Duy Thức Tam Thập Tụng (Thích Thuyền Ân)

1. TriTriTriTriṃṃṃṃśikāśikāśikāśikā----VijñaptimVijñaptimVijñaptimVijñaptimātratāsiddhiātratāsiddhiātratāsiddhiātratāsiddhiḥḥḥḥ
TheTheTheThe Thirty Verses on ConsciousnessThirty Verses on ConsciousnessThirty Verses on ConsciousnessThirty Verses on Consciousness----onlyonlyonlyonly
Duy thDuy thDuy thDuy thứứứức tam thc tam thc tam thc tam thậậậập tp tp tp tụụụụngngngng
唯唯唯唯 識識識識 三三三三 十十十十 頌頌頌頌
Tác gi : B tát Vasubandhu (Th Thân, 世親世親世親世親)
D ch gi : Hòa Thư ng Thích Thuy n n
(Tài Li u H c T p L p Cao H c Tri t c a i H c Văn Khoa Vi n
i H c V n H nh, Niên Khóa: 1972-1973)

2. L I T A
Trimsika là lu n văn cu i cùng c a B tát Vasubandhu. B lu n
n y g m có ba mươi bài t ng, nên ư c d ch sang ti ng Trung
Hoa là "Tam Th p T ng", ây chính là nghĩa c a Trimsika. Ngài
Huy n Trang Pháp sư khi d ch nó ra Hán văn có thêm vào hai
ch "Duy Th c", g i là "Duy Th c Tam Th p T ng"; vì trong ba
mươi bài t ng y B tát Vasubandhu ã tóm thâu toàn v n tinh
ba c a Duy Th c H c.
B lu n Trimsika ã ư c d ch ra ti ng Pháp, Trung Hoa, Tây
T ng, Nh t và c ti ng c r i. Nhưng t trư c n nay chưa ai
d ch nó t Sanskrit ra Anh văn c . Vào năm 1971 có vài ngư i
b n ngo i qu c mu n h c v Duy Th c H c, nên tôi ã d ch
Trimsika t nguyên b n Sanskrit ra Anh văn d y. Niên khóa
1972-1973, trong khi gi ng d y cho l p Cao H c Tri t t i Trư ng
i H c Văn Khoa c a Vi n i H c V n H nh, tôi ã dùng b
lu n n y làm m t môn trong nh ng môn gi ng d y, vì Duy Th c
H c là m t h th ng tri t h c c a ông Phương, và c a c th
gi i hi n i. Nó xu t hi n s m hơn và siêu vi t hơn c ch
thuy t Duy Tâm (Idealism) c a Berkeley trong tri t h c Tây
phương.
Khi gi ng d y, sinh viên có s so sánh i chi u cho b n ý
c a lu n văn ư c rõ, nên tôi ã phiên âm l i b ng phiên âm m u
t qu c t , t nguyên b n ch Sanskrit c a TRIMSIKA do Sylvain
Lévi n hành t i Paris năm 1925, kèm v i b n d ch Anh văn c a
tôi. C ng vào ó, tôi ghi thêm b n d ch Hán văn "Duy Th c Tam
Th p T ng" c a Ngài Huy n Trang ã d ch th ng t nguyên b n
Sanskrit. K ti p tôi d ch b n Hán văn y c a Ngài Huy n Trang
ra Vi t văn, sinh viên khi tham kh o, ti n vi c so sánh i
chi u. Thành th b n Anh văn trong ây là tôi d ch th ng t

3. nguyên b n Sanskrit c a B tát Vasubandhu; còn b n Vi t văn là
tôi d ch t b n d ch Hán văn c a Ngài Huy n Trang.
N u c và i chi u gi a nguyên b n trong ti ng Sanskrit c a
B tát Vasubandhu, v i b n d ch Hán văn c a Ngài Huy n Trang,
chúng ta s th y có m t vài ch khác nhau. Hình như nguyên
nhân sinh ra s ki n ó, là vì Ngài Huy n Trang ã ph i d ch ra
ti ng Trung Hoa b ng k văn (b ng t ng bài k b n câu, m i câu
g m năm ch ); t ó gây nên có m t vài ch khác nhau. ây là lý
do khi n tôi ã d ch b ng t n văn, ch không d ch b ng k văn
(v n văn), trong khi d ch b lu n n y ra Anh văn và Vi t văn. Tuy
nhiên i v i ý chính c a B tát Vasubandhu trong nguyên b n
Sanskrit, Ngài Huy n Trang khi d ch ra Hán văn không h làm sai
l c m t tí nào. V y xin chân thành ghi m y giòng n y quí v lưu
ý.
Trân tr ng.

