SlideShare a Scribd company logo
Иосиф Сталин
Георгий Жуков
Константин
Рокоссовский
Иван Конев
Александр Василевский
Родион Малиновский
Иван Баграмян
Кирилл Мерецков
Иван Петров
Семён Тимошенко
Семён Будённый
Фёдор Толбухин
Николай Ватутин
Климент Ворошилов
Андрей Ерёменко
1941-1945 жылдардағы Кеңес Одағының Ұлы Отан соғысы екінші дүниежүзілік соғыстың құрамдас бөлігі ретінде
тарихқа мәңгі енді. Бұл соғыста Қазақстандағы әр отбасынан жүздеген мың адам қолына қару алып, ұрыстарға
қатынасты. Соғыстың басталуы және оның сипаты туралы тарихи деректерге сүйенетін болсақ:
Шабуыл жасаспау туралы (1939 ж. 23 тамыз) Кеңес Одағымен жасаған келісімді фашистік Германия 1941 жылы
22 маусымда бұзып, соғыс жарияламастан КСРО аумағына аяқ астынан басып кірді.
1940 жылдың орта кезеңінде-ақ (18 желтоқсан) Гитлер КСРО-ға басып кірудің «Барборосса жоспары» деп
аталатын стратегиялық жоспарын жасауға кіріскен болатын. Бұл жоспар бойынша фашистік Германия мен оның
қол шоқпарларының құрлықтағы, әуедегі және соғыс теңіз күштері КСРО-ға бір мезгілде шабуыл жасайтын
болды. Бұл жоспардың басты мақсаты қысқа мерзім ішінде (3-4 ай), «қауырт соғыс» идеясы бойынша соғысты
1941 жылдың күзінде (қараша) аяқтау тиіс еді. Фашистік Германияның негізгі мақсатының саяси және
экономикалық астары болды. Германия империясы шикізат үшін, азық-түлік базасы ретінде қуыршақ мемлекет
құруды көздеді.
Кеңес адамдарының патриоттық сезімі, әрине, бұл жоспарға қарсы тұра білді. Қазақстан халқы Отан
қорғаушылар қатарына өз еркімен жаппай жазыла бастады. Мысалы, Алматы медицина институтының студенті
Маншүк Мәметова: "Отбасымыздан майданға жіберетін ешкім жоқ, ағам да, апам да жоқ, сондықтан өзімді
жіберуді өтінемін«,— деп әскери комитетке өтініш берді. Қазақстаннан соғыс майдандарында 100-ге жуық ақындар
мен жазушылар шайқасқан. Республика бойынша 2 миллионнан астам адам әскери даярлықтан өтті.
Соғыстың алғашқы кезеңінде 14 атқыштар және атты әскер дивизиясы, 6 бригада құрылып, майданға жіберілді.
Қазақстандық 36 жеке атқыштар бригадасы 30-дан астам ұлттан құрылды. Алматы, Жамбыл, Оңтүстік
Қазақстан, Қырғызстаннан шақырылған жігіттерден 316-атқыштар дивизиясы құрылып, оның командирі
генерал М. В. Панфилов болды. Армия қатарына 1196164 (1196300) қазақстандық қосылып, әрбір бесінші адам
майданға аттанды.
Соғыстың сипаты — Германия тарапынан бұл соғыс агрессиялық, жаулап алушы, әділетсіз соғыс болды, ал Кеңес
Одағы тарапынан әділетті өз жерін қорғаған, азаттық Отан соғысы болды.
