SlideShare a Scribd company logo
Advanced
Nitrox
Diver
International Association of Nitrox and
Technical Divers/IAND, Inc.
By Lee H. Somers, Ph.D.
& Don Townsend
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 2
CZĘŚĆ 1
Wprowadzenie do zawansowanych
nurkowań z użyciem nitroksu
Wprowadzenie
 Wymagania wstępne
Opis kursu Advanced Nitrox Diver
Certyfikat Advanced Nitrox Diver
Programy szkolenia dla nurków i instruktorów rekreacyjnych
Programy szkolenia dla instruktorów i instruktorów
technicznych
Historia nitroksu
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 3
Wymagania wstępne
 Wiek – minimum 15 lat (za zgodą rodziców)
 Poziom zaawansowany w dowolnej organizacji
i zalogowanych co najmniej 50 nurkowań z
czego 10 głębszych niż 30 m.
lub
Deep Air Diver i Basic Nitrox Diver IANTD i
zalogowanych co najmniej 16 nurkowań w
wodach otwartych
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 4
Opis kursu
Advanced Nitrox Diver
Wykłady i zadania w klasie
Ćwiczenia w wodach zamkniętych
Planowanie nurkowania
Wykorzystanie mieszanin od 21 do 40% tlenu
(do 50% tlenu do mieszanin dekompresyjnych)
 Nurkowania w wodach otwartych (4
nurkowania /120 minut)
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 5
Certyfikat
Advanced Nitrox Diver
Ukończenie wszystkich zajęć teoretycznych,
egzamin pisemny oraz wykonanie ćwiczeń w
wodach zamkniętych i nurkowań w wodach
otwartych w sposób zadawalający instruktora.
Kursanci prezentujący niebezpieczne podejście lub
złe nawyki nurkowe nie otrzymają certyfikatu.
KUPUJE SIĘ SZKOLENIE!
NA CERTYFIKAT TRZEBA ZASŁUŻYĆ !
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 6
Historia Nitroksu
 Reddoes stosuje nitroks do celów leczniczych w 1794 roku.
 Paul Bert wykorzystuje nitroks do oddychania w balonach na dużych
wysokościach i okrywa toksyczne działanie tlenu na układ nerwowy
(1874).
 Pierwsze nurkowanie nitroksowe – Henry Fleus z Siebe Gorman
wykorzystuje do nurkowania mieszaniny 50-60%- 1879
 Siebe Gorman wprowadza aparat o obiegu półzamkniętym mieszający
tlen i powietrze - 1912
 Dräger produkuje automatyczny aparat wykorzystujący EAN 60 –
1913
 Lamberston opracowuje urządzenie o obiegu półzamkniętym
wykorzystujące EAN 60 do długich nurkowań na głębokości 20 m –
1940.
 Royal Navy empirycznie stwierdza, że 2 ata jest maksymalnym
dopuszczalnym limitem ciśnienia parcjalnego tlenu
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 7
Historia Nitroksu (cd)
 Zamknięte rebreathery nitroksowe wykorzystujące EAN 60 używane do
operacji dywersyjnych w trakcie II WŚ.
 Wywodzące się do tych systemów urządzenia są do dziś stosowane przez
wojsko.
 Nurkowie jaskiniowi, wrakowi i techniczni stosują nitrox od kilkudziesięciu
lat
 Od lat 50’tych nitroks stosowany jest przez nurków zawodowych dla
zwiększenia bezpieczeństwa i czasu pracy
 W latach 70’tych NOAA w USA zaczyna opracowywać tabele nitroksowe i
procedury do zastosowań eksperymentalnych
 Nitroks stosowany jest od ponad 30 lat jako gaz terapeutyczny w wleczeniu
urazów nurkowych i nie nurkowych (poparzenia, zgorzele gazowe, itd.).
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 8
Historia Nitroksu i IANTD
Dick Rutkowski zakłada IAND po odejściu z NOAA w
1985
Od IANTD szkoliła nurków w nurkowaniu na nitroksie
od 1985 roku
Tom Mount przystępuje do IAND i wprowadza szkolenia
dla nurków technicznych z użyciem nitroksu
IANTD oferuje szeroką gamę szkoleń w zakresie
nurkowań rekreacyjnych i technicznych na całym
świecie.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 9
CZĘŚĆ 2
Fizyka i prawa gazowe
Jednostki ciśnienia
Głębokość i objętość
Temperatura i ciśnienie
Ciśnienie na głębokości
Ciśnienie parcjalne gazów
Tlen w gazie wdychanym na
głębokości
Najlepsza zawartość
procentowa tlenu
Docelowa i maksymalna
głębokość operacyjna dla
mieszaniny
Diament Daltona
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 10
Jednostki ciśnienia
Ciśnienie na głębokości (ciśnienie
hydrostatyczne) mierzone jest w metrach
Ciśnienie atmosferyczne na powierzchni w
przybliżeniu wynosi 1 ata/bar
Ciśnienie absolutne = ciśnienie atmosferyczne +
ciśnienie hydrostatyczne
Aby obliczyć ciśnienie absolutne na danej
głębokości:
P (absolutne ) = D (m)/10 + 1 bar
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 11
Ciśnienie a objętość
P V P V
V
P V
P
1 1 2 2
1
2 2
1


Strzelasz boję z głębokości 30 m. wpuszczając do środka 7 litów
Powietrza. Jaka będzie objętość powietrza na powierzchni.
V
or
V
ata cf
ata
cf
ata liters
ata
liters
1
1
4 0 25
1
1
4 7
1
28
 
 
( . )
( )
Jaka będzie wyporność boi na powierzchni ?
28 liters x 1.03 kg/liter = 28.8 kg
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 12
Temperatura i ciśnienie
P
T
P
T
P
P
T
T
1
1
2
2
2
1
1
2

 

 


Butle 10 l nabito powietrzem do 207 bar przy temperaturze
7.2o C. Następnie temperatura podniosła się do 60o C . Jakie jest nowe
ciśnienie w butli?
)
(
2
2
246
247
333
280
208
gauege
bar
or
bar
P
K
K
bar
P










Ciśnienie i temperatura muszą być wyrażone w jednostkach absolutnych .
oF + 460 = oR oC + 273 = oK
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 13
Ciśnienie na głębokości
1 ata = 33 fsw = 10 msw = 34 ffw = 14.7 psi = 1 bar
ata/ fsw msw
bar
1 0 0
2 33 10
3 66 20
4 99 30
5 132 40
P
D
ata
msw
( )
( )
 




 
10
1
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 14
Ciśnienie parcjalne gazów
P P P P P
total n
( ) ..........
  
1 2 3
Całkowite ciśnienie wywierane przez mieszaninę gazów jest
sumą ciśnień jakie wywierałby każdy gaz, gdyby istniał w
niej samodzielnie i zajmował całą przestrzeń.
Ciśnienie parcjalne tlenu w powietrzu na poziomie morza (1 ata/bar)= 0.21 ata/bar
Ciśnienie parcjalne azotu w powietrzu na poziomie morza (1 ata/bar)= 0.79 ata/bar
Suma ciśnień (pomijając gazy śladowe) = 0.21 + 0.79 = 1 ata/bar
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 15
Jak obliczyć ciśnienie tlenu w
mieszaninie wdychanej na
głębokości
- równanie 1







 ata
msw
msw
ata
D
FO
PO 1
10
)
(
2
)
(
2
Ciśnienie parcjalne tlenu
we wdychanej mieszaninie
Zawartość procentowa tlenu w mieszaninie oddechowej
Maksymalna głębokość na jakiej
używamy gazu
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 16
Ciśnienie parcjalne tlenu w EAN 32 na
głębokości 30 msw
 
ata
ata
ata
ata
ata
msw
msw
ata
ata
msw
msw
ata
PO
PO
PO
D
FO
PO
28
.
1
0
.
4
32
.
0
1
10
0
.
30
32
.
0
1
10
)
(
2
)
(
2
)
(
)
(
2
)
(
2
)
(
2


















Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 17
Jak obliczyć najlepszą
frakcję tlenu -równanie 2
 Ustal limit PO2 właściwy dla przewidywanego czasu
ekspozycji
Jeśli nurkowanie trwa krócej niż 120 minut, zaplanuj 1.5 ata.
Aby obliczyć FO2 na 30 m:
FO2 = PO2 / P
FO2 = 1.5/4 = 0.375
 Wylicz FO2 z dokładnością do jednego miejsca po przecinku
(i.e., 37.5%)
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 18
Jak obliczyć docelową i maksymalną
głębokość operacyjną mieszaniny
Równanie 3
 MOD określa się wybierając docelowe PO2 (w
zależności od czasu ekspozycji) i wykonując następujące
działanie :
P = PO2 / FO2
 MOD oblicza się używając w powyższym równaniu
PO2 1.6 ata/bar
P (ciśnienie) przelicza się z powrotem na D (głębokość)
przy pomocy poprzedniego równania
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 19
Diament Daltona
Wszystkie trzy opisane powyżej równania można łatwo
zapamiętać dzięki tzw. Diamentowi Daltona
PO2 = FO2 x P
FO2 = PO2 / P
FO2
PO2
P
P= PO2 / FO2
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 20
CZĘŚĆ 3
Fizjologa nurkowań nitroksowych
System podtrzymania życia
Ciśnienia parcjalne tlenu
Tolerancja organizmu
Toksyczne działanie tlenu
Czas i głębokość
Limity ekspozycji tlenowej
NOAA
Obliczanie toksyczności CNS
Toksyczność płucna
Zasady dot. stosowania tlenu
Planowanie limitów ciśnienia
parcjalnego tlenu
Toksyczność CNS
Ratownictwo
Symptomy toksyczności płucnej
Nurkowanie i rekomprejsa na
nitroksie
Narkoza gazów obojętnych
Dwutlenek węgla
Oddychanie
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 21
System podtrzymania życia
Tlen jest gazem podtrzymującym życie
Niedobór tlenu prowadzi do HIPOKSJI
Nadmiar tlenu prowadzi do HIPEROKSJI
Tlen ogranicza głębokość nurkowań na
nitroksie bardziej niż azot
O2
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 22
Ciśnienie parcjalne tlenu
 Na poziomie morza ciśnienie atmosferyczne wynosi około 1
bar/ata
 Na każde 10 m słupa wody morskiej ciśnienie wzrasta o 1
bar/ata
 Na poziomie morza ciśnienie parcjalne tlenu w powietrzu
wynosi 0.21 bar (21% z 1 bar/ata)
 Na głębokości 20 m. ciśnienie parcjalne tlenu w powietrzu
wynosi 0.63 bar (21% z 3 bar/ata).
 W aparatach nurkowych o obiegu otwartym ciśnienie
parcjalne tlenu rośnie wraz z głębokością nurkowania.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 23
Tolerancja organizmu
ludzkiego
 Poniżej 0.16 ciśnienia parcjalnego tlenu dochodzi do hipoksji
(głód tlenowy)
 Organizm ludzki może normalnie funkcjonować przez
nieograniczony czas przy ciśnieniu parcjalnym tlenu do 0.35
 Przy dłuższej ekspozycji na ciśnienie parcjalne tlenu powyżej
0.5 ata dochodzi do zaburzeń oddychania
 Powyżej 1.0 bar/ata ciśnienia parcjalnego tlenu, czynnikiem
kontrolującym staje się toksyczność tlenu dla centralnego
układu nerwowego (hiperoksja)
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 24
0.35 Normalna ekspozycja saturacyjna
0.5 Maksymalna ekspozycja saturacyjna
1.4 Limit przy pracy wg. IANTD
1.5 Rekomendowany limit IANTD
1.6 Maksymalny limit IANTD
2.0 Maksymalny limit przy pracy
według US Navy
2.4 EAN 60/40 terapeutycznie na 30m
3.0 EAN 50/50 terapeutycznie na 50 m.
KONWULSJE
Tolerancja organizmu
ludzkiego (cd..)
0.10 Utrata przytomności
0.12 Ciężka hipoksja
0.16 Lekka hipoksja
0.21 Atmosfera
normoksyczna
SPIĄCZKA LUB
ŚMIERĆ
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 25
Toksyczność Tlenowa
Toksyczność tlenowa ma dwie postacie
Toksyczność płucna dotyczy całego organizmu i występuje przy
długich ekspozycjach, pierwsze objawy występują w płucach.
Toksyczność dla ośrodkowego układu nerwowego może
wystąpić nagle po relatywnie krótkich ekspozycjach na wysokie
PO2
Toksyczność tlenowa dla centralnego układu nerwowego jest
głównym czynnikiem ograniczającym rekreacyjne nurkowania
na nitroksie.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 26
Czas i głębokość
Tolerancja organizmu ludzkiego na ekspozycję tlenową
zależy od PO2 i czasu ekspozycji.
Dla toksyczności tlenowej CNS dopuszczalny czas
ekspozycji jest czasem ekspozycji na każde PO2 w
porównaniu z maksymalnym dopuszczalnym czasem i
wyrażony jako wartość procentowa.
Dla toksyczności płucnej, jednostki dawki toksyczności
płucnej (UPDT) dla każdego PO2 są dodawane razem i
porównywalne z maksymalną dawką dzienną.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 27
Limity tlenowe NOAA
Ciśnienie parcjalne Pojedyncza 24 godzinna
Tlenu (ata/bar) ekspozycja ekspozycja
1.6 45 min 150 min
1.5 120 min 180 min
1.4 150 min 180 min
1.3 180 min 210 min
1.2 210 min 240 min
1.1 240 min 270 min
1.0 300 min 300 min
0.9 360 min 360 min
0.8 450 min 450 min
0.7 570 min 570 min
0.6 720 min 720 min
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 28
Obliczenie procentowej dawki
CNS
 Limity % CNS to limity dla pojedynczych ekspozycji z NOAA
Oxygen Table
 1.6 bar/ata PO2 pozwala na 45 minutową ekspozycję na
działanie tlenu.
 Z tabeli w podręczniku odczytujemy, że 1 minuta ekspozycji na
PO2 1.6 ata = 2.22% zegara tlenowego.
 Jeśli nurek spędzi 45 minut poddany ekspozycji na 1.6 ata PO2
znaczy to, ze osiągnął 100% zegara tlenowego.
 Zatem 22.5 minuty ekspozycji na 1.6 ata PO2 = 2.22% x 22.5 =
50%, lub z wzoru i tabeli NOAA (22.5/45) x100 = 50%.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 29
Toksyczność płucna
Toksyczność płucną oblicza się korzystając z
zamieszczonej w podręczniku tabeli. Czasy
ekspozycji dla każdego PO2 dodaje się i porównuje
z dziennym limitem 300 jednostek – limit dla
wielodniowych nurkowań rekreacyjnych
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 30
Tlen – zasady
 Na poziomie Advanced Nitrox czas ekspozycji tlenowej jest
określany jako dekompresyjny czas denny z tabel
dekompresyjnych.
 Co każde 90 na powierzchni przy oddychaniu powietrzem,
zegar CNS redukuje się o 50%.
 Ekspozycję tlenową należy planować tak, by nie przekraczać
80% CNS dla jednego nurkowania lub podczas nurkowań
wielodniowych.
 Jeśli podczaj jedno nurkowania zakumulowany CNS wyniesie
80% lub więcej, przerwa powierzchniowa powinna wynosić
minimum 2 godziny.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 31
Tlen – zasady (ciąg dalszy)
Jeśli podczas całego nurkowania oddychamy tym samym gazem, nie
ma konieczności doliczania %CNS i UPTD podczas przystanków
dekompresyjnych, ponieważ PO2 na przystankach dekompresyjnych
jest zazwyczaj niższe niż 0.5 ata
Jeśli wykorzystywany jest gaz dekompresyjny, wtedy dla czasu
dekompresji należy obliczyć CNS i UPTD i dodać do CNS i UPTD
dla czasu dennego.
Zakłada się, że na nie występuje redukcja UPTD podczas przerw
powierzchniowych. Jednostki UPTD z każdego nurkowania są
dodawane do następnych. Nie ma ograniczeń co do czasu
nurkowania, pod warunkiem, że nie zostanie przekroczony limit 300
UPTD
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 32
Ciśnienie Parcjalne Tlenu
limity uwzględniane przy planowaniu
Na poziomie Advanced Nitrox Diver :
1.6 bar/ata używa się do obliczenia maksymalnej głębokości
operacyjnej mieszaniny. (MOD)
1.5 bar/ata to limit zalecany lub tzw. Docelowa głebokość
operacyjna. (TOD)
1.4 bar/ata – ten limit stosuje się do nurkowań wymagających
zwiększonego wysiłku lub nurkowań w zimnych wodach
Limit 1.5 bar/ata pozwala na 120 minutową ekspozycję na
podwyższone PO2
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 33
Toksyczność tlenowa CNS
Symptomy i rezultaty
CON Convulsion (konwulsje)
V Visual Disturbances (zaburzenia wzroku)
E Ears (zaburzenia słuchu)
N Nausea ( mdłości – zazwyczaj przejściowe)
T Twitching (drżenie mięśni – zazwyczaj twarzy)
I Irritability (drażliwość)
D Dizzines (zawroty głowy (brak koordynacji))
Zapamiętaj akronim - CONVENTID
Mdłości i drżenie mięśni są to przeważnie pierwsze oznaki
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 34
Postępowanie w przypadku
konwulsji
W przypadku wystąpienia konwulsji pod wodą:
 NIE wynurzaj ofiary dopóki nie ustaną konwulsje
 Istnieje ryzyko UCP i zatorów gazowych
 Wynurz ofiarę zaraz gdy ustaną konwulsje
 Podczas wynurzania postaraj się udrożnić drogi oddechowe.
KONWULSJE SAME W SOBIE NIE ZABIJAJĄ!
NIEBEZPIECZEŃSTWO WYNIKA Z MOŻLIWOŚCI
UTONIĘCIA!
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 35
Toksyczność płucna
Symptomy i rezultaty
Trudności w oddychaniu
 Ból w klatce piersiowej i w gardle
Skutki toksyczności płucnej mogą się trwać długo a
w ekstremalnych przypadkach doprowadzić do
trwałego uszkodzenia płuc.
Toksyczność płucna nie jest zazwyczaj czynnikiem
limitującym rekreacyjnych nurków sportowych.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 36
Nurkowanie na nitroksie i
rekompresja
Sprężeniem leczniczym leczy się symptomy DCS
a nie skutki oddychania mieszaniną oddechową
Używanie nitroksu nie ma wpływu na możliwość
późniejszej rekompresji
Rekomendowana dawka UPTD pozwala na zastosowanie
pełnej rekompresji leczniczej dodatkowo do odbytych
nurkowań nitroksowych mieszczących się w limitach.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 37
Narkoza gazów obojętnych
 Spowolnienie wyższych procesów myślowych i
upośledzenie koordynacji mięśniowo-nerwowej.
 Klasyczne odczucia oparte na obserwacjach w
komorach (euforia) i badaniu „reakcji czasowej”
 Współczesne teorie sugerują, że słabsze przekazywanie
bodźców pobudzających spowalnia reakcje
 Błędy w testach czy wykonywaniu zadań można
ograniczyć poprzez celowe zwolnienie czasu reakcji
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 38
Narkoza gazów obojętnych
(cd)
 Nurkowie często przygotowują się psychicznie na
wystąpienie narkozy
„Prawdziwym” problemem jest upośledzenie
pamięci
Zdolność zapamiętania planu nurkowania i
instrukcji
 Trudności z przypomnieniem sobie, co działo się
podczas nurkowania
Konieczność korzystania z „podpowiedzi”
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 39
Toksyczność tlenowa a
dwutlenek węgla
CO2 jest produktem metabolizmu
Wysoki poziom CO2 predysponuje nurka do toksyczności
tlenowej
Wysoki poziom CO2 może prowadzić do utraty przytomności
CO2 akumuluje się przy pomijaniu oddechów lub podczas
płytkiego oddychania
Automaty o dużym oporze oddechowym przyczyniają się do
akumulowania wysokiego poziomu CO2
Zwiększony wysiłek fizyczny powoduje podwyższenie poziomu
CO2
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 40
Stres i dwutlenek węgla
Wysoki poziom CO2 predysponuje do:
Choroby dekompresyjnej
Narkozy azotowej
Toksyczności tlenowej
Co robić by temu zapobiec?
Zatrzymać się, wziąć 3 głębokie oddechy,
pomyśleć i działać.!
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 41
Oddychanie
Oddychanie przeponą
Powolne wdechy i wydechy
Głębokie i równomierne wdechy
Konieczność nauczenia się kontrolowania
oddechu w sytuacjach stresowych.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 42
Część 4
Sprawność fizyczna i umysłowa
niezbędna do nurkowania
 Wypracowanie właściwego podejścia
Nasze zachowania – produkt
środowiska ziemskiego
Wartość doświadczenia
Doświadczenie stresu
Pewność siebie
Sprawność fizyczna
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 43
Wypracowywanie właściwego podejścia
 Produkt naszego środowiska
 Już w pierwszych latach życia zaczynamy gromadzenie informacji
 Nasze życiowe doświadczenia stanowią podstawę dla emocji i
oczekiwań.
 Od nich zależy sposób w jaki zareagujemy na bodziec
 Nasze podejście
 Odzwierciedla nasze przekonania, reakcje, oczekiwania
 Steruje automatycznymi myślami
 Myślenia automatyczne
 Całkowicie mimowolne
 Steruje emocjami
 Nasze emocje sterują zachowaniem i odpowiedzią na bodziec
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 44
Produkt środowiska ziemskiego
 Doświadczenia kształtujące nasze podejście pochodzą
ze środowiska ziemskiego.
Nasze „stresujące doświadczenia” zazwyczaj miały
miejsce na lądzie.
Reakcje na bodźce wyrobiliśmy sobie tam gdzie
„powietrze jest zawsze dostępne”
Czy te same reakcja na bodźce mogą działać pod wodą?
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 45
Wartość doświadczenia
 Podejmowanie ryzyka jest częścią procesu rozwojowego
Wiele osób „wiedzie bezpieczne życie”? Czy nie byłeś
chroniony przed ryzykiem?
 Trzeba czuć się komfortowo w swoim otoczeniu. Czy
czujesz się komfortowo w wodzie i pod wodą.
Jedyny sposób by czuć się komfortowo w nowym
środowisku to częste przebywanie w nim.
IDŹ NURKOWAĆ!
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 46
Doświadczenie stresu
 Nurkowanie może być pierwszą „ryzykowną przygodą” w życiu wielu ludzi.
 Współczesne szkolenia nurków rekreacyjnych często wzbudzają „fałszywe
poczucie bezpieczeństwa”
 Czy miałeś stresujące doświadczenia? Spotkałeś się z zagrożeniem życia ? W
wodzie? Pod wodą?
 Wobec sytuacji wyboru między życiem i śmiercią, wiele osób wybierze
śmierć!
 Musisz wypracować w sobie „nastawienie na przetrwanie”! Możesz
przetrwać.
 Wszystkie kursy techniczne IANTD obejmują rozpoznawanie stresu, radzenie
sobie ze stresem i zapobieganie mu.
 Ćwiczenia z rozwiązywania problemów w trakcie szkolenia.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 47
Wiara siebie
Niezbędna cecha nurka
Wypracowana poprzez przygotowanie psychiczne i
fizyczne
Wiata w siebie a zbytnia pewność siebie?
Doświadczeni nurkowie giną!
Wiarę w siebie buduje się poprzez szkolenie i
doświadczenie.
 Znaj swoje możliwości. Bądź ze sobą uczciwy.
Wyrób sobie odpowiednie podejście – to może ocalić
ci życie.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 48
Sprawność fizyczna
Nurkowanie nie rozwija sprawności fizycznej
Stres a niesprawny nurek
Sprawność siłowa do radzenia sobie ze sprzętem i
zapobiegania urazom
 Aktywności lub sporty wymagające
wytrzymałości
Budowanie sprawności „krążeniowo-oddechowej”
Pływanie
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 49
Część 5
Sprzęt do nurkowania
Sprzęt używany na kursie
Konfiguracja sprzętu
Zawory butli
Kołowrotki i linki
Butle i automaty dekompresyjne
Sprzęt nurkowy i tlen
Właściwości czystego tlenu
Kompatybilność tlenowa
 Czystość tlenowa
Utrzymanie czystości tlenowej
Mieszanie gazów
Metoda wagowa
Metoda ciśnień parcjalnych
Mieszanie ciągłe
Filtracja molekularna
Analizowanie nitroksów
Oznaczanie butli
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 50
Sprzęt wymagany na kurs
Butla minimum 10 L do użycia z nitroskem (preferowane zawory
DIN)
Alternatywne źródło powietrza (butla pony z niezależnym
automatem lub dwuzaworowa butla główna. Jeśli używana jest
butla pony z gazem dekompresyjnym EAN 50, automat i butla
muszą być „zdatne do pracy z tlenem”)
 Boja dekompresyjna (lift bag) i kołowrotek
BCD
Odpowiedni do warunków skafander.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 51
Konfiguracja sprzętu
 Omówienie podstawowych zasad
 Prosta i czysta
 Dające małe opory w wodzie
 Standaryzacja, dostępność, łatwość
identyfikacji.
 Przyjazna dla użytkownika
 Dublowanie istotnych elementów
 Zapewniająca samowystarczalność
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 52
