1. Орчин үеийн хүмүүсийн
эдэлж хэрэглэж байгаа ахуйн
хэрэглээний эд зүйлс нь техник
технологийн хөгжлийг даган
эрчимтэй хувьсан өөрчлөгдөж
байна. Үүнийг даган
бүтээгдэхүүний хэлбэр
хийц, дизайн, хэрэглээний утга
агуулга нь хором, мөч бүр
солигдож хөгжсөөр байна. Энэ нь
хүмүүсийн гоёмсог, дахин
давтагдашгүй
өнгө, дизайнтай, хэрэглэхэд амар
хялбар эд зүйлсийг таашаан
хэрэглэдэг болсонтой холбоотой.
Тухайлбал гэрлийн бүрхүүлийг
жишээ болгон авъя.

2. Гэрлийн бүрхүүл нь өдөр тутмын
ахуйн хэрэглээ бөгөөд айл гэрийн өнгө
төрхийг илэрхийлж байдаг чухал
эдлэлийн нэг юм. Энэхүү эдлэл нь хүний
сэтгэл зүйтэй салшгүй холбоотойгоор
хувиран өөрчлөгдөж, нэг нийгмээс
нөгөөг дамжин өнөө үед уламжлагдан
ирсэн түүхтэй. Эртний үед гэрлийн
бүрхүүл нь асаасан дэнг аливаа нэгэн
гадны биет болон байгалийн гэнэтийн
үзэгдлээс хамгаалах хэрэгсэл болон
хэрэглэгдэж байжээ. Мөн ихэс
дээдэс, язгууртнууд өөрийн орд өргөөнд
чимэглэл болгон гоёмсог байдлаар урлан
алт, мөнгө, үнэт эдлэл, гоёмсог үнэтэй
бөс даавуу, хоргой торгоор чимэглэн
хэрэглэж байсан нь түүхийн
сурвалжуудад тэмдэглэгдэн үлдсэн ба
өдгөө дэлхийн нэртэй музейнуудад
хадгалагдаж олны таашаал хүртсээр
байна.

3. Нийгмийн хөгжил хурдацтай
явагдахын хэрээр хүний
хэрэгцээ, сонирхолд өөрчлөлт гарч
гэрлийн бүрхүүлийн хэрэглээ, ач
холбогдол өсөн нэмэгдэж урлагийн
бүтээл болохын зэрэгцээ хүмүүсийн гоо
зүйн болон сэтгэл зүйн таашаал
хэрэгцээг хангах нэгэн эдлэл болон
хувирчээ. Орчин үед гэрлийн бүрхүүл нь
хаана, хэнд зориулагдаж байгаа болон
ямар зорилго, зориулалтаар хэрэглэгдэж
байгаагаасаа шалтгаалан
өнгө, хэлбэр, хэмжээ, дизайн нь
харилцан адилгүй хийгдэх болсон.
Үүнийг бид тодруулах зорилгоор
тодорхой тооны иргэдээс гэрлийн
бүрхүүл болон түүний хэрэглээ, дизайны
талаар олон нийтийн санаа бодлын
социологийн судалгаа авсан юм.
Судалгааг анкетийн арга, санамсаргүй
түүврээр сонгон явууллаа. Уг судалгаанд
төрөл бүрийн мэргэжлийн 120 иргэн
хамрагдсан бөгөөд өөрийн санаа бодлыг
чөлөөтэй илэрхийлж оролцлоо.

4. хүйс
32%
эр
68%
эм
60%
48%
50%
40% 30%
30%
20% 15%
10% 7%
0%
гэрэлтүүлэг урлагийн гэрийн хэрэглээ
төрөл зүйл тавилга

5. 100% 88%
80%
60%
40%
20% 3% 9%
0%
тийм үгүй мэдэхгүй
Та гэрлийн бүрхүүлийг худалдан авахдаа юуг нь харгалзан
үздэг вэ?
30%
25%
25% 21% 22%
20% 17%
15%
9%
10% 6%
5%
0%

6. Та яг одоо гэрлийн бүрхүүл худалдан
авахаар бол дараах өгөгдлүүдээс сонголт
хийнэ үү ?
13% 7% амьтныг
36% бэлгэдсэн
тоог
25% бэлгэдсэн
19%
хүнийг
бэлгэдсэн
өнгийг
бэлгэдсэн
гэр ахуйг
бэлгэдсэн

