοινωνικής τάξης (Dops).
00:11:44:10 00:11:49:15 "Έμαθαν ότι ήταν στο σεμινάριο και
εισέβαλαν για να τον συλλάβουν".
00:11:49:20 00:11:55:05 Πίστευα πως θα συλλάβουν κι εμένα
βγαίνοντας και οδήγησα ξέφρενα.
00:11:55:05 00:12:00:22 Έπιασα τα 80 χλμ
και σκέφτηκα ότι ξεφύγαμε.
00:12:02:18 00:12:12:18 Τον παρακολουθούσαν. Ήθελαν να τον
εξοντώσουν όπως ένα άγριο θηρίο.
00:12:12:18 00:12:21:22 Ήταν σαφές. Όχι από τις εφημερίδες
αλλά από τη διοίκηση, το νιώθαμε.
00:12:22:00 00:12:31:05 Είπαν τη συγκεκριμένη μέρα και ώρα
να είσαι στη λεωφόρο Μπόα Βιάγκεμ.
00:12:33:02 00:12:43:15 Ο Χιράμ ήρθε από πίσω και πήδηξα
από το αμάξι όταν άκουσα θόρυβο.
00:12:43:15 00:12:53:15 Φορούσε καπέλο και είχε μουστάκι.
Όταν είδε ότι ήμουν εγώ...
00:12:53:18 00:13:02:15 δεν ήξερε ποιος θα ήταν και χάρηκε
αναστέναξε, μ' αγκάλιασε κι έκλαψε.
00:13:02:15 00:13:08:15 Πολύ! Του είπα να ηρεμήσει,
ότι είχαμε σχεδόν φτάσει σπίτι.
00:13:08:18 00:13:17:15 Του είπα να μαντέψει πού πάμε.
Δεν είχε ιδέα. Είπα "στου Αριάνο".
00:13:17:15 00:13:29:05 Ανησυχούσα μήπως μας συλλάβουν
κι οι δικοί μας ήταν εδώ.
00:13:29:08 00:13:40:20 Είπα ότι φοβάμαι για την Λήδα,
τον Ερμίλιο, το σεμινάριο.
00:13:40:22 00:13:54:00 Ήξερα ότι ήρθαν εδώ με τη βοήθειά
τους. Όταν κατάλαβαν ότι θα έφευγε.
00:13:54:00 00:14:04:00 Ήταν πολύ έμπειρος,
ο μόνος που το προέβλεψε.
00:14:04:02 00:14:07:22 Του είπα ότι είναι το ίδιο
όπως μου είχε πει όταν ήρθε.
00:14:08:00 00:14:12:02 Δεν θέλω να ξέρω πού πας
ούτε με ποιον θα μείνεις.
00:14:12:02 00:14:16:05 Γιατί δεν ήξερα αν θα άντεχα
όταν θα με βασάνιζαν.
00:14:16:05 00:14:24:05 Έμαθα γι' αυτόν ένα μήνα μετά.
Κάλεσε παραμονή πρωτοχρονιάς 1964.
00:14:24:05 00:14:34:02 Είπε "Αριάνο, είμαι το πακέτο".
Ήξερα ότι ήταν αυτός.
00:14:34:05 00:14:40:00 Μου έλεγε "Αριάνο, τι πακέτο
πήρες!" Ήξερα ότι ήταν αυτός.
00:14:40:02 00:14:51:18 Όταν έμενε εδώ η γυναίκα μου ήταν
έγκυος. Πήρε να μάθει αν γέννησε.
00:14:51:18 00:15:00:08 Είπα ότι γέννησε τη Μαριάνε.
Μου ευχήθηκε για την πρωτοχρονιά.
00:15:07:20 00:15:17:08 Μια μέρα βιαζόμουν να πάω
σε έναν σύντροφο απ' το Καρουαρού.
00:15:17:08 00:15:26:20 Πήγα σπίτι του απροειδοποίητα
και βρήκα τον Χιράμ Περέιρα.
