SlideShare a Scribd company logo
Cultuurhistorie als ontwikkelingskans voor de leefbaarheid in kleine kernen Hylkema Consultants BV
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
De Stuers ,[object Object],Holland op zijn smalst Renaissance-oxaal
Actie tomaat (1969)
Wet tot behoud van cultuurbezit (1984) Hilversum , 1987 Schiedam, 1979
1984 en 1988:  3 e  en 4 e  Nota R.O.  Compacte steden Economische knooppunten
Vinex (1993)
Keerpunt rond 2000
Geschiedenis = reservoir
Vier vormen van cultuurhistorie ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Instrument waarvoor? ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
 
Onderzoek ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
1. Culturele achtergronden tonen/verhelderen ,[object Object],[object Object],[object Object]
Het verhaal vertellen Lokale culturele canon
Internet
Musea als ontwikkelingskans Woerden Thorn JHM Elburg
Monumenten als ontwikkelingskans Kees de Tippelaar, Breukelen
2. Identiteit articuleren ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Voorbeeld: 11 kernen-opera gemeente Westland
Andere voorbeelden i.r.t. leefbaarheid Valkenburg a/d Geul Leerdam
Sturen op identiteit ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Werken aan de culturele identiteit ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
3. R & T bevorderen ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Voorbeeld: gem. Graft-de Rijp
Honger naar belevenissen ,[object Object],[object Object]
4. Inspiratiebron “ Nieuwe ideeën ontstaan in oude gebouwen”
Kunstenaarsdorpen Zweeloo, Drenthe
5. Ontwerp-opgaven aanscherpen ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Voorbeeld: Bernardus Wonen? ,[object Object],Voormalige post- en telegraafkantoor aan de Markt in Oudenbosch
Andere voorbeelden IJzergieterij DRU te Ulft  Jacco de Visser – Huis de Wiers, Vreeswijk Leerlooierij Driesen, Dongen
Cultuurhistorie als bouwsteen voor architectonisch ontwerp ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Monumentenzorg ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
6. Ruimtelijke kwaliteitsverbetering  ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Het landschap als aanleiding en verhaal ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Culturele planologie ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Voorbeeld: gem. Gennep
Cultuurbeleid kleine kernen
Determinanten voor de infrastructuur ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Cultuurbeleid in kleine kernen ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
Tot slot ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]

More Related Content

Similar to Cultuurhistorie en Leefbaarheid

Culture Planologie Dudok Hilversum
Culture Planologie Dudok HilversumCulture Planologie Dudok Hilversum
Culture Planologie Dudok Hilversum
haraldschole
 
Erfgoed als werf: een 'convenant' voor de regio?
Erfgoed als werf: een 'convenant' voor de regio?Erfgoed als werf: een 'convenant' voor de regio?
Erfgoed als werf: een 'convenant' voor de regio?
zuidwest
 
200810 West Van Hottentottentententoonstellingsansichtskaarten Databankmanagemen
200810 West Van Hottentottentententoonstellingsansichtskaarten Databankmanagemen200810 West Van Hottentottentententoonstellingsansichtskaarten Databankmanagemen
200810 West Van Hottentottentententoonstellingsansichtskaarten DatabankmanagemenFARO
 
WOI in de kijker. Verras je publiek (27/11/2015): Inspiratiegids erfgoed
WOI in de kijker. Verras je publiek (27/11/2015): Inspiratiegids erfgoedWOI in de kijker. Verras je publiek (27/11/2015): Inspiratiegids erfgoed
WOI in de kijker. Verras je publiek (27/11/2015): Inspiratiegids erfgoed
Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG)
 
20100412 presentatie brielle 13 april 2010
20100412 presentatie brielle 13 april 201020100412 presentatie brielle 13 april 2010
20100412 presentatie brielle 13 april 2010Max Meijer
 