Ленинград шайқасы
(1941 шілденің 10-ы — 1944 тамыздың 9-ы)
Мәскеу түбіндегі шайқас
(1941 қыркүйектің 30-ы — 1942 сәуірдің 20-сы)
Сталинград шайқасы
(1942 шілденің 17-сі — 1943 ақпанның 2-сі)
Курск шайқасы
(1943 жылғы шілденің 5-сі — тамыздың 23-і)
Берлин шайқасы
(1945 жылғы сәуірдің 16-сы — мамырдың 8-і)
1. Авдеев Николай Дмитриевич
2. Айтықов Ізғұтты
3.Астафьев Иван Михайлович
4. Аухадиев Қойгелді
5. Әбеулов Мұқатай
6.Баздырев Григорий Афанасьевич
7.Батиньков Сергей Алексеевич
8.Безголосов Виталий Мефодьевич
9.Бекбосынов Серікқазы
10.Белібаев Зәкәрия
11.Берестов Федор Сергеевич
12.Болтаев Георгий Семенович
13. Борозенец Степан Николаевич
14. Бочарников Петр Степанович
15.Брилин Павел Тимофеевич
16. Будник Гавриил Дмитриевич
17. Бунтовских Василий Васильевич
18.Бурлаченко Степан Филиппович
19.Бурнашов Александр
Анфиногенович
20.Буторин Виктор Васильевич
21.Варепа Иван Иосифович
22.Васильев Андрей Александрович
23.Васильев Тимофей Петрович
24. Вахонин Григорий Иванович
25. Величко Валерий Федорович
26. Вербицкий Тимофей Сергеевич
27.Головченко Василий Евстафьевич
28.Гулькин Иван Тихонович
29.Гуляев Сергей Константинович
30.Елеуісов Жәнібек Ақатұлы
31. Елистратов Сергей Алексеевич
32. Ефремов Дмитрий Иванович
33. Железняков Петр Филиппович
34.Журба Павел Павлович
35.Занудин Юрий Федорович
36.Засядько Владимир Алексеевич
37. Ибраев Айткеш Абайұлы
38.Иванов Григорий Федосеевич
39.Ысқақов Қапай
40. Казаченко Николай Иванович
41.Қайырбаев Махмет Қайырбайұлы
42. Камоликов Дмитрий Тимофеевич
43.Карелин Петр Григорьевич
44. Клименко Трофим Михайлович
45.Клиновицкий Клим Тимофеевич
46.Кокорин Федор Савинович
47.Колчин Александр Александрович
48.Колесников Владимир Алексеевич
49. Кольцов Павел Федорович
50. Константинов Лаврентий
Сергеевич
51. Копылов Иван Павлович
52. Корнев Иван Ильич
53. Косенков Иван Васильвич
54.Котельников Яков Степанович
55. Кошуков Вениамин Борисович
56. Крахмаль Алексей Семенович
57.Кронит Альберт Викторович
58.Кукин Аркадий Петрович
59.Крутова Нина Владимировна
60.Ландышев Иван Михайлович
61.Литвинов Василий Михайлович
62. Логвин Петр Иванович
63. Лут Николай Евсеевич
64. Масликов Антон Трофимович
65. Медведев Михаил Михайлович
66. Меркулов Матвей Кузьмич
67. Мехнин Федор Михайлович
68.Милецкий Вениамин Михайлович
69. Миллер Пеир Климентьевич
70. Молдағалиев Жанғазы Әкімұлы
71. Молодов Герман Алексеевич
72.Мұхамадиев Қамза Мүрсәлімұлы
73.Мыза Владимир Иванович
74.Найденов Григорий Артемьевич
75.Новиков Василий Корнеевич
76. Огнев Андрей Григорьевич
77. Окунев Григорий Селиверстович
78.Павлов Борис Тимофеевич
79. Плешков Петр Антонович
80. Полынин Федор Петрович
81.Попов Александр Григорьевич
82. Рощин Лев Михайлович
83. Рубусин Сергей Михайлович
84.Рыжов Григорий Тимофеевич
85.Сапалев Иван Григорьевич
86.Сафиулли Ғани Бекінұлы
87.Сафонов Федор Матвеевич
88.Седнев Сергей Егорович
89.Семенов Андрей Данилович
90. Середин Федор Яковлевич
91. Силин Николай Николаевич
92. Синицин Даниил Михайлович
93. Соломатин Александр Иванович
94.Спирин Васлий Романович
95. Стрельников Ефим Семенович
96. Сумин Андрей Васильевич
97.Суптель Иван Игнатьевич
98.Теряев Петр Иосифович
99. Топорков Иван Васильвич
100. Тоқтаров Төлеген
101. Туров Федор Дементьевич
102. Урзля Владимир Матвеевич
103. Фонов Николай Яковлевич
104. Харин Михаил Терентьевич
105.Чернов Алексей Иванович
106.Шәкенов Кенжебек
107. Шарабарин Николай
Александрович
108. Шелихов Николай Степанович
109.Шулятников Василий
Александрович
111.Яроцкий Иван Михайлович
АБДОЛОВ Михаил
АЙТҚҰЛОВ Сәлім
АЙТЫҚОВ Ізғұтты
АҚБАУОВ Оразақ
АУХАДИЕВ Қойгелді
ӘБДІӘЛИЕВ Қарақозы
ӘБДІРОВ Нұркен
ӘБДІЖАППАРОВ Садық
ӘБЕУІЛОВ Мұқатай
ӘБУТӘЛІПОВ Әнуар
ӘЖІМОВ Төлебай.
