3.
1- Üreticiler (Ototrof Canlılar) :
Kendi besinlerini kendileri üretebilen canlılardır.
Üreticiler, fotosentez yoluyla karbondioksit, su,
madensel tuzlar ve güneĢ enerjisini kullanarak
oksijen, besin ve kimyasal enerji üretirler.
Üretilen kimyasal enerjinin bir kısmını kendi
yaĢamsal faaliyetleri için kullanırlar, kalan
kısmını da protein, karbonhidrat, yağ, vitamin
Ģeklinde bitkinin kök, gövde, yaprak, tohum,
meyve gibi kısımlarda ürettikleri besinlerde
(besinlerin kimyasal bağlarında) depo ederler.
Bitkiler tarafından depo edilen besinler diğer
canlıların besin ve enerji ihtiyacının karĢılar.
• YeĢil bitkiler, mavi – yeĢil algler (su yosunları),
öglenalar, bazı bakteriler ototrof canlılardır.
4. *Fotoototrof (Fotosentetik) Bakteriler: Besinlerini
fotosentez yoluyla üreten bakteriler enerji
kaynağı olarak güneĢ ıĢığını kullanır.
Fotosentez sırasında genellikle CO2 ve H2O,
bazıları H2O yerine H2S (hidrojen sülfür)
kullanır.
*Kemoototrof (Kemosentetikler) Bakteriler: Bu
bakteriler besin sentezinde enerji kaynağı
olarak ıĢık enerjisi yerine kimyasal enerji
kullanır. Bu amaçla Fe2+ (Demir) iyonlarından,
H2S (Hidrojen sülfür) ve NH3 (Amonyak)’tan
kimyasal tepkimelerle enerji elde eder, bu
enerjiyi besin sentezinde kullanırlar. Toprakta
bulunan azot da yine bu bakterilerin etkisiyle
bitkilerin kullanabileceği hâle dönüĢür.
5.
6.
7.
2- Tüketiciler (Heterotrof Canlılar) :
Kendi besinlerini kendileri üretemeyip,
dıĢarıdan hazır olarak aldıkları besinlerle
beslenen canlılardır. Tüketiciler, hem
üreticilerle hem de diğer tüketicilerle
beslenirler.
Tüketiciler, aldıkları besin kaynağına göre
otçullar, etçiller ve hem otçul hem de etçiller
olarak üç grupta incelenirler.
• Otçullar (Otoburlar = Herbivorlar) = 1.
Dereceden Tüketiciler :
Ġhtiyaçları olan besin maddelerini ve enerjiyi
üreticilerden yani yeĢil bitkilerden karĢılayan
canlılardır.
• Koyun, keçi, inek, et, eĢek, geyik, fil, zürafa,
zebra, (maymun), sincap, tavĢan.
8.
• Etçiller (Etoburlar = Karnivorlar) = 2. Dereceden
Tüketiciler :
Ġhtiyaçları olan besin maddelerini ve enerjiyi diğer
hayvanları (otçul ve diğer etçilleri) yiyerek
karĢılayan canlılardır.
• Aslan, kaplan, köpek, kurt, tilki, sansar, kartal,
Ģahin, baykuĢ, atmaca, kertenkele, timsah, köpek
balığı, yılan.
• Hem Etçil Hem de Otçullar (Hepçiller =
Omnivorlar) = 2. Dereceden Tüketiciler :
Ġhtiyaçları olan besin maddelerini ve enerjiyi hem
üreticileri yani yeĢil bitkileri hem de diğer
tüketicileri yani hayvanları yiyerek karĢılayan
canlılardır.
• Ġnsan, ayı, maymun, kuĢların büyük bir bölümü,
kaplumbağa, bazı balıklar, fare, domuz.
9.
10.
3- Hem Üretici Hem de Tüketiciler (Hem
Ototrof Hem de Heterotrof Canlılar) :
Ġhtiyaçları olan besinin bir kısmını
fotosentez yoluyla kendileri üreten bir
kısmını da bazı canlıları yiyerek
karĢılayan canlılardır. Bu canlılar
(protein sentezi için gerekli olan) azot
ihtiyacını yakaladığı böcekleri yiyerek
karĢılarlar. Bataklıkta yaĢayan böcekçil
bitkiler (sinekkapan ve ibrik otu) bu
gruba girerler.
11. Böcekçil Bitkiler:
Böcek yiyen ve böcekle beslenen
bitkilerdir. Bunların hepsinde yapraklar
böcek yakalamaya elveriĢli bir kapan
halini almıĢtır. Bu bitkiler azotca fakir
topraklarda yaĢadıkları için ihtiyaç
duydukları azotu böcekleri yiyerek
alırlar.
12.
13.
14. NOT :
• 1. Dereceden Tüketiciler = Üreticileri
Yiyen Canlılar Otçullar
• 2. Dereceden Tüketiciler = 1.
Dereceden Tüketicileri Yiyen
Canlılar Etçiller
• 3. Dereceden Tüketiciler = 1. ve 2.
Dereceden Tüketicileri Yiyen Canlılar
Etçiller – Hem Etçil Hem de Otçullar
