“Con là siêu nhân của mẹ” là một dự án triển khai bởi Nhóm Tư vấn của Ủy ban Thường vụ Liên ngành Sức khỏe Tâm thần và Hỗ trợ Tâm lý Xã hội Trong Các Trường Hợp Khẩn cấp (Inter-Agency Standing Committee Reference Group on Mental Health and Psychosocial Support in Emergency Settings-IASC MHPSS RG). Dự án nhận được sự hỗ trợ từ các chuyên gia quốc tế, và các quốc gia thành viên của IASC MHPSS RG, cũng như sự đóng góp của quý phụ huynh, người bảo hộ, giáo viên lẫn trẻ em trên khắp 104 quốc gia và vùng lãnh thổ.
4. 4
GIỚI THIỆU
“Con là siêu nhân của mẹ” là một quyển truyện được viết cho trẻ em trên toàn thế giới bị ảnh hưởng bởi đại dịch
COVID-19.
Chúng tôi khuyến khích quý phụ huynh, người bảo hộ hay giáo viên nên kể truyện này cho trẻ. Không nên để trẻ tự
đọc truyện mà không có mặt người lớn bên cạnh. Chúng tôi sẽ xuất bản thêm một tải liệu hướng dẫn bổ sung có tên là
“Hành động của siêu nhân” nhằm giúp trẻ hiểu hơn, từ đó phát triển khả năng tự cảm nhận và có những hành động phù
hợp trong bối cảnh đại dịch COVID-19.
CHUYỂN NGỮ
Quyển sách này đã được dịch sang tiếng Ả Rập, tiếng Pháp, tiếng Trung, tiếng Nga và tiếng Tây Ban Nha. Đối với các
ngôn ngữ còn lại, vui lòng liên hệ với Nhóm Tư vấn của IASC về Hỗ trợ Tâm lý và Sức khỏe Tâm thần (MHPSS)
(mhpss.refgroup@ gmail) để phối hợp biên dịch. Tất cả các bản dịch sẽ được đăng trên trang web của IASC.
Một số lưu ý đối với bản chuyển ngữ:
• Không được phép thêm logo của cá nhân hoặc tổ chức.
• Không được phép sử dụng logo IASC trong trường hợp bản chuyển ngữ được điều chỉnh so với bản gốc (thay
đổi văn bản hoặc hình ảnh), Đồng thời, IASC không khuyến khích bất kỳ cá nhân, hay tổ chức nào nào thực hiện hành
động này.
• Hãy đăng kí bản quyền cho bản chuyển ngữ theo giấy phép Creative Commons hoặc tương đương. Ở đây,
chúng tôi đề xuất CC BY-NC-SA 4.0 hoặc 3.0. Đây là danh sách các giấy phép có giá trị tương dương:
https://creativecommons.org/share-your-work/licensing-considerations/compiverse-licenses
• Chúng tôi khuyến khích bạn đưa ra lời tuyên bố sau trong bản chuyển ngữ: “Bản chuyển ngữ này không phải là
ấn phẩm của Ủy ban Thường vụ Liên ngành (IASC). IASC không chịu trách nhiệm về nội dung hoặc tính chính xác
của bản chuyển ngữ này.”
Nguyên bản tiếng Anh: “Inter-Agency Standing Committee. My Hero is You: How Kids Can Fight COVID-19!
Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO shall be the binding and authentic edition.”
5. 5
LỜI CẢM ƠN
Bản chuyển ngữ này không thể được hoàn thiện nếu thiếu sự đóng góp từ:
Đội ngũ Y học Cộng đồng
Hà Xuân Nam
Lê Thị Ánh Kim
Nguyễn Khởi Quân
Cùng với sự hỗ trợ nhiệt tình của:
Nhà văn Hàn Băng Vũ
Nhà báo Hoàng Xuân
Bản chuyển ngữ này không phải là ấn phẩm của Ủy ban Thường vụ Liên ngành (IASC). IASC không chịu trách nhiệm
về nội dung hoặc tính chính xác của bản chuyển ngữ này
Y Học Cộng Đồng là một Tổ chức Phi lợi nhuận do
nhiều bác sĩ trong và ngoài nước chung tay xây dựng
với sự hỗ trợ của nhóm Công nghệ thông tin và hơn 200 cộng tác viên.
