MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

1
การก่อสร้างคลองผันน้า

MODULE

A5

1

WHY ?

(Why we have to do this?)
ั
สภาพปญหาและความจาเป็ นของโครงการ

WHATwhat we get?)
?
(What we do and

2

3

HOW ?

(How to implement this project?)

สถานภาพโครงการ

วัตถุประสงค์ในการดาเนินโครงการ

ขันตอนการบริหารโครงการ
้

พืนทีดาเนินโครงการ
้ ่

แผนการดาเนินโครงการ

ประโยชน์ทได้จากการดาเนินโครงการ
่ี

การบริหารความเสียง
่

2
3
MODULE

A5
A

การก่อสร้างคลองผันน้า
เกิดเหตุมหาอุทกภัยบ่อยครังขึ้นในลุ่มแม่น้าเจ้าพระยา
้

2485

33 ปี

2518

8 ปี

12 ปี
2526

7 ปี
2538

4 ปี
4 ปี 1 ปี
2545 2549 2553 2554

มหาอุทกภัยในพืนที่น้าท่วมซาซากตังแต่อดีตจนถึงปัจจุบน มีแนวโน้ ม
้
้
้
ั
ในการเกิดบ่อยครังขึน และมีมลค่าความเสียหายเพิ่มมากยิ่งขึน
้ ้
ู
้
4
MODULE

A5
A

การก่อสร้างคลองผันน้า
เหตุมหาอุทกภัยในปี พ.ศ. 2554
นครสวรรค์

• ในปี พ.ศ. 2554 เกิดเหตุมหาอุทกภัยครังยิงใหญ่
้ ่

ในประวัตศาสตร์ ซึงท่วมพืนทีลุ่มน้าเจ้าพระยาทัง
ิ
่
้ ่
้

อุทยธานี
ั

ตอนบนและตอนล่ า งรวม 18 จัง หวัด คิด เป็ น

ชัยนาท

พืนที่ มากกว่า 3 ล้านไร่
้

สิ งห์บรี
ุ

- ได้รบความเดือดร้อน: 4,213,404 ครัวเรือน
ั

ลพบุรี

- ผูเสียชีวิต: 676 ราย
้

สุพรรณบุรี

- สูญหาย : 3 ราย

สระบุรี
อยุธยา

- ความเสียหายต่อเศรษฐกิจของประเทศ:
1.42 ล้านล้านบาท

กาญจนบุรี

ปทุมธานี
นครปฐม

นนทบุรี
กทม.

ทีมา:งานแถลงข่าวแผนแม่บทการบริหารจัดการทรัพยากรน้ า,20 ม.ค. 2555
่

5
6
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

วัตถุประสงค์ในการดาเนินโครงการโมดูล A5
อ้างอิงจากข้อกาหนดและขอบเขตงาน (TOR)
เพื่อผันน้าหลากส่วนเกินลงสู่อ่าวไทยโดยอาศัยแรงโน้ มถ่วง
อัตราการไหลรวม 1,500 ลบ.ม./วินาที
- (ฝั ่งตะวันออก) ปรับปรุงระบบคลองเดิมให้มอตราการไหลอยูท่ี 300~400 ลบ.ม./วินาที
ีั
่
- (ฝังตะวันตก) ทางผันน้าใหม่โดยมีขนาดอยูท่ี 1,200 ลบ.ม./วินาที
่
่
- (ท่าจีน )
คลองลัด 3 แห่งและการขุดลอกแม่น้า
ภายใต้เงื่อนไขดังต่อไปนี้
ั่
- ก่อสร้างถนนเพือรองรับคมนาคมทังสองฝงริมคลอง
่
้
- ดาเนินการก่อสร้างภายใต้งบประมาณไม่เกิน 150,484.49 ล้านบาท
- ดาเนินการแล้วเสร็จภายในระยะเวลา 5 ปี

7
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า
พืนทีดาเนินโครงการ
้ ่
รายการ

น้าหลาก
ออกแบบ ขอบเขตการดาเนิ นโครงการ
(ลบ.ม./วิ นาที)

ั่
คลองผันน้ าฝงตะวันตก
(WF)

1,200

• ก่อสร้างคลองผันน้ าทังสิน
้ ้
281 กม.

การปรับปรุงแม่น้ า
แม่กลอง

1,910

• ขุดลอกแม่น้ าแม่กลองเป็ น
ระยะทาง 34 กม.