20090629 Kwadratuurcirkel
20090629 Kwadratuurcirkel20090629 Kwadratuurcirkel
20090629 Kwadratuurcirkelguest5b9d33
 
Erfgoed in interessante tijden by Prof.dr. Hans Renes
Erfgoed in interessante tijden by Prof.dr. Hans RenesErfgoed in interessante tijden by Prof.dr. Hans Renes
Erfgoed in interessante tijden by Prof.dr. Hans Renes
Jayne Rogers
 
1263679960belverdere Low
1263679960belverdere Low1263679960belverdere Low
1263679960belverdere Lowguest9facfc
 
Belvedere Boek Met Huis De Wiers Pagina 29
Belvedere Boek Met Huis De Wiers Pagina 29Belvedere Boek Met Huis De Wiers Pagina 29
Belvedere Boek Met Huis De Wiers Pagina 29jacobus
 
130219 presentatie inspraak cultuursector Gent
130219 presentatie inspraak cultuursector Gent130219 presentatie inspraak cultuursector Gent
130219 presentatie inspraak cultuursector GentTinne OpdeBeeck
 
20100118 Presentatie Brielle 18 Januari
20100118 Presentatie Brielle 18 Januari20100118 Presentatie Brielle 18 Januari
20100118 Presentatie Brielle 18 Januari
Max Meijer
 
Herinneringspark 2014-2018 (Tony Van Nuffelen)
Herinneringspark 2014-2018 (Tony Van Nuffelen)Herinneringspark 2014-2018 (Tony Van Nuffelen)
Herinneringspark 2014-2018 (Tony Van Nuffelen)
Onroerend Erfgoed
 
Open Ruimte, Open Blik_Lezing Joost Dessein_'Open ruimte, duurzaamheid en cul...
Open Ruimte, Open Blik_Lezing Joost Dessein_'Open ruimte, duurzaamheid en cul...Open Ruimte, Open Blik_Lezing Joost Dessein_'Open ruimte, duurzaamheid en cul...
Open Ruimte, Open Blik_Lezing Joost Dessein_'Open ruimte, duurzaamheid en cul...
Els Brouwers
 
Dorpsvisie Colijnsplaat D3116 pre boekje_2011.12.15_def_lq
Dorpsvisie Colijnsplaat  D3116 pre boekje_2011.12.15_def_lqDorpsvisie Colijnsplaat  D3116 pre boekje_2011.12.15_def_lq
Dorpsvisie Colijnsplaat D3116 pre boekje_2011.12.15_def_lq
Hendrikjan Hoffman
 
Erfgoeddag 2018 - inspiratiesessies
Erfgoeddag 2018 - inspiratiesessiesErfgoeddag 2018 - inspiratiesessies
Erfgoeddag 2018 - inspiratiesessies
FARO
 
Cultuurhistorische atlas van Utrecht
Cultuurhistorische atlas van UtrechtCultuurhistorische atlas van Utrecht
Cultuurhistorische atlas van Utrecht
Utrecht Open Data
 
Erfg ergoedcel leuven_2011_web (2)_tcm16-27862
Erfg ergoedcel leuven_2011_web (2)_tcm16-27862Erfg ergoedcel leuven_2011_web (2)_tcm16-27862
Erfg ergoedcel leuven_2011_web (2)_tcm16-27862
alittledog
 

Similar to Cultuurhistorie en Leefbaarheid (20)

Culture Planologie Dudok Hilversum
Culture Planologie Dudok HilversumCulture Planologie Dudok Hilversum
Culture Planologie Dudok Hilversum
 
Erfgoed als werf: een 'convenant' voor de regio?
Erfgoed als werf: een 'convenant' voor de regio?Erfgoed als werf: een 'convenant' voor de regio?
Erfgoed als werf: een 'convenant' voor de regio?
 
