SlideShare a Scribd company logo
Duurzaam licht: daglicht of kunstlicht?

Hoewel er steeds meer aandacht vanuit de
overheid en het bedrijfsleven komt voor
duurzaam bouwen en energiebesparing wordt
er nog maar weinig geïnvesteerd in de
verlichtingskosten. Een oorzaak hiervoor is het
feit dat de eigenaar van het gebouw investeert
in het verlichtingssysteem, terwijl de gebruiker
van het gebouw de energierekening betaalt.
Ofwel de bouweigenaar investeert en de
gebruiker heeft de lagere energierekening. De
eigenaar verdient de investering alleen terug
als hij de investering kan terugvragen in een hogere huur. Ditzelfde probleem heerst ook bij gebouwen
van bedrijven met meerdere vestigingen. Ook ziekenhuizen, verzorgingshuizen en veel scholen
hebben te maken met deze split incentive bottleneck.

Het begrip duurzaamheid begint echter een steeds grotere rol te spelen in de utiliteitsbouw. Veel
opdrachtgevers, architecten, projectontwikkelaars en beleggers zien dat er met verlichting nog veel te
winnen valt op het gebied van energiebesparing. Alleen verwarming verbruikt meer energie dan
verlichting op jaarbasis. Duurzame verlichting alleen al in kantoren kan Nederland meer dan 50 ton
CO² besparen. Er zijn grofweg vier manieren om winst te behalen uit het energieverbruik van
(kunst)verlichting in utiliteitsgebouwen:

    1.   Gloeilampen vervangen door spaarlampen;
    2.   Verbeteren van oudere TL-systemen;
    3.   Gebruik van daglichttoetreding;
    4.   Gebruik van LED-verlichting.

Uit dit rijtje maatregelen leveren het gebruik van LED-verlichting en daglicht verreweg het meeste op.
Waar vroeger de toetreding van daglicht niet hoog op het prioriteitenlijstje stond, is het een aspect dat
de laatste jaren steeds belangrijker geworden. Onderzoeken tonen de positieve effecten op het gebied
van gezondheid, productiviteit en comfort aan. Meer daglicht blijkt te zorgen voor sneller herstel,
verhoogde productiviteit en aangenamere werkomstandigheden. Kunstlicht wordt niet meer direct
gezien als vanzelfsprekend maar wordt deze steeds vaker aangevuld met daglicht.

De toenemende interesse heeft tot gevolg dat er ook meer nagedacht wordt over de mogelijkheden,
over aanpassingen of toepassingen die extra daglicht naar binnen brengen of manieren om daglicht
efficiënter te reflecteren. Dit kan bijvoorbeeld door het ontwerpen van een atrium of een glasgevel,
door een andere positie van ramen of door gebruik te maken van meer spiegelende oppervlaktes. In
de praktijk zijn er verschillende systemen die in de behoefte van daglicht voldoen.




                                       © 2011 Colt International
Volg Colt op LinkedIn



Volg Colt op Twitter



Volg Colt op YouTube



Volg Colt op Facebook



Volg Colt opSlideshare




                         © 2011 Colt International

More Related Content

Similar to Duurzaam licht: daglicht of kunstlicht?

Innovatie in de bouwsector: het hoe en waarom
Innovatie in de bouwsector: het hoe en waaromInnovatie in de bouwsector: het hoe en waarom
Innovatie in de bouwsector: het hoe en waarom
Colt International
 
20161216 Afscheidsrede Jos Lichtenberg TU/e
20161216 Afscheidsrede Jos Lichtenberg TU/e20161216 Afscheidsrede Jos Lichtenberg TU/e
20161216 Afscheidsrede Jos Lichtenberg TU/e
Booosting platform voor koplopers in bouwinnovatie
 
Energieneutraal bouwen in 2020: geen toekomstmuziek
Energieneutraal bouwen in 2020: geen toekomstmuziekEnergieneutraal bouwen in 2020: geen toekomstmuziek
Energieneutraal bouwen in 2020: geen toekomstmuziek
Colt International
 