ั่
คลองผันน้ าฝงตะวันออก
(EF1)

300

่
• ขุดลอกคลองชัยนาท-ปาสัก
เป็ นระยะทาง 133 กม.

ั่
คลองผันน้ าฝงตะวันออก
(EF2)

300

• ขุดลอกคลองทังสิน 13 แห่ง
้ ้
เป็ นระยะทาง 388 กม.

การปรับปรุง
แม่น้ าท่าจีน

• ขุดขยายคลองลัด 3 แห่ง
250~300 เป็ นระยะทาง 6 กม.
• ขุดลอกแม่น้ าท่าจีน 22 กม.

8
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

1) คลองผันน้าฝังตะวันตก (WF)
่
• ระบายน้าอย่างมีประสิ ทธิ ภาพโดยอาศัยแรงโน้ มถ่วง
• ลดผลกระทบต่อสังคมและสิ่ งแวดล้อม
• การพัฒนาเชิ งบูรณาการโดยพิ จารณาการปรับปรุงเส้นทาง

คมนาคมและการส่งจ่ายน้าในพืนที่ฝั ่งตะวันตก
้
รายการ
น้าหลากออกแบบ
ระยะทาง
ประตูระบายน้า
สะพาน
Inlet / Outlet / Siphon

เนื้ อหา
1,200 ลบ.ม./วิ นาที
281 กม.
8 แห่ง
86 แห่ง (รวมทางรถไฟ 1 )
11 แห่ง / 33 แห่ง / 24 แห่ง

รูปหน้ าตัดทัวไป
่

9
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

1) คลองผันน้าฝังตะวันตก (WF)
่
เขตคลอง 245 เมตร

10
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า
กาญจนบุร ี (Outlet)

แม่น ้าสะแกกรัง

แม่น้าปิง (Inlet)
ประตูระบายน้า

ประตูระบายน้า

สะแกกรัง

ประตูระบายน้า

ปิง
WF
WF

ประตูระบายน้า
ประตูระบายน้า

ประตูระบายน้า

แม่กลอง

ั่
ถนน 4 ช่องจราจร (ฝงซ้าย)

สะพานรถข้าม

11
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า
แควใหญ่

ทางผันน้าฝังตะวันตก
่

จ.กาญจนบุรี

ต.หนองขาว

แควน้ อย
ปตร.ปลายคลอง
สะพานรถไฟ
สะพานรถยนต์

ต.ท่าล้อ

คลองจระเข้สามพัน

ต.เขาน้ อย

ปตร.ปลายคลอง

คลองส่งน้าสายใหญ่ฝังซ้าย
่

คลอง 1 ขวา

เขื่อนแม่กลอง
สะพานรถไฟ

สะพานรถยนต์

คลองประปา

อ.ท่าม่วง
แม่น้าแม่กลอง

คลอง 2 ขวา

โครงการคลองผันน้าฝังตะวันตกของแม่น้าเจ้าพระยา
่
(แสดงบริเวณจุดปล่อยน้าลงเหนื อเขื่อนแม่กลอง)

12
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

2) แม่น้าแม่กลอง
• ปรับปรุงแม่น้ าแม่กลองในเขตราชบุรรวมทัง อ.บางคนที
ี
้

(น้ ากร่อยเข้าถึงอัมพวา)
• บริหารน้ าร่วมกันระหว่าง เขือนวชิราลงกรณ์ เขือนศรีนครินทร์
่
่
และเขือนภูมพล
่
ิ
• ใช้คลองชลประทานช่วยระบายน้ าจากหน้าเขือนแม่กลองร่วมด้วย
่

จุดเริ่มต้นการขุดลอก
ตาบล หนองกลางนา

รายการ

จ.ราชบุรี

จุดสิ้นสุดการขุดลอก
อาเภอ บางคนที

จ.สมุทรสงคราม

ผลการออกแบบ

ั
• ป จ จุ บ ัน ความจุ แ ม่ น้ า แม่ ก ลองต่ า สุ ด ประมาณ
960 ลบ.ม./ วิน าที ( ช่วง จ.ราชบุรี และ อ.บาง
คนที )
• ขุดลอกท้องน้ าเพื่อเพิ่มความจุเป็ น 1,910 ลบ.ม/
น้าหลากออกแบบ
วินาที เพือรองรับน้าหลาก
่
• การปรับปรุงขุดลอกลาน้ าแม่กลอง ไม่ดาเนินการ
ในเขตพืนทีน้ากร่อยเข้าถึง ตังแต่ อ.อัมพวา
้ ่
้
จ.สมุท รสงคราม ไปจนถึง ปากน้ า เพื่อ ไม่ ใ ห้เ กิด
ั
ปญหาน้าเค็มรุกตัวเพิมขึน
่ ้

การปรับปรุงแม่น้า

บางคนที

ราชบุร ี

34 กม.

