Pháp chứng kỹ thuật số cung cấp cho sinh viên với một cách tiếp cận có hệ thống khi tiến hành một điều tra pháp chứng máy tính (cả hai loại điều tra công quyền và điều tra công ty), các yêu cầu của một phòng thí nghiệm pháp chứng máy tính bao gồm cả thiết bị phục hồi dữ liệu, phần cứng và phần mềm cần thiết để xác nhận pháp chứng kỹ thuật số trong phòng thí nghiệm.

1. Bài 12: Pháp chứng Mạng xã hội
Giảng viên: TS. Đàm Quang Hồng Hải
PHÁP CHỨNG SỐ TRÊN MÁY TÍNH
VÀ MẠNG

2. Mạng xã hội là gì
• Mạng xã hội, hay gọi là mạng xã hội ảo, (Social network)
là một hệ thống trên nền Internet cho phép người dùng giao
lưu và chia sẻ thông tin một cách có hiệu quả, vượt ra ngoài
những giới hạn về địa lý và thời gian.
• Mạng xã hội là dịch vụ nối kết các thành viên cùng sở thích
trên Internet lại với nhau với nhiều mục đích khác nhau
không phân biệt không gian và thời gian.
• Những người tham gia vào mạng xã hội còn được gọi là cư
dân mạng Mạng xã hội.
• Mạng đổi mới hoàn toàn cách cư dân mạng liên kết với
nhau và trở thành một phần tất yếu của mỗi ngày cho hàng
trăm triệu thành viên khắp thế giới.

3. Mạng xã hội – Social Network

4. Pháp chứng kỹ thuật số và Pháp chứng
Mạng xã hội

5. Những Mạng xã hội đầu tiên
• Mạng xã hội xuất hiện lần đầu tiên năm 1995 với sự ra đời
của mạng xã hội Classmate với mục đích kết nối bạn học,
tiếp theo là sự xuất hiện của SixDegrees vào năm 1997 với
mục đích giao lưu kết bạn dựa theo sở thích.
• Năm 2002, mạng xã hội Friendster trở thành một trào lưu
mới tại Hoa Kỳ với hàng triệu thành viên ghi danh. Tuy
nhiên server của Friendster thường bị quá tải mỗi ngày
• Năm 2004, mạng xã hội MySpace ra đời với các tính năng
như phim ảnh (embedded video) và nhanh chóng thu hút
hàng chục ngàn thành viên mới mỗi ngày, MySpace được
tập đoàn News Corporation mua lại với giá 580 triệu USD.

6. Sự phát triển của Mạng xã hội

7. Mạng xã hội Classmate

8. Mạng xã hội SixDegrees

9. Mạng xã hội Friendster

10. Mạng xã hội MySpace

11. Người dùng – giá trị của Mạng xã hội
• Việc giới thiệu các trang mạng xã hội trong những năm gần
đây đã gây ra sự bùng nổ của người tham gia và các trang
mạng xã hội bây giờ thu hút hàng trăm triệu người dùng
trên khắp thế giới.
• Đa số người sử dụng các trang web này là những người trẻ,
các trang web cũng có xu hướng thu hút tội phạm trực tuyến
và những người khác sẽ khai thác các trang web.
• Các trang mạng xã hội nước ngoài thông dụng là Facebook,
Twitter, LinkedIn, Google+
• Các trang mạng xã hội trong nước thông dụng
Các trang mạng xã hội nước ngoài thông
dụng

12. Lý do thu hút người dùng
• Tính dễ sử dụng, nhanh chóng và rộng rãi là các tiêu chí
giúp cho Facebook, zalo, ola... đang là các trang mạng xã
hội được giới trẻ ưa chuộng.
• Bằng cách tham gia trang web cung cấp các dịch vụ này,
người dùng có thể tương tác và giao tiếp, chia sẻ thông tin
và ý tưởng, bài bình luận và cập nhật.
• Người dùng có thể tham gia vào các hoạt động và các sự
kiện, tải lên các tập tin và hình ảnh, và tham gia trong thời
gian thực tin nhắn và các cuộc trò chuyện.

