SlideShare a Scribd company logo
1 of 8
Download to read offline
1
Marzec 2015
Globalne inspiracje: Turcja
Biznes w blasku półksiężyca
2
Turcja nie tylko na wakacje
Od kilku lat Turcja – dzięki swojemu klimatowi, kulturze i bazie
turystycznej – jest jednym z najpopularniejszych celów wakacyjnych
zagranicznych podróży Polaków. Kraj ten ma jednak znacznie więcej
do zaoferowania niż tylko komfortowe warunki wypoczynku.
Może być dobrym miejscem do zagranicznej ekspansji dla polskich
firm.
Młodszym Polakom Turcja kojarzy się głównie z wakacjami i kebabami. Nieco starsi z nich
z rozrzewnieniem wspominają gumę Turbo, hit przełomu lat 80. i 90. Wiele osób może jednak nie
wiedzieć, że produkowała ją turecka firma. Jeszcze starszym Polakom Turcja może kojarzyć się
z przywożonymi z tego kraju przed laty kożuchami, swetrami i dżinsami.
Tymczasem Turcja to znacznie więcej niż ciepły klimat, śródziemnomorska kuchnia czy prężnie
działający przemysł tekstylny i spożywczy. Eksperci są zgodni, że największą zaletą Turcji są korzystne
warunki demograficzne. Ponad połowę prawie 80-milionowej populacji tego kraju stanowią młodzi
ludzie, a liczba mieszkańców cały czas rośnie. To pozytywna odmiana w porównaniu z krajami Unii
Europejskiej o starzejących się społeczeństwach i niewielkim lub wręcz ujemnym przyroście
naturalnym. Tendencja ta powinna utrzymać się w długiej perspektywie. Z prognoz ekonomistów
HSBC wynika, że do 2050 roku populacja Turcji zwiększy się o ok. 20 milionów osób, czyli mniej więcej
tyle, ile obecnie liczy populacja Rumunii czy Australii. W tym samym okresie liczba mieszkańców
Niemiec, głównego rynku zbytu polskich eksporterów, skurczy się o prawie 10 milionów1
.
1
„Świat w 2050 roku”, HSBC Global Research, 2012
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
Turcja
WielkaBrytania
Francja
Szwecja
Czechy
Słowacja
Holandia
Węgry
Włochy
Niemcy
Rosja
Polska
Źródło: HSBC Global Research
Wykres 1. Zamiana liczby ludności Turcji i największych odbiorców polskiego eksportu w latach
2010-2050, prognoza HSBC (w mln)
3
Rozwojowi demograficznemu Turcji będzie towarzyszył
postęp gospodarczy. Po bardzo dynamicznym wzroście PKB
odnotowanym w pierwszej dekadzie XXI wieku tamtejsza
gospodarka nieco wyhamowała, nadal jednak rozwija się
szybciej niż gospodarki krajów będących obecnie głównymi
partnerami handlowymi Polski. W perspektywie 3-4
dziesięcioleci Turcja ma szansę znacząco awansować
w rankingu największych gospodarek świata.
Zgodnie z założeniami przyjętymi przez turecki rząd, do 2023 roku, w którym przypada 100-lecie
utworzenia Republiki Turcji, kraj ten chce awansować do pierwszej dziesiątki największych
gospodarek na świecie. Ekonomiści HSBC są nieco ostrożniejsi. Prognozują, że ojczyzna Świętego
Mikołaja (był biskupem Miry, starożytnego miasta położonego we współczesnej Anatolii) może zająć
12. miejsce wśród krajów o największym PKB. Z danych Banku Światowego i Międzynarodowego
Funduszu Walutowego wynika, że obecnie zajmuje 17. miejsce. Wraz z rozwojem gospodarczym będą
rosły dochody tamtejszej ludności. Zdaniem ekonomistów HSBC w 2050 roku PKB na mieszkańca tego
kraju może być nawet 4-krotnie wyższe niż obecnie.
Turcję będzie więc zamieszkiwało coraz większe grono młodych konsumentów, o coraz większych
dochodach i rosnących oczekiwaniach, wynikających choćby z migracji wewnątrz kraju. Od
kilu-kilkunastu lat rośnie liczba osób przenoszących się ze wsi do miast. W miastach mieszka obecnie
ok. 70% społeczeństwa, które odpowiada za ponad 80% konsumpcji w tym kraju. Zjawiska te będą
napędzały wzrost konsumpcji takich dóbr i usług, jak żywność (wzrost w średnim tempie 3,2%
rocznie), meble (4,6%), transport (4,7%) czy komunikacja (3,8%). Dynamika wzrostu konsumpcji
w niemal wszystkich tych kategoriach będzie dwukrotnie wyższa niż w największych krajach strefy
euro2
.
Turcja zamiast Rosji?
2
„Świat w 2050 roku”, HSBC Global Research, 2012
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Źródło: MFW
Turcja Unia Europejska
Wykres 2. Dynamika PKB Turcji oraz Unii Europejskiej w latach 2002-2014 (r/r, w proc.)
Krzysztof Woźniak,
Dyrektor Departamentu Bankowości
Międzynarodowej, HSBC Bank Polska S.A.
4
Zalety tureckiego rynku coraz wyraźniej dostrzegają polskie firmy i władze. Z szacunków Grant
Thornton wynika, że wartość eksportu z Polski do Turcji wzrosła
przez ostatnie pięć lat o 70 proc. (z niespełna 1,25 mld EUR
w 2009 r. do około 2,14 mld EUR w 2014 r.)3
. Turcja została
uznana przez Ministerstwo Gospodarki za jeden z pięciu
priorytetowych rynków zagranicznych Polski (obok Algierii,
Brazylii, Kanady i Kazachstanu).
Na rynek turecki trafiają obecnie polskie towary o wartości 2,14 mld EUR, co stanowi 1,3 proc. całego
polskiego eksportu4
. To niewiele w porównaniu z eksportem do strefy euro czy choćby do
pogrążającej się w kryzysie gospodarczym Rosji, gdzie trafia odpowiednio ok. 26 i 4 proc. polskich
towarów eksportowych. Niemniej jednak niemrawe ożywienie gospodarcze na Zachodzie Europy oraz
kryzys geopolityczny za wschodnią granicą Polski mobilizują rodzime firmy do poszukiwania
alternatywnych rynków zbytu w innych częściach naszego kontynentu lub innych częściach świata.
Przewagą Turcji nad innymi dynamicznie rozwijającym się gospodarkami – np. Chinami czy Indiami –
jest jej bliskość geograficzna i kulturowa. Jednocześnie oferuje ona równie interesujące możliwości
rozwoju biznesu dla polskich firm co wiele znacznie bardziej egzotycznych rynków.
Jeżeli eksportować do Turcji, to co? Poza długoterminowymi trendami, zaprezentowanymi na
wcześniejszych stronach tego dokumentu, drogowskazem dla polskich eksporterów mogą być 10-
letni Plan Rozwoju oraz Średniookresowy Program (2014-2017), wdrażane przez tureckie władze.
Wśród strategicznych obszarów tych planów znalazły się m.in. takie kwestie jak:
 zwiększanie wydajności energetycznej;
 zwiększenie wydajności rolnictwa;
 reforma służby zdrowia;
 rozwój lokalnej produkcji technologii.5
Polskie firmy mają znaczne doświadczenie i wiedzę w tych obszarach, które mogłyby potencjalnie
wykorzystać na rynku tureckim. Realizują projekty energetyczne na tym rynku od kilkudziesięciu lat,
część z tych projektów powstała w latach 70-tych i wymaga modernizacji, warto wykorzystać ten
potencjał historyczny. Turcy są również zainteresowani rozwiązaniami z zakresu ochrony środowiska
(oczyszczanie spalin, odsiarczanie, odazotowanie). Z danych FAO wynika, że kraj ten dysponuje
znaczną powierzchnią ziemi pod uprawę: 58% powierzchni gruntów rolnych w Turcji to grunty orne.
Rolnictwo tureckie jest w zasadzie samowystarczalne, proste „przerzucenie” żywności niesprzedanej
na Wschodzie Europy na rynek turecki nie wchodzi więc w grę. Wyzwaniem dla tamtejszego
rolnictwa jest natomiast wydajność, dlatego też jej zwiększanie znalazło się w planie strategicznym
rozwoju tego kraju na najbliższe lata6
. To szansa dla polskich eksporterów maszyn i urządzeń
rolniczych, środków ochrony roślin czy też nawozów. Interesujące możliwości rozwoju można
zaobserwować również w sektorze farmaceutycznym i ochrony zdrowia. Turcy są zainteresowani
łączeniem tradycyjnej farmacji z biotechnologią, zgłaszają też duże zapotrzebowanie na aparaturę
medyczną i pomiarową. Jak wynika z danych PAIiIZ, same realizują jedynie ok. 15% zapotrzebowania
3
Szacunek na podstawie dostępnych danych historycznych GUS i zannualizowanego szacunku na podstawie
danych GUS za trzy kwartały 2014
4
j.w.
5
„Turcja. Potrzebny nowy model wzrostu”, Melis Metiner, HSBC Global Research, 20 stycznia 2015
6
j.w.
70 proc.
o tyle w latach 2009-2014
wzrosła wartość polskiego
eksportu do Turcji
5
na tego typu produkty7
. Turcja to też bardzo dynamicznie rozwijający się rynek nowych technologii,
m.in. z uwagi na młode społeczeństwo. Poziom rozwoju technologicznego tamtejszego rynku
bankowego jest stawiany za wzór dla innych rynków europejskich.
Poza sektorami uznanymi za strategicznie istotne z perspektywy rozwoju tego kraju, można znaleźć
również inne interesujące możliwości dla polskich firm. Mimo rozbudowanej już bazy turystycznej,
Turcy nadal inwestują i będą inwestować w podnoszenie standardów i zapewnienie turystom nowych
atrakcji. Z danych ONZ wynika, że Turcja zajmuje szóste miejsce wśród najczęściej odwiedzanych
przez turystów części świata. W 2013 roku gościła prawie 40 milionów zagranicznych turystów.
Wpływy z turystyki nie są jednak zadowalające (ok. 28 mld USD w 2013 roku), dlatego potrzebne są
dalsze inwestycje w tym obszarze.8
Z prognoz firmy analitycznej Oxford Economics wynika, że eksport „znad Wisły” do Turcji może
rosnąć w nadchodzących latach w tempie 10-13% rocznie, co sprawi, że kraj ten będzie jednym
z najbardziej dynamicznie rozwijających się kierunków eksportowych Polski.9
2015 2016
Turcja 3 3
Czechy 2,4 2,7
Wielka Brytania 2,6 2,5
Szwecja 1,6 2
Węgry 2,4 2
Niemcy 1,3 1,7
Francja 1,1 1,3
Włochy 0,3 0,8
Rosja -3,5 -1,5
Źródło: HSBC Global Research
Inwestowanie
Turcja to kraj przyjazny dla inwestorów zagranicznych. Świadczą o tym wysokie pozycje zajmowane
przez nią w międzynarodowych zestawieniach. W rankingu przygotowywanym przez firmę doradczą
EY Turcja znalazła się wśród europejskich lokalizacji, które przyciągnęły w 2013 roku najwięcej
bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Z danych zebranych przez tę firmę wynika, że w latach 2009-
2013 liczba zrealizowanych w Turcji projektów z zakresu bezpośrednich inwestycji zagranicznych
wzrosła o 129%10
. Turcja znalazła się również na liście 25 najatrakcyjniejszych lokalizacji
inwestycyjnych, opracowanej przez firmę doradczą At Kearney11
.
7
Wystąpienie Moniki Piątkowskiej, wiceprezes PAIiIZ, na konferencji „Go Global, Go Turkey”, 10 marca 2015,
Warszawa
8
„Turcja. Potrzebny nowy model wzrostu”, Melis Metiner, HSBC Global Research, 20 stycznia 2015
9
https://globalconnections.hsbc.com/united-kingdom/en/tools-data/trade-forecast-tool#poland
10
http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/EY-2014-european-attractiveness-survey/$FILE/EY-2014-
european-attractiveness-survey.pdf
11
http://www.atkearney.com/documents/10192/4572735/Ready+for+Takeoff+-+FDICI+2014.pdf/e921968a-
5bfe-4860-ac51-10ec5c396e95
Tabela 1: Wzrost PKB Turcji i największych rynków eksportowych Polski, prognozy HSBC (w proc.)
6
Tworzenie otoczenia biznesowego sprzyjającego rozwojowi przedsiębiorczości i zachęt dla
inwestorów zagranicznych stanowią integralną część strategii rozwoju gospodarczego tego kraju.
Poziom rozwoju poszczególnych regionów Turcji jest zróżnicowany, co zostało odzwierciedlone
w konstrukcji systemu zachęt dla inwestorów. Inwestując na terenie mniej rozwiniętych regionów,
inwestorzy mogą liczyć na większe ustępstwa ze strony władz. Nie bez znaczenia jest również branża,
w której lokowane są inwestycje. Zagraniczne firmy mogą liczyć m.in. na dofinansowanie
innowacyjnych projektów z tureckich środków publicznych. Polskie firmy, które mają doświadczenia
w tym obszarze, podkreślają wysoki merytoryczny poziom dyskusji z komisjami oceniającymi
projekty.
Mówiąc o inwestycjach, warto wspomnieć, że Turcja jest nie tylko odbiorcą bezpośrednich inwestycji
zagranicznych, ale także ich dostawcą. Z danych UNCTAD wynika, że Turcja należy do najbardziej
obiecujących źródeł inwestycji zagranicznych na świecie w nadchodzących latach. Oprócz Turcji
w gronie tym znalazły się najbardziej rozwinięte gospodarki (USA, Niemcy, Francja, Wielka Brytania,
Kanada, Japonia) oraz największe rynki wschodzące (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny)12
.
Nie tylko handel i inwestycje
Istnieją również inne potencjalne obszary współpracy między Polską a Turcją. Jednym z nich jest
dotarcie na tzw. „rynki trzecie”.
W ostatnich latach Turcja w znacznym stopniu rozwinęła
swoje relacje z dynamicznie rozwijającymi się rynkami
Afryki. Z uwagi na bliskość kulturową i geograficzną, ma też
dobre relacje z krajami Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej.
Dzięki temu może stanowić dla polskich firm bramę na inne
rynki, zamieszkiwane przez ok. 1 miliard konsumentów.
Tureckie firmy są otwarte na realizację wspólnych projektów
z polskimi przedsiębiorstwami zainteresowanymi
rozwijaniem działalności w tych częściach świata.
Poza wspólnym działaniem na „rynkach trzecich” ciekawym obszarem do współpracy jest sektor
usług biznesowych. W ciągu ostatnich kilku lat międzynarodowe firmy stworzyły w Polsce 700
centrów outsourcingowych, które zatrudniają 150 tys. pracowników13
. Tym samym stała się jedną
z czołowych lokalizacji dla sektora SSC/BPO w Europie i na świecie. W opublikowanym niedawno
artykule poświęconym rozwojowi tego sektora „nad Wisłą”, Financial Times sugeruje, że w dziedzinie
usług outsourcingowych dla sektora finansowego Polska konkuruje z takimi globalnymi graczami jak
Indie14
.
Polska powoli przestaje być lokalizacją dla jednostek świadczących proste usługi, coraz więcej
spośród tych ośrodków świadczy złożone usługi na rzecz firm działających w Polsce i w innych
krajach. W Turcji sektor SSC/BPO również dynamicznie się rozwija. W przyspieszeniu tego rozwoju
i jego odpowiednim ukierunkowaniu mogłaby pomóc wymiana doświadczeń z polskimi partnerami.
12
World Investment Report 2014, UNCTAD
13
http://www.biznes.newseria.pl/news/w_outsourcingu_polska_nie,p284530371
14
Cost-focused businesses bear a path to Poland, Henry Foy, Financial Times, 22 stycznia 2015
Przemysław Polaczek,
partner zarządzający w Grant Thornton
w Polsce
7
Kultura biznesowa
Doświadczenia zdobyte w Polsce i w innych krajach mogą być przydatne w Turcji, niemniej jednak
warto poświęcić czas na poznanie tego rynku i tamtejszej kultury biznesowej. Dobre wieści są takie,
że różnice nie są duże, jak przyznają polskie firmy działające już na tureckim rynku. Zgodnie
podkreślają, że podstawą jest zbudowanie dobrych relacji
z przyszłymi partnerami biznesowymi i zdobycie ich zaufania, co
wymaga czasu i wysiłku. Warto korzystać z pomocy partnerów,
którzy znają lokalny rynek i wiedzą, jak się na nim poruszać.
Z pomocą mogą przyjść instytucje publiczne (ambasady,
konsulaty, izby handlowe) i prywatne firmy.
Turcy mogą nie być najbardziej punktualnymi kontrahentami, mogą też zwlekać z omawianiem
szczegółów kontraktu lub proponować zmiany w ostatniej chwili. Jednocześnie są bardzo
pragmatyczni, a stosowane przez nich standardy dotyczące jakości importowanych produktów są
bardzo wysokie. Najmniejsze zaniedbanie w dokumentacji po stronie polskiego eksportera zostanie
zidentyfikowane, a towar – odesłany do nadawcy.
Turcja jest państwem świeckim od 1928 roku, niemniej jednak tradycja i wartości muzułmańskie są
obecne w życiu codziennym i w biznesie. Nie praktykuje się np. wspólnego biesiadowania przy
alkoholu w celu zacieśnienia relacji z partnerami biznesowymi czy świętowania zawarcia kontraktu.
Należy też zachować ostrożność w relacjach z kontrahentami będącymi kobietami.
W dyskusjach trzeba unikać tematów drażliwych, np. politycznych. Uprzejmość jest wbudowana
w tamtejszą kulturę, trzeba uważać, żeby nie urazić partnerów, ponieważ nie sprzyja to budowaniu
dobrych relacji. Ważne jest dawanie informacji zwrotnej w sposób taktowny, a także precyzyjne
formułowanie oczekiwań wobec strony tureckiej.15
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Dynamika PKB w % 6,9 4,7 0,7 -4,8 9,2 8,8 2,2 4 3,2 3 3
Inflacja (CPI) w % 9,6 8,8 10,4 6,3 8,6 6,5 8,9 7,5 8,9 6,2 6,5
Dynamika inwestycji w % 13,3 3,1 -6,2 -19 30,5 18,5 -2,5 4,3 -0,6 1,4 5,9
Dynamika konsumpcji
prywatnej w %
4,6 5,5 -0,3 -2,3 6,7 7,7 -0,7 4,6 1,5 2,8 3,1
Dynamika eksportu w % 6,6 7,3 2,7 -5 3,4 7,9 17,2 0,1 7,6 4,3 5,1
Dynamika importu w % 6,9 10,7 -4,1 -14 20,7 10,7 0 8,5 -0,4 6,5 7,8
15
Dyskusja o kulturze biznesowej w Turcji w ramach konferencji „Go Global, Go Turkey”, 10 marca 2015,
Warszawa
90
od prawie tylu lat Turcja jest
państwem świeckim
Tabela 2. Wskaźniki makroekonomiczne dla Turcji, w tym prognozy HSBC
Źródło: HSBC Global Research
8
Kontakt:
Grupa HSBC
HSBC Bank Polska S.A. jest częścią Grupy HSBC. Grupa HSBC obsługuje klientów na całym świecie za pośrednictwem 6100
placówek zlokalizowanych w 73 krajach i terytoriach Europy, regionu Azji i Pacyfiku, obu Ameryk, a także na Bliskim
Wschodzie i w Afryce. Z aktywami o wartości 2 634 miliardów USD na dzień 31 grudnia 2014 roku, HSBC jest jedną
z największych na świecie instytucji finansowych. W Polsce koncentruje się na świadczeniu usług bankowych klientom
korporacyjnym i instytucjonalnym oraz operacjach skarbowych.
Niniejszy materiał został wydany przez HSBC Bank Polska S.A. („HSBC”). HSBC posiada zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej
i podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego, a także jest spółką należącą do Grupy HSBC.
HSBC opracował niniejszy materiał w oparciu o informacje ze źródeł, które jego zdaniem są wiarygodne, ale które nie zostały niezależnie
zweryfikowane. Wszystkie schematy i wykresy pochodzą ze źródeł powszechnie dostępnych lub pochodzą ze źródeł własnych. HSBC nie
ponosi żadnej odpowiedzialności za straty bezpośrednie, pośrednie lub wynikowe spowodowane wykorzystaniem niniejszego materiału.
HSBC nie ma obowiązku aktualizacji informacji zawartych w niniejszym materiale. Dokument ten należy traktować wyłącznie jako materiał
informacyjny. HSBC ani żadna ze spółek stowarzyszonych HSBC nie ponosi odpowiedzialności za zapewnienie Państwu doradztwa
prawnego, podatkowego lub innego doradztwa specjalistycznego i w tym względzie proszę odpowiednio dokonać własnych ustaleń.
Wydanie niniejszego materiału oraz informacje w nim zawarte, które nie są przeznaczone do powszechnej publikacji, nie stanowią oferty,
zachęty lub porady dla Państwa do zakupu lub sprzedaży papieru wartościowego, towarów lub innych instrumentów finansowych, lub do
zawarcia umowy ramowej, innego kontraktu, porozumienia lub struktury. Niniejszy materiał przeznaczony jest wyłącznie dla klientów
profesjonalnych i uprawnionych kontrahentów i nie jest przeznaczony dla klientów detalicznych (w rozumieniu Ustawy o Obrocie
Instrumentami Finansowymi lub odpowiednich aktów wykonawczych). Niniejszy materiał może być przekazywany jedynie w całości.
Powielanie tego materiału w całości lub w części, lub ujawnianie jego treści bez wcześniejszej zgody HSBC lub spółki stowarzyszonej HSBC
jest zabronione. O ile właściwe prawo nie zezwala inaczej, jeżeli jesteście Państwo zainteresowani skorzystaniem z usług Grupy HSBC
w związku z realizacją transakcji wymienionych w tym materiale, powinni Państwo skontaktować się z członkiem Grupy HSBC w swojej
jurysdykcji. Żadne postanowienia zawarte w niniejszym materiale nie wyłączają ani nie ograniczają obowiązków ani zobowiązań HSBC
wobec klienta wynikających z Ustawy o Obrocie Instrumentami Finansowymi lub odpowiednich rozporządzeń wykonawczych.
HSBC Bank Polska S.A., z siedzibą przy ul. Marszałkowskiej 89, 00-693 Warszawa,
zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS
0000030437, o kapitale zakładowym
(wpłaconym w całości) wynoszącym 393 207 000,00 PLN, NIP 526-02-11-469
Member HSBC Group
Grant Thornton
Grant Thornton to jedna z wiodących organizacji audytorsko-doradczych na świecie. Wiedza, doświadczenie
i zaangażowanie ponad 2 600 partnerów oraz 31 000 pracowników Grant Thornton dostępne są dla klientów w ponad 110
krajach. Grant Thornton International Ltd. (GTI) zrzesza firmy księgowe i doradcze, oferujące usługi poświadczające,
doradztwa podatkowego, a także udzielające specjalistycznych porad dla przedsiębiorców prywatnych i jednostek interesu
publicznego. W Polsce działa od 20 lat. Ponad 300-osobowy zespół oraz obecność w kluczowych aglomeracjach (Warszawa,
Poznań, Katowice, Wrocław i Kraków) zapewniają firmie bliski kontakt z klientami oraz umożliwiają realizację wymagających
projektów w obszarze usług audytorskich, doradztwa podatkowego, doradztwa gospodarczego, prawnego oraz
outsourcingu rachunkowości, kadr i płac bez względu na wielkość, rodzaj i lokalizację biznesu klienta. Klienci firmy to ponad
1000 podmiotów, w tym kilkadziesiąt spółek notowanych na GPW oraz firmy z top 500 największych przedsiębiorstw
działających w naszym kraju. Grant Thornton jest wyłącznym partnerem Grant Thornton International w Polsce
Informacje zawarte w niniejszym dokumencie mają jedynie charakter ogólny i poglądowy. Nie stwarzają one stosunku handlowego ani
stosunku świadczenia usług doradztwa podatkowego, prawnego, rachunkowego lub innego profesjonalnego doradztwa. Przed podjęciem
jakichkolwiek działań należy skontaktować się z profesjonalnym doradcą w celu uzyskania porady dostosowanej do indywidualnych potrzeb.
Grant Thornton Frąckowiak Sp. z o.o. Sp. k. dołożyło wszelkich starań, aby informacje znajdujące się w niniejszym dokumencie były
kompletne, prawdziwe i bazowały na wiarygodnych źródłach. Grant Thornton Frąckowiak Sp. z o.o. Sp. k. nie ponosi jednak
odpowiedzialności za ewentualne błędy lub braki w nich oraz błędy wynikające z ich nieaktualności. Grant Thornton Frąckowiak Sp. z o.o.
Sp. k. nie ponosi także odpowiedzialności za skutki działań będące rezultatem użycia tych informacji.
Magdalena Ujda-Tarczyńska
Menedżer ds. Komunikacji
HSBC Bank Polska S.A.
+48 22 354 06 44, +48 695 070 388
magdalena.ujda@hsbc.com
Jacek Kowalczyk
Dyrektor | Relacje Biznesowe
Grant Thornton Frąckowiak sp. z o.o. sp. k.
+48 22 205 4841, +48 505 024 168
jacek.kowalczyk@pl.gt.com

More Related Content

More from Grant Thornton

Grant Thornton | Pakiet "Twoj dealing room"
Grant Thornton | Pakiet "Twoj dealing room"Grant Thornton | Pakiet "Twoj dealing room"
Grant Thornton | Pakiet "Twoj dealing room"
Grant Thornton
 

More from Grant Thornton (20)

Produkcja prawa zwolniła, ale nadal przytłacza firmy
Produkcja prawa zwolniła, ale nadal przytłacza firmyProdukcja prawa zwolniła, ale nadal przytłacza firmy
Produkcja prawa zwolniła, ale nadal przytłacza firmy
 
Konstytucja biznesu - ułatwienia dla firm czy pobożne życzenia?
Konstytucja biznesu - ułatwienia dla firm czy pobożne życzenia? Konstytucja biznesu - ułatwienia dla firm czy pobożne życzenia?
Konstytucja biznesu - ułatwienia dla firm czy pobożne życzenia?
 
10 najważniejszych zmian w podatkach ostatnich dwóch lat
10 najważniejszych zmian w podatkach ostatnich dwóch lat10 najważniejszych zmian w podatkach ostatnich dwóch lat
10 najważniejszych zmian w podatkach ostatnich dwóch lat
 
Grant Thornton | Pakiet "Twoj dealing room"
Grant Thornton | Pakiet "Twoj dealing room"Grant Thornton | Pakiet "Twoj dealing room"
Grant Thornton | Pakiet "Twoj dealing room"
 
Polskie firmy nie chcą rozwijać nowych produktów
Polskie firmy nie chcą rozwijać nowych produktów   Polskie firmy nie chcą rozwijać nowych produktów
Polskie firmy nie chcą rozwijać nowych produktów
 
Dyrektorzy finansowi nie obawiają się nowej polityki fiskalnej
Dyrektorzy finansowi nie obawiają się nowej polityki fiskalnejDyrektorzy finansowi nie obawiają się nowej polityki fiskalnej
Dyrektorzy finansowi nie obawiają się nowej polityki fiskalnej
 
Jednolity Plik Kontrolny - podstawowe informacje
Jednolity Plik Kontrolny - podstawowe informacjeJednolity Plik Kontrolny - podstawowe informacje
Jednolity Plik Kontrolny - podstawowe informacje
 
Polscy dyrektorzy finansowi zapowiadają oszczędności
Polscy dyrektorzy finansowi zapowiadają oszczędnościPolscy dyrektorzy finansowi zapowiadają oszczędności
Polscy dyrektorzy finansowi zapowiadają oszczędności
 
Firmom coraz mocniej brakuje rąk do pracy
Firmom coraz mocniej brakuje rąk do pracyFirmom coraz mocniej brakuje rąk do pracy
Firmom coraz mocniej brakuje rąk do pracy
 
Get ready for IFRS 15
Get ready for IFRS 15Get ready for IFRS 15
Get ready for IFRS 15
 
Zmiany w przepisach o ochronie danych osobowych
Zmiany w przepisach o ochronie danych osobowychZmiany w przepisach o ochronie danych osobowych
Zmiany w przepisach o ochronie danych osobowych
 
Poland sustains good climate for international business
Poland sustains good climate for international businessPoland sustains good climate for international business
Poland sustains good climate for international business
 
Niestrawny VAT od żywności
Niestrawny VAT od żywnościNiestrawny VAT od żywności
Niestrawny VAT od żywności
 
Rekordowe wyniki rynku Catalyst w 2016 roku
Rekordowe wyniki rynku Catalyst w 2016 rokuRekordowe wyniki rynku Catalyst w 2016 roku
Rekordowe wyniki rynku Catalyst w 2016 roku
 
Festiwalowe szaleństwo na studencką kieszeń
Festiwalowe szaleństwo na studencką kieszeńFestiwalowe szaleństwo na studencką kieszeń
Festiwalowe szaleństwo na studencką kieszeń
 
Czym byłaby firma bez dobrego CFO
Czym byłaby firma bez dobrego CFOCzym byłaby firma bez dobrego CFO
Czym byłaby firma bez dobrego CFO
 
M&A - 2016 annual European dealbook
M&A - 2016 annual European dealbookM&A - 2016 annual European dealbook
M&A - 2016 annual European dealbook
 
Zmiany w Ustawie o rachunkowości
Zmiany w Ustawie o rachunkowościZmiany w Ustawie o rachunkowości
Zmiany w Ustawie o rachunkowości
 
Transfery w Ekstraklasie 2017
Transfery w Ekstraklasie 2017Transfery w Ekstraklasie 2017
Transfery w Ekstraklasie 2017
 
Regiony zbyt wolno uruchamiają unijne dotacje
Regiony zbyt wolno uruchamiają unijne dotacjeRegiony zbyt wolno uruchamiają unijne dotacje
Regiony zbyt wolno uruchamiają unijne dotacje
 

Globalne inspiracje: Turcja. Biznes w blasku półksiężyca

  • 1. 1 Marzec 2015 Globalne inspiracje: Turcja Biznes w blasku półksiężyca
  • 2. 2 Turcja nie tylko na wakacje Od kilku lat Turcja – dzięki swojemu klimatowi, kulturze i bazie turystycznej – jest jednym z najpopularniejszych celów wakacyjnych zagranicznych podróży Polaków. Kraj ten ma jednak znacznie więcej do zaoferowania niż tylko komfortowe warunki wypoczynku. Może być dobrym miejscem do zagranicznej ekspansji dla polskich firm. Młodszym Polakom Turcja kojarzy się głównie z wakacjami i kebabami. Nieco starsi z nich z rozrzewnieniem wspominają gumę Turbo, hit przełomu lat 80. i 90. Wiele osób może jednak nie wiedzieć, że produkowała ją turecka firma. Jeszcze starszym Polakom Turcja może kojarzyć się z przywożonymi z tego kraju przed laty kożuchami, swetrami i dżinsami. Tymczasem Turcja to znacznie więcej niż ciepły klimat, śródziemnomorska kuchnia czy prężnie działający przemysł tekstylny i spożywczy. Eksperci są zgodni, że największą zaletą Turcji są korzystne warunki demograficzne. Ponad połowę prawie 80-milionowej populacji tego kraju stanowią młodzi ludzie, a liczba mieszkańców cały czas rośnie. To pozytywna odmiana w porównaniu z krajami Unii Europejskiej o starzejących się społeczeństwach i niewielkim lub wręcz ujemnym przyroście naturalnym. Tendencja ta powinna utrzymać się w długiej perspektywie. Z prognoz ekonomistów HSBC wynika, że do 2050 roku populacja Turcji zwiększy się o ok. 20 milionów osób, czyli mniej więcej tyle, ile obecnie liczy populacja Rumunii czy Australii. W tym samym okresie liczba mieszkańców Niemiec, głównego rynku zbytu polskich eksporterów, skurczy się o prawie 10 milionów1 . 1 „Świat w 2050 roku”, HSBC Global Research, 2012 -30 -25 -20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25 Turcja WielkaBrytania Francja Szwecja Czechy Słowacja Holandia Węgry Włochy Niemcy Rosja Polska Źródło: HSBC Global Research Wykres 1. Zamiana liczby ludności Turcji i największych odbiorców polskiego eksportu w latach 2010-2050, prognoza HSBC (w mln)
  • 3. 3 Rozwojowi demograficznemu Turcji będzie towarzyszył postęp gospodarczy. Po bardzo dynamicznym wzroście PKB odnotowanym w pierwszej dekadzie XXI wieku tamtejsza gospodarka nieco wyhamowała, nadal jednak rozwija się szybciej niż gospodarki krajów będących obecnie głównymi partnerami handlowymi Polski. W perspektywie 3-4 dziesięcioleci Turcja ma szansę znacząco awansować w rankingu największych gospodarek świata. Zgodnie z założeniami przyjętymi przez turecki rząd, do 2023 roku, w którym przypada 100-lecie utworzenia Republiki Turcji, kraj ten chce awansować do pierwszej dziesiątki największych gospodarek na świecie. Ekonomiści HSBC są nieco ostrożniejsi. Prognozują, że ojczyzna Świętego Mikołaja (był biskupem Miry, starożytnego miasta położonego we współczesnej Anatolii) może zająć 12. miejsce wśród krajów o największym PKB. Z danych Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego wynika, że obecnie zajmuje 17. miejsce. Wraz z rozwojem gospodarczym będą rosły dochody tamtejszej ludności. Zdaniem ekonomistów HSBC w 2050 roku PKB na mieszkańca tego kraju może być nawet 4-krotnie wyższe niż obecnie. Turcję będzie więc zamieszkiwało coraz większe grono młodych konsumentów, o coraz większych dochodach i rosnących oczekiwaniach, wynikających choćby z migracji wewnątrz kraju. Od kilu-kilkunastu lat rośnie liczba osób przenoszących się ze wsi do miast. W miastach mieszka obecnie ok. 70% społeczeństwa, które odpowiada za ponad 80% konsumpcji w tym kraju. Zjawiska te będą napędzały wzrost konsumpcji takich dóbr i usług, jak żywność (wzrost w średnim tempie 3,2% rocznie), meble (4,6%), transport (4,7%) czy komunikacja (3,8%). Dynamika wzrostu konsumpcji w niemal wszystkich tych kategoriach będzie dwukrotnie wyższa niż w największych krajach strefy euro2 . Turcja zamiast Rosji? 2 „Świat w 2050 roku”, HSBC Global Research, 2012 -6 -4 -2 0 2 4 6 8 10 12 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Źródło: MFW Turcja Unia Europejska Wykres 2. Dynamika PKB Turcji oraz Unii Europejskiej w latach 2002-2014 (r/r, w proc.) Krzysztof Woźniak, Dyrektor Departamentu Bankowości Międzynarodowej, HSBC Bank Polska S.A.
  • 4. 4 Zalety tureckiego rynku coraz wyraźniej dostrzegają polskie firmy i władze. Z szacunków Grant Thornton wynika, że wartość eksportu z Polski do Turcji wzrosła przez ostatnie pięć lat o 70 proc. (z niespełna 1,25 mld EUR w 2009 r. do około 2,14 mld EUR w 2014 r.)3 . Turcja została uznana przez Ministerstwo Gospodarki za jeden z pięciu priorytetowych rynków zagranicznych Polski (obok Algierii, Brazylii, Kanady i Kazachstanu). Na rynek turecki trafiają obecnie polskie towary o wartości 2,14 mld EUR, co stanowi 1,3 proc. całego polskiego eksportu4 . To niewiele w porównaniu z eksportem do strefy euro czy choćby do pogrążającej się w kryzysie gospodarczym Rosji, gdzie trafia odpowiednio ok. 26 i 4 proc. polskich towarów eksportowych. Niemniej jednak niemrawe ożywienie gospodarcze na Zachodzie Europy oraz kryzys geopolityczny za wschodnią granicą Polski mobilizują rodzime firmy do poszukiwania alternatywnych rynków zbytu w innych częściach naszego kontynentu lub innych częściach świata. Przewagą Turcji nad innymi dynamicznie rozwijającym się gospodarkami – np. Chinami czy Indiami – jest jej bliskość geograficzna i kulturowa. Jednocześnie oferuje ona równie interesujące możliwości rozwoju biznesu dla polskich firm co wiele znacznie bardziej egzotycznych rynków. Jeżeli eksportować do Turcji, to co? Poza długoterminowymi trendami, zaprezentowanymi na wcześniejszych stronach tego dokumentu, drogowskazem dla polskich eksporterów mogą być 10- letni Plan Rozwoju oraz Średniookresowy Program (2014-2017), wdrażane przez tureckie władze. Wśród strategicznych obszarów tych planów znalazły się m.in. takie kwestie jak:  zwiększanie wydajności energetycznej;  zwiększenie wydajności rolnictwa;  reforma służby zdrowia;  rozwój lokalnej produkcji technologii.5 Polskie firmy mają znaczne doświadczenie i wiedzę w tych obszarach, które mogłyby potencjalnie wykorzystać na rynku tureckim. Realizują projekty energetyczne na tym rynku od kilkudziesięciu lat, część z tych projektów powstała w latach 70-tych i wymaga modernizacji, warto wykorzystać ten potencjał historyczny. Turcy są również zainteresowani rozwiązaniami z zakresu ochrony środowiska (oczyszczanie spalin, odsiarczanie, odazotowanie). Z danych FAO wynika, że kraj ten dysponuje znaczną powierzchnią ziemi pod uprawę: 58% powierzchni gruntów rolnych w Turcji to grunty orne. Rolnictwo tureckie jest w zasadzie samowystarczalne, proste „przerzucenie” żywności niesprzedanej na Wschodzie Europy na rynek turecki nie wchodzi więc w grę. Wyzwaniem dla tamtejszego rolnictwa jest natomiast wydajność, dlatego też jej zwiększanie znalazło się w planie strategicznym rozwoju tego kraju na najbliższe lata6 . To szansa dla polskich eksporterów maszyn i urządzeń rolniczych, środków ochrony roślin czy też nawozów. Interesujące możliwości rozwoju można zaobserwować również w sektorze farmaceutycznym i ochrony zdrowia. Turcy są zainteresowani łączeniem tradycyjnej farmacji z biotechnologią, zgłaszają też duże zapotrzebowanie na aparaturę medyczną i pomiarową. Jak wynika z danych PAIiIZ, same realizują jedynie ok. 15% zapotrzebowania 3 Szacunek na podstawie dostępnych danych historycznych GUS i zannualizowanego szacunku na podstawie danych GUS za trzy kwartały 2014 4 j.w. 5 „Turcja. Potrzebny nowy model wzrostu”, Melis Metiner, HSBC Global Research, 20 stycznia 2015 6 j.w. 70 proc. o tyle w latach 2009-2014 wzrosła wartość polskiego eksportu do Turcji
  • 5. 5 na tego typu produkty7 . Turcja to też bardzo dynamicznie rozwijający się rynek nowych technologii, m.in. z uwagi na młode społeczeństwo. Poziom rozwoju technologicznego tamtejszego rynku bankowego jest stawiany za wzór dla innych rynków europejskich. Poza sektorami uznanymi za strategicznie istotne z perspektywy rozwoju tego kraju, można znaleźć również inne interesujące możliwości dla polskich firm. Mimo rozbudowanej już bazy turystycznej, Turcy nadal inwestują i będą inwestować w podnoszenie standardów i zapewnienie turystom nowych atrakcji. Z danych ONZ wynika, że Turcja zajmuje szóste miejsce wśród najczęściej odwiedzanych przez turystów części świata. W 2013 roku gościła prawie 40 milionów zagranicznych turystów. Wpływy z turystyki nie są jednak zadowalające (ok. 28 mld USD w 2013 roku), dlatego potrzebne są dalsze inwestycje w tym obszarze.8 Z prognoz firmy analitycznej Oxford Economics wynika, że eksport „znad Wisły” do Turcji może rosnąć w nadchodzących latach w tempie 10-13% rocznie, co sprawi, że kraj ten będzie jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się kierunków eksportowych Polski.9 2015 2016 Turcja 3 3 Czechy 2,4 2,7 Wielka Brytania 2,6 2,5 Szwecja 1,6 2 Węgry 2,4 2 Niemcy 1,3 1,7 Francja 1,1 1,3 Włochy 0,3 0,8 Rosja -3,5 -1,5 Źródło: HSBC Global Research Inwestowanie Turcja to kraj przyjazny dla inwestorów zagranicznych. Świadczą o tym wysokie pozycje zajmowane przez nią w międzynarodowych zestawieniach. W rankingu przygotowywanym przez firmę doradczą EY Turcja znalazła się wśród europejskich lokalizacji, które przyciągnęły w 2013 roku najwięcej bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Z danych zebranych przez tę firmę wynika, że w latach 2009- 2013 liczba zrealizowanych w Turcji projektów z zakresu bezpośrednich inwestycji zagranicznych wzrosła o 129%10 . Turcja znalazła się również na liście 25 najatrakcyjniejszych lokalizacji inwestycyjnych, opracowanej przez firmę doradczą At Kearney11 . 7 Wystąpienie Moniki Piątkowskiej, wiceprezes PAIiIZ, na konferencji „Go Global, Go Turkey”, 10 marca 2015, Warszawa 8 „Turcja. Potrzebny nowy model wzrostu”, Melis Metiner, HSBC Global Research, 20 stycznia 2015 9 https://globalconnections.hsbc.com/united-kingdom/en/tools-data/trade-forecast-tool#poland 10 http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/EY-2014-european-attractiveness-survey/$FILE/EY-2014- european-attractiveness-survey.pdf 11 http://www.atkearney.com/documents/10192/4572735/Ready+for+Takeoff+-+FDICI+2014.pdf/e921968a- 5bfe-4860-ac51-10ec5c396e95 Tabela 1: Wzrost PKB Turcji i największych rynków eksportowych Polski, prognozy HSBC (w proc.)
  • 6. 6 Tworzenie otoczenia biznesowego sprzyjającego rozwojowi przedsiębiorczości i zachęt dla inwestorów zagranicznych stanowią integralną część strategii rozwoju gospodarczego tego kraju. Poziom rozwoju poszczególnych regionów Turcji jest zróżnicowany, co zostało odzwierciedlone w konstrukcji systemu zachęt dla inwestorów. Inwestując na terenie mniej rozwiniętych regionów, inwestorzy mogą liczyć na większe ustępstwa ze strony władz. Nie bez znaczenia jest również branża, w której lokowane są inwestycje. Zagraniczne firmy mogą liczyć m.in. na dofinansowanie innowacyjnych projektów z tureckich środków publicznych. Polskie firmy, które mają doświadczenia w tym obszarze, podkreślają wysoki merytoryczny poziom dyskusji z komisjami oceniającymi projekty. Mówiąc o inwestycjach, warto wspomnieć, że Turcja jest nie tylko odbiorcą bezpośrednich inwestycji zagranicznych, ale także ich dostawcą. Z danych UNCTAD wynika, że Turcja należy do najbardziej obiecujących źródeł inwestycji zagranicznych na świecie w nadchodzących latach. Oprócz Turcji w gronie tym znalazły się najbardziej rozwinięte gospodarki (USA, Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Kanada, Japonia) oraz największe rynki wschodzące (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny)12 . Nie tylko handel i inwestycje Istnieją również inne potencjalne obszary współpracy między Polską a Turcją. Jednym z nich jest dotarcie na tzw. „rynki trzecie”. W ostatnich latach Turcja w znacznym stopniu rozwinęła swoje relacje z dynamicznie rozwijającymi się rynkami Afryki. Z uwagi na bliskość kulturową i geograficzną, ma też dobre relacje z krajami Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej. Dzięki temu może stanowić dla polskich firm bramę na inne rynki, zamieszkiwane przez ok. 1 miliard konsumentów. Tureckie firmy są otwarte na realizację wspólnych projektów z polskimi przedsiębiorstwami zainteresowanymi rozwijaniem działalności w tych częściach świata. Poza wspólnym działaniem na „rynkach trzecich” ciekawym obszarem do współpracy jest sektor usług biznesowych. W ciągu ostatnich kilku lat międzynarodowe firmy stworzyły w Polsce 700 centrów outsourcingowych, które zatrudniają 150 tys. pracowników13 . Tym samym stała się jedną z czołowych lokalizacji dla sektora SSC/BPO w Europie i na świecie. W opublikowanym niedawno artykule poświęconym rozwojowi tego sektora „nad Wisłą”, Financial Times sugeruje, że w dziedzinie usług outsourcingowych dla sektora finansowego Polska konkuruje z takimi globalnymi graczami jak Indie14 . Polska powoli przestaje być lokalizacją dla jednostek świadczących proste usługi, coraz więcej spośród tych ośrodków świadczy złożone usługi na rzecz firm działających w Polsce i w innych krajach. W Turcji sektor SSC/BPO również dynamicznie się rozwija. W przyspieszeniu tego rozwoju i jego odpowiednim ukierunkowaniu mogłaby pomóc wymiana doświadczeń z polskimi partnerami. 12 World Investment Report 2014, UNCTAD 13 http://www.biznes.newseria.pl/news/w_outsourcingu_polska_nie,p284530371 14 Cost-focused businesses bear a path to Poland, Henry Foy, Financial Times, 22 stycznia 2015 Przemysław Polaczek, partner zarządzający w Grant Thornton w Polsce
  • 7. 7 Kultura biznesowa Doświadczenia zdobyte w Polsce i w innych krajach mogą być przydatne w Turcji, niemniej jednak warto poświęcić czas na poznanie tego rynku i tamtejszej kultury biznesowej. Dobre wieści są takie, że różnice nie są duże, jak przyznają polskie firmy działające już na tureckim rynku. Zgodnie podkreślają, że podstawą jest zbudowanie dobrych relacji z przyszłymi partnerami biznesowymi i zdobycie ich zaufania, co wymaga czasu i wysiłku. Warto korzystać z pomocy partnerów, którzy znają lokalny rynek i wiedzą, jak się na nim poruszać. Z pomocą mogą przyjść instytucje publiczne (ambasady, konsulaty, izby handlowe) i prywatne firmy. Turcy mogą nie być najbardziej punktualnymi kontrahentami, mogą też zwlekać z omawianiem szczegółów kontraktu lub proponować zmiany w ostatniej chwili. Jednocześnie są bardzo pragmatyczni, a stosowane przez nich standardy dotyczące jakości importowanych produktów są bardzo wysokie. Najmniejsze zaniedbanie w dokumentacji po stronie polskiego eksportera zostanie zidentyfikowane, a towar – odesłany do nadawcy. Turcja jest państwem świeckim od 1928 roku, niemniej jednak tradycja i wartości muzułmańskie są obecne w życiu codziennym i w biznesie. Nie praktykuje się np. wspólnego biesiadowania przy alkoholu w celu zacieśnienia relacji z partnerami biznesowymi czy świętowania zawarcia kontraktu. Należy też zachować ostrożność w relacjach z kontrahentami będącymi kobietami. W dyskusjach trzeba unikać tematów drażliwych, np. politycznych. Uprzejmość jest wbudowana w tamtejszą kulturę, trzeba uważać, żeby nie urazić partnerów, ponieważ nie sprzyja to budowaniu dobrych relacji. Ważne jest dawanie informacji zwrotnej w sposób taktowny, a także precyzyjne formułowanie oczekiwań wobec strony tureckiej.15 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Dynamika PKB w % 6,9 4,7 0,7 -4,8 9,2 8,8 2,2 4 3,2 3 3 Inflacja (CPI) w % 9,6 8,8 10,4 6,3 8,6 6,5 8,9 7,5 8,9 6,2 6,5 Dynamika inwestycji w % 13,3 3,1 -6,2 -19 30,5 18,5 -2,5 4,3 -0,6 1,4 5,9 Dynamika konsumpcji prywatnej w % 4,6 5,5 -0,3 -2,3 6,7 7,7 -0,7 4,6 1,5 2,8 3,1 Dynamika eksportu w % 6,6 7,3 2,7 -5 3,4 7,9 17,2 0,1 7,6 4,3 5,1 Dynamika importu w % 6,9 10,7 -4,1 -14 20,7 10,7 0 8,5 -0,4 6,5 7,8 15 Dyskusja o kulturze biznesowej w Turcji w ramach konferencji „Go Global, Go Turkey”, 10 marca 2015, Warszawa 90 od prawie tylu lat Turcja jest państwem świeckim Tabela 2. Wskaźniki makroekonomiczne dla Turcji, w tym prognozy HSBC Źródło: HSBC Global Research
  • 8. 8 Kontakt: Grupa HSBC HSBC Bank Polska S.A. jest częścią Grupy HSBC. Grupa HSBC obsługuje klientów na całym świecie za pośrednictwem 6100 placówek zlokalizowanych w 73 krajach i terytoriach Europy, regionu Azji i Pacyfiku, obu Ameryk, a także na Bliskim Wschodzie i w Afryce. Z aktywami o wartości 2 634 miliardów USD na dzień 31 grudnia 2014 roku, HSBC jest jedną z największych na świecie instytucji finansowych. W Polsce koncentruje się na świadczeniu usług bankowych klientom korporacyjnym i instytucjonalnym oraz operacjach skarbowych. Niniejszy materiał został wydany przez HSBC Bank Polska S.A. („HSBC”). HSBC posiada zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej i podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego, a także jest spółką należącą do Grupy HSBC. HSBC opracował niniejszy materiał w oparciu o informacje ze źródeł, które jego zdaniem są wiarygodne, ale które nie zostały niezależnie zweryfikowane. Wszystkie schematy i wykresy pochodzą ze źródeł powszechnie dostępnych lub pochodzą ze źródeł własnych. HSBC nie ponosi żadnej odpowiedzialności za straty bezpośrednie, pośrednie lub wynikowe spowodowane wykorzystaniem niniejszego materiału. HSBC nie ma obowiązku aktualizacji informacji zawartych w niniejszym materiale. Dokument ten należy traktować wyłącznie jako materiał informacyjny. HSBC ani żadna ze spółek stowarzyszonych HSBC nie ponosi odpowiedzialności za zapewnienie Państwu doradztwa prawnego, podatkowego lub innego doradztwa specjalistycznego i w tym względzie proszę odpowiednio dokonać własnych ustaleń. Wydanie niniejszego materiału oraz informacje w nim zawarte, które nie są przeznaczone do powszechnej publikacji, nie stanowią oferty, zachęty lub porady dla Państwa do zakupu lub sprzedaży papieru wartościowego, towarów lub innych instrumentów finansowych, lub do zawarcia umowy ramowej, innego kontraktu, porozumienia lub struktury. Niniejszy materiał przeznaczony jest wyłącznie dla klientów profesjonalnych i uprawnionych kontrahentów i nie jest przeznaczony dla klientów detalicznych (w rozumieniu Ustawy o Obrocie Instrumentami Finansowymi lub odpowiednich aktów wykonawczych). Niniejszy materiał może być przekazywany jedynie w całości. Powielanie tego materiału w całości lub w części, lub ujawnianie jego treści bez wcześniejszej zgody HSBC lub spółki stowarzyszonej HSBC jest zabronione. O ile właściwe prawo nie zezwala inaczej, jeżeli jesteście Państwo zainteresowani skorzystaniem z usług Grupy HSBC w związku z realizacją transakcji wymienionych w tym materiale, powinni Państwo skontaktować się z członkiem Grupy HSBC w swojej jurysdykcji. Żadne postanowienia zawarte w niniejszym materiale nie wyłączają ani nie ograniczają obowiązków ani zobowiązań HSBC wobec klienta wynikających z Ustawy o Obrocie Instrumentami Finansowymi lub odpowiednich rozporządzeń wykonawczych. HSBC Bank Polska S.A., z siedzibą przy ul. Marszałkowskiej 89, 00-693 Warszawa, zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000030437, o kapitale zakładowym (wpłaconym w całości) wynoszącym 393 207 000,00 PLN, NIP 526-02-11-469 Member HSBC Group Grant Thornton Grant Thornton to jedna z wiodących organizacji audytorsko-doradczych na świecie. Wiedza, doświadczenie i zaangażowanie ponad 2 600 partnerów oraz 31 000 pracowników Grant Thornton dostępne są dla klientów w ponad 110 krajach. Grant Thornton International Ltd. (GTI) zrzesza firmy księgowe i doradcze, oferujące usługi poświadczające, doradztwa podatkowego, a także udzielające specjalistycznych porad dla przedsiębiorców prywatnych i jednostek interesu publicznego. W Polsce działa od 20 lat. Ponad 300-osobowy zespół oraz obecność w kluczowych aglomeracjach (Warszawa, Poznań, Katowice, Wrocław i Kraków) zapewniają firmie bliski kontakt z klientami oraz umożliwiają realizację wymagających projektów w obszarze usług audytorskich, doradztwa podatkowego, doradztwa gospodarczego, prawnego oraz outsourcingu rachunkowości, kadr i płac bez względu na wielkość, rodzaj i lokalizację biznesu klienta. Klienci firmy to ponad 1000 podmiotów, w tym kilkadziesiąt spółek notowanych na GPW oraz firmy z top 500 największych przedsiębiorstw działających w naszym kraju. Grant Thornton jest wyłącznym partnerem Grant Thornton International w Polsce Informacje zawarte w niniejszym dokumencie mają jedynie charakter ogólny i poglądowy. Nie stwarzają one stosunku handlowego ani stosunku świadczenia usług doradztwa podatkowego, prawnego, rachunkowego lub innego profesjonalnego doradztwa. Przed podjęciem jakichkolwiek działań należy skontaktować się z profesjonalnym doradcą w celu uzyskania porady dostosowanej do indywidualnych potrzeb. Grant Thornton Frąckowiak Sp. z o.o. Sp. k. dołożyło wszelkich starań, aby informacje znajdujące się w niniejszym dokumencie były kompletne, prawdziwe i bazowały na wiarygodnych źródłach. Grant Thornton Frąckowiak Sp. z o.o. Sp. k. nie ponosi jednak odpowiedzialności za ewentualne błędy lub braki w nich oraz błędy wynikające z ich nieaktualności. Grant Thornton Frąckowiak Sp. z o.o. Sp. k. nie ponosi także odpowiedzialności za skutki działań będące rezultatem użycia tych informacji. Magdalena Ujda-Tarczyńska Menedżer ds. Komunikacji HSBC Bank Polska S.A. +48 22 354 06 44, +48 695 070 388 magdalena.ujda@hsbc.com Jacek Kowalczyk Dyrektor | Relacje Biznesowe Grant Thornton Frąckowiak sp. z o.o. sp. k. +48 22 205 4841, +48 505 024 168 jacek.kowalczyk@pl.gt.com