13
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

2) แม่น้าแม่กลอง
• ปรับปรุงแม่น้ าแม่กลองในเขตราชบุรรวมทัง อ.บางคนที
ี
้

(น้ ากร่อยเข้าถึงอัมพวา)
• บริหารน้ าร่วมกันระหว่าง เขือนวชิราลงกรณ์ เขือนศรีนครินทร์
่
่
และเขือนภูมพล
่
ิ
• ใช้คลองชลประทานช่วยระบายน้ าจากหน้าเขือนแม่กลองร่วมด้วย
่
ก่อน

หลัง

960 ลบ.ม./วิ นาที

1,910 ลบ.ม./วิ นาที

แม่น้าแม่กลอง

แม่น้าแม่กลอง

ขุดลอก

• ความจุปัจจุบน 960 ลบ.ม./วิ นาที
ั

• วางแผนปรับปรุงเพิ่ มความจุเป็ น
1,910 ลบ.ม./วิ นาที

14
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

3) เส้นตะวันออก (EF1+EF2)
• แนวพระราชดาริ ในการระบายน้าลงสู่แม่น้าบางปะกงและอ่าวไทย
• ปรับปรุงคลองเดิ มและโครงสร้างต่างๆ (ประตูระบายน้า และสถานี

สูบน้า) ที่ใช้ในการระบายน้า
• ระบายน้าฝนในพืนที่ฝังตะวันออก ช่วงต้น – กลางฤดู ระบายน้า
้
่
หลากจากแม่น้าเจ้าพระยาช่วงปลายฤดู
รายการ
น้าหลากออกแบบ

EF1
300 ลบ.ม./วิ นาที

EF2
300 ลบ.ม./วิ นาที

การปรับปรุงคลอง

133 กม.

388 กม.

ประตูระบายน้า
(ปรับปรุง)
สะพาน
(ปรับปรุง)

4 แห่ง

12 แห่ง

48 แห่ง
(8 สร้างใหม่)

196 แห่ง

หน้ าตัดทัวไป
่

15
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

เขือนพระราม 6
่

EF1
่
แม่น้ าปาสัก

EF2

่
• ช่วง EF1 :
คลองชัยนาท-ปาสัก (ระยะทาง 133 กม.)
• วัตถุประสงค์ : ปรับปรุงเพือเพิมความจุคลองจาก 200-250 ลบ.ม./วินาที เป็ น 300 ลบ.ม./วินาที
่ ่
• การก่อสร้าง : ขุดลอกและขยายความกว้างทางน้า โดยจะดาเนินการภายในเขตแนวคลอง

16
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

• ช่วง EF2 :
คลอง 13 สาย เช่นคลองระพีพฒน์ คลอง13 ถึง คลอง 17 และอื่นๆ
ั
• วัตถุประสงค์ : ขยายความจุของระบบคลองทีรวมสถานีสบน้าให้ได้รวมกันเป็ น 300 ลบ.ม./วินาที
่
ู
• การก่อสร้าง : ขุดลอกและขยายคลองในเขตทีดนของคลองและปรับปรุงสถานีสบน้า 4 แห่ง
่ ิ
ู

เขือนพระราม 6
่

EF 1

EF 2
่
แม่น้ าปาสัก

17
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

• ปรับปรุงทางน้าฝั ่งตะวันออกโดยการขยายพืนที่หน้ าตัด
้

• ทางระบายน้าถูกออกแบบบนพืนฐานของระดับน้าหลากเดิม ระดับน้าจะไม่เพิ่มสูงขึนแม้ว่า
้
้

ทางน้าจะอยู่ในช่วงระหว่างการใช้งานส่งน้าก็ตาม เพื่อไม่รบกวนการใช้น้าในปัจจุบน
ั

เขตที่ดินของคลอง (Right of Way)

เขตที่ดินของคลอง ( Right of Way )