200810 West Van Hottentottentententoonstellingsansichtskaarten Databankmanagemen
200810 West Van Hottentottentententoonstellingsansichtskaarten Databankmanagemen200810 West Van Hottentottentententoonstellingsansichtskaarten Databankmanagemen
200810 West Van Hottentottentententoonstellingsansichtskaarten Databankmanagemen
 
WOI in de kijker. Verras je publiek (27/11/2015): Inspiratiegids erfgoed
WOI in de kijker. Verras je publiek (27/11/2015): Inspiratiegids erfgoedWOI in de kijker. Verras je publiek (27/11/2015): Inspiratiegids erfgoed
WOI in de kijker. Verras je publiek (27/11/2015): Inspiratiegids erfgoed
 
Vt2 immaterieel erfgoed
Vt2 immaterieel erfgoedVt2 immaterieel erfgoed
Vt2 immaterieel erfgoed
 
20100412 presentatie brielle 13 april 2010
20100412 presentatie brielle 13 april 201020100412 presentatie brielle 13 april 2010
20100412 presentatie brielle 13 april 2010
 
20090629 Kwadratuurcirkel
20090629 Kwadratuurcirkel20090629 Kwadratuurcirkel
20090629 Kwadratuurcirkel
 
Erfgoed in interessante tijden by Prof.dr. Hans Renes
Erfgoed in interessante tijden by Prof.dr. Hans RenesErfgoed in interessante tijden by Prof.dr. Hans Renes
Erfgoed in interessante tijden by Prof.dr. Hans Renes
 
1263679960belverdere Low
1263679960belverdere Low1263679960belverdere Low
1263679960belverdere Low
 
Belvedere Boek Met Huis De Wiers Pagina 29
Belvedere Boek Met Huis De Wiers Pagina 29Belvedere Boek Met Huis De Wiers Pagina 29
Belvedere Boek Met Huis De Wiers Pagina 29
 
130219 presentatie inspraak cultuursector Gent
130219 presentatie inspraak cultuursector Gent130219 presentatie inspraak cultuursector Gent
130219 presentatie inspraak cultuursector Gent
 
20100118 Presentatie Brielle 18 Januari
20100118 Presentatie Brielle 18 Januari20100118 Presentatie Brielle 18 Januari
20100118 Presentatie Brielle 18 Januari
 
Herinneringspark 2014-2018 (Tony Van Nuffelen)
Herinneringspark 2014-2018 (Tony Van Nuffelen)Herinneringspark 2014-2018 (Tony Van Nuffelen)
Herinneringspark 2014-2018 (Tony Van Nuffelen)
 
Open Ruimte, Open Blik_Lezing Joost Dessein_'Open ruimte, duurzaamheid en cul...
Open Ruimte, Open Blik_Lezing Joost Dessein_'Open ruimte, duurzaamheid en cul...Open Ruimte, Open Blik_Lezing Joost Dessein_'Open ruimte, duurzaamheid en cul...
Open Ruimte, Open Blik_Lezing Joost Dessein_'Open ruimte, duurzaamheid en cul...
 
Dorpsvisie Colijnsplaat D3116 pre boekje_2011.12.15_def_lq
Dorpsvisie Colijnsplaat  D3116 pre boekje_2011.12.15_def_lqDorpsvisie Colijnsplaat  D3116 pre boekje_2011.12.15_def_lq
Dorpsvisie Colijnsplaat D3116 pre boekje_2011.12.15_def_lq
 
Erfgoeddag 2018 - inspiratiesessies
Erfgoeddag 2018 - inspiratiesessiesErfgoeddag 2018 - inspiratiesessies
Erfgoeddag 2018 - inspiratiesessies
 
Cultuurhistorische atlas van Utrecht
Cultuurhistorische atlas van UtrechtCultuurhistorische atlas van Utrecht
Cultuurhistorische atlas van Utrecht
 
Erfg ergoedcel leuven_2011_web (2)_tcm16-27862
Erfg ergoedcel leuven_2011_web (2)_tcm16-27862Erfg ergoedcel leuven_2011_web (2)_tcm16-27862
Erfg ergoedcel leuven_2011_web (2)_tcm16-27862
 