ӘЛІМБЕТОВ Абылай.
ӘШІРОВ Сейітқасым.
БАЙМАҒАНБЕТОВ Сұлтан
БАЙМҰҚАНОВ Мұса
БАЛМАҒАНБЕТОВ Мақаш
БЕГЕНОВ Мәди
БЕЛІБАЕВ Зәкария.
БӨКЕНБАЕВ Мәлкаждар
БАЛТАБЕКОВ Иманғали
БАЙЫСОВ Матай
БЕКБОСЫНОВ Серікғазы.
БИГЕЛДИНОВ Талғат.
ҒАБДУЛЛИН Мәлік
ДӘУЛЕТБЕКОВ Амантай
ДОСМҰХАМБЕТОВ Әбу
ЕЛЕУІСОВ Жәнібек
ЕСБОЛАТОВ Нарсұтбай
ЕСТЕМІСОВ Саттар
ЕСЕТОВ Расул
ЕСҚАЛИЕВ Сүндетқали
ЖАЗЫҚОВ Қожабай.
ЖАҚСЫҒҰЛОВ Садық.
ЖАНҰЗАҚОВ Абдулла
ЖҮНІСОВ Мәжит
ЖАМАНҒАРАЕВ Қашаған
ЖОЛДАСОВ Лесбек.
ЖҰМАЛИЕВ Қилмаш
ИШАНОВ Естай
ИБРАГИМОВ Темірбек
ИСАХАНОВ Берген
КЕНЖЕБАЕВ Төле.
КӨМЕКБАЕВ Тайымбет.
КӨБІКОВ Хамит
ҚОСАЕВ Әлікбай
ҚАУЫНБАЕВ Тоғанбай
ҚИЗАТОВ Жәлел.
ҚОЖАБЕРГЕНОВ Әлиасқар
ҚҰРМАНОВ Ақан
ҚАБЫЛОВ Төлен
ҚАЙЫПОВ Жүнісбай
ҚАЙЫРБАЕВ Махмет.
ҚАЛДЫҚАРАЕВ Жұмағали
ҚАМЗИН Қанаш
ҚАРАҚҰЛОВ Жұман
МАМЫРАЕВ Мартбек.
МӘМЕТОВА Мәншүк
МОЛДАБАЕВ Ережепбай
МОЛДАҒАЛИЕВ Жанғазы
МОЛДАҒҰЛОВА Әлия
МҰСАЕВ Мұқат
МҮТКЕНОВ Серікбай
МАХАМБЕТОВ Жақыпбек
МАМЫТОВ Хасан.
МАСИН Темір
МОМЫШҰЛЫ Бауыржан
НЫСАНБАЕВ Боран
НҰРЛЫБАЕВ Жолдыбай
НҰРМАҒАМБЕТОВ Сағадат.
НҰРПЕЙІСОВ Біліс
НҰРСЕЙІТОВ Жаппасбай.
НИЕТҚАЛИЕВ Ерденбек
НҰРЖАНОВ Қазбек
ОРАҚБАЕВ Есен.
ОҢТАЕВ Бейсен.
ОРАЗОВ Ілияс
РАХИМОВ Сабыр
РЫСБЕКОВ Құрманбай
СЕҢГІРБАЕВ Мұсабек
СИХЫМОВ Есмұрат
СЫПАТАЕВ Қарсыбай
СМАЙЫЛОВ Садық.
СМАҒҰЛОВ Қайырғали
СҮЛЕЙМЕНОВ Жолдас.
СҰРАҒАНОВ Құдайберген.
СУХАМБАЕВ Ағаділ
ТАСҚҰЛОВ Қалыбай.
ТОҚАТАЕВ Рақымжан.
ТОҚТАРОВ Төлеген
ТЕМІРБАЕВ Сейітхан.
ТУҒАНБАЕВ Қадыран
ТҮКТІБАЕВ Үрмәш
ТЫШҚАНБАЕВ Қожахмет
ҮРГЕНІШБАЕВ Ыдырыс
ҮСЕНОВ Абдолла
ХҰСАЙЫНОВ Ахмедияр
ШӘКЕНОВ Кенжебек.