Website https://yhoccongdong.com là nơi tổng hợp và chuyển tải thông tin cơ bản, quan trọng về
nhiều loại bệnh, cách điều trị và phòng tránh giúp cộng đồng giữ gìn sức khỏe. Những thông tin
này luôn tham khảo tài liệu dành cho bệnh nhân uy tín ở Anh, Nhật, Mỹ để đảm bảo tính xác thực
và tính hệ thống.
7. 7
Mẹ là siêu nhân của Thảo, vì mẹ là người
mẹ xịn nhất và cũng là nhà khoa học siêu
nhất thế giới. Nhưng mà ngay cả mẹ cũng
không chữa được bệnh do vi rút corona
(COVID-19).
– “Con vi rút corona nhìn như thế nào hả
mẹ?” - Thảo hỏi mẹ.
– “Vi rút đó nhỏ xíu xiu thôi con à, nhỏ đến
nỗi mình không nhìn thấy được luôn” - mẹ
đáp. “Nhưng nó dính vào ai thì người đó bị
ho và hắt xì đó cưng. Rồi nếu người bệnh
đụng chạm vào người khác hoặc những thứ
ở xung quanh thì vi rút sẽ lây lan ra. Ai
nhiễm vi rút sẽ bị sốt, bị ho và khó thở nữa.”
– “Tại vì không nhìn thấy nó nên mình
không đánh gục được nó hả mẹ?” - Thảo
hỏi.
– “Được chứ con! Mẹ muốn con khỏe mạnh,
Thảo ạ. Vi rút có thể lây cho nhiều người
lắm, cho nên tất cả mọi người phải giúp
nhau chiến đấu. Trẻ em càng phải được
quan tâm và các con cũng có thể giúp đỡ
người lớn nữa. Các con phải được an toàn.
Mẹ muốn con trở thành siêu nhân của mẹ.”
8. 8
Đêm đó, Thảo nằm trên giường ngủ nhưng mà chẳng
cảm thấy mình giống siêu nhân chút xíu nào hết. Bé
thấy buồn. Bé muốn tới lớp nhưng trường đóng cửa
mất rồi. Bé muốn gặp bạn bè nhưng như vậy thì
không an toàn. Thảo chỉ muốn con vi rút này không
được đe dọa thế giới nữa.
– “Siêu nhân thì phải có siêu năng lực chứ!” - Thảo
tự nhủ trong lúc mơ màng. “Còn mình thì có gì nhỉ?”
Bỗng nhiên có một giọng nói thầm thì khe khẽ, gọi
tên bé trong bóng tối.
– "Ai đó?" - Thảo thì thầm đáp lại.
– “Bạn cần gì để trở thành siêu nhân hả Thảo -
Giọng nói hỏi.
– “Mình cần nghĩ ra cách nào đó để nói chuyện với
tất cả trẻ em trên thế giới, nói về cách tự bảo vệ
mình, thế thì mới bảo vệ mọi người được…” - Thảo
nói.
– “Thế bạn cần cái gì nào?” - Giọng nói hỏi.
– “Mình cần một thứ gì đó có thể bay được... và một
giọng nói thật to ... nhất định sẽ có ích!”
Vút… - một thứ kỳ diệu hiện ra dưới ánh trăng…
9. 9
– “Bạn là con gì thế?” – Thảo kinh ngạc hỏi.
– “Mình là Sún Răng” – Nó đáp.
– “Mình chưa gặp chú Sún Răng nào bao giờ” -
Thảo nói.
– “Ồ, mình vẫn ở đây từ trước đến giờ đó.” -
Sún Răng nói. “Mình ở trong trái tim của bạn.”
– “Nếu có bạn… thì mình có thể nói chuyện
được với tất cả các bạn nhỏ về vi rút corona
không?” - Thảo nói.“Mình có thể trở thành siêu
nhân đó! Nhưng khoan đã, Sún Răng, đang mùa
dịch thế này đi lại có an toàn không?”
– “Chỉ cần có mình với bạn đi cùng nhau” Sún
Răng đáp. “Không gì làm hại tụi mình được
hết.”