7. 40%
31%
30% 26% 24%
19%
20%
10%
0%
нарийн хийцтэй тухайн хүний орчин үеийн өнгө үндэсний хэв
хэрэгцээнд бүрэн дизайнтай маягийг тусгасан
тохирсон
Та сүүлийн үед худалдаанд гарч буй гэрлийн
бүрхүүлүүдийг хэрэглэдэг үү?
тийм
19%
28% үгүй
сольж амжаагүй
байгаа
32%
21%
хэт үнэтэй учир
худалдан авах
боломжгүй

8. Гэрлийн бүрхүүл болон түүний хэрэглээ, дизайны олон
нийтийн санаа бодлын социологийн судалгаанд оролцогчдын
68% нь эмэгтэйчүүд, 32% нь эрэгтэйчүүд байв. Судалгаанаас
үзэхэд хүмүүс гэрлийн бүрхүүлийг ихэвчлэн гэрийн
тавилга, чимэглэл /48%/, хэрэглээ /30%/ гэж тодорхойлжээ.
Иргэд гэрлийн бүрхүүлийг айл гэрийн өнгө төрхийг тодорхойлох
хамгийн сайн эдлэл /88%/ гэж үзсэний зэрэгцээгээр түүнийг
худалдан авахдаа гоёмсог, үнийн хувьд боломжтой
/25%/, уламжлалт хэв маягийг тусгасан /22%/, гэрийн бусад
тавилгад зохицуулан /21%/, өнгө үзэмж дизайныг нь харгалзан
худалдан авдаг болох нь харагдаж байна. Түүнчлэн иргэд
гэрлийн бүрхүүлийг сонгохдоо ямар нэгэн бэлгэдэлийн утга
илэрхийлэн худалдан авах сонирхолтой эсэхийг тодруулахад гэр
ахуйг 36%, хүнийг 25% нь бэлгэдсэн байхад хамгийн бага буюу
7% нь тооны бэлгэдлийг сонгосон байна. Үүнээс үзэхэд
монголчууд аливаа эдлэл хэрэглэлийг худалдан авахдаа ямарваа
нэгэн утга учрыг илэрхийлсэн зан үйлээр ханддаг болох нь
батлагдлаа. Судалгаанд оролцогсод гэрлийн бүрхүүлийг
үндэсний хэв маягийг тусгасан /31%/, тухайн хүний хэрэгцээнд
бүрэн тохирсон /26%/, орчин үеийн өнгө дизайнтай
/24%/, нарийн хийцтэй /19%/ байх нь нэн тохиромжтой хэмээн
үзжээ. Дээрх судалгаанд оролцогчдын дийлэнх нь буюу 32% нь
одоогоор гэрлийн бүрхүүлээ сольж амжаагүй байгаа гэж
хариулсан нь иргэдийн хүсэл сонирхолд нийцсэн гэрлийн
бүрхүүл худалдаанд тэр бүр нийлүүлэгдэхгүй байгааг гэрчилж
байна. Үүнээс дүгнэн үзэхэд өнөө үеийн хэрэглэгчид гэрлийн
бүрхүүлийг олон төрөл зүйлээр ахуйн хэрэгцээндээ ашиглахын
зэрэгцээ уламжлалт баяр наадам, тэмдэглэлт ой, өөрийн удам
судраар бахархах зорилгоор тодорхой утга бэлгэдсэн үндэсний
онцлогтой холбоотой бараа бүтээгдэхүүнд анхаарлаа ихэд
хандуулах болсон байна. Иймд бид үндэсний онцлогийг
хадгалсан, үнийн хувьд боломжийн, орчин үеийн болон
уламжлалт шийдлийг агуулсан гэрлийн бүрхүүлийг санал
болгож байна.