13. Liên kết người dùng trong mạng xã hội

14. Mạng xã hội và tội phạm
• Mặc dù mạng xã hội được sử dụng chủ yếu để giao tiếp và
giao tiếp với bạn bè nhưng tính chất đa dạng và vô danh của
các trang web mạng xã hội làm cho người dùng rất dễ
bị tội phạm lợi dụng và tấn công.
• Có thể tạo được nhiều mối quan hệ từ những người không
quen biết và các mối quan hệ trên thế giới ảo đã để lại nhiều
hệ lụy đáng tiếc
• Các hoạt động lạm dụng khác có thể được thực hiện trên các
trang web này bao gồm tải lên các tài liệu bất hợp pháp
hoặc tải lên các tài liệu không phù hợp, tải lên các tài liệu
phỉ báng…

15. Tôi phạm và mạng xã hội

16. Tội phạm với thông tin cá nhân
• Các mạng xã hội cũng khuyến khích việc công bố dữ liệu cá
nhân, chẳng hạn như tuổi, giới tính, thói quen, nơi ở, và lịch
trình.
• Sự giàu có của thông tin cá nhân tải lên các trang web làm
cho nó có thể cho bọn tội phạm mạng để thao tác thông tin
này để lợi thế của họ và sử dụng nó để thực hiện hành vi
phạm tội.
• Những kẻ lừa đảo, những kẻ ấu dâm, và bọn tội phạm mạng
khác có thể đăng ký các dịch vụ này với thông tin giả, dấu ý
định độc hại của họ đằng sau hồ sơ xuất hiện bình thường.

17. Chứng cớ số trên mạng xã hội
• Số lượng lớn các hành vi phạm tội có thể được thực hiện
thông qua các mạng xã hội làm tăng tầm quan trọng của
pháp chứng trong lĩnh vực này.
• Chứng cứ số lấy từ các hoạt động trên mạng xã hội trên máy
tính của nghi can có thể hỗ trợ việc điều tra vụ án hình sự
mà qua đó có thể buộc tội hoặc chứng minh sự vô tội của
một kẻ tình nghi.
• Trong một cuộc điều tra thực tế, các cơ quan thực thi pháp
luật có thể truy cập dữ liệu từ các nhà cung cấp mạng xã
hội. Tuỳ theo tính chất của cuộc điều tra, các vấn đề pháp lý
xác định mức độ mà các nhà cung cấp mạng xã hội
hợp tác với các cuộc điều tra.

18. Cảnh sát thu thập chứng cứ trên Facebook

19. Mạng xã hội Facebook
• Facebook là một website mạng xã hội truy cập miễn phí do
công ty Facebook, Inc điều hành ra đời vào năm 2006.
• Mark Zuckerberg thành lập Facebook cùng với bạn bè khi
còn là sinh viên tại Đại học Harvard.
• Sự ra đời của mạng xã hội Facebook đánh dấu bước ngoặt
mới cho hệ thống mạng xã hội trực tuyến với nền tảng lập
trình "Facebook Platform"
• Facebook Platform cho phép thành viên tạo ra những công
cụ (apps) mới cho cá nhân mình cũng như các thành viên
khác dùng.
• Facebook Platform nhanh chóng gặt hái được thành công
vược bậc, mang lại hàng trăm tính năng mới
cho Facebook

21. Điều tra trên mạng xã hội Facebook
• Cứ 40 phút, cảnh sát trên thế giới lại nhận được một cuộc
điện thoại thông báo về một hành động tội ác có liên quan
đến trang mạng xã hội Facebook.
• Riêng trong năm 2011 tại Anh, các cơ quan chức năng cũng
đã thống kê được khoảng 12,3 ngàn trường hợp phạm tội có
liên quan đến trang mạng xã hội này.
• Nguyên nhân của tình trạng tội phạm lợi dụng Facebook để
thực hiện các hành vi tội ác của mình được cho là vì bất kỳ
người nào cũng khá dễ dàng gia nhập mạng xã hội này.