△H

18

17
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

• ปรับปรุงทางน้าฝั ่งตะวันออกโดยการขยายพืนที่หน้ าตัด
้

• ทางระบายน้าถูกออกแบบบนพืนฐานของระดับน้าหลากเดิม ระดับน้าจะไม่เพิ่มสูงขึนแม้ว่า
้
้

ทางน้าจะอยู่ในช่วงระหว่างการใช้งานส่งน้าก็ตาม เพื่อไม่รบกวนการใช้น้าในปัจจุบน
ั

19

18
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

• ไม่มีผลกระทบต่อระบบการส่งจ่ายน้าในขณะที่ดาเนินการก่อสร้าง

(เงื่อนไขที่ 1) > 100 ลบ.ม./วินาที : การขุดลอกแบบเปี ยก (การดูด)
(เงื่อนไขที่ 2) < 100 ลบ.ม./วินาที : การขุดลอกแบบแห้ง (การขุดขยายแนวคลอง)

20
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

• การปรับปรุงพืนที่เกษตรกรรมซึ่งเป็ นการใช้ประโยชน์ จากการถมดิน
้
(ขันที่ 1)
้

(ขันที่ 2)
้

ทาการเช่าพื้นที่เกษตรกรรม
(มีการจ่ายค่าเช่า)

การก่อสร้างบ่อ

(ขันที่ 3)
้
การทิ้งวัสดุจากการขุดลอก

(ขันที่ 5)
้
เริ่มการเพาะปลูก

(ขันที่ 4)
้
เตรียมพื้นที่ทิ้งดินเพื่อ
การเพาะปลูก

ได้รบการยอมรับจากประชาชนมากขึน
ั
้
(ค่าเช่าที่เป็ นเวลา 1 ปี ครึ่ง
มีดินที่อดมสมบูรณ์ และอื่นๆ)
ุ

21
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

4) แม่น้าท่าจีน
• การระบายน้าอย่างมีประสิ ทธิ ภาพในพืนที่ปลายน้า
้
• การขุดขยายคลองลัดเดิ มและการขุดลอกตะกอนในส่วนพืนที่
้

โค้งตวัดของลาน้า
รายการ

รายละเอียด

น้าหลากออกแบบ

250 – 300 ลบ.ม./วิ นาที

คลองลัด
การปรับปรุงแม่น้า
ประตูระบายน้า

6 กม. (3 แห่ง)
22 กม.
2 แห่ง (บริ เวณคลองลัด)
ภายในเขตคลองเดิ ม
ความกว้างปัจจุบน
ั

ภาพตัดขวางลาน้าทัวไป
่
(คลองลัด)

ขุดลอก

22
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

ประโยชน์ ที่ได้รบจากโครงการ
ั
ั
แก้ไขปญหาอุทกภัย
 บรรเทาอุทกภัยพืนที่น้าท่วมใน
้

ลุ่มน้าเจ้าพระยาและ
กรุงเทพมหานคร
 เสริ มสร้างความแข็งแกร่งภาค
เศรษฐกิ จและอุตสาหกรรม
อย่างยังยืน
่

การใช้น้านอนคลอง
 เก็บกักน้า (317 ล้าน ลบ.ม.)

ไว้ในคลองผันน้าฝังตะวันตก
่
ในช่วงปลายฤดูฝน
 เสริ มแหล่งน้าต้นทุนให้กบ
ั
โครงการชลประทานเดิ ม
และพืนที่นอกเขตชลประทาน
้

วิสยทัศน์ทางเศรษฐกิจในอนาคต
ั
 เสริ มเส้นทางการจราจรขนส่ง

จากภาคใต้-ภาคเหนื อผ่านทาง
ฝังตะวันตกของประเทศ
่

การสนับสนุนพืนทีทองถิน
้ ่ ้ ่
 การประชาสัมพันธ์เพื่อ

สร้างความเข้าใจในโครง
การ (โมดูล A5) ผ่านศูนย์
วัฒนธรรมน้าอีกทังยังใช้
้
เป็ นสถานที่พกผ่อนและ
ั
สวนสาธารณะให้แก่ชมชนใกล้เคียง
ุ
 เสริ มการท่องเที่ยวจังหวัดกาญจนบุรี

23
How ?

24
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

สถานะของโครงการ
• บริหารจัดการโครงการโดยแบ่งออกเป็ น 4 ส่วนเพื่อให้สามารถดาเนินโครงการให้ประสบ