4. 1. Ãtmadharmopacãro hi vividho yah pravartate /
Vijnãnaparinãme ‘sau parinamah sa ca tridha //
Anh:
Because of undertaking about the Self (ãtman) and dharma, it
issues out may various appearances; which are transformed from
(on) the consciousness (vijnãna), these transforming
consciousness are three kinds:
Hán:
由假說我法
有種種相轉
彼依識所變
此能變唯三
Do gi thuy t ngã, pháp
H u ch ng ch ng tư ng chuy n
B y, th c s bi n
Th năng bi n duy tam
Vi t:
Do gi thi t ra ngã và pháp, mà có các hi n tư ng sai khác. T t
c hi n tư ng (v ngã và pháp) y u do th c chuy n bi n phát
sinh. Th c năng bi n n y có ba lo i:
2. Vipãko mananãkhyas ca vijnaptir visayasya ca /
tatrãlayãkhyavijnãnam vipakah sarvabijakam //
Anh:

5. The maturing consciousness, the manana consciousness, and
the perceiving objects consciousness.
First is called the ãlaya consciousness, (it is also called) the
maturing-consciousness, and the all-bijas-consciousness.
Hán:
謂異熟思量
及了別境識
初阿賴耶識
異熟一切種
V D th c, Tư lương
C p Li u bi t c nh th c
Sơ A l i da th c
D th c nh t thi t ch ng
Vi t:
y là th c D th c, th c Tư lương, và th c Phân bi t các i
tư ng (các tr n c nh).
Trư c tiên là Th c Ãlaya, nó cũng g i là th c D th c, và cũng có
tên là th c Nh t thi t ch ng.
3. Asamviditakopãdi athãnavijnaptikam ca tat /
sadã sparsamanaskãravitsamjnãcetanãnvtam //
Anh:
It is unknown about its (ãlaya) storing place (kopãdi), and its
perceiving.
(The ãlaya) joins together with touch, volition, feeling, thought,
and thinking.

6. Hán:
不可知執受
處了常與觸
作意受想思
相應唯捨受
B t kh tri ch p th
X li u thư ng d Xúc
Tác ý, Th , Tư ng, Tư
Tương ưng duy X th
Vi t:
Không th bi t ư c nh ng th (tư ng ph n) mà nó ch p trì, và
kh năng li u bi t (ki n ph n) c a chính nó (th c ãlaya).
Th c n y thư ng tương ưng v i các tâm s : Xúc, Tác ý, Th ,
Tư ng, và Tư. c bi t nó ch tương ưng v i X th .
4. Upeksã vedanã tatrãnivrtãvyãkrtam ca tat /
Tatha sparsãdayah tac ca vartate srotasaughavat//
Anh:
Associating with sensation (vedanã). It is uncovering, and
undistinction; so is the touch, and so on ...; (i.g: these five
sarvatragas also have the same characteristic with ãlaya), the
ãlaya is always moving forward like a strong torrent.
Hán:

7. 是無覆無記
觸等亦如是
恒轉如瀑流
阿羅漢位捨
Th vô phú vô ký
Xúc ng di c như th
H ng chuy n như b c lưu
A la hán v x
Vi t:
c tính c a th c ãlaya là vô phú, vô ký. Xúc ... v.v... cũng như
th . Nó ti p n i chuy n bi n như giòng nư c ch y xi t. n a v
A la hán m i x b (tên c a th c ãlaya).
5. Tasya vyãvrtir arhatve tad ãsritya pravartate /
Tadãlambam manonãma vijnãnam mananãtmakam //
Anh:
It is ceased in Arhatship.
Depending on it (ãlaya), the Mana consciousness is produced,
and it conceives the (ãlaya) consciousness. It is called the Manas
consciousness. Intellection about the Self is its nature.
Hán:
次第二能變
是識名末那
依彼轉緣彼

