Kleine kantoren lopen voorop met XBRL. Voor het volledige statusrapport ga je naar http://www.xbrlvooraccountants.nl

1. (Bestel het complete rapport gratis via www.xbrlvooraccountants.nl)
De status van XBRL/SBR binnen de rapportageketen
Versie 1.0
maart 2010
Contactgegevens
mark@xbrlvooraccountants.nl
www.xbrlvooraccountants.nl
0628140579

2. De status van XBRL/SBR binnen de rapportageketen versie 1.0 maart 2010
Het rapport ‘De status van XBRL/SBR binnen de rapportageketen’ is geschreven door:
Mark Bisschop, XBRL voor Accountants
Hoewel bij de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is betracht, kan XBRL voor
Accountants niet aansprakelijk worden gehouden voor de gevolgen van eventuele onjuistheden,
(druk)fouten of onvolledigheden. Alle gegevens zijn onder voorbehoud.
Copyright XBRL voor Accountants
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd
gegevensbestand, of openbaar gemaakt in enige vorm, op enige wijze, hetzij door middel van
druk, fotokopieën, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke
toestemming door XBRL voor Accountants.
Maart 2010
2

3. De status van XBRL/SBR binnen de rapportageketen versie 1.0 maart 2010
Woord vooraf
Ik ben er van overtuigd dat XBRL/SBR op den duur meer gevolgen zal hebben voor het
accountantsberoep dan bijvoorbeeld internet. De rapportageketen zal in zijn geheel gaan
standaardiseren waardoor er transparantie en consistentie zal ontstaan binnen de gehele keten.
Door digitalisatie en standaardisatie neemt het aantal manuele handelingen af. De in systemen
vastgelegde gegevens kunnen voor meerdere doeleinden worden gebruikt, waardoor de
inrichting van administraties en systemen een prominentere plaats zal innemen in menig
werkprogramma.
Ik houd mij nu ruim twee jaar nadrukkelijk bezig met XBRL. Waarom komt XBRL zo moeizaam
van de grond? Een vraag die mij bezig houdt. Ik ben er van overtuigd dat er een dag zal zijn
waarop we tegen elkaar zeggen, ‘Is dit alles?’.
Later dit voorjaar zal het XBRL-handboek voor intermediairs verschijnen. Ondergetekende zal
samen met Gerard Bottemanne (onderzoeksbureau GBNED) zorg dragen voor de inhoud. In dit
handboek staat ruimschoots beschreven wat er allemaal komt kijken bij XBRL. Deze publicatie
kan gezien worden als voorpublicatie van het handboek, voor uitgebreide beschrijven wordt hier
dan ook naar verwezen. Daarnaast is in het handboek o.a. ook een overzicht opgenomen waarin
alle elementen staan beschreven welke worden uitgevraagd in de verschillende XBRL-
rapportages en zijn er praktijkvoorbeelden opgenomen van softwareleveranciers welke XBRL-
functionaliteiten bieden.
‘XBRL voor Accountants’
Onlangs is ‘XBRL voor Accountants’ opgericht. ‘XBRL voor Accountants’ is een onafhankelijke
adviesorganisatie welke intermediairs advies kan verstrekken over de veranderingen die XBRL
en SBR met zich meebrengen. Daarnaast zijn wij in staat organisaties en kantoren te
ondersteunen bij keuzes die zij moeten maken op het gebied van XBRL/SBR.
Voor suggesties en opmerkingen kan contact worden opgenomen met ondergetekende.
Tot slot wens ik u veel leesplezier.
Mark Bisschop Steenwijk, maart 2010
3