9. Орчин үеийн хэрэглэгчид гэрлийн бүрхүүлийг олон төрөл
зүйлээр ахуйн хэрэгцээндээ ашиглахын зэрэгцээ уламжлалт баяр
наадам, тэмдэглэлт ой, өөрийн удам судраар бахархах зорилгоор
тодорхой утга бэлгэдсэн үндэсний онцлогтой холбоотой бараа
бүтээгдэхүүнд анхаарлаа ихэд хандуулах болсон байна.
Гэр нь Төв Азийн нүүдэлчин ард түмний уламжлалт гэр
сууц юм. Гэр 3000 орчим жилийн тэртээгээс одоогийн хэв шинж
нь бүрэлдэн, хүний амьдралын гол хэрэгцээ болсоор өнөө цагт үе
улиран иржээ. Нүүдэллэн аж төрөхөд хамгийн сайн зохицсон гэр
сууц нь бүтэц зохиомжийнхоо хувьд ихээхэн сонирхол татдаг
билээ. Ялангуяа гэр тэрэг нь дундад зууны үеийн дэлхийн соёлын
томоохон төлөөлөл юм. Хөнгөн, авсаархан, удаан
эдлэгддэг, архитектурын онцгой шийдэлтэй гэх мэт олон
тодотголыг гэрт өгсөн байдаг. Гэр бол геометрийн огтлолцол
бүхий конус хэлбэртэй. Гэрийн бүтэц дэх хэсгүүд хоорондоо
угсралтын нарийн дүрэмтэй байна. Тухайн гэрийн хэмжээнээс
хамаарч хэсгүүдийг хийх тогтсон хэмжээ өгөгдсөн байдаг.

10.  Энэ шийдлийг сонгохдоо гэрлийн
бүрхүүл нь уламжлалт хэв шинжийг
хадгалсан, үндэсний онцлогийг
агуулсан, утга төгөлдөр бэлгэдэл бүхий
гэр тэргэн хэлбэртэй, олон төрлийн
хэрэгцээ, шаардлага хангасан өвөрмөц
шийдэлтэй байхаар төлөвлөн зураг
төслийг гаргасан.
 Гэр тэргийг эртнээс нааш хаад, ноёдын
гал голомт хэмээн шүтсээр ирсэн. Энэ нь
Чингисийн их байлдан дагуулалтай
холбоотой бөгөөд нэр хүнд, алдар гавъяаг
илэрхийлсэн утга бэлгэдэлтэй.
 Өнгийн хувьд олон өнгийн хувилбартай
хэлбэрийн олон хувиралтай байхаар
төлөвлөж өнөөгийн худалдан авагчдын
эрэлт хэрэгцээнд тулгуурлан энэхүү
шийдлийг сонгосон бөгөөд үнэ
өртөг, эдийн засгийн тооцооны хувьд
боломжийн өртгөөр хийгдэнэ.

11.  Гэр тэргэн хэлбэртэй гэрлийн бүрхүүл
нь дараах олон үүргийг гүйцэтгэнэ.
Үүнд:
1. Ширээний гэрэл
2. Ханын гэрэл
3. Таазны гэрэл
4. Бэлэг дурсгал
5. Бэлэгдэлийн
6. Гэрийн тавилга гэх мэт.
 Энэхүү гэрлийн бүрхүүл нь суурь болон
гэр дотроо 2 гэрэлтүүлэгтэй учир
өөрийн хэрэгцээнд тулгуурлан олон
хувилбараар ашиглаж болно.
 Гэрэл тусгалын хувьд хурц, тод.
 Гэр тэргэн хэлбэртэй бөгөөд гэрийг
сууринаас нь тодорхой зайд сунган
ашиглах боломжтой.
 Өдрийн гэрэл суулгасан нь эдийн
засгийн хувьд хэмнэлттэй.
 Гэрийг мөнх үргэлжлэх түмэн наст
хээгээр хүрээлсэн нь урт удаан амгалан
тайван амьдрах болон өсөж үржихийн
бэлгэдэлийг илэрхийлэн урласан.

12. Материал Хэмжээ, Зах Хөдөлмөр, хө Хийгдэх
тоо зээлийн лс хугацаа
ширхэг ханш
Хуванцар 0,8 м 8000
/зузаан/
Хуванцар 1м 5000
/нимгэн/
20,000 14 цаг
Чийдэн 2ш 10000
Цавуу 2ш 1000
Хүрээ 1,5 м 5000
Хуулга 1м 2000
Мод 1м 2200
Разeтка 1ш 2000
Вилька 1ш 1000
Бүгд 56,200 төгрөг