ШӘКІРОВ Астанқұл
ШӘКІРОВ Сәду.
ЫСҚАҚОВ Қапай.
ЫБЫРАЕВ Әйткен.
ЫБЫРАЕВ Ысқақ
ІЛИЯСОВ Нағи.
«Өсер ел тарихын таспен жазды» -деген халық даналығына жүгінсек біздің өлке тарихы
ерлікпен, батырлықпен, қаһармандықпен жазылыпты.
Дүниежүзілік тарихта қанқұйлығымен есте қалған 1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан
соғысына қатысқан тарбағатайлықтардың есімі Отан тарихының жарқын беттерінде
мәнгі сақталып қалды. Жерлестеріміз соғыстың негізгі бағыты болған Сталинград,
Ленинград, Калинин, Москва, Курск, Белоруссия, Украина, Балтық жағалауы мен
Солтүстік Кавказ майданының ерекше округтерінде болған шайқастарға қатысып
ерлік көрсетті. Ел басына күн туған сәтте Тарбағатай өлкесінің өндірдей жастары, елдегі
бас көтеретін азаматтар тас-түйін болып бекніп, майданға топ-тобымен аттанып жатты.
Ауданымыздан аттанған 4831 тарбағатайлық жауынгерлердің 1630-ы сол сұрапылда көз
жұмса,майдан даласынан 1228-і ғана тірі оралды. Жаумен жағаласқан 1973 боздақ хабар
ошарсыз кетті. Қара жамылмаған отбасы қалған жоқ. Осынау қиын қысталан кездерде
майдан даласындағы ерлермен қатар әр ауылдағы қалған қарт-қария, әйел-аналар,
бала –шаға қиындықты қайыспай көтерді. Қаншама жарлар жесір қалды, қаншама
бала жетім қалды, қаншама арулар отбасының бақытынан ажырады. Ауылдағы
аналарымыз елге пана, ынтымаққа ұйытқы бола алды.
Мұхаметжанов Қалымтай,
Айтқазин Шайкен,
Ахметов Ескендір,
Ахметқалиев Сәбимолда,
Әзімханов Ахан,
Есімов Досмұханбет,
Жанбосынов Омарғазы,
Керейбаев Әшім,
Кәкімжанов Сәрсенбі,
Мұздыбаев Байқоныс,
Мәзібаев Ахметқали,
Мелдеханов Қабдікәрім,
Нұралин Баттал,
Райымбеков Манап,
Райымханов Еменғазы,
Сәлімбаев Мұхаметрақым,
Тұрабаев Нұруақас,
Тұрсынов Теміржан,
Таймурзин Омарбек ,
Тұрабаев Әрін.
Құрманғалиев Мәуітқазы,
Қайрақбаева Нұршікен,
Смағұлов Заманбек,
Смағұлова Зукан,
Оразаев Тоқтарбек,
Мұхаметрахимов Қалымбек,
Жетібаева Бишен,
Мұхаметжанов Шәріп,
Искаков Бөкейхан,
Мұханова Зайыпжамал т.б
Қайсин Қыдырғажы,
Сіләмов Мәулітбек,
Қаражанов Жәлелбек,
Айтмұханбетов Заманбек,
Мұқышов Тұрарбек,
Дүйсебаев Айткеш ,
Букин Мұқыш,
Адырайұлы Қасен,
Райымханов Шағыр,
Қасымов Сіләм,
Рысбаев Смайыл,
Мамытқызы Шайзада,
Райымбеков Манап,
Райымбекова Баяу,
Амантаева Зейніке,
Қайрақбаева Дәриға,
Итбасова Сарқыт,
Мелдеханова Бүбіш,
Тұрабаева Тоқтасын,
Жақиянова Пану,
Есімов Ешмұханбет,
Бекежанов Нұрмұханбет
Бәшенов Кәкімбек,
Ғабдуллин Халел,
Ержанов Мәткетай,
Ешмұханбетов Мүташ,
Жетібаев Жәлел,
Жақиев Мұқатай,
Итбасов Сембай,
Қонысбаев Дүйсенбай,
Қаратаев Айтмұханбет,
Мұхамадиев Қайырхан,
Мұхамадиев Айдархан,
Мөткенов Нұрғали,
Оразаев Жақаш,
Отарбаев Ермекбай,
Самарханов Қаражан,
Тоқпаев Сопан.