Wp Hn Scriptie Nl 2011 04 20
Wp Hn Scriptie Nl 2011 04 20Wp Hn Scriptie Nl 2011 04 20
Wp Hn Scriptie Nl 2011 04 20
Yuri Pelser
 
Innovaties die de bouw echt veranderen 2017
Innovaties die de bouw echt veranderen 2017Innovaties die de bouw echt veranderen 2017
Innovaties die de bouw echt veranderen 2017
Peter Fraanje
 
Innovaties die de bouw echt gaan veranderen
Innovaties die de bouw echt gaan veranderenInnovaties die de bouw echt gaan veranderen
Innovaties die de bouw echt gaan veranderen
Booosting platform voor koplopers in bouwinnovatie
 
M9 CSR - Adaptation to Circular Economy Innovation nl.pptx
M9 CSR - Adaptation to Circular Economy Innovation nl.pptxM9 CSR - Adaptation to Circular Economy Innovation nl.pptx
M9 CSR - Adaptation to Circular Economy Innovation nl.pptx
caniceconsulting
 
Booosting 2015 - Column 5 Joost Heijnis - VMRG Bright Inspirations: Cirkel
Booosting 2015 - Column 5 Joost Heijnis - VMRG Bright Inspirations: CirkelBooosting 2015 - Column 5 Joost Heijnis - VMRG Bright Inspirations: Cirkel
Booosting 2015 - Column 5 Joost Heijnis - VMRG Bright Inspirations: Cirkel
Booosting platform voor koplopers in bouwinnovatie
 
The Solar Future II - Rob van Rees
The Solar Future II - Rob van ReesThe Solar Future II - Rob van Rees
The Solar Future II - Rob van ReesPaul van der Linden
 
Introductie op Leidraad green lease
Introductie op Leidraad green leaseIntroductie op Leidraad green lease
Introductie op Leidraad green lease
Netherlands Enterprise Agency (RVO.nl)
 
Hoe elk bedrijf winst kan boeken op energie
Hoe elk bedrijf winst kan boeken op energieHoe elk bedrijf winst kan boeken op energie
Hoe elk bedrijf winst kan boeken op energie
Energie Nodus
 
Artikel: Energie beheren in Industrie 4.0
Artikel: Energie beheren in Industrie 4.0Artikel: Energie beheren in Industrie 4.0
Artikel: Energie beheren in Industrie 4.0
Peter Verboven
 
Informatievaardigheden energiecoaches | Milieu Centraal | Gemeente Leeuwarden...
Informatievaardigheden energiecoaches | Milieu Centraal | Gemeente Leeuwarden...Informatievaardigheden energiecoaches | Milieu Centraal | Gemeente Leeuwarden...
Informatievaardigheden energiecoaches | Milieu Centraal | Gemeente Leeuwarden...
duurzame verhalen
 
Zorgcentrum de Venloene, Loon op Zand
Zorgcentrum de Venloene, Loon op ZandZorgcentrum de Venloene, Loon op Zand
Zorgcentrum de Venloene, Loon op Zand
Berry van den Broek
 
Boekje_Lectorale rede Karel Spee
Boekje_Lectorale rede Karel  SpeeBoekje_Lectorale rede Karel  Spee
Boekje_Lectorale rede Karel SpeeAd Breukel
 
Brochure energiebesparen loogies
Brochure energiebesparen loogiesBrochure energiebesparen loogies
Brochure energiebesparen loogies
pvanoers
 
Installateurs en aannemers, energielabel: opstap naar energiebesparende maatr...
Installateurs en aannemers, energielabel: opstap naar energiebesparende maatr...Installateurs en aannemers, energielabel: opstap naar energiebesparende maatr...
Installateurs en aannemers, energielabel: opstap naar energiebesparende maatr...CAMALIA Technisch Vastgoedmanagement
 
Interview met Esther Hebly in de Innovatie Catalogus 2019
Interview met Esther Hebly in de Innovatie Catalogus 2019Interview met Esther Hebly in de Innovatie Catalogus 2019
Interview met Esther Hebly in de Innovatie Catalogus 2019
Booosting platform voor koplopers in bouwinnovatie
 

Similar to Duurzaam licht: daglicht of kunstlicht? (20)

Innovatie in de bouwsector: het hoe en waarom
Innovatie in de bouwsector: het hoe en waaromInnovatie in de bouwsector: het hoe en waarom
Innovatie in de bouwsector: het hoe en waarom
 
DMOP - verdienen met Duurzaam Onderhoud
DMOP - verdienen met Duurzaam OnderhoudDMOP - verdienen met Duurzaam Onderhoud
DMOP - verdienen met Duurzaam Onderhoud
 
20161216 Afscheidsrede Jos Lichtenberg TU/e
20161216 Afscheidsrede Jos Lichtenberg TU/e20161216 Afscheidsrede Jos Lichtenberg TU/e
20161216 Afscheidsrede Jos Lichtenberg TU/e
 
Energieneutraal bouwen in 2020: geen toekomstmuziek
Energieneutraal bouwen in 2020: geen toekomstmuziekEnergieneutraal bouwen in 2020: geen toekomstmuziek
Energieneutraal bouwen in 2020: geen toekomstmuziek
 
Wp Hn Scriptie Nl 2011 04 20
Wp Hn Scriptie Nl 2011 04 20Wp Hn Scriptie Nl 2011 04 20
Wp Hn Scriptie Nl 2011 04 20
 
Innovaties die de bouw echt veranderen 2017
Innovaties die de bouw echt veranderen 2017Innovaties die de bouw echt veranderen 2017
Innovaties die de bouw echt veranderen 2017
 
Innovaties die de bouw echt gaan veranderen
Innovaties die de bouw echt gaan veranderenInnovaties die de bouw echt gaan veranderen
Innovaties die de bouw echt gaan veranderen
 
M9 CSR - Adaptation to Circular Economy Innovation nl.pptx
M9 CSR - Adaptation to Circular Economy Innovation nl.pptxM9 CSR - Adaptation to Circular Economy Innovation nl.pptx
M9 CSR - Adaptation to Circular Economy Innovation nl.pptx
 
Booosting 2015 - Column 5 Joost Heijnis - VMRG Bright Inspirations: Cirkel
Booosting 2015 - Column 5 Joost Heijnis - VMRG Bright Inspirations: CirkelBooosting 2015 - Column 5 Joost Heijnis - VMRG Bright Inspirations: Cirkel
Booosting 2015 - Column 5 Joost Heijnis - VMRG Bright Inspirations: Cirkel
 
The Solar Future II - Rob van Rees
The Solar Future II - Rob van ReesThe Solar Future II - Rob van Rees
The Solar Future II - Rob van Rees
 
Introductie op Leidraad green lease
Introductie op Leidraad green leaseIntroductie op Leidraad green lease
Introductie op Leidraad green lease
 
Hoe elk bedrijf winst kan boeken op energie
Hoe elk bedrijf winst kan boeken op energieHoe elk bedrijf winst kan boeken op energie
Hoe elk bedrijf winst kan boeken op energie
 
Duurzaam vastgoed Nieuwskrant - Februari 2010
Duurzaam vastgoed Nieuwskrant - Februari 2010Duurzaam vastgoed Nieuwskrant - Februari 2010
Duurzaam vastgoed Nieuwskrant - Februari 2010
 
Artikel: Energie beheren in Industrie 4.0
Artikel: Energie beheren in Industrie 4.0Artikel: Energie beheren in Industrie 4.0
Artikel: Energie beheren in Industrie 4.0
 
Informatievaardigheden energiecoaches | Milieu Centraal | Gemeente Leeuwarden...
Informatievaardigheden energiecoaches | Milieu Centraal | Gemeente Leeuwarden...Informatievaardigheden energiecoaches | Milieu Centraal | Gemeente Leeuwarden...
Informatievaardigheden energiecoaches | Milieu Centraal | Gemeente Leeuwarden...
 
Zorgcentrum de Venloene, Loon op Zand
Zorgcentrum de Venloene, Loon op ZandZorgcentrum de Venloene, Loon op Zand
Zorgcentrum de Venloene, Loon op Zand
 
Boekje_Lectorale rede Karel Spee
Boekje_Lectorale rede Karel  SpeeBoekje_Lectorale rede Karel  Spee
Boekje_Lectorale rede Karel Spee
 
Brochure energiebesparen loogies
Brochure energiebesparen loogiesBrochure energiebesparen loogies
Brochure energiebesparen loogies
 
Installateurs en aannemers, energielabel: opstap naar energiebesparende maatr...
Installateurs en aannemers, energielabel: opstap naar energiebesparende maatr...Installateurs en aannemers, energielabel: opstap naar energiebesparende maatr...
Installateurs en aannemers, energielabel: opstap naar energiebesparende maatr...
 
Interview met Esther Hebly in de Innovatie Catalogus 2019
Interview met Esther Hebly in de Innovatie Catalogus 2019Interview met Esther Hebly in de Innovatie Catalogus 2019
Interview met Esther Hebly in de Innovatie Catalogus 2019
 

Duurzaam licht: daglicht of kunstlicht?

  • 1. Duurzaam licht: daglicht of kunstlicht? Hoewel er steeds meer aandacht vanuit de overheid en het bedrijfsleven komt voor duurzaam bouwen en energiebesparing wordt er nog maar weinig geïnvesteerd in de verlichtingskosten. Een oorzaak hiervoor is het feit dat de eigenaar van het gebouw investeert in het verlichtingssysteem, terwijl de gebruiker van het gebouw de energierekening betaalt. Ofwel de bouweigenaar investeert en de gebruiker heeft de lagere energierekening. De eigenaar verdient de investering alleen terug als hij de investering kan terugvragen in een hogere huur. Ditzelfde probleem heerst ook bij gebouwen van bedrijven met meerdere vestigingen. Ook ziekenhuizen, verzorgingshuizen en veel scholen hebben te maken met deze split incentive bottleneck. Het begrip duurzaamheid begint echter een steeds grotere rol te spelen in de utiliteitsbouw. Veel opdrachtgevers, architecten, projectontwikkelaars en beleggers zien dat er met verlichting nog veel te winnen valt op het gebied van energiebesparing. Alleen verwarming verbruikt meer energie dan verlichting op jaarbasis. Duurzame verlichting alleen al in kantoren kan Nederland meer dan 50 ton CO² besparen. Er zijn grofweg vier manieren om winst te behalen uit het energieverbruik van (kunst)verlichting in utiliteitsgebouwen: 1. Gloeilampen vervangen door spaarlampen; 2. Verbeteren van oudere TL-systemen; 3. Gebruik van daglichttoetreding; 4. Gebruik van LED-verlichting. Uit dit rijtje maatregelen leveren het gebruik van LED-verlichting en daglicht verreweg het meeste op. Waar vroeger de toetreding van daglicht niet hoog op het prioriteitenlijstje stond, is het een aspect dat de laatste jaren steeds belangrijker geworden. Onderzoeken tonen de positieve effecten op het gebied van gezondheid, productiviteit en comfort aan. Meer daglicht blijkt te zorgen voor sneller herstel, verhoogde productiviteit en aangenamere werkomstandigheden. Kunstlicht wordt niet meer direct gezien als vanzelfsprekend maar wordt deze steeds vaker aangevuld met daglicht. De toenemende interesse heeft tot gevolg dat er ook meer nagedacht wordt over de mogelijkheden, over aanpassingen of toepassingen die extra daglicht naar binnen brengen of manieren om daglicht efficiënter te reflecteren. Dit kan bijvoorbeeld door het ontwerpen van een atrium of een glasgevel, door een andere positie van ramen of door gebruik te maken van meer spiegelende oppervlaktes. In de praktijk zijn er verschillende systemen die in de behoefte van daglicht voldoen. © 2011 Colt International
  • 2. Volg Colt op LinkedIn Volg Colt op Twitter Volg Colt op YouTube Volg Colt op Facebook Volg Colt opSlideshare © 2011 Colt International