Diagnosis and Treatment of Decompression Sickness and Arterial Gas Embolism http://www.nmd.go.th/um/images/stories/umkm/DM_R6/Diag_Treat_.pdf

1. 1
บทที่ 1
ประวัติเวชศาสตรใตน้ําและความดันบรรยากาศสูง
ในป ค.ศ.1662 แพทยและนักบวชชาวอังกฤษ
ชื่อ Henshaw ได(ริเริ่มการใช(ความดันอากาศรักษาโรค
ปอด โดยสร(าง Domicilium (Airtight room) ห(องป=ด
สนิทที่สามารถเพิ่มหรือลดความดันภายในได( เขาเชื่อวBา
สามารถรักษาโรคเฉียบพลันด(วยความดันบรรยากาศที่
เพิ่มขึ้นและโรคเรื้อรังใช(ความดันที่ลดลงรักษา
การเจ็บปHวยที่เกิดจากาการเปลี่ยนแปลงความ
ดันได(ถูกบันทึก เมื่อ ค.ศ.1670 โดยนักฟ=สิกสและเคมีชื่อ
Robert Boyle ที่พบการเปลี่ยนแปลงในสัตว คือพบมี
ฟองอากาศในลูกตาของงูชนิด Viper เมื่อลดความดันใน
ห(องปรับความดัน
ในป 1690 Edmund Halley ทําการดําน้ํา
ภายใต( Diving bell ลึก 60 ฟุตนาน 90 นาที และได(
เขียนหนังสือ The art of living underwater ในป
1716 และได(สร(าง Compress air chamber ไว(ทําการ
ทดลองในป 1790
Joseph Priestley นักเคมีชาวอังกฤษ ได(ศึกษา
พบก_าซชนิดหนึ่งที่มีประโยชนตBอชีวิต (ก็คือออกซิเจน)
เขาพบวBาก_าซชนิดนี้ผลิตโดยพืชที่มีสีเขียวและสัตวเปbน
ผู(บริโภคก_าซนี้ และในป 1771 เขาบันทึกตBอไปอีกวBาก_าซ
ดีชนิดนี้ถูกทําให(เสียไปโดยการหายใจของสัตว แตBยังไมB
ระบุชื่อของก_าซนี้อยBางใด
ค.ศ.1845 Triger วิศวกรเหมืองแรBชาวฝรั่งเศส
ได(อธิบายวBา อาการปวดข(อในผู(ที่เปbนโรคจาการ
เปลี่ยนแปลงความดันทุเลาลงได(ด(วยการใช(เหล(าไวนหรือ
คอนยัคทาภายนอกและดื่มกิน
ค.ศ.1878 Paul Bert นักสรีรวิทยาชาวฝรั่งเศส
ได(อธิบายการเกิดฟองอากาศ (bubble) ของก_าซ
ไนโตรเจนในโรค decompression sickness เขาได(
ค(นพบความสัมพันธตBางๆ ของก_าซหลายชนิด เชBนการ
เกิดพิษของออกซิเจนตBอระบบประสาท (CNS O2
toxicity) เขาเรียกมันวBา Bert effect และได(ทดลองที่
แสดงให(เห็นการเกิดพิษของคารบอนไดออกไซดใน
สัตวทดลอง ความเกี่ยวพันระหวBาง CO2 กับการเกิดพิษ
ของออกซิเจนและเขาพบวBาอากาศจําทําให(งBวงซึม
(Narcotic) เมื่ออยูBภายใต(ความดันบรรยากาศที่เพิ่มขึ้น
และในปเดียวกันเขาได(สรุปวBา โรคจากการลดความดัน
บรรยากาศ (DCS) เกิดจากฟองไนโตรเจนสามารถที่ทําให(
หายได(ด(วยการนําผู(ปHวยเจ็บกลับไปสูBความดันใหมBแล(ว
คBอยๆลดลง (Recompression)
ระหวBางป 1869 – 1883 คนงานสร(างสะพาน
Brooklyn จํานวนนับร(อยต(องทุกขทรมานกับอาการปวด
จนเดินหลังงอ (Bend) คล(ายๆทBาเดินของสตรีชาวกรีก
ชั้นสูง(Grecian bend) จากภาวะที่เรียกวBาโรคเคซอง
(Caisson disease) หรือ the bends
ในกลางศตวรรษที่ 19 Chamber spa ในยุโรป
ได(ทําให(ผู(เข(าบําบัดเกิดภาวะปวดข(อ, มีฟองอากาศใน
หลอดเลือด, เพลิงไหม( และหายใจเอาก_าซพิษจําพวก
ไฮโดรคารบอนจากเครื่องอัดอากาศ
ตBอมานายทหารเรือชาวอังกฤษ John Scott
Haldane และเพื่อนรBวมงานได(พบหนทางในการลด
ความเสี่ยงการเกิดโรค DCS ในนักดําน้ําป 1908
Haldane ได(ตีพิมพตารางการลดความกดที่ประยุกตจาก
US.Navy และ Royal Navy อังกฤษที่ใช(ในนักดําน้ําและ
มีความปลอดภัยมากขึ้น จนมีวิวัฒนาการใช(ประโยชนมา
จนปuจจุบัน
ค.ศ.1928 Cunningham ได(สร(างห(องแชม
เบอร ขนาด 64 ฟุต รูปทรงกลมขนาด 5 ชั้น ในเมือง
คลิฟแลนด USA ชื่อเรียกวBา Steel ball hospital มี
ห(องพัก สBวนการรักษา ห(องเปยโนและความ
สะดวกสบายตBางๆ มีห(องสูบบุหรี่ในชั้นบนสุด และในป

2. 2
เดียวกัน โรงเรียนแพทย Harvard ก็ได(แชมเบอรสําหรับ
ใช(ศึกษาทดลองอีกด(วย
ค.ศ.1934 นายทหารเรือชาวอเมริกา Dr.Albert
R.Behnke ได(รายงานถึงคารบอนไดออกไซดมีผลตBอการ
เกิดออกซิเจนเปbนพิษ (O2 toxicity)และการเมา
ไนโตรเจน (N2 Narcosis) พบวBาไนโตรเจนเปbน
สBวนประกอบของอากาศที่ทําให(เกิดภาวะมึนเมาเมื่ออยูB
ภายใต(ความดันบรรยากาศ ในป 1937 เขาได(ประยุกต
การใช( O2 ในการลดความกดสําหรับการรักษาโรค DCS
ค.ศ.1937 Yarborough ได(วิเคราะหข(อมูลของ
Haldane และสรุปวBาเนื้อเยื่อตBางๆ มีระยะเวลาในการ
คายไนโตรเจนไมBเทBากันจึงได(ศึกษาวิจัยเพิ่มเติมจนได(
กําหนดตารางใหมBของ US.Navy table ที่ใช(จนปuจจุบัน
ในป ค.ศ.1930 Dr.Edgar End สังเกตพบวBาม(า
ที่ลงไปทํางานในอุโมงคที่มีความลึกเปbนระยะเวลานานๆ
ได(ตายลงเมื่อนําขึ้นจากอุโมงค เขาอธิบายวBาเกิดภาวะ
อิ่มตัว (Saturated) ภายใต(ความดันและทํานายวBาม(า
อาจไมBตายถ(าคBอยๆ นําขึ้นจากอุโมงค เขาได(ทดลองโดย
เขาและเพื่อนลงไปอยูBในอุโมงคลึกๆ 100 ฟุตนาน 27
ชั่วโมง แล(วคBอยๆ ลดความดันโดยขึ้นจากอุโมงคใช(เวลา
5 ชั่วโมง เขาไมBเปbนอะไรเลยสBวนเพื่อนเขาเปbน DCS เขา
อธิบายวBาสามารถใช(ออกซิเจนบรรเทาอาการได(ซึ่ง
Behnke ก็ได(สนับสนุนให(ผู(ทํางานในอุโมงคมีการลด
ความกดดันอีกด(วย
ในระยะแรกๆ การใช(แชมเบอรมักใช(อากาศอัด
ยังไมBมีออกซิเจน จนป ค.ศ.1955 Churchill-Davidson
เปbนผู(ริเริ่มนําออกซิเจนแรงดันสูงใช(ในผู(ปHวยรังสีรักษา
โรคมะเร็ง เขาใช(ความดัน 4 บรรยากาศ และดมยาผู(ปHวย
เพื่อปxองกันภาวะชักจากออกซิเจนเปbนพิษ
ค.ศ.1955 ในกรุงอัมสเตอรดัม ฮอลแลนด
Dr.Ite Boerema ได(ทดลองดูดเลือดของหมูออกแล(วใสB
สารละลายแทน โดยหมูสามารถมีชีวิตอยูBได(เมื่อใช(
ออกซิเจนความดันบรรยากาศสูง จากเหตุการณดังกลBาว
เขาใช( HBO ในผู(ปHวยผBาตัดหัวใจที่ต(องใช(ระยะเวลานานๆ
ลดการเสียชีวิตจากการไหลเวียนเลือดล(มเหลว จาก
ความสําเร็จครั้งนี้ Boerema ได(สร(างห(องผBาตัดไว(ในแชม
เบอร ณ มหาวิทยาลัยอัมสเตอรดัม
ค.ศ.1961 Dr.W. H. Brummelkamp แหBง
มหาวิทยาลัยอัมสเตอรดัมได(ตีพิมพผลของออกซิเจน
แรงดันสูงยับยั้งการเจริญของแบคทีเรียชนิดไมBใช(อากาศ
จุลินทรียที่สามารถมีชีวิตอยูBได(ด(วยออกซิเจนจํานวน
น(อยๆ หรือ ไมBมี เชBน กลุBม Gas gangrene ในกลาง
ศตวรรษที่ 20 แชมเบอรสBวนใหญBใช(อากาศอัดเพื่อรักษา
โรคจากการดําน้ํา ตBอมาจึงได(นําออกซิเจนมาใช(ในแชม
เบอร การศึกษาวิจัยได(พบวBา HBO สามารถบําบัดภาวะ
เจ็บปHวยได(หลายประการ จนได(กBอกําเนินองคกรสมาคม
เวชศาสตรใต(น้ําสากล (Undersea Medical Society:
UMS) ขึ้นในป 1972 และตามด(วยคณะกรรมการศึกษา
HBO ในป 1976
ภายใต(ข(อแนะนําและข(อกําหนดของ
คณะกรรมการ UMS มีหน(าที่ให(คําแนะนําและยอมรับ
HBO มาใช(ประโยชนทางการแพทยตBางๆ ด(วยข(อมูล
การศึกษา วิจัย ทดลอง ที่เปbนวิทยาศาสตร

3. 3
ประวัติการรักษาพยาบาลดานเวชศาสตรความดัน
บรรยากาศสูง
ในอดีตบทบาทพยาบาลในด(านการใช(ห(องปรับ
แรงดันบรรยากาศสูงไมBเดBนชัดมากนัก มักเปbนแคBเพียง
ทีมงานของแพทยเฉพาะทางที่ใช( Hyperbaric รBวมรักษา
ในโรคตBางๆ เชBน ศัลยกรรม วิสัญญีกรรม เริ่มมาเดBนชัด
และมีบทบาทมากในกลางทศวรรษที่ 20 ที่มีการให(การ
ดูแลผู(ปHวยระหวBางการให( HBO ปuจจุบันมีพยาบาลเฉพาะ
ทางด(าน Hyperbaric ที่มีผลงานการศึกษาวิจัย
การศึกษาอบรม เปbนผู(นําด(านการบุกเบิกที่สําคัญของ
วงการตลอดระยะเวลา 50 ปที่ผBานมา
Henshaw แพทยและบาทหลวงชาวอังกฤษ
เปbนผู(ริเริ่มใช(ความดันบรรยากาศสูงบําบัดโรคในป ค.ศ.
1662 ด(วยการใช(ห(องป=ดสนิทที่สามารถอัดอากาศเข(าไป
เปbนแรงดันได( ใช(ชื่อวBา Domicilium แม(ไมBมีข(อมูลทาง
วิทยาศาสตรยืนยันถึงวิธีการของเขา Henshaw มีความ
เชื่อวBาภายใต(สภาวะดังกลBาวผู(เข(าบําบัดจะได(รับ
ประโยชนในการรักษาอาการเจ็บปHวยเฉียบพลันจาก
ความดันที่เพิ่มขึ้นทําให(การปHวยอาการดีขึ้น หายใจได(
คลBองขึ้น และมีประโยชนอยBางมากตBอปอด จาก
แนวความคิดนี้ทําให( Junod แพทยชาวฝรั่งเศสได(
ออกแบบห(องปรับแรงดันรูปทรงรีขึ้นในป ค.ศ.1834
ภายใต(มาตรฐานของอุปกรณทนแรงดันประกอบด(วย
โลหะทองแดงที่สามารถทนตBอความดันได(ถึง ๔
บรรยากาศ (ATA) มีอุปกรณประกอบการใช(งานหลาย
อยBาง ใช(อากาศจากเครื่องอัดอากาศและเมื่อมีการค(นพบ
วBาก_าซออกซิเจนสามารถแยกออกเปbนรูปทั้งของเหลว
และก_าซได(ถูกนํามาใช(หายใจเพื่อบําบัดในห(องปรับ
แรงดันสูง แตBไมBมีความชัดเจนมากนัก Junod ได(ใช(ห(อง
ปรับแรงดันโดยเข(าใจวBาการหายใจด(วยอากาศภายใต(
สภาวะแวดล(อมที่มีความดันสามารถเพิ่ม perfusion
ของเนื้อเยื่อได( ซึ่งความจริงเมื่อเพิ่มความดันยBอยของ
ออกซิเจนตามกฎของ Henry law ที่บอกวBาการละลาย
ของแก_สในของเหลวจะเพิ่มมากขึ้นเมื่อมีความดันเพิ่มขึ้น
แตB Junod ก็ไมBได(ผลสรุปจากการใช(ประโยชนที่ชัดเจน
มากนัก
ผลที่ได(รับจากการเข(าบําบัดยังไมBปรากฏแนBชัด
ทั้งในระยะสั้นและหลังจากเข(าบําบัด ดูเหมือนวBาการเข(า
ห(องปรับความดันจะเปbนเพียงสปาแบบหนึ่ง แตBก็ได(รับ
ความนิยมไปทั่วยุโรป การใช(ห(องปรับแรงดันจําเปbนต(อง
ใช(เจ(าหน(าที่เทคนิคในการดูแลระบบและมีแพทยเปbน
ผู(รักษา ในระยะนี้พยาบาลไมBได(มีบทบาทในการดูแลผู(
เข(ารับการบําบัดเพียงแตBมีสBวนรBวมในการจัดเตรียมผู(ปHวย
เพื่อเข(าห(องบําบัด

4. 4
ในคริสตศตวรรษที่ 19 การใช(ห(องปรับแรงดันมี
ขึ้นอยBางแพรBหลายเพื่อใช(บําบัดภาวะเจ็บปHวยตBางๆ ที่
หลากหลายและไมBจําเพาะเจาะจง แตBดูเหมือนวBาจะไมBได(
ประโยชนจากการบําบัดมากนัก การทบทวนข(อมูลตBางๆ
เชิงประจักษที่มีเหตุผลทางวิทยาศาสตร ดูเหมือนจะไมBมี
ประโยชนที่ชัดเจน กBอนคริสตศตวรรษที่ 20 Boyle ได(มี
การค(นพบความสัมพันธของก_าซวBาความดันแปรผันกับ
ปริมาตร ได(อธิบายกลไกการเกิดฟองอากาศในหลอด
เลือดและใช(ทฤษฎีนี้รักษาผู(ปHวยจากโรคน้ําหนีบ(DCS)
ด(วยการให(เข(าไปอยูBภายใต(ความดันใหมB ทฤษฎีและ
วิธีการของบอยล ได(ถูกนํามาใช(ในนักดําน้ําของนาวี
อเมริกา โดยเรียกวิธีนี้วBา Recompression และเรียก
แพทยผู(ดูแลรักษาด(วยแชมเบอรนี้วBา Iron doctor จนได(
พัฒนาเปbนการรักษาหลักของผู(ปHวย DCS ในเวลาตBอมา
ภายใต(ความรับผิดชอบของดูแลของแพทยเวชศาสตรใต(
น้ําและเจ(าหน(าที่เวชศาสตรใต(น้ํา
แชมเบอรได(ถูกใช(อยBางแพรBหลายในแคนซัส ซิตี้
ระหวBางป 1920 โดย Dr. Cunningham ใช(รักษาไข(หวัด
ใหญBที่ระบาดหนักในชBวงสงครามโลกครั้งที่ 1 เขาพบวBา
ได(ผลดีในผู(ปHวยทีมีภาวะเขียว (Cyanosis) และ Coma
ความผิดพลาดได(เกิดขึ้นระหวBางการรักษาภายใต(แรงดัน
เมื่อเครื่องมือของเขาสูญเสียแรงดันทําให(ผู(ปHวยเสียชีวิต
เขายังพยายามค(นหาประโยชนการใช(แชมเบอรในการ
รักษาโรคตBางๆ ในขณะที่การแพทยสมัยใหมBยอมรับให(ใช(
แชมเบอรรักษาโรค DCS. ป 1928 ที่คลิฟแลนดเขาได(
สร(างแชมเบอรขนาดใหญBที่มีเส(นผBาศูนยกลาง 64 ฟุตสูง
5ชั้น แตBละชั้นมี 12 เตียง พร(อมสิ่งอํานวยความสะดวก
คล(ายโรงแรมเพื่อใช(รักษาโรคที่หลากหลาย แตBถูก
สอบสวนโดยสมาคมแพทยอเมริกันเกี่ยวกับประสิทธิผลที่
เชื่อถือได(ทางการแพทยที่เขาทําและเขาก็ไมBสามารถแก(
ตBางได( จึงถูกระงับการดําเนินการใช(บําบัดที่ไมBมีผลยืนยัน
ตBอไป
ในป 1930 วงการดําน้ําเชิงพาณิชย ได(รBวมกับ
วิศวกรภาคพลเรือนดําเนินการพัฒนาแชมเบอรเพื่อ
นํามาใช(ในงานดําน้ําอยBางมีประสิทธิภาพจนถึง
คริสตศตวรรษที่ 20 ในห(วงระหวBางป 1950 การนําแชม
เบอรมาใช(ประโยชนทั้งสถานที่ดําน้ําและใน
สถานพยาบาลยังไมBมีพยาบาลเข(าไปเกี่ยวข(องด(วย ใช(
ทหารหรือพลเรือนทางการดําน้ําเพื่อดูแลผู(ปHวยเจ็บ
เทBานั้น
จวบจนกระทั่ง Dr.Boerema แพทยชาว
ฮอลแลนดได(ค(นพบและตีพิมพ การนําเวชศาสตรความ
ดันบรรยากาศสูงมาใช(ตามทฤษฎี Life without blood
โดยทําการผBาตัดผู(ปHวยโรคหัวใจในแชมเบอรเพื่อ
แก(ปuญหา Ischemic รBวมกับการทําให(อุณหภูมิรBางกาย
ลดลง แตBได(ผลไมBเปbนที่นBาพอใจนัก จนเขาได(ทดลองนํา
เลือดหมูออกจนหมดแล(วใช(สารน้ําเข(าไปทดแทนโดยให(
หมูอยูBภายใต(แรงดัน 3 ATA และให( O2 100 % หมู
สามารถมีชีวิตอยูBได(ตามปกติ เพราะออกซิเจนที่ละลาย
ในพลาสมาสามารถสBงออกซิเจนให(เนื้อเยื่อของรBางกาย
สามารถคงเมตาบอลิซึม ตBอไปได( Dr.Boerema และ
ทีมงานจึงได(ทําการผBาตัดหัวใจแบบเป=ดภายใต(ความดัน
บรรยากาศสูงที่สามารถยืดระยะเวลาการเกิดภาวะ
Ischemic และประสบผลสําเร็จในการผBาตัดมากขึ้น การ
ค(นพบในครั้งนี้ทําให(วงการแพทยยกยBองให(เขาเปbนบิดา
แหBงการแพทยด(าน Hyperbaric Medicine สมัยใหมB

5. 5
บทบาทของพยาบาลด(านด(านเวชศาสตรความ
ดันบรรยากาศสูงได(เริ่มขึ้นหลังจาก ค.ศ.1950 ในฐานะผู(
จัดเตรียมผู(ปHวยผBาตัดหัวใจในแชมเบอร การดูแลผู(พักฟ…†น
หลังผBาตัดหัวใจและดูแลผู(ปHวยวิกฤติหัวใจ ได(มีการ
ฝ‡กอบรมพยาบาลให(มีความรู(ด(านเวชศาสตรความดัน
บรรยากาศสูงอยBางปลอดภัย ห(องผBาตัดหัวใจในแชม
เบอรมีขนาดใหญBพอสําหรับการติดตั้งเครื่องมือและ
ทีมงานห(องผBาตัด หลังจากนั้นในป 1959 ผู(รBวมงานของ
Dr.Boerema ชื่อ W.H.Brummelkamp ได(ค(นพบวBา
Hyperbaric Oxygen สามารถยับยั้งแบคทีเรียกลุBม
Anaerobe จึงได(นํามาใช(กับผู(ปHวยติดเชื้อที่หมดหวัง เชBน
แก_สแกงกรีน, การถูกตัดแขนขา HBO สามารถลดการ
ติดเชื้อและถูกตัดอวัยวะลงได( จากการศึกษาและตรวจ
ทางห(องปฏิบัติการพบวBาลดการเกิดพิษตBอระบบ
ไหลเวียน (Systemic toxicity) จากการรักษาด(วยแชม
เบอรที่ได(ประโยชนกว(างขวางนี้ทําให(มีความต(องการ
พยาบาลเข(ารBวมทีมเพื่อจัดการดูแลผู(ปHวย HBO เพิ่มมาก
ขึ้นแตBไมBได(เข(าไปอยูBภายในแชมเบอรกับผู(ปHวยจึงทําให(
เกิดแนวคิดที่จะฝ‡กอบรมพยาบาลเวชศาสตรความดัน
บรรยากาศสูงขึ้น (Hyperbaric Nurse) เพื่อใช(ดูแลผู(ปHวย
ในระหวBางให( HBO ในแชมเบอร
ในห(วงป ค.ศ.1960 แชมเบอรขนาดใหญBได(ถูก
สร(างขึ้นโดยมีห(องผBาตัดไว(ภายในสําหรับไว(ผBาตัดหัวใจ
ทําSkin graft-flap, รักษาแผล, พิษจาก CO , ภาวะขาด
เลือดและแผลไหม(จากความร(อนมีการรายงานข(อมูลเชิง
ประจักษมากขึ้นและได(มีการจัดตั้งสมาคม Undersea
Medical Society (UMS) ในป 1967 เปลี่ยนชื่อเปbน
Undersea and Hyperbaric Medical Society:
UHMS ตั้งแตBป ค.ศ 1986 ถึงปuจจุบัน โดยมีหน(าที่ให(
คําแนะนํา ยอมรับผลการใช( HBO รักษาภาวะตBางๆ ที่มี
ข(อมูลเชิงประจักษและเปbนวิทยาศาสตร
ในป 1964 วารสารแพทยในประเทศแคนาดา
ได(รายงานความปลอดภัยของพยาบาลผู(เขาไปทําหน(าที่
ดูแลผู(ปHวยในแชมเบอรของ Royal Victoria hospital
เมืองมอนทรีล วBามีความเสี่ยงตBอการเกิดโรค
Decompression sickness: DCS หากมีการเข(าไป
ปฏิบัติงานภายใต(ความดันมากกวBา 2 บรรยากาศ (ATA)
และได(มีการตรวจสอบสมรรถภาพของปอดสําหรับนักดํา
น้ําหรือผู(ทํางานภายใต(ความดันบรรยากาศกBอนการเข(า
ทํางาน
ในป 1969 Ledingham และ Davidson ได(มี
การตีพิมพใน British medical Journal วBาการที่

6. 6
บาลเข(าทํางานภายใต(ความดันบรรยากาศสูง อาจสBงผล
ตBอสุขภาพและได(มีการตรวจกระดูกด(วยรังสีเพื่อพิสูจนวBา
ผู(ปฏิบัติงานในแชมเบอรมีผลกระทบตBอกระดูกหรือไมB ใน
ปเดียวกัน Tony bishop พยาบาลในราชนาวี
ออสเตรเลียได(เข(าไปปฏิบัติงานดูแลผู(ปHวยดําน้ําในแชม
เบอรที่โรงพยาบาล จากประสบการณทําให(เธอเปbนผู(
ริเริ่มให(มีการจัดหลักสูตรการดูแลผู(ปHวยในแชมเบอรใน
ราชนาวีออสเตรเลียและได(มีการจัดตั้งสมาคมพยาบาล
เทคนิคคว ามดั น บร ร ย ากา ศสูง (Hyperbaric
Technician and Nurse Association : HTNA) เธอ
ได(รับกลBาวขานวBาเปbนพยาบาลเวชศาสตรความดัน
บรรยากาศสูงคนแรกของออสเตรเลีย
ตBอมาได(จัดให(มีพยาบาลดูแลผู(ปHวยที่เข(ารักษาใน
แชมเบอรแบบคนเดียว (Acrylic monoplace) พัฒนาสูB
การฝ‡กอบรมพยาบาลดูแลผู(ปHวยใน Multiplace
chamber แตBยังไมBได(พัฒนาเทคโนโลยีอื่นๆ เชBน ระบบ
อัดอากาศ ระบบดับเพลิง ถังเก็บอากาศ เปbนต(น การ
ดําเนินการศึกษาอบรมผู(ดูแลในแชมเบอรได(พัฒนาและ
เพิ่มประสิทธิภาพมากขึ้น ภาคเอกชนก็ได(มีการจัดหา
แชมเบอรไว(ใช(งานมากขึ้น ความต(องการพยาบาลผู(ดูแล
ในระบบห(องปรับบรรยากาศก็มีมากขึ้น มีพยาบาลชาว
อเมริกันทBานหนึ่งที่ได(รับการกลBาวถึงคือ Alice Le
Veille Gaul เธอทํางานในราชนาวีอเมริกัน ได(เข(ารBวม
ทีมจัดตั้งการฝ‡กอบรมเวชศาสตรความดันบรรยากาศสูง
ใน Longbeach Naval Shipyard แคลิฟอรเนีย โดยใช(
พลเปลเปbนผู(ควบคุมดูแลเครื่องแชมเบอรและโรคจาก
การดําน้ําภายใต(การกํากับดูแลของ Dr.George B.Hart
การบริหารจัดการดูแลแชมเบอรของ Alice ได(รับความ
นิยมแพรBหลายในโรงพยาบาล ในเวลาไมBนานเธอได(
จัดระบบให(โรงพยาบาล Long Beach Memorial ด(าน
การใช( Monoplace จนเปbนแบบแผนการจัดการ
ฝ‡กอบรมมาตั้งแตBปลาย ค.ศ.1970
มีพยาบาลผู(ได(รับการฝ‡กอบรมด(าน Hyperbaric
ที่มีความสําคัญในฐานะเปbนผู(บุกเบิกด(านปฏิบัติการดูแล
ผู(ปHวยวิกฤติ Diana Norkool หลังจากได(มีการติดตั้งแชม
เบอรที่ Mason Medical center ใน Seattle ในป
1970 เธอได(ศึกษาสรีรวิทยาเกี่ยวกับการดําน้ํา ได(ศึกษา
ทดลองเพื่อพิสูจนข(อสงสัยตBางๆ และได(สมัครเข(ารBวมทีม
วิจัย จนได(ตีพิมพงานวิจัยด(าน Hyperbaric medicine
เรื่อง CO Poisoning การบาดเจ็บของเนื้อเยื่อจาก
ผลกระทบของรังสีรักษา ตลอดจนการจัดการกับภาวะ
วิกฤติทั้งผู(ใหญBและเด็กในแชมเบอร การทดลองใช( HBO
กับแผลไหม(ในหนูและอื่นๆ อีกหลายเรื่อง
หลังจากสมาคมแพทยเวชศาสตรใต(น้ําและความ
ดันบรรยากาศสูง (UHMS) ได(ถูกเป=ดตัว กําหนด
ภาระหน(าที่และแนะนํามวลสมาชิกทางการแพทย นัก
เทคนิคการแพทยด(านเวชศาสตรใต(น้ําและความดัน
บรรยากาศสูง พยาบาลความดันบรรยากาศสูง ก็ได(เข(า
เปbนสมาชิกและมีบทบาทในการกําหนดทิศทางของ
สมาคมให(พัฒนาเข(มแข็งมากขึ้น Dianna De-Jesus

7. 7
และ Valerie Messina พยาบาลความดันบรรยากาศสูง
แหBงโรงพยาบาล Long Beach Memorial ได(เข(ารBวม
สัมมนากับสมาคม UHMS ในป 1985 พร(อมกับพยาบาล
สาขาอื่นๆ และได(รBวมกันจัดตั้งสมาคมพยาบาลเวช
ศาสตรความดันบรรยากาศสูง (Baromedical Nursing
Association: BNA) ซึ่งเปbนสมาคมที่มีความเชี่ยวชาญใน
สาขาพยาบาลเวชศาสตรความดันบรรยากาศสูง สามารถ
เชื่อมโยงกับสาขาการแพทยและดูแลสุขภาพอื่นๆ BNA
ได(กําหนดมาตรฐานตBางๆของระบบ กําหนดการศึกษา
อบรมพยาบาลที่เกี่ยวข(อง ตลอดจนการศึกษาวิจัย
Diane เปbนนายกสมาคม BNA คนแรก ในป 1988 มี
สมาชิกรวม 176 คน ในระหวBางปที่ดํารงตําแหนBง Diane
Norkool ประสบความสําเร็จในการผลักดันการศึกษา
ทางเวชศาสตรความดันบรรยากาศสูงและประสานความ
รBวมมือกับ UHMS ให(การนําเสนอทางวิชาการ เธอเปbน
ผู(นําที่เข(มแข็งในสมาคม BNA และได(เขียนมาตรฐาน
ความรู(ลงในตําราเวชศาสตรความดันบรรยากาศสูงของ
Dr.Kindwall ในป 1996 เธอได(รับการเสนอให(ได(รับ
รางวัลอันทรงเกียรติจาก BNA และมีสBวนในการพัฒนา
ด(าน Hyperbaric Nursing เปbนอยBางมากจนเปbนที่
ยอมรับแตBเสียชีวิตลงในวัยเพียง 56 ป เทBานั้น
BNA เปbนผู(กําหนดแนวทางการจัดหลักสูตรด(าน
Hyperbaric Nursing ในป 1995 และจัดหลักสูตร
ประกาศนียบัตร Certified Hyperbaric Registered
Nurse: CHRN ตลอดทั้งหลักสูตร Advanced CHRN:
ACHRN สําหรับผู(เชี่ยวชาญตลอดทั้งรับผิดชอบงาน
ศึกษาวิจัย และ CHRN-C สําหรับพยาบาลเวชศาสตร
ความดันบรรยากาศสูงทางคลินิกในระดับ Master's
degree และมีประสบการณด(าน Hyperbaric ไมBน(อย
กวBา 5 ปขึ้นไป ในไมBกี่ปมานี้ได(มีการจัดทําหลักสูตร
BNACB สําหรับพยาบาลผู(มีความเชี่ยวชาญทางเวช
ศาสตรความดันและการดูแลแผล พยาธิสรีรวิทยา ตลอด
ทั้งบริหารงานด(านนี้
ในปลาย ค.ศ.1990 UHMS ได(จัดโปรแกรม
การศึกษา 40 ชั่วโมง ด(านเวชศาสตรความดันบรรยากาศ
สูง ได(เพิ่มเติมเนื้อหาด(านการสํารวจตรวจสอบอะคริลิค
ของ Monoplace การจัดการความปลอดภัย สุขภาพ
กับการดําน้ําและการดูแลแผล มีการรBวมมือกันระหวBาง
โรงพยาบาลกับภาคเอกชนในการพัฒนาการจัดการและ
องคความรู(ด(านเวชศาสตรความดันบรรยากาศสูงมากขึ้น
นับเปbนโอกาสที่ดีของพยาบาลที่จะพัฒนาความรู(ความ
ชํานาญ การนําเสนอผลงานหรือเข(าศึกษาอบรมให(มี
ความเชี่ยวชาญด(านนี้เพื่อเปbนทีมงานที่ดีด(านเวชศาสตร
ความดันบรรยากาศสูง
ในป 2010 UHMS ได(จัดทีมสํารวจหนBวยงานที่มี
ห(องแชมเบอรเพื่อสร(างมาตรฐานและความเข(มแข็ง
ถูกต(องของระบบห(องปรับ ทีมงานประกอบไปด(วย
แพทย พยาบาล และชBางเทคนิค ที่ผBานการอบรมและมี
ประกาศนียบัตรเข(าตรวจสอบหนBวยงานห(องปรับความ
ดันที่ร(องขอ ตBอมา UHMS ได(ทําข(อตกลงกับหนBวยกํากับ
มาตรฐาน (Joint Commission) เปbนผู(ตรวจสอบและ
ออกใบรับรองมาตรฐานห(องปรับบรรยากาศเพื่อคุณภาพ
ความปลอดภัย

8. 3
ประวัติการรักษาพยาบาลดานเวชศาสตรความดัน
บรรยากาศสูง
ในอดีตบทบาทพยาบาลในด(านการใช(ห(องปรับ
แรงดันบรรยากาศสูงไมBเดBนชัดมากนัก มักเปbนแคBเพียง
ทีมงานของแพทยเฉพาะทางที่ใช( Hyperbaric รBวมรักษา
ในโรคตBางๆ เชBน ศัลยกรรม วิสัญญีกรรม เริ่มมาเดBนชัด
และมีบทบาทมากในกลางทศวรรษที่ 20 ที่มีการให(การ
ดูแลผู(ปHวยระหวBางการให( HBO ปuจจุบันมีพยาบาลเฉพาะ
ทางด(าน Hyperbaric ที่มีผลงานการศึกษาวิจัย
การศึกษาอบรม เปbนผู(นําด(านการบุกเบิกที่สําคัญของ
วงการตลอดระยะเวลา 50 ปที่ผBานมา
Henshaw แพทยและบาทหลวงชาวอังกฤษ
เปbนผู(ริเริ่มใช(ความดันบรรยากาศสูงบําบัดโรคในป ค.ศ.
1662 ด(วยการใช(ห(องป=ดสนิทที่สามารถอัดอากาศเข(าไป
เปbนแรงดันได( ใช(ชื่อวBา Domicilium แม(ไมBมีข(อมูลทาง
วิทยาศาสตรยืนยันถึงวิธีการของเขา Henshaw มีความ
เชื่อวBาภายใต(สภาวะดังกลBาวผู(เข(าบําบัดจะได(รับ
ประโยชนในการรักษาอาการเจ็บปHวยเฉียบพลันจาก
ความดันที่เพิ่มขึ้นทําให(การปHวยอาการดีขึ้น หายใจได(
คลBองขึ้น และมีประโยชนอยBางมากตBอปอด จาก
แนวความคิดนี้ทําให( Junod แพทยชาวฝรั่งเศสได(
ออกแบบห(องปรับแรงดันรูปทรงรีขึ้นในป ค.ศ.1834
ภายใต(มาตรฐานของอุปกรณทนแรงดันประกอบด(วย
โลหะทองแดงที่สามารถทนตBอความดันได(ถึง ๔
บรรยากาศ (ATA) มีอุปกรณประกอบการใช(งานหลาย
อยBาง ใช(อากาศจากเครื่องอัดอากาศและเมื่อมีการค(นพบ
วBาก_าซออกซิเจนสามารถแยกออกเปbนรูปทั้งของเหลว
และก_าซได(ถูกนํามาใช(หายใจเพื่อบําบัดในห(องปรับ
แรงดันสูง แตBไมBมีความชัดเจนมากนัก Junod ได(ใช(ห(อง
ปรับแรงดันโดยเข(าใจวBาการหายใจด(วยอากาศภายใต(
สภาวะแวดล(อมที่มีความดันสามารถเพิ่ม perfusion
ของเนื้อเยื่อได( ซึ่งความจริงเมื่อเพิ่มความดันยBอยของ
ออกซิเจนตามกฎของ Henry law ที่บอกวBาการละลาย
ของแก_สในของเหลวจะเพิ่มมากขึ้นเมื่อมีความดันเพิ่มขึ้น
แตB Junod ก็ไมBได(ผลสรุปจากการใช(ประโยชนที่ชัดเจน
มากนัก
ผลที่ได(รับจากการเข(าบําบัดยังไมBปรากฏแนBชัด
ทั้งในระยะสั้นและหลังจากเข(าบําบัด ดูเหมือนวBาการเข(า
ห(องปรับความดันจะเปbนเพียงสปาแบบหนึ่ง แตBก็ได(รับ
ความนิยมไปทั่วยุโรป การใช(ห(องปรับแรงดันจําเปbนต(อง
ใช(เจ(าหน(าที่เทคนิคในการดูแลระบบและมีแพทยเปbน
ผู(รักษา ในระยะนี้พยาบาลไมBได(มีบทบาทในการดูแลผู(
เข(ารับการบําบัดเพียงแตBมีสBวนรBวมในการจัดเตรียมผู(ปHวย
เพื่อเข(าห(องบําบัด

9. 9
การศึกษาตBอเนื่อง กฎระเบียบ ข(อกําหนดตBางๆ ตลอดทั้ง
การวิจัยทางการพยาบาลด(าน HBO และในป 2006
Deborah Shefield พยาบาลเวชปฏิบัติจากแอนโตนิโอ
รBวมกับสามี Rob ซึ่งเปbน Technician ได(จัดทําเอกสาร
คูBมือการทดสอบเพื่อให(ประกาศนียบัตรด(านชBางเทคนิค
และพยาบาลวิชาชีพด(านห(องปรับแรงดันบรรยากาศสูง
(CHT,CHRN) ใช(ชื่อวBา Certification Exam Practice
Book ซึ่งมีประโยชนด(านมาตรฐานการฝ‡กอบรมอยBาง
มาก
ปuจจุบัน UHMS ได(จัดหาทุนจํานวนมากเพื่อ
สBงเสริมให(พยาบาลและ Technician ได(มีโอกาสนําเสนอ
บทความวิชาการ การศึกษาทดลอง หรือการเข(ารBวม
ประชุมสัมมนา (Scientific meeting) พยาบาลเวช
ศาสตรความดันบรรยากาศสูงควรมีองคความรู(อื่นๆ
เพิ่มเติม เชBน การดูแลแผลติดเชื้อเรื้อรัง การดูแลผู(ปHวย
วิกฤติ ในหนBวยงานเวชศาสตรความดันบรรยากาศสูง
พยาบาลความดันบรรยากาศสูงได(เข(ามามีบทบาทและ
พัฒนาการจัดการดูแลผู(ปHวยในระบบตลอดทั้งเครื่องมือ
ให(มีมาตรฐานมากขึ้น ปuจจุบันมีห(องปรับบรรยากาศทั้ง
ชนิด Multiplace และ Monoplace ทั่วโลกมากกวBา
1,000 เครื่อง เฉพาะในอเมริกามี Monoplace มากถึง
200 เครื่อง ในป 1997 UHMS ได(มอบรางวัลผู(
สร(างสรรคด(านการจัดการความปลอดภัยดีเดBนมีพยาบาล
เข(ารBวมรับรางวัลถึง 3 ราย คือ Christy Pirone, Terry
Beard และ Stacy Handley
เพื่อให(งBายตBอการเผยแพรBความรู( พยาบาลได(มี
สBวนในการจัดระบบสื่อสารทั้งการตีพิมพ การทําเว็บไซต
www.MedEdOnline.org เพื่อให(ได(ศึกษาเรียนรู(
ตBอเนื่อง การจัดทําคูBมือตBางๆอยBางมากมาย การเปbน
คณะกรรมการ Accredit ของ UHMS พยาบาลที่ได(รับ
คัดเลือกเปbนผู(บริหารของ UHMS ในป 2010 คือ Stacy
Handley ศาสตรทางด(านเวชศาสตรความดันบรรยากาศ
สูงยังคงต(องได(รับการพัฒนาเพื่อให(ได(รับการยอมรับที่
กว(างขวาง มีความชัดเจนและมีประโยชนตBอสังคมอยBาง
แท(จริง พยาบาลซึ่งเปbนผู(ปฏิบัติงานและผู(รับผิดชอบใน
ระบบสBวนใหญB ยังเปbนความท(าทายอยBางยิ่ง การศึกษา
ค(นคว(า ทดลอง บนพื้นฐานทางวิทยาศาสตรเฉกเชBน การ
ค(นพบเหมือนในอดีตที่ผBานมาในงานเวชศาสตรความดัน
บรรยากาศสูง เพื่อให(เกิดคุณคBาอยBางแท(จริงตBอไป
ความเป$นมาของเวชศาสตรใตน้ําในประเทศไทย
เวชศาสตรใต(น้ําในประเทศไทย สันนิษฐานวBานBาจะเริ่ม
ขึ้นประมาณพุทธศักราช ๒๔๘๑ ซึ่งเปbนห(วงเวลาที่
กองทัพเรือมีการขึ้นประจําการเรือดําน้ําเปbนครั้งแรกและ
มีการอ(างในบันทึกวBา กองทัพเรือได(สBงแพทยไปศึกษา
และดูงานด(านเวชศาสตรเรือดําน้ําที่ประเทศญี่ปุHน แตBไมB
พบหลักฐานเอกสารยืนยันแนBชัด
เวชศาสตรใต(น้ําในระยะแรกมีความสําคัญกับผู(
ปฏิบัติการใต(น้ําของกองทัพเรือเปbนอยBางมาก ในระยะ
กBอนพุทธศักราช ๒๕๐๐ (ไมBมีหลักฐานการระบุเวลาที่
แนBนอน) มีการปฏิบัติการใต(น้ําของแผนกประดาน้ํา กอง
ทุBนระเบิด กรมสรรพาวุธทหารเรือ (กองประดาน้ําและ
ถอดทําลายอมภัณฑ กรมสรรพาวุธทหารเรือ ในปuจจุบัน)
มีการดําน้ําแบบรับอากาศจากผิวน้ําโดยใช(เครื่องอัด
อากาศแบบคันโยก ประมาณป พ.ศ. ๒๕๐๐-๒๕๐๓
กองทัพเรือได(สBงนายทหารเรือ ๔ นายไปศึกษาวิชาการ
ดําน้ําที่เกาะกวมกองทัพเรือสหรัฐอเมริกาและในเวลา
ตBอมาได(เป=ดหลักสูตรการประดาน้ํา(สมัยใหมB) ขึ้นเปbน
ครั้งแรกใน พ.ศ.๒๕๐๓ มาจนถึงปuจจุบัน สันนิษฐานวBา
กรมสรรพาวุธทหารเรือเปbนหนBวยงานแรกที่มีห(องปรับ
แรงดันบรรยากาศสูงในประเทศไทยเปbนชนิดบรรจุได( ๑
คน แตBไมBทราบที่มาอาจเปbนความชBวยเหลือจากทาง
สหรัฐอเมริกา ไมBพบบันทึกหรือเอกสารหลักฐาน ใช(งาน

10. 10
ในการรักษาผู(ปHวยโรคที่เกิดจากการดําน้ําในเวลานั้น
ชBวงเวลาใกล(เคียงกัน ได(ถือกําเนิดจากการฝ‡กลับสุด
ยอดให(กับนักทําลายใต(น้ําจูBโจม(มนุษยกบ) รุBนแรกของ
ไทย ประมาณปลายป พ.ศ. ๒๔๙๕ ที่ทําการฝ‡กโดยนัก
ทําลายใต(น้ําของกองทัพเรือสหรัฐอเมริกา ณ เกาะลึกลับ
แหBงหนึ่ง (คาดวBาเปbนเกาะกวม) หลังการฝ‡กสําเร็จได(
กลับมาปฏิบัติงานพร(อมกับจัดตั้งหมวดทําลายใต(น้ํา
(หนBวยสงครามพิเศษทางเรือในปuจจุบัน) และครูเหลBานี้ได(
ทําการฝ‡กนักทําลายใต(น้ําเรื่อยมา จากเดิมใช(เรือหลวง
ทBาจีนเปbนที่ฝ‡กสอน ย(ายไปฝ‡กที่เกาะพระแทนจนถึง
ปuจจุบัน การฝ‡กและการปฏิบัติงานจริงในระยะแรกยังไมB
มีแพทยหรือพยาบาลเวชศาสตรใต(น้ําสนับสนุน จึงอาศัย
นักทําลายใต(น้ําจูBโจมที่จบหลักสูตรจBาพยาบาลของกรม
แพทยทหารเรือมาเปbนทั้งครูฝ‡กและเจ(าหน(าที่พยาบาล
สนับสนุนการฝ‡กหรือที่เรียก"ครูกบพยาบาล" รBวมกับ
แพทยและพยาบาลจาก โรงพยาบาลอาภากรเกียรติวงศ
ตBอมามีแพทยและพยาบาลที่จบหลักสูตรเวชศาสตรใต(น้ํา
มาให(การสนับสนุนการฝ‡กที่หมวดทําลายใต(น้ําฯ มีห(อง
ปรับบรรยากาศชนิดบรรจุได( ๑ คน ซึ่งคาดวBาได(รับจาก
ความชBวยเหลือจากทางสหรัฐอเมริกาเชBนกัน ซึ่งได(ใช(ใน
การรักษาผู(ปHวยที่เกิดโรคจากการดําน้ําและมีการรายงาน
บันทึกเปbนหลักฐานการรักษาเปbนครั้งแรก โดย นาวาโท
นายแพทย มนัส ไวอาษา (ยศขณะนั้น)
เวชศาสตรใต(น้ําในประเทศไทยจากบันทึกหลักฐาน
ทางเอกสาร เริ่มจากการไปดูงานเวชศาสตรใต(น้ําที่
กองทัพเรือสหรัฐฯ มลรัฐ ฮาวาย ประเทศสหรัฐอเมริกา
ของนายแพทยใหญBทหารเรือ พลเรือตรีนายแพทย สนิท
โปษะกฤษณะ (ยศขณะนั้น) ทBานมีความหBวงใย
ผู(ปฏิบัติงานใต(น้ําของกองทัพเรือ นักทําลายใต(น้ํา และ
นักประดาน้ําของกองทัพเรือเปbนอยBางมาก ได(ให(
คําแนะนํากับผู(บังคับบัญชาตลอดจนได(เขียนบทความ
ทางเวชศาสตรใต(น้ําเปbนครั้งแรก ลงในขBาวสารแพทยนาวี
ตั้งแตBฉบับแรกๆ เมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๓ ตBอมาทางกองทัพเรือ
สหรัฐฯ ได(ให(ทุนชBวยเหลือทางทหาร หรือ Military
Assistant Program : MAP (ปuจจุบันคือ IMET) กรม
แพทยทหารเรือจึงได(สBง เรือเอกนายแพทย เจริญ บุณย
ประเสริฐ (ยศในขณะนั้น) ไปเรียนหลักสูตรแพทยเวช
ศาสตรใต(น้ํา (Diving Medial Officer : DMO) เปbนทBาน
แรก เมื่อป พ.ศ.๒๕๐๖ หลังจากกลับมาทBานได(เริ่มสอน
วิชานี้ในที่ตBาง ๆ ได(แกB โรงเรียนนายเรือ กองการฝ‡กกอง
เรือยุทธการ กรมสรรพาวุธทหารเรือ และเปbนที่ปรึกษา
ให(กับผู(บังคับบัญชาในหนBวยงานของกองทัพเรือ จากนั้น
กรมแพทยทหารเรือได(สBงแพทยไปเข(ารับการอบรมด(าน
เวชศาสตรใต(น้ําเปbนระยะๆที่กองทัพเรือสหรัฐอเมริกา
และกองทัพเรือออสเตรเลียซึ่งได(นําความรู(มาพัฒนางาน
ด(านเวชศาสตรใต(น้ําเปbนลําดับ
ในป พ.ศ.๒๕๑๖ ได(จัดตั้งแผนกเวชศาสตร
ใต(น้ําและการบิน ขึ้นตรงกับกองวิทยาการ กรมแพทย
ทหารเรือ โดยมีแตBโครงสร(างอัตรายังไมBมีการปฏิบัติงาน
ในความรับผิดชอบเนื่องจากอยูBในระหวBางการจัดหาห(อง
ปรับบรรยากาศและการเตรียมการฝ‡กพยาบาลเวช
ศาสตรใต(น้ํา ตBอมาเมื่อ ๒๘ กันยายน พ.ศ. ๒๕๓๐ ได(
เปลี่ยนแผนกนี้ขึ้นเปbนกองเวชศาสตรใต(น้ําและการบิน
โดยขึ้นตรงกับกรมแพทยทหารเรือ
การพัฒนางานเวชศาสตรใต(น้ําเริ่มเกิดขึ้นจริงจัง
เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๗ การค(นพบโบราณวัตถุประเภทสังคโลก
จํานวนมากบริเวณซากเรือจมในรBองน้ําลึกใกล(เกาะคราม
ที่จมอยูBใต(ท(องทะเลในอBาวสัตหีบ จังหวัดชลบุรี
หนBวยงานโบราณคดีใต(น้ํา กรมศิลปากร รBวมกับ
กองทัพเรือ ได(ทําการสํารวจค(นหา อาจนับได(วBาหนBวย
โบราณคดีใต(น้ํา กรมศิลปากร เปbนหนBวยงานราชการทาง
พลเรือนหนBวยแรกที่มีการพัฒนางานเวชศาสตรใต(น้ํา ใน
การสํารวจครั้งนั้นมีเจ(าหน(าที่เสียชีวิตจากโรคที่เกิดจาก
การดําน้ํา ๒ คน และพิการเปbนอัมพาตตลอดชีวิต ๑ คน

11. 11
หนึ่งในนี้เปbนนักดําน้ําของหมวดทําลายใต(น้ําจูBโจม กอง
เรือยุทธการ ตBอมาเมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๙ กองทัพเรือรBวมกับ
กรมศิลปากรได(จัดสรรงบประมาณเพื่อทําการจัดหา
อุปกรณในการรักษาโรคจากการดําน้ํา ในป พ.ศ.๒๕๒๐
กองทัพเรือได(จัดซื้อห(องปรับแรงดันบรรยากาศสูงชนิด
บรรจุได(หลายคนจากสหรัฐอเมริกา ขนาด ๔ + ๑ ที่นั่ง
โดยได(ติดตั้งไว(ที่ หมวดทําลายใต(น้ําจูBโจม กองเรือ
ยุทธการ ที่เกาะพระ ตBอมาเมื่อป ๒๕๒๓ ได(ย(ายมาพร(อม
กับการจัดตั้งแผนกเวชศาสตรใต(น้ําและการบิน
โรงพยาบาลอาภากรเกียรติวงศ ฐานทัพเรือสัตหีบ
เนื่องจากมีความพร(อมในด(านการรักษามากกวBา
ในระยะแรก ๆ ของการมีห(องปรับแรงดัน
บรรยากาศสูงมีผู(ปHวยไมBมากนัก สBวนหนึ่งมาจากปากน้ํา
ประแสร จังหวัดระยอง ต(องนั่งเรือข(ามฟากไปรักษาด(วย
ห(องปรับบรรยากาศที่เกาะพระ มีหลักฐานรายงานการ
รักษาผู(ปHวยที่เกิดจากการดําน้ําครั้งแรกในประเทศไทยลง
ในวารสารแพทยนาวี โดยนาวาโทนายแพทย มนัส ไว
อาษา (ยศขณะนั้น) เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๙ โดยผู(ปHวยรายแรก
เปbนจBาทหารเรือปHวยเปbนโรคจากการดําน้ําจากการดําน้ํา
ค(นหาโบราณวัตถุ รBวมกับกรมศิลปากร แม(วBาจะรอดชีวิต
แตBก็เปbนอัมพาตตลอดชีวิตและออกจากราชการในเวลา
ตBอมา
เวชศาสตรใต(น้ําในระยะกBอนที่จะมีการดําน้ํา
สมัครเลBนหรือการดําแบบสคูบานั้นไมBเพียงแตBมี
ความสําคัญตBอหนBวยงานราชการทั้งทหารและพลเรือน
หากมีความสําคัญตBอประชาชนคนไทยด(วย โดยเฉพาะ
คนไทยที่อาศัยอยูBตามชายทะเลหรือที่เรียกกันวBา
"ชาวเล" ได(แกBชาวอุรักลาโว_ย หรือไทยใหมB เปbนต(น หา
เลี้ยงชีพด(วยการทําประมงมาตั้งแตBบรรพบุรุษ มีการดํา
น้ําแบบกลั้นหายใจเพื่อหาสัตวทะเล เมื่อประมาณ ๔๐ ป
ที่ผBานมาเริ่มมีการดําน้ําด(วยการใช(อากาศจากผิวน้ําโดย
เครื่องอัดอากาศรวมทั้งในชาวเลอุรักลาโว_ย การดําน้ํา
ด(วยวิธีนี้สBงผลให(มีการปHวยเจ็บด(วยโรคจากการดําน้ําเปbน
จํานวนมาก มีการรายงานการเจ็บปHวยเปbนบันทึกหลาย
ฉบับ สBวนหนึ่งมีการเพิ่มขึ้นของการดําน้ําแบบสคูบาใน
นักทBองเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวตBางประเทศมากขึ้น
สBงผลให(กระทรวงสาธารณสุขได(ให(ความสําคัญและมี
มาตรการในการให(ความรู(กับนักดําน้ํากลุBมนี้และให(มีการ
จัดหาห(องปรับแรงดันบรรยากาศสูงไว(ประจําที่ รพ.วชิระ
ภูเก็ต และสถานที่ทBองเที่ยวอื่นๆ ในปuจจุบัน
การเตรียมการเพื่อรองรับการปฏิบัติงานของเรือ
ดําน้ําของกรมแพทยทหารเรือ และการจัดตั้งกองเวช
ศาสตรใต(น้ําและการบิน ทําให(กองทัพเรือได(จัดซื้อห(องปรับ
แรงดันบรรยากาศสูง เมื่อป พ.ศ.๒๕๒๘ ในปเดียวกันกอง
การศึกษา กรมแพทยทหารเรือได(เป=ดการอบรมหลักสูตร
เทคนิคเวชศาสตรใต(น้ําขึ้นเปbนครั้งแรกในประเทศไทย อีก
ทั้งกรมแพทยทหารเรือได(สBงแพทย ๓ คน ไปอบรมการ
รักษาผู(ปHวยด(วยออกซิเจนแรงดันบรรยากาศสูง(HBO) ที่มล
รัฐแมรี่แลนด สหรัฐอเมริกา และเมื่อ ๑๗ กุมภาพันธ
๒๕๒๙ ได(ทําการรักษาผู(ปHวยโรคอื่นที่มิใชBโรคจากการดําน้ํา
ด(วยออกซิเจนแรงดันสูง(HBO) เปbนครั้งแรก ผู(ปHวยรายแรก
เปbนผู(ปHวยโรคกระดูกติดเชื้อเรื้อรัง (Chronic
Osteomyelitis) ทําให(การพัฒนางานด(านเวชศาสตรความ
ดันบรรยากาศสูงของประเทศเปbนไปอยBางตBอเนื่องมาจนถึง
ปuจจุบัน

12. 12
บทที่ 2
ฟสิกสและสรีรวิทยาเวชศาสตรความดันบรรยากาศสูง
PHYSIOLOGICAL EFFECTS OF HYPERBARIC OXYGEN
สรีรวิทยาภายใตความดันบรรยากาศ
ในระหวBางที่อยูBภายใต(ความดันบรรยากาศจะ
เกิดผลกระทบหลายประการตBอรBางกายที่เราต(องทราบ
เชBน การละลายของแก_สที่ใช(หายใจ ออกซิเจน ไนโตรเจน
คารบอนไดออกไซด ทั้งในด(านบวกคือเกิดผลดีตBอ
รBางกายและด(านลบที่ทําให(เกิดภาวะแทรกซ(อน เมื่ออยูB
ภายใต(ภาวะแวดล(อมดังกลBาว
ผลกระทบจากฟองอากาศ (Effect of Bubble)
การลดความดันบรรยากาศแวดล(อมลง ทําให(
เกิดฟองอากาศขึ้นในกระแสเลือดที่อาจทําให(เส(นเลือดอุด
ตันหรือผลทางชีวะเคมีอื่นๆ ตBอรBางกายทั้งในระยะสั้น
และระยะยาว
- ผลกระทบระยะสั้น
1. ฟองอากาศอุดตันเส(นเลือดผลกระทบขึ้นอยูB
กับตําแหนBงที่อุดตันตBออวัยวะนั้นๆ
2. ฟองอากาศเปลี่ยนแปลงโปรตีนในเลือดและ
สร(างความเสียหายตBอผนังของเส(นเลือด อาจทําให(การ
เจริญของเซลลรอบๆผิดปกติไป
3. เกิดการจับตัวแนBนของ Leukocyte
4. การจับตัวของ Platelets กับฟองอากาศทํา
ให(เกิดลิ่มเลือด (Clots) ที่ทําให(เกิดความผิดปกติขึ้นใน
ระดับ Microvascular
5. เกิดการเพิ่มขึ้นของ Interleukin-6 (IL-6)
- ผลกระทบระยะยาว
1. อาจสBงผลให(เกิดฟองอากาศเกิดขึ้นได(งBายขึ้น
ในอนาคตของผู(ที่เคยเปbน
2. การอยูBภายใต(ความดันบรรยากาศนานๆ
สBงผลให(สูญเสียการได(ยินเพิ่มขึ้น หูตึง อาจเกิดได(ทั้ง
ปuจจัยจากฟองอากาศและสิ่งแวดล(อมขณะปฏิบัติงาน
เชBน เสียง ความดัน
3. จากการผBาศพพิสูจนนักดําน้ําที่เสียชีวิตด(วย
DCS พบวBา มีความเสียหายเกิดขึ้นตBอไขสันหลัง สมอง
ตับ จอตา หัวใจ และทางเดินหายใจ
4. กระดูกพรุน จากการอยูBภายใต(แวดล(อมที่มี
ความดันบรรยากาศนานๆ (Dysbaric Osteonecrosis)
มีการตายของหัวกระดูกยาว มักมีผลมาจากขาดเลือดไป
เลี้ยงกระดูก พบได(ที่ไหลB สะโพก มีอาการปวด เกร็ง
รอบๆ และอักเสบสูญเสียหน(าที่
5. ทฤษฎีสBวนใหญBอธิบายวBาการตายของ
กระดูกเกิดจากผลกระทบของฟองไนโตรเจนที่อุดตัน
หลอดเลือด กระตุ(นเกร็ดเลือด ไขมัน ให(เกิดการจับตัวที่
ผิดปกติจนเกิดเปbน Emboli ขัดขวางการไหลเวียนจนเกิด
กระดูกตายดังกลBาว
การเกิดพิษของออกซิเจน (Oxygen toxicity)
การอยูBภายใต(ความดันบรรยากาศและหายใจ
ด(วยออกซิเจนที่มีความดันยBอยสูง อาจทําให(เกิดพิษตBอ
ระบบประสาทสBวนกลาง (CNS) และพิษตBอปอด
(Pulmonary) ได(
ลักษณะการเกิดพิษ
- ออกซิเจนสามารถเกิดพิษตBอสิ่งมีชีวิตทุกชนิด
ได( การได(รับออกซิเจนในปริมาณที่พอเหมาะสามารถ
กระตุ(นการทําลายสารอนุมูลอิสระได(
- ออกซิเจนใช(หายใจในการรักษา DCS การ
ผBาตัด และรักษา HBO ในแชมเบอร
- การได(รับออกซิเจนความเข(มสูงในระยะ
เวลานานๆ
- เมื่อมีออกซิเจนความดันยBอยสูงๆ เส(นเลือดจะ
หดตัว ฮีโมโกลบิน ลดการนําออกซิเจน รBางกายจะสร(าง
เอนไซนต(านอนุมูลอิสระเพื่อลด Oxygen free radicals

13. 13
- การเกิดพิษของออกซิเจนตBอรBางกายเกิดได(ใน
ทุกระบบแตBในระบบประสาทสBวนกลาง ปอดและตา
ได(รับผลกระทบมากกวBาระบบอื่นๆ
- การทนตBอการเกิดพิษของออกซิเจน มี
ความจําเพาะของแตBละบุคคล โดยไมBขึ้นอยูBกับระยะเวลา
- ปuจจัยหลักที่ทําให(เกิดพิษคือความดันยBอย
ออกซิเจนที่มากเกิน (พิษ CNS) และระยะเวลาที่ได(รับ
(พิษตBอปอด)
- การเกิดซ้ําจะใช(เวลารวดเร็วกวBาเริ่มเปbนครั้ง
แรก ควรหยุดให(ได(รับออกซิเจนจนกวBาอาการจะหาย
สนิท
พิษของออกซิเจนตBอปอด (Pulmonary Oxygen
toxicity)
- มักไมBคBอยพบในระหวBางการรักษาด(วย HBO
สBวนใหญBพบในผู(ปHวยที่ใช(ตารางการหายใจด(วยออกซิเจน
ยาวๆ เชBน ตาราง 6 USN
- มักเกิดในผู(ปHวยที่หายใจออกซิเจนที่มีความดัน
ยBอยมากกวBา 0.5 ATA หรือผBานเครื่องชBวยหายใจที่มีคBา
FiO2 มากกวBา 50 %
- หากการหายใจด(วยออกซิเจนขณะพักนานกวBา
24 ชั่วโมง โอกาสเกิดพิษตBอปอดได(ประมาณ 40 % โดย
เริ่มมีอาการได(ตั้งแตB 12 ชั่วโมงขึ้นไป
- อาการมักเกิดจากความเสียหายตBอปอดและ
Nasopharynx เริ่มได(จากจํานวนวันจนถึงสัปดาห หรือ
การอยูBภายใต(ความดันที่อิ่มตัว (Saturation diving)
- มีชื่อเรียกอีกอยBางวBา Lorrain Smith Effect
ตามชื่อผู(ค(นพบในคริสตศตวรรษที่ 19
- อาการ การหายใจสั้นลง เจ็บหน(าอกกลาง
Sternum และมีอาการไอมากขึ้นเรื่อยๆ
- คาดการณการเกิดพิษออกซิเจนตBอปอดได(โดย
ใช( Unit Pulmonary Toxicity Dose: UPTD
การเกิดพิษของออกซิเจนตBอระบบประสาท
สBวนกลาง (CNS O2 toxicity)
- เรียกอีกชื่อหนึ่งวBา Paul Bert Effect เปbน
ภาวะเฉียบพลันที่เกิดจากการหายใจออกซิเจนมีความดัน
ยBอยสูงสุดตBอสมองมักเกิดได(รวดเร็ว
- มักไมBคBอยพบในผู(ปHวยที่หายใจด(วยออกซิเจน
น(อยกวBา 2 ATA โดยมากมักเกิดในผู(ที่หายใจที่มีความดัน
ยBอย 6 – 10 เทBาของปกติ คือ คBา PO2 1.2 – 1.6 ATA
- ในทางคลินิกสําหรับผู(ที่หายใจด(วยออกซิเจน 3
ATA (66 ฟุต) ไมBควรหายใจนานกวBา 90 นาที
- อาการทางระบบประสาทมักแสดงด(วยการชัก
หมดสติ หัวใจเต(นช(าลง โดยอาจมีอาการกระตุกของ
กล(ามเนื้อ ใบหน(า ริมฝปาก หรือมือนํามากBอนและควร
หยุดหายใจด(วยออกซิเจนทันทีหากมีอาการเหลBานี้
- อาการอื่นๆ ที่อาจพบ เชBน คลื่นไส( (Nausea)
มึนงง (dizziness) มีเสียงกริ่งในหู (ringing in ear)
หายใจผิดปกติ กล(ามเนื้อทํางานไมBปกติ อBอนล(าจนถึงชัก
สามารถจําอาการไปด(วย คํา CONVENTID
CON = convulsion อาการชัก
V = Vision, Narrow vision fieldการมองเห็น
แคบลง
E = Ear Tinnitus มีเสียงในหู
N = Nausea คลื่นไส(
T = Twitching, facial กล(ามเนื้อใบหน(ากระตุก
I = Irritability หงุดหงิด ขาดสมาธิ
D = Dizziness มึนงง
- ปuจจัยเสริมทําให(เกิดออกซิเจนเปbนพิษตBอ CNS
ได(งBายขึ้นคือ การเจ็บปHวย ยากระตุ(น epinephrine,
ไทรอยดเปbนพิษ, มีไข(, ยากระตุ(นกลุBมแอมเฟตามีน
สเตียรอยด มอรฟน การคั่งของ CO2 ในเลือด การให(

14. 14
วิตามิน ซี หรือแอสไพรินในขนาดที่สูงก็อาจเปbนสาเหตุ
นําได(
-วิตามิน E ยารักษา Hypothyroid, Disulfiram
อาจเพิ่มความทนตBอการเกิดพิษออกซิเจน ตBอระบบ
ประสาทสBวนกลาง (CNS) ได(
- หากพบอาการตBางๆ ดังกลBาวให(รีบ off
Oxygen ทันที
พิษของออกซิเจนตBอตา (Ocular O2 toxicity)
- สายตาสั้นมากขึ้น ¼ diopter /สัปดาห
สําหรับผู(ได(รับ HBO2 – 2.4 ATA. 90 – 120 นาที และ
จะกลับเปbนปกติอยBางเดิมใน 2-3 สัปดาห มักเรียกภาวะ
นี้วBา Hyperoxic myopia
- ไมBสัมพันธกับการกําเริบของโรคต(อกระจก
(Cataracts) ในผู(ที่เข(ารับการรักษาด(วย HBO และ HBO
ไมBทําให(อาการกลับซ้ํา มักเกี่ยวกับวัยมากกวBา
การหายกลับคืนจากการเกิดออกซิเจนเป$นพิษ
(Recovery from O2 Toxicity)
- ไมBเปลี่ยนแปลงความดันแวดล(อม (ในแชม
เบอร) ขณะมีอาการชัก
- อาการดีขึ้นแตกตBางกันในแตBละบุคคล หาก
อาการรุนแรงมักต(องใช(เวลาฟ…†นฟูระดับเซลล (Cellular
repair)
- อาการชักมักฟ…†นได(รวดเร็วและมีอาการที่คงอยูB
บ(างไมBเกิน 30 – 60 นาที อาการเจ็บหน(าอกและไอมัก
หายไปใน 2–4 ชั่วโมง หลังหยุดหายใจด(วย O2 สBวน
อาการอBอนเพลีย หายใจสั้นอาจใช(เวลาเปbนวัน – สัปดาห
- อาการทางปอดความจุปอดลดลง จะดีขึ้นใน
1-3 วัน ในขณะที่ความจุปอดลดลงจากพิษของ
คารบอนมอนอกไซด (CO) ต(องใช(เวลา 1-2 สัปดาห
- การเกิดพิษออกซิเจนตBอปอดหายได(เปbนปกติ
โดยไมBมีสิ่งใดคงเหลืออีก
การเมาไนโตรเจน (Nitrogen Narcosis)
ไนโตรเจนหรือก_าซเฉื่อยอื่นๆ มักทําให(มีอาการ
งBวงซึม หรือมึนเมาภายใต(ความดันบรรยากาศที่เพิ่มขึ้น
กลBาวคือ อาการมากขึ้นเมื่อมีความดันเพิ่มขึ้น ในปหนึ่งๆ
มีนักดําน้ําจมน้ําตายด(วยภาวะเมาไนโตรเจนจนขาดสติ
จํานวนมาก
- มีทฤษฎีหลายแนวคิดอธิบายการเกิดภาวะเมา
ไนโตรเจน เชBน การละลายของก_าซในไขมันที่มีฤทธิ์
เหมือนยาสลบ ความดันบรรยากาศสูงทําให(ก_าซไปทําให(
โปรตีนหุ(มเซลลประสาทลดประสิทธิภาพการสื่อกระแส
ประสาทลง บวม และขัดขวางการนําอิออน
- อาการเมาเปbนอันตรายตBอการรับรู(และ
กระบวนการตัดสินใจ การคิดคํานวณรวมทั้งสถานที่
เวลา และตําแหนBงสถานะตBางๆ มีความเสี่ยงตBอ
Hypothermia การหายใจและทําให(เชื่องช(าในการ
ตอบสนองตBางๆ
- ก_าซ Argon, krypton และ Xenon ทําให(เมา
มากกวBาไนโตรเจน มักเกิดอาการที่ความดันยBอย
ประมาณ 0.8 ATA มีฤทธิ์เปbนยาสลบในบรรยากาศปกติ
- Helium พบทําให(เกิดอาการได(น(อยที่สุด (50
ATA) มักไมBทําให(เกิดอาการเมาจึงนิยมใช(ผสมเปbนอากาศ
หายใจแทนไนโตรเจน ที่ระดับความดันบรรยากาศมากๆ
- Hydrogen มีความหนาแนBนมวลก_าซน(อย
กวBาฮีเสียมก็สามารถใช(ผสมหายใจได(ในบรรยากาศที่มาก
แตBมีความไวตBอการระเบิดสูง อาจไมBปลอดภัยในการใช(
- การใช(ก_าซผสมฮีเสียม-ไฮโดรเจน เมื่อใช(
หายใจในที่ระดับบรรยากาศมากกวBาฮีเสียม-ออกซิเจน
อยBางเดียว แตBก็มีผลจากความผิดปกติของระบบประสาท
ที่ความดันบรรยากาศสูง (High Pressure Nervous
Syndrome: HPNS)

15. 4
ในคริสตศตวรรษที่ 19 การใช(ห(องปรับแรงดันมี
ขึ้นอยBางแพรBหลายเพื่อใช(บําบัดภาวะเจ็บปHวยตBางๆ ที่
หลากหลายและไมBจําเพาะเจาะจง แตBดูเหมือนวBาจะไมBได(
ประโยชนจากการบําบัดมากนัก การทบทวนข(อมูลตBางๆ
เชิงประจักษที่มีเหตุผลทางวิทยาศาสตร ดูเหมือนจะไมBมี
ประโยชนที่ชัดเจน กBอนคริสตศตวรรษที่ 20 Boyle ได(มี
การค(นพบความสัมพันธของก_าซวBาความดันแปรผันกับ
ปริมาตร ได(อธิบายกลไกการเกิดฟองอากาศในหลอด
เลือดและใช(ทฤษฎีนี้รักษาผู(ปHวยจากโรคน้ําหนีบ(DCS)
ด(วยการให(เข(าไปอยูBภายใต(ความดันใหมB ทฤษฎีและ
วิธีการของบอยล ได(ถูกนํามาใช(ในนักดําน้ําของนาวี
อเมริกา โดยเรียกวิธีนี้วBา Recompression และเรียก
แพทยผู(ดูแลรักษาด(วยแชมเบอรนี้วBา Iron doctor จนได(
พัฒนาเปbนการรักษาหลักของผู(ปHวย DCS ในเวลาตBอมา
ภายใต(ความรับผิดชอบของดูแลของแพทยเวชศาสตรใต(
น้ําและเจ(าหน(าที่เวชศาสตรใต(น้ํา
แชมเบอรได(ถูกใช(อยBางแพรBหลายในแคนซัส ซิตี้
ระหวBางป 1920 โดย Dr. Cunningham ใช(รักษาไข(หวัด
ใหญBที่ระบาดหนักในชBวงสงครามโลกครั้งที่ 1 เขาพบวBา
ได(ผลดีในผู(ปHวยทีมีภาวะเขียว (Cyanosis) และ Coma
ความผิดพลาดได(เกิดขึ้นระหวBางการรักษาภายใต(แรงดัน
เมื่อเครื่องมือของเขาสูญเสียแรงดันทําให(ผู(ปHวยเสียชีวิต
เขายังพยายามค(นหาประโยชนการใช(แชมเบอรในการ
รักษาโรคตBางๆ ในขณะที่การแพทยสมัยใหมBยอมรับให(ใช(
แชมเบอรรักษาโรค DCS. ป 1928 ที่คลิฟแลนดเขาได(
สร(างแชมเบอรขนาดใหญBที่มีเส(นผBาศูนยกลาง 64 ฟุตสูง
5ชั้น แตBละชั้นมี 12 เตียง พร(อมสิ่งอํานวยความสะดวก
คล(ายโรงแรมเพื่อใช(รักษาโรคที่หลากหลาย แตBถูก
สอบสวนโดยสมาคมแพทยอเมริกันเกี่ยวกับประสิทธิผลที่
เชื่อถือได(ทางการแพทยที่เขาทําและเขาก็ไมBสามารถแก(
ตBางได( จึงถูกระงับการดําเนินการใช(บําบัดที่ไมBมีผลยืนยัน
ตBอไป
ในป 1930 วงการดําน้ําเชิงพาณิชย ได(รBวมกับ
วิศวกรภาคพลเรือนดําเนินการพัฒนาแชมเบอรเพื่อ
นํามาใช(ในงานดําน้ําอยBางมีประสิทธิภาพจนถึง
คริสตศตวรรษที่ 20 ในห(วงระหวBางป 1950 การนําแชม
เบอรมาใช(ประโยชนทั้งสถานที่ดําน้ําและใน
สถานพยาบาลยังไมBมีพยาบาลเข(าไปเกี่ยวข(องด(วย ใช(
ทหารหรือพลเรือนทางการดําน้ําเพื่อดูแลผู(ปHวยเจ็บ
เทBานั้น
จวบจนกระทั่ง Dr.Boerema แพทยชาว
ฮอลแลนดได(ค(นพบและตีพิมพ การนําเวชศาสตรความ
ดันบรรยากาศสูงมาใช(ตามทฤษฎี Life without blood
โดยทําการผBาตัดผู(ปHวยโรคหัวใจในแชมเบอรเพื่อ
แก(ปuญหา Ischemic รBวมกับการทําให(อุณหภูมิรBางกาย
ลดลง แตBได(ผลไมBเปbนที่นBาพอใจนัก จนเขาได(ทดลองนํา
เลือดหมูออกจนหมดแล(วใช(สารน้ําเข(าไปทดแทนโดยให(
หมูอยูBภายใต(แรงดัน 3 ATA และให( O2 100 % หมู
สามารถมีชีวิตอยูBได(ตามปกติ เพราะออกซิเจนที่ละลาย
ในพลาสมาสามารถสBงออกซิเจนให(เนื้อเยื่อของรBางกาย
สามารถคงเมตาบอลิซึม ตBอไปได( Dr.Boerema และ
ทีมงานจึงได(ทําการผBาตัดหัวใจแบบเป=ดภายใต(ความดัน
บรรยากาศสูงที่สามารถยืดระยะเวลาการเกิดภาวะ
Ischemic และประสบผลสําเร็จในการผBาตัดมากขึ้น การ
ค(นพบในครั้งนี้ทําให(วงการแพทยยกยBองให(เขาเปbนบิดา
แหBงการแพทยด(าน Hyperbaric Medicine สมัยใหมB

16. 16
หายใจไมBมากนักขณะดําน้ําทําให(เกิดความเสี่ยงในการ
เกิดโรคลดลง
- ระยะเวลาการเกิดโรคน้ําหนีบหลังจากการดํา
น้ํา พบ 50 % เกิดใน 30 นาที 90 % เกิดใน 3 ชั่วโมง
และ 100 % เกิดใน 36 ชั่วโมง
- การพิเคราะหโรค อาการสBวนใหญB 90 %
มักพบปวดบริเวณแขนขา 30% เริ่มจากเล็กน(อยและ
เปbนมากขึ้น ไมBควรมองข(ามอาการอBอนล(าหรือคลื่นไส(
ควรสังเกตอาการและตรวจสอบอยBางรอบคอบ แบBงแยก
อาการได( 2 แบบ (Type) type I มีอาการเปbนผื่นตาม
ผิวหนังและปวดตามข(อเล็กๆ มักพบอาการปวดอยBาง
เดียว Type II อาการมักรุนแรงอาจเกิดขึ้นกับระบบหัวใจ
และหลอดเลือด อาการทางระบบประสาท หรือาจมี
อาการของ Arterial Gas Embolism รBวมด(วย หากมี
อาการปวดข(อหลายๆ ข(อและอาการกําเริบมากขึ้นควร
ได(รับการตรวจให(แนBชัดวBาเปbน type ใด type I อาจ
กําเริบรุนแรงเปbน Type II ได( ซึ่งอาจมีข(อแตกตBางในการ
ให(การรักษา นักดําน้ําอาจมีอาการเกิดในระหวBางที่กําลัง
ดําน้ํา การขึ้นเครื่องบิน หรือทํางานภายใต(ความดันอยูBก็
ได(
- อาการปวดตามข(อและกล(ามเนื้อ สBวนใหญBมัก
เกิดใน 24 ชั่วโมงหลังการดําน้ําแตBอาจใช(เวลานานถึง 36
ชั่วโมง ปวดตามข(อตBอตBางๆ ปวดข(อไหลB ปวดมือ ตามข(อ
เท(า ลักษณะคล(ายๆ ข(ออักเสบ (Polyarthritic) อาจปวด
ระยะสั้นๆแล(วหายไปหรือคงอยูBก็ได( ปวดลึกๆ ที่มีการ
เคลื่อนไหวอวัยวะแล(วไมBทําให(ปวดมากขึ้น
- อาการทางผิวหนัง อาจเปbนผื่นแดงๆ คล(าย
ลมพิษ หรือสีเข(มคล(ายๆลายหินที่เรียกวBา Cutis
marmorata ซึ่งถือเปbนชนิดรุนแรง เกิดจากการขาด
เลือดและการจับตัวไมBไหลเวียน รอบๆ มักมีลักษณะแดง
มักเปbนตามตัว อาจคงอยูBหลายวันและตอบสนองตBอการ
รักษาด(วยแชมเบอร
Cutis marmorata
- อาการทางระบบน้ําเหลือง (Lymphatic
edema) เปbนภาวะไมBปกติ ปวดบวมตามตําแหนBงของ
ตBอมน้ําเหลืองตBางๆ มักไมBคBอยพบบBอยนัก พบได(ทั้ง
เฉพาะที่และโดยทั่วไป
- DCS ของปอด (Pulmonary DCS : Chokes)
พบได(ราวๆ 2% ของผู(ปHวย DCS มีอาการเจ็บหน(าอก
เวลาหายใจเข(า ไอแห(งๆ อาจมีอาการหยุดหายใจถึง
เสียชีวิตได( ซีด เหงื่อออก หายใจตื้น ความดันในหลอด
เลือดดําเพิ่มขึ้น มักพบในนักดําอุโมงคลึกๆ
- DCS ของหู (Vestibular Bend: Staggers)
เกิดขึ้นกับหูชั้นใน เส(นประสาทสมองคูBที่ 8 มีอาการเดิน
เซ มึนงง หมุน และหน(าบิดเบี้ยว (nystagmas) คลื่นไส(
อาเจียน อาจมีเสียงดังในหู มักเกิดเมื่อหายใจด(วย ฮี
เสียม-ออกซิเจน แล(วดําขึ้นอยBางรวดเร็วหรือเปลี่ยน
อากาศหายใจในระหวBางดําขึ้น
-DCS กับระบบประสาท (Neurologic DCS)
พบได(บBอย 60-70% ของ DCS มักพบกับนักดําน้ําที่ใช(
อากาศผสม Nitrox หรือ Mixgas อาการมักเกิดได(
รวดเร็วและรุนแรง เกิดได(ทั้งระบบประสาท ไขสันหลัง
สมองและความผิดปกติของระบบประสาทอื่นๆ มักพบมี
อาการชา 21% อBอนแรง 21% มึนงง หมุน 8% อาการ
ทางตา 7% สBวนใหญBพบวBาสูญเสียการรับรู(สัมผัส อาการ
มักเปbนรุนแรงขึ้น เริ่มแรกเหมือนถูกเข็มแทง (pins and
needles) อาจรุนแรงขึ้นเปbนอัมพาต อาจใช(เวลาเปbน
ชั่วโมง กล(ามเนื้อหูรูด เชBน การปuสสาวะ และทวารหนัก
มักสูญเสียการควบคุมไปด(วย ปวดในชBองท(อง ปuสสาวะ
คั่ง การตรวจทางระบบประสาทมีความจําเปbนและสําคัญ