8. 思量為性相
Th nh năng bi n
Th th c danh M t na
Y b chuy n duyên b
Tư lương vi tánh tư ng.
Vi t:
Th c năng bi n th hai là th c M t na, th c n y nương vào th c
ãlaya mà sinh kh i, và tr l i duyên ch p th c Ãlaya (làm t
ngã). c tính c a nó là tư lương ch p ngã.
6. Klesais caturbhih sahitam nivrtãvyãkr taih sadã/
Ãtmadrstyãtmamohãtmamãnãtmasnehasamjnitaih //
(ãtma-drstya, ãtma-moha, ãtma-mãna, ãtma-sneha samjnitaih /)
Anh:
Relating with the covering and undistinction; It accompanies with
four klesas; Self-view, Self-ignorance, Self-pride, and Self-love.
Hán:
四煩惱常俱
謂我癡我見
並我慢我愛
及餘觸等俱
T phi n não thư ng câu
V Ngã si, Ngã ki n
T nh Ngã m n, Ngã ái

9. C p dư Xúc ng câu
Vi t:
Th c n y thư ng tương ưng v i b n th phi n não là: Ngã si,
Ngã ki n, Ngã m n, Ngã ái. Nó tương ưng v i năm bi n hành
tâm s là Xúc ...v.v...
7. Yatrajas tanmayair anyaih sparsãdyais cãrhato na tat/
Na nirodhasamãpattau mãrge lokottare na ca //
Anh:
Whenever (the Ãlaya) is born, (the Mana) continually and
relatedly comes to there to be born with it (ãlaya). There is not of
it (Mana) in Arhatship, in the Meditation of Cessation (nirodha-
samãpatta), and in the Superior Purification State (mãrga-
lokottara).
Hán:
有覆無記攝
隨所生所繫
阿羅漢滅定
出世道無有
H u phú vô ký nhi p
Tùy s sanh s h
A la hán Di t nh
Xu t th o vô h u
Vi t:

10. c tính c a M t na là h u phú vô ký, tùy theo th c ãlaya sinh
vào nơi nào, thì th c n y liên h sinh theo vào nơi ó. Khi t
n qu A la hán, vào Di t t n nh, hay ch ng o xu t th , thì
không còn nó n a (không còn tên c a M t na th c n a).
8. Dvitiyah parinãmo ‘yam tritiyah sadvidhasya yã/
Visayasyopalabdhih sã kusalãkusalãdvayã //
Anh:
This is the second transformation (parinama). The third
(transformation) consists six kinds, which perceive all objects.
Good, not good, and neither good nor not good (these three are
their nature).
Hán:
次第三能變
差別有六種
了境為性相
善不善俱非
Th tam năng bi n
Sai bi t h u l c ch ng
Li u c nh vi tánh tư ng
Thi n, b t thi n câu phi
Vi t:
K n là th c năng bi n th ba, g m có sáu món sai khác nhau,
công d ng c a nó là phân bi t các i tư ng (tr n c nh). c tính
c a chúng nó là g m nhi p c thi n, ác, và vô ký.

11. 9. Sarvatragair viniyataih kusalais caitasair asau/
Samprayuktã tathã klesair upaklesais trivedanaih//
Anh:
The related-mental-functions (caitasa) (of these consist: The
Sarvatragas (general), viniyata (special), good evils, minor-evils,
and three sensations.
Hán:
此心所遍行
別境善煩惱
隨煩惱不定
皆三受相應
Th tâm s Bi n hành
Bi t c nh, Thi n, Phi n não
Tùy phi n não, B t nh
Giai tam th tương ưng
Vi t:
Nh ng tâm s tương ưng v i sáu th c n y g m có: Bi n hành,
Bi t c nh, Thi n tâm s , Căn b n phi n não, Tùy phi n não, và
B t nh tâm s . Sáu th c n y tương ưng v i c ba th c c m
th .
10. Ãdyãh sparsãdayas chandãdhimoksasmatayah saha/
Samãdhibhyãm niyatãh sraddhãtha hrĩr apatrapã//
Anh:

12. The Sarvatragas consist Touch, and so on ... The viniyatas
(special mental functions) are desire, resolve, remember,
concentration, wisdom. The Kusalas (the good mental functions)
are faith, shame, bashfulness.
Hán:
初遍行觸等
次別境謂欲
勝解念定慧
所緣事不同
Sơ Bi n hành: Xúc ng
Th Bi t c nh v D c
Th ng Gi i, Ni m, nh, Tu
S duyên s b t ng
Vi t:
Bi n hành tâm s g m có Xúc... v.v... Bi t c nh tâm s g m có
D c, Th ng gi i, Ni m, nh, và Tu . i tư ng s duyên c a
chúng không ng nhau.
11. Alobhãdhitrayam viryam prasarabdhih sãpra- mãdika /
Ahimsã kusalãh klesã rãgapratighamũdhayah //
Anh:
Non-convetousness, Non-hatred, Non-ignorance, energy, repose
of mind, vigilance, equanimity, and Non-injury. The Evils (klesa)
are covetousness, hatred, ignorance.
Hán:

13. 善謂信慚愧
無貪等三根
勤安不放逸
行捨及不害
Thi n v Tín, Tàm, Quí
Vô tham ng tam căn
C n, An, B t phóng d t
Hành x c p B t h i
Vi t:
Thi n tâm s (g m có 11 th ): Tin tư ng, Tàm, Quí, Không tham,
Không sân, Không si, Siêng năng, Thư thái, Không phóng túng,
Không ch p trư c, Không làm t n h i k khác.
12. Mãnadrgvicikitsas ca krodhopanahane punah /
Mrahsah pradãsa irsyãtha mãtsaryam saha mayayã //
Anh:
Arrogance, doubt, and false view.
The Minor Evils—Upaklesa-are anger, enmity, concealment,
affliction, envy, parsimony, deception.
Hán:
煩惱謂貪瞋
癡慢疑惡見
隨煩惱謂忿

14. 恨覆惱嫉慳
Phi n não v Tham, Sân
Si, M n, Nghi, Ác ki n
Tùy phi n não vi Ph n
H n, Phú, Não, T t, Xan
Vi t:
Căn b n phi n não g m có (sáu th ): Tham, Sân, Si, Kiêu m n,
Nghi ng , và Thành ki n sai l m.
Tùy phi n não g m có (20 th ): Căm ph n, U t h n, Che d u t i
l i c a mình, Làm não lo n k khác, Ganh ghét, Hà ti n.
13. Sãthyam mado ‘vihimsãhrĩr atrapã styãnam uddhavah/
Ãsraddhyam atha kausĩdyam pramãdo musitã smrtih//
Anh:
Fraudulence, pride, injury, shamelessness, non-bashfulness, low-
spiritedness, restlessness (noisiness), non-faith, sloth,
negligence, forgetfulness.
Hán:
誑諂與害憍
無慚及無愧
掉舉與昏沈
不信並懈怠
Cu ng, Xi m d H i, Kiêu

15. Vô tàm c p Vô quí
Tr o c d Hôn tr m
B t tín t nh Gi i ãi
Vi t:
D i trá, Dua n nh, Hãm h i k khác, Kiêu căng, Không bi t t h ,
Không bi t th n v i tha nhân, Náo ng, Hôn mê, Không tin
tư ng, Lư i bi ng.
14. Viksepo samprajanyam ca kaukrtyam middham eva ca /
Vitarkas ca vicãras cety upaklesã dvaye dvidhã //
Anh:
Distraction, and non-discernment.
(The Aniyatas — The Indeterminate mental functions) are
Repentance, Drowsiness; and Reflection.
Investigation, each both (of them) are arranged in two ways (good
or not good).
Hán:
放逸及失念
散亂不正知
不定謂悔眠
尋伺二各二
Phóng d t c p Th t ni m
Tán lo n, B t chánh tri
B t nh v H i, Miên
T m, Tư nh các nh

16. Vi t:
Phóng túng, Quên, R i lo n, Nh n th c sai l m. B t nh tâm s
g m có (4 th ): H i h n, Ng , S tìm ki m, Suy tư v s tìm
ki m.
15. Pancãnãm mũlavijnãne yathãpratyayam udbhavah/
Vijnãnãnãm saha na vã tarangãnãm yathã jale//
Anh:
By causes, whether the five consciousnesses are appeared
together or not (they are always depending) on the Basic-
consciousness (Ãlaya Consciousness) to appear; just as waves
are dependent on the water.
Hán:
依止根本識
五識隨緣現
或俱或不俱
如波濤依水
Y ch Căn b n th c
Ngũ th c tùy duyên hi n
Ho c câu ho c b t câu
Như ba ào y th y
Vi t:
Các th c u y c vào Căn b n th c mà hi n kh i, như sóng
nương vào nư c mà sinh kh i. Năm th c trư c tùy duyên phát

17. kh i tác d ng, có khi chúng cùng sinh kh i v i nhau ôi khi
chúng không cùng sinh kh i v i nhau.
16. Manovijnãnasambhũtih sarvadãsamjnikãd tre/
Samãpattidvayãn middhãn mũrchanãd apy acittakãt//
Anh:
The Mind consciousness always manifests, unless (when one) is
born in the realm of non-thought (asamjnika). (or is in these
unconsciousness situations: 1. Asamjni-samãpatti, 2. Nirodha-
samãpatti), in sleeping, and in a swoon.
Hán:
意識常現起
除生無想天
及無心二定
睡眠與悶絕
Ý th c thư ng hi n kh i
Tr sanh Vô tư ng thiên
C p Vô tâm nh nh
Thùy miên d mu n tuy t
Vi t:
Ý th c thư ng hi n kh i, ch tr khi sinh lên cõi tr i Vô tư ng, khi
nh p vào Vô tư ng nh và Di t t n nh, lúc ng mê, và khi b
ch t gi c (năm trư ng h p trên ây ý th c không hi n kh i tác
d ng).
17. Vijnãnaparinãmo ‘yam vikalpo yad vikalpyate/

18. Tena tan nãsti tenedam sarvam vijnaptimãtrakam//
Anh:
(From) the transforming-consciousness (vijnãnaparinãma), the
distinguishing (vikalpa) / appears / from which the distinguished
(object appears). They all are nothing but Consciousness
(vijnãna) only.
Hán:
是諸識轉變
分別所分別
由此彼皆無
故一切唯識
Th chư th c chuy n bi n
Phân bi t s phân bi t
Do th b giai vô
C nh t thi t Duy th c
Vi t:
Do các th c chuy n bi n sinh kh i ra các năng phân bi t và s
phân bi t; l i chính các pháp n y u không, cho nên t t c là
Duy th c.
18. Sarvabijam hi vijnãnam parinãmas tathã tathã/
Yãty anyonyavasãd yena vikalpah sa sa jãyate //
Anh:

19. Because of the All-Bijas-Consciousness (ãlaya-vijnãna)
transforms thus thus; by the mutual-power those those variations
(various things) have been producing.
Hán:
由一切種識
如是如是變
以展轉力故
彼彼分別生
Do Nh t Thi t Ch ng th c
Như th như th bi n
Dĩ tri n chuy n l c c
B b phân bi t sanh
Vi t:
Do th c Nh t thi t ch ng chuy n bi n sinh ra các pháp như th ,
do năng l c liên t c chuy n bi n sinh kh i c a nó, mà các pháp
sai khác nhau phát sinh.
19. Karmano vãsanã grãhadvayavãsanayã saha /
Ksne pũrvavipake ‘nyadvipãkam gianayanti tat //
Anh:
The vãsanã of action, with the two (kinds of) holding of vãsanã,
when the former maturation (former life) is destroyed (dead),
produce an other maturation (other life).
Hán:

20. 由諸業習氣
二取習氣俱
前異熟既盡
復生餘異熟
Do chư nghi p t p khí
Nh th t p khí câu
Ti n D th c ký t n
Ph c sanh dư qu th c
Vi t:
Do t p khí c a các nghi p, cùng v i t p khí c a hai lo i năng th
và s th (v danh ngôn và ngã ch p), nên khi thân m ng c a
ki p trư c (ti n d th c) ã ch t i, thì n i ti p sinh kh i thân
m ng c a ki p sau.
20. Yena yena vikalpena yad yad vastu vikalpyate/
Parikalpita evãsau svabhãvo na sa vidyate //
Anh:
By the imaginer (imagination—vikalpa) which imagines every
things (imagined objects—vikalpyate). The nature of this
Parikalpita (false imagination) is known (that it is) nothing.
Hán:
由彼彼遍計
遍計種種物
此遍計所執

21. 自性無所有
Do b b Bi n k
Bi n k ch ng ch ng v t
Th Bi n k s ch p
T tánh vô s h u
Vi t:
Do tánh Bi n k ch p nên l m ch p (nh n th c sai) các s v t.
Tính Bi n k ch p n y b n ch t nó không th t.
21. Paratantrasvabhãvas tu vikalpah pratyayodbhavah /
Nispannas tasya pũrvena sadã rahitatã tu yã //
Anh:
The Paratantrasvabhãva (is depending on other various causes to
become).
The Nispanna (The Parinispannasvabhãva—The real nature) is
dwelling on it (The Paratantra), but it separates from the former
nature (The Parikalpita).
Hán:
依他起自性
分別緣所生
圓成實於彼
常遠離前性
Y tha kh i t tánh
Phân bi t duyên s sanh

22. Viên thành th t ư b
Thư ng vi n ly ti n tánh
Vi t:
Tánh Y tha kh i là do các duyên (các y u t ) sai khác mà phát
sinh.
Tánh Viên thành th t là t nó s n có ngay trong tánh Y tha kh i,
Nó thư ng r i xa tánh Bi n k ch p.
22. Ata eva sa naivãnyo nãnanyah paratantratah /
Anityatãdivad vãcyo nãdrste ‘smin sa drsyate //
Anh:
Therefore it (Parinispanna) is neither the same nor different with
the Paratantra; as the impermanent character (with the
impermanent things); it is said that: if we would not see the
Parinispanna, so the Paratantra could not be seen.
Hán:
故此與依他
非異非不異
如無常等性
非不見此彼
C th d Y tha
Phi d phi b t d
Như vô thư ng ng tánh
Phi b t ki n th , b
Vi t:

23. Cho nên tánh Viên thành th t cùng v i tánh Y tha kh i, không
ph i khác, cũng không ph i không khác; gi ng như c tính vô
thư ng c a s v t cùng v i s v t (cũng không ph i khác và
không ph i không khác).
N u ai chưa li u t ư c tánh Viên thành th t, thì không th
hoàn toàn th u tri t ư c tánh Y tha kh i.
23. Trividhasya svabhãvasya trividhãm nihsvabhãvatãm /
Samdhãya sarvadharmãnãm desitã nihsvabhãvatã//
Anh:
From the three Svabhãvas, the three nih svabhãvas (three non-
entities) having established, it is revealed (by the Buddha) that all
dharmas are non entity.
Hán:
即依此三性
立彼三無性
故佛密意說
一切法無性
T c y th tam tánh
L p b tam Vô tánh
C Ph t m t ý thuy t
Nh t thi t pháp vô tánh
Vi t:
T nơi ba tánh n y mà thi t l p ra ba Vô tánh, y là m t ý c a
c Ph t mu n nói: ‘T t c pháp là Không tánh’.

24. 24. Parathamo laksanenaiva nihsvabhãvo ‘parah punah/
Na svayambhãva etasyety aparã nihsvabhãvatã//
Anh:
First is the non entity of form (laksana-nihsvabhãvata). Another is
the non-entity of self-being (na svayambhãva). The next (third)
one is the non-entity of this (self and form).
Hán:
初即相無性
次無自然性
後由遠離前
所執我法性
Sơ t c Tư ng vô tánh
Th Vô t nhiên tánh
H u do vi n ly ti n
S ch p ngã pháp tánh
Vi t:
Trư c h t là Tư ng vô tánh, k n là Vô t nhiên tánh, và sau
cùng (là Th ng nghĩa vô tánh), vì nó r i xa tánh Bi n k ch p vào
ngã và pháp trư c.
25. Dharmãnãm paramãthas ca sa yatas tathatãpi sah/
Sarvakãlam tathãbhãvãt saiva vijnaptimãtratã //
Anh:

25. This is the absolute reality of all dharmas, it also is the Tathatã.
(Which) always is the real nature, and also is the (nature of)
Vijnaptimãtratã (the consciousness) only.
Hán:
此諸法勝義
亦即是真如
常如其性故
即唯識實性
Th chư pháp th ng nghĩa
Di c t c th Chân như
Thư ng như kỳ tánh c
T c Duy th c th t tánh
Vi t:
y t c là Th ng nghĩa tánh c a các pháp, cũng t c là Chân
như, b i vì b n tánh nó v n chân th t; y chính là th c tánh c a
Duy th c.
26. Yãvad vijnaptimãtratve vijnãnam nãvatisthati/
Grãhadvayasya anusayas tãvan na vinivartate //
Anh:
Until one does not arrive on the vijnaptimãtrata (the nature of
vijnãna) yet, (because of) at that time (his) anusaya (1) of the two
holding (grãhadvaya) is not destroyed yet.
Hán:

26. 乃至未起識
求住唯識性
於二取隨眠
猶未能伏滅
Nãi chí v kh i th c
C u trú Duy th c tánh
Ư nh th Tùy miên
Du v năng ph c di t
Vi t:
Ngư i tu hành khi th c tánh chưa phát hi n, mu n c u ư c an
tr (li u t) Duy th c tánh, nhưng Tùy miên c a hai th năng th
và s th v n chưa tr di t ư c (nên chưa th ch ng ư c Duy
th c tánh).
27. Vijnaptimãtram evedam ity api hy upalambhatah/
Sthãpayann agratah kim cit tanmãtre nãvatisthate//
Anh:
Establishing a little object in front of him, (then one thinks of that)
this is the vijnaptimãtra (the nature of vijnãna), (but) because of
the obtaining, he does not really arrive on the nature of vijnãna.
Hán:
現前立少物
謂是唯識性
以有所得故

27. 非實住唯識
Hi n ti n l p thi u v t
V th Duy th c tánh
Dĩ h u s c c
Phi th t trú Duy th c
Vi t:
Trong khi tu hành mà còn th y có i tư ng ch ng c, và cho
ó là Duy th c tánh; thì vì còn có i tư ng s c, nên chưa
ph i ích th c an tr (li u ng ) Duy th c tánh (Chân như tánh).
28. Yadã tv ãlambanam vijnãnam naivopalabhate tadã/
Sthitam vijnãnamãtratve grãhyabhãve tadagrahãt//
Anh:
Whenever the wisdom (of one) has no obtaining in perceiving
object, at that time he is abiding on the vijnãna-mãtrata (the
nature of vijnãna) from not holding (freeing from) the two grãhas.
Hán:
若時於所緣
智都無所得
爾時住唯識
離二取相故
Như c th i ư s duyên
Trí ô vô s c
Nhĩ th i trú Duy th c

28. Ly nh th tư ng c
Vi t:
N u khi ai i v i i tư ng s duyên, quán trí không còn th y có
i tư ng s c. B y gi ngư i y m i th c an tr (li u ng )
Duy th c tánh, vì ã xa lìa hai tư ng năng th và s th .
29. Acitto ‘nupalambho ‘sau jnãnam lokottaram ca tat/
Ãsrayasya parãvrttir dvidhã dausthulyahãnitah //
Anh:
The unobtaining is beyond thought, this is the supra-mundance-
wisdom.
(One) relinquishes the two evils (dvidhã-dausthulya), (he then is)
dwelling in freedom (parãvrtti).
Hán:
無得不思議
是出世間智
捨二粗重故
便證得轉依
Vô c b t tư nghì
Th Xu t th gian trí
X nh thô tr ng c
Ti n ch ng c Chuy n y
Vi t:

29. Trí tu khi ly khai ư c v i i tư ng s c là trí tu th n di u
không th suy lư ng n i, y là trí Xu t th gian, vì ã x b hai
th thô tr ng chư ng (phi n não chư ng và s tri chư ng), nên
ch ng ư c hai qu Chuy n y (B và Ni t bàn).
30. Sa evãnãsravo dhãtur acintyah kusalo dhruvah/
Sukho vimuktikãyo ‘sau dharmãkhyo ‘yam mahãmuneh//
Anh:
This is the Anãsrava-dhãtu (the freeing-from-all- evils-and-
passion-realm), (which is) unthinkaable (beyond thought), good,
unchangeable, emancipation, this is the Dharmãkhya of
Mahãmuni.
Hán:
此即無漏界
不思議善常
安樂解脫身
大牟尼名法
Th t c Vô l u gi i
B t tư nghì Thi n, Thư ng
An l c, Gi i thoát thân
i Mâu Ni danh pháp
Vi t:
y là qu v Vô l u b t tư nghì, là Thi n, là Thư ng, là An l c, là
Pháp thân gi i thoát c a c o sư Mâu Ni.