2015-2106 ikasturtean Arrigorriaga HLHIko 6.Cko egindako liburua

2. Liburu honetan Europako hiri batzuei buruzko informazioa topa
dezakezu:
BARTZELONA
BILBO
DONOSTIA
GAZTEIZ
IRUÑEA
LONDRES
MADRIL
PONTEVEDRA
VALENTZIA
ARRIGORRIAGA HLHI-ko 6. mailako ikasle batzuk egin dugu.
Zuen gustokoa izatea espero dugu!

3. Bartzelona Kataluniako hiriburua eta hiri nagusia da. Bartzelona
Espania osoko bigarren hiri garrantsitzuena da. Mediterraneo
itsasoaren ertzean dago kokatuta. Han erakusketa unibertsalak
eta olimpiar jokoak jokatu dira.
PARKEAK
Mountjuic mendia: Gaur egun parkea bat da eta Bartzelonako
portuaren gainean dago kokatuta, Montjuiceko gazteluaren
parean. Hainbat lorategi ditu: Monssen Costa, Llobera, Joan
Margall, Joan Brossa eta Caribal. Parkean zenbait monumentu eta
eraikin daude hala nola Lluis Companys Olimpiar estadioa, San
Jordi jauregia eta Bernat Picornell igerilekuak.
Ciutadella parkea: Han 1888ko erakusketa unibertsalak ospatu
zen. Parkea Ciutadellako aintzineko gazteluaren lurretan eraiki
zuen Felipe V. Han garaipen arku bat dago kontzerbatuta.
Guell parkea: Guell kondeak agindu zion Antoni Gaudiri Guell
parkea eraikitzea. Hasieran parkea luxuzko auzo bezala eraiki
zuten. 1984 UNESKOk gizateriaren hondare izendatu zion.

4. HONDARTZAK
Bartzelonak 7 hondartza ditu. Horretatik ezagunenak: Sant
Sebastia eta Barceloneta dira. Besteak Nova Iceira, Bogatell,
Mar bella, Nova mar bella eta Llevant.
ERAIKINAK
Mila etxea: Antoni Gaudi arkitektoak eraiki zuen
1906 eta 1910 urteen bitartean. Passeig de Gracia
kaleko 92. zenbakian dago, Bartzelonako Eixample
auzoan.
Vicens etxea: Antoni Gaudiren lehen garrantzizko
lana izan zen 1883 urtean. 1883 eta 1888 urteen
artean eraiki zen. Carolinas kalearen 24. zenbakian
dago kokatuta.
Familia Santuaren tenplua: Bartzelonako monumentu
ezagunetarikoa eta hiriko ikur nagusia da. Eixample
barrutian kokatuta.
Batillo etxea: Antoni Gaudi arkitektoak eraiki zuen
1905 eta 1907 urteen artean. Eixampleko barrutian
kokatuta dago 43. zenbakian.

5. Kataluniar Musika jauregia: Bartzelonaren
erdian dago kokatuta Ciutat Vellan. Lluis
Doménech Montamer arkitektoak eraiki zuen
modernismo estiloan 1905 eta 1908 urteen
artean.
Sant Pau ospitalea: Lluis Doménech
Montamer arkitektoak 1902 eta 1930
urteen artean egindakoa eta Katalunian
dagoen arte honetako agerpen haundiena
da. Gaur egun osasun funtzioak betetzen ditu.
Bartzelonako katedrala:Santa Kruz eta Santa
Eulaliaren katedrala deitu ahal da. L’Ararika
etxearen ondoan dago kokatuta eta gotiko
estilokoa da.
EGILEAK: ENEKO GARTZIA ETA ZURIÑE ORTUÑO

6. Bilbo Bizkaiko hiriburua da eta Euskal Herriko jendetsuena da
(344 443 biztanle ditu) eta 41 km2
-koa da. Hirian bizi direnei
“Bilbotarrak” deitzen zaie.
Paseo bat emateko ondo dago Pagasarri mendira igotzea. Ondo
dago ere itsasadarraren zehar paseotxo bat ematea. Guggenheim
museoa oso polita da, kanpoan Puppi izeneko lorez egindako
txakur bat dago. Barrualdetik Guggenheim museoa bi solairu ditu.
Lehenengo solairuan arte modernoa dago eta bigarrenean
koadroak daude.
Bilboren alde zaharrean Arriaga antzokia dago han antzezlan eta
opera politak ikus daitezke. Hemen Bilboko eliza politenak
dauzkazue: Joan Santuen eliza, San Nicolas eliza, San Pedro eliza
eta Santiagoko katedrala.
Joan Santuen eliza: estilo barrokokoa da. 1622 eraiki zen.

