Cyberpaństwo to państwo, w którym dane dotyczące wszystkich jego działań są zbierane, rafinowane, analizowane, a na ich podstawie, w sposób zautomatyzowany są podejmowane i wykonywane decyzje (tam, gdzie jest to możliwe i pożądane) w czasie rzeczywistym, przy czynnym udziale organów władzy i obywateli

1. Cyberpaństwo, cyberwładza,
cyberspołeczeństwo - czyli dokąd może
nas doprowadzić otwartość w sferze
publicznej i jak tam trafić
dr Paweł Kuczma
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA „SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE W DOBIE MEDIÓW SPOŁECZNOŚCIOWYCH” 9.10.2017

2. Inspiracje
Koncepcje cybernetyki Norberta Wienera i Mariana Mazura (Wiener 1948,
Mazur 1966) oraz koncepcja rynku Friedricha von Hayeka, który przekazuje
rozproszone informacje (Hayek 1945).

3. Czym jest cybernetyka
Cybernetyka – metoda otrzymywania, magazynowania, przetwarzania i wykorzystywania
informacji w maszynach, organizmach żywych oraz w relacjach między nimi (Kolmogorov)
Źródło: Kolmogorov A. N., “Kibernetika” in Bol’shaia Sovetskaia entsiklopediia, wydanie drugie, Vol. 51 (1958), s. 149. Cyt. za: Mindell D., Segal J., Gerovitch S., From communications engineering to communications science:
cybernetics and information theory in the United states, France, and the Soviet Union, w: Walker M., „Science and Ideology: A Comparative History”, London 2003, p. 88. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stork.svg
PĘTLA SPRZĘŻENIA ZWROTNEGO
(FEEDBACK LOOP)

4. Ewolucja państwa uwzględniająca rozwój
technologii i relacji z obywatelami
Państwo
Państwo
inteligentne
(Smart Country)
Cyberpaństwo
Technologia, czynny udział
obywateli, automatyzacja
Decyzje
i komunikacja
jednokierunkowa
Technologia zmieniająca relację
pomiędzy obywatelami a organami
władzy

5. Czym jest cyberpaństwo
Cyberpaństwo – państwo, w którym dane dotyczące wszystkich jego działań są zbierane,
rafinowane, analizowane, a na ich podstawie, w sposób zautomatyzowany są podejmowane
i wykonywane decyzje (tam, gdzie jest to możliwe i pożądane) w czasie rzeczywistym, przy czynnym
udziale organów władzy i obywateli
Źródło: https://pixabay.com/pl/polska-mapa-bander%C4%85-kontur-granice-1500641/
CYBERPAŃSTWO ≠ PAŃSTWO W CYBERPRZESTRZENI
PĘTLA SPRZĘŻENIA ZWROTNEGO
(FEEDBACK LOOP)

6. Czy obywatele chcą brać czynny
udział w podejmowaniu decyzji?

7. Frekwencja w wyborach
parlamentarnych spada regularnie
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Frekwencja [Francja]
Frekwencja Linear (Frekwencja)
0%
20%
40%
60%
80%
1989 1991 1993 1997 2001 2005 2007 2011 2015
Frekwencja [Polska]
Frekwencja w wyborach parlementarnych
Linear (Frekwencja w wyborach parlementarnych)
Źródło: idea.int
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1945
1949
1953
1956
1959
1962
1966
1970
1971
1975
1979
1983
1986
1990
1994
1995
1999
2002
2006
2008
2013
Frekwencja [Austria]
Frekwencja Linear (Frekwencja)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Frekwencja [Niemcy]
Frekwencja Linear (Frekwencja)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1945
1950
1951
1955
1959
1964
1966
1970
1974
1979
1983
1987
1992
1997
2001
2005
2010
2015
2017
Frekwencja [Wielka Brytania]
Frekwencja Linear (Frekwencja)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1946
1948
1953
1958
1963
1968
1972
1976
1979
1983
1987
1992
1994
1996
2001
2006
2008
2013
Frekwencja [Włochy]
Frekwencja Linear (Frekwencja)

8. Podobnie w wyborach prezydenckich
0%
20%
40%
60%
80%
1990 1995 2000 2005 2010 2015
Frekwencja [Polska]
Frekwencja w wyborach prezydenckich
Linear (Frekwencja w wyborach prezydenckich)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1965 1969 1974 1981 1988 1995 2002 2007 2012 2017
Frekwencja [Francja]
Frekwencja Linear (Frekwencja)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1951 1957 1963 1965 1971 1974 1980 1986 1992 1998 2004 2010 2016
Frekwencja [Austria]
Frekwencja Linear (Frekwencja)

9. Oraz w wyborach do Parlamentu
Europejskiego
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1979 1984 1989 1994 1999 2004 2009 2014
Frekwencja [Niemcy]
Frekwencja Linear (Frekwencja)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1996 1999 2004 2009 2014
Frekwencja [Austria]
Frekwencja Linear (Frekwencja)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1979 1984 1989 1994 1999 2004 2009 2014
Frekwencja [Francja]
Frekwencja Linear (Frekwencja)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2004 2009 2014
Frekwencja [Polska]
Frekwencja Linear (Frekwencja)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1979 1984 1989 1994 1999 2004 2009 2014
Frekwencja [Wielka Brytania]
Frekwencja Linear (Frekwencja)
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1979 1984 1989 1994 1999 2004 2009 2014
Frekwencja [Włochy]
Frekwencja Linear (Frekwencja)

10. Jednocześnie mamy najwięcej w historii narzędzi
technologicznych do wpływania na władzę
• 2,8 mld użytkowników mediów społecznościowych na świecie
• Każdego roku przybywa kilkaset milionów
• 2,5 mld użytkowników korzysta z mediów społecznościowych na urządzeniu
mobilnym
• Narzędzia do kontaktu elektronicznego z organami władzy rządowej
i samorządowej
Źródło: http://www.smartinsights.com/social-media-marketing/social-media-strategy/new-global-social-media-research/

11. Skąd czerpać dane
• Media społecznościowe
• Otwarte dane (Open data)
• Inne źródła wielkich zasobów
danych (Big data)
• Narzędzia typu CRM/ERP
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: opensource.com/government/10/12/what-%22open-data%22-means-%E2%80%93-and-what-it-doesn%E2%80%99t.

12. Przewidywanie wyników wyborów na podstawie
danych z mediów społecznościowych
Źródło: Gogołek W., Kuczma P., Rafinacja informacji sieciowych na przykładzie wyborów parlamentarnych.
Część 2. Portale internetowe, konteksty medialne i merytoryczne, „Studia Medioznawcze”, Vol. 3 (54) 2013.
Korelacja r wyników sondaży CBOS z liczbami
pozytywnych i negatywnych wpisów na
blogach dla partii politycznych [2011]
Ilustracja liczb pozytywnych sentymentów [2015]
Źródło: Gogołek W., Jaruga D., Kowalik K., Celiński P., Z badań nad wykorzystaniem rafinacji informacji sieciowej.
Wybory prezydenckie i parlamentarne 2015, „Studia Medioznawcze” 3 (62) 2015, s. 31-40.

13. Państwa i miasta otwierają dane
o swoim funkcjonowaniu
Źródło: Oficjalne strony otwartych danych państw i miast
732
533
2 475
1056

14. Cyberpaństwo – jak to działa
Opracowanie własne w nawiązaniu do: Easton D., An Approach to an Analyis of Political System, „World Politics”, Vol 9, Nr 3 Apr 1957, s. 384, online.sfsu.edu/sguo/Renmin/June2_system/Political%20System_Easton.pdf.
Żądania ->
Wsparcie->
Analizowanie
danych
Zbieranie danych System polityczny Podejmowanie decyzji
Sprzężenie zwrotne Sprzężenie zwrotne
Decyzje lub
polityki
ŚRODOWISKO
W
E
J
Ś
C
I
E
W
Y
J
Ś
C
I
E
Wykonywanie decyzji
Ustrukturyzowane
danych
Nieustrukturyzowane
dane

15. Kluczowe korzyści z cyberpaństwa
• Efektywność (szybsze podejmowanie decyzji, bardziej precyzyjne
działanie)
• Skupienie uwagi na najważniejszych kwestiach (brak tematów
zastępczych)
• Big Data (w tym Open Data) pobudzają wzrost gospodarczy
• Zaangażowanie obywateli i ich czynny udział

16. Maszyna do rządzenia
Źródło: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:J._A._Bonsack,_Cigarette_Rolling_Machine.jpg
State apparatus
(Dominique Dubarle, 1948)

17. Cyberpaństwo to nie jest pomysł nowy –
Chile Cybersyn
Źródło: Beer S., Project Cyberfolk, Santiago 1972, p. 4, digitool.jmu.ac.uk:8881/R/42Q8KSFVI8KTHGNJHGD6NJV2VFQ1YUY79RM5J17R1TY88AD8YE-00400?func=dbin-jump-
full&object_id=16107&local_base=GEN01&pds_handle=GUEST [dostęp 26.10.2014]. Cybersyn.cl/ingles/cybersyn/index.html [dostęp 27.02.2014, 17:34].

18. Wyzwania cyberpaństw
Dane
• Niedokładne dane
• Niespójne dane
• Zbyt mało / zbyt wiele
danych
• Prywatność / inwigilacja
Technologia
• Bariery technologiczne
• Zagrożenie bezpieczeństwa
• Ryzyko manipulacji
• Koszty
Ludzie
• Niechęć obywateli do
zaangażowania się
• Brak kompetencji
• Polityka

19. Źródło: originalprop.com, freemovieposters.net
Czy ta idea nie idzie aby zbyt daleko?

20. Kluczowe pytania na drodze do
budowy cyberpaństwa
• Kto definiuje kryteria podejmowania decyzji?
• Gdzie postawimy granicę?
• Jaka jest rola interfejsu białkowego?
• Kto steruje maszyną, która steruje państwem?
• Co oznacza „niepodległość” i „demokracja? Czy będą to ciągle adekwatne terminy?
• Czy maszyny będą nas potrzebować, żeby kierować państwami?

21. WWW.WDIB.UW.EDU.PL
Dziękuję za uwagę
dr Paweł Kuczma, p.kuczma@uw.edu.pl