SlideShare a Scribd company logo
7. ELBARRITASUNA




Amaya Martínez de       Viérgol
Lanzagorta Irakaslea.
K
    Kontzeptua
    Mailak
    Prestazioak
       
           K

           '                   K
                          K
                   
                   K
           
                      K
                   
                   K
           
              
           ' /yKd ^hE ZZhEd  
           K^ ^hE  'hEd E ^ ZdK
            Z h/
              Regulación de la prestación
              Gestión. Procedimiento.
       
           K               '         K

                                            2
K
        '               K
               K
        W
        W

        K
    


        :
        K
    
        
                   
        W

           /
        
        /
               K
        
        K
    
        
     ^h 'hd/d E
    ' /yKd ^hE ZZhEd  

                            3
E /^dZ/Wh K ' /yKd ^hE WZK^/KE   
    K^ ^hE  'hEd E ^ ZdK
    K

    K               '
        '               K
        K
               K
        
        K
    
    
    
        K
    
           /
        
        /
               K
        
        K
    
         
     ^h 'hd/d E
      ' /yKd ^hE ZZhEd  
      E /^dZ/Wh K ' /yKd ^hE WZK^/KE   
     K^ ^hE  'hEd E ^ ZdK

                                                  4
K
        Z
        '       W

    K           '              K
               K
        
    K
    
        K
    
           /
        
        /
               K
        
        K
    
        
     ^h 'hd/d E
    ' /yKd ^hE ZZhEd  
     E /^dZ/Wh K ' /yKd ^hE WZK^/KE   
    K^ ^hE  'hEd E ^ ZdK
    K
        Z
        '       W

                                                 5
Kalifikazioa eta berrikuspena
        
        
             
             
             

    Izendapen berria
    Oinarrizko araudia
                
    
    E                       

        /
        'W
        E
        K
        
        
             
             
        
                              

                                     6
K
        

    /   D                              
        K
        
        

    /                             
        

                                                 

    
        
        
        K
        

'           ^                       

'           ^                              ,



                                                          7
1 Erregimen Orokorra
      1.1 KONTZEPTUA
  •   Agindutako tratamendua jaso eta medikuaren alta hartu ondoren, bere lanerako
      gaitasuna murriztu edo baliogabetzen duten murrizketa anatomiko eta funtzional
      larri, zehaztapen objektiboko eta ia behin betikoak dituen langileari bizitza guztirako
      ematen zaion Ezintasun Iraunkorreko (EI) egoera da. Kalifikazio hori            ez du
      eragotziko ezinduak lan egiteko gaitasuna berreskuratzeak, aukera hori aurreikusterik
      ez           dagoenean            edo           epe          luzean            denean.

      Hark dituen muga anatomikoek edo funtzionalek, interesduna Gizarte Segurantzaren
      afiliazioaren datan, ez dute EI egoera onartzea eragotziko, ezinduei dagokienean eta,
      afiliazioa egin ondoren, murrizketa horiek larriagotu direnean, berez edo hainbat lesio
      edo gaixotasun berri gehitzen zaienean, interesdunak afiliatu zenean zuen lan egiteko
      gaitasuna             murriztu            edo             deuseztu            denean.

      Ez da beharrezkoa izango alta medikua EI baloratzeko behin betiko ondorioak
      dituenean.
  •   EI gisa tratatuko da, baita ere, kalifikatuko den mailan, Aldi Bateko Ezintasun (ABI)
      egoera haren gehienezko iraupenean zehar, tratamendu medikua behar izanez gero
      lanean berriz hasteko langilearen osasuna hobetzeko asmoarekin, interesdunaren
      egoera klinikoa dela eta sailkapen hori atzeratzea komenigarria denean (ezingo dira
      adierazitako ABE hori hasi eta hurrengo 24 hileak gainditu). Kasu horretan, ezingo da
      EI egoeran sartu hari dagokion kalifikazioa bidezkoa izan arte.

                                                                                                8
•   EI aldi baterako ezintasun egoeraren ondorioz izan daiteke, ABE horren babesa ez
       dutenetan ezik, bai hark estaltzen duen alta moduko egoera batean dagoelako, bai
       egoera berean dauden besteen konturako lanean dauden langileen bezalako egoeran
       daudelako edo altarik gabeko ABE egoeran sartzera doazenean.


       1.2   MAILAK
   •    Ezintasun iraunkor partziala ohiko lanbiderako:
    Totalaren gradura iritsi gabe, langileari lanbidean funtsezko jarduerak egitea erabat
eragozten ez diona, ohiko eraginkortasunaren %33 baino gutxiagoko ezintasuna eragiten
diona.
    • Ezintasun iraunkor osoa ohiko lanbiderako.
    Langilea bere ohiko lanbidean funtsezko jarduerak edo guztiak egitea ezintzen duena, beti
ere beste lanbideren bat egin dezakeelarik.
    • Erabateko ezintasun iraunkorra lan guztietarako:
    Lanbide orotarako ezgaitzat hartzen da langilea.
    • Ezgaitasun handia:
    Anatomia edo funtzio galeren eraginezko ezintasun iraunkorra. Beste pertsona baten
laguntza behar da bizitzako jarduera oinarrizkoenak egiteko, hala nola, janzteko, mugitzeko,
jateko edo antzeko gauzetarako.
     Ezintasun iraunkorraren gradu horietako bakoitzak eskubidea emango du, kasuak kasu,
ezintasun iraunkorreko laguntza ekonomikoa jasotzera.



                                                                                                9
1.3   PRESTAZIOAK
      Ezgaitasun iraunkorra sailkatzen den maila bakoitzak dagokion sari ekonomikoa sortzen
du.

                1.3.1 Ezintasun iraunkor partziala.
   Erabateko mailara iritsi gabe, langileari lanbidean funtsezko jarduerak egitea erabat
eragozten ez diona, ohiko eraginkortasunaren %33 baino gutxiagoko ezintasuna eragiten
diona.
   • Onuradunak / baldintzak
   • Altaren pareko egoerak
   • Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak
   • Zenbatekoa / Ordainketa
   • Bateragarritasunak
   • Kudeaketa /Ordainketa
   • Eskaerak
   • Oinarrizko araudia
                    1.3.1.1    Onuradunak / baldintzak



   Ezintasun iraunkor partzialeko egoeran diren Erregimen Orokorreko langileak, edozein
delarik ere eragin duen kontingentzia, betiere ondokobaldintzak betetzen badituzte:

                                                                                              10
•   Egintza-eragilearen datan 65 urte baino gutxiago izatea, Sistemaren kontribuzio
       mailako erretiroko pentsioa jasotzeko eskatutako baldintzak ez betetzea, eta betiere
       ezintasuna kontingentzia arruntek eragindakoa izatea.
   •   Afiliatuta         eta      alta        edo        altaren pareko egoeran         izatea.

       Ezintasuna lan-istripuak edo laneko gaixotasunak eragindakoa bada, langileak
       eskubide osoko afiliatu eta altan hartuko dira, nahiz eta enpresariak bere betebeharrak
       bete                                                                                 ez.

       Alta    bereziko   egoeratzat   joko   dira   legezko   greba   edo   ugazaben    itxiera.

       Merkataritza, artista eta zezenketetako profesionalen kasuan, horrez gain,
       kontingentzia gertatu datan kuoten ordainketan egunean izatea eskatuko da. Kuoten
       ordainketan egunean egon ezean, betiere beharrezko kuotek gabealdiari eragiten ez
       badiote, egunean jartzeko agindua luzatuko da eta prestazioa jasotzeko, ordaindu
       beharo dira.
   •   Kotizazioaren aurretiazko epealdia estalita izatea, ezintasuna gaixotasun arruntak
       eragindakoa bada:
           o   Kotizazioaren 1800 egun, ezintasun iraunkorra eragiten duen eta aldi baterako
               ezintasuna iraungi den data aurreko 10 urteetan.
    Lanaldi partzialeko, txandako eta aldizkako langile finkoen kasuan, dagozkien kotizazio-epeak
egiaztatzeko, lan egindako orduen araberako kotizazioak zenbatuko dira, ohikoak zein
osagarriak, eta baliokidetasuna kotizazioaren egun teorikoetan kalkulatuko da.

                                                                                                    11
1. Benetan lan egindako orduen kopurua zati 5 egingo da, urteko 1826 orduen
              egunekoaren parekoa.
           2. 10 urteko epe hori, 1800 egunak barne izan behar direnekoa, edo hala
              badagokio, jardueraren ohiko lanaldiaren arabera benetan lan egindako
              lanaldia murrizten den proportzio berean handituko da
           3. Eguneko frakzioa, hala badagokio, egun osoaren pareko joko da.
    Ez da kotizazioaren aurretiazko epealdirik eskatuko, ezintasuna istripuak, lan-istripuak
zein lanez kanpokoak, edo laneko gaixotasunak eragindako bada.

       IGO
                     1.3.1.2    Altaren pareko egoerak


   •   langabezia sorospenkoa, totala eta sorospenkoa, eta laguntzazko edo
       ordaindutakoaren araberako prestazioa behin amaitutakoan nahi gabeko
       langabezikoa, enplegu-bulegoan langabetu gisa inskripzioa mantentzen den bitartean.
   •   Lan-kontratua bukatu aurretik gozatu ez diren urteko ordaindutako oporrei dagokien
       epean langileak duen egoera.
   •   Nahitaezko eszedentzia.
   •   Langilea seme-alaba, adingabeko atotsi edo beste familiartekoen zainketarako
       eszedentzian den epea LGSS en 180 artikuluak benetako kotizazio epetzat jotakoa
       baino handiagoa denean.
   •   Enpresak lurralde nazionaletik kanpora lekualdatzen duen langilea.
   •   Hitzarmen berezia izenpetzen denean, bere mota ezberdinetan.

                                                                                               12
•   Sasoiko-lanen arteko jardun gabeko epeak.
•   Amnistiaren urriaren 15eko 46/1977 Legeak biltzen dituen espetxe-epealdiak,
    ekainaren 8ko 18/1984 Legeak arautu eran.
•   Lan gaixotasun arriskua izan zezaketen lanpostuetan lan egin izan ondoren alta
    egoeran edo antzekoan ez dauden langileak eta gertaera horiengatik ezintasun
    iraunkorren bat aitor daitekeenerako.
•   Erretiro aurreratuaren laguntza baliokidea eta ohiko erretiroa baino lehenagokoa
    jasotzeko epealdiak.
•   Behin lan-kontratuta iraungi ostean, jarraitzen duen aldi baterako ezintasun egoera.
•   Behin lan-kontratua iraungita edo langabeziagatiko prestazioa jaso bitartean irauten
    duen amatasun edo aitatasun egoera.
•   Aldi baterako ezintasunaren efektuen luzapena.
•   Artisten eta zezenketako profesionalen kasuan, urte natural bakoitzean kotizatutzat
    jotzen diren egunak beren kotizazioa erregulatzen duen araudia aplikatuta, baldin eta
    ez badatoz bat zerbitzu prestaziokoekin.
•   Sindrome toxikoak eragindako langileen kasuan, kausa hura zela medio lan jarduera
    edo jarduera profesionala utzi beharrean izan zirenak eta aipatutako jarduera berriro
    ere egin ezin izan dutenak Gizarte Segurantzaren sistemako erregimenen batean alta
    emanda egonik , asimilatutako egoera ulertuko da jarduera utzi zuen garaian langilea
    zegoen erregimena kontuan hartutaeta gertakari arruntentzako.
•   Lan kontratua eteteko aldia, genero indarkeriaren biktima delako lanpostua uztera
    behartuta dagoen emakume langilearen erabakiagatik.

