8. Elektromotoren hoofdstuk 3 RvdB 2016.
Afb. 3.2 Principe van stroomomkering door middel van een collector en koolborstels.
Foto rechts: het anker van een gelijkstroommotor [bron: Bosch Rexroth]
12. Koppel in een DC motor
12
Koppel
Door het magnetisch veld wordt op het anker een
drijvend koppel uitgeoefend. Het koppel dat in de
motor wordt gecreëerd wordt bepaald met de
formule:
T = c . Phi . Ia
Met:
T = koppel in newtonmeter (Nm)
c = motor constructie constante
Phi = poolflux van bekrachtigingsveld in weber (Wb)
Ia = ankerstroom in ampère (A)
13. Vermogen in een DC motor
13
In een gelijkstroommotor wordt elektrisch vermogen omgezet in mechanisch
vermogen volgens onderstaande formule:
Pelek = U · I wordt omgezet in Pmech = T · ω Pmech = Pelek · η
η is het rendement. Niet al het elektrische vermogen wordt omgezet in
mechanisch vermogen. Een gedeelte van het toegevoerde vermogen gaat
verloren en komt in de motor vrij als warmte.
Deze vermogensverliezen zijn:
Koperverliezen Pcu: Verliezen door de elektrische weerstand in de bedrading (anker-,
bekrachtigings-wikkelingen.
IJzerverliezen Pfe: Hysteresis- en wervelstroomverliezen in de ferromagnetische keten van
de rotor en poolschoenen.
Mechanischeverliezen Pm: Verliezen door wrijving.
14. Regeling toerental DC - motor
14
1. Variatie van bekrachtigingsstroom
2. Variatie van ankerketenweerstand
3. Variatie van motorspanning
16. WERKING SERIEMOTOR
Bij de seriemotor is geen permanente magneet maar een
elektromagneet. De wikkelingen van deze elektromagneet
staan, via de koolborstels, in serie met de wikkelingen in de
rotor.
De werking is verder hetzelfde als de permanent bekrachtigde
DC motor.
Deze motor werkt ook op wisselstroom.
Wordt veel toegepast bijvoorbeeld boormachines en ander
gereedschap.
16
30. Regeling toerental AC - motor
30
Motoren die direct op een elektriciteitsnet zijn aangesloten, nemen afhankelijk
van de netfrequentie en het aantal poolparen, een bepaald synchroon toerental
(n
s
) aan waarbij:
n
S
= toerental van het magnetisch draaiveld (omw/min)
f = (net) frequentie (Hz)
60 = omrekeningsfactor van sec. naar minuten
p = aantal poolparen
36. 4-tact benzinemotor, Ottomotor
36
1 neer
lucht-benzine-mengsel
aanzuigen
toevoerklep open
afvoerklep dicht
2 op
compressie
niet zo hoog dat de
verbrandingstemperatuur
bereikt wordt
aan het eind van de compressie
maakt de bougie een vonk
beide kleppen dicht
3 neer arbeidsslag beide kleppen dicht
4 op uitlaatgassen afvoeren
toevoerklep dicht
afvoerklep open
37. 4-tact Dieselmotor
37
1 neer lucht aanzuigen
toevoerklep open
afvoerklep dicht
2 op
hoge compressie
aan het eind van de compressie
spuit de sproeier dieselolie in,
die explodeert direct door de
hoge temperatuur
beide kleppen dicht
3 neer arbeidsslag beide kleppen dicht
4 op uitlaatgassen afvoeren
toevoerklep dicht
afvoerklep open