00:15:26:20 00:15:35:20 Ντυμένος σαν ηθοποιός καουμπόης
με μουστάκι καουμπόικο και καπέλο.
00:15:35:20 00:15:41:12 Εντυπωσιάστηκα που κρυβόταν
στο σπίτι του Γκούρι.
00:15:41:12 00:15:47:05 Με κοίταξε και είπε
"Μην λες τίποτε". Και έφυγε.
00:15:47:05 00:15:55:10 Ο Γκούρι είπε ότι πάει για γάλα.
Ήταν τελευταία φορά που τον είδα.
00:15:55:12 00:16:02:10 Το κόμμα μου έστειλε επικίνδυνους
τύπους. Τον Ντέιβιν Καπιστράνο.
00:16:02:12 00:16:09:10 Ο Χιράμ έμεινε δυο μήνες μαζί μου.

5. Το κόμμα του έφτιαξε οδό διαφυγής.
00:16:12:12 00:16:15:15 Έπειτα τον εκτέλεσαν.
00:16:15:20 00:16:20:12 Γρήγορα μεταμφιέστηκε.
Έβαλε ένα ψεύτικο παχύ μουστάκι.
00:16:24:12 00:16:29:05 Έφτιαχνε ένα ράφι
για τα βιβλία του. Έκοψε ξύλα.
00:16:29:05 00:16:35:18 Αγόρασε στηρίγματα για τα βιβλία
επειδή δεν είχε αρκετά ράφια.
00:16:35:20 00:16:42:08 Η οικογένεια ενώθηκε όταν κρυβόταν.
Ο μπαμπάς ήταν ο φωτογράφος.
00:16:44:00 00:16:50:15 Είχα πολλές τελευταίες αναμνήσεις.
Αυτός με έκανε λάτρη του σινεμά.
00:16:50:15 00:16:59:15 Σήμερα είμαι φανατικός. Κάθε
βδομάδα πήγαινα θέατρο ή σινεμά.
00:16:59:18 00:17:09:15 Έχω φανταστικές αναμνήσεις με τον
μπαμπά να γελά δυνατά στο θέατρο.
00:17:09:15 00:17:16:05 Παρότι κομμουνιστής που μαχόταν
την αυτοκρατορία του κακού...
00:17:16:05 00:17:20:15 με άφησε να ζήσω
όλες τις παιδικές μου φαντασίες.
00:17:20:20 00:17:23:00 Δεν λογόκρινε κανέναν.
00:17:23:02 00:17:31:05 Αν είσαι πιστός στις αρχές και την
ιδεολογία του προλεταριάτου...
00:17:31:08 00:17:35:15 περιβάλλεσαι από δεκάδες φίλους...
00:17:35:18 00:17:46:02 που σέβονται την συμπεριφορά σου,
την τιμιότητα και τις αρχές σου.
00:17:46:05 00:17:50:22 Σίγουρα ελαττώνει την επίδραση της
αντικομμουνιστικής προπαγάνδας...
00:17:50:22 00:17:53:18 που χαρακτηρίζει τους κομμουνιστές
σαν να ήταν τρομοκράτες.
00:17:56:08 00:18:02:02 Ήμουν ήδη γνωστή στο κοινό και
ο σύζυγός μου ήταν δημόσιο πρόσωπο.
00:18:02:20 00:18:08:10 Έτσι, στο γάμο μου δεν μπορούσε
να παρευρεθεί ο πατέρας μου.
00:18:08:10 00:18:10:05 Η μαμά δεν πήγε για να μην τη δουν.
00:18:10:08 00:18:18:18 Ο μπαμπάς πήγε. Νονός του Γκιλμπέρ
ήταν ο Καζάρι, θαυμάσιος κωμικός.
00:18:18:20 00:18:27:05 Ο Καζάρι μιλούσε, έλεγε ιστορίες,
έκανε αστεία, ήταν το επίκεντρο.
00:18:27:05 00:18:33:10 Ο κόσμος ήταν μαζευτεί γύρω του.
Τότε ο πατέρας είπε...