22. Một trang Facebook của nghi phạm

23. Tại sao Facebook ?
• “Tội ác luôn hiện hữu trong xã hội. Về bản chất,
Facebook không phải là một thứ gì đó nguy hiểm,
tuy nhiên nó cũng như nhiều phương tiện khác trong
đời sống, chúng ta phải cận trọng khi sử dụng vì
những mối nguy hiểm luôn rình rập chúng ta ở khắp
nơi, trong đó có cả thời gian chúng ta sử dụng mạng
xã hội này. Thực tế thừa nhận Facebook là nơi khởi
nguồn cho nhiều hành động phạm tội, trong đó điển
hình là lạm dụng tình dục”

24. Điều tra tài khoản người dùng
• Để có thể truy cập với đầy đủ các quyền, đưa các thông tin
lên mạng, kết bạn … trên Facebook, người dùng cần phải
đăng ký các tài khoản với thông tin chi tiết về bản thân.
• Các thông tin chi tiết về bản thân chủ tài khoản thì bất cứ ai
trên mạng cũng có thể nhìn thấy bởi profile của chủ tài
khoản.
• Hiện nay, Facebook mở cửa cho mọi người trên 13 tuổi với
một địa chỉ email hợp lệ.
• Để tìm hiểu về một tài khoản nghi vấn, Điều tra viên cần
phải điều tra mọi thông tin liên quan đến tài khoản đó như
các bức ảnh được đăng, các tin tài khoản đăng….

25. Tìm và chép thông tin tài khoản

26. Điều tra kết bạn trên Facebook
• Facebook là một mạng xã hội nên người dùng có thể kết bạn
với nhau tạo nên những nhóm trên mạng.
• Người dùng có thể nhận được một số lời mời gia nhập vào
Facebook từ một số người bạn của mình thì người dùng đã
có một số kết nối bạn bè để có thể bắt đầu một mạng xã hội.
• Trong một số trường hợp, Điều tra viên cần lần theo các
mối quan hệ của một tài khoản nghi phạm nhằm tìm ra các
đầu mối liên quan.
• Các công cụ điều tra kết bạn rất cần thiết đối với việc tìm ra
các mạng lưới phạm tội.

27. Phân tích kết bạn với công cụ Facebook
Forensics

28. Công cụ Facebook Forensics của Afentis
• Công cụ Facebook Forensic của Afentis cho phép các Điều
tra viên tìm bằng chứng để tiến hành điều tra trực tuyến.
• Công cụ Facebook Forensic sẽ giúp xác định các nghi ngờ
hoặc nội dung bất hợp pháp, bảo vệ chứng cứ kỹ thuật số,
ngay lập tức tải về hồ sơ đầy đủ, tạo ra ảnh chụp màn hình
hồ sơ, sao chép thời gian, tài khoản yêu cầu đình chỉ / thông
tin,
• Công cụ Facebook Forensic cho phép tạo các báo cáo rõ
ràng với một nhấp chuột duy nhất.

29. Facebook Forensics Toolkit Afentis Forensics

30. Điều tra Facebook Account

31. Công cụ Belkasoft Facebook saver
• Cho phép lưu album ảnh công bố công khai (bao gồm cả ý
kiến và giới thiệu)​​ .
• Cho phép lưu nội dung tường (văn bản và hình ảnh duy
nhất, không có video hoặc các công cụ khác) của người
dùng.
• Công cụ này chỉ tải được các thông tin công khai và không
tải về bất cứ điều gì ẩn của người dùng.
• Các thông tin được lưu tại máy tính cục bộ, và tạo báo cáo
dạng HTML.
• Để truy cập vào một số trang vần có tài khoản hợp lệ, các
nhà điều tra có thể đăng nhập bằng tài khoản
Facebook của mình.

32. Belkasoft Facebook Saver

33. Pháp chứng Mạng xã hội trên điện thoại
• Hiện nay, nhiều ứng dụng mạng xã hội được tích hợp vào
điện thoại thông minh, trong trường hợp các thông tin trong
cơ sở dữ liệu liên quan đến mạng xã hội.
• Ví dụ trên điện thoại iPhone 3GS cho thấy cơ sở dữ liệu liên quan
đến các ứng dụng Facebook được lưu trữ cho mỗi tài khoản trong
danh sách, bao gồm tên, số ID, và số điện thoại.
• Trên điện thoại Android cho thấy thông tin cơ bản của Facebook
được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu địa chỉ liên lạc (contacts.db).
• Điều tra viên có thể tìm thấy bằng chứng có liên quan trên
điện thoại thông minh của nghi phạm. Những dữ liệu này có
thể có giá trị chứng cứ cao, có thể hỗ trợ trong việc điều tra
hình sự, dân sự, hoặc các loại vụ án.