7. San Nikolas eliza: Tenplu bat da. 1756an eraiki zen.
San Pedro eliza: Tenplu gotikoa da. XIV mendean eraiki zen.
Santiagoko katedrala: Tenplu katolikoa da. 1949. urtean eraiki
zen
Eta hemen dituzue Bilboko museorik politenak:
Arkeologi museoa etnografia kondairetako museoa da

8. Euskararen etxea euskarari buruzko gune espezializatua da.
Bilboko Arte eder museoa Bizkaiko hiriburuan dagoen arte museo
zaharrena da.
Hau da Guggenheim museoa
Espero dugu Bilbo zuen gustukoa izatea.
EGILEAK
Oier Pinedo
Javi(er) Rodriguez

9. Donostia, Gipuzkoako hiriburua da. Euskal herriko bigarren
hiririk handiena zen. Gaur egun laugarren postuan dago Bilbo,
Gasteiz eta Iruñearen ostean. 180,397 biztanle ditu eta bere
azalera 60,89km2
– koa da. Donostia, Kantauri itsasoaren
ertzean dago. Auzo batzuk ditu: Amara, Gross, Antigua…
MARIA KRISTINA ZUBIA
Maria Kristina zubia Donostian dagoen zubia da. Urumea ibaia
zeharkatzen duen Donostiako hirugarren zubia da. Erdialdeko
Frantziako etorbidea eta Gernikako Arbolaren pasalekua
elkarlotzen ditu. Santa Katalina zubia eta Mundaiz zubiaren
artean kokatzen da. Izena Maria Kristina Austriakoaren omenez
du, Espainiako erregina eta erregeordea zena.

10. HAIZEAREN ORRAZIA
Haizearen orrazia, Haizearen orrazia XV ere deitua, Gipuzkoako
Donostian hiriburuan dagoen Eduardo Txillidaren eskultura da.
Antiguan auzoan eta Ondaretako hondartzaren ipar.-mendebaldeko
muturrean dago, Eduardo Txillida pasealekuaren amaieran.
1977urtean jarritako burdinazko hiru atalek osatzen dute. Multzoa Luis
Peña Gantxegi arkitektoak diseinaturiko plazaren inguruan dagoen, hainbat
plataforma, egonlekuan eta mailadiak osatuta eta eskulturarekin
integratzen dena. Eskulturez gain itsasora, Kontxako badiara eta hirira
eskaintzen duen ikuspegi ederragatik. Hori guztia dela eta hiriaren ikur
nagusietako bat da.

11. KURSAAL JAUREGIA
Kursaal Jauregia Donostiako musika gune eta biltzar jauregia da,
Rafael Moneo arkitekto tuterarrak eraikia 1999 urtea inguruan.
Gross auzoko Zurriola hiribidean dago. Bertan, Donostiako
Nazioarteko Zinemaldia egoitza nagusia du, eta Musika
Hamabostaldiak ere kokalekuetariko bat omen du.
 Leire Navarro Moreno
 Izaro Zamorano Lareo

12. Gasteiz Arabako hiriburua da, eta, izatez, Euskal Autonomia Erkidegoa ere
bada.
238.862 biztanleditu. 276,81 kilometro koadro ditu.
Arabako udal handiena da.
Gasteizen hirigunehistoriko bat dago:
Santa MariaKatedrala:katedralhori oso zaharra da eta
iparraldeko muga da.
San Migel eliza Gasteizeko eraikin erlijiosoaeta gotikoada.
San Pedro eliza DonePetri apostuaren eliza deitzen diote.
XIV. mendeko tenplu gotikoa zen eta alde zaharrean dago.