Тойынбаев Сіләмхан,
Тұрсынов Теміржан

More Related Content

Featured

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot
Marius Sescu
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
Expeed Software
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Pixeldarts
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
ThinkNow
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
marketingartwork
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
Skeleton Technologies
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
SpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Lily Ray
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
Rajiv Jayarajah, MAppComm, ACC
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
Christy Abraham Joy
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
Vit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
MindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
RachelPearson36
 

Featured (20)

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 

ұлы жеңіске 70 жыл

  • 1.
  • 2.
  • 3. Иосиф Сталин Георгий Жуков Константин Рокоссовский Иван Конев Александр Василевский Родион Малиновский Иван Баграмян Кирилл Мерецков Иван Петров Семён Тимошенко Семён Будённый Фёдор Толбухин Николай Ватутин Климент Ворошилов Андрей Ерёменко
  • 4. 1941-1945 жылдардағы Кеңес Одағының Ұлы Отан соғысы екінші дүниежүзілік соғыстың құрамдас бөлігі ретінде тарихқа мәңгі енді. Бұл соғыста Қазақстандағы әр отбасынан жүздеген мың адам қолына қару алып, ұрыстарға қатынасты. Соғыстың басталуы және оның сипаты туралы тарихи деректерге сүйенетін болсақ: Шабуыл жасаспау туралы (1939 ж. 23 тамыз) Кеңес Одағымен жасаған келісімді фашистік Германия 1941 жылы 22 маусымда бұзып, соғыс жарияламастан КСРО аумағына аяқ астынан басып кірді. 1940 жылдың орта кезеңінде-ақ (18 желтоқсан) Гитлер КСРО-ға басып кірудің «Барборосса жоспары» деп аталатын стратегиялық жоспарын жасауға кіріскен болатын. Бұл жоспар бойынша фашистік Германия мен оның қол шоқпарларының құрлықтағы, әуедегі және соғыс теңіз күштері КСРО-ға бір мезгілде шабуыл жасайтын болды. Бұл жоспардың басты мақсаты қысқа мерзім ішінде (3-4 ай), «қауырт соғыс» идеясы бойынша соғысты 1941 жылдың күзінде (қараша) аяқтау тиіс еді. Фашистік Германияның негізгі мақсатының саяси және экономикалық астары болды. Германия империясы шикізат үшін, азық-түлік базасы ретінде қуыршақ мемлекет құруды көздеді. Кеңес адамдарының патриоттық сезімі, әрине, бұл жоспарға қарсы тұра білді. Қазақстан халқы Отан қорғаушылар қатарына өз еркімен жаппай жазыла бастады. Мысалы, Алматы медицина институтының студенті Маншүк Мәметова: "Отбасымыздан майданға жіберетін ешкім жоқ, ағам да, апам да жоқ, сондықтан өзімді жіберуді өтінемін«,— деп әскери комитетке өтініш берді. Қазақстаннан соғыс майдандарында 100-ге жуық ақындар мен жазушылар шайқасқан. Республика бойынша 2 миллионнан астам адам әскери даярлықтан өтті. Соғыстың алғашқы кезеңінде 14 атқыштар және атты әскер дивизиясы, 6 бригада құрылып, майданға жіберілді. Қазақстандық 36 жеке атқыштар бригадасы 30-дан астам ұлттан құрылды. Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан, Қырғызстаннан шақырылған жігіттерден 316-атқыштар дивизиясы құрылып, оның командирі генерал М. В. Панфилов болды. Армия қатарына 1196164 (1196300) қазақстандық қосылып, әрбір бесінші адам майданға аттанды. Соғыстың сипаты — Германия тарапынан бұл соғыс агрессиялық, жаулап алушы, әділетсіз соғыс болды, ал Кеңес Одағы тарапынан әділетті өз жерін қорғаған, азаттық Отан соғысы болды.