Zawory butli
 DIN lub INT
 Podwójne zawory
 Zawory typu Y i H
 Modularne systemy zaworów
 Czystość tlenowa zaworów
- o-ringi smarowane smarem
kompatybilnym tlenowo
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 53
Kołowrotki i linki
 Kołowrotek z minimum 50 m plecionej linki
nylonowej. Rozważ dwa kołowrotki – na wypadek
konieczności strzelania bojki w toni.
Bojka dekompresyjna o wyporności minimum 25kg
jasnego koloru.
Możliwość strzelenia 6 m poniżej najniższego
przystanku dekompresyjnego.
Służy również do oznaczenia pozycji nurka na
powierzchni.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 54
Oznaczenia i zabezpieczenia butli
dekompresyjnej o automatu.
Deco. Gas 50%
Automat oznaczony
Właściwym kolorem /
o innej konstrukcji drugiego
stopnia
Karabińczyk
Butla zdatna do pracy
z tlenem
Nalepka DECO GAS
Nalepka VIP (legalizacja)
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 55
Sprzęt do nurkowania i tlen
Sprzęt używany do pracy z mieszaninami powyżej 40% tlenu
musi być zdatny do pracy z tlenem.
Każdy nurek powinien mieć ze sobą system do awaryjnej
dekompresji
Właściwa ochrona termiczna – skafander odpowiedni do
warunków
Kurs Advanced Nitrox Diver to kurs
„nurkowania z ograniczoną dekompresją”
Do nurkowań o przedłużonej ekspozycji i długiej dekompresji
przygotowuje kurs IANTD Technical Diver
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 56
Tlen i spalanie
 Tlen nie jest gazem palnym, jest silnym utleniaczem
Chemicznie łączy się z paliwem tworząc reakcję egzotermiczną.
Wolne utlenianie (korozja metali). Średnio szybkie utlenianie
(pożar). Szybkie utlenianie (eksplozja)
Paliwa to między innymi węglowodory, smary silikonowe i
zanieczyszczenia z produkcji.
Reakcja spalania wymaga utleniacza, paliwa i źródła zapłonu o
wystarczającej temperaturze. Konieczna jest obecność wszystkich
trzech składników.
Temperatura może powstać w wyniku wysokiego ciśnienia lub dużej
prędkości gazu.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 57
CZYSTY TLEN
IANTD uczy, że do mieszanin zawierających do 40% tlenu
nie jest potrzebny żaden specjalny czy specjalnie
przygotowany sprzęt.
Można stosować do nich standardowych automatów.
Należy tylko sprawdzić warunki gwarancji.
Do mieszanin zawierających powyżej 40% trzeba używać
sprzęt zdatny do pracy z tlenem.
Zdatność do pracy z tlenem znaczy, że sprzęt musi być
czysty tlenowo i kompatybilny tlenowo.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 58
Kompatybilność tlenowa
Zastąpienie wszystkich niekompatybilnych tlenowo
O ringów, szczeliw, itd. elementami
kompatybilnymi tlenowo zalecanymi przez
producenta.
Zastąpienie smarów węglowodorowych (silikon)
smarami typu halocarbon.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 59
Czystość tlenowa
Usuń wszystkie węglowodory odpowiednim
środkiem odtłuszczającym
Usuń wszystkie palne zanieczyszczenia
Po oczyszczenie dokładnie umyj i wysusz
wszystkie elementy.
Aby nauczyć się profesjonalnie przygotowywać sprzęt,
weź udział w kursie IANTD Life Support Systems
Service Technician
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 60
Butle napełniane metodą ciśnień parcjalnych i automaty
używane z mieszaninami powyżej 40% tlenu muszą być
ZDATNE DO PRACY Z TLENEM
Gdy butle zostaną przystosowane do pracy z tlenem, mogą
być napełniane tylko z czystego tlenowo źródła gazu.
Zawartość skondensowanych węglowodorów
(oleju) w gazie z czystego tlenowo źródła
mus być niższa niż 0.1mg/m3
Utrzymaj czystość!
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 61
Sporządzanie mieszanin
nitroksowych
Istnieją cztery sposoby komercyjnego
mieszania nitroksu
Wagowa
Mieszania ciągłego
Ciśnień parcjalnych
Separacji molekularnej
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 62
Wagowa
Dokładna ale droga
Unika się błędów związanych ze zmianą
objętości gazów i temperatury
Gazy mieszane na według ich wagi
Wymaga specjalistycznego przeszkolenia i
sprzętu
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 63
Metoda ciśnień
parcjalnych
Potencjalnie niebezpieczna przy braku
odpowiedniego przeszkolenia
 Można używać dowolnego kompresora
Wymaga podwójnej filtracji powietrza dla
usunięcia nadmiaru węglowodorów i utrzymania
norm tlenowo kompatybilnego źródła gazu
Najlepiej używać przy niskich ciśnieniach tlenu
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 64
Metoda ciśnień
parcjalnych
Butla z tlenem
Panel ładowania
sprężonym powietrzem
Przetaczarka
Bank sprężonego powietrza
Kompresor
Pierwszy system
filtrów
Drugi system filtrów
Zawór jednokierunkowy
Banki z nitorksem
Panel do
mieszania i analizy
Do butli
nurkowych
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 65
Mieszanie ciągłe
Opracowany w ramach programu nurkowego NOAA
Obecnie dostępne są też inne systemy, takie jak IANTD
Quick Gas, Bałakarka, mieszałka Piórewicza itp.
Wykorzystuje tlen pod niskim ciśnieniem
Wymagany jest tzw. kompresor bezolejowy
Pozwala sporządzać duże ilości mieszanin z dużą
dokładnością
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 66
Wlot powietrza
Podwanie tlenu
Analizator
Analizator
Panel kontrolny
Quick Gas®
Banki
na nitroks
Kompresor bezolejowy
Oxygen
Oxygen Nitrox Nitrox
Nitrox
CAUTION! BREATHING MEDIA OTHER THAN AIR
Maximum M
Operating I
Depth X _________________
Date____/____/____ IANTD, Inc. Initials _______
Napełnianie
butli
nurkowych
Filtr nitroksowy
Mieszanie ciągłe
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 67
Separacja tlenu z powietrza
Do sporządzania nitroksów do 40% zawartości
tlenu
Pozwala na wykorzystanie istniejących
kompresorów po niewielkich modyfikacjach.
Bardzo dokładna
Wykorzystuje technologię membrany absorpcyjnej
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 68
Analizowanie
 Wszystkie mieszaniny nitroksowe muszą być bezwzględnie
analizowane przed ich użyciem
Analizator należy skalibrować do powietrza (20.8 do 21% O2)
 Ustalony przepływ powinien być w granicach zalecanych przez
producenta
Poczekaj na ustabilizowanie się odczytu (zazwyczaj 15 sekund do
minuty).
Oznacz butlę zawierającą mieszaninę.
Podpis rejestr napełnień nitroksem
Temperatura sensora, przepływ i wilgoć mają wpływ
na dokładność wyniku analizy
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 69
Nigdy ...!
Nie mieszaj nitroksu ani nie przygotowuj sprzętu
do użycia z nitroksem jeśli nie skończyłeś kursu
blendera/technika sprzętu nurkowego IANTD
Nie napełniaj butli czystym tlenem i zanoś ją do
sklepu nurkowego w celu „dobicia”
Nie używaj niezanalizowanej mieszaniny
Nie używaj nitroksów powyżej 40% tlenu ze
sprzętem, który nie jest zdatny do pracy z tlenem.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 70
Nitrox
Standardy wymagają, by wszystkie butle
zawierające sztuczne mieszaniny gazowe
były właściwie oznaczone
Oznaczanie butli
Główna butla z nitroksem słabszym niż 40%
Żółta obwódka 2.5 cm
Zielona obwódka 10 cm
Napis NITROX lub EAN
Nalepka z zawartością
Nalepka VIP
„Butle nurkowe muszą być przeznaczone do użycia
z nitroksem i odpowiednio oznaczone kolorami”
CAUTION! BREATHING MEDIA OTHER THAN AIR
Maximum M
Operating I
Depth X _________________
Date____/____/____ IANTD, Inc. Initials_______
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 71
Część 6
Planowanie nurkowania
 Podstawy planowania nurkowania
 Pojemność a ciśnienie robocze butli
 Minutowe zużycie gazu
 Zasady gospodarowania gazem
 Ustalanie maksymalnego czasu bez formalnej
dekompresji
 Obliczanie %CNS
 Kontrolowanie prędkości wynurzania i
przystanki bezpieczeństwa
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 72
Względne ciśnienie parcjalne azotu w powietrzu
oraz EAN36 na głębokości
Głębokość Powietrze EAN 36
0 m 0.79 0.64
10 m 1.58 1.28
15 m 1.97 1.6
20 m 2.37 1.92
Z punktu widzenia dekompresji oddychanie EAN
36 na 20 m odpowiada oddychaniu powietrzem
na głębokości 14.3m
Planowanie nurkowań
nitroskowych
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 73
Na czym polega zasada równoważnej
głębokości powietrznej ?
Każdą tabelę dekompresyjną dla powietrzna
można dostosować do użycia z nitroksem
wykorzystując wzór na równoważną głębokość
powietrzną.
Zwiększa się margines bezpieczeństwa ponieważ
zakłada się, że przystankach dekompresyjnych,
nurek oddycha powietrzem, choć faktycznie
oddycha nitroksem
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 74
Wzór na równoważną głębokość
powietrzną (Equivalent Air Depth)
(1-FO2) x (D+10 msw)
0.79
-10 msw
EAD =
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 75
Planowanie nurkowania i EAD
Jakiej tabeli powietrznej użyłbyś do
nurkowania ntroksowego na 30 m.
Wybierz PO2 (Zalecany limit - 1.5 )
Znajdź best mix- FO2 = 1.5/4 = 0.375 czyli
37.5%
Oblicz EAD
(1-0.375) x (30+10 msw)
0.79
-10 msw
EAD =
EAD = 21.6 m
Można użyć tabeli powietrznej dla 24 m
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 76
 Po obliczeniu FO2, należy wziąć trzy pierwsze
cyfry wyniku równania EAD
FO2 = 37.5%. Do obliczeń EAD weź 0.375
Korzystanie z tabel powietrznych :
Jeśli EAD = 21.1 m lub więcej, weź tabelę
powietrzną dla 24 m
Jeżeli EAD = 21.0 m lub mniej, weź tabelę
powietrzną dla 21 m..
Zaokrąglanie wartości
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 77
Do czego nie można wykorzystać
koncepcji EAD!
Jeśli do dekompresji używany jest gaz o wysokim FO2 skrócony
czas dekompresji można obliczyć jedynie z tabel dekompresyjnych dla
danego gazu lub przy pomocy oprogramowania do planowania
dekompresji
Na poziomie Advanced Nitrox zaleca się stosowanie jako gazu
dekompresyjnego EAN 50, ponieważ dostępne są tabele
dekompresyjne dla tego gazu
Wzoru EAD nie można używać do korygowania
czasu przystanków dekompresyjnych!
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 78
Definicje pojęć z tabel
dekompresyjnych
 Głębokość – maksymalna głębokość osiągnięta podczas nurkowania
 Czas denny – czas od chwili opuszczenia powierzchni do rozpoczęcia
bezpośredniego wynurzenia na powierzchnię (lub do przystanku
dekompresyjnego)
 Grupa powtórzeniowa (RG) jest miarą ilość azotu zalegającego w tkankach
po nurkowaniu, wyrażoną jako kod literowy podawany dla końca każdego
nurkowania.
 Czas przerwy powierzchniowej (SIT) to czas od wynurzenia się po
nurkowaniu do chwili rozpoczęcia następnego zanurzenia (wg. IANTD
minimum 10 minut). Należy wziąć grupę powtórzeniową z pierwszego
nurkowania i znaleźć kod wyjściowy SIT
 Zalegający azot (RNT) – ilość azotu zalegające w oragnizmie pod koniec
przerwy powierzchniowej
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 79
Tabele nitroksowe
IANTD/IAND Inc.
Tabele dla EAN 26, 30, 32, 34, 36, 38, i 40
Opracowane na podstawie szwajcarskich tabel
nitroksowych Bühlmana (system ZH-L16)
Tabele Bühlmana są bardzo popularne na świecie
a oprogramowanie wiele komputerów nurkowych
opiera się właśnie na algorytmie ZH-L16
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 80
Tabele nitroksowe IANTD/IAND, Inc.
Ogólne zasady użytkowania
Prędkość wynurzenia nie może przekroczyć 10 m na
minutę.
Korzystając z tabeli zawsze bierz dokładnie taką samą lub
większą głębokość i czas
Dla nurkowań wymagających dużego wysiłku bież dane
dekompresji dla następnego dłuższego przedziału
czasowego,
Przy wynurzania z każdego nurkowania bez przystanków
dekompresyjnych wymagany jest 3 minutowy przystanek
bezpieczeństwa na 6 m.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 81
Kolejność planowania
Nurkowanie 1 - Dekompresja
 Wybierz głębokość nurkowania
 Wybierz czas nurkowania
 Wybierz docelowe PO2 (jako TOD weź 1.5 ATA)
 Oblicz FO2
 Oblicz EAD
 Wybierz powietrzną tabelę dekompresyjną korzystając z wzoru EAD lub
tabelę nitroksową i zapisz czas i przystanki dekompresyjne
 Zapisz grupę powtórzeniową po wynurzeniu, czas przerwy powierzchniowej
i grupę po przerwie.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 82
Kolejność planowania
Nurkowanie 2 – Dekompresja
 Wybierz głębokość nurkowania (taką samą lub płytszą) i czas
 Wybierz docelowe PO2
 Oblicz docelowe FO2
 Oblicz EAD
 Obliczone EAD zastosuj do tabeli powtórzeniowej, biorąc grupę
powtórzeniową po przerwie. Jeśli głębokość jest pomiędzy kolumnami,
należy użyć mniejszej głębokości.
 Odejmij czas zalegający od czasu bezdekompresyjnego następnego
nurkowania lub dodaj do właściwego czasu dekompresji aby obliczyć
łączną wymaganą dekompresję.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 83
Kolejności planowania
Nurkowanie 1 – Tlen
 Zanotuj PO2 dla pierwszego nurkowania i oblicz % CNS na minutę i
UPDT na minutę.
 Pomnóż te liczby przez czas denny nurkowani
 Jeśli robisz dekompresję na gazie o wysokim FO2 oblicz CNS również
dla tej części nurkowania i dodaj do %CNS obliczonego dla czasu
dennego
 Oblicz przerwę powierzchniową i redukcję CNS podczas przerwy
powierzchniowej
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 84
Kolejności planowania
Nurkowanie 2 – Tlen
 Zapisz PO2 dla drugiego nurkowania i oblicz
% CNS na minutę i UPTD na minutę
 Pomnóż te liczby przez czas denny nurkowani
 Jeśli robisz dekompresję na gazie o wysokim FO2 oblicz CNS
również dla tej części nurkowania i dodaj do % CNS obliczonego dla
czasu dennego
 Dodaj % CNS pozostały po przerwie powierzchniowej do % CNS dla
drugiego nurkowania
 Dodaj UPTD z Nurkowania 1 do Nurkowania 2
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 85
Optymalizacja dekompresji
 Przyśpieszenie eliminacji gazu obojętnego poprzez obniżenie zawartości
gazu obojętnego w mieszaninie oddechowej na przystankach
dekompresyjnych
 Używanie gazu dekompresyjnego na głębokości gdzie PO2 jest najbliższe
limitu 1.6 pozostając w granicach bezpiecznych dla ekspozycji tlenowej
 Nurkowe advanced nitrox używają mieszanin o wyższej zawartości tlenu –
do 50%
 Nurkowie muszą rozumieć i śledzić limity toksyczności tlenowej CNS
 EAN 50 nie może być używany głębiej niż 22 m
 Butle na gaz dekompresyjny muszą być oczyszczone i przygotowane do
pracy z tlenem (>40%)
 Konfiguracja i oznaczenie sprzętu mają zapobiegać przypadkowemu
użyciu gazu dekompresyjnego na głębokości
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 86
Planowanie dekompresji
Dekompresja musi być zaplanowana z góry
Przy nurkowaniach dekompresyjnych
trzeba brać pod uwagę
 Toksyczność tlenową
 Gospodarowanie gazem
 Ograniczenia termiczne
 Warunki w miejscu nurkowania (prądy, itd)
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 87
Tabele dekompresyjne i
programy komputerowe
IANTD posiada w ofercie tabele dekompresyjne dla
różnych nitroksów i EAN 50 jako gazu dekompresyjnego
IANTD posiada w ofercie programy komputerowe do
planowania dekompresji
TRAKTUJ DEKOMPRESJĘ POWAŻNIE,
PLANUJ JĄ!
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 88
Ustalanie ilości gazu
 Pojemność wodna butli, ciśnienie i objętość gazu
Dopuszczalne ciśnienie robocze i „przepełnianie”
 „bezpieczniki na zaworach” i ciśnienie butli
Używanie tabel gospodarowania gazem IANTD/IAND
Inc.
V
P
V
a
g
r
 

