Təqdimat fiziki və kimyəvi hadiəslərin fərqini, onların əlamətlərini aydınlaşdırır. Həmçinin məktəb laboratoriyasında şagirdlərin apara biləcəkləri sadə təcrübələrlə hadisələrin bir-birindən fərqləndirilməsinə aid nümunələr yer alır.

2. Fiziki və
kimyəvi
hadisələr

4. Bildiyiniz kimi, təbiətdə çox sayda
dəyişiklik baş verir. Bu haqda
təbiətşünaslıq, coğrafiya fənlərini
keçərkən məlumat almısınız. Bu
dəyişiklikləri hansı sözlə
ümumiləşdirmək olar?
Şagirdlərin cavabları ümumiləşdirilir.

5. Uşaqlar sizə ardıcıl olaraq
iki videoçarx təqdim
olunacaq. Videoları
diqqətlə izləyin və verilən
suallara cavab tapmağa
çalışın.

6. (Suyun dövranını)
( su buxarlandı, kondensləşdi, əridi, dondu)

7. (maddə rəngini dəyişdi, qaraldı)
( iy çıxa bilər, istilik ayrıla bilər )

8. Uşaqlar, siz fizika
kursunda maddənin
tərkibi haqqında məlumat
almısınız. Göstərilən
hadisələr zamanı
maddələrin tərkibində hər
hansı bir dəyişiklik baş
verirmi?
Şagirdlərin cavabları ümumiləşdirilir.

9. Suyun dövranı hadisəsinə diqqət eləsək
aşağıdakı əlamətləri görmək olar.
Aqreqat
Həcm
halı
dəyişilir dəyişilir
Tərkib
sabit
qalır

10. Yanma zamanı isə maddənin
tərkibinin dəyişməsi baş verir yəni,
bir maddə başqa maddəyə çevrilir.

11. Beləliklə hadisələr iki
qrupa bölünür:
I qrup: (suyun
dövranı)
II qrup: (yanma)
Fiziki
Kimyəvi

13. • Qum və
xörək duzu
qarışığını
ayırın.
• Mis məftili
qızdırın.
Azərbaycan
Maddə
• Şamı
yandırın.
Təbriz
Oksigen
• Əhəng
suyuna boru
vasitəsilə
nəfəs verin.

14. Şagirdlər əvvəlcə qarışığı suda
həll edərək, qumu
süzdülər.Qalan məhlulu
buxarlandıraraq duzu ayırdılar.
http://deney.kimyaders.com/video/amo
nyum-dikromatinyanhttp://deney.kimyaders.com/video/a
monyum-dikromatinyanmasi.htmlmasi.html

15. Şagirdlər mis məftili spirt
lampasının alovunda qızdıraraq
qaralmasını müşahidə etdilər.
2Cu + O2 → 2CuO

16. Əhəng suyuna boru vasitəsilə
nəfəs verdikdə şagirdlər əhəng
suyunun bulanmasını müşahidə
etdilər.
Ca(OH)2 + CO 2 → CaCO3 + H2 O
)

17. Şamı yandırarkən şagirdlər
fitilin yanmasını və
parafinin əriməsini
müşahidə etdilər.

18. •İşimiz zamanı
həllolma, süzmə,
buxarlanma
hadisələrini müşahidə
etdik.Bunlar fiziki
hadisələrdir.
•Məftili qızdırarkən
rəngi qaraldı, deməli
başqa maddə alındı.
Bu kimyəvi hadisədir.
Azərbaycan
Maddə
•Fitilin yanması
kimyəvi, parafinin
əriməsi isə fiziki
hadisədir.
Təbriz
Oksigen
•Şəffaf məhlul bulandı,
deməli yeni maddə
əmələ gəldi (kimyəvi
hadisə).

20. Fiziki hadisələr
Kimyəvi hadisələr
Tərkib dəyişmir
Tərkib dəyişir
Forma, həcm dəyişir
Iy, qaz, istilik ayrılır
Aqreqat hal dəyişir
Çöküntü əmələ gəlir
Kimyəvi hadisələrə kimyəvi reaksiyalar da deyilir.

21. Hadisələr haqqında yeni
nə öyrəndiyinizi bilmək
istərdinizmi? Gəlin
yoxlayaq.

22. Bənna ev tikir
Diş çürüyür
Partlayış baş verir
Şəkər üyüdülür

23. Fiziki
Kimyəvi

24. Rəng
dəyişdi
Alov
göründü
Müşahidə
olunan
əlamətlər
İy
ayrıldı
İstilik
Şagirdlərin cavabları ümumiləşdirilir.
ayrıldı

25. Görəsən fiziki və kimyəvi
hadisələrə daha harda rast
gələ bilərik?

26. Yarpaqlarda karbon qazı və sudan
əmələ gələn oksigenin insanın
ağciyərlərində yenidən karbon qazına
və suya çevrilməsi kimyəvi
proseslərdir .

27. Təbiətdə baş
verən dəyişiklərin
bir çoxu fiziki
hadisələrdir
Günəşin çıxması

28. Dərman
Gübrələr
kosmetika
yuyucu vasitələr

29. Nəticə olaraq qeyd edə
bilərik ki, fiziki hadisələr
zamanı molekullar
parçalanmır, kimyəvi
hadisələr zamanı isə
parçalanır.

30. Ev tapşırığı
Ətrafınızda baş verən hadisələri fiziki və kimyəvi
olaraq ayırın və bu hadisələr zamanı maddələrdə
hansı dəyişikliklər baş verdiyini aydınlaşdırın.

31. 8-ci sinif kimya dərsliyi
6-cı sinif coğrafiya dərsliyi
http://www.youtube.com/watch?v=wU8hs9
m4GWo
http://deney.kimyaders.com/video/amony
um-dikromatin-yanmasi.html