34. Công cụ Oxygen Forensic
• Công cụ hỗ trợ điều tra trên thiết bị di động như Android,
iOS..., cho phép khai thác dữ liệu của các ứng dụng trên
điện thoại di động.
• Công cụ trích
xuất thông tin
thiết bị, địa chỉ
liên lạc, các sự
kiện như truy
cập mạng xã hội,
tin nhắn SMS,
các bản ghi sự
kiện, và các tập
tin.

35. Oxygen Forensic hiện thị mối quan hệ

36. Công cụ svProbe
• Công cụ svProbe là sản phẩm của hãng Susteen California
• Công cụ svProbe tạo các file điều tra có thể chứa nhiều dữ
liệu từ điện thoại của nghi phạm.
• Hồ sơ vụ án có thể chứa tất cả các dữ liệu thu được, dữ liệu
chỉ được đánh dấu, hoặc kết hợp các dữ liệu đánh dấu và
không được đánh dấu. Các tính năng đánh dấu trang cho
phép Điều tra viên xác định dữ liệu cụ thể và tạo ra một lưu
ý đặc biệt cho dữ liệu.
• Công cụ svProbe cung cấp khả năng phân tích dữ liệu, xác
định dữ liệu quan trọng, lưu ý dữ liệu quan trọng và tạo ra
một tập tin bằng chứng.

37. svProbe

38. svProbe

39. Đạo đức trong pháp chứng mạng xã hội
• Do mục đích của các trang web mạng xã hội là thông tin tự
nguyện và các thông tin tự nguyện được đăng có thể riêng
tư và có thể xem được bởi nhóm cụ thể hoặc bạn bè những
người được cho phép xem.
• Những thông tin được đăng hoặc lịch sử trò chuyện từ mạng
xã hội chứa thông tin hữu ích trong phạm vi điều tra pháp
lý, phát hiện và kiện tụng.
• Hoạt động trên mạng xã hội được ghi nhận trực tuyến và
thông tin ghi nhận này có hành vi cá nhân , địa điểm và một
số thông tin cá nhân.
• Để có điều tra hiệu quả của mạng xã hội, Điều tra viên
cần chú ý có một số vấn đề về đạo đức.

40. Vấn đề về tính riêng tư
• Mặc dù người dùng có khả năng kiểm soát các kết nối của
họ và làm cho tài khoản người dùng chỉ xuất hiện cho
những người nhất định nhưng thông tin cá nhân vẫn có thể
được thu thập và xem bởi các Điều tra viên trong quá trình
điều tra.
• Trong quá trình điều tra mạng xã hội, có thể Điều tra viên
xem thông tin cá nhân mà không liên quan vụ án mà họ
đang điều tra thì nên nhớ rằng thông tin cá nhân như vậy
nên được giữ kín và chia sẻ cho những người khác.
• Ví dụ: Một điều tra viên tìm thấy bằng chứng buộc tội ngoại
tình không phải là liên quan đến vụ án thì cần phải bỏ qua
loại dữ liệu này khi chúng không liên quan
đến cuộc điều tra.

41. Sự công bằng, trung thực, toàn vẹn dữ liệu
• Vì mạng xã hội là khu vực mới trong lĩnh vực pháp chứng
kỹ thuật số, các Điều tra viên cần phải đối mặt với với sự
thiếu chuẩn hóa - có thể tạo ra rất nhiều vấn đề về đạo đức
như bất lương, bất công, hay phi đạo đức trong điều tra .
• Đôi khi, các Điều tra viên cần phải làm việc dưới áp lực thời
gian rất lớn, điều này có thể dẫn đến họ không kiểm tra kỹ
lưỡng các tập tin bằng chứng đủ hoặc đôi khi không hoàn
thành công việc phân tích toàn bộ dữ liệu thích hợp.
• Các cơ quan pháp chứng có thể không có đủ ngân sách để
mua phần mềm mới hơn để điều tra mạng xã hội và họ có
thể sử dụng các công cụ đã cũ hoặc không có khả năng
khai thác hết các bằng chứng.

42. Hết bài 12