 


Pr
Ciśnie wg. manometru
(psig lub bar)
Ciśnienie robocze
(w barach)
Objętość przy
ciśnieniu
roboczym
(w barach)
Objętość
Dostępna przy Pg
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 89
Ustalanie powierzchniowego
zużycia gazu
Zanurz się na 10 m i zapisz ciśnienie w butli
Płyń w komfortowym dla siebie tempie przez 10 minut
Zapisz ciśnienie w butli o odejmij je od uprzednio zapisanego
ciśnienia
Oblicz powierzchniowe zużycie gazu według wzoru
 Obliczona wartość jest wartością tylko dla konkretnej używanej
butli
  
(min)
(ata)
bar)
lub
(psig
bar/min)
lub
(psig
T
D
TGC
SAC 
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 90
Ustalanie minutowego
zużycia gazu
RMV
SAC
Vr



 


Pr
Przelicz SAC na litry na minutę
Użyj Pr i Vr butli użyte przy ustalania SAC
Otrzymasz minutowe zużycie czynnika oddechowego
Zużycie powierzchniowe
( psig lub bar/minutę)
Ciśnienie robocze butli
(psi lub bar)
Pojemność wodna
(litry)
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 91
Zasady gospodarowania gazem
Parametry
nurkowania
Zasada Przykład
 Środowisko otwarte
 Nurkowanie bez
przystanków
dekompresyjnych
 < 40 msw
Zasada
½ + 15
bar
 Zaczynasz z 232 barami
 232 ÷ 2 = 116 bar
 116 + 15 = 131 bar
 zaokrąglij do 130 bar
 Nurek zaczyna wracać do opustówki lub
brzegu przy 130 barach
 Środowisko
zamknięte
 Wyagane przystanki
dekompresyjne
 > 40 msw
 Potrzebny większy
margines
bezpieczeństwa
Zasada
1/3
 Zaczynasz z 232 barami
 232 ÷ 3 = 77 bar
 232 – 77 = 155 bar
 Nurek rozpoczyna wracać do opustówki,
wyjścia z jaskini lub brzegu przy 155 barach.
Wychodzi z wody z rezerwą 1/3
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 92
Ocena środowiska nurkowania
Stan morza
Stan morza, prądy pływy
Warunki pogodowe (temperatura, prognoza pogody,
słońce, pokrywa lodowa)
Ruch statków
Widoczność pod wodą
Toksyczne środowisko
Czy posiadam odpowiednie przeszkolenie,
doświadczenie, kondycję fizyczną i sprzęt by
zrobić to nurkowanie?
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 93
Samoocena
Wyszkolenie i certyfikat
Doświadczenie
Sprzęt
Fizyczne i psychiczne przygotowanie do
nurkowania
Schematy zachowań przed nurkowaniem
 Zgodność z samym sobą i grupą
Parametry nurkowania dostosowane do nurka o
najniższym poziomie wyszkolenia, doświadczenia i
z najsłabszym sprzętem
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 94
Część 7
Postępowanie w wypadkach urazów
związanych z nurkowaniem
Ogólny przegląd urazów nurkowych
Rozpoznawanie choroby dekompresyjnej
Używanie tlenu przy postępowaniu z nurkami po urazach
nurkowych
Zestaw pierwszej pomocy i zestaw do podawania tlenu
Opracowanie planu postępowania w razie wypadku
Pierwsza pomoc w chorobie dekompresyjnej
Przygotowanie planu nurkowań (łącznie ze śledzeniem CNS,
gospodarowaniem gazami, dekompresją, itd.)
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 95
Urazy nurkowe
 Choroba dekompresyjna
 DCS
 AGE – zatory gazowe w tętnicach
 Uraz ciśnieniowy płuc
 Urazy fizyczne
 Urazy spowodowane przez zwierzęta morskie
 Uraz ciśnieniowy ucha, zatok i inne spowodowane przez
niewłaściwe użycie sprzętu nurkowego
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 96
Choroba dekompresyjna
 Złożone zjawisko fizjologiczne spowodowane
powstawaniem pęcherzyków w tkankach
Uszkodzenia mechaniczne
 Zatykanie naczyń krwionośnych
 Uszkodzenia tkanek
Zmiana właściwości chemicznych krwi
Zmiana równowagi pH
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 97
Predyspozycje do
choroby dekompresyjnej
 Brak respektu dla konsekwencji choroby dekompresyjnej
 Nurkowanie blisko limitów tabel czy komputerów
 Niekontrolowane wynurzanie i pomijanie przystanków
dekompresyjnych
 Odwodnienie
 Stres termiczny i fizyczny
 Retencja dwutlenku węgla
 Wysiłek po nurkowaniu
 Alkohol i papierosy
 „Niezasłużona” choroba dekompresyjna
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 98
Rozpoznawanie
choroby dekompresyjnej
 Ogólne złe samopoczucie
 Duże zmęczenie 2-5 godzin po nurkowaniu
 Bóle w stawach
 Swędzenie i pieczenie skóry (marmurkowatość)
 Ogólna słabość w dolnych kończynach
 Kłócie, drżenie, drętwienie lub odczucie zimna w stopach i
nogach
 Paraliż (quadraplegia)
 Zaburzenia wzroku
 Mdłości, wymioty, senność, dezorientacja
 Symptomy mogą pojawić się nawet po 24 godzinach lub jeszcze
później
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 99
Typowe reakcje nurków na
objawy choroby dekompresyjnej
 Nierozpoznawanie i nieuznawanie objawów
 Obojętność, zaprzeczenie, ukrywanie objawów
 Nieuznawanie powagi problemu
 Czekanie na naturalne rozwiązanie
 Kontynuowanie nurkowania (19%)
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 100
Pominięcie dekompresji
 Zachować spokój – starć się opanować stres emocjonalny
 Unikać wysiłku fizycznego
 Położyć się i oddychać 100% tlenem (jeśli dostępny)
 Pić płyny nie zawierające alkoholu i kofeiny. Oddawać regularnie mocz (co
25 minut). Jeśli oddawanie moczu jest niemożliwe, zaprzestać podawania
płynów
 Obserwować czy nie występują symptomy choroby dekompresyjnej
 Jeśli objawy wystąpią, postępować zgodnie z procedura pierwszej pomocy
przy DCS i skontaktować się z komorą dekompresyjną
 Jeśli objawy nie wystąpią, powstrzymać się od nurkowania przez co
najmniej 24 godziny
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 101
Uraz ciśnieniowy ucha i zatok
 Należy wcześnie i często wyrównywać ciśnienie. Nie ignorować
bólu.
 Unikać wykonywanych na siłę manewrów Valsalvy,
 Ból w zatokach i krwawienie po nurkowaniu
 Ściśnięcie ucha środkowego i pęknięcie błony bębenkowej
 Pęknięcie okienka okrągłego
Wykonywane na siłę manewry Valsalvy i mocne
przedmuchiwanie nosa
Możliwa silne zawroty głowy, mdłości i zakłócenia równowagi
 Dzwonienie w uszach, uszkodzenia słuchu
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 102
Uraz ciśnieniowy ucha i zatok
Zawroty głowy i mdłości przy wynurzaniu
Zablokowane jedno ucho
Efekt tzw. ”reverse block” związany z używaniem
krótko działających „leków na katar”
„Leki na katar”
 Unikać leków z pseudoephedryną
Ostrożnie z używaniem sprayów i kropli do nosa
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 103
Uraz ciśnieniowy płuc
 Gaz uwięziony przez zablokowanie oskrzeli
 Zmiany i uszkodzenia tkanki płuc
 Uszkodzenia śluzówki
 Skórze oskrzeli
Rozerwanie pęcherzyków płucnych pozwala powietrzu wydostać
się z płuc i przejść
 do jamy klatki piersiowej (odma opłucnowa)
 obszaru wokół serca (odma śródpiersiowa)
 tkanki podskórnej w okolicy szyi i obojczyków (odma podskórna)
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 104
Uraz ciśnieniowy płuc
Gaz może wejść do płucnego obiegu krwionośnego
Transportowany do serca i dalej, tętnicami do mózgu
Powoduje blokowanie naczyń mózgowych (zatory gazowe w
tętnicach)
Nie wolno nurkować z infekcją dróg oddechowych czy
wynurzać się i kasłać jednocześnie
Palenie powoduje podrażnienie nabłonka płuc
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 105
Rozpoznawanie
zatorów gazowych
Symptomy występują natychmiast
Ogólnie bardzo poważne symptomy
 Nagła utrata przytomności
 Ustanie oddychania
 Drgawki
 Paraliż (hemiplegia)
 Bóle głowy, zawroty, mdłości
 Słabość lub drętwienie kończyn (zazwyczaj po
jednej stronie)
 Otępienie i brak reakcji na bodźce
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 106
Pozycja ciała przy podejrzeniu choroby
dekompresyjnej
Nie pozwalaj by pacjent stał lub siedział wyprostowany
Wygodna pozycja leżąca (lekkie objawy)
Przy silnych objawach pozycja boczna ustalona (na boku,
podparta głowa, nogi ugięte w kolanach)
 Nie układać w pozycji z głową do dołu
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 107
Choroba dekompresyjna
Pierwsza pomoc
Na poziomi pierwszej pomocy nie jest koniecznie
rozróżnienie zatorów AGE i DCS
W obydwu przypadkach stosuje się te same procedury
Podanie 100% tlenu TAK SZYBKO JAK MOŻLIWE to
podstawa pierwszej pomocy
Do największych uszkodzeń fizjologicznych dochodzi w ciągu
pierwszych kilku godzin
Terapia tlenem hiperbarycznym w komorze (tak szybko jak
możliwe)
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 108
Terapia tlenem
 Konieczny element pierwszej pomocy
Ogranicza ciśnienie gazu obojętnego i obrzęki
 Przeciwdziała niedotlenieniu tkanek i krwi
Wspomaga oddychanie
 Zalecane podawanie 100% tlenu przez maskę typu
„on demand”
Podawać tlen dekompresyjny lub bogate nitroksy
przez automat do czasu gdy będzie skorzystać z
medycznego zestawu do podawania tlenu
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 109
Szok = wstrząs
Może być spowodowany każdym poważnym urazem lub chorobą
Stan w którym układ krwionośny nie jest w stanie spełnić
zapotrzebowania organizmu na krew
Każda znacząc utrata płynów może spowodować szok
Ofiara staje się niespokojna i drażliwa, może stracić przytomność
 Szybki oddech, wysokie tętno, blada, chłodna wilgotna skóra
Ułożyć ofiarę, utrzymać temperaturę ciała, mówić do niej
Wezwać pomoc medyczną tak szybko jak możliwe
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 110
Postępowanie z nurkiem po urazie
 Miej plan !
 Wiedz co robić!
 Sytuacje zagrażające życiu !
 Dobrze zaopatrzony zestaw pierwszej pomocy (apteczka) !
 Rozpoznaj uraz !
 Nie rób większych /dodatkowych szkód fizycznych i emocjonalnych !
 Zapobiegaj wystąpieniu szoku – jeśli wystąpi, wiedz co robić!
 Przy podejrzeniach choroby dekompresyjnej podaj 100 %tlen
 Wezwij służby ratownictwa medycznego / transport do najbliższego szpitala
 Konsultacje
 Terapie tlenem hiperbarycznym
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 111
Plan postępowania w razie
wypadku
Specyficzny dla lokalizacji
 Ustalić osobę kierującą innymi na miejscu wypadku
Komunikacja
Transport
Dostępności służb ratownictwa medycznego
 Najbliższy szpital lub klinika
Konsultacja (sieć DAN, instytut medycyny morskiej i
tropikalnej itd.)
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 112
Szkolenie
Kurs IANTD Diver First Aid*
Kurs DAN oxygen provider lub równoważny*
Kurs IANTD Rescue Diver *
 Zaawansowany kurs DAN pierwszej pomocy
(dla odległych miejsc nurkowych)
(* zalecane dla wszystkich nurków !)
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 113
Ogólne postępowanie z
pacjentem
Unikać stresu emocjonalnego (uspokajać i upewniać, że będzie
dobrze)
Przedstawić się (jeśli jest się obcym) i zapytać czy możemy
pomóc
Tylko jedna osoba bada i przepytuje pacjenta
Unikać tłumów ciekawskich (żenują i stresują pacjenta)
Obserwować pacjenta, ustalić stan wyjściowy i patrzeć czy się nie
zmienia
Dokumentować ocenę pacjenta
 Nie pozostawiać pacjenta bez opieki
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 114
Prosta ocena pacjenta na
obecność DCI
Czy pacjent jest zmieszany ?
Może policzyć ilość pokazanych palców ?
Ten sam wyraz twarzy po obu stronach ?
Równy ścisk mięsni szczęk?
Czy wyczuwa lekki dotyk na twarzy (oczy zamknięte)?
 Słyszy to samo w obydwu uszach?
Czy „jabłko Adama” porusza się przy przełykaniu?
Czy wysuwa język prosto?
Czy siła mięsni po obydwu stronach jest taka sama
Czy może utrzymać równowagę stojąc ze złączonymi stopami.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 115
Ewakuacja helikopterem
Komunikować się bezpośrednio z helikopterem (jeśli jest
to możliwe)
 Postępować wg. instrukcji (radio lub przez głośniki )
Zabezpieczyć luźne obiekty
Pozwól by szelki lub nosze dotknęły łodzi, wody lub ziemi
nim się do nich zbliżysz
Zabezpiecze pacjenta w szelkach lub na noszach
Przy locie nad wodą pacjent powinien być w kamizelce
ratunkowej
Nigdy nie zbliżaj się do stojącego na ziemi helikoptera
dopóki nie pozwoli na to załoga
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 116
Lokalne służby medyczne
Oceniają i stabilizują stan pacjenta
Starają się wyprowadzić z szoku (szok
może zagrażać życiu)
Diagnozują pacjenta
Konsultacja (jeśli potrzebna)
Aranżują terapię hiperbaryczną
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 117
Konsultacje
DAN EUROPE +390642118685
Komora dekompresyjna w Gdyni:
0 (prefiks) 58 622 51 63
Konsultacje dla nurków
Konsultacje dla lekarzy
Konsultacje w sprawach wypadków 24 godz. na dobę
Dostępność komór dekompresyjnych
Jeśli masz wątpliwości,
zadzwoń do ekspertów !
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 118
Planowanie nurkowań kursowych
Lokalizacja i czynniki środowiskowe
Specyficzne wymogi sprzętowe
Głębokości (MOD/TOD) i czas
Wybór mieszaniny oddechowej (max. PO2 1.5)
Wybór tabel
Ekspozycja tlenowa - % CNS i UPTD
Ćwiczenia i procedury według standardów IANTD
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 119
NURKOWANIE 1 -WODY OTWARTE
Przegląd i konfiguracja sprzętu do dekompresji lub przystanku
bezpieczeństwa na gazie dennym (w zależności od przypadku)
Wypełnianie formularza planowania nurkowania
Analiza mieszaniny, planowanie według limitów TOD
Ogólna ocena nurkowania – kursant demonstruje właściwe techniki i
procedury nurkowe podczas całego nurkowania
Demonstracja /praktyka precyzyjnej kontroli pływalności i konkretnych
podstawowych umiejętności, na żądanie instruktora
Demonstracja zdolności nawigacji i powrotu do wskazanego miejsca
wyjścia (lina kotwiczna, opustówka).
Ćwiczenie precyzyjnie kontrolowanego wynurzenia z prędkością 10 m. na
minutę i symulowany przystanek dekompresyjny na głębokości 4.5 lub 6 m
przy linie
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 120
NURKOWANIE 2 -WODY OTWARTE
 Kontrola i konfiguracja sprzętu do użycia z gazem dekompresyjnym
Wypełniane formularza planowania nurkowania
Analizowanie mieszaniny
Demonstrowanie właściwych technik nurkowych i kontroli pływalności nie
przekraczając maksymalnej planowanej głębokości
Zdjęcie maski na głębokości i płynięcie prze co najmniej 2 minuty w
kontakcie dotykowym z drugim nurkiem (w masce) – wg. uznania
instruktora.
Demonstracja zdolności nawigacji z i do określonego miejsca pod wodą
Wystrzelenie bojki i użycie jej jako pomocy w wynurzeniu dokładnie z
prędkością 10 m na minutę, łącznie z symulacją przystanków
dekompresyjnych na 6 i 4.5 m. Zmiana gazu – jeśli dostępny.
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 121
NURKOWANIE 3 -WODY OTWARTE
Najgłębsze z nurkowań kursowych z użyciem gaz
dekompresyjnego (max do EAN 50) do dekompresji lub na
przystanku bezpieczeństwa
Kontrola i konfiguracja sprzętu do użycia z gazem
dekompresyjnym
Wypełniane formularza planowania nurkowania
Analizowanie mieszaniny
Dekompresja lub przystanki bezpieczeństwa na gazie
dekompresyjnym
Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 122
NURKOWANIE 4 -WODY OTWARTE
Nurkowanie płytsze od nurkowania 3 – wymagane użycie gazu
dekompresyjnego (max do EAN50 ) do dekompresji lub przestanku
bezpieczeństwa
Kontrola i konfiguracja sprzętu do użycia z gazem dekompresyjnym
Wypełniane formularza planowania nurkowania
Analizowanie mieszaniny
Demonstrowanie właściwych technik nurkowych, nawigacji i kontroli
pływalności w trakcie całego nurkowania.

More Related Content

Similar to Adv eanx pl

Ntmx prezentacja beskid divers
Ntmx prezentacja beskid diversNtmx prezentacja beskid divers
Ntmx prezentacja beskid divers
AdrianGaosz
 
Tmx prezentacja beskid divers
Tmx prezentacja beskid diversTmx prezentacja beskid divers
Tmx prezentacja beskid divers
AdrianGaosz
 
Technical diver prezentacja
Technical diver prezentacjaTechnical diver prezentacja
Technical diver prezentacja
AdrianGaosz
 
Tmx instruktor prezentacja
Tmx instruktor prezentacjaTmx instruktor prezentacja
Tmx instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Kurs nurkowy specjalizacja advanced recreational trimix iantd
Kurs nurkowy specjalizacja  advanced recreational trimix iantdKurs nurkowy specjalizacja  advanced recreational trimix iantd
Kurs nurkowy specjalizacja advanced recreational trimix iantd
AdrianGaosz
 
Kurs nurkowy specjalizacja rekreacyjny nurek trimiksowy beskiddivers
Kurs nurkowy specjalizacja rekreacyjny nurek trimiksowy beskiddiversKurs nurkowy specjalizacja rekreacyjny nurek trimiksowy beskiddivers
Kurs nurkowy specjalizacja rekreacyjny nurek trimiksowy beskiddivers
AdrianGaosz
 
Aean prezentacja beskiddivers
Aean prezentacja beskiddiversAean prezentacja beskiddivers
Aean prezentacja beskiddivers
AdrianGaosz
 
Prezentacja gas blender pl
Prezentacja gas blender plPrezentacja gas blender pl
Prezentacja gas blender pl
AdrianGaosz
 
Ntmx instruktor prezentacja
Ntmx  instruktor prezentacjaNtmx  instruktor prezentacja
Ntmx instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Kurs nurkowy specjalizacja nitrox ean diver prezentacja Beskid Divers
Kurs nurkowy specjalizacja nitrox ean diver prezentacja  Beskid DiversKurs nurkowy specjalizacja nitrox ean diver prezentacja  Beskid Divers
Kurs nurkowy specjalizacja nitrox ean diver prezentacja Beskid Divers
AdrianGaosz
 
Technical diver+tmx pl
Technical diver+tmx plTechnical diver+tmx pl
Technical diver+tmx pl
AdrianGaosz
 
Art instruktor prezentacja beskiddivers
Art instruktor prezentacja beskiddiversArt instruktor prezentacja beskiddivers
Art instruktor prezentacja beskiddivers
AdrianGaosz
 
Technical instruktor prezentacja
Technical  instruktor prezentacjaTechnical  instruktor prezentacja
Technical instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Aean instruktor prezentacja beskiddivers
Aean instruktor prezentacja beskiddiversAean instruktor prezentacja beskiddivers
Aean instruktor prezentacja beskiddivers
AdrianGaosz
 
Essentials 1,2,3 aean instruktor prezentacja
Essentials 1,2,3   aean instruktor prezentacjaEssentials 1,2,3   aean instruktor prezentacja
Essentials 1,2,3 aean instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Kurs nurkowy specjalizacja advanced recreational trimix iantd
Kurs nurkowy specjalizacja  advanced recreational trimix iantdKurs nurkowy specjalizacja  advanced recreational trimix iantd
Kurs nurkowy specjalizacja advanced recreational trimix iantd
AdrianGaosz
 
Prezentacja kurs nurkowy padi tec rec 40 czesc 3
Prezentacja kurs nurkowy padi tec rec 40 czesc 3Prezentacja kurs nurkowy padi tec rec 40 czesc 3
Prezentacja kurs nurkowy padi tec rec 40 czesc 3
AdrianGaosz
 

Similar to Adv eanx pl (17)

Ntmx prezentacja beskid divers
Ntmx prezentacja beskid diversNtmx prezentacja beskid divers
Ntmx prezentacja beskid divers
 
Tmx prezentacja beskid divers
Tmx prezentacja beskid diversTmx prezentacja beskid divers
Tmx prezentacja beskid divers
 
Technical diver prezentacja
Technical diver prezentacjaTechnical diver prezentacja
Technical diver prezentacja
 
Tmx instruktor prezentacja
Tmx instruktor prezentacjaTmx instruktor prezentacja
Tmx instruktor prezentacja
 
Kurs nurkowy specjalizacja advanced recreational trimix iantd
Kurs nurkowy specjalizacja  advanced recreational trimix iantdKurs nurkowy specjalizacja  advanced recreational trimix iantd
Kurs nurkowy specjalizacja advanced recreational trimix iantd
 
Kurs nurkowy specjalizacja rekreacyjny nurek trimiksowy beskiddivers
Kurs nurkowy specjalizacja rekreacyjny nurek trimiksowy beskiddiversKurs nurkowy specjalizacja rekreacyjny nurek trimiksowy beskiddivers
Kurs nurkowy specjalizacja rekreacyjny nurek trimiksowy beskiddivers
 
Aean prezentacja beskiddivers
Aean prezentacja beskiddiversAean prezentacja beskiddivers
Aean prezentacja beskiddivers
 
Prezentacja gas blender pl
Prezentacja gas blender plPrezentacja gas blender pl
Prezentacja gas blender pl
 
Ntmx instruktor prezentacja
Ntmx  instruktor prezentacjaNtmx  instruktor prezentacja
Ntmx instruktor prezentacja
 
Kurs nurkowy specjalizacja nitrox ean diver prezentacja Beskid Divers
Kurs nurkowy specjalizacja nitrox ean diver prezentacja  Beskid DiversKurs nurkowy specjalizacja nitrox ean diver prezentacja  Beskid Divers
Kurs nurkowy specjalizacja nitrox ean diver prezentacja Beskid Divers
 
Technical diver+tmx pl
Technical diver+tmx plTechnical diver+tmx pl
Technical diver+tmx pl
 
Art instruktor prezentacja beskiddivers
Art instruktor prezentacja beskiddiversArt instruktor prezentacja beskiddivers
Art instruktor prezentacja beskiddivers
 
Technical instruktor prezentacja
Technical  instruktor prezentacjaTechnical  instruktor prezentacja
Technical instruktor prezentacja
 
Aean instruktor prezentacja beskiddivers
Aean instruktor prezentacja beskiddiversAean instruktor prezentacja beskiddivers
Aean instruktor prezentacja beskiddivers
 
Essentials 1,2,3 aean instruktor prezentacja
Essentials 1,2,3   aean instruktor prezentacjaEssentials 1,2,3   aean instruktor prezentacja
Essentials 1,2,3 aean instruktor prezentacja
 