4. De status van XBRL/SBR binnen de rapportageketen versie 1.0 maart 2010
Inhoudsopgave
Woord vooraf ..................................................................................................................................3
Inleiding ..........................................................................................................................................5
Samenvatting..................................................................................................................................6
Indeling ...........................................................................................................................................7
1 Laatste ontwikkelingen ...........................................................................................................8
1.1 De banken zijn er bijna klaar voor! ..................................................................................8
1.2 Kamer van Koophandel verwacht toename XBRL-deponeringen in 2010 .......................8
1.3 Belastingdienst ontvangt steeds meer aangiftes in XBRL ...............................................9
1.4 Conclusie.........................................................................................................................9
2 XBRL inzetten binnen de werkprocessen.............................................................................10
2.1 Inleiding .........................................................................................................................10
2.2 Deponering publicatiestukken........................................................................................10
2.3 Verkorte winstaangifte indienen.....................................................................................10
2.4 XBRL Kredietrapportage verzenden naar de bank ........................................................11
2.5 Conclusie.......................................................................................................................14
3 De status bij uitvragende partijen en softwareleveranciers...................................................14
3.1 Inleiding .........................................................................................................................14
3.2 Uitvragende partijen ......................................................................................................14
3.3 Softwareleveranciers .....................................................................................................15
3.4 Conclusie.......................................................................................................................15
4 Status bij accountantskantoren ............................................................................................16
4.1 Inleiding .........................................................................................................................16
4.2 Resultaten onderzoek....................................................................................................16
4.2.1 Huidige status van XBRL binnen de werkprocessen..............................................17
4.2.2 Verwacht moment van eerste deponering bij KvK in XBRL ...................................17
4.2.3 Verwacht moment van indienen eerste verkorte winstaangifte ..............................17
4.2.4 Hoe kijken de kantoren aan tegen horizontaal toezicht..........................................18
4.2.5 Versturen van XBRL-kredietrapportages naar banken...........................................18
4.3 Conclusie.......................................................................................................................19
5 SBR/XBRL in het onderwijs..................................................................................................20
5.1 Inleiding .........................................................................................................................20
5.2 Status binnen het onderwijs...........................................................................................20
5.3 Het kenniscentrum voor Standard Business Reporting .................................................21
5.4 Conclusie.......................................................................................................................23
6 Accountants als creditrater? .................................................................................................24
6.1 Inleiding .........................................................................................................................24
6.2 Opleiding .......................................................................................................................24
6.3 Status in Nederland .......................................................................................................25
7 Conclusies en aanbevelingen...............................................................................................26
Bijlage 1 Literatuurlijst .............................................................................................................27
Bijlage 2 Verklarende woordenlijst...........................................................................................28
Bijlage 3 Vragenlijsten .............................................................................................................29
4

5. De status van XBRL/SBR binnen de rapportageketen versie 1.0 maart 2010
Inleiding
Tot medio 2009 hielden accountants de boot af als het woord XBRL alleen maar viel.
Argumenten van, ‘dat doen de softwareleveranciers maar en daar hebben wij niets mee te
maken’ en ‘de overheid heeft zelf nog niet alles op orde’ gelden niet langer want vanaf 2008 zijn
de uitvragende partijen in staat XBRL berichten te ontvangen. Dit betekent dat er in XBRL
gedeponeerd kan worden bij de Kamers van Koophandel (voor kleine rechtspesonen) en de
(verkorte) winstaangifte kan worden ingediend bij de Belastingdienst. Daarnaast is het CBS ook
in staat een behoorlijk aantal enquêtes en statistieken in XBRL te ontvangen.
In september 2009 riepen de grootste banken (ING, ABN en Rabobank) dat zij vanaf april dit jaar
kredietrapportages willen ontvangen in XBRL. Dit signaal heeft accountants duidelijk wakker
geschud. Eindelijk is er die business case, het gevoel van ‘dit kan ons veel opleveren’ begint te
leven. Accountants beseffen dat ze niet langer kunnen achterblijven. Simpelweg omdat banken
vanaf 1 april verwachten dat kredietrapportages in XBRL worden verstuurd. Plannen worden op
papier gezet en softwareleveranciers worden steeds vaker benaderd of zij de gewenste XBRL-
functionaliteiten kunnen bieden.
De ontwikkeling van XBRL staat niet op zichzelf. Zo hebben samenval commerciële- en fiscale
jaarrekening, verkorte winstaangifte, horizontaal toezicht, kredietrapportage en XBRL veel met
elkaar te maken (wat deze samenhang inhoudt wordt beschreven in het XBRL handboek).
Er wordt steeds vaker gesproken over Standard Business Reporting (hierna SBR) in plaats van
XBRL. Dit rapport trekt die lijn door en bedoeld uiteraard ook XBRL als er over SBR wordt
gesproken, en vice versa
Dit rapport probeert een zo goed mogelijk beeld te geven van de status van XBRL binnen de
rapportageketen, op dit moment. Ontwikkelingen volgen zich in razendsnel tempo op waardoor
de inhoud van dit rapport snel kan verouderen.
5