00:18:33:12 00:18:41:15 "Άλλο ένα αστείο;" Ο Καζάρι
έκανε μια γκριμάτσα και συνέχισε.
00:18:41:15 00:18:49:18 'Ημουν χαρούμενος, σαν να είχε
ξεχάσει το δράμα που ζούσε τότε.
00:18:49:18 00:18:55:05 Ο γάμος μου ήταν μια επιστροφή
στις ρίζες, στο Ρεσίφε.
00:19:10:18 00:19:18:12 Στο σπίτι της Ιμπέριαλ μαζευτήκαμε
κοντά στο πιάνο. Πάντα το κάναμε.
00:19:18:12 00:19:26:08 Εκείνη έπαιζε, εμείς φτιάχναμε
στίχους κι ο πατέρας μας συνέβαλε.
00:19:26:08 00:19:32:20 Σ' ένα λεπτό ήταν έτοιμο.
Οι στίχοι ήταν πολύ ωραίοι.
00:19:32:20 00:19:39:05 Ήταν το βαλς του πατέρα. Εκείνη
έπαιζε πάντα. Το ήξερε απ' έξω.
00:20:16:22 00:20:21:02 "ΝΕΚΡΟΙ ΚΑΙ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ"
00:20:21:02 00:20:24:02 "ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ;"
00:20:25:00 00:20:29:08 Κάποτε, ενώ ήδη κρυβόταν
στο Σάο Πάολο...
00:20:29:10 00:20:37:15 κοινοί φίλοι, και ο Πάολο,
φανέρωσαν τη διεύθυνσή μας.
00:20:37:18 00:20:47:20 Κλείσαμε ραντεβού με τον Χιράμ.
Δεν είχε πια αυτό το όνομα.

6. 00:20:47:22 00:20:53:22 Ήρθε με άλλη εμφάνιση. Διαφορετικό
μουστάκι, καπέλο, γυαλιά.
00:20:53:22 00:21:00:00 Ήταν συναρπαστικό. Ο Ερμίλιο
είχε κάνει ήδη εγχείρηση καρδιάς
00:21:00:22 00:21:10:18 Σκοτώναμε τη λύπη. Θυμόμαστε
τα αστεία, το σπίτι του Καβαλκάντι.
00:21:10:20 00:21:20:15 Για να ανασάνει. Ζούσε μόνος,
μακριά απ'τη Σίλια, τα κορίτσια.
00:21:20:15 00:21:28:18 Ήταν δύσκολα. Κάθε φορά
που είχαμε ραντεβού κι αργούσε...
00:21:28:18 00:21:36:20 αν δεν ερχόταν, πιστεύαμε
ότι σκοτώθηκε. Έτσι κι έγινε.
00:21:39:20 00:21:43:02 Αναφορά του DOPS στο Σάο Πάολο με
όλα τα ονόματα που χρησιμοποιούσε.
00:21:46:20 00:21:53:10 Η μαμά συνελήφθη και βασανίστηκε
από 15η μέχρι 18η Ιανουαρίου.
00:21:55:10 00:22:02:12 Η μαμά επέστρεψε με τα δάχτυλα
καμένα από το ηλεκτροσόκ.
00:22:04:02 00:22:11:08 Μας έλεγε πώς βασανίστηκε,
για τα ηλεκτροσόκ...
00:22:11:10 00:22:20:10 Νόμισε ότι είδε τον μπαμπά μακριά
να περνά με μια σακούλα στο κεφάλι.
00:22:21:20 00:22:25:08 Δεμένη, πριν αρχίσουν
να τη βασανίζουν.
00:22:25:10 00:22:28:20 Σε κάποια στιγμή
της έβγαλαν τα γυαλιά της.
00:22:28:20 00:22:33:08 Είδε μια μορφή, ίσως ήταν αυτός.
Ίσως σκοτώθηκε αμέσως μετά.
00:22:33:10 00:22:37:22 Είμαι σίγουρη ότι έγινε στο πρώτο.