    IGO

                                                                                            13
1.3.1.3      Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak


•   Gertaera                                                                            eragilea:

    Aldi baterako ezintasunetik eratorritako ezintasun iraunkorra, berau sortu duen aldi baterako
    ezintasuna igaro denean sortu bada, epea bukatu delako edo ezintasun iraunkorra
    dagoela dioen medikuaren alta egin delako, gertaera eragilea ezintasun iraunkorra
    bukatzean                gertatu                dela               ulertuko               da.

    Ezintasun iraunkorra aldi baterako ezintasunaren aurretik egon ez bada edo bukatu ez
    bada, gertaera eragilea Ezintasunak Baloratzeko Taldearen (EBT) irizpen proposamena
    egindakoan sortu dela ulertuko da.
•   Ondorio ekonomikoak: prestazioa dagokion ebazpenaren ondoren ordainduko da
    dirutan.

    IGO
                   1.3.1.4      Zenbatekoa / Ordainketa



                          1.3.1.4.1      Zenbatekoa
•   Prestazioa kalte-ordain bat da, oroharreko zenbatekoan.


                                                                                                    14
•   Kalte-ordainaren zenbatekoa aldi baterako ezintasun subsidioa kalkulatzeko
    erabilitako eta jatorrian duen oinarri arautzailearen 24 hileko ordainsariren berdina
    da.

•   Aldez aurreko aldi baterako ezintasunik ez den kasuetan, onuradunak hartarako
    estaldurarik ez zuelako, oinarri arautzaile gisa hartuko da aldi baterako
    ezintasunerako egokitu behar zitzaiona, hartarako eskubidea izan balu.

                         1.3.1.4.2     Ordainketa:
•   Ordainketa bakarra eginda ordaintzen da.

•   Gutxieneko zenbatekoak bermatzen dira ezintasun iraunkor partzialen kasuetan;
    ezintasuna Laneko Istripuen Araudiaren babesean kasusatuko da (Dekretu bidez
    onartua 56-6-22an), onuradunak 65 urte betetzen dituenean.

•   Zergei lotuta dago prestazioa, Pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren (PFEZ)
    arau erregulatzaileek ezarrita bezala, eta, dagokionean, erretentzio sistema
    orokorraren pean dago zergaren kontura.

    IGO
                  1.3.1.5    Bateragarritasunak


•   Besteren edo norberaren konturako edozein lan jarduerarekin bateragarria da.

                                                                                            15
•   Egiten ari zen lana mantentzearekin bateragarria da.

    IGO
                  1.3.1.6     Kudeaketa /Ordainketa



                            1.3.1.6.1    Kudeaketaz honako hauek arduratuko
                                     dira:

       o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), orokorrean.

       o   Itsasoko Gizarte Institutua (IGI), Itsasoko Erregimen Bereziko aplikazio-
           eremuko langileak badira.


                            1.3.1.6.2    Ordainketaz honako hauek arduratuko
                                     dira:

       o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), edo bere kasuan, Itsasoko
           Gizarte Institutua (IGI), ezintasun iraunkorra gaixotasun arruntak edo lanez
           kanpoko istripuak sortu duenean.



                                                                                          16
o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), ezintasun iraunkorra lan
              gaixotasunak sortu duenean.

          o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala edo Gizarte Ssegurantzako Lan
              Istripu eta Gaixotasun Profesionalen Mutua, bere kasuan, laneko istripuak
              sortu duenan.
                      1.3.1.7 Eskaerak
   •   Eskariarekin batera aurkeztu beharreko agiriak
   •   Eskaeraren aurkezpena
   •   Eskaera-inprimakia

                            1.3.1.7.1     Eskariarekin            batera       aurkeztu
                                     beharreko agiriak



    Ondoren adierazitako dokumentuen jatorrizkoak eta kopiak aurkeztu behar dira, ondoren
konpultsatu ahal izateko (nola eta aurretik konpultsatuta ez dauden). Salbuespena nortasun
agiriak izango dira. Kasu horretan, jatorrizkoa aurkeztea nahikoa izango da.
    KASU GUZTIETAN:
    • Eskatzailearen, legezko ordezkariaren eta eskaeran agertzen diren gainerako
        pertsonen nortasun ziurtagiria, indarrean dagoen ondorengo dokumentazioarekin:
           o Espainiarrek: Nortasun Agiri Nazionala (DNI ).

                                                                                             17
o   Espainian bizi diren edota bizi ez diren atzerritarrek: Pasaportea edo jatorrizko
           herrialdean indarrean den nortasun-agiria eta NIE (Atzerritarren Identifikazio
           Zenbakia) AEAT eskatutakoa, ordainketetarako.
•   Legezko ordezkaritzaren dokumentazio akreditatzailea; bestela, adingabeko
    eskatzailearen emantzipazioarena. Erakundeko tutorea bada,IFK/IFZ, Erakundearen
    tutoretza izendapena azaltzen den dokumentua eta Erakundearen ordezkaritza
    egiaztatzeko ziurtagiria.

                      a) GAIXOTASUN ARRUNTA BADA:
•   Azken hiru hilabeteetako kotizazioak ordaindu izana egiaztatzen duen agiria,
    ordaintzeko beharra izanez gero eta ezintasuna tarte horretan bertan gertatu bada.
LAN ISTRIPU EDO GAIXOTASUN PROFESIONALA BADA:
•   Laneko gaixotasunaren edota laneko istripuaren parte administratiboa.
•   Aurreko urteko ordainsari errealen gaineko enpresaren ziurtagiria.
Beste dokumentu batzuk
•   Autonomia Erkidego bakoitzeko Osasun Zerbitzu Publiko eskudunak egindako
    historial klinikoa, edo bestela, zerbitzu horretako Ikuskatzailetza medikoaren txostena,
    interesdunaren eskuetan badago.
•   Sei hile baino gehiagoko aborturik edo 24 ordu zituenean baino lehenago hildako
    seme-alabak izan dituenean, haren existentzia azaltzen den Erregistro Zibileko
    ziurtagiria.

                                                                                               18
b) OSASUN LAGUNTZAN SARTZEKO:
   • Familia-liburua edota Erregistro Zibileko aktak, eskatzailearekin familiarteko lotura
       egiaztatzen dutenak.
   • Eskatzailearekin elkarbizitza egiaztatzen duen Udalak igorri ziurtagiria (ez zaie
       ezkontideari eta seme-alabei eskatzen), funtzionarioari beharrezkoa iruditzen
       zaionean.
   • Komunitate Autonomoak bidalitako auto judiziala edota familiaren harrera
       ziurtagiria.
   • Banaketaren edota dibortzioaren ebazpen judiziala; bertan, adingabeko seme-alaben
       zaintza zehaztu beharko da, bai eta ezkontidearen edo ezkontide ohiaren pentsio
       konpentsatzailearen zenbatekoa edo elikagaiak seme-alabei ematekoa ere, hala
       balegokio.
   • Atzerritarrak
       Espainian bizi ohi direla egiaztatzen duen Udaleko errolda ziurtagiria edo egoitza-
       txartela, funtzionarioak beharrezkoa dela uste duenean.
   Dokumentazio hau Gizarte Segurantzaren Harreman eta Argibideetarako edozein
zentrotan aurkez daiteke.
                       1.3.1.8 ARAUDIA

                           1.3.1.8.1   Regulación de la prestación
   •   Decreto de 22 de junio de 1956, por el que se aprueba el reglamento para
       aplicación del Texto Refundido de la legislación de accidentes de trabajo.
       (Capítulo v).

                                                                                             19
•   Decreto 3158/1966, de 23 de diciembre, por el que se aprueba el
    Reglamento General que determina la cuantía de las prestaciones
    económicas del Régimen General de la Seguridad Social y condiciones para
    el derecho a las mismas.
•   Decreto 1646/1972, de 23 de junio, para la aplicaclón de la Ley 24/1972,
    de 21 de junio, en materia de prestaciones del Régimen General de la
    Seguridad Social.
•   Decreto 2957/1973, de 16 de noviembre, sobre cómputo recíproco de
    cotizaciones en el sistema de la seguridad social.
•   Real Decreto 1799/1985, de 2 de octubre, para la aplicación de la Ley
    26/1985, de 31 de julio, en la materia de racionalización de las pensiones
    de jubilación e incapacidad permanente.
•   Real Decreto 691/1991, de 12 de abril, sobre cómputo reciproco de cuotas
    entre regímenes de seguridad social.
•   Real Decreto 480/1993, de 2 de abril, por el que se integra en el Régimen
    General de la Seguridad Social el Régimen Especial de la Seguridad Social
    de los funcionarios de la Administración Local.
•   Real Decreto 1647/1997, de 31 de octubre, por el que se desarrollan
    determinados aspectos de la Ley 24/1997, de 15 de julio, de consolidación
    y racionalización del sistema de la Seguridad Social.
•   Real Decreto 4/1998, de 9 de enero, sobre revalorización de las pensiones
    del sistema de la seguridad social para 1998. (disposición adicional
    undécima).

                                                                                 20
•   Real Decreto 1132/2002, de 31 de octubre, de desarrollo de determinados
    preceptos de la Ley 35/2002, de 12 de julio, de medidas para el
    establecimiento de un sistema de jubilación gradual y flexible.
•   Real Decreto 1131/2002, de 31 de octubre, por el que se regula la
    Seguridad Social de los trabajadores contratados a tiempo parcial, así
    como de la jubilación parcial.
•   Orden de 15 de abril de 1969 por la que se establecen normas para la
    aplicación y desarrollo de las prestaciones por invalidez en el Régimen
    General de la Seguridad Social.
•   Orden de 31 de julio de 1972 por la que se dictan normas de aplicacion y
    desarrollo del Decreto 1646/1972, de 23 de junio, en materia de
    prestaciones del Regimen General de la Seguridad Social.
•   Orden TAS/4033/2004, de 25 de noviembre, por la que se establece la
    situación asimilada a la de alta en el sistema de la seguridad social, a
    efectos de pensiones, de los trabajadores afectados por el síndrome del
    aceite tóxico.
•   Resolución de 14-2-1974, de la D.Gral. de la S.S., interpretativa del
    apartado e) del art. 40 de la Orden de 15-4-1969, por la que se establecen
    normas para la aplicación y desarrollo de las prestaciones por invalidez en
    el Reg.Gral. de la S.S.
•   Resolución de 22 de mayo de 1986, de la Secretaría General para la
    Seguridad Social, sobre reconocimiento del incremento del 20% de la base
    reguladora a los pensionistas de incapacidad permanente total cuando
    cumplen la edad de 55 años.