10. 10
Thế là Thảo nhảy lên lưng của Sún Răng rồi bay qua cửa sổ, vút lên trên bầu
trời đêm. Họ bay thẳng tới những vì sao và nói lời chào ông trăng.
11. 11
Đúng lúc mặt trời mọc, hai bạn hạ cánh xuống cạnh
một kim tự tháp trên sa mạc, có một nhóm các bạn
nhỏ đang chơi đùa. Nhìn thấy Thảo và Sún Răng, các
bạn reo lên vui sướng và vẫy tay rối rít.
– “Chào bạn, mình tên là Nam!” - một bạn bé nói to.
"Bạn làm gì ở đây vậy? Xin lỗi nhé, chúng mình không
lại gần được, chúng mình phải cách xa ít nhất một
mét.”
– “Đó là lý do mình ở đây đấy!” - Thảo gọi vọng lên
đáp lại. “Mình là Thảo, còn đây là Sún Răng. Các bạn
có biết là trẻ em cũng có thể bảo vệ ông bà cha mẹ,
hàng xóm và bạn bè khỏi vi rút corona không? Tất cả
những gì tụi mình cần làm là…”
– “Rửa tay bằng xà phòng và nước!” - Nam mỉm cười
đáp. “Tụi mình biết mà, Thảo. Tụi mình phải dùng
khuỷu tay che miệng mỗi khi ho nữa. Chúng mình chỉ
vẫy tay chào từ xa thôi, không được đến gần bắt tay
nhau. Chúng mình cũng cố gắng ở nhà, nhưng mà
thành phố đông người quá… Không phải ai cũng ở
nhà được.”
– “Chắc mình giúp được đấy!” - Sún Răng đáp. “Mọi
người không thể nhìn thấy được vi rút corona,
nhưng… họ thấy được mình! Nhảy lên lưng mình đi,
mỗi người ngồi ở một bên cánh nhé. Đừng quên ngồi
cách nhau một mét đó!”
12. 12
Sún Răng cất cánh bay lên trời cùng
Thảo và Nam ngồi ở hai bên cánh.
Bạn bay qua thành phố, bắt đầu gầm
lên rồi cất tiếng hát. Nam hét to lên
với các bạn nhỏ đang chơi đùa trên
phố:
– “Các bạn ơi, về nói với gia đình là
nếu ở trong nhà thì chúng mình sẽ
an toàn hơn nhé! Khi mọi người
trong gia đình đều ở trong nhà thì sẽ
đỡ đần được cho nhau đó.”
Các bạn nhỏ vô cùng kinh ngạc.
Các bạn vẫy tay chào và đồng ý đi
về nhà.
13. 13
Sún Răng lại bay vút lên cao.
Nam reo lên vui sướng. Sau
những đám mây, một chiếc máy
bay lướt ngang qua. Mọi hành
khách đều kinh ngạc khi trông
thấy các bé.
– “Mọi người sắp không được đi
du lịch nữa rồi, ít nhất là trong
lúc này.” - Nam nói. “Họ đã và
đang dần đóng cửa biên giới các
nước, chúng ta đang ở đâu thì ở
yên đấy với những người thân
yêu thôi.”
– “Mọi thứ đang lộn tùng phèo lên.” - Thảo nói
thêm. “ Vậy nên thỉnh thoảng mình thấy sợ
ghê”.
– “Ừa, mình cũng thấy hoang mang và phát
khùng lên khi cuộc sống lộn nhào lên như
vậy đó Thảo ạ.” - Sún Răng nói. “Lúc nào
mình sợ, mình lại hít một hơi thật sâu rồi
phun ra lửa!”
Sún Răng nói xong liền phun ra một quả cầu
lửa khổng lồ.
“Còn các bạn, các bạn sẽ làm gì khi cảm
14. 14
– “Còn mình thì khi nào mình sợ, mình nghĩ về những
người sẽ bảo vệ mình.” - Thảo nói.
– “Mình cũng vậy” - Nam tiếp lời.
– “Mình cũng thế, mình nghĩ về tất cả những người
che chở cho mình, như ông bà mình chẳng hạn,” -
Nam nói. “Mình nhớ ông bà quá. Nhưng mình không
ôm ông bà được vì biết đâu sẽ lây bệnh cho ông bà.