Στο πρώτο ηλεκτροσόκ πέθανε.
00:22:37:22 00:22:43:05 Στην τελευταία συνάντηση
με τη μαμά, την 9η Ιανουαρίου...
00:22:43:05 00:22:53:15 είπε "δεν θα μου αποσπάσουν τίποτε
γιατί δεν αντέχω τα βασανιστήρια".
00:22:53:15 00:23:01:15 Επειδή η φυσική του κατάσταση
δεν ήταν καλή. Έφυγε και χάθηκε.
00:23:01:15 00:23:05:20 "Εκτελέστηκαν και τεμαχίστηκαν. "
00:23:13:15 00:23:23:05 Ήξεραν ότι ήταν προπαγάνδα αλλά
δεν μπορούσαν να βρουν τον Χιράμ.
00:23:23:05 00:23:32:05 Η εφημερίδα έβγαινε κάθε μήνα
σε κάθε γωνιά της Βραζιλίας.
00:23:32:08 00:23:39:12 Τυπωμένη κανονικά με καλό χαρτί.
Και έπρεπε να πεθάνουν.
00:23:39:12 00:23:46:10 Επειδή είχε πολλά να πει γι' αυτούς.
Και δεν θα το έκανε.
00:23:46:12 00:23:53:10 Και βασάνισαν το γέρο μου να δουν
αν θα μιλούσε. Δεν μίλησε.
00:23:53:10 00:24:04:02 Σήμερα πενθώ.
Η ψυχή μου είναι ανήσυχη.
00:24:04:05 00:24:16:20 Το μόνο που εισβάλλει στη μνήμη.
Το χαμόγελο και μια μεγάλη θλίψη.
00:24:21:05 00:24:31:02 Ήταν ένα ποίημα για 'κείνον.
Το δεύτερο που έγραψα σαν μουσικός.
00:24:31:02 00:24:40:22 Είναι παράπονο. Γι' αυτό δεν έχει
μελωδία. Είναι καθαρός πόνος.
00:24:41:00 00:25:00:10 Ο μπαμπάς μου είναι θλιμμένος.
Το σκοτάδι ήρθε χωρίς φεγγάρι.
00:25:01:20 00:25:19:15 Ήρθε αργά ο άνεμος και δε βλέπω δρόμο.
Δεν μυρίζω το άρωμά σου και βουρκώνω.
00:25:26:02 00:25:33:15 Γιατί μας συνέλαβαν; Γιατί
τόση τρομοκρατία εναντίον μας;
00:25:33:15 00:25:41:00 Γιατί τόσο κυνηγητό; Γιατί σε κάθε
γωνιά κυνηγάνε τον κόσμο;

7. 00:25:41:02 00:25:49:15 Γιατί παρακολουθούν τα τηλέφωνα;
Έχουν ήδη σκοτώσει τον πατέρα μου.
00:25:49:15 00:25:51:10 Ξέρουν ότι είναι ήδη νεκρός.
00:25:51:12 00:25:55:20 Γιατί συνεχίζουν να μας κρυφακούν
εδώ και δυο χρόνια;
00:25:55:22 00:26:02:15 Ανησυχούσαν αλλά ήταν αφοσιωμένοι
την οργάνωση του κινήματος.
00:26:02:15 00:26:09:02 Επένδυσαν στο κομμουνιστικό κόμμα,
δεν είχαν σχέση με ένοπλη πάλη.
00:26:09:02 00:26:15:15 Αφοσιώθηκαν στον εργατικό αγώνα
και γι' αυτούς ήταν επικίνδυνοι.
00:26:15:15 00:26:22:00 Ήταν αντιδημοκράτες, και έπρεπε
να κάνουν αυτό το ξεκαθάρισμα.
00:26:22:00 00:26:30:05 Απειλούσαν και τους δημοκράτες
που δεν ήταν κομμουνιστές.
00:26:30:05 00:26:34:18 Εξαιτίας αυτού
έγινε η Επιχείρηση Κόνδωρ.