Kurs nurkowy specjalizacja advanced recreational trimix iantd
Kurs nurkowy specjalizacja  advanced recreational trimix iantdKurs nurkowy specjalizacja  advanced recreational trimix iantd
Kurs nurkowy specjalizacja advanced recreational trimix iantd
 
Prezentacja kurs nurkowy padi tec rec 40 czesc 3
Prezentacja kurs nurkowy padi tec rec 40 czesc 3Prezentacja kurs nurkowy padi tec rec 40 czesc 3
Prezentacja kurs nurkowy padi tec rec 40 czesc 3
 

More from AdrianGaosz

Automatic external defibrillator (aed) instruktor prezentacja
Automatic external defibrillator (aed) instruktor prezentacjaAutomatic external defibrillator (aed) instruktor prezentacja
Automatic external defibrillator (aed) instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Cardiopulmonary resuscytation (cpr) instruktor prezentacja
Cardiopulmonary resuscytation (cpr) instruktor prezentacjaCardiopulmonary resuscytation (cpr) instruktor prezentacja
Cardiopulmonary resuscytation (cpr) instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Oxygen administrator instruktor prezentacja
Oxygen administrator instruktor prezentacjaOxygen administrator instruktor prezentacja
Oxygen administrator instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Diver first aid instruktor prezentacja
Diver first aid instruktor prezentacjaDiver first aid instruktor prezentacja
Diver first aid instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Tmx blending instruktor prezentacja beskiddivers
Tmx blending instruktor prezentacja beskiddiversTmx blending instruktor prezentacja beskiddivers
Tmx blending instruktor prezentacja beskiddivers
AdrianGaosz
 
Ean blending instruktor prezentacja
Ean blending instruktor prezentacjaEan blending instruktor prezentacja
Ean blending instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Public safety diver instruktor prezentacja
Public safety diver instruktor prezentacjaPublic safety diver instruktor prezentacja
Public safety diver instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Instruktor ffm
Instruktor ffmInstruktor ffm
Instruktor ffm
AdrianGaosz
 
Ice diver instruktor prezentacja
Ice diver instruktor prezentacjaIce diver instruktor prezentacja
Ice diver instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Open water dpv instruktor prezentacja
Open water dpv instruktor prezentacjaOpen water dpv instruktor prezentacja
Open water dpv instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Sm instruktor prezentacja
Sm instruktor prezentacjaSm instruktor prezentacja
Sm instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Instruktor specjalizacji prezentacja beskid divers
Instruktor specjalizacji prezentacja beskid diversInstruktor specjalizacji prezentacja beskid divers
Instruktor specjalizacji prezentacja beskid divers
AdrianGaosz
 
Ean instruktor prezentacja
Ean instruktor prezentacjaEan instruktor prezentacja
Ean instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Introductory mine diver instruktor prezentacja
Introductory mine diver instruktor prezentacjaIntroductory mine diver instruktor prezentacja
Introductory mine diver instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 
Limited mine prezentacja
Limited mine prezentacjaLimited mine prezentacja
Limited mine prezentacja
AdrianGaosz
 
Advanced cave survay prezentacja
Advanced cave survay prezentacjaAdvanced cave survay prezentacja
Advanced cave survay prezentacja
AdrianGaosz
 
Advanced cave stage &amp; multi stage prezentacja
Advanced cave stage &amp; multi stage prezentacjaAdvanced cave stage &amp; multi stage prezentacja
Advanced cave stage &amp; multi stage prezentacja
AdrianGaosz
 
Advanced cave side mount &amp; no mount instructor prezentacja
Advanced cave side mount &amp; no mount instructor prezentacjaAdvanced cave side mount &amp; no mount instructor prezentacja
Advanced cave side mount &amp; no mount instructor prezentacja
AdrianGaosz
 
Advanced cave dpv instructor prezentacja
Advanced cave dpv instructor prezentacjaAdvanced cave dpv instructor prezentacja
Advanced cave dpv instructor prezentacja
AdrianGaosz
 
Mine diver instruktor prezentacja
Mine diver instruktor prezentacjaMine diver instruktor prezentacja
Mine diver instruktor prezentacja
AdrianGaosz
 

More from AdrianGaosz (20)

Automatic external defibrillator (aed) instruktor prezentacja
Automatic external defibrillator (aed) instruktor prezentacjaAutomatic external defibrillator (aed) instruktor prezentacja
Automatic external defibrillator (aed) instruktor prezentacja
 
Cardiopulmonary resuscytation (cpr) instruktor prezentacja
Cardiopulmonary resuscytation (cpr) instruktor prezentacjaCardiopulmonary resuscytation (cpr) instruktor prezentacja
Cardiopulmonary resuscytation (cpr) instruktor prezentacja
 
Oxygen administrator instruktor prezentacja
Oxygen administrator instruktor prezentacjaOxygen administrator instruktor prezentacja
Oxygen administrator instruktor prezentacja
 
Diver first aid instruktor prezentacja
Diver first aid instruktor prezentacjaDiver first aid instruktor prezentacja
Diver first aid instruktor prezentacja
 
Tmx blending instruktor prezentacja beskiddivers
Tmx blending instruktor prezentacja beskiddiversTmx blending instruktor prezentacja beskiddivers
Tmx blending instruktor prezentacja beskiddivers
 
Ean blending instruktor prezentacja
Ean blending instruktor prezentacjaEan blending instruktor prezentacja
Ean blending instruktor prezentacja
 
Public safety diver instruktor prezentacja
Public safety diver instruktor prezentacjaPublic safety diver instruktor prezentacja
Public safety diver instruktor prezentacja
 
Instruktor ffm
Instruktor ffmInstruktor ffm
Instruktor ffm
 
Ice diver instruktor prezentacja
Ice diver instruktor prezentacjaIce diver instruktor prezentacja
Ice diver instruktor prezentacja
 
Open water dpv instruktor prezentacja
Open water dpv instruktor prezentacjaOpen water dpv instruktor prezentacja
Open water dpv instruktor prezentacja
 
Sm instruktor prezentacja
Sm instruktor prezentacjaSm instruktor prezentacja
Sm instruktor prezentacja
 
Instruktor specjalizacji prezentacja beskid divers
Instruktor specjalizacji prezentacja beskid diversInstruktor specjalizacji prezentacja beskid divers
Instruktor specjalizacji prezentacja beskid divers
 
Ean instruktor prezentacja
Ean instruktor prezentacjaEan instruktor prezentacja
Ean instruktor prezentacja
 
Introductory mine diver instruktor prezentacja
Introductory mine diver instruktor prezentacjaIntroductory mine diver instruktor prezentacja
Introductory mine diver instruktor prezentacja
 
Limited mine prezentacja
Limited mine prezentacjaLimited mine prezentacja
Limited mine prezentacja
 
Advanced cave survay prezentacja
Advanced cave survay prezentacjaAdvanced cave survay prezentacja
Advanced cave survay prezentacja
 
Advanced cave stage &amp; multi stage prezentacja
Advanced cave stage &amp; multi stage prezentacjaAdvanced cave stage &amp; multi stage prezentacja
Advanced cave stage &amp; multi stage prezentacja
 
Advanced cave side mount &amp; no mount instructor prezentacja
Advanced cave side mount &amp; no mount instructor prezentacjaAdvanced cave side mount &amp; no mount instructor prezentacja
Advanced cave side mount &amp; no mount instructor prezentacja
 
Advanced cave dpv instructor prezentacja
Advanced cave dpv instructor prezentacjaAdvanced cave dpv instructor prezentacja
Advanced cave dpv instructor prezentacja
 
Mine diver instruktor prezentacja
Mine diver instruktor prezentacjaMine diver instruktor prezentacja
Mine diver instruktor prezentacja
 

Adv eanx pl

  • 1. Advanced Nitrox Diver International Association of Nitrox and Technical Divers/IAND, Inc. By Lee H. Somers, Ph.D. & Don Townsend
  • 2. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 2 CZĘŚĆ 1 Wprowadzenie do zawansowanych nurkowań z użyciem nitroksu Wprowadzenie  Wymagania wstępne Opis kursu Advanced Nitrox Diver Certyfikat Advanced Nitrox Diver Programy szkolenia dla nurków i instruktorów rekreacyjnych Programy szkolenia dla instruktorów i instruktorów technicznych Historia nitroksu
  • 3. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 3 Wymagania wstępne  Wiek – minimum 15 lat (za zgodą rodziców)  Poziom zaawansowany w dowolnej organizacji i zalogowanych co najmniej 50 nurkowań z czego 10 głębszych niż 30 m. lub Deep Air Diver i Basic Nitrox Diver IANTD i zalogowanych co najmniej 16 nurkowań w wodach otwartych
  • 4. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 4 Opis kursu Advanced Nitrox Diver Wykłady i zadania w klasie Ćwiczenia w wodach zamkniętych Planowanie nurkowania Wykorzystanie mieszanin od 21 do 40% tlenu (do 50% tlenu do mieszanin dekompresyjnych)  Nurkowania w wodach otwartych (4 nurkowania /120 minut)
  • 5. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 5 Certyfikat Advanced Nitrox Diver Ukończenie wszystkich zajęć teoretycznych, egzamin pisemny oraz wykonanie ćwiczeń w wodach zamkniętych i nurkowań w wodach otwartych w sposób zadawalający instruktora. Kursanci prezentujący niebezpieczne podejście lub złe nawyki nurkowe nie otrzymają certyfikatu. KUPUJE SIĘ SZKOLENIE! NA CERTYFIKAT TRZEBA ZASŁUŻYĆ !
  • 6. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 6 Historia Nitroksu  Reddoes stosuje nitroks do celów leczniczych w 1794 roku.  Paul Bert wykorzystuje nitroks do oddychania w balonach na dużych wysokościach i okrywa toksyczne działanie tlenu na układ nerwowy (1874).  Pierwsze nurkowanie nitroksowe – Henry Fleus z Siebe Gorman wykorzystuje do nurkowania mieszaniny 50-60%- 1879  Siebe Gorman wprowadza aparat o obiegu półzamkniętym mieszający tlen i powietrze - 1912  Dräger produkuje automatyczny aparat wykorzystujący EAN 60 – 1913  Lamberston opracowuje urządzenie o obiegu półzamkniętym wykorzystujące EAN 60 do długich nurkowań na głębokości 20 m – 1940.  Royal Navy empirycznie stwierdza, że 2 ata jest maksymalnym dopuszczalnym limitem ciśnienia parcjalnego tlenu
  • 7. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 7 Historia Nitroksu (cd)  Zamknięte rebreathery nitroksowe wykorzystujące EAN 60 używane do operacji dywersyjnych w trakcie II WŚ.  Wywodzące się do tych systemów urządzenia są do dziś stosowane przez wojsko.  Nurkowie jaskiniowi, wrakowi i techniczni stosują nitrox od kilkudziesięciu lat  Od lat 50’tych nitroks stosowany jest przez nurków zawodowych dla zwiększenia bezpieczeństwa i czasu pracy  W latach 70’tych NOAA w USA zaczyna opracowywać tabele nitroksowe i procedury do zastosowań eksperymentalnych  Nitroks stosowany jest od ponad 30 lat jako gaz terapeutyczny w wleczeniu urazów nurkowych i nie nurkowych (poparzenia, zgorzele gazowe, itd.).
  • 8. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 8 Historia Nitroksu i IANTD Dick Rutkowski zakłada IAND po odejściu z NOAA w 1985 Od IANTD szkoliła nurków w nurkowaniu na nitroksie od 1985 roku Tom Mount przystępuje do IAND i wprowadza szkolenia dla nurków technicznych z użyciem nitroksu IANTD oferuje szeroką gamę szkoleń w zakresie nurkowań rekreacyjnych i technicznych na całym świecie.
  • 9. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 9 CZĘŚĆ 2 Fizyka i prawa gazowe Jednostki ciśnienia Głębokość i objętość Temperatura i ciśnienie Ciśnienie na głębokości Ciśnienie parcjalne gazów Tlen w gazie wdychanym na głębokości Najlepsza zawartość procentowa tlenu Docelowa i maksymalna głębokość operacyjna dla mieszaniny Diament Daltona
  • 10. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 10 Jednostki ciśnienia Ciśnienie na głębokości (ciśnienie hydrostatyczne) mierzone jest w metrach Ciśnienie atmosferyczne na powierzchni w przybliżeniu wynosi 1 ata/bar Ciśnienie absolutne = ciśnienie atmosferyczne + ciśnienie hydrostatyczne Aby obliczyć ciśnienie absolutne na danej głębokości: P (absolutne ) = D (m)/10 + 1 bar
  • 11. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 11 Ciśnienie a objętość P V P V V P V P 1 1 2 2 1 2 2 1   Strzelasz boję z głębokości 30 m. wpuszczając do środka 7 litów Powietrza. Jaka będzie objętość powietrza na powierzchni. V or V ata cf ata cf ata liters ata liters 1 1 4 0 25 1 1 4 7 1 28     ( . ) ( ) Jaka będzie wyporność boi na powierzchni ? 28 liters x 1.03 kg/liter = 28.8 kg
  • 12. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 12 Temperatura i ciśnienie P T P T P P T T 1 1 2 2 2 1 1 2         Butle 10 l nabito powietrzem do 207 bar przy temperaturze 7.2o C. Następnie temperatura podniosła się do 60o C . Jakie jest nowe ciśnienie w butli? ) ( 2 2 246 247 333 280 208 gauege bar or bar P K K bar P           Ciśnienie i temperatura muszą być wyrażone w jednostkach absolutnych . oF + 460 = oR oC + 273 = oK
  • 13. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 13 Ciśnienie na głębokości 1 ata = 33 fsw = 10 msw = 34 ffw = 14.7 psi = 1 bar ata/ fsw msw bar 1 0 0 2 33 10 3 66 20 4 99 30 5 132 40 P D ata msw ( ) ( )         10 1
  • 14. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 14 Ciśnienie parcjalne gazów P P P P P total n ( ) ..........    1 2 3 Całkowite ciśnienie wywierane przez mieszaninę gazów jest sumą ciśnień jakie wywierałby każdy gaz, gdyby istniał w niej samodzielnie i zajmował całą przestrzeń. Ciśnienie parcjalne tlenu w powietrzu na poziomie morza (1 ata/bar)= 0.21 ata/bar Ciśnienie parcjalne azotu w powietrzu na poziomie morza (1 ata/bar)= 0.79 ata/bar Suma ciśnień (pomijając gazy śladowe) = 0.21 + 0.79 = 1 ata/bar
  • 15. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 15 Jak obliczyć ciśnienie tlenu w mieszaninie wdychanej na głębokości - równanie 1         ata msw msw ata D FO PO 1 10 ) ( 2 ) ( 2 Ciśnienie parcjalne tlenu we wdychanej mieszaninie Zawartość procentowa tlenu w mieszaninie oddechowej Maksymalna głębokość na jakiej używamy gazu
  • 16. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 16 Ciśnienie parcjalne tlenu w EAN 32 na głębokości 30 msw   ata ata ata ata ata msw msw ata ata msw msw ata PO PO PO D FO PO 28 . 1 0 . 4 32 . 0 1 10 0 . 30 32 . 0 1 10 ) ( 2 ) ( 2 ) ( ) ( 2 ) ( 2 ) ( 2                  
  • 17. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 17 Jak obliczyć najlepszą frakcję tlenu -równanie 2  Ustal limit PO2 właściwy dla przewidywanego czasu ekspozycji Jeśli nurkowanie trwa krócej niż 120 minut, zaplanuj 1.5 ata. Aby obliczyć FO2 na 30 m: FO2 = PO2 / P FO2 = 1.5/4 = 0.375  Wylicz FO2 z dokładnością do jednego miejsca po przecinku (i.e., 37.5%)
  • 18. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 18 Jak obliczyć docelową i maksymalną głębokość operacyjną mieszaniny Równanie 3  MOD określa się wybierając docelowe PO2 (w zależności od czasu ekspozycji) i wykonując następujące działanie : P = PO2 / FO2  MOD oblicza się używając w powyższym równaniu PO2 1.6 ata/bar P (ciśnienie) przelicza się z powrotem na D (głębokość) przy pomocy poprzedniego równania
  • 19. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 19 Diament Daltona Wszystkie trzy opisane powyżej równania można łatwo zapamiętać dzięki tzw. Diamentowi Daltona PO2 = FO2 x P FO2 = PO2 / P FO2 PO2 P P= PO2 / FO2
  • 20. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 20 CZĘŚĆ 3 Fizjologa nurkowań nitroksowych System podtrzymania życia Ciśnienia parcjalne tlenu Tolerancja organizmu Toksyczne działanie tlenu Czas i głębokość Limity ekspozycji tlenowej NOAA Obliczanie toksyczności CNS Toksyczność płucna Zasady dot. stosowania tlenu Planowanie limitów ciśnienia parcjalnego tlenu Toksyczność CNS Ratownictwo Symptomy toksyczności płucnej Nurkowanie i rekomprejsa na nitroksie Narkoza gazów obojętnych Dwutlenek węgla Oddychanie
  • 21. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 21 System podtrzymania życia Tlen jest gazem podtrzymującym życie Niedobór tlenu prowadzi do HIPOKSJI Nadmiar tlenu prowadzi do HIPEROKSJI Tlen ogranicza głębokość nurkowań na nitroksie bardziej niż azot O2
  • 22. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 22 Ciśnienie parcjalne tlenu  Na poziomie morza ciśnienie atmosferyczne wynosi około 1 bar/ata  Na każde 10 m słupa wody morskiej ciśnienie wzrasta o 1 bar/ata  Na poziomie morza ciśnienie parcjalne tlenu w powietrzu wynosi 0.21 bar (21% z 1 bar/ata)  Na głębokości 20 m. ciśnienie parcjalne tlenu w powietrzu wynosi 0.63 bar (21% z 3 bar/ata).  W aparatach nurkowych o obiegu otwartym ciśnienie parcjalne tlenu rośnie wraz z głębokością nurkowania.
  • 23. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 23 Tolerancja organizmu ludzkiego  Poniżej 0.16 ciśnienia parcjalnego tlenu dochodzi do hipoksji (głód tlenowy)  Organizm ludzki może normalnie funkcjonować przez nieograniczony czas przy ciśnieniu parcjalnym tlenu do 0.35  Przy dłuższej ekspozycji na ciśnienie parcjalne tlenu powyżej 0.5 ata dochodzi do zaburzeń oddychania  Powyżej 1.0 bar/ata ciśnienia parcjalnego tlenu, czynnikiem kontrolującym staje się toksyczność tlenu dla centralnego układu nerwowego (hiperoksja)
  • 24. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 24 0.35 Normalna ekspozycja saturacyjna 0.5 Maksymalna ekspozycja saturacyjna 1.4 Limit przy pracy wg. IANTD 1.5 Rekomendowany limit IANTD 1.6 Maksymalny limit IANTD 2.0 Maksymalny limit przy pracy według US Navy 2.4 EAN 60/40 terapeutycznie na 30m 3.0 EAN 50/50 terapeutycznie na 50 m. KONWULSJE Tolerancja organizmu ludzkiego (cd..) 0.10 Utrata przytomności 0.12 Ciężka hipoksja 0.16 Lekka hipoksja 0.21 Atmosfera normoksyczna SPIĄCZKA LUB ŚMIERĆ
  • 25. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 25 Toksyczność Tlenowa Toksyczność tlenowa ma dwie postacie Toksyczność płucna dotyczy całego organizmu i występuje przy długich ekspozycjach, pierwsze objawy występują w płucach. Toksyczność dla ośrodkowego układu nerwowego może wystąpić nagle po relatywnie krótkich ekspozycjach na wysokie PO2 Toksyczność tlenowa dla centralnego układu nerwowego jest głównym czynnikiem ograniczającym rekreacyjne nurkowania na nitroksie.
  • 26. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 26 Czas i głębokość Tolerancja organizmu ludzkiego na ekspozycję tlenową zależy od PO2 i czasu ekspozycji. Dla toksyczności tlenowej CNS dopuszczalny czas ekspozycji jest czasem ekspozycji na każde PO2 w porównaniu z maksymalnym dopuszczalnym czasem i wyrażony jako wartość procentowa. Dla toksyczności płucnej, jednostki dawki toksyczności płucnej (UPDT) dla każdego PO2 są dodawane razem i porównywalne z maksymalną dawką dzienną.
  • 27. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 27 Limity tlenowe NOAA Ciśnienie parcjalne Pojedyncza 24 godzinna Tlenu (ata/bar) ekspozycja ekspozycja 1.6 45 min 150 min 1.5 120 min 180 min 1.4 150 min 180 min 1.3 180 min 210 min 1.2 210 min 240 min 1.1 240 min 270 min 1.0 300 min 300 min 0.9 360 min 360 min 0.8 450 min 450 min 0.7 570 min 570 min 0.6 720 min 720 min
  • 28. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 28 Obliczenie procentowej dawki CNS  Limity % CNS to limity dla pojedynczych ekspozycji z NOAA Oxygen Table  1.6 bar/ata PO2 pozwala na 45 minutową ekspozycję na działanie tlenu.  Z tabeli w podręczniku odczytujemy, że 1 minuta ekspozycji na PO2 1.6 ata = 2.22% zegara tlenowego.  Jeśli nurek spędzi 45 minut poddany ekspozycji na 1.6 ata PO2 znaczy to, ze osiągnął 100% zegara tlenowego.  Zatem 22.5 minuty ekspozycji na 1.6 ata PO2 = 2.22% x 22.5 = 50%, lub z wzoru i tabeli NOAA (22.5/45) x100 = 50%.
  • 29. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 29 Toksyczność płucna Toksyczność płucną oblicza się korzystając z zamieszczonej w podręczniku tabeli. Czasy ekspozycji dla każdego PO2 dodaje się i porównuje z dziennym limitem 300 jednostek – limit dla wielodniowych nurkowań rekreacyjnych
  • 30. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 30 Tlen – zasady  Na poziomie Advanced Nitrox czas ekspozycji tlenowej jest określany jako dekompresyjny czas denny z tabel dekompresyjnych.  Co każde 90 na powierzchni przy oddychaniu powietrzem, zegar CNS redukuje się o 50%.  Ekspozycję tlenową należy planować tak, by nie przekraczać 80% CNS dla jednego nurkowania lub podczas nurkowań wielodniowych.  Jeśli podczaj jedno nurkowania zakumulowany CNS wyniesie 80% lub więcej, przerwa powierzchniowa powinna wynosić minimum 2 godziny.
  • 31. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 31 Tlen – zasady (ciąg dalszy) Jeśli podczas całego nurkowania oddychamy tym samym gazem, nie ma konieczności doliczania %CNS i UPTD podczas przystanków dekompresyjnych, ponieważ PO2 na przystankach dekompresyjnych jest zazwyczaj niższe niż 0.5 ata Jeśli wykorzystywany jest gaz dekompresyjny, wtedy dla czasu dekompresji należy obliczyć CNS i UPTD i dodać do CNS i UPTD dla czasu dennego. Zakłada się, że na nie występuje redukcja UPTD podczas przerw powierzchniowych. Jednostki UPTD z każdego nurkowania są dodawane do następnych. Nie ma ograniczeń co do czasu nurkowania, pod warunkiem, że nie zostanie przekroczony limit 300 UPTD
  • 32. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 32 Ciśnienie Parcjalne Tlenu limity uwzględniane przy planowaniu Na poziomie Advanced Nitrox Diver : 1.6 bar/ata używa się do obliczenia maksymalnej głębokości operacyjnej mieszaniny. (MOD) 1.5 bar/ata to limit zalecany lub tzw. Docelowa głebokość operacyjna. (TOD) 1.4 bar/ata – ten limit stosuje się do nurkowań wymagających zwiększonego wysiłku lub nurkowań w zimnych wodach Limit 1.5 bar/ata pozwala na 120 minutową ekspozycję na podwyższone PO2
  • 33. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 33 Toksyczność tlenowa CNS Symptomy i rezultaty CON Convulsion (konwulsje) V Visual Disturbances (zaburzenia wzroku) E Ears (zaburzenia słuchu) N Nausea ( mdłości – zazwyczaj przejściowe) T Twitching (drżenie mięśni – zazwyczaj twarzy) I Irritability (drażliwość) D Dizzines (zawroty głowy (brak koordynacji)) Zapamiętaj akronim - CONVENTID Mdłości i drżenie mięśni są to przeważnie pierwsze oznaki
  • 34. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 34 Postępowanie w przypadku konwulsji W przypadku wystąpienia konwulsji pod wodą:  NIE wynurzaj ofiary dopóki nie ustaną konwulsje  Istnieje ryzyko UCP i zatorów gazowych  Wynurz ofiarę zaraz gdy ustaną konwulsje  Podczas wynurzania postaraj się udrożnić drogi oddechowe. KONWULSJE SAME W SOBIE NIE ZABIJAJĄ! NIEBEZPIECZEŃSTWO WYNIKA Z MOŻLIWOŚCI UTONIĘCIA!
  • 35. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 35 Toksyczność płucna Symptomy i rezultaty Trudności w oddychaniu  Ból w klatce piersiowej i w gardle Skutki toksyczności płucnej mogą się trwać długo a w ekstremalnych przypadkach doprowadzić do trwałego uszkodzenia płuc. Toksyczność płucna nie jest zazwyczaj czynnikiem limitującym rekreacyjnych nurków sportowych.
  • 36. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 36 Nurkowanie na nitroksie i rekompresja Sprężeniem leczniczym leczy się symptomy DCS a nie skutki oddychania mieszaniną oddechową Używanie nitroksu nie ma wpływu na możliwość późniejszej rekompresji Rekomendowana dawka UPTD pozwala na zastosowanie pełnej rekompresji leczniczej dodatkowo do odbytych nurkowań nitroksowych mieszczących się w limitach.
  • 37. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 37 Narkoza gazów obojętnych  Spowolnienie wyższych procesów myślowych i upośledzenie koordynacji mięśniowo-nerwowej.  Klasyczne odczucia oparte na obserwacjach w komorach (euforia) i badaniu „reakcji czasowej”  Współczesne teorie sugerują, że słabsze przekazywanie bodźców pobudzających spowalnia reakcje  Błędy w testach czy wykonywaniu zadań można ograniczyć poprzez celowe zwolnienie czasu reakcji
  • 38. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 38 Narkoza gazów obojętnych (cd)  Nurkowie często przygotowują się psychicznie na wystąpienie narkozy „Prawdziwym” problemem jest upośledzenie pamięci Zdolność zapamiętania planu nurkowania i instrukcji  Trudności z przypomnieniem sobie, co działo się podczas nurkowania Konieczność korzystania z „podpowiedzi”
  • 39. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 39 Toksyczność tlenowa a dwutlenek węgla CO2 jest produktem metabolizmu Wysoki poziom CO2 predysponuje nurka do toksyczności tlenowej Wysoki poziom CO2 może prowadzić do utraty przytomności CO2 akumuluje się przy pomijaniu oddechów lub podczas płytkiego oddychania Automaty o dużym oporze oddechowym przyczyniają się do akumulowania wysokiego poziomu CO2 Zwiększony wysiłek fizyczny powoduje podwyższenie poziomu CO2
  • 40. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 40 Stres i dwutlenek węgla Wysoki poziom CO2 predysponuje do: Choroby dekompresyjnej Narkozy azotowej Toksyczności tlenowej Co robić by temu zapobiec? Zatrzymać się, wziąć 3 głębokie oddechy, pomyśleć i działać.!
  • 41. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 41 Oddychanie Oddychanie przeponą Powolne wdechy i wydechy Głębokie i równomierne wdechy Konieczność nauczenia się kontrolowania oddechu w sytuacjach stresowych.
  • 42. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 42 Część 4 Sprawność fizyczna i umysłowa niezbędna do nurkowania  Wypracowanie właściwego podejścia Nasze zachowania – produkt środowiska ziemskiego Wartość doświadczenia Doświadczenie stresu Pewność siebie Sprawność fizyczna
  • 43. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 43 Wypracowywanie właściwego podejścia  Produkt naszego środowiska  Już w pierwszych latach życia zaczynamy gromadzenie informacji  Nasze życiowe doświadczenia stanowią podstawę dla emocji i oczekiwań.  Od nich zależy sposób w jaki zareagujemy na bodziec  Nasze podejście  Odzwierciedla nasze przekonania, reakcje, oczekiwania  Steruje automatycznymi myślami  Myślenia automatyczne  Całkowicie mimowolne  Steruje emocjami  Nasze emocje sterują zachowaniem i odpowiedzią na bodziec
  • 44. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 44 Produkt środowiska ziemskiego  Doświadczenia kształtujące nasze podejście pochodzą ze środowiska ziemskiego. Nasze „stresujące doświadczenia” zazwyczaj miały miejsce na lądzie. Reakcje na bodźce wyrobiliśmy sobie tam gdzie „powietrze jest zawsze dostępne” Czy te same reakcja na bodźce mogą działać pod wodą?
  • 45. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 45 Wartość doświadczenia  Podejmowanie ryzyka jest częścią procesu rozwojowego Wiele osób „wiedzie bezpieczne życie”? Czy nie byłeś chroniony przed ryzykiem?  Trzeba czuć się komfortowo w swoim otoczeniu. Czy czujesz się komfortowo w wodzie i pod wodą. Jedyny sposób by czuć się komfortowo w nowym środowisku to częste przebywanie w nim. IDŹ NURKOWAĆ!
  • 46. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 46 Doświadczenie stresu  Nurkowanie może być pierwszą „ryzykowną przygodą” w życiu wielu ludzi.  Współczesne szkolenia nurków rekreacyjnych często wzbudzają „fałszywe poczucie bezpieczeństwa”  Czy miałeś stresujące doświadczenia? Spotkałeś się z zagrożeniem życia ? W wodzie? Pod wodą?  Wobec sytuacji wyboru między życiem i śmiercią, wiele osób wybierze śmierć!  Musisz wypracować w sobie „nastawienie na przetrwanie”! Możesz przetrwać.  Wszystkie kursy techniczne IANTD obejmują rozpoznawanie stresu, radzenie sobie ze stresem i zapobieganie mu.  Ćwiczenia z rozwiązywania problemów w trakcie szkolenia.
  • 47. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 47 Wiara siebie Niezbędna cecha nurka Wypracowana poprzez przygotowanie psychiczne i fizyczne Wiata w siebie a zbytnia pewność siebie? Doświadczeni nurkowie giną! Wiarę w siebie buduje się poprzez szkolenie i doświadczenie.  Znaj swoje możliwości. Bądź ze sobą uczciwy. Wyrób sobie odpowiednie podejście – to może ocalić ci życie.
  • 48. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 48 Sprawność fizyczna Nurkowanie nie rozwija sprawności fizycznej Stres a niesprawny nurek Sprawność siłowa do radzenia sobie ze sprzętem i zapobiegania urazom  Aktywności lub sporty wymagające wytrzymałości Budowanie sprawności „krążeniowo-oddechowej” Pływanie
  • 49. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 49 Część 5 Sprzęt do nurkowania Sprzęt używany na kursie Konfiguracja sprzętu Zawory butli Kołowrotki i linki Butle i automaty dekompresyjne Sprzęt nurkowy i tlen Właściwości czystego tlenu Kompatybilność tlenowa  Czystość tlenowa Utrzymanie czystości tlenowej Mieszanie gazów Metoda wagowa Metoda ciśnień parcjalnych Mieszanie ciągłe Filtracja molekularna Analizowanie nitroksów Oznaczanie butli
  • 50. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 50 Sprzęt wymagany na kurs Butla minimum 10 L do użycia z nitroskem (preferowane zawory DIN) Alternatywne źródło powietrza (butla pony z niezależnym automatem lub dwuzaworowa butla główna. Jeśli używana jest butla pony z gazem dekompresyjnym EAN 50, automat i butla muszą być „zdatne do pracy z tlenem”)  Boja dekompresyjna (lift bag) i kołowrotek BCD Odpowiedni do warunków skafander.
  • 51. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 51 Konfiguracja sprzętu  Omówienie podstawowych zasad  Prosta i czysta  Dające małe opory w wodzie  Standaryzacja, dostępność, łatwość identyfikacji.  Przyjazna dla użytkownika  Dublowanie istotnych elementów  Zapewniająca samowystarczalność
  • 52. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 52 Zawory butli  DIN lub INT  Podwójne zawory  Zawory typu Y i H  Modularne systemy zaworów  Czystość tlenowa zaworów - o-ringi smarowane smarem kompatybilnym tlenowo
  • 53. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 53 Kołowrotki i linki  Kołowrotek z minimum 50 m plecionej linki nylonowej. Rozważ dwa kołowrotki – na wypadek konieczności strzelania bojki w toni. Bojka dekompresyjna o wyporności minimum 25kg jasnego koloru. Możliwość strzelenia 6 m poniżej najniższego przystanku dekompresyjnego. Służy również do oznaczenia pozycji nurka na powierzchni.
  • 54. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 54 Oznaczenia i zabezpieczenia butli dekompresyjnej o automatu. Deco. Gas 50% Automat oznaczony Właściwym kolorem / o innej konstrukcji drugiego stopnia Karabińczyk Butla zdatna do pracy z tlenem Nalepka DECO GAS Nalepka VIP (legalizacja)
  • 55. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 55 Sprzęt do nurkowania i tlen Sprzęt używany do pracy z mieszaninami powyżej 40% tlenu musi być zdatny do pracy z tlenem. Każdy nurek powinien mieć ze sobą system do awaryjnej dekompresji Właściwa ochrona termiczna – skafander odpowiedni do warunków Kurs Advanced Nitrox Diver to kurs „nurkowania z ograniczoną dekompresją” Do nurkowań o przedłużonej ekspozycji i długiej dekompresji przygotowuje kurs IANTD Technical Diver
  • 56. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 56 Tlen i spalanie  Tlen nie jest gazem palnym, jest silnym utleniaczem Chemicznie łączy się z paliwem tworząc reakcję egzotermiczną. Wolne utlenianie (korozja metali). Średnio szybkie utlenianie (pożar). Szybkie utlenianie (eksplozja) Paliwa to między innymi węglowodory, smary silikonowe i zanieczyszczenia z produkcji. Reakcja spalania wymaga utleniacza, paliwa i źródła zapłonu o wystarczającej temperaturze. Konieczna jest obecność wszystkich trzech składników. Temperatura może powstać w wyniku wysokiego ciśnienia lub dużej prędkości gazu.
  • 57. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 57 CZYSTY TLEN IANTD uczy, że do mieszanin zawierających do 40% tlenu nie jest potrzebny żaden specjalny czy specjalnie przygotowany sprzęt. Można stosować do nich standardowych automatów. Należy tylko sprawdzić warunki gwarancji. Do mieszanin zawierających powyżej 40% trzeba używać sprzęt zdatny do pracy z tlenem. Zdatność do pracy z tlenem znaczy, że sprzęt musi być czysty tlenowo i kompatybilny tlenowo.
  • 58. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 58 Kompatybilność tlenowa Zastąpienie wszystkich niekompatybilnych tlenowo O ringów, szczeliw, itd. elementami kompatybilnymi tlenowo zalecanymi przez producenta. Zastąpienie smarów węglowodorowych (silikon) smarami typu halocarbon.
  • 59. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 59 Czystość tlenowa Usuń wszystkie węglowodory odpowiednim środkiem odtłuszczającym Usuń wszystkie palne zanieczyszczenia Po oczyszczenie dokładnie umyj i wysusz wszystkie elementy. Aby nauczyć się profesjonalnie przygotowywać sprzęt, weź udział w kursie IANTD Life Support Systems Service Technician
  • 60. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 60 Butle napełniane metodą ciśnień parcjalnych i automaty używane z mieszaninami powyżej 40% tlenu muszą być ZDATNE DO PRACY Z TLENEM Gdy butle zostaną przystosowane do pracy z tlenem, mogą być napełniane tylko z czystego tlenowo źródła gazu. Zawartość skondensowanych węglowodorów (oleju) w gazie z czystego tlenowo źródła mus być niższa niż 0.1mg/m3 Utrzymaj czystość!
  • 61. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 61 Sporządzanie mieszanin nitroksowych Istnieją cztery sposoby komercyjnego mieszania nitroksu Wagowa Mieszania ciągłego Ciśnień parcjalnych Separacji molekularnej
  • 62. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 62 Wagowa Dokładna ale droga Unika się błędów związanych ze zmianą objętości gazów i temperatury Gazy mieszane na według ich wagi Wymaga specjalistycznego przeszkolenia i sprzętu
  • 63. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 63 Metoda ciśnień parcjalnych Potencjalnie niebezpieczna przy braku odpowiedniego przeszkolenia  Można używać dowolnego kompresora Wymaga podwójnej filtracji powietrza dla usunięcia nadmiaru węglowodorów i utrzymania norm tlenowo kompatybilnego źródła gazu Najlepiej używać przy niskich ciśnieniach tlenu
  • 64. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 64 Metoda ciśnień parcjalnych Butla z tlenem Panel ładowania sprężonym powietrzem Przetaczarka Bank sprężonego powietrza Kompresor Pierwszy system filtrów Drugi system filtrów Zawór jednokierunkowy Banki z nitorksem Panel do mieszania i analizy Do butli nurkowych
  • 65. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 65 Mieszanie ciągłe Opracowany w ramach programu nurkowego NOAA Obecnie dostępne są też inne systemy, takie jak IANTD Quick Gas, Bałakarka, mieszałka Piórewicza itp. Wykorzystuje tlen pod niskim ciśnieniem Wymagany jest tzw. kompresor bezolejowy Pozwala sporządzać duże ilości mieszanin z dużą dokładnością
  • 66. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 66 Wlot powietrza Podwanie tlenu Analizator Analizator Panel kontrolny Quick Gas® Banki na nitroks Kompresor bezolejowy Oxygen Oxygen Nitrox Nitrox Nitrox CAUTION! BREATHING MEDIA OTHER THAN AIR Maximum M Operating I Depth X _________________ Date____/____/____ IANTD, Inc. Initials _______ Napełnianie butli nurkowych Filtr nitroksowy Mieszanie ciągłe
  • 67. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 67 Separacja tlenu z powietrza Do sporządzania nitroksów do 40% zawartości tlenu Pozwala na wykorzystanie istniejących kompresorów po niewielkich modyfikacjach. Bardzo dokładna Wykorzystuje technologię membrany absorpcyjnej
  • 68. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 68 Analizowanie  Wszystkie mieszaniny nitroksowe muszą być bezwzględnie analizowane przed ich użyciem Analizator należy skalibrować do powietrza (20.8 do 21% O2)  Ustalony przepływ powinien być w granicach zalecanych przez producenta Poczekaj na ustabilizowanie się odczytu (zazwyczaj 15 sekund do minuty). Oznacz butlę zawierającą mieszaninę. Podpis rejestr napełnień nitroksem Temperatura sensora, przepływ i wilgoć mają wpływ na dokładność wyniku analizy
  • 69. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 69 Nigdy ...! Nie mieszaj nitroksu ani nie przygotowuj sprzętu do użycia z nitroksem jeśli nie skończyłeś kursu blendera/technika sprzętu nurkowego IANTD Nie napełniaj butli czystym tlenem i zanoś ją do sklepu nurkowego w celu „dobicia” Nie używaj niezanalizowanej mieszaniny Nie używaj nitroksów powyżej 40% tlenu ze sprzętem, który nie jest zdatny do pracy z tlenem.
  • 70. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 70 Nitrox Standardy wymagają, by wszystkie butle zawierające sztuczne mieszaniny gazowe były właściwie oznaczone Oznaczanie butli Główna butla z nitroksem słabszym niż 40% Żółta obwódka 2.5 cm Zielona obwódka 10 cm Napis NITROX lub EAN Nalepka z zawartością Nalepka VIP „Butle nurkowe muszą być przeznaczone do użycia z nitroksem i odpowiednio oznaczone kolorami” CAUTION! BREATHING MEDIA OTHER THAN AIR Maximum M Operating I Depth X _________________ Date____/____/____ IANTD, Inc. Initials_______
  • 71. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 71 Część 6 Planowanie nurkowania  Podstawy planowania nurkowania  Pojemność a ciśnienie robocze butli  Minutowe zużycie gazu  Zasady gospodarowania gazem  Ustalanie maksymalnego czasu bez formalnej dekompresji  Obliczanie %CNS  Kontrolowanie prędkości wynurzania i przystanki bezpieczeństwa
  • 72. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 72 Względne ciśnienie parcjalne azotu w powietrzu oraz EAN36 na głębokości Głębokość Powietrze EAN 36 0 m 0.79 0.64 10 m 1.58 1.28 15 m 1.97 1.6 20 m 2.37 1.92 Z punktu widzenia dekompresji oddychanie EAN 36 na 20 m odpowiada oddychaniu powietrzem na głębokości 14.3m Planowanie nurkowań nitroskowych
  • 73. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 73 Na czym polega zasada równoważnej głębokości powietrznej ? Każdą tabelę dekompresyjną dla powietrzna można dostosować do użycia z nitroksem wykorzystując wzór na równoważną głębokość powietrzną. Zwiększa się margines bezpieczeństwa ponieważ zakłada się, że przystankach dekompresyjnych, nurek oddycha powietrzem, choć faktycznie oddycha nitroksem
  • 74. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 74 Wzór na równoważną głębokość powietrzną (Equivalent Air Depth) (1-FO2) x (D+10 msw) 0.79 -10 msw EAD =
  • 75. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 75 Planowanie nurkowania i EAD Jakiej tabeli powietrznej użyłbyś do nurkowania ntroksowego na 30 m. Wybierz PO2 (Zalecany limit - 1.5 ) Znajdź best mix- FO2 = 1.5/4 = 0.375 czyli 37.5% Oblicz EAD (1-0.375) x (30+10 msw) 0.79 -10 msw EAD = EAD = 21.6 m Można użyć tabeli powietrznej dla 24 m
  • 76. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 76  Po obliczeniu FO2, należy wziąć trzy pierwsze cyfry wyniku równania EAD FO2 = 37.5%. Do obliczeń EAD weź 0.375 Korzystanie z tabel powietrznych : Jeśli EAD = 21.1 m lub więcej, weź tabelę powietrzną dla 24 m Jeżeli EAD = 21.0 m lub mniej, weź tabelę powietrzną dla 21 m.. Zaokrąglanie wartości
  • 77. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 77 Do czego nie można wykorzystać koncepcji EAD! Jeśli do dekompresji używany jest gaz o wysokim FO2 skrócony czas dekompresji można obliczyć jedynie z tabel dekompresyjnych dla danego gazu lub przy pomocy oprogramowania do planowania dekompresji Na poziomie Advanced Nitrox zaleca się stosowanie jako gazu dekompresyjnego EAN 50, ponieważ dostępne są tabele dekompresyjne dla tego gazu Wzoru EAD nie można używać do korygowania czasu przystanków dekompresyjnych!
  • 78. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 78 Definicje pojęć z tabel dekompresyjnych  Głębokość – maksymalna głębokość osiągnięta podczas nurkowania  Czas denny – czas od chwili opuszczenia powierzchni do rozpoczęcia bezpośredniego wynurzenia na powierzchnię (lub do przystanku dekompresyjnego)  Grupa powtórzeniowa (RG) jest miarą ilość azotu zalegającego w tkankach po nurkowaniu, wyrażoną jako kod literowy podawany dla końca każdego nurkowania.  Czas przerwy powierzchniowej (SIT) to czas od wynurzenia się po nurkowaniu do chwili rozpoczęcia następnego zanurzenia (wg. IANTD minimum 10 minut). Należy wziąć grupę powtórzeniową z pierwszego nurkowania i znaleźć kod wyjściowy SIT  Zalegający azot (RNT) – ilość azotu zalegające w oragnizmie pod koniec przerwy powierzchniowej
  • 79. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 79 Tabele nitroksowe IANTD/IAND Inc. Tabele dla EAN 26, 30, 32, 34, 36, 38, i 40 Opracowane na podstawie szwajcarskich tabel nitroksowych Bühlmana (system ZH-L16) Tabele Bühlmana są bardzo popularne na świecie a oprogramowanie wiele komputerów nurkowych opiera się właśnie na algorytmie ZH-L16
  • 80. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 80 Tabele nitroksowe IANTD/IAND, Inc. Ogólne zasady użytkowania Prędkość wynurzenia nie może przekroczyć 10 m na minutę. Korzystając z tabeli zawsze bierz dokładnie taką samą lub większą głębokość i czas Dla nurkowań wymagających dużego wysiłku bież dane dekompresji dla następnego dłuższego przedziału czasowego, Przy wynurzania z każdego nurkowania bez przystanków dekompresyjnych wymagany jest 3 minutowy przystanek bezpieczeństwa na 6 m.
  • 81. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 81 Kolejność planowania Nurkowanie 1 - Dekompresja  Wybierz głębokość nurkowania  Wybierz czas nurkowania  Wybierz docelowe PO2 (jako TOD weź 1.5 ATA)  Oblicz FO2  Oblicz EAD  Wybierz powietrzną tabelę dekompresyjną korzystając z wzoru EAD lub tabelę nitroksową i zapisz czas i przystanki dekompresyjne  Zapisz grupę powtórzeniową po wynurzeniu, czas przerwy powierzchniowej i grupę po przerwie.
  • 82. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 82 Kolejność planowania Nurkowanie 2 – Dekompresja  Wybierz głębokość nurkowania (taką samą lub płytszą) i czas  Wybierz docelowe PO2  Oblicz docelowe FO2  Oblicz EAD  Obliczone EAD zastosuj do tabeli powtórzeniowej, biorąc grupę powtórzeniową po przerwie. Jeśli głębokość jest pomiędzy kolumnami, należy użyć mniejszej głębokości.  Odejmij czas zalegający od czasu bezdekompresyjnego następnego nurkowania lub dodaj do właściwego czasu dekompresji aby obliczyć łączną wymaganą dekompresję.
  • 83. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 83 Kolejności planowania Nurkowanie 1 – Tlen  Zanotuj PO2 dla pierwszego nurkowania i oblicz % CNS na minutę i UPDT na minutę.  Pomnóż te liczby przez czas denny nurkowani  Jeśli robisz dekompresję na gazie o wysokim FO2 oblicz CNS również dla tej części nurkowania i dodaj do %CNS obliczonego dla czasu dennego  Oblicz przerwę powierzchniową i redukcję CNS podczas przerwy powierzchniowej
  • 84. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 84 Kolejności planowania Nurkowanie 2 – Tlen  Zapisz PO2 dla drugiego nurkowania i oblicz % CNS na minutę i UPTD na minutę  Pomnóż te liczby przez czas denny nurkowani  Jeśli robisz dekompresję na gazie o wysokim FO2 oblicz CNS również dla tej części nurkowania i dodaj do % CNS obliczonego dla czasu dennego  Dodaj % CNS pozostały po przerwie powierzchniowej do % CNS dla drugiego nurkowania  Dodaj UPTD z Nurkowania 1 do Nurkowania 2
  • 85. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 85 Optymalizacja dekompresji  Przyśpieszenie eliminacji gazu obojętnego poprzez obniżenie zawartości gazu obojętnego w mieszaninie oddechowej na przystankach dekompresyjnych  Używanie gazu dekompresyjnego na głębokości gdzie PO2 jest najbliższe limitu 1.6 pozostając w granicach bezpiecznych dla ekspozycji tlenowej  Nurkowe advanced nitrox używają mieszanin o wyższej zawartości tlenu – do 50%  Nurkowie muszą rozumieć i śledzić limity toksyczności tlenowej CNS  EAN 50 nie może być używany głębiej niż 22 m  Butle na gaz dekompresyjny muszą być oczyszczone i przygotowane do pracy z tlenem (>40%)  Konfiguracja i oznaczenie sprzętu mają zapobiegać przypadkowemu użyciu gazu dekompresyjnego na głębokości
  • 86. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 86 Planowanie dekompresji Dekompresja musi być zaplanowana z góry Przy nurkowaniach dekompresyjnych trzeba brać pod uwagę  Toksyczność tlenową  Gospodarowanie gazem  Ograniczenia termiczne  Warunki w miejscu nurkowania (prądy, itd)
  • 87. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 87 Tabele dekompresyjne i programy komputerowe IANTD posiada w ofercie tabele dekompresyjne dla różnych nitroksów i EAN 50 jako gazu dekompresyjnego IANTD posiada w ofercie programy komputerowe do planowania dekompresji TRAKTUJ DEKOMPRESJĘ POWAŻNIE, PLANUJ JĄ!
  • 88. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 88 Ustalanie ilości gazu  Pojemność wodna butli, ciśnienie i objętość gazu Dopuszczalne ciśnienie robocze i „przepełnianie”  „bezpieczniki na zaworach” i ciśnienie butli Używanie tabel gospodarowania gazem IANTD/IAND Inc. V P V a g r        Pr Ciśnie wg. manometru (psig lub bar) Ciśnienie robocze (w barach) Objętość przy ciśnieniu roboczym (w barach) Objętość Dostępna przy Pg
  • 89. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 89 Ustalanie powierzchniowego zużycia gazu Zanurz się na 10 m i zapisz ciśnienie w butli Płyń w komfortowym dla siebie tempie przez 10 minut Zapisz ciśnienie w butli o odejmij je od uprzednio zapisanego ciśnienia Oblicz powierzchniowe zużycie gazu według wzoru  Obliczona wartość jest wartością tylko dla konkretnej używanej butli    (min) (ata) bar) lub (psig bar/min) lub (psig T D TGC SAC 
  • 90. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 90 Ustalanie minutowego zużycia gazu RMV SAC Vr        Pr Przelicz SAC na litry na minutę Użyj Pr i Vr butli użyte przy ustalania SAC Otrzymasz minutowe zużycie czynnika oddechowego Zużycie powierzchniowe ( psig lub bar/minutę) Ciśnienie robocze butli (psi lub bar) Pojemność wodna (litry)
  • 91. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 91 Zasady gospodarowania gazem Parametry nurkowania Zasada Przykład  Środowisko otwarte  Nurkowanie bez przystanków dekompresyjnych  < 40 msw Zasada ½ + 15 bar  Zaczynasz z 232 barami  232 ÷ 2 = 116 bar  116 + 15 = 131 bar  zaokrąglij do 130 bar  Nurek zaczyna wracać do opustówki lub brzegu przy 130 barach  Środowisko zamknięte  Wyagane przystanki dekompresyjne  > 40 msw  Potrzebny większy margines bezpieczeństwa Zasada 1/3  Zaczynasz z 232 barami  232 ÷ 3 = 77 bar  232 – 77 = 155 bar  Nurek rozpoczyna wracać do opustówki, wyjścia z jaskini lub brzegu przy 155 barach. Wychodzi z wody z rezerwą 1/3
  • 92. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 92 Ocena środowiska nurkowania Stan morza Stan morza, prądy pływy Warunki pogodowe (temperatura, prognoza pogody, słońce, pokrywa lodowa) Ruch statków Widoczność pod wodą Toksyczne środowisko Czy posiadam odpowiednie przeszkolenie, doświadczenie, kondycję fizyczną i sprzęt by zrobić to nurkowanie?
  • 93. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 93 Samoocena Wyszkolenie i certyfikat Doświadczenie Sprzęt Fizyczne i psychiczne przygotowanie do nurkowania Schematy zachowań przed nurkowaniem  Zgodność z samym sobą i grupą Parametry nurkowania dostosowane do nurka o najniższym poziomie wyszkolenia, doświadczenia i z najsłabszym sprzętem
  • 94. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 94 Część 7 Postępowanie w wypadkach urazów związanych z nurkowaniem Ogólny przegląd urazów nurkowych Rozpoznawanie choroby dekompresyjnej Używanie tlenu przy postępowaniu z nurkami po urazach nurkowych Zestaw pierwszej pomocy i zestaw do podawania tlenu Opracowanie planu postępowania w razie wypadku Pierwsza pomoc w chorobie dekompresyjnej Przygotowanie planu nurkowań (łącznie ze śledzeniem CNS, gospodarowaniem gazami, dekompresją, itd.)
  • 95. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 95 Urazy nurkowe  Choroba dekompresyjna  DCS  AGE – zatory gazowe w tętnicach  Uraz ciśnieniowy płuc  Urazy fizyczne  Urazy spowodowane przez zwierzęta morskie  Uraz ciśnieniowy ucha, zatok i inne spowodowane przez niewłaściwe użycie sprzętu nurkowego
  • 96. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 96 Choroba dekompresyjna  Złożone zjawisko fizjologiczne spowodowane powstawaniem pęcherzyków w tkankach Uszkodzenia mechaniczne  Zatykanie naczyń krwionośnych  Uszkodzenia tkanek Zmiana właściwości chemicznych krwi Zmiana równowagi pH
  • 97. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 97 Predyspozycje do choroby dekompresyjnej  Brak respektu dla konsekwencji choroby dekompresyjnej  Nurkowanie blisko limitów tabel czy komputerów  Niekontrolowane wynurzanie i pomijanie przystanków dekompresyjnych  Odwodnienie  Stres termiczny i fizyczny  Retencja dwutlenku węgla  Wysiłek po nurkowaniu  Alkohol i papierosy  „Niezasłużona” choroba dekompresyjna
  • 98. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 98 Rozpoznawanie choroby dekompresyjnej  Ogólne złe samopoczucie  Duże zmęczenie 2-5 godzin po nurkowaniu  Bóle w stawach  Swędzenie i pieczenie skóry (marmurkowatość)  Ogólna słabość w dolnych kończynach  Kłócie, drżenie, drętwienie lub odczucie zimna w stopach i nogach  Paraliż (quadraplegia)  Zaburzenia wzroku  Mdłości, wymioty, senność, dezorientacja  Symptomy mogą pojawić się nawet po 24 godzinach lub jeszcze później
  • 99. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 99 Typowe reakcje nurków na objawy choroby dekompresyjnej  Nierozpoznawanie i nieuznawanie objawów  Obojętność, zaprzeczenie, ukrywanie objawów  Nieuznawanie powagi problemu  Czekanie na naturalne rozwiązanie  Kontynuowanie nurkowania (19%)
  • 100. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 100 Pominięcie dekompresji  Zachować spokój – starć się opanować stres emocjonalny  Unikać wysiłku fizycznego  Położyć się i oddychać 100% tlenem (jeśli dostępny)  Pić płyny nie zawierające alkoholu i kofeiny. Oddawać regularnie mocz (co 25 minut). Jeśli oddawanie moczu jest niemożliwe, zaprzestać podawania płynów  Obserwować czy nie występują symptomy choroby dekompresyjnej  Jeśli objawy wystąpią, postępować zgodnie z procedura pierwszej pomocy przy DCS i skontaktować się z komorą dekompresyjną  Jeśli objawy nie wystąpią, powstrzymać się od nurkowania przez co najmniej 24 godziny
  • 101. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 101 Uraz ciśnieniowy ucha i zatok  Należy wcześnie i często wyrównywać ciśnienie. Nie ignorować bólu.  Unikać wykonywanych na siłę manewrów Valsalvy,  Ból w zatokach i krwawienie po nurkowaniu  Ściśnięcie ucha środkowego i pęknięcie błony bębenkowej  Pęknięcie okienka okrągłego Wykonywane na siłę manewry Valsalvy i mocne przedmuchiwanie nosa Możliwa silne zawroty głowy, mdłości i zakłócenia równowagi  Dzwonienie w uszach, uszkodzenia słuchu
  • 102. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 102 Uraz ciśnieniowy ucha i zatok Zawroty głowy i mdłości przy wynurzaniu Zablokowane jedno ucho Efekt tzw. ”reverse block” związany z używaniem krótko działających „leków na katar” „Leki na katar”  Unikać leków z pseudoephedryną Ostrożnie z używaniem sprayów i kropli do nosa
  • 103. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 103 Uraz ciśnieniowy płuc  Gaz uwięziony przez zablokowanie oskrzeli  Zmiany i uszkodzenia tkanki płuc  Uszkodzenia śluzówki  Skórze oskrzeli Rozerwanie pęcherzyków płucnych pozwala powietrzu wydostać się z płuc i przejść  do jamy klatki piersiowej (odma opłucnowa)  obszaru wokół serca (odma śródpiersiowa)  tkanki podskórnej w okolicy szyi i obojczyków (odma podskórna)
  • 104. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 104 Uraz ciśnieniowy płuc Gaz może wejść do płucnego obiegu krwionośnego Transportowany do serca i dalej, tętnicami do mózgu Powoduje blokowanie naczyń mózgowych (zatory gazowe w tętnicach) Nie wolno nurkować z infekcją dróg oddechowych czy wynurzać się i kasłać jednocześnie Palenie powoduje podrażnienie nabłonka płuc
  • 105. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 105 Rozpoznawanie zatorów gazowych Symptomy występują natychmiast Ogólnie bardzo poważne symptomy  Nagła utrata przytomności  Ustanie oddychania  Drgawki  Paraliż (hemiplegia)  Bóle głowy, zawroty, mdłości  Słabość lub drętwienie kończyn (zazwyczaj po jednej stronie)  Otępienie i brak reakcji na bodźce
  • 106. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 106 Pozycja ciała przy podejrzeniu choroby dekompresyjnej Nie pozwalaj by pacjent stał lub siedział wyprostowany Wygodna pozycja leżąca (lekkie objawy) Przy silnych objawach pozycja boczna ustalona (na boku, podparta głowa, nogi ugięte w kolanach)  Nie układać w pozycji z głową do dołu
  • 107. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 107 Choroba dekompresyjna Pierwsza pomoc Na poziomi pierwszej pomocy nie jest koniecznie rozróżnienie zatorów AGE i DCS W obydwu przypadkach stosuje się te same procedury Podanie 100% tlenu TAK SZYBKO JAK MOŻLIWE to podstawa pierwszej pomocy Do największych uszkodzeń fizjologicznych dochodzi w ciągu pierwszych kilku godzin Terapia tlenem hiperbarycznym w komorze (tak szybko jak możliwe)
  • 108. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 108 Terapia tlenem  Konieczny element pierwszej pomocy Ogranicza ciśnienie gazu obojętnego i obrzęki  Przeciwdziała niedotlenieniu tkanek i krwi Wspomaga oddychanie  Zalecane podawanie 100% tlenu przez maskę typu „on demand” Podawać tlen dekompresyjny lub bogate nitroksy przez automat do czasu gdy będzie skorzystać z medycznego zestawu do podawania tlenu
  • 109. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 109 Szok = wstrząs Może być spowodowany każdym poważnym urazem lub chorobą Stan w którym układ krwionośny nie jest w stanie spełnić zapotrzebowania organizmu na krew Każda znacząc utrata płynów może spowodować szok Ofiara staje się niespokojna i drażliwa, może stracić przytomność  Szybki oddech, wysokie tętno, blada, chłodna wilgotna skóra Ułożyć ofiarę, utrzymać temperaturę ciała, mówić do niej Wezwać pomoc medyczną tak szybko jak możliwe
  • 110. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 110 Postępowanie z nurkiem po urazie  Miej plan !  Wiedz co robić!  Sytuacje zagrażające życiu !  Dobrze zaopatrzony zestaw pierwszej pomocy (apteczka) !  Rozpoznaj uraz !  Nie rób większych /dodatkowych szkód fizycznych i emocjonalnych !  Zapobiegaj wystąpieniu szoku – jeśli wystąpi, wiedz co robić!  Przy podejrzeniach choroby dekompresyjnej podaj 100 %tlen  Wezwij służby ratownictwa medycznego / transport do najbliższego szpitala  Konsultacje  Terapie tlenem hiperbarycznym
  • 111. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 111 Plan postępowania w razie wypadku Specyficzny dla lokalizacji  Ustalić osobę kierującą innymi na miejscu wypadku Komunikacja Transport Dostępności służb ratownictwa medycznego  Najbliższy szpital lub klinika Konsultacja (sieć DAN, instytut medycyny morskiej i tropikalnej itd.)
  • 112. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 112 Szkolenie Kurs IANTD Diver First Aid* Kurs DAN oxygen provider lub równoważny* Kurs IANTD Rescue Diver *  Zaawansowany kurs DAN pierwszej pomocy (dla odległych miejsc nurkowych) (* zalecane dla wszystkich nurków !)
  • 113. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 113 Ogólne postępowanie z pacjentem Unikać stresu emocjonalnego (uspokajać i upewniać, że będzie dobrze) Przedstawić się (jeśli jest się obcym) i zapytać czy możemy pomóc Tylko jedna osoba bada i przepytuje pacjenta Unikać tłumów ciekawskich (żenują i stresują pacjenta) Obserwować pacjenta, ustalić stan wyjściowy i patrzeć czy się nie zmienia Dokumentować ocenę pacjenta  Nie pozostawiać pacjenta bez opieki
  • 114. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 114 Prosta ocena pacjenta na obecność DCI Czy pacjent jest zmieszany ? Może policzyć ilość pokazanych palców ? Ten sam wyraz twarzy po obu stronach ? Równy ścisk mięsni szczęk? Czy wyczuwa lekki dotyk na twarzy (oczy zamknięte)?  Słyszy to samo w obydwu uszach? Czy „jabłko Adama” porusza się przy przełykaniu? Czy wysuwa język prosto? Czy siła mięsni po obydwu stronach jest taka sama Czy może utrzymać równowagę stojąc ze złączonymi stopami.
  • 115. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 115 Ewakuacja helikopterem Komunikować się bezpośrednio z helikopterem (jeśli jest to możliwe)  Postępować wg. instrukcji (radio lub przez głośniki ) Zabezpieczyć luźne obiekty Pozwól by szelki lub nosze dotknęły łodzi, wody lub ziemi nim się do nich zbliżysz Zabezpiecze pacjenta w szelkach lub na noszach Przy locie nad wodą pacjent powinien być w kamizelce ratunkowej Nigdy nie zbliżaj się do stojącego na ziemi helikoptera dopóki nie pozwoli na to załoga
  • 116. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 116 Lokalne służby medyczne Oceniają i stabilizują stan pacjenta Starają się wyprowadzić z szoku (szok może zagrażać życiu) Diagnozują pacjenta Konsultacja (jeśli potrzebna) Aranżują terapię hiperbaryczną
  • 117. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 117 Konsultacje DAN EUROPE +390642118685 Komora dekompresyjna w Gdyni: 0 (prefiks) 58 622 51 63 Konsultacje dla nurków Konsultacje dla lekarzy Konsultacje w sprawach wypadków 24 godz. na dobę Dostępność komór dekompresyjnych Jeśli masz wątpliwości, zadzwoń do ekspertów !
  • 118. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 118 Planowanie nurkowań kursowych Lokalizacja i czynniki środowiskowe Specyficzne wymogi sprzętowe Głębokości (MOD/TOD) i czas Wybór mieszaniny oddechowej (max. PO2 1.5) Wybór tabel Ekspozycja tlenowa - % CNS i UPTD Ćwiczenia i procedury według standardów IANTD
  • 119. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 119 NURKOWANIE 1 -WODY OTWARTE Przegląd i konfiguracja sprzętu do dekompresji lub przystanku bezpieczeństwa na gazie dennym (w zależności od przypadku) Wypełnianie formularza planowania nurkowania Analiza mieszaniny, planowanie według limitów TOD Ogólna ocena nurkowania – kursant demonstruje właściwe techniki i procedury nurkowe podczas całego nurkowania Demonstracja /praktyka precyzyjnej kontroli pływalności i konkretnych podstawowych umiejętności, na żądanie instruktora Demonstracja zdolności nawigacji i powrotu do wskazanego miejsca wyjścia (lina kotwiczna, opustówka). Ćwiczenie precyzyjnie kontrolowanego wynurzenia z prędkością 10 m. na minutę i symulowany przystanek dekompresyjny na głębokości 4.5 lub 6 m przy linie
  • 120. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 120 NURKOWANIE 2 -WODY OTWARTE  Kontrola i konfiguracja sprzętu do użycia z gazem dekompresyjnym Wypełniane formularza planowania nurkowania Analizowanie mieszaniny Demonstrowanie właściwych technik nurkowych i kontroli pływalności nie przekraczając maksymalnej planowanej głębokości Zdjęcie maski na głębokości i płynięcie prze co najmniej 2 minuty w kontakcie dotykowym z drugim nurkiem (w masce) – wg. uznania instruktora. Demonstracja zdolności nawigacji z i do określonego miejsca pod wodą Wystrzelenie bojki i użycie jej jako pomocy w wynurzeniu dokładnie z prędkością 10 m na minutę, łącznie z symulacją przystanków dekompresyjnych na 6 i 4.5 m. Zmiana gazu – jeśli dostępny.
  • 121. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 121 NURKOWANIE 3 -WODY OTWARTE Najgłębsze z nurkowań kursowych z użyciem gaz dekompresyjnego (max do EAN 50) do dekompresji lub na przystanku bezpieczeństwa Kontrola i konfiguracja sprzętu do użycia z gazem dekompresyjnym Wypełniane formularza planowania nurkowania Analizowanie mieszaniny Dekompresja lub przystanki bezpieczeństwa na gazie dekompresyjnym
  • 122. Copyright IANTD/IAND, Inc. 1996-2000 122 NURKOWANIE 4 -WODY OTWARTE Nurkowanie płytsze od nurkowania 3 – wymagane użycie gazu dekompresyjnego (max do EAN50 ) do dekompresji lub przestanku bezpieczeństwa Kontrola i konfiguracja sprzętu do użycia z gazem dekompresyjnym Wypełniane formularza planowania nurkowania Analizowanie mieszaniny Demonstrowanie właściwych technik nurkowych, nawigacji i kontroli pływalności w trakcie całego nurkowania.