6. De status van XBRL/SBR binnen de rapportageketen versie 1.0 maart 2010
Samenvatting
Dankzij de banken leeft XBRL meer dan ooit tevoren. Accountants beginnen het nut van XBRL in
te zien en gaan zich hierdoor steeds meer verdiepen in de randvoorwaarden voor het gebruik van
XBRL. Uitvragende partijen zoal de Belastingdienst, Kamers van Koophandel en CBS zijn steeds
meer instaat XBRL berichten te ontvangen, al loopt het CBS achter bij de andere uitvragende
partijen. Uit het onderzoek blijkt dat de grootste accountantskantoren in Nederland niet op
dezelfde manier bezig zijn met XBRL. Er zijn een aantal kantoren die nog een behoorlijke
inhaalslag moeten maken terwijl de big four kantoren achter de schermen hard werken maar nog
geen grote aantallen XBRL-berichten hebben verstuurd. Er zijn echter een aantal kleinere
accountantskantoren die al behoorlijk hebben gedeponeerd in XBRL en die daardoor
trendsettend bezig zijn. Als we de ondervraagde kantoren mogen geloven dan zal dit jaar de
XBRL-berichtenstroom echt op gang komen. Accountants blijven afhankelijk van de
mogelijkheden en functionaliteiten die (eigen) softwareleveranciers bieden. Opvallend is dat de
Kamer van Koophandel dit jaar veel XBRL-deponeringen verwacht. Er wordt door
accountantskantoren ingezet op de verkorte winstaangifte en kredietrapportages aan banken. De
verkorte winstaangifte wordt in de meeste gevallen ingediend via aangiftesoftware waarvan de
grootste leveranciers in de loop van dit jaar gereed zullen zijn. Het is op dit moment nog
onduidelijk vanuit welke applicatie op een zo efficiënt mogelijke manier XBRL-kredietrapportages
kunnen worden gegenereerd en verzonden omdat de benodigde inhoud uit verschillende
pakketten afkomstig is.
De gevolgen van XBRL voor accountants zullen de eerste jaren te overzien zijn omdat de
jaarrekening nog steeds wordt samengesteld met behulp van een rapportgenerator omdat de
vraag naar een papieren jaarrekening zeker tot eind 2012 blijft bestaan gezien het feit dat banken
tot dan papieren jaarrekeningen zeker nog zullen blijven accepteren. Op deze manier zal pas na
2012 de rapportageketen een’ tsunami’ aan veranderingen ondergaan. Daarnaast is het nog niet
duidelijk wanneer BAPI als communicatiekanaal met de Belastingdienst volledig vervangen zal
worden door Digipoort. Zonder einddatum ontstaat er geen druk tot overgang. Wanneer de
overheid over zal gaan tot verplichtstelling van XBRL, kan geen enkele organisatie zich
permitteren nog te moeten starten met de implementatie van deze standaard
Binnen het onderwijs is er maar weinig aandacht voor XBRL/SBR. De hogeschool van
Amsterdam besteed als enige hogeschool in Nederland prominent aandacht aan XBRL/SBR
middels een kenniscentrum waarbij studenten stage lopen binnen een XBRL-omgeving. Andere
hogescholen en universiteiten besteden te weinig aandacht aan ontwikkelingen als XBRL omdat
de impact nog moet plaats vinden. Ze zijn het er bijna allemaal wel over eens dat ICT een
prominentere rol moet gaan spelen binnen accountancystudies.
Ontwikkelingen als creditrating door accountants kunnen als gevolg van XBRL-
kredietrapportages in een stroomversnelling belanden, al is niet iedereen het hier mee eens.
6