Vt2 nationale strategieën
Vt2 nationale strategieënVt2 nationale strategieën
Vt2 nationale strategieën
 
Vt2 nationale strategieën
Vt2 nationale strategieënVt2 nationale strategieën
Vt2 nationale strategieën
 

Cultuurhistorie en Leefbaarheid

Editor's Notes

  1. In 1874 werd de monumentenzorg een officiële doelstelling van het overheidsbeleid (in feite het begin van het landelijke cultuurbeleid). Er werd een bescheiden budget in de begroting gereserveerd.
  2. Kun je altijd uit putten Is altijd bij ons!
  3. Ontwikkelingskans
  4. Wonen = sociaal Werken = economisch Recreëren = ruimtelijk
  5. Bewustzijn vergroten = kans vergroten dat cultuurhistorie een rols peelt in (her)ontwikkeling
  6. Museaum = mooie functie voor een oud gebouw = huisvesting van historische vereniging(en) Voorbeelden: - Gemeentemuseum Het land van Thorn Joods historisch museum in Elburg Stedelijk Museum Vianen (mét VVV) Stadsmuseum Woerden Poldermuseum Lelystad West Fries Museum in Hoorn Flipje streekmuseum Tiel Zeeuws Museum Middelburg Veenkoloniaal Museum in Veendam Limburgs Museum in Venlo Drenst Museum in Assen
  7. Valkenburg a/d Geul: Belvedere-project Valkenburg bevindt zich in een transitieproces. Het “traditionele” massatoerisme laat de stad steeds meer links liggen. Om de cultuurtoeristische aantrekkelijkheid van de stad te vergroten en de leefbaarheid te verbeteren, gaf Ontwikkelingsmaatschappij 'Valkenburg aan de Geul' opdracht tot het maken van een integrale gebiedsvisie voor een belangrijk deel van de binnenstad van Valkenburg. Dit betrof het middeleeuws gedeelte waar belangrijke toeristisch-recreatieve, cultuurhistorische en economische waarden aanwezig zijn. Daarnaast speelde de woonfunctie een belangrijke rol. Resultaat Dit resulteerde in een integrale gebiedsvisie voor de historische binnenstad van Valkenburg. Hierin zijn diverse voorstellen opgenomen ter verbetering van de ruimtelijke en toeristische structuur van de stad. Het is tevens een lange termijnvisie voor de wederopleving van het toerisme in Valkenburg en het weer herkenbaar maken van de rijke cultuurhistorie.
  8. Het aanpakken van de openbare ruimte in de binnenstad. Een schoon, gastvrij en uitnodigende openbaar gebied is erg belangrijk. Vaak is het beheer er in de loop der tijd bij in geschoten, of is onduidelijk wie – op het snijvlak van publieke en private zones – voor de aanpak verantwoordelijk is. Het toevoegen van kunst en groen kan een publieke zone enorm opwaarderen. Voorbeelden als de Westersingel in Rotterdam, de Rode Loper in Eindhoven en de vervoersterminal van Schiphol laten zien dat beeldende kunst een grote toegevoegde waarde kan hebben. Met een verordening die is gericht op het reguleren van buitenreclames kan eveneens veel bereikt worden, bijvoorbeeld rust voor het oog. De gemeente Groningen wist medio jaren negentig door middel van het consequent toepassen van een zeer strenge verordening in combinatie met het uniform herbestraten en inrichten van het stadscentrum een ware metamorfose van het openbaar gebied te bewerkstelligen. In het verlengde hiervan ligt: Het sturen op uiterlijk en inhoud van het winkelaanbod in het centrum. Het uiterlijk kan worden aangepakt naar het voorbeeld van Groningen. Een belangrijk bij-effect van deze aanpak – die buitenreclames nagenoeg helemaal uitsloot – was namelijk dat winkeliers zich van de weeromstuit weer gingen toeleggen op het verfraaien van hun etalages, die hierdoor in uitstraling fors omhoog schoten. Uit andere gemeenten zijn voorbeelden bekend van een verbod op de al te opzichte visuele kenmerken van grote winkelketens, zoals de witgeverfde puien van Albert Heijn. De inhoud van het winkelaanbod laat zich moeilijker reguleren. Alleen via het instrument van het bestemmingsplan en het vergunningenstelsel valt hierin iets te bereiken (zie ook hoofdstuk 16). Het vergt echter veel bestuurlijke moed om culturele waarden te laten prevaleren boven economische belangen. Het aanbrengen of terugbrengen van waterlopen. Het water, ooit zo bepalend voor Nederland, is uit het centrum van veel steden verdwenen. Den Bosch (terugbrengen en zichtbaar maken van de Binnen-Dieze) en Utrecht (restauratie singelstructuur) hebben recentelijk laten zien, hoe het water terug kan komen en het stadshart kan verlevendigen. Niet alleen visueel een aanwinst, maar ook goed voor de ontwikkeling van het toerisme en het vestigingsklimaat. Het opfrissen van het economisch geheugen. Een gemeente heeft vaak weinig idee van de potentiële waarde van haar historisch erfgoed in de zin van nijverheid uit vroeger tijden die haar identiteit zou kunnen versterken. Veel identiteit kan worden gewonnen als oude marktpleinen worden opgeknapt en er regulerend wordt opgetreden tegen buitenissig lelijke bedrijventerreinen en tegen het laten verslobberen van de karakteristieke gemeenterand met zijn boerenomgeving. Ook het thematiseren van oude industriële activiteit (zoals Delfts Blauw in Delft, zilversmeden in Schoonhoven, de textielnijverheid in Tilburg, de glasindustrie in Leerdam) biedt tal van goede mogelijkheden om de culturele identiteit hernieuwd gestalte te geven.
  9. De voorbeel­den van gemeenten die zich in verleden en heden hebben geprofi­leerd via hun monumen­ten, festi­vals of andere culturele activiteiten, zijn tal­rijk. Wie associeert het Festival van Nieuwe Muziek niet met Middelburg? En wie denkt er bij het North Sea Jazz Festival niet aan Den Haag? Haarlem heeft naast zijn orgelmaand nu ook een stripfestival, in de 'Arnhem promotion' worden de beeldententoonstel­ling van Sonsbeek en het dansgezelschap Introdans naar voren gehaald en Heerlen profileert zich met moderne architectuur. De gemeente Utrecht gaat in zijn profiel­schets als (inter)nationaal knooppunt zelfs prat op 8 festival-achtige evenementen: het Lisztconcours, de Mozartweek, de Nacht van de Poëzie, het Festival voor Oude Muziek, de Blues Route, het Festi­val Theater aan de Werf, Springdance en de Nederlandse Filmdagen. En wat voor de grote gemeenten geldt, geldt ook voor de kleine gemeenten en dorpen: Zoutkamp profileert zich met zijn 17e eeuwse vesting, Bredevoort staat voor boeken, Bronkhorst voor kunst, Diepenheim voor Shakespeare-uitvoeringen in de open lucht, Willemstad voor levende geschiedenis en Woudrichem voor een cultuurhistorische rivierenstad met vesting. In hoeverre deze vormen van profilering authentiek zijn of kunstmatig danwel gezocht, is een interessant punt van discussie. Metz betoont zich in haar boek Pret! Leisure and landscape kritisch over de wijze waarop de behoefte aan vermaak de historische binnensteden en de natuur verandert. Zij laat in haar boek zien hoe het platteland, de historische binnensteden en het cultureel erfgoed worden ‘vermarkt’ door – en ten gunste van - de vrije tijdsindustrie. De vrije tijdssector blijkt uitgegroeid te zijn tot een alomtegenwoordige cultuur met een reusachtige betekenis. We besteden steeds meer geld (gemiddeld een kwart van ons inkomen) en steeds meer kilometers voor ons plezier. Nog nooit heeft Nederland zoveel evenementen en festivals geteld, zoveel cultuurhistorische uitstapjes, zoveel feesten, partycentra, klimhellingen, skibanen, shopping-malls, kartingcentra, magabioscopen, kinderparadijzen en music-halls. De invloed die dit alles heeft op onze omgeving wordt steeds zichtbaarder, zowel op het platteland als aan de stadsranden en in de oude binnensteden. Metz verzucht: “Kunnen we nergens meer gewoon van afblijven, de boel de boel laten, de ruines zonder bordje aan hun lot overlaten, het laatste beetje groezeligheid in de stad laten liggen? Wat blijft er over van de fun als de welvaart terug loopt? Hebben we Nederland werkelijk in een decor herschapen?”
  10. Backward utopia . Achterwaartse blue print planning m.b.v. oude stadskaarten. Andere voorbeelden: Boertange ging terug naar 1742, Heusden naar 1774. Zie ook de discussie over de herbouw van de Haringpakkerstoren in Amsterdam en de donjon van het Valkhof in Nijmegen. Volgende stap = ensceneren van de historische beleving: Brandevoort, Bataviastad: historische beleving die vrij is van autheticiteit en historische gelaagdheid.. Meer zoiets als exotische reisbestemmingen.
  11. Het oorspronkelijke huis de Wiers is omstreeks 1654 gebouwd en stond bekend als de 'noordelijke wachter van Vreeswijk'. Een herkenningspunt, een baken, een buitenpost van Vreeswijk. Totdat de industriële revolutie rond 1900 toesloeg. In die jaren vestigde zich op de plaats van Huis de Wiers een scheepswerf. De terreinen rond het huis werden vergraven tot een insteekhaven, een scheepshelling en opslagterreinen. Het huis zelf werd grondig gewijzigd en later zelfs vrijwel geheel gesloopt. Het concept bestaat uit twee delen. Het restaureren van het bestaande souterrain en het realiseren van een opbouw in de contour van de historische enveloppe. Het resultaat: een eigentijdse 'Borg' met de grandeur van wat eens Huis de Wiers was. Door eenzelfde materiaal op zowel dak als gevels toe te passen ontstaat een sculpturaal volume dat de mogelijkheid biedt de openingen voor daglichttoetreding neutraal en 'at random' aan te brengen als verdiepingshoge schuifpuien. In open stand functioneren deze als buitenruimte in de vorm van een loggia. onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het waternetwerk van de Dijle en haar vlieten bestrijkt de gehele stad. Door het water terug te brengen in de Melaan krijgt dit deel van Mechelen haar logica terug. De Dijle bezit oorspronkelijk verschillende armen en bijrivieren, die door verzanding verdwenen of versmalden tot kleine vlieten waarlangs men straten en huizen bouwde. De vlieten, zoals de Melaan, worden oorspronkelijk gebruikt voor transport over water, als riolering en wasplaats. De Melaan werd om hygiënische redenen gedempt en om ruimte te maken voor auto’s en parkeerplaatsen. Door het water weer terug te brengen in de Melaan krijgt dit deel van Mechelen haar logica terug en wordt het weer onderdeel van het historisch kernweefsel. Het water wordt katalysator voor de stedelijke ontwikkeling. De integrale benadering is hier van groot belang: archeologie, schoolvervoersplan, mobiliteit en de toeristische as tussen de plek Lamot / St. Romboutskathedraal en het vernieuwde stadscentrum vormen allen een wezenlijk onderdeel.
  12. De filosofie van o.a. het Belvedere-beleid (1999)
  13. Reserve-dia
  14. Nog littekens van WO2
  15. Reserve-dia