1. سایت جامع آثار فمینیستی
www.daadaar.com
"من سقط جنین کردهام" نــام مقــالـه
گفتگو آزاده اسدی با ربکا خومپرتس نویسنده مقاله
01 تـعـداد صفحه
50/20/7831 تاریخ تحـریر
رادیو زمانه نـــام سـایـت
http://radiozamaaneh.com/azadeh/2008/04/post_103.html آدرس url
Print search Prev 1 Next Full Exit
2. من‌سقط‌جنین‌کرده‌ام
گفتگو‌با‌پایه‌گذارِ‌سازما ِ‌آزاد ِ‌سقط‌جنین‌در‌کشورهای‌ممنوع
ن ی
ِ ِ
ربکا خومپرتس ( ) Rebecca Gompertsپزشک پایه گذارِ سازمان مجازی "ویمن آن وب" ( زنان در اینترنت ) است؛ یک سازمان غیرِ دولتی ( ) NGOکه
ِ ِ
ِ
برای آزادی سقط جنین در کشورهای ممنوع، به زنان کمک میکند.
این سازمان، یکی از وب سایتهای پرطرفدارِ اینترنتی است که با شعار "من به سقط جنین نیاز دارم" یا "من سقط جنین کردهام" فعالیت میکند.
ِ ِ ِ
زنانی که در کشورهایی با قوانین ممنوعیت سقط جنین زندگی میکنند، میتوانند از طریق این سایت یا ،NGOبا مبلغ بسیار پایینی داروهای چند
ِ
ِ
مرحلهای را دریافت کنند و مستقیم با پزشک این گروه در ارتباط باشند.
ِ
سایت مشابه این " ،NGOزنان بر امواج" ( ) Women On Wavesاست.
دکتر ربکا خومپرتس با چندین نفر از همکاران هم فکرش با کشتی به سواحل کشورهای مختلف میرفتند و از این طریق به زنان برای سقط جنین
ِ ِ
کمک میکردند.
ربکا در موردِ تفاوت فعالیت این دو وب سایت میگوید : "پروژهٔ زنان در وب" ( ) Women On Webمربوط به پروژهٔ سازمان هلندی غیرِ انتفاعی زنان بر
ِ ِ ِ
امواج ( ) WomenOnWavesنیست؛ ولی ما با همکاری گروههای دیگری این ایده را عملی کردیم."
آنها چندبار به سفرِ دریایی رفتند و بارِ آخر یعنی زمانی که عازم پرتغال بودند، به آنها اجازهٔ ورود به بندر داده نشد.
ِ
وزیر دفاع پرتغال، این گروه را تهدیدی برای امنیت ملی قلمداد کرد و کشتی جنگی فرستاد تا کشتی آنها را متوقف کند.
ِ
Print search Prev 2 Next Home Full Exit
3. پس از آن ماجرا، آنان ناچار شدند راهِ دیگری برای کمک به زنان پیدا کننند و تصمیم گرفتند پروتکلی را روی وب سایت شان منتشر کنند که زنان
ِ
بتوانند خودشان بدون خطر و به وسیله دارویی به نام میزوپروستول ( )Misoprostolسقط جنین کنند.
ٔ ِ
دکتر خومپرتس در موردِ مشکالت این دارو میگوید : "مؤثر بودن آن صد در صد نیست؛ بلکه ۰۸ درصد است و ریسکهایی نیز در استفاده از آن وجود
ِ ِ
دارد. راه خیلی بهتری که وجود دارد استفادهٔ هم زمان میفه پریستون ( ) Mifepristoneو میزوپروستون است."
اکثرِ زنان برای پیدا کردن این داروها مشکل دارند. این قرصها تنها با تجویزِ پزشک داده میشود. در بعضی کشورها مثل برزیل این داروها را از
ِ ِ
فروشگاهها جمع کردهاند و تنها در بیمارستانها تجویز میشود.
قرص سقط جنین در فرانسه ساخته شده و در آنجا از اواخرِ دهه ۰۸ ثبت شده است. بعد از آن این دارو در سوئد ثبت شد و در هلند از سال ۰۰۰۲
ٔ ِ
به ثبت رسید.
این داروها در بسیاری از کشورها گران قیمتاند و به آسانی به دست نمیآیند و بیشترِ مواقع، باید آنها را از بازارِ سیاه تهیه کرد که قابل اطمینان
ِ
نیستند. ربکا در این مورد میگوید : "ما به این نتیجه رسیدیم که در دسترس قرار دادن هر دوی این قرصهای سقط جنین برای زنان بهترین روش است.
ِ
در حال حاضر در کشورهایی که سقط جنین محدود شده، یکی از این داروها در دسترس نیست." ِ
دکتر ربکا خومپرتس یکی از نامزدان دریافت جایزهِ صلح نوبل در سال 5۰۰۲ است که با وجودِ مشکالت مختلفی در زمینه خاصی که فعالیت میکند،
ٔ ِ ِ
هیچ وقت دست از تالش برنداشته.
ِ ِ
ربکا خومپرتس که مادرِ دو فرزند است، در کشور سورینام یکی از مستعمرات سابق هلند در آمریکای جنوبی، به دنیا آمده است. او در هلند به خاطرِ
فعالیتهای حقوق بشری و فمینیستی شهرت فراوانی دارد.
Print search Prev 3 Next Home Full Exit
4. ٔ ِ
همراه با مریم خرمی، به دفترِ کوچکش در شرق آمستردام رفتیم که پُر از کامپیوتر، کتاب پزشکی، کاغذ و یک کالسکه بچه بود.
ِ
با او در موردِ تاریخچه ممنوعیت سقط جنین صحبت کردیم تا به ایران رسیدیم و شرایطی که سازمان غیرِ انتفاعی او میتواند به زنان ایرانی کمک
ِ ِ ِ ِ ٔ
کند. سایت آنها بازدیدکنندگان فراوانی هم از ایران دارد.
ِ ِ
او معتقد است اگر تعدادی از فعاالن زن در ایران به سایت آنها کمک کنند، میتوانند بخش فارسی این سایت را هم راه اندازی کنند؛ چون در ایران
ِ
زنان برای سقط جنین مشکالت زیادی دارند و مسلماً به کمکهای این سایت نیازمندند.
دکتر خومپرتس، در موردِ اسالم و احکامِ مربوط به سقط جنین مطالعه کرده و میگوید : "همه چیز بستگی به نظرِ مرجع تقلید یا روحانی دارد که
سقط ممنوع یا آزاد شود."
بسیاری از مراجع تقلید در ایران، سقط جنین را مطلقاً حرام اعالم کردهاند.
آیتالله صانعی در این مورد میگوید : " اما براى رفع خطر از مادر، با توجه به نظرِ کارشناسی و حرج غیرِ قابل تحمل، در فرض عدمِ ولوج روح ( قبل
ِ ِ ِ ِ
از چهار ماهگی ) نمیتوان گفت حرام است و قاعدهٔ "نفی حرج" رافع حرمت است."
س : بزرگترین مشکل و دلیل برای سقط جنین در کشورهایی که این موضوع را ممنوع میکنند، چیست ؟
ج : دلیل اصلی این است که زنان در طول تاریخ، جان خود را به این دلیل از دست دادهاند؛ که البته بستگی به روشهای غیرِ بهداشتی سقط داشته
ِ ِ ِ
است.
بیشترِ کشورها در اواخرِ قرن نوزدهم، یعنی سال ۰5۸۱ سقط جنین را غیرِ قانونی کردند. چنین قانونی در این زمینه پیش از این تاریخ وجود نداشت.
ِ
بعد از آن یعنی با اعطاء حق رأی به زنان در حدودِ سال ۰۲۹۱ شرایط عوض شد.
ِ
Print search Prev 4 Next Home Full Exit
5. ِ
با آزادی رأی زنان، در کشورهایی که دموکراسی هستند، یعنی جهان غرب، سقط جنین هم قانونی شد. روسیه اولین کشور در این زمینه بود که در
ِ
سال ۲5۹۱ سقط جنین را قانونی کرد. انگلستان در سال ۹۶۹۱، آمریکا در ۳۷۹۱ و هلند در ۴۸۹۱ سقط جنین را قانونی کردند.
ِ
بیشترِ این کشورها به این خاطر که زنان میمُردند و این خالف حقوق بشر بود، آن را قانونی کردند. از هر ۰۰۳ زن در جهان که غیرِ قانونی سقط
ِ
جنین میشود، یک زن میمیرد. در بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی سقط جنین هنوز غیرِ قانونی است و االن در این زمینه تفاوت زیادی بین
ِ
شمال و جنوب پیدا شده است.
ِ
س : فکر میکنید واقعاً علت این ممنوعیت چیست ؟
ِ
ج : نمیدانم ... فکر میکنم همان طور که در خیلی از همین کشورها همجنس گرایی هم ممنوع است، کنترل بر جنسیت مردم هم یکی از راههای
کنترل مردم به شمار میآید.
ِ
ِ ِ ِ ِ
کنترل بارداری زنها هم از راههای کنترل زنان است. در بعضی کشورها هم مذهبی بودن شدید و تسلط مذهب بویژه مذهب کاتولیک باعث این امر است.
ِ ِ ِ
اما فکر میکنم اگر در همین کشورها از خودِ زنها که این امر مربوط به خودشان است، بپرسند، ۰۸ درصدِ آنها با آزادی سقط جنین موافق باشند.
ِ
ِ
س : روی سایت شما چند نوع قرص اعالم شده است. مقدار، زمان و روش درست استفاده از این داروها چیست ؟
ِ
برای سقط جنین از طریق دارو، سه روش مختلف وجود دارد. یکی از طریق میفه پریستون است که قرص اصلی سقط جنین است. از این قرص باید
ِ ِ ِ ِ ِ
یک حبه ۰۰۲ میکروگرمی بلعید و ۴۲ ساعت بعد از آن از قرص دیگری به نام میزوپروستول استفاده کرد که در بیشتر کشورها قابل خریداری است؛ چون
ِ ِ ٔ
برای درمان زخم معده هم کاربرد دارد.
ِ
قرص سقط جنین، روندِ بارداری را از طریق خنثی کردن هورمونها، متوقف میکند؛ ولی جنین هنوز در رحم باقی میماند. داروی میزوپروستول
ِ ِ
Print search Prev 5 Next Home Full Exit
6. ٔ ِ ِ ِ
باعث انقباض رحم میشود و باقی ماندهٔ جنین را از رحم خارج میکند. بنا به تحقیقاتی که انجام شده، این روش را میشود در خانه تا هفته نهم بارداری،
بدون اینکه خطری داشته باشد، استفاده کرد.
ِ
روش دوم روشی است به نام متوترِکسیت ( ) Methotrexate؛ این روش در اصل برای مقابله با سرطان استفاده میشود و برای نمونه در موردِ حاملگیهای
ِ
بیرون از دیواره رحم بهکار میرود. مقدار استفادهٔ آن ۰5 تا 5۷ میلیگرم است و در تیوبهای تزریقی فروخته میشود. این روش را میشود تا هفت هفته
بعد از بارداری به کار برد. این روش سلولهای حاملگی را مانندِ سلولهای سرطان از میان میبرد و سه تا هفت روزِ بعد باید برای خارج کردن جنین از
بدن، چهار عدد قرص ۰۰۲ میکروگرمی از میزوپروستول استفاده کرد.
ِ
س : در صورتی که این داروها عمل نکرد و با وجودِ استفادهٔ دارو، حاملگی هم چنان ادامه پیدا کرد، آیا این مساله بر سالمت کودکی که به دنیا میآید،
ِ
تأثیر خواهد داشت ؟
ج : بله؛ برای همین مهم است روشی که زنان استفاده میکنند، مؤثرترین روش باشد. در موردِ میفه پریستون، یعنی قرص اصلی سقط جنین، فقط
ِ ِ
یکدهم درصد احتمال دارد که بارداری ادامه پیدا کند. در آن صورت اگر بعد از آن داروی دوم یعنی میزوپروستول استفاده شود، تحقیقات نشان داده که
ِ
ِ ِ ِ ِ ِ ِ
میتواند باعث نقص عضو در جنین شود. اما پژوهش نشان داده که شانس نقص عضو در چنین شرایطی کمتر از شانس سندرمِ داون یا همان کندذهنی
ِ
مشهور به مونگولیسم در یک بارداری معمولی است. بنابراین باید این مورد را در مقایسه با دیگر حالتها در نظر بگیریم.
البته توصیه پزشکان این است که اگر بارداری ادامه یافت، باید راههای دیگری هم برای پایان دادن به حاملگی در دست داشت. در هر صورت اگر با وجودِ
ٔ
استفاده از این قرصها بارداری هم چنان ادامه پیدا کند، باز هم شانس خطر نسبت به حالتهای دیگر هنوز در سطح ریسکی قابل قبول قرار دارد.
ِ ِ ِ
Print search Prev 6 Next Home Full Exit
7. س : شما گفتید که میزوپروستول را باید پیش از مدت مشخصی استفاده کرد. اگر خانمی در موردِ مدت زمان بارداری خودش مطمئن نباشد، چه
ِ ِ
باید بکند ؟
ج : معموالًزنان از روی آخرین باری که قاعدگی داشتهاند، میتوانند مطمئن باشند که چه مدت حاملهاند. در غیرِ این صورت، میتوانند از طریق سونوگرافی
ِ
مدت حاملگی را مشخص کنند. اگر هم به سونوگرافی دسترسی ندارند، باز این روش سقط جنین دارویی از دیگر روشهای موجود بهتر است.
ِ ِ
بگذارید چند نمونه آمار برای شما نقل کنم : از هر ۰۰۳ زنی که سقط جنین غیرِ قانونی میکند، یک زن فوت میکند؛ در حالی که از هر نیم میلیون
ِ
زنی که قرص سقط جنین استفاده میکند، یک نفر میمیرد.
ِ ِ ِ
میزان مرگ و میرِ زنانی که به حالت عادی وضع حمل میکند، یک در ده هزار است. بنابراین سقط جنین دارویی از هر حالتی امنتر است؛ حتی از
ِ
وضع حمل معمولی.
ِ ِ
ِ
س : شرایط دسترسی به این داروها در کشورهای مختلف چگونه است ؟
ِ ِ
ج : این داروها در برخی کشورها از طرف وزارت بهداشت پذیرفته شده و بنابراین در داروخانهها به فروش میرسد؛ ولی در برخی کشورها نه. مثالً در
ایران ممکن است زنان مجبور باشند به دوستی که خارج از کشور دارند، مراجعه کنند تا دارو را برایشان بخرد و بفرستد. هر کشوری قوانین جدایی دارد
ِ
و "زنان در وب" به فراخورِ قانون هر کشور عمل میکند.
ما گاهی قرصها را با پُست میفرستیم. تعدادِ قرصهایی که الزم است هفت حبه بیشتر نیست و میشود آن را با پُست فرستاد. یک پاکت کوچک
ِ ِ َ
ِ ِ
قهوهای است که تست حاملگی هم در آن قرار دارد و زنان میتوانند با استفاده از آن بعد از سه هفته مطمئن بشوند که آیا سقط جنین رخ داده یا نه.
Print search Prev 7 Next Home Full Exit
8. س : با این وجود، آیا به ایران هم از این طریق سرویس میدهید ؟
ِ
ج : نمیدانم. با ایران زیاد کار نکردهایم. چون وب سایت ما به انگلیسی است و فارسی نداریم، شاید خیلیها در ایران بیخبر مانده باشند. شاید هم
ِ
وب سایت ما را فیلتر کرده باشند. کارِ ما هم بیشتر با اینترنت است. اگر روی نقشه و جدول مربوطه نگاه کنیم، میبینیم که این داروها در ایران رسمی
ِ
نیست و فقط در بازارِ سیاه پیدا میشود و قابل اعتماد نیست. سقط جنین عملی است که در جهان بیشتر از هر عمل دیگری انجام میشود. ۰۴ میلیون
ِ ِ
سقط جنین در جهان انجام میشود. در هلند که کمترین تعدادِ سقط جنین را در جهان دارد، از هر 5 زن، یک نفر در زندگی خود سقط جنین میکند.
ِ
ِ
در کشورهایی مثل ایران و آمریکا، این تعداد چهار برابر بیشتر است یعنی نصف یا بیشتر از نصف زنان سقط جنین میکنند. البته اکثرِ مردم در موردش
ِ
صحبت نمیکنند.
س : همان طور که میدانید دین رسمی در ایران اسالم است و اسالم اجازهٔ سقط جنین نمیدهد. آیا بزرگترین مشکل شما در این رابطه در بعضی
ِ ِ
کشورها مشکل دین بوده است ؟
ِ
ج : در موردِ اسالم باید بگویم چیزی که شنیدهام آغازِ زندگی جنین را وقتی میداند که روح در جنین دمیده شود یعنی۰۸ یا ۰۹ روز ( ۹ تا ۲۱ هفته )
ِ
و البته بیشترِ سقط جنینها قبل از این مدت است. البته همه موارد مربوط به حرام یا حالل بودن این کار، بستگی به روحانی مربوطه دارد و هر روحانی
ِ ِ ٔ
تعبیرِ دیگری در این مورد دارد.
ولی تا جایی که من مطالعه کردهام، بر اساس قرآن، سقط جنین تا هفته دوازدهم بارداری مجاز است. پس از آن دوره، سقط جنین مانندِ پایان دادن
ٔ ِ
ِ ِ ِ ِ ِ
به زندگی است. ولی البته قتل بشمار نمیآید؛ چون که سطح حیات جنین با سطح حیات انسان به دنیا آمده فرق دارد. بنابراین در این زمینه اسالم به
زنان آزادی بیشتری میدهد تا مثالً کلیسای کاتولیک.
ِ
Print search Prev 8 Next Home Full Exit
9. انجیل از قرآن نسبت به زنان سختگیرتر است. انجیل البته در موردِ سقط جنین حرفی نزده؛ ولی کلیسای کاتولیک از سال ۹۶۸۱ آغازِ زندگی را در
مرحله نطفه بندی اعالم کرد و از آن به بعد سقط جنین در این مذهب غیرِ قانونی و یک گناه به شمار آمد. پیش از این تاریخ کاتولیکها آموزهای در این
ٔ
مورد نداشتند و سقط جنین در جامعه، امری آزاد و پذیرفته بود. در کلیسای کاتولیک به خاطرِ اینکه سلسله مراتب بسیار مهمتر از اسالم است، هرچه
پاپ بگوید، قانون میشود و پاپ در سال ۹۶۸۱ گفت که زندگی جنین از مرحله نطفه آغاز میشود. بنابراین فکر میکنم در اسالم جای بیشتری برای
ٔ ِ
تعبیرِ آزاد وجود دارد.
س : در ایران اگر تا سه ماه زن باردار بچهاش سقط شود، به شکل قانونی اجازه دارد تا به بیمارستان برود و رحم را تمیز کند؛ اما اگر افتادن بچه کامالً
ِ ِ ِ
ِ ِ
مُسجل نباشد، این اجازه را ندارد. به نظرِ شما این قوانین دینی از جمله کاتولیک حق آزادی انتخاب را از زنان نمیگیرد ؟
ِ َّ
ج : بله، مسلماً حق آزادی را میگیرند. این قوانین به خاطرِ دورهٔ استعماری واردِ بسیاری از کشورها شد. یعنی غربیان از طریق استعمار دیدگاهِ کاتولیک
ِ ِ
را در این مورد واردِ دیگر کشورها کردند و ایران هم یک مستعمره بود.
س : نه، ایران هیچ وقت مستعمره نبوده. این قانون احتماالً با اسالم به ایران وارد شده.
ج : من در موردِ تاریخ این موضوع در ایران مطمئن نیستیم. چیزی که میخواستم اضافه کنم این است که : بارداری و سقط جنین چنان تجربه
ٔ ِ
شخصی و خصوصیای است که هیچ کس دیگر حق ندارد برای کسی تصمیم بگیرد و تصمیم فقط با خودِ شخص باردار است. بدن، بدن خودِ زن است و
ِ ِ
فقط او حق دارد در موردِ جسم خود تصمیم بگیرد.
ِ
س : ولی اینجا یک سوال فلسفی هم وجود دارد. چه کسی مسئول تصمیم گیری در موردِ کودک است؛ مادر یا پدر ؟
ِ
ج : به نظرِ من تنها کسی که از بارداری تأثیر میگیرد، زن است. چون اوست که باید بچه را به دنیا بیاورد و زندگیاش در این راه به خطر میافتد. از
Print search Prev 9 Next Home Full Exit
10. ِ
هر ده هزار زن باردار یکی میمیرد. پس این فقط زن است که مسئولیت کامل را در این مورد دارد؛ نه پدر، نه کلیسا و نه دکتر.
ِ
برای همین هم این دارویی که صحبتش را کردیم اهمیت زیادی دارد؛ چون زنان، دیگر وابسته به دکترهایی نیستند که ممکن است بخواهند از سقط
جنین خودداری کنند. زن دیگر الزم نیست که التماس کند و تحقیر بشود تا پزشکی قانع شود این کار را برایش انجام بدهد. با این قرص، زنها میتوانند
ٔ ِ ِ ِ ِ ِ
در خانه خود، تحت شرایط خود و با تصمیم خود این کار را انجام بدهند. برای همین هم قرص سقط جنین برای آزادی زنان وسیله مهمی است.ٔ
س : بسیاری از زنان در ایران در اثرِ سقط جنین نا امن فوت میکنند. چه راههایی را پیشنهاد میکنید که NGOشما به زنان کشور ما هم کمک
ِ
کند ؟
ِ
ج : زنهای ایران میتوانند برای نمونه به سایت ما http://www.womenonweb.orgمراجعه کنند. این سایت فقط برای مردمِ کشورهایی است که سقط
ِ
جنین کم خطر در آنها ممکن نیست. مثالً زنان آمریکا نمیتوانند از سایت ما استفاده کنند.
ِ ِ
ِ
زنهای ایرانی میتوانند فُرمِ مربوطه را از روی سایت ما پُر کنند. این فُرمِ پُر شده به دکتر میرود و دکتر قرصها را به آدرس آن شخص میفرستد.
ما سعی میکنیم تا حامیان مالی پیدا کنیم تا بتوانیم این داروها را به رایگان برای زنان ایران بفرستیم یا بستگان ایشان در خارج برای ایشان بپردازند
ِ ِ ِ
یا پرداختها از طریق سازمانهای زنان انجام شود.
ِ
Print search Prev 01 Next Home Full Exit
