Eski Türklerde Spor

1. Eski Türklerde Spor
İbrahim
YARAY
Orhan
DAYAN
Mustafa
YLDIRIM
Müzeyyen
KAYA
Fatih
YEŞİL

2. 19/11/2014
Türklerin,Orta Asya'dan dünyanın muhtelif yerlerine yurt
edinmek amacıyla yayılmaları boyunca,sürekli savaşlar yapmaları
onların kuvvetli olmalarını,yakın mücadelelerde başarılı olmalarını
ve at üzerinde maharetli olmaları gerektirmekteydi.Rakiplerine
üstünlük sağlayabilmek için kuvvetli,çevik olmak ve savaşçı olmak
zorundaydılar.Bu nedenle,birçok spor dalıyla uğraşmışlardır.
2

3. YIKIŞMA (GÜREŞ)
19/11/2014
Türkler,her türlü eğlence ve şölende,her vesile ile güreşmişlerdir.
Yakın mücadelelerde üstünlük sağlamaları gerektiği için,barış zamanı günler
boyunca süren güreşler yapmışlar,savaş hazırlığı amacıyla devamlı olarak
muhtelif güreş çeşitlerini yapmışlardır.
3

4. KILIÇ
19/11/2014
Kılıcın tarihi,tunç devriyle başlar.Türlerde ise,ilk kez M.Ö. 6.Y.Y.
da Göktürklerde rastlanır.Süvari bir millet olan Türklerin hepsinin doğal
olarak yanında taşıdığı bir silahtır.
Türkler bir saldırı ve savunma aracı olarak kullandıkları kılıcı, At-
Avrat-Silah dizelerinden de anlaşıldığı gibi kutsal saymışlar ve yeminlerini
dahi kılıç üzerine yapmışlardır.Kılıç gösterileri de,oyun ve şölenlerin vaz
geçilemeyen yarışma ve gösteri türleriydi.
4

5. OKÇULUK
19/11/2014
Ok ve Yay tarih içerisindeki ilk mekanik silahlardır.Ergenekon ve Oğuz
destanlarına göre atın eğitimi sonrası Dünya'ya yayılan Türklerle beraber,ok ve
yay da Dünya'ya Türkler tarafından tanıtılmış ve yayılmıştır.
Türklerin her şöleninde ve eğlencesinde yer alan ok atma ve yay
germe yarışmalarını,duran ve hareketli hedeflere,at üzerinde,dururken ve
giderken yaptıkları görülmektedir.
5

6. ATÇILIK VE AT YARIŞLARI
19/11/2014
Türkler,at ile bütünleşebilen atın bir parçası olabilen ve atı
yormadan binebilecek kadar beceriklidirler.Eğersiz ata binmekte de çok
mahirdirler.Atı olmayan erkeğe iyi gözle bakmazlardı.Bayanlar da erkekler
kadar ata binmekte ustadırlar.
Her kentte bir at yarış alanı bulunur ve haftanın her cuma günü
düzenlenen yarışmalarda yarışırlardı.Türkler için at ve atla yapılan yarış ve
oyunların önemi çok büyüktür.
6

7. ÇÖĞEN (POLO-ÇUKANYON-BANDAL)
19/11/2014
Sınırlı bir alan içerisinde at üzerinde yer alan oyuncuların ucu kıvrık
olan ve Çöğen denilen sopalar ile,Giy denilen topu,rakip kale içine atmak
esasını taşıyan bir oyundur.Rakibin atına çarpmamak, vurmamak ve önünü
kesmemek oyunun kuralları arasındadır.Kaleye atılan her top bir sayı
kazandırır.Belirlenen zaman içinde beraberlik söz konusu olursa,Öçeşme
denilen üçüncü bir oyun oynanır. Günümüzdeki Polo oyununun esasıdır.
7

8. BEYGE (BABİGA)
19/11/2014
Oyun ilk kez Kırgız Türkleri zamanında oynanmıştır.Bir köy ya da
obada bulunan bir genç kızın birden fazla isteyeninin olduğu durumlarda ve
kız tarafının kararsız kalması halinde isteyen tarafların kırılmaması ve gelin
adayına da tercih şansının verilmesini sağlayan bir oyundur.Ata binen genç
kız ile damat adayları,belirli bir mesafeden gelini belirlenmiş yere doğru
kovalamaya başlarlar.
8

9. 19/11/2014
9
Amaç gelin adayını atlarına bindirebilmektir.Elinde kamçı olan
gelin adayı istemediği damat adayını kamçısı ile yanına yaklaştırmamaya
çalışır ve gönlünün olduğu damat adayının atına binerek kimle evlenmek
istediğini de böylece ailesine bildirmiş olur.Gelini atına bindiren damat
adayı da,damat olarak kabul edilirdi.