                                                                                  21
•   Resolución de 11-4-1990, de la Secretaría Gral. para la S.S., por la que se
    fijan criterios para la aplicación del complemento del 20% a reconocer a los
    pensionistas de invalidez permanente total para la profesión habitual,
    mayores de 55 años.

•   Resolución de 25 de marzo de 1992, de la Dirección General de Ordenación
    Jurídica y Entidades Colaboradoras de la Seguridad Social. Improcedencia
    de la declaración de lnvalidez Permanente cuando no exista derecho a
    prestación económica.

•   Resolución de 15-11-1996, de la D. Gral. de Ord. de la S.S., sobre cálculo
    de la base reg. de las pensiones de viudedad y orfandad cuando el
    causante fallece una vez iniciado el procedimiento para la declaración de
    IP, encontrándose en situación de IT o..

•   Resolución de 21-1-1998, de la D. Gral. de Ord. de la S.S.por la que se
    establece criterio sobre la posibilidad de reconocimiento a trabajadores que
    tengan cumplidos 65 años de edad deI incremento deI 20 % de la b.reg.
    de la pensión.

•   Resolución de 17-7-1998, de la D.Gral. de Ord. de la S.S., por la que se
    establece criterio sobre la interpretación que debe darse a la disp. adic.
    11ª del R. Dto. 4/1998, de 9-1, sobre el cálculo de la base reg. de las
    prest. derivadas de cont. profes.



                                                                                   22
1.3.1.8.2    Gestión. Procedimiento.
•   Real Decreto 2609/1982, de 24 de septiembre, sobre evaluación y
    declaración de las situaciones de incapacidad permanente en la Seguridad
    Social.
•   Real Decreto 1071/1984, de 23 de mayo, por el que se modifican diversos
    aspectos en la normativa vigente en materia de incapacidad permanente
    en la Seguridad Social.
•   Real Decreto 1300/1995, de 21 de julio, por el que se desarrolla, en
    materia de incapacidades laborales del Sistema de la Seguridad Social, la
    Ley 42/1994, de 30 de diciembre, de medidas fiscales, administrativas y de
    orden social.
•   Real Decreto 1993/1995, de 7 de diciembre, por el que se aprueba el
    Reglamento sobre colaboración de las Mutuas de Accidente de Trabajo y
    Enfermedades Profesionales de la Seguridad Social.
•   Real Decreto 1299/2006, de 10 de noviembre, por el que se aprueba el
    cuadro de enfermedades profesionales en el sistema de la Seguridad Social
    y se establecen criterios para su notificación y registro.
•   Real Decreto 38/2010, de 15 de enero, por el que se modifica el
    Reglamento sobre colaboración de las MATEPSS, aprobado por el Real
    Decreto 1993/1995, de 7/12.
•   Orden de 16 de diciembre de 1987 por la que se establecen nuevos
    modelos para la notificación de accidentes de trabajo y se dan
    instrucciones para su cumplimentación y tramitación.

                                                                                 23
•   Orden de 18 de enero de 1996 para la aplicación y desarrollo del Real
    Decreto 1300/1995, de 21 de julio, sobre incapacidades laborales del
    Sistema de la Seguridad Social.
•   Orden TAS/4054/2005, de 27 de diciembre, por la que se desarrollan los
    criterios técnicos para la liquidación de capitales coste de pensiones y otras
    prestaciones periódicas de la Seguridad Social.
•   Orden TAS/1/2007, de 2 de enero, por la que se establece el modelo de
    parte de enfermedad profesional, se dictan normas para su elaboración y
    transmisión y se crea el correspondiente fichero de datos personales.
•   Resolución de 2-11-1992, de la D. Gral. de OJ y EE CC de la Seg.Social,
    acerca de la obligación de comunicar el alta y de cotizar a la S. S. respecto
    de aquellos pensionistas por IPA o GI que realicen trabajos que den lugar a
    la inclusión en la S.S.
•   Resolución de 27 de mayo de 2009, de la DG de Ordenación de la SS,
    sobre cálculo de capitales coste y sobre constitución por las MATEPSS del
    capital coste correspondiente a determinadas prestaciones derivadas de
    enfermedades profesionales.
•   Resolución de 21-10-2009, de la S. de E. de la SS. Instrucciones para la
    compensación de gastos de transporte en los casos de asist. sanitaria
    derivada de riesgos profesionales y de comparecencias para la realización
    de exámenes o valoraciones médicas



                                                                                     24
1.3.2 Ezintasun iraunkor totala
   Langilea ohiko lanbidean funtsezko jarduerak edo guztiak egitea ezintzen duena, beti ere
beste lanbideren bat egin dezakeelarik.
                      1.3.2.1 Onuradunak / Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak
    • Onuradunak / baldintzak
    • Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak

                                   1.3.2.1.1        Onuradunak / baldintzak


    Ezintasun iraunkor osoko egoeran diren Erregimen Orokorreko langileak, edozein delarik
ere eragin duen kontingentzia, betiere ondokobaldintzak betetzen badituzte:
    • Egintza-eragilearen datan 65 urte baino gutxiago izatea, Sistemaren kontribuzio mailako
        erretiroko pentsioa jasotzeko eskatutako baldintzak ez betetzea, eta betiere ezintasuna
        kontingentzia arruntek eragindakoa izatea.
    • Afiliatuak eta Altan egotea       edo altari       asimilatutako egoeran          egotea.

       Ezintasuna lan-istripuak edo laneko gaixotasunak eragindakoa bada, langileak
       eskubide osoko afiliatu eta altan hartuko dira, nahiz eta enpresariak bere betebeharrak
       bete                                                                                 ez.

       Alta   bereziko    egoeratzat       joko   dira   legezko   greba   edo   ugazaben     itxiera.

       Merkataritza,     artista     eta   zezenketetako   profesionalen   kasuan,   horrez     gain,

                                                                                                         25
kontingentzia gertatu datan kuoten ordainketan egunean izatea eskatuko da. Kuoten
    ordainketan egunean egon ezean, betiere beharrezko kuotek gabealdiari eragiten ez
    badiote, egunean jartzeko agindua luzatuko da eta prestazioa jasotzeko, ordaindu
    beharo dira.
•   Kotizazioaren aurretiazko epealdia estalita izatea, ezintasuna gaixotasun arruntak
    eragindakoa bada. Kotizazioaren epealdia interesdunaren adinaren arabera aldatuko
    da:

    31 urte baino gutxiago baditu:
        o Kotizazioaren epe generikoa: 16 urte bete zituen dataren eta egintza-
            eragilearen daten artean pasatako tartearen herena.
        o Kotizazioaren epe espezifikoa: ez da eskatzen
31 urte edo gehiago baditu:
        o Kotizazioaren epe generikoa: 20 urte bete zituen eta egintza-eragilearen daten
            artean pasatako tartearen laurdena, betiere gutxienez 5 urte.
        o Kotizazioaren epe espezifikoa: Eska daitekeen kotizazio-epearen bostena
            ondokoen artean izan behar da:
                    Egintza-eragilearen aurreko 10 urteetan edo
                    Kotizatzeko betebeharra eten zeneko data aurreko 10 urteetan, pentsioa
                    alta edo altaren pareko egoera batetik sortzen bada, kotizatzeko
                    betebeharrik gabe. Paragrafo horretan zehaztutakoa, era berean
                    aplikatuko zaie: eska daitekeen epe espezifikoa bete barik, pentsioa alta
                    egoera batetik sortzen badute, kotizatzeko betebeharrarekin egoera hori

                                                                                                26
kotizatzeko betebeharrik ez duen alta edo altaren pareko batetik sortzen
                      denean.
   Horretarako, ez dira kontuan hartuko 6 hilabete baino adin-frakzio txikiagoak;
handiagoak badira, urte erdiaren parekotzat joko dira. Lortutako kotizazio-epeak biribildu
egingo dira eta, hala badagokio, eta alde batera utziko dira hilabete bateko frakzioak.
   •   Lanaldi partzialeko, txandako eta aldizkako langile finkoen kasuan , dagozkien kotizazio-
       epeak egiaztatzeko, lan egindako orduen araberako kotizazioak zenbatuko dira,
       ohikoak zein osagarriak, eta baliokidetasuna kotizazioaren egun teorikoetan
       kalkulatuko da.
          o   Benetan lan egindako orduen kopurua zati 5 egingo da, urteko 1826 orduen
              egunekoaren parekoa.
          o   Lortutako kotizazioko egun teorikoei, 1,5eko koefiziente biderkatzailea
              aplikatuko zaie, eta horrela, kotizazioaren gutxieneko epeak zehazteko
              egiaztatutakotzat joko diren egunak lortuko dira.
          o   Eguneko frakzioa, hala badagokio, egun osoaren paeko joko da.


       IGO

                             1.3.2.1.2     Gertaera             eragilea       /      Ondorio
                                      ekonomikoak




                                                                                                   27
•   Aldi baterako ezintasunetik eratorritako ezintasun iraunkorra, berau sortzen duen aldi baterako
    ezintasuna igaro ondoren sortzen bada, epea bukatu delako edo ezintasun iraunkorra
    dagoela dioen medikuaren alta egin delako:

        o   Gertaera eragilea aldi baterako ezintasuna igaro denean sortu dela ulertzen da.

        o   Ondorio ekonomikoak kalifikazioa egiteko unean finkatzen dira, hau da, GSINeko
            Probintzia Zuzendariaren ebazpenaren unean. Hala ere, aldi baterako
            ezintasunagatiko laguntza bukatzen den unera buelta egin daiteke, ezintasun
            iraunkorragatiko pentsioaren zenbatekoa ordura arte jasotzen zen laguntza
            baino handiagoa denean, baina ez da atzera bueltarik egongo langileak
            kalikikazioa egitean atzerapena izan bazuen.

•   Ezintasun iraunkorraren aurretik aldi baterako ezintasunik ez bazegoen edo azken hau bukatu
    ez bada:

        o   Gertaera eragilea Ezintasunak Baloratzeko Taldearen                 (EBT)     irizpen-
            proposamena egindako unean gertatu dela uletzen da.

        o   Ondorio ekonomikoak irizpen-proposamena egiten den egunean finkatzen dira.

•   Ezintasun iraunkor total eta kualifikatuaren kasuetan egiten den %20ko gehikuntzak
    ondorio ekonomikoak sortzen ditu eskaera egindako egunetik aurrera gehieneko 3

                                                                                                      28
hilabeteko atzeraeraginarekin, betiere aipatutako gehikuntza lortzeko baldintzak
       betetzen badira.

                      1.3.2.2 Zenbatekoa / Ordainketa
   Lanerako Ezintasun Iraunkor orokorreko zerbitzua (LIE) bizitza guztirako hileko pentsio
batean datza. Hura, ohiz kanpo, ordezkatu daiteke oroharreko zenbatekoko kalte-
ordainketarengatik, onuradunak 60 urte baino gutxiago dituenean.
    • Pentsioaren zenbatekoa
    • Portzentaia
    • Oinarri-arautzailea
    • Oroharreko zenbateko ordaina
    • Ordainketa

                            1.3.2.2.1       Pentsioaren zenbatekoa



    LEIaren pentsioaren zenbatekoa lortzeko, portzentaje bat aplikatuko zaio dagokion
oinarri arautzaileari (OA), ezintasuna sortu duen kausaren araberakoa.
    Gaixotasun arruntak eragindako ezintasun iraunkor osoko pentsioaren zenbatekoa,
ezingo da urtean indarrean den kotizazioaren gutxieneko oinarriaren %55 baino txikiagoa
izan 18 urtetik gorakoentzat.