ความสาเร็จได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ศึกษาความเหมาะสม
EIA และ IEE
ประชาสัมพันธ์
/การมีส่วนร่วม
ออกแบบรายละเอียด

การก่อสร้าง

ฝังตะวันออกของ
่
แม่น้าเจ้าพระยา

ฝังตะวันตกของ
่
แม่น้าเจ้าพระยา
คลองผันน้า (WF)

EIA

แม่น้าแม่กลอง

EIA

ปรับปรุงคลอง
ชลประทาน
(EF1+EF2)

แม่น้าท่าจีน

IEE

IEE

`

25

25
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

ขันตอนการบริหารจัดการโครงการ
้
1. ก่อนการก่อสร้าง
1.1 งานศึกษาความเหมาะสม
1.2 งานการศึกษาผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
1.3 งานประชาสัมพันธ์และการมีส่วนร่วม
1.4 งานการออกแบบรายละเอียด
1.5 งานจัดหาที่ดิน

2. ระหว่างการก่อสร้าง
2.1 งานเตรียมงานก่อสร้าง
2.2 งานก่อสร้าง
2.3 งานแก้ไขผลกระทบสิ่งแวดล้อม
2.4 งานประชาสัมพันธ์และการมีส่วนร่วม
2.5 งานฝึ กอบรมและการถ่ายทอดเทคโนโลยี

3. หลังการก่อสร้างและการบารุงรักษา
3.1 แผนการบริหารจัดการทรัพยากรน้า
3.2 แผนการบารุงรักษา
3.3 การควบคุมระบบและแผนการบริหารจัดการโดยระบบ IT
3.4 การฝึ กอบรมและการถ่ายทอดเทคโนโลยี

26
การก่อสร้างคลองผันน้า

MODULE

A5

แผนการดาเนินโครงการ
•
•
•

ก่อสร้างทางผันน้าฝังตะวันตก รวมทังปรับปรุงแม่น้าแม่กลอง : 5 ปี
่
้
ปรับปรุงแม่น้าท่ าจีน : 3 ปี
ปรับปรุงคลองชลประทานฝังตะวันออก : 3 ปี
่

่
รวมยะเวลาการศึกษาความเหมาะสม ผลกระทบสิ งแวดล้อม และออกแบบรายละเอียด

10

27
MODULE

A5

การก่อสร้างคลองผันน้า

การมีส่วนร่วมของประชาชนในท้องถิ่น
• K-water มุงเน้นทีจะปรับปรุงเศรษฐกิจในท้องถินโดยการจ้างงานประชาชนในพืนทีโครงการ และ
่
่
่
้ ่

ประสานงานกับบริษทในท้องถินระหว่างการก่อสร้าง
ั
่
• การทางานร่วมกันกับประชาชนในพืนทีถอได้วาเป็ นยุทธศาสตร์ทสาคัญทีสุดในการดาเนิน
้ ่ ื ่
่ี
่
โครงการให้ประสบความสาเร็จ
ท้องถิ่นในแต่ละกลุ่มโครงการและประเด็นสาคัญของการมีส่วนร่วม
กลุ่มโครงการ
ั่
คลองผันน้ าฝงตะวันตก
(WF)

จังหวัด

อาเภอ

ตาบล

6

20

75

แนวคลอง/เขตทีดน/การชดเชยเวนคืน/การขนย้ายดินทีเหลือ/
่ ิ
่
การจัดการน้ า

ปรับปรุงคลองเดิม
ั่
ฝงตะวันออก (EF)

10

19

91

การส่งน้ าและระบายน้ าขณะก่อสร้าง/การจัดการดินขุด/
ลดผลกระทบต่อบ้านเรือนริมน้ า

ปรับปรุงขุดลอกแม่น้ า
แม่กลอง (MK)

2

4

20

ระบบนิเวศน์ทายน้ า/คูคลองทีต่อเชื่อมแม่น้า/การจัดการน้ า/
้
่
การจัดการดินขุด

ปรับปรุงคลองลัดและขุด
ลอกแม่น้ าท่าจีน (TC)

2

3

11

เขตทีดนคลองลัด/ปตร.ควบคุมน้ าในคลองลัด/การจัดการดินขุด
่ ิ

ประเด็นสาคัญ

28
MODULE
MODULE

A5 การก่Construction of นน้า Diversion Channel
A5 The อสร้างคลองผัFlood

ถาม-ตอบ
29

A5 th