00:26:34:18 00:26:41:10 Υπήρχε υποψία, όπως με τον Γκουλάρ
τον Κούμπιτσεκ, τον Λατσέρντα.
00:26:41:10 00:26:44:05 Όποιος είχε κάποια πολιτική ηγεσία
τους απειλούσε.
00:26:44:08 00:26:49:00 Γι' αυτό έπρεπε το ελέγξουν,
να κάνουν ξεκαθάρισμα πρώτα.
00:26:49:02 00:26:53:22 Ο Χιράμ Περέιρα το ήξερε,
ήταν από το κομμουνιστικό κόμμα.
00:26:54:00 00:26:58:20 Ήταν ενάντιοι της ένοπλης πάλης
αλλά ήταν ταγμένοι στον αγώνα.
00:26:58:20 00:27:02:05 Ήξεραν να αναδιοργανώνουν
τις δημοκρατικές δυνάμεις τους.
00:27:02:08 00:27:08:18 Σχετίζονταν με την κοινωνία των
πολιτών και έτσι ήταν επικίνδυνοι.
00:27:08:18 00:27:14:10 Αποδεκατίζεις, συντρίβεις όλες
τις δυνάμεις και έχεις τον έλεγχο.
00:27:14:12 00:27:20:02 Γι' αυτό το λόγο μετά τόσο καιρό
έχουμε την Επιτροπή Αλήθειας.
00:27:20:05 00:27:24:15 Οι βασανιστές δεν φυλακίστηκαν
ποτέ, δεν δικάστηκαν.
00:27:24:15 00:27:27:02 ΒΑΣΑΝΙΣΑ...
00:27:27:18 00:27:31:10 ΒΑΣΑΝΙΣΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΡΙΑΝΤΑ.
00:27:34:10 00:27:40:20 "Μια οικογένεια που επιβίωσε
απ' τη φρίκη της δικτατορίας".
00:27:40:22 00:27:47:08 Όπως καταγράφηκε στο δικαστήριο,
έκανα την έφεση του Συνδικάτου
00:27:47:08 00:27:52:15 στην ομοσπονδιακή
δικαιοσύνη του Νατάλ.
00:27:52:18 00:28:05:10 Αναγνώριση του Συνδικάτου
με το νόμο Αρ. 9.140 του 12.05.95.
00:28:06:05 00:28:11:05 Συνολική ευθύνη του κράτους
για το θάνατο του Χιράμ Περέιρα.
00:28:11:08 00:28:19:20 Τη 13η Ιανουαρίου 1975 οι ζωές
της μητέρας μου, που κάθεται εκεί...
00:28:19:20 00:28:27:22 και των θυγατέρων, εκ των οποίων
είμαι η νεότερη, υπέστησαν βλάβη.
00:28:27:22 00:28:36:00 Σε ηλικία 13 ετών, ο πατέρας μου,
το είδωλό μου, απήχθη από εμάς.
00:28:36:00 00:28:43:00 Ήρθα να ζητήσω κάτι για το οποίο
εκείνος έδωσε τη ζωή του.
00:28:43:02 00:28:49:20 Κάτι για το οποίο δώσατε όρκο
μετά τις σπουδές σας.
00:28:49:20 00:28:55:22 Κάνω έκκληση να εκπληρώσετε
μια ανώτερη δέσμευση.
00:28:56:05 00:28:59:00 Αξιώνω να αποδοθεί δικαιοσύνη!
00:29:02:22 00:29:05:12 Ο Χιράμ ντε Λίμα Περέιρα

8. αγνοείται ακόμη.
00:29:05:18 00:29:07:18 Η οικογένεια περίμενε 10 χρόνια.
00:29:07:20 00:29:10:15 Οι δικαστές κατηγόρησαν την Ένωση
για το θάνατό του.
00:29:10:18 00:29:13:00 Η Σίλια πέθανε δύο μήνες
μετά την καταδίκη το 2002.
00:29:14:22 00:29:17:10 Απόδοση Διαλόγων
Μαριγώ Καλπάκη