Bình thường, cứ đến cuối tuần là mình về thăm ông
bà, nhưng giờ thì không được nữa vì phải giữ cho ông
bà an toàn.”
– “Bạn có gọi điện cho ông bà được không?” - Thảo
hỏi bạn.
– “Ôi có chứ!” - Nam nói. “Ngày nào ông bà cũng gọi
cho mình, mình kể cho ông bà nghe mọi chuyện hàng
ngày, xong ai cũng vui quá chừng luôn”.
– “Lúc này chúng mình nhớ những người thân yêu mà
không được gặp cũng là bình thường thôi.” - Sún
Răng nói. “Tại vì mình quan tâm tới người khác nên
mới lo lắng giữ an toàn cho họ như vậy. Còn bây giờ
nếu chúng mình đi gặp những siêu nhân khác thì các
bạn có thích không?”
– “Ôi có chứ, tụi mình đi liền đi.” - Thảo và Nam
đồng thanh đáp lại.
“Được, Phương bạn của mình có siêu năng lực cực kì
15. 15
Thế là họ cùng nhau bay là là mặt đất và hạ cánh
xuống một ngôi làng nhỏ. Một cô bé đang hái hoa bên
ngoài ngôi nhà. Khi nhìn thấy Sún Răng và hai bạn
nhỏ ngồi trên cánh, cô bé cười tươi.
– “Sún Răng!” - Cô bé kêu lên. “Chúng ta phải giữ
khoảng cách một mét, thế nên mình sẽ tung cái ôm
của mình cho bạn đón lấy nhé! Các bạn đang làm gì
ở đây thế?”
– “Mình bắt được cái ôm của bạn rồi.” - Sún Răng
đáp. “Mình thích cách tụi mình nói và hành động như
vậy để bày tỏ yêu thương với nhau ghê. Mình muốn
các bạn của mình học cách để có được siêu năng lực
như bạn đấy Phương.”
– “Siêu năng lực gì của mình cơ?” - Phương nói.
– “Từ lúc trong nhà bạn có người bệnh, bạn chỉ ở
trong nhà để đảm bảo không lây vi rút cho bất kì ai
đó” - Sún Răng nói.
– “À, đó là ba mình, ba mình đang phải ở yên trong
phòng riêng cho tới khi nào ba khỏe lại hoàn toàn” -
Phương nói.
16. 16
– “Nhưng cũng không tệ lắm đâu. Chúng mình chơi
trò chơi, nấu ăn, chơi trong vườn, ăn uống, nhảy
nhót tưng bừng với nhau. Rồi đọc sách, học bài
chung vì nhiều khi mình nhớ trường quá. Lúc đầu
phải ở nhà mình chán ơi là chán, nhưng giờ thấy
cũng bình thường.”
– “Khó ơi là khó ấy chứ” - Sún Răng nói. “Bị nhôt
loanh quanh trong nhà mà nghĩ ra hết trò này đến
trò nọ để chơi cho vui. Bạn giỏi ghê, bạn là siêu
nhân đó!”
– “Trong nhà bạn có cãi nhau không?” - Nam hỏi.
– “Cũng có đấy.” - Phương đáp. “Chúng mình phải
kiên nhẫn hơn, thấu hiểu hơn và học cách nói xin lỗi
thật nhẹ nhàng. Bạn biết không, đó là siêu năng lực
luôn đấy, vì làm như thế thì ai cũng dễ chịu hết. À
nhưng mình cũng vẫn cần thời gian riêng tư ở một
mình. Mình chỉ thích hát và nhảy múa khi ở một
mình thôi. Nhưng lâu lâu mình cũng gọi điện cho
bạn bè nữa…”
– “Nhưng mà Sún Răng này, những người đang ở xa
nhà hay không có nhà ở thì sao?” - Thảo hỏi.
– “Chà Thảo hỏi khó ó ghê.” - Sún Răng đáp. “Hay
là tụi mình đi tận nơi xem sao luôn nhé”
17. 17Thế là các bạn cùng chào tạm biệt Phương và lại lên đường.
Không khí ấm hơn hẳn khi các bạn đậu xuống một hòn đảo,
biển cả bao quanh.
18. 18
Họ nhìn thấy một chiếc lều chật ních người.
Một cô bé nhìn thấy các bạn và vẫy từ xa.
– “Chào Sún Răng, gặp lại bạn vui ghê!” - Cô bé gọi.
“Chúng mình đang cố gắng giữ khoảng cách ít nhất một
mét nên mình đứng đây nói chuyện với bạn thôi nhé.
Nhưng mình rất vui gặp các bạn của bạn. Chào các bạn,
mình tên là Yến.”
– “Chào Yến. Mình là Thảo, còn đây là Nam.” - Thảo
nói vọng lại. “Hình như bạn đang cố gắng bảo vệ bản
thân để không bị nhiễm vi rút. Bạn làm gì vậy?”
– “Chúng mình rửa tay với xà phòng và nước” - Yến
đáp lại.
– “Thế bạn có ho vào khuỷu tay không thế?” - Nam hỏi.
– “Bạn chỉ cho chúng mình làm như thế nào được
không?” - Yến đáp.
Thế là Nam làm cho các bạn xem.
– “Tất cả chúng mình đều đang cố gắng, nhưng mình lo
quá” - Yến nói. “Mình nói nhỏ với các bạn nhé, mình
nghe nói có người bị bệnh rồi chết nên mình sợ quá. Có
đúng là người mắc vi rút corona sẽ chết không?”
19. 19
Sún Răng thở dài và ngồi xuống.
– “Đúng vậy, các siêu nhân tí hon của mình ạ, chuyện
này hơi lạ lùng” - Sún Răng nói. “Có người chẳng thấy
ốm yếu tí nào nhưng có người lại bị ốm nặng quá, rồi
có người chết nữa. Đó là lý do tại sao chúng mình phải
cực kì để tâm chăm sóc người già, những người đang có
bệnh bởi vì họ dễ bị bệnh nặng hơn. Nếu thỉnh thoảng
thấy sợ hãi hay lo lắng thì các bạn hãy tưởng tượng về
một nơi an toàn trong tâm trí nhé! Các bạn thử làm với
mình xem nào!”
Tất cả đồng thanh nói có. Sún Răng bảo các bạn nhắm
mắt lại và tưởng tượng ra một nơi mà các bạn cảm thấy
an toàn.
– “Hãy nhớ về một kỉ niệm hay một khoảng thời gian
nào đó mà các bạn cảm thấy bình yên” - Sún Răng nói.
Sún Răng hỏi từng bạn xem các bạn đã nhìn thấy gì và
cảm thấy thế nào, ngửi thấy mùi gì ở nơi các bạn cảm
thấy bình yên. Bạn cũng hỏi các bạn có muốn mời
người đặc biệt nào đến chốn bình yên đó và kể chuyện
lại hay không.
– “Các bạn có thể đi đến nơi bình yên của các bạn mỗi
khi cảm thấy buồn hay sợ hãi.” - Sún Răng nói. “Đấy
chính là siêu năng lực của các bạn, các bạn có thể chia
sẻ với bạn bè và người thân trong gia đình nữa. Và nhớ
là mình luôn quan tâm tới các bạn, tất cả mọi người đều
quan tâm tới các bạn. Nhớ nhé!”
20. 20
Yến nói: “Tất cả chúng ta đều quan tâm đến nhau mà.”
– “Đúng rồi Yến.” - Sún Răng nói. “Chúng mình có thể quan tâm lẫn nhau, cho dù chúng mình ở bất kì nơi đâu. Bạn
có muốn đi cùng chúng mình ở chuyến cuối cùng không?”
Yến quyết định đi cùng Sún Răng và những người bạn mới. Thảo rất vui khi có Yến đi cùng, vì bé biết thỉnh thoảng
chúng ta cần được người khác giúp đỡ. Họ bay lặng lẽ, không nói một lời nhưng Yến biết các bạn mới rất quan tâm
đến mình.
21. 21
Khi một ngọn núi tuyết hiện ra trong tầm mắt, Sún
Răng hạ cánh xuống một thị trấn nhỏ. Có vài bạn
nhỏ đang chơi đùa bên dòng suối.
– “Sún Răng!” - một cô bé kêu lên, đưa tay vẫy vẫy.
– “Chào Hiền.” - Sún Răng nói. “Các bạn ơi, mình
muốn các bạn gặp bạn Hiền. Bạn ấy đã từng nhiễm
corona vi rút và khỏe lại đấy.”
– “Ối, nhiễm vi rút á? Nó như thế nào vậy?” - Nam
hỏi.
– “Mình ho rồi thỉnh thoảng lại sốt. Mệt lắm, mình
không muốn cất tay cất chân gì suốt mấy ngày cơ” -
Hiền đáp.“Mình cứ ngủ mê mệt. Ông bà và bố mẹ
mình cũng phải đi bệnh viện luôn. Nhưng ở bệnh
viện thì có bác sĩ và các y tá tốt bụng lắm, còn ở nhà
mình thì các cô chú hàng xóm sang giúp. Mấy tuần
sau, tất cả nhà mình đều khỏe lại.”
22. 22
– “Mình là bạn của Hiền.” - Một bạn nhỏ khác nói. “Những ngày Hiền bị nhiễm vi rút
corona, mình không được gặp bạn ấy nhưng lúc nào mình cũng lo và quan tâm cho
bạn ấy cả. Bây giờ tụi mình lại được chơi với nhau rồi, tụi mình vui ơi là vui”.
– “Đôi lúc, việc tốt nhất chúng ta có thể làm cho bạn bè chính là bảo vệ lẫn nhau.” -
Sún Răng nói. “Cho dù là không được gặp nhau một thời gian đi chăng nữa.”
23. 23
– “Chúng ta có thể làm những điều này cho nhau.” - Yến nói.
Nam nói tiếp: “Và ít lâu nữa, chúng ta lại có thể chơi đùa với nhau và lại được đến trường như lúc trước.”
Tuy nhiên, đã đến lúc phải đi về nhà. Thảo chào tạm biệt những người bạn mới quen. Các bạn cùng hứa sẽ không bao giờ quên cuộc phiêu
lưu này.
Thảo thấy hơi buồn vì sẽ không được gặp các bạn một thời gian. Nhưng giờ bé lại thấy vui hơn vì bé nhớ đến lời mà bạn của Hiền đã nói:
“Không gặp mặt bạn bè không có nghĩa là ta ngừng yêu thương họ.”
24. 24
Sún Răng chở tất cả nhóm bạn trở về nhà,
và chờ cho Thảo đi ngủ mới bay đi.
Nhưng đúng lúc đó, Thảo lại hỏi Sún
Răng: “Ngày mai chúng mình lại đi tiếp
nữa nhé?”
– “Không được Thảo ạ. Bây giờ bạn phải
ở trong nhà với gia đình.” - Sún Răng
đáp. “Nhưng hãy nhớ câu chuyện của
chúng mình nhé. Bạn có thể bảo vệ những
người thân yêu bằng cách rửa sạch tay và
ở yên trong nhà. Mình không bao giờ đi
đâu xa đâu. Cứ khi nào bạn nghĩ đến một
nơi bạn thấy bình yên nhất thì tụi mình
lại nói chuyện được với nhau.”
– “Bạn là siêu nhân của mình.” - Cô bé
thì thầm.
Sún Răng đáp lại:“Bạn cũng là siêu nhân
của mình đó, Thảo!”
25. 25
Thảo chìm vào giấc ngủ. Sáng hôm sau khi
bé thức giấc, Sún Răng đã bay đi rồi. Thế
là bé tưởng tượng đến chốn bình yên để kể
chuyện với bạn, sau đó vẽ tranh về chuyến
phiêu lưu hôm qua. Rồi bé chạy đi tìm mẹ
để khoe tranh và kể chuyện với mẹ.
– “Hóa ra tất cả chúng ta đều có thể bảo
vệ mọi người an toàn mẹ ạ.” - Bé nói.
“Trong chuyến phiêu lưu của con, con gặp
bao nhiêu là nhiều siêu nhân luôn”.
– “Hoan hô bé Thảo!” Mẹ nói. “Đúng đấy
con, có rất nhiều siêu nhân đang bảo vệ
chúng ta an toàn khỏi vi rút corona giống
như các bác sĩ và y tá xịn ơi là xịn. Bất cứ
khi nào và bất cứ ai trong chúng ta cũng
đều có thể trở thành siêu nhân, và siêu
nhân số một của mẹ chính là con.”
- HẾT -