  • 5. Ленинград шайқасы (1941 шілденің 10-ы — 1944 тамыздың 9-ы) Мәскеу түбіндегі шайқас (1941 қыркүйектің 30-ы — 1942 сәуірдің 20-сы) Сталинград шайқасы (1942 шілденің 17-сі — 1943 ақпанның 2-сі) Курск шайқасы (1943 жылғы шілденің 5-сі — тамыздың 23-і) Берлин шайқасы (1945 жылғы сәуірдің 16-сы — мамырдың 8-і)
  • 6. 1. Авдеев Николай Дмитриевич 2. Айтықов Ізғұтты 3.Астафьев Иван Михайлович 4. Аухадиев Қойгелді 5. Әбеулов Мұқатай 6.Баздырев Григорий Афанасьевич 7.Батиньков Сергей Алексеевич 8.Безголосов Виталий Мефодьевич 9.Бекбосынов Серікқазы 10.Белібаев Зәкәрия 11.Берестов Федор Сергеевич 12.Болтаев Георгий Семенович 13. Борозенец Степан Николаевич 14. Бочарников Петр Степанович 15.Брилин Павел Тимофеевич 16. Будник Гавриил Дмитриевич 17. Бунтовских Василий Васильевич 18.Бурлаченко Степан Филиппович 19.Бурнашов Александр Анфиногенович 20.Буторин Виктор Васильевич 21.Варепа Иван Иосифович 22.Васильев Андрей Александрович 23.Васильев Тимофей Петрович 24. Вахонин Григорий Иванович 25. Величко Валерий Федорович 26. Вербицкий Тимофей Сергеевич 27.Головченко Василий Евстафьевич 28.Гулькин Иван Тихонович 29.Гуляев Сергей Константинович 30.Елеуісов Жәнібек Ақатұлы 31. Елистратов Сергей Алексеевич 32. Ефремов Дмитрий Иванович 33. Железняков Петр Филиппович 34.Журба Павел Павлович 35.Занудин Юрий Федорович 36.Засядько Владимир Алексеевич 37. Ибраев Айткеш Абайұлы 38.Иванов Григорий Федосеевич 39.Ысқақов Қапай 40. Казаченко Николай Иванович 41.Қайырбаев Махмет Қайырбайұлы 42. Камоликов Дмитрий Тимофеевич 43.Карелин Петр Григорьевич 44. Клименко Трофим Михайлович 45.Клиновицкий Клим Тимофеевич 46.Кокорин Федор Савинович 47.Колчин Александр Александрович 48.Колесников Владимир Алексеевич 49. Кольцов Павел Федорович 50. Константинов Лаврентий Сергеевич 51. Копылов Иван Павлович 52. Корнев Иван Ильич 53. Косенков Иван Васильвич 54.Котельников Яков Степанович 55. Кошуков Вениамин Борисович 56. Крахмаль Алексей Семенович 57.Кронит Альберт Викторович 58.Кукин Аркадий Петрович 59.Крутова Нина Владимировна 60.Ландышев Иван Михайлович 61.Литвинов Василий Михайлович 62. Логвин Петр Иванович 63. Лут Николай Евсеевич 64. Масликов Антон Трофимович 65. Медведев Михаил Михайлович 66. Меркулов Матвей Кузьмич 67. Мехнин Федор Михайлович 68.Милецкий Вениамин Михайлович 69. Миллер Пеир Климентьевич 70. Молдағалиев Жанғазы Әкімұлы 71. Молодов Герман Алексеевич 72.Мұхамадиев Қамза Мүрсәлімұлы 73.Мыза Владимир Иванович 74.Найденов Григорий Артемьевич 75.Новиков Василий Корнеевич 76. Огнев Андрей Григорьевич 77. Окунев Григорий Селиверстович 78.Павлов Борис Тимофеевич 79. Плешков Петр Антонович 80. Полынин Федор Петрович 81.Попов Александр Григорьевич 82. Рощин Лев Михайлович 83. Рубусин Сергей Михайлович 84.Рыжов Григорий Тимофеевич 85.Сапалев Иван Григорьевич 86.Сафиулли Ғани Бекінұлы 87.Сафонов Федор Матвеевич 88.Седнев Сергей Егорович 89.Семенов Андрей Данилович 90. Середин Федор Яковлевич 91. Силин Николай Николаевич 92. Синицин Даниил Михайлович 93. Соломатин Александр Иванович 94.Спирин Васлий Романович 95. Стрельников Ефим Семенович 96. Сумин Андрей Васильевич 97.Суптель Иван Игнатьевич 98.Теряев Петр Иосифович 99. Топорков Иван Васильвич 100. Тоқтаров Төлеген 101. Туров Федор Дементьевич 102. Урзля Владимир Матвеевич 103. Фонов Николай Яковлевич 104. Харин Михаил Терентьевич 105.Чернов Алексей Иванович 106.Шәкенов Кенжебек 107. Шарабарин Николай Александрович 108. Шелихов Николай Степанович 109.Шулятников Василий Александрович 111.Яроцкий Иван Михайлович
  • 7. АБДОЛОВ Михаил АЙТҚҰЛОВ Сәлім АЙТЫҚОВ Ізғұтты АҚБАУОВ Оразақ АУХАДИЕВ Қойгелді ӘБДІӘЛИЕВ Қарақозы ӘБДІРОВ Нұркен ӘБДІЖАППАРОВ Садық ӘБЕУІЛОВ Мұқатай ӘБУТӘЛІПОВ Әнуар ӘЖІМОВ Төлебай. ӘЛІМБЕТОВ Абылай. ӘШІРОВ Сейітқасым. БАЙМАҒАНБЕТОВ Сұлтан БАЙМҰҚАНОВ Мұса БАЛМАҒАНБЕТОВ Мақаш БЕГЕНОВ Мәди БЕЛІБАЕВ Зәкария. БӨКЕНБАЕВ Мәлкаждар БАЛТАБЕКОВ Иманғали БАЙЫСОВ Матай БЕКБОСЫНОВ Серікғазы. БИГЕЛДИНОВ Талғат. ҒАБДУЛЛИН Мәлік ДӘУЛЕТБЕКОВ Амантай ДОСМҰХАМБЕТОВ Әбу ЕЛЕУІСОВ Жәнібек ЕСБОЛАТОВ Нарсұтбай ЕСТЕМІСОВ Саттар ЕСЕТОВ Расул ЕСҚАЛИЕВ Сүндетқали ЖАЗЫҚОВ Қожабай. ЖАҚСЫҒҰЛОВ Садық. ЖАНҰЗАҚОВ Абдулла ЖҮНІСОВ Мәжит ЖАМАНҒАРАЕВ Қашаған ЖОЛДАСОВ Лесбек. ЖҰМАЛИЕВ Қилмаш ИШАНОВ Естай ИБРАГИМОВ Темірбек ИСАХАНОВ Берген КЕНЖЕБАЕВ Төле. КӨМЕКБАЕВ Тайымбет. КӨБІКОВ Хамит ҚОСАЕВ Әлікбай ҚАУЫНБАЕВ Тоғанбай ҚИЗАТОВ Жәлел. ҚОЖАБЕРГЕНОВ Әлиасқар ҚҰРМАНОВ Ақан ҚАБЫЛОВ Төлен ҚАЙЫПОВ Жүнісбай ҚАЙЫРБАЕВ Махмет. ҚАЛДЫҚАРАЕВ Жұмағали ҚАМЗИН Қанаш ҚАРАҚҰЛОВ Жұман МАМЫРАЕВ Мартбек. МӘМЕТОВА Мәншүк МОЛДАБАЕВ Ережепбай МОЛДАҒАЛИЕВ Жанғазы МОЛДАҒҰЛОВА Әлия МҰСАЕВ Мұқат МҮТКЕНОВ Серікбай МАХАМБЕТОВ Жақыпбек МАМЫТОВ Хасан. МАСИН Темір МОМЫШҰЛЫ Бауыржан НЫСАНБАЕВ Боран НҰРЛЫБАЕВ Жолдыбай НҰРМАҒАМБЕТОВ Сағадат. НҰРПЕЙІСОВ Біліс НҰРСЕЙІТОВ Жаппасбай. НИЕТҚАЛИЕВ Ерденбек НҰРЖАНОВ Қазбек ОРАҚБАЕВ Есен. ОҢТАЕВ Бейсен. ОРАЗОВ Ілияс РАХИМОВ Сабыр РЫСБЕКОВ Құрманбай СЕҢГІРБАЕВ Мұсабек СИХЫМОВ Есмұрат СЫПАТАЕВ Қарсыбай СМАЙЫЛОВ Садық. СМАҒҰЛОВ Қайырғали СҮЛЕЙМЕНОВ Жолдас. СҰРАҒАНОВ Құдайберген. СУХАМБАЕВ Ағаділ ТАСҚҰЛОВ Қалыбай. ТОҚАТАЕВ Рақымжан. ТОҚТАРОВ Төлеген ТЕМІРБАЕВ Сейітхан. ТУҒАНБАЕВ Қадыран ТҮКТІБАЕВ Үрмәш ТЫШҚАНБАЕВ Қожахмет ҮРГЕНІШБАЕВ Ыдырыс ҮСЕНОВ Абдолла ХҰСАЙЫНОВ Ахмедияр ШӘКЕНОВ Кенжебек. ШӘКІРОВ Астанқұл ШӘКІРОВ Сәду. ЫСҚАҚОВ Қапай. ЫБЫРАЕВ Әйткен. ЫБЫРАЕВ Ысқақ ІЛИЯСОВ Нағи.
  • 8. «Өсер ел тарихын таспен жазды» -деген халық даналығына жүгінсек біздің өлке тарихы ерлікпен, батырлықпен, қаһармандықпен жазылыпты. Дүниежүзілік тарихта қанқұйлығымен есте қалған 1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысына қатысқан тарбағатайлықтардың есімі Отан тарихының жарқын беттерінде мәнгі сақталып қалды. Жерлестеріміз соғыстың негізгі бағыты болған Сталинград, Ленинград, Калинин, Москва, Курск, Белоруссия, Украина, Балтық жағалауы мен Солтүстік Кавказ майданының ерекше округтерінде болған шайқастарға қатысып ерлік көрсетті. Ел басына күн туған сәтте Тарбағатай өлкесінің өндірдей жастары, елдегі бас көтеретін азаматтар тас-түйін болып бекніп, майданға топ-тобымен аттанып жатты. Ауданымыздан аттанған 4831 тарбағатайлық жауынгерлердің 1630-ы сол сұрапылда көз жұмса,майдан даласынан 1228-і ғана тірі оралды. Жаумен жағаласқан 1973 боздақ хабар ошарсыз кетті. Қара жамылмаған отбасы қалған жоқ. Осынау қиын қысталан кездерде майдан даласындағы ерлермен қатар әр ауылдағы қалған қарт-қария, әйел-аналар, бала –шаға қиындықты қайыспай көтерді. Қаншама жарлар жесір қалды, қаншама бала жетім қалды, қаншама арулар отбасының бақытынан ажырады. Ауылдағы аналарымыз елге пана, ынтымаққа ұйытқы бола алды.
  • 9. Мұхаметжанов Қалымтай, Айтқазин Шайкен, Ахметов Ескендір, Ахметқалиев Сәбимолда, Әзімханов Ахан, Есімов Досмұханбет, Жанбосынов Омарғазы, Керейбаев Әшім, Кәкімжанов Сәрсенбі, Мұздыбаев Байқоныс, Мәзібаев Ахметқали, Мелдеханов Қабдікәрім, Нұралин Баттал, Райымбеков Манап, Райымханов Еменғазы, Сәлімбаев Мұхаметрақым, Тұрабаев Нұруақас, Тұрсынов Теміржан, Таймурзин Омарбек , Тұрабаев Әрін.
  • 10. Құрманғалиев Мәуітқазы, Қайрақбаева Нұршікен, Смағұлов Заманбек, Смағұлова Зукан, Оразаев Тоқтарбек, Мұхаметрахимов Қалымбек, Жетібаева Бишен, Мұхаметжанов Шәріп, Искаков Бөкейхан, Мұханова Зайыпжамал т.б Қайсин Қыдырғажы, Сіләмов Мәулітбек, Қаражанов Жәлелбек, Айтмұханбетов Заманбек, Мұқышов Тұрарбек, Дүйсебаев Айткеш , Букин Мұқыш, Адырайұлы Қасен, Райымханов Шағыр, Қасымов Сіләм, Рысбаев Смайыл, Мамытқызы Шайзада, Райымбеков Манап, Райымбекова Баяу, Амантаева Зейніке, Қайрақбаева Дәриға, Итбасова Сарқыт, Мелдеханова Бүбіш, Тұрабаева Тоқтасын, Жақиянова Пану,
  • 11. Есімов Ешмұханбет, Бекежанов Нұрмұханбет Бәшенов Кәкімбек, Ғабдуллин Халел, Ержанов Мәткетай, Ешмұханбетов Мүташ, Жетібаев Жәлел, Жақиев Мұқатай, Итбасов Сембай, Қонысбаев Дүйсенбай, Қаратаев Айтмұханбет, Мұхамадиев Қайырхан, Мұхамадиев Айдархан, Мөткенов Нұрғали, Оразаев Жақаш, Отарбаев Ермекбай, Самарханов Қаражан, Тоқпаев Сопан. Тойынбаев Сіләмхан, Тұрсынов Теміржан