10. KOLBÖRİ (YEŞİL KURT)
19/11/2014
Gelin ile damat arasında,gerdek gecesinden önceki gündüz,kucağında
oğlak bulunan gelin atıyla kaçar ve damat da at üzerinde arkadaşlarının
yardımıyla onu yakalamaya çalışır.
10

11. CİRİT
19/11/2014
Cirit oyunu,Türklerin en eski oyunlarından bir tanesidir.Amacı,
beden eğitimi olması yanında atların savaşa hazır halde tutulması ve savaş
eğitimidir.Sınırlı bir alan içinde sayısı 5-20 arasında değişen takımlardan
oluşan atlı oyuncularla oynanır.İki takım oyun alanında karşılıklı olarak atları
ile dururlar.
11

12. 19/11/2014
Oyun elinde cirit bulunan bir oyuncunun rakip atlılardan birisinin
önüne ciridi fırlatmasıyla başlar.Ciritin atıldığı oyuncu yerden atılan ciridi
alır ve atan oyuncu belirlenen alana ulaşmadan cirit ile onun sırtına,
omzuna ya da atının sağrısına elindeki cirit ile vurmaya çalışır.Bu arada
arkadaşları da yardımcı olmaya çalışırlar.
12

13. MIZRAK (HARBE-KARGI)
19/11/2014
Uzunluğu 1,5m-2.m olan ve ucunda madenden yapılmış bir sivri kısmı
bulunan günümüz ciridine benzeyen Mızrak denilen bir savaş aracı ile
oynanır.Karşı karşıya mücadele etme,isabet kaydetme ve mızrağı en uzağa
fırlatmak esastır.Oyunun amacı savaşa hazırlıktır.
13

14. TEPÜK (FUTBOL)
19/11/2014
Günümüz futboluna çok benzeyen Tepük oyununda,iğ arşığı üzerine
keçe sararak veya,keçilerin sidik torbaları şişirilerek elde edilen topun sınırlı
bir alanda,eller harici vücudun her yerinin kullanılarak,belirlenmiş kalelerden
geçirilmesi esasına dayanırdı.
Kaşgarlı Mahmut'un Divanı Lügat-ı Türk adlı eseri,Hıtay-ı Name,
Baybars Tarihi ve Ayasofya müzesindeki birçok eser tepük oyununu,Türklerin
çok eski tarihlerden beri oynadıklarından bahsetmektedir.
14

15. AVCILIK
19/11/2014
Türklerde avcılık zorunlu bir ihtiyaç ve tutkudur.Yaşam ihtiyacını
karşılamak amacıyla yapılan avcılık,aynı zamanda savaşa hazırlık amacı da
güderdi.Türklerin av düzenlemeleri son derece görkemli olur ve sürek avları
çok sayıda avcının katılması ile gerçekleştirilir,sonrasında da muhteşem
şölenler düzenlenirdi.
Cengiz Han döneminde,Cengiz Han yasası ile hangi mevsimlerde,
hangi av hayvanlarının avlanabileceği belirlenmiş ve günümüz av
yasaklarının benzeri yasaklar,o dönemlerde bile Türkler tarafından
uygulanmıştır.
15

16. ÇANA (KAYAK)
19/11/2014
Orta Asya’dan Ural dağları ve Hazar denizinin kuzeyinden Avrupaya
geçen Türklerinin kayağı ilk kez kullanan milletlerden birisi olduğu Ural
dağları ve Baykal Gölü civarında yapılan kazılardan anlaşılmıştır.İsviçreli Prof.
J.J. HEES' in “ Kayakçılık Tarihi " notları da açıkça Türklerin kayağı kullanan
milletlerden olduklarını belirtmektedir.Göktürklerin sığır kemiğinden
yaptıkları kayaklar ile,kar ve buz üzerinde kaydıkları anlatılmaktadır.
16

17. BOKS (PİJULA)
19/11/2014
Yakut Türklerinin günümüz boks sporuna benzer ve adına Pijula
dedikleri bir sporu sadece ellerini yumruk yaparak kavga biçiminde
yaptıklarından günümüze gelen eserlerde söz edilmektedir.
17

18. 19/11/2014
Teşekkürler…
18