13. San Bicente eliza garaibatean hiria inguratzen zuen harresien
jarraipena zen.
Gurutze Santuarenkomentua. Gasteizeko
komentua da eta Santa Maria katedraletik
hurbil dago.
San Antoniokomentua Sortzez Garabiarena deitzen diote.
XVII. Mendean barroko klasista estiloan eraikita dago.
Sokarenetxea (gaztelaniaz Casa del Cordon) Arabako Gasteiz
hiriburuko alde zaharrean kokatzen da.
PortaleaXV. mendean egindako etxe bat da, salerosleen
ostatu eta salgaien gordailu izateko eraiki zen.
OtxandaAndrearendorrea alde zaharrean dago.
HurtadoAndatarrendorrea XV. mendean eraiki zen eta hiri
guztian mantendu izan den eraikin zaharrenetako bat da.

14. Gasteizen jaiasko ospatzen dira:
Apirilaren 28an: San Prudentzioko jaiak.
Uztailaren 25an: Blusa eta nesken eguna (Done Jakuneeguna).
Abuztuaren 4tik 9ra arte: AndreMaria Zuriaren jaiak.
Iraileko lehen astelehenean: Olarizoko Erromeria.
Museoak:
Arabako Natura Zientzien museoahiriburuko alde
zaharrean dago eta geologia, botanika eta
zoologiako bilduma garrantzitsuak ditu.

15. Vitoria – Gasteiz historia handia du.
Gaur egun Gasteiz dagoen tokian karistiarrak biziziren. Geroago k.a. I.
mendean zehar erromatarrak iritsiziren Gasteizera eta bertan bizi izan
dira denbora luzez.
Eta oraingo alkatea Gorka Urtaran da.
EGILEAK:
MARÍA HERNÁNDEZ LECIÑANA
DIEGO LÓPEZ AROCA

16. Iruña (gaztelaniaz Pamplona) Nafarroako hiriburua da. Nafarroako
autonomia erkidegoko kokatuta dago, Iruñerria eskualdean.
Arga ibaiak zeharkatzen du.
196.166 biztanle izanik, Euskal Herriko udalerri jendetsuenetan
hirugarrena da.
Herrixka baten gainean, Pompeio erromatar jeneralak sortu zuen
hiria, k.a 74.urtean, Ponpaelo izenarekin; geroago, Nafarroak
Erresuma hazia izan zen eta Iruñeko Errusumaren hiriburua bihurtu
zen. Eusko abertzaleentzat, Iruñea da Euskal Herriko hiriburua.
IRUÑAKO MONUMENTUAK
SAN NIKOLAS ELIZA:
XII.mendean altxatu zen, militarrek defentsako
eta auzotarrak otoitzeko.Organo bat du eta
barrutik oso gotikoa da.

17. ZEZEN PLAZA
Iruñean eraikitako lehendabiziko zezen plaza
iraunkorra 1844an egin zuten. 1849an bota eta
1852ko Sanferminetarako beste bat zabaldu
zuten. Antzinako zezen plaza Karlos III.a eta
Nafarroako Gorteak kaleen bidegurtzean
zegoen. Iruñeko bigarren zabalgunea eraiki
zenean, 1920an udalak eta Misericordiak beste
plaza berri bat eraikitzea erabaki zuten 1922. urterako. Berria
zabaldu baino lehen antzinakoa botatzearen eztabaida 1921eko
abuztuaren 12an bukatu zen. Orduan antzinako plaza erre egin zen,
batzuek erangindako sutea izan zela esan bazuten ere ez zen inoiz
frogatu.
NAFARROKO JAUREGIA
Nafarroako jauregia Nafarroako
Iruñea hiriburuan dagoen XIX.
mendeko jauregi neoklasiko bat da.
Nafarroko Gobernuaren egoitza da.
XX. mendearen lehen erdialdean,
behin antzinako harresiak
desagertu ostean berriztu zen.
UDALETXEA
Iruñeko Udala hiria gobernatzen duen udal erakundea da. Harren
buruan alkatea dago, zein 1979tik aurrera hauteskunde unibertsalen
bidez aukeratzen den. Egungoan EH bilduko Joseba Asiron da.
Udaletxea Udal plazan dago kokatuta, Iruñeko alde zaharrena.

18. -Paula Capelan
-Maitane Matellanes

19. Londres Erresuma Batuko hiriburua da. Tamesis ibaia hortik pasatzen da.
Londresen 7.500.000 biztanledaude. Londreseko lurraldeak 1.579 Km2
-ko
azalera dauka. Londres da munduko 25. hiririk handiena da. Bertan
ingelesez hitz egiten dute. Londreseko alkatea Boris Johnson da.
Londreseko klima ozeanikoa eta epela da. Udak oso gutxitan izaten dira
beroak eta neguak ere nahiko epelak dira. Udan tenperatura ez da 33ºCtik
igotzen. Tenperaturarik altuena 2003-ko beroaldian neurtu zen, 38,1ºC-
koa izan zen.

20. MONUMENTUAK
BIG BENG: Munduko erlojurik handiena da.
Lurraren gainetik 96 metro altuera du erlojuaren dorreak.
Erlojuaren diametroa 7 metrokoada.
Erlojua funtzionatzeko 322 pieza behar dira.
LONDRESEKO BEGIA:Tamesis ibaiaren ertzean dago.
Gurpil haundibat da, eta 32 kapsula ditu, 135 metroko
garriera du.

21. NATIONAL GALLERRY:Trafalgar Squaren dago. 2300 margolanekin osatuta
dago.1824an zabaldu egin zen.
Hasiera batean museoan zuzendariaren lanak erakusten ziren. Museoa
oso haundia ez izan arren, historian zehar margotu diren margolan asko
erakusteagaitik bereizten da Natonal Gallery.
TOWER BRIDGE: Tamesis ibaia gurutzatzen duen zubi altzagarria da.
EGILEAK: UNAI VALLEJO ETA HARRIETÁLVAREZ.

22. Madril Espainiako hiriburua da, 3.293.601 biztanle ditu, baina
6.543.031 metropolitar gune osoan. Monumentu garrantzitsu
hauek bisitatu ditzakezu:
PRADOKO MUSEOA
Europako museo garrantzitsuenetarikoa da.
Madrilgo erdigunean kokatuta dago, Pradoko
pasalekuan. Margolangintzan espezializatuta
dago eta 5.000 margolan eta
2.000 grabatu inguru gordetzen ditu, 700 eskultura baino
gehiagorekin batera.
SANTA MARÍA la REAL de la ALMUDENA KATEDRALA
Madrilgo katedrala, 102 metroko
luzera du eta 73 metroko altuera
du. Estilo ezberdinak batzen ditu:
neoklasikoa kanpoaldean,
neogotikoa barrualdean eta
neorromanikoa elizpean. Hiriaren
erdialdean kokatuta dago, Madrilgo
erregearen jauregiaren parean. Noveldako (Alacant) harria eta
Colmenar Viejoko (Madril) granitoa baliatuz eraiki zen.

23. ERREGE JAUREGIA
Madrilgo erdialdean kokatu dago.
135000m2
-ko azalera du eta Europako
jauregirik handiena da.
ALCALÁKO ATEA
Alcaláko atea Alcála, Alfonso XII,
Serranoveta Salustiano Olózalaga kaleen
artego bidegurtzean dago. 1778. garren
urtean Karlos III.a-ren aginduz eraiki zen.
ZIBELES ITURRIA
Zibeles (Madril) hiriburuaren erdiguneko iturri
bat da. Ventura hortik dator izena. Madrileko
jokalariak ospatzen dute haien tituluak han.
NEPTUNOREN ITURRIA
Madrilgo Cónavos del Castillo plazaren erdian dago. Ventura
Rodríguez-inatu zuen diseinatu zuen 1782an,
1780 eta 1784 bitartean Juan Pescal de
Menak eraiki zuen, Montecarlos herritik
ekarritako haitzurdin zuriz egin zuen. Zirkulu
formako uhaska handi batean datza, eta
horien erdian Neptuno dago, itsasoko jainkoa, Athlético de
Madrid futbol taldeak, bertan ospatzen ditu bere tituluak.

24. PARKEAK
Parke asko daude baina ezagunenak dira:
-Parke del Buen Retiro: Hiriaren erdialdean dago, eta 118
hektarea ditu.
-Casa de Campo: Moncloa-Arauako barrutian kokatuta dago, eta
hiriko parkerik handiena da, 1722, 66 hektarea ditu
Horiek kenduta beste batzuk daude:
-Parque del Oeste
-Real Jardín Botánico…
ETXE ORRATZAK
Etxe orratz nagusienak dira:
-Torre Caja Madrid: 250 m
-Torre de Cristal: 249 m
-Torre Sacyr Vallehermoso: 236m
EGILEAK:
 Danel Lorenzo Cabanillas
 Jon Llorente Arroniz

25. Pontevedra Galizian kokatuta dago. Hiriburua probintziako izen bera
du. Espainiako hiria eta probintzia da.
117 km2
ko azalera du.
2006an 80.096 biztanle zituen.
Izen bereko itsasadarraren hasieran kokatuta dago eta hegoaldean
Vigoko itsasadarraren ertzean ere, Rias Baixas ingurune naturalak.
Batez besteko tenperatura maximoak:
Urt=13,1Co
,Ots=14,3Co
,Mar=16,6Co
,
Api=17,9Co
,Mai=23,5Co
,Uzt=25,6Co
Abu=25,5Co
,
Ira=23,6Co
,Urr=19,7Co
Aza=16Co
eta Abe=13,8Co
.
Pontevedra hiriburuaren alde zaharrean Leza Enparantza dago.
Pontevedrako monumenturik ezagunenak dira: Erromesaren eliza,
Pontevedrako probintzia Aldundiaren Jauregia, Burguaren zubia eta
zubi esekia.
Joan bisitatzera!
Egileak: “OIER PRIETO ETA URKO MONTERO”

26. Valentzia Espainian dago eta 134,65 km2
du. Horrez gain 814 208
biztanle ditu. Hauek dira Valentzian aurkitu ahal diren eraikinak:
BASILICA DE LA VIRGEN
Basilica de la Virgen 1652-tik 1666 urteen bitartean egin zuen
Diego Martinez Ponce de Urranak. XX.
mendearen hasieran luzapen bat egiteko
aukera proposatu zen. Horregatik ideien
lehiaketa bat antolatu zuten eta Vicente
Traver-rek irabazi zuen.
REAL PARROQUIA DE LOS SANTOS JUANES
1592an eliza berritu zen ia guztira, sute
ikusgarri bat jasan eta gero. Eliza barruan
Bertesiren estatua batzuk daude.
MONASTERIO DE SAN MIGUEL DE LOS REYES
Monasterio honetan 1548an ipini zen lehenengo harria. Hau da
monasterioa 1548an eraiki zuen Fernando de
Aragon Calabriaren dukeak.

27. LONJA DE LA SEDA
“Lonja de la seda” eraikina gotikoa zibil valentziar estilokoa da.
Hirigune historikoan kokatua dago.
Lonja 1482 eta 1548 urteen artean
eraiki zuten. Bertan, igandeetan
merkatu bat dago seilu eta txanpon
bildumagileentzako.
SANTA MARIA KATEDRALA
Valentzian dago, katedral
oso inportante bat da.
Gotikoa, barrokoa,
errenazentista eta
neoklasikoa da. 1262.
urtean uztailaren 22an
XVIII. urtean eraiki egin
zen eta 1238. urtean
kontsakratu egin zuten.
Valentzian ere Seu an Valenciano izenarekin ezagutzen da
SANTA KATALINA MARTIR ELIZA
Valentzian dago, eliza parrokiar da, gotikoa da, XIII.
mendetik XX. menderaino eraiki egin zen. Valentzian ere
Nuestra Señora de Gracia izenarekin ezagutzen da.

28. SAN JUAN HOSPITALEKOAREN ELIZA
Valentzian dago, tenplu bat da . Gotiko Valenciano eta barroko
estilokoa da. XIII. urtean eraiki egi zen eta ospitale bat izan
zen.
SERRANO DORREAK
Valentzian daude. Bi dorre dira. 1338. urtean eraiki egin zen,
gotiko valenciano estiloa du. Estilo horretan geratzen diren
monumentuenen artean hoberen kontserbaturik
dagoenetariko bat da.

29. ETXE KONKISTORIALA
Valentzian dago. 1930.
urtean eraiki zen.
Ikastetxe nagusi bat izan
zen.
EGILEAK: OIHANE CAMACHO GALDEANO
ALEJANDRO GOICOLEA URQUIJO