       IGO

                                                                                             29
1.3.2.2.2         Portzentaia




                          a) Arau orokorra:
   OAren % 55. % 20 edo gehiago areago daiteke portzetaje hori 55 urtetik gorakoentzat,
prestaketa orokorra edo espezializatua ez dutela eta, haien bizilekuaren egoera sozialak eta
lanekoak direla eta, ohikoa den lanean lanpostua aurkitzeko zailtasunak daudenean.
   •   Kontingentzia arruntek eraginda, LEIko pentsioa jasotzeko aukera duen 65 urte edo gehiagoko
       langileak, erretiroko pentsioa jasotzeko baldintzak betetzen ez dituelako.
   Aplikatuko den portzentajea, une bakoitzean, erretiro pentsioa jaso ahal izateko zehaztuta
dagoen kotizatzeko gutxieneko aldiari dagokiona da. Egun, % 50 da portzentaje hori, eta
dagokion OAri aplikatuko zaio.
   •   Prestazioaren zenbatekoa handitu egingo da, hobenaren larritasunaren arabera, %30etik
       %50era lesio, mutilazio edo itxuragabetasuna makina, artefaktu edo arauzko neurriak
       ez dituzten edo gauzeztatuta edo kondizion txarretan dauden instalazio, zentru edo
       lantokietan gertatu denean edo lanean segurtasun eta higiene neurririk,
       osasungarritasun edo lan bakoitzerako egokitze neurririk (langilearen berezitasun,
       adin, sexu eta gainontzeko kondizioak kontuan hartuz) errepearatu ez direnean.
       Errekargu hori enpresari arau-hauslearen ardura izango da.


       IGO

                                                                                                     30
1.3.2.2.3       Oinarri-arautzailea



   Oinarri arautzailearen (OA) kalkulua desberdina izango da ezintasun iraunkorraren
kausaren                                                                    arabera:


                         c)
                              Ezintasuna gaixotasun          arruntaren        ondoriozkoa
                              denean:

   •    Gertakizun kausatzailean 52 urtetik gora eta 65 urtetik behera zituen langilea:
    a) Egintza-eragilea izan aurreko 96 hilabeteetako interesdunaren kotizazio-oinarria
zati 112 eginda lortutako koefizentea izango da . Oinarri horien zenbaketa ondoko eran
egingo da:
    • Egintza-eragilea aurreko 24 hilabeteetako oinarriak balore nominalean zenbatuko dira.
    • Gainerako kotizazio-oinarriak KPI eboluzioaren arabera eguneratuko dira haiei
        dagozkien hiletik aurreko paragrafean aipatu den aldiaren hasieraren aurreko hilera
        arte.
    b) Lortutako emaitzari, kotizatutako urteen arabera dagokion portzentajea aplikatuko zaio,
erretiro pentsioentzat aurreikusitako eskalaren arabera eta, langileari 65 urte betetzeko
gertakizunaren unean falta zaizkion urteak kotizatutzat emango dira. 15 urtez oraindik
kotizatu ez direnean, % 50 izango da aplikatuko den portzentajea.

                                                                                                 31
Adierazitako espedienteei aplikatuko zaie arau hori 08-01-01etik aurrera. ez da
aplikatuko ezintasun iraunkorra 08-01-01 aurretik hasi bada.
    c) Aurreko arauak aplikatuz lortuko den zenbatekoak osatuko du OA, zeinari, dagokion
pentsioaren zenbatekoa lortzeko, onartu den ezintasun-mailarentzat aurreikusitako
portzentajea aplikatuko zaion.
    • Gertakizun kausatzeailea gertatutakoan 52 urte baino gutxiago zituen langilea (8 urtez baino
        gutxiagoz kotizatu izana eskatuko zaio):
    Aurreko kasuan bezala kalkulatuko da OA, baina kotizazioaren hileroko oinarrien batura
kotizatzea eska daitekeen gutxieneko aldiaren hileak , hilaren zatiak kontuan izan gabe,
oinarri horiei dagozkien hileekin zatituz kalkulatzen da, eta zatidura hori 1,1666
koefizientearekin biderkatuz eta, dagokionean, gertakizun kausatzailea gertatu den hilaren
aurreko 24 hileei dagozkien 24 hileen eguneratzea kenduz.
    • Gertakizun kausatzailea gertatu denean langileak 65 urte edo gehiago dituenean, eta
        erretiratzekoo baldintzak betetzen ez dituenean:
    OA gertakizun kausatzailearen aurreko hilaren aurreko 96 hileetan interesdunak
kotizatutako oinarriak 112rekin zatituz lortzen den zatidura da , a) arauak dioenaren arabera.
    • Hutsuneak sartzea:
    Kalkulurako kontuan hartu beharreko epealdian kotizatzeko beharrik ez zen hilabeteak
badira, kotizazio-hutsuneak 18 urtetik gorako langileentzako indarrean den kotizazioaren
gutxieneko oinarriarekin integratuko dira.
    Hilabeteren batean kotizatu beharra hilabetearen zati batean baino ez bada, aurreko
paragrafoan aipatutako integrazioa kotizatzeko beharrik ez den zatian egingo da, betiere
lehenengo epeari dagokion kotizazio-oinarria aipatutako hileko gutxieneko oinarriaren
zenbatekora iristen ez bada. Kasu horretan, integrazioa azken zenbatekorainokoa izango da.

                                                                                                     32
Lanaldi partzialeko, txandako eta aldizkako langile finkoak direnean, hauxe edukiko da kontuan:
           o Kotizatzeko betebeharrik egon ez den aldien integrazioa une bakoitzean
               aplikatzea dagokion, kotizatzeko betebeharra eten edo iraungi zueneko datan
               kontratatutako orduei dagokien kotizazioko gutxieneko oinarriarekin
               burutuko da. Hilaren zati batean bakarrik badago kotizatzeko betebeharra,
               integrazioa kotizatzeko betebeharrik ez duen hilaren zatiarengatik izando da,
               beti ere, aipaturiko hari dagokion kotizazio-oinarriak gutxieneko oinarrira
               iristen ez denean.
           o Aldizkako kontratu finkoak dituzten langileen denboraldi edo kanpaina arteko
               epeetan izan ezik, inola ere ez dira kotizazio-hutsunetzat joko lan egiten ez
               diren ordu edo egunak lanaldi partzialeko kontratuak eragindako zerbitzuak
               betetzearen ondorioz.

   Ezintasuna         lanez        kanpoko         istripuak         eragindakoa          bada:

OA ondokoa izango da: interedunaren etengabeko 24 hilabetetako kotizazio-oinarrien
gehiketa zati 28 eginda lortutakoa. Epealdi hori onuradunak aukeratuko du pentsioaren
egintza-eragilea                  aurreko                  7                urteetan.

Egintza-eragilearen datan interesdunak etengabeko 24 hilabeteetako kotizazioa beteko ez
balu, OA ondoko bi formula hauen artean onuragarriena dena izango da: aurreko
paragrafoan zehaztutakoa edo ezintasuna eragin zuen egintza-eragilea aurreko 24
hilabeteetan indarrean ziren gutxieneko kotizazio-oinarrien gehiketa zati 28 lortutakoa.
Kotizazio-oinarri horiek eragileak kontratatutako lanaldiari dagozkionak izango dira.

                                                                                                     33
Ezintasuna lan-istripuak edo laneko gaixotasunak eragindakoa bada:

OA benetako ordainsarien arabera kalkulatuko da, kontuan izanda ezin dela ezintasun
gertatu datan indarrean den kotizazioaren gehineko muga baino handiagoa izan edo
gutxieneko muga baino txikiagoa. Ondoko batugaiak zati 12 lortutako kozientea izango da:
    • Langilearen eguneko soldata eta antzinakotasuna istripuaren edo laneko
       gaixotasunaren                 datan                     zati                  365.

       Lanaldi partzialeko eta txandako kontratuetan, langileak egunero lan egiten ez duenean
       edo, eginda ere, bere lanaldia irregularra edo aldakorra bada, eguneko soldata epealdi
       bakoitzerako kontratuan zehaztutako lanorduen banaketaren arabera hitzartutako
       astekoa    edo      hilabetekoa    zati    7     edo    30   lortutakoa   izango   da.

       Aldizkako kontratu finkoak direnean, eguneko soldata egintza-eragilea gertatu arteko
       kanpainako egun naturalak, epealdi horretan langileak jasotako soldatekin zatituta
       lortutakoa izango da.
   •   Aparteko pagak, onurak edo partaidetza, bider istripua aurreko urteko zenbateko
       osoa.
   •   Istripua aurreko urteko plusak, ordainsari osagarriak eta aparteko orduak zatituta
       lortutako kozientea, bider epealdi horretan benetan lan egindako egun kopurua.
       Emaitza bider 273 egingo da, jarduerako benetako lanegunak gutxiago direnean izan
       ezik.     Kasu      horretan,     dagokion     biderkatzailea    aplikatuko      da.


                                                                                                34
Aparteko orduen araberako zenbatekoa ezingo da ondokoa baino handiagoa izan:
       aparteko ordu bakoitza ordaindu den batez bestekoa, aparteko orduen gehieneko
       mugarekin biderkatuta lortutako emaitza. Langileen Estatutuetako 35.2. artikuluan
       zehaztutakoa.

       Lanaldi partzialeko, txandako eta aldizkako kontratu finkoak direnean, egintza-eragilea
       gertatu aurreko urtean interesdunak jasotako soldata osagarrien zenbatekoa, epealdi
       horretan lan egindako benetako ordu kopuruarekin zatituko da. Horrela lortutako
       emaitza, ondokoagatik biderkatuko da: 1826ri, jardueraren ohiko lanaldiaren eta
       kontratuan bildutakoaren arteko proportzionaltasun-koefizientea aplikatuta lortutako
       zenbatekoa.

                             1.3.2.2.4     Jarduera-aniztasuna:



Kotizazioa erregimen desberdinetan egiaztatzen bada eta pentsiorako eskubiderik eragiten ez
denean, azken horretan egiaztatutako kotizazio-oinarriak, jarduera-aniztasunean, pentsioa
eragiten duen erregimenean metatu daitezke, bereziki oinarri-arautzailea zehazteko. Hala ere,
oinarrien gehiketa ezingo da une bakoitzean indarrean den gehieneko kotizazio muga baino
handiagoa izan



       IGO

                                                                                                 35
1.3.2.2.5         Oroharreko zenbateko ordaina



                       d) Baldintzak:

•    60 urtetik beherako langilea izatea.
•    Ezintasuna eragiten duten lesioak aitortutako ezintasuna berriro aztertzea eragingo
     duten aldaketarik egongo ez dela pentsatzea.
•    Onuradunak bere kabuz edo besteentzat lanak egitea edo indemnizazioaren dirua
     langile autonomo gisa dirua irabazteko prestatzeko edo garatzeko erabiliko dela
     ziurtatzea, jarduera hori burutzeko ahalmena duela ziurtatzen denean.
•    Pentsioa jasotzeko eskubidea ematen dion ebazpenaren datatik hasita, hurrengo hiru
     urteetan eskatzen bada edo, 21 urte baino gutxiago baditu, adin hori bete eta hurrengo
     egunetik hasita hurrengo 3 urteetan.

                        1.3.2.2.6   Zenbatekoa:
• 54 urtetik beherakoentzat 84 hilez gehienez eta 59 urterekin, 12 hilez gutxienez,
   ondorengo eskalaren arabera:
Adina - Urteak                       Pentsioaren hileko ordainsarien
54 urtetik beherakoa                      84
54                                        72
55                                        60

                                                                                              36
56                                       48
57                                       36
58                                       24
59                                       12

•    INSS-aren zuzendaritzak igorriko du ebazpena.
•    Indemnizazioa ebazpen horretan oinarrituta egingo da.
•    Ordezkapenarentzat baimena emandakoan, onuradunak hura baliogabetzea eska
     dezake 60 urte bete arte pentsiodun baldintza berreskuratzeko.
•    60 urte betetakoan, onuradunak hasieran esleitutako pentsioa jasoko du,
     indemnizazioaren ordezkapena baimendu zenetik gertatu diren berbalorizazioei
     dagozkien kopuruetan areagotuta.
•    Onuraduna 60 urte bete aurretik hilko balitz, une horretan pentsioduna izango balitz
     bezalako heriotz eta biziraupeneko prestazioak jasotzeko eskubidea eragingo du.

     IGO
•      Ordainketa


•    Gaixotasun arruntaren edo lanekoa ez den istripuaren ondoriozko pentsioak 14 alditan
     ordainduko dira, urteko hileko bana eta urteko bi aparteko ordainsari gisa, ekainaren
     eta azaroaren hilerokoekin batera ordainduko direnak, eta hile horiei dagokien
     hileroko zenbatekoaren berdinak izango dira.

                                                                                             37
•   Laneko istripuaren eta lan gaixotasunaren ondoriozko pentsioak 12 hiletan ordainduko dira,
    aparteko ordainsariak ohiko hilekoaren barruan baitaude banatuta, pentsioaren oinarri
    arautzailearen kalkulurako kontuan hartu izan direlako.
•   Indemnizazioak direnean, dena batera ordainduko da, hari dagokion zenbatekoa.
•   Hileroko gutxieneko zenbatekoak bermatzen dira adinaren arabera, eta zenbatekoa
    bizikidetzaren modalitatearen eta menpekotasun ekonomikoaren arabera aldatuko da.
•   Lanerako ezintasun iraunkorragatiko diru-laguntza eta haren ondoriozko erretiroarena,
    interesdunak 65 urte bete dituela eta aldatu delako, zergen menpe dago Pertsona fisikoen
    gaineko zergaren (PFGZ) arauetan biltzen denaren arabera eta, egokia bada, zergaren
    konturako atxikipenen sistema orokorraren menpe, ondorengo salbuespenak
    salbuespen:
        o Terrorismo ekintzetatik eratorritako siru-laguntzak beti izango dira salbuetsita.
        o Ezintasun iraunkorreko totalaren pentsioak (%55) eta horietatik eratorritako
            erretiro pentsioak, onuradunak 65 urte betetzean, izena aldatu delako, nahiz
            eta salbuetsita ez egon, Bizkaian, Araban eta Gipuzkoan egongo dira, ez badira
            errentak egiaztatzen.
        o Gaitutako ezintasun iraunkorreko pentsioak (%75) eta horietatik eratorritako
            erretiro pentsioak, izena aldatu delako, salbuetsita egongo dira Bizkaian,
            Araban eta Gipuzkoan, interesatuek errentak egiaztatu izan ezik.

                   1.3.2.3    Bateragarritasunak / Bateraezintasunak

                             1.3.2.3.1    Pentsioaren eta lanaren artekoak:



                                                                                                 38
o   Pentsioa bateragarria da enpresa berean edo beste batean
           besteren edo norberaren kontura egindako edozein lanekin,
           baina pentsiodunak erakunde kudeatzaileari egoera horren
           berri eman beharko dio. Gizarte Segurantzako erregimenen
           batean sartu daitezkeen lanak egiten badira, dagokion alta
           eman beharko da eta kotizatzen hasi beharko da.

       o   Bateraezina da enpresako lanpostu beraren jarduerarekin.


                          1.3.2.3.2    %20ko gehikuntzaren eta lanaren eta
                                   beste prestazioen artekoak.
    %20ko gehikuntza bateraezina da honako hauekin:
      o Besteren edo norberaren kontura egindako lanekin.


       o   Lan horietatik erator daitezkeen Gizarte Segurantzako
           prestazioekin, hala nola, lan harremanak edo lanbide
           jarduerak baino gehiago irauten duen ezintasun iraunkor edo
           amatasunagatiko laguntzarekin edo arrazoi beragatik egon
           litezkeen langabeziako prestazioekin.

                1.3.2.4    Etendura / Iraungipena
•   Kentzea

                                                                             39
•   Iraungipena

                        1.3.2.4.1        Kentzea


•   Onuradunak prestazioak jasotzeko eskubidea lortzeko edo mantentzeko iruzur egiten
    duenean.

•   Ezintasun iraunkorra onuradunaren zuhurtziagabetasun ausartegiagatik sortu edo
    larriagotu bada.

•   Ezintasun iraunkorra, aldi baterako ezintasun egoeran agindutako osasun
    tratamendua zentzuzko arrazoirik gabe ez onartzeagatik edo eteteagatik sortu edo
    larriagotu bada.

•   Onuradunak, zentzuzko arrazoirik gabe dagokion birregokitze eta errehabilitazio
    tratamendu edo prozesuak onartzen ez baditu edo eteten baditu.


                        1.3.2.4.2        Iraungipena


•   Ondorio bezala sendakuntza izango duen berrikuspenagatik.



                                                                                        40
•   Onuraduna hil delako.

•   Erretiro-pentsioa jaso nahi denean, pentsio honetarako eskubidea aitortzen delako

•   Erakunde kudeatzaileak ebatzitako ofiziozko berrikuspenagatik, ekintza hau legez
    baimenduta dagoen eta horrek sortzen duen pentsioa jasotzeko eskubidearen galera
    kasuetan.

                  1.3.2.5   Kudeaketa / Ordainketa

                         1.3.2.5.1      Kudeaketaz honako hauek arduratuko
                                   dira:
       o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), orokorrean.
       o   Itsasoko Gizarte Institutua (IGI), Itsasoko Erregimen Bereziko aplikazio
           eremuko langileak badira.

                          1.3.2.5.2      Ordainketaz honako hauek arduratuko
                                     dira:
       o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), edo bere kasuan, Itsasoko
           Gizarte Institutua (IGI), ezintasun iraunkorra gaixotasun arruntak edo lanez
           kanpoko istripuak sortu duenean.
       o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), ezintasun iraunkorra lan
           gaixotasunak sortu duenean
       o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala edo Gizarte Ssegurantzako Lan
           Istripu eta Gaixotasun Profesionalen Mutua, bere kasuan, laneko istripuak

                                                                                          41
sortu duenan. Biziarteko pentsioen kasuetan, GSINa Mutuak pentsioaren
              kapital kostuaren egungo balioa aurretiaz adierazten duenean.

                     1.3.2.6 Eskaerak
   •   Eskariarekin batera aurkeztu beharreko agiriak
   •   Eskaeraren aurkezpena
   •   Eskaera-inprimakia

                            1.3.2.6.1     Eskariarekin              batera        aurkeztu
                                     beharreko agiriak



    Ondoren adierazitako dokumentuen jatorrizkoak eta kopiak aurkeztu behar dira, ondoren
konpultsatu ahal izateko (nola eta aurretik konpultsatuta ez dauden). Salbuespena nortasun
agiriak izango dira. Kasu horretan, jatorrizkoa aurkeztea nahikoa izango da.

                         e) KASU GUZTIETAN:
   •   Eskatzailearen, legezko ordezkariaren eta eskaeran agertzen diren gainerako
       pertsonen nortasun ziurtagiria, indarrean dagoen ondorengo dokumentazioarekin:
          o Espainiarrek: Nortasun Agiri Nazionala (DNI ).
          o Espainian bizi diren edota bizi ez diren atzerritarrek: Pasaportea edo jatorrizko
              herrialdean indarrean den nortasun-agiria eta NIE (Atzerritarren Identifikazio
              Zenbakia) AEAT eskatutakoa, ordainketetarako.

                                                                                                42
•   Legezko ordezkaritzaren dokumentazio akreditatzailea; bestela, adingabeko
    eskatzailearen emantzipazioarena. Erakundeko tutorea bada,IFK/IFZ, Erakundearen
    tutoretza izendapena azaltzen den dokumentua eta Erakundearen ordezkaritza
    egiaztatzeko ziurtagiria.

                     f) GAIXOTASUN ARRUNTA BADA:
•   Azken hiru hilabeteetako kotizazioak ordaindu izana egiaztatzen duen agiria,
    ordaintzeko beharra izanez gero eta ezintasuna tarte horretan bertan gertatu bada.

                        g) LAN ISTRIPU EDO GAIXOTASUN PROFESIONALA
                            BADA:
• Laneko gaixotasunaren edota laneko istripuaren parte administratiboa.
• Aurreko urteko ordainsari errealen gaineko enpresaren ziurtagiria.
Beste dokumentu batzuk
• Autonomia Erkidego bakoitzeko Osasun Zerbitzu Publiko eskudunak egindako
    historial klinikoa, edo bestela, zerbitzu horretako Ikuskatzailetza medikoaren txostena,
    interesdunaren eskuetan badago.
• Sei hile baino gehiagoko aborturik edo 24 ordu zituenean baino lehenago hildako
    seme-alabak izan dituenean, haren existentzia azaltzen den Erregistro Zibileko
    ziurtagiria.

                      h) OSASUN LAGUNTZAN SARTZEKO:
•   Familia-liburua edota Erregistro Zibileko aktak, eskatzailearekin familiarteko lotura
    egiaztatzen dutenak.

                                                                                               43
•   Eskatzailearekin elkarbizitza egiaztatzen duen Udalak igorri ziurtagiria (ez zaie
       ezkontideari eta seme-alabei eskatzen), funtzionarioari beharrezkoa iruditzen
       zaionean.
   • Komunitate Autonomoak bidalitako auto judiziala edota familiaren harrera
       ziurtagiria.
   • Banaketaren edota dibortzioaren ebazpen judiziala; bertan, adingabeko seme-alaben
       zaintza zehaztu beharko da, bai eta ezkontidearen edo ezkontide ohiaren pentsio
       konpentsatzailearen zenbatekoa edo elikagaiak seme-alabei ematekoa ere, hala
       balegokio.
   • Atzerritarrak
       Espainian bizi ohi direla egiaztatzen duen Udaleko errolda ziurtagiria edo egoitza-
       txartela, funtzionarioak beharrezkoa dela uste duenean.
   Dokumentazio hau Gizarte Segurantzaren Harreman eta Argibideetarako edozein
zentrotan aurkez daiteke.

                     1.3.2.7   Oinarrizko araudia


              1.3.3 Ezintasun iraunkor absolutua
   Lanbide orotarako ezgaitzat hartzen da langilea.
                    1.3.3.1 Onuradunak / Gertaera eragilea
   • Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak
   • Onuradunak / baldintzak

                                                                                             44
1.3.3.1.1     Gertaera              eragilea         /      Ondorio
                                     ekonomikoak


•   Aldi baterako ezintasunetik eratorritako ezintasun iraunkorra, berau sortzen duen aldi baterako
    ezintasuna igaro ondoren sortzen bada, epea bukatu delako edo ezintasun iraunkorra
    dagoela dioen medikuaren alta egin delako:

        o   Gertaera eragilea aldi baterako ezintasuna igaro denean sortu dela ulertzen da.

        o   Ondorio ekonomikoak kalifikazioa egiteko unean finkatzen dira, hau da, GSINeko
            Probintzia Zuzendariaren ebazpenaren unean. Hala ere, aldi baterako
            ezintasunagatiko laguntza bukatzen den unera buelta egin daiteke, ezintasun
            iraunkorragatiko pentsioaren zenbatekoa ordura arte jasotzen zen laguntza
            baino handiagoa denean, baina ez da atzera bueltarik egongo langileak
            kalifikazioa egitean atzerapena izan bazuen.

•   Ezintasun iraunkorraren aurretik aldi baterako ezintasunik ez bazegoen edo azken hau bukatu
    ez bada:

        o   Gertaera eragilea Ezintasunak Baloratzeko Taldearen                 (EBT)     irizpen-
            proposamena egindako unean gertatu dela uletzen da.

        o   Ondorio ekonomikoak irizpen proposamena egiten den egunean finkatzen dira.

                                                                                                      45
•   Ezintasun iraunkorra ez bada ez alta egoeran ezta parekatutako egoeran gertatzen:

           o   Gertaera eragilea eskaera egindako egunean gertatu zela ulertuko da.

           o   Ondorio ekonomikoak egun berean finkatzen dira.

       IGO

                               1.3.3.1.2          Onuradunak / baldintzak



   Ezintasun iraunkor partzialeko egoeran diren Erregimen Orokorreko, langileak, edozein
delarik ere eragin duen kontingentzia, betiere ondoko baldintzak betetzen badituzte:
    • Egintza-eragilearen datan 65 urte baino gutxiago izatea, Sistemaren kontribuzio
        mailako erretiroko pentsioa jasotzeko eskatutako baldintzak ez betetzea, eta
        betiere ezintasuna kontingentzia arruntek eragindakoa izatea.
    • Afiliatuta eta alta, altaren pareko egoeran edo alta ez den egoeran izatea.

       Ezintasuna lan-istripuak edo laneko gaixotasunak eragindakoa bada, langileak
       eskubide osoko afiliatu eta alta egoeran hartuko dira, nahiz eta enpresariak bere
       betebeharrak bete ez.
   Alta egoera berezitzat joko da legezko greba edo ugazaben itxiera.

                                                                                           46
•  Kotizazioaren aurretiazko epea estalita izatea, ezintasun iraunkorra gaixotasun
      arruntak eragindakoa bada edo ezintasun iraunkorra lanez kanpoko istripuak
      eragindakoa bada eta interesduna alta edo altaren pareko egoeran ez denean.
   Gaixotasun   arruntak   eragindakoa    bada,    alta   edo   altaren   pareko  egoeran:

- 31 urtetik beherakoak:
             o Kotizazioaren epe generikoa: 16 urte bete zituen dataren eta egintza-eragilearen
                 daten artean pasatako tartearen herena.
             o Kotizazioaren epe espezifikoa: ez da eskatzen
    - 31 edo gorako adina:
             o Kotizazioaren epe generikoa: 20 urte bete zituen eta egintza-eragilearen daten
                 artean pasatako tartearen laurdena, betiere gutxienez 5 urte.
             o Kotizazioaren epe espezifikoa: Eska daitekeen kotizazio-epearen bostena
                 ondokoen artean izan behar da:
                         Egintza-eragilearen aurreko 10 urteetan edo
                         Kotizatzeko betebeharra eten zeneko data aurreko 10 urteetan, pentsioa
                         alta edo altaren pareko egoera batetik sortzen bada, kotizatzeko
                         betebeharrik gabe. Paragrafo horretan zehaztutakoa, era berean
                         aplikatuko zaie: eska daitekeen epe espezifikoa bete barik, pentsioa alta
                         egoera batetik sortzen badute, kotizatzeko betebeharrarekin egoera hori
                         kotizatzeko betebeharrik ez duen alta edo altaren pareko batetik sortzen
                         denean.

Horretarako, ez dira kontuan hartuko 6 hilabete baino adin-frakzio txikiagoak; handiagoak

                                                                                                     47
badira, urte erdiaren parekotzat joko dira. Aterako diren kotizazio-epeak biribildu egingo dira
eta,           kasuak            kasu,            hileen           zatiak           baztertuko.

Gaizotasun arruntaren edo lanekoa ez den istripuaren ondoriozkoa bada, altarik ez egoeran.
           o Kotizazioaren epe generikoa: 15 urte
           o Kotizazioaren epe espezifikoa: 3 urte azken 10 urteetan.
   Lanaldi partzialean kontratatutako langileen kasuan:

Dagozkien kotizazio-epeak egiaztatzeko, bereziki lan egindako orduen arabera egindako
kotizazioak baino ez dira zenbatuko, ohikoak zein osagarriak, eta horien baliokidetasuna
kotizazioko ordu teorikoetan kalkulatuko da.
           o Benetan lan egindako orduen kopurua zati 5 egingo da, urteko 1826 orduen
              egunekoaren parekoa.
           o Lortutako kotizazioko egun teorikoei, 1,5eko koefiziente biderkatzailea
              aplikatuko zaie, eta horrela, kotizazioaren gutxieneko epeak zehazteko
              egiaztatutakotzat joko diren egunak lortuko dira.
           o Eguneko frakzioa, hala badagokio, egun osoaren paeko joko da.


                      1.3.3.2 Zenbatekoa / Ordainketa
   Erretiro pentsioa oinarri arautzaileari dagokion ehunekoa aplikatuz lortzen da.
   • Ehunekoa
   • Oinarri-arautzailea
   • Ordainketa

                                                                                                  48
1.3.3.2.1         Ehunekoa


•   Oinarri arautzailearen %100.

•   Lan           istripu           edo           lan          gaixotasunen             kasuan:

    Pentsioak handitu egingo dira larritasunaren arabera, %30etik %50era honako
    egoeretan: lesioa makina edo tresnek sortu badute, arauzko arreta-gailurik ez duten
    edo eduki izanez gero erabiltzen ez dituzten edo egoera txarrean dituzten instalazio,
    zentro eta lantokietan gertatu bada, edo laneko segurtasun-neurriak eta higienea
    zaindu ez direnean edo funtsezko osasungarritasuna eta egokitzapena zaindu ez
    direnean gertatu bada. Langilearen ezaugarriak, adina, sexua eta beste baldintzak
    kontuan hartuko dira.
Errekargu hau enpresaburu arau-hausleari dagokio.
• 65 urte edo gehiago izanik, langileak kontingentzia arruntek sortutako ezintasun iraunkor
    absolutuagatiko pentsioa jasoko duen kasuetan, erretiro pentsioa jasotzeko eskubidea izateko
    baldintzak                                ez                                   betetzeagatik.

    Ehuneko aplikagarria ezarrita dagoen gutxieneko kotizazio epeari dagokiona izango
    da, memento bakoitzean, erretiro pentsioa jaso ahal izateko. Egun, ehuneko hori
    %50ekoa da eta dagokion oinarri arautzaileari aplikatuko zaio.

    IGO

                                                                                                    49
1.3.3.2.2       Oinarri-arautzailea



                      i) Ezintasuna gaixotasun arruntak eragindakoa bada:

•   Altan edo altaren pareko egoeran edo alta ez den egoeran diren onuradunak:

    gaixotasun arruntaren ondoriozko ezintasun iraunkor osorako ezarritako arau guztiak
    aplikatuta kalkulatuko da.

                      j)   Ezintasuna lanez kanpoko istripuak eragindakoa
                           bada:

•   Altan     edo      altarekin    parekatutako    egoeran      dauden      onuradunak:

    Lanekoa ez den istripuaren ondoriozko ezintasun iraunkor osorako adierazitako arau
    berberak aplikatuz kalkulatuko da.
•   Alta           ez          den          egoeran          den          onuraduna:

    Egintza-eragilea izan aurreko 96 hilabeteetako interesdunaren kotizazio-oinarria zati
    112 eginda lortutako koefizentea izango da. Oinarri horien zenbaketa ondoko eran
    egingo da:
        o Egintza-eragilea aurreko 24 hilabeteetako oinarriak balore nominalean
           zenbatuko dira.

                                                                                            50
o  Gainerako     kotizazio-oinarriak   Kontsumorako       Prezioen Indizearen
             eboluzioaren arabera eguneratuko dira haiei dagozkien hiletik aurreko
             paragrafean aipatu den aldiaren hasieraren aurreko hilera arte.
   Hutsuneak                                                                    sartzea

Kalkulurako kontuan hartu beharreko epealdian kotizatzeko beharrik ez zen hilabeteak
badira, kotizazio-hutsuneak 18 urtetik gorako langileentzako indarrean den Erregimen
Orokorreko kotizazioaren gutxieneko oinarriarekin integratuko dira.
   Hilabeteren batean kotizatu beharra hilabetearen zati batean baino ez bada, aurreko
paragrafoan aipatutako integrazioa kotizatzeko beharrik ez den zatian egingo da, betiere
lehenengo epeari dagokion kotizazio-oinarria aipatutako hileko gutxieneko oinarriaren
zenbatekora iristen ez bada. Kasu horretan, integrazioa azken zenbatekorainokoa izango da.
   Lanaldi partzialeko, txandako eta aldizkako langile finkoak direnean:
           o Kotizatzeko betebeharrik egon ez den aldien integrazioa une bakoitzean
               aplikatzea dagokion, kotizatzeko betebeharra eten edo iraungi zueneko datan
               kontratatutako orduei dagokien kotizazioko gutxieneko oinarriarekin
               burutuko da. Hilaren zati batean bakarrik badago kotizatzeko betebeharra,
               integrazioa kotizatzeko betebeharrik ez duen hilaren zatiarengatik izando da,
               beti ere, hari dagokion kotizazio-oinarriak gutxieneko oinarrira iristen ez
               denean.
           o Aldizkako kontratu finkoak dituzten langileen denboraldi edo kanpaina arteko
               epeetan izan ezik, inola ere ez dira kotizazio-hutsunetzat joko lan egiten ez
               diren ordu edo egunak lanaldi partzialeko kontratuak eragindako zerbitzuak
               betetzearen ondorioz.

                                                                                               51
k) Ezintasuna lan-istripuak edo laneko gaixotasunak
                             eragindakoa bada:

Oinarri arautzaileak soldata errealetan oinarrituta kalkulatuko da, kontingentzia horien
ondoriozko ezintasun iraunkor osoarentzat adierazitako arau berberak aplikatuz.

       IGO

                             1.3.3.2.3          Ordainketa



   •   Gaixotasun arrunt eta lanez kanpoko istripuetatik eratorritako pentsioak 14 ordainsaritan
       ordainduko dira, urteko hilabete bakoitzeko bat eta ekaineko eta azaroko hilekoekin
       dirutan ordainduko diren bi aparteko ordainsari urtero. Azken hauen zenbatekoa
       hilabete horiei dagozkien hileko arrunten zenbatekoaren berdina izango da.

   •   Lan istripu eta lan gaixotasunetik eratorritako pentsioak 12 ordainsaritan ordainduko dira
       aparteko ordainsariak hileko arruntetan proportzionalki zatituta daudelako eta
       pentsioaren oinarri arautzailearen kalkulua egiteko kontuan hartu direlako.

   •   Hileko gutxieneko zenbatekoak bermatuko dira eta hauen zenbatekoa onuradunak
       bere ardurapean ezkontiderik edukitzearen arabera aldatuko da.



                                                                                                    52
•   Ezintasun iraunkor absolutuagatiko eta elbarritasun handiagatiko pentsioak eta onuradunak
    65 urte betetzean izen aldaketa dela-eta eratorritako erretiro pentsioak, Pertsona Fisikoen
    Errentaren gaineko Zergaren (PFEZ) atxikipenetik salbu geldituko dira.

                   1.3.3.3   Bateragarritasunak
•   Pentsioak ez du eragotziko ezinduaren egoerarekin bateragarriak
    diren eta berrikuspena egiterakoan lanerako gaitasunean aldaketarik
    sortzen ez dutela erakusten duten jardueretan aritzea, irabaziak
    lortzeko edota irabazi asmorik gabekoak badira ere.

•   Gizarte Segurantzako erregimenen batean sar daitezkeen lanak
    burutzen badira, alta eman eta kotizatzeko obligazioa dago eta
    pentsiodunak erakunde kudeatzaileari jakinarazi beharko dio
    besteren edo norberaren konturako jarduera bat hasi duela.

•   Obligazio hauek pentsioa onartu duen erakunde kudeatzailearen
    menpeko ezintasun iraunkorraren berrikuspen eskumenak kaltetu
    gabe bete behar dira.

                   1.3.3.4   Etetea / Iraungipena
•   Kentzea
•   Iraungipena

                                                                                                  53
1.3.3.4.1        Kentzea


•   Onuradunak prestazioak jasotzeko eskubidea lortzeko edo mantentzeko iruzur egiten
    duenean.

•   Ezintasun iraunkorra onuradunaren zuhurtziagabetasun ausartegiagatik sortu edo
    larriagotu bada.

•   Ezintasun iraunkorra, aldi baterako ezintasun egoeran agindutako osasun
    tratamendua zentzuzko arrazoirik gabe ez onartzeagatik edo eteteagatik sortu edo
    larriagotu bada.

•   Onuradunak, zentzuzko arrazoirik gabe dagokion birregokitze eta errehabilitazio
    tratamendu edo prozesuak onartzen ez baditu edo eteten baditu.


                        1.3.3.4.2        Iraungipena


•   Ondorio bezala sendakuntza izango duen berrikuspenagatik.

•   Onuraduna hil delako.


                                                                                        54
•   Erretiro-pentsioa jaso nahi denean, pentsio honetarako eskubidea aitortzen delako

•   Erakunde kudeatzaileak ebatzitako ofiziozko berrikuspenagatik, ekintza hau legez
    baimenduta dagoen eta horrek sortzen duen pentsioa jasotzeko eskubidearen galera
    kasuetan.

                  1.3.3.5    Kudeaketa / Ordainketa

                            1.3.3.5.1    Kudeaketaz honako hauek arduratuko
                                     dira:
•
       o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), orokorrean.
       o   Itsasoko Gizarte Institutua (IGI), Itsasoko Erregimen Bereziko aplikazio
           eremuko langileak badira.

                            1.3.3.5.2    Ordainketaz honako hauek arduratuko
                                     dira:
•
       o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), edo bere kasuan, Itsasoko
           Gizarte Institutua (IGI), ezintasun iraunkorra gaixotasun arruntak edo lanez
           kanpoko istripuak sortu duenean.
       o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), ezintasun iraunkorra lan
           gaixotasunak sortu duenean
       o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala edo Gizarte Ssegurantzako Lan
           Istripu eta Gaixotasun Profesionalen Mutua, bere kasuan, laneko istripuak

                                                                                          55
sortu duenan. Biziarteko pentsioen kasuetan, GSINa Mutuak pentsioaren
              kapital kostuaren egungo balioa aurretiaz adierazten duenean.

                     1.3.3.6 Eskaerak
   •   Eskariarekin batera aurkeztu beharreko agiriak
   •   Eskaeraren aurkezpena
   •   Eskaera-inprimakia

                            1.3.3.6.1     Eskariarekin              batera        aurkeztu
                                     beharreko agiriak



    Ondoren adierazitako dokumentuen jatorrizkoak eta kopiak aurkeztu behar dira, ondoren
konpultsatu ahal izateko (nola eta aurretik konpultsatuta ez dauden). Salbuespena nortasun
agiriak izango dira. Kasu horretan, jatorrizkoa aurkeztea nahikoa izango da.

                         l) KASU GUZTIETAN:
   •   Eskatzailearen, legezko ordezkariaren eta eskaeran agertzen diren gainerako
       pertsonen nortasun ziurtagiria, indarrean dagoen ondorengo dokumentazioarekin:
          o Espainiarrek: Nortasun Agiri Nazionala (DNI ).
          o Espainian bizi diren edota bizi ez diren atzerritarrek: Pasaportea edo jatorrizko
              herrialdean indarrean den nortasun-agiria eta NIE (Atzerritarren Identifikazio
              Zenbakia) AEAT eskatutakoa, ordainketetarako.

                                                                                                56
•   Legezko ordezkaritzaren dokumentazio akreditatzailea; bestela, adingabeko
    eskatzailearen emantzipazioarena. Erakundeko tutorea bada,IFK/IFZ, Erakundearen
    tutoretza izendapena azaltzen den dokumentua eta Erakundearen ordezkaritza
    egiaztatzeko ziurtagiria.

                     m) GAIXOTASUN ARRUNTA BADA:
•   Azken hiru hilabeteetako kotizazioak ordaindu izana egiaztatzen duen agiria,
    ordaintzeko beharra izanez gero eta ezintasuna tarte horretan bertan gertatu bada.

                        n) LAN ISTRIPU EDO GAIXOTASUN PROFESIONALA
                            BADA:
• Laneko gaixotasunaren edota laneko istripuaren parte administratiboa.
• Aurreko urteko ordainsari errealen gaineko enpresaren ziurtagiria.
Beste dokumentu batzuk
• Autonomia Erkidego bakoitzeko Osasun Zerbitzu Publiko eskudunak egindako
    historial klinikoa, edo bestela, zerbitzu horretako Ikuskatzailetza medikoaren txostena,
    interesdunaren eskuetan badago.
• Sei hile baino gehiagoko aborturik edo 24 ordu zituenean baino lehenago hildako
    seme-alabak izan dituenean, haren existentzia azaltzen den Erregistro Zibileko
    ziurtagiria.

                      o) OSASUN LAGUNTZAN SARTZEKO:
•   Familia-liburua edota Erregistro Zibileko aktak, eskatzailearekin familiarteko lotura
    egiaztatzen dutenak.

                                                                                               57
•   Eskatzailearekin elkarbizitza egiaztatzen duen Udalak igorri ziurtagiria (ez zaie
       ezkontideari eta seme-alabei eskatzen), funtzionarioari beharrezkoa iruditzen
       zaionean.
   • Komunitate Autonomoak bidalitako auto judiziala edota familiaren harrera
       ziurtagiria.
   • Banaketaren edota dibortzioaren ebazpen judiziala; bertan, adingabeko seme-alaben
       zaintza zehaztu beharko da, bai eta ezkontidearen edo ezkontide ohiaren pentsio
       konpentsatzailearen zenbatekoa edo elikagaiak seme-alabei ematekoa ere, hala
       balegokio.
   • Atzerritarrak
       Espainian bizi ohi direla egiaztatzen duen Udaleko errolda ziurtagiria edo egoitza-
       txartela, funtzionarioak beharrezkoa dela uste duenean.
   Dokumentazio hau Gizarte Segurantzaren Harreman eta Argibideetarako edozein
zentrotan aurkez daiteke.

                     1.3.3.7   Oinarrizko araudia

                             1.3.3.7.1      Regulación de la prestación
   •   Decreto de 22 de junio de 1956, por el que se aprueba el reglamento para aplicación del
       Texto Refundido de la legislación de accidentes de trabajo. (Capítulo v).
   •   Decreto 3158/1966, de 23 de diciembre, por el que se aprueba el Reglamento General
       que determina la cuantía de las prestaciones económicas del Régimen General de la
       Seguridad Social y condiciones para el derecho a las mismas.

                                                                                                 58
•   Decreto 1646/1972, de 23 de junio, para la aplicaclón de la Ley 24/1972, de 21 de junio,
    en materia de prestaciones del Régimen General de la Seguridad Social.
•   Decreto 2957/1973, de 16 de noviembre, sobre cómputo recíproco de cotizaciones en el
    sistema de la seguridad social.
•   Real Decreto 1799/1985, de 2 de octubre, para la aplicación de la Ley 26/1985, de 31 de
    julio, en la materia de racionalización de las pensiones de jubilación e incapacidad
    permanente.
•   Real Decreto 691/1991, de 12 de abril, sobre cómputo reciproco de cuotas entre
    regímenes de seguridad social.
•   Real Decreto 480/1993, de 2 de abril, por el que se integra en el Régimen General de la
    Seguridad Social el Régimen Especial de la Seguridad Social de los funcionarios de la
    Administración Local.
•   Real Decreto 1647/1997, de 31 de octubre, por el que se desarrollan determinados
    aspectos de la Ley 24/1997, de 15 de julio, de consolidación y racionalización del
    sistema de la Seguridad Social.
•   Real Decreto 4/1998, de 9 de enero, sobre revalorización de las pensiones del sistema
    de la seguridad social para 1998. (disposición adicional undécima).
•   Real Decreto 1132/2002, de 31 de octubre, de desarrollo de determinados preceptos de
    la Ley 35/2002, de 12 de julio, de medidas para el establecimiento de un sistema de
    jubilación gradual y flexible.
•   Real Decreto 1131/2002, de 31 de octubre, por el que se regula la Seguridad Social de
    los trabajadores contratados a tiempo parcial, así como de la jubilación parcial.

                                                                                               59
•   Orden de 15 de abril de 1969 por la que se establecen normas para la aplicación y
    desarrollo de las prestaciones por invalidez en el Régimen General de la Seguridad
    Social.
•   Orden de 31 de julio de 1972 por la que se dictan normas de aplicacion y desarrollo del
    Decreto 1646/1972, de 23 de junio, en materia de prestaciones del Regimen General de
    la Seguridad Social.
•   Orden TAS/4033/2004, de 25 de noviembre, por la que se establece la situación
    asimilada a la de alta en el sistema de la seguridad social, a efectos de pensiones, de los
    trabajadores afectados por el síndrome del aceite tóxico.
•   Resolución de 14-2-1974, de la D.Gral. de la S.S., interpretativa del apartado e) del art.
    40 de la Orden de 15-4-1969, por la que se establecen normas para la aplicación y
    desarrollo de las prestaciones por invalidez en el Reg.Gral. de la S.S.
•   Resolución de 22 de mayo de 1986, de la Secretaría General para la Seguridad Social,
    sobre reconocimiento del incremento del 20% de la base reguladora a los pensionistas
    de incapacidad permanente total cuando cumplen la edad de 55 años.
•   Resolución de 11-4-1990, de la Secretaría Gral. para la S.S., por la que se fijan criterios
    para la aplicación del complemento del 20% a reconocer a los pensionistas de invalidez
    permanente total para la profesión habitual, mayores de 55 años.
•   Resolución de 25 de marzo de 1992, de la Dirección General de Ordenación Jurídica y
    Entidades Colaboradoras de la Seguridad Social. Improcedencia de la declaración de
    lnvalidez Permanente cuando no exista derecho a prestación económica.
•   Resolución de 15-11-1996, de la D. Gral. de Ord. de la S.S., sobre cálculo de la base reg.
    de las pensiones de viudedad y orfandad cuando el causante fallece una vez iniciado
    el procedimiento para la declaración de IP, encontrándose en situación de IT o..

                                                                                                  60
•   Resolución de 21-1-1998, de la D. Gral. de Ord. de la S.S.por la que se establece criterio
    sobre la posibilidad de reconocimiento a trabajadores que tengan cumplidos 65 años
    de edad deI incremento deI 20 % de la b.reg. de la pensión.
•   Resolución de 17-7-1998, de la D.Gral. de Ord. de la S.S., por la que se establece criterio
    sobre la interpretación que debe darse a la disp. adic. 11ª del R. Dto. 4/1998, de 9-1,
    sobre el cálculo de la base reg. de las prest. derivadas de cont. profes.

                            1.3.3.7.2       Gestión. Procedimiento.
•   Real Decreto 2609/1982, de 24 de septiembre, sobre evaluación y declaración de las
    situaciones de incapacidad permanente en la Seguridad Social.
•   Real Decreto 1071/1984, de 23 de mayo, por el que se modifican diversos aspectos en
    la normativa vigente en materia de incapacidad permanente en la Seguridad Social.
•   Real Decreto 1300/1995, de 21 de julio, por el que se desarrolla, en materia de
    incapacidades laborales del Sistema de la Seguridad Social, la Ley 42/1994, de 30 de
    diciembre, de medidas fiscales, administrativas y de orden social.
•   Real Decreto 1993/1995, de 7 de diciembre, por el que se aprueba el Reglamento sobre
    colaboración de las Mutuas de Accidente de Trabajo y Enfermedades Profesionales de
    la Seguridad Social.
•   Real Decreto 1299/2006, de 10 de noviembre, por el que se aprueba el cuadro de
    enfermedades profesionales en el sistema de la Seguridad Social y se establecen
    criterios para su notificación y registro.
•   Real Decreto 38/2010, de 15 de enero, por el que se modifica el Reglamento sobre
    colaboración de las MATEPSS, aprobado por el Real Decreto 1993/1995, de 7/12.

                                                                                                  61
•   Orden de 16 de diciembre de 1987 por la que se establecen nuevos modelos para la
    notificación de accidentes de trabajo y se dan instrucciones para su cumplimentación y
    tramitación.
•   Orden de 18 de enero de 1996 para la aplicación y desarrollo del Real Decreto
    1300/1995, de 21 de julio, sobre incapacidades laborales del Sistema de la Seguridad
    Social.
•   Orden TAS/4054/2005, de 27 de diciembre, por la que se desarrollan los criterios
    técnicos para la liquidación de capitales coste de pensiones y otras prestaciones
    periódicas de la Seguridad Social.
•   Orden TAS/1/2007, de 2 de enero, por la que se establece el modelo de parte de
    enfermedad profesional, se dictan normas para su elaboración y transmisión y se crea
    el correspondiente fichero de datos personales.
•   Resolución de 2-11-1992, de la D. Gral. de OJ y EE CC de la Seg.Social, acerca de la
    obligación de comunicar el alta y de cotizar a la S. S. respecto de aquellos pensionistas
    por IPA o GI que realicen trabajos que den lugar a la inclusión en la S.S.
•   Resolución de 27 de mayo de 2009, de la DG de Ordenación de la SS, sobre cálculo de
    capitales coste y sobre constitución por las MATEPSS del capital coste correspondiente
    a determinadas prestaciones derivadas de enfermedades profesionales.
•   Resolución de 21-10-2009, de la S. de E. de la SS. Instrucciones para la compensación
    de gastos de transporte en los casos de asist. sanitaria derivada de riesgos
    profesionales y de comparecencias para la realización de exámenes o valoraciones
    médicas



                                                                                                62
1.3.4 Elbarritasun handia
                     1.3.4.1 Onuradunak / Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak
    Anatomia edo funtzio galeren eraginezko ezintasun iraunkorra da. Beste pertsona baten
laguntza behar da bizitzako jarduera oinarrizkoenak egiteko, hala nola, janzteko, mugitzeko,
jateko edo antzeko gauzetarako.
                     1.3.4.2 Zenbatekoa / Ordainketa
    • Zenbatekoa
    • Ordainketa

                             1.3.4.2.1        Zenbatekoa



   Ezintasun      handiagatiko      pentsioaren    zenbatekoa ezintasun    iraunkorreko
pentsioaren zenbatekoari (osoa edo absolutua), onuradunari arreta emango dion pertsonari
ordaintzeko osagarria gehituz kalkulatuko da.

                          p) Osagarriaren zenbatekoa:
    Gertakizun kausatzailea gertatu den unean Erregimen Orokorrari kotizatzeko gutxieneko
oinarriaren % 45, pentsioa onartutako erregimena denakoa delarik,               eta ezintasun
iraunkorreko egoera eragin duen arazoari dagokion langilearen azken kotizazio-oinarriaren
% 30 gehituz lortzen da.
    Inola ere ez, zenbateko hori ezingo da izan langileak jasotako -osagarririk gabe- jasotako
pentsioaren % 45 baino txikiagoa izan.

                                                                                                 63
q) Laneko istripu edo laneko gaixotasun kasuetan:
    Pentsioak areagotu egingo da, hobenaren larritasunaren arabera, %30etik %50era lesio,
mutilazio edo itxuragabetasuna makina, artefaktu edo arauzko neurriak ez dituzten edo
gauzeztatuta edo kondizion txarretan dauden instalazio, zentru edo lantokietan gertatu
denean edo lanean segurtasun eta higiene neurririk, osasungarritasun edo lan bakoitzerako
egokitze neurririk (langilearen berezitasun, adin, sexu eta gainontzeko kondizioak kontuan
hartuz) errepearatu ez direnean.
    Errekargua kalkulatzeko, ezindua zainduko duenari ordaintzeko ezintasun handiko
 osagarria ez da kontuan hartuko. Errekargu hori enpresari arau-hauslearen ardura izango
da.
    • Kontingentzia arruntek eraginda, baliaezintasun handiko pentsioa jasotzeko aukera duen 65
        urte edo gehiagoko langileak, erretiroko pentsioa jasotzeko baldintzak betetzen ez dituelako.

       Aplikatuko den portzentajea, une bakoitzean, erretiro pentsioa jaso ahal izateko
       zehaztuta dagoen kotizatzeko gutxieneko aldiari dagokiona da.
   Egun, portzentaje hori % 50 da, eta pentsioaren oinarri arautzaileari aplikatuko zaio, ez
osagarriari.

                               1.3.4.2.2       Ordainketa



   •   Gaixotasun arrunt eta lanez kanpoko istripuetatik eratorritako pentsioak 14 ordainsaritan
       ordainduko dira, urteko hilabete bakoitzeko bat eta ekaineko eta azaroko hilekoekin

                                                                                                        64
dirutan ordainduko diren bi aparteko ordainsari urtero. Azken hauen zenbatekoa
        hilabete horiei dagozkien hileko arrunten zenbatekoaren berdina izango da.

    •   Lan istripu eta lan gaixotasunetik eratorritako pentsioak 12 ordainsaritan ordainduko dira
        aparteko ordainsariak hileko arruntetan proportzionalki zatituta daudelako eta
        pentsioaren oinarri arautzailearen kalkulua egiteko kontuan hartu direlako.

    •   Hileko gutxieneko zenbatekoak bermatuko dira eta hauen zenbatekoa onuradunak
        bere ardurapean ezkontiderik edukitzearen arabera aldatuko da.

    •  Ezintasun iraunkor absolutuagatiko eta elbarritasun handiagatiko pentsioak eta onuradunak
       65 urte betetzean izen aldaketa dela-eta eratorritako erretiro pentsioak, Pertsona Fisikoen
       Errentaren gaineko Zergaren (PFEZ) atxikipenetik salbu geldituko dira.
                      1.3.4.3                    Bateragarritasunak
2   Bateragarritasunak
    • Pentsioak ez du eragotziko ezinduaren egoerarekin bateragarriak diren eta
       berrikuspena egiterakoan lanerako gaitasunean aldaketarik sortzen ez dutela
       erakusten duten jardueretan aritzea, irabaziak lortzeko edota irabazi asmorik
       gabekoak badira ere.

    •   Gizarte Segurantzako erregimenen batean sar daitezkeen lanak burutzen badira, alta
        eman eta kotizatzeko obligazioa dago eta pentsiodunak erakunde kudeatzaileari
        jakinarazi beharko dio besteren edo norberaren konturako jarduera bat hasi duela.


                                                                                                     65
•   Obligazio hauek pentsioa onartu duen erakunde kudeatzailearen menpeko ezintasun
    iraunkorraren berrikuspen eskumenak kaltetu gabe bete behar dira.
                  2.1.1.1 Etetea / Iraungipena
•   Etendura / Iraungipena
•   Kentzea
•   Iraungipena

                        2.1.1.1.1        Kentzea



•   Onuradunak prestazioak jasotzeko eskubidea lortzeko edo mantentzeko iruzur egiten
    duenean.

•   Ezintasun iraunkorra onuradunaren zuhurtziagabetasun ausartegiagatik sortu edo
    larriagotu bada.

•   Ezintasun iraunkorra, aldi baterako ezintasun egoeran agindutako osasun
    tratamendua zentzuzko arrazoirik gabe ez onartzeagatik edo eteteagatik sortu edo
    larriagotu bada.

•   Onuradunak, zentzuzko arrazoirik gabe dagokion birregokitze eta errehabilitazio
    tratamendu edo prozesuak onartzen ez baditu edo eteten baditu.



                                                                                        66
2.1.1.1.2      Iraungipena



•   Ondorio bezala sendakuntza izango duen berrikuspenagatik.


•   Onuraduna hil delako.


•   Erretiro-pentsioa jaso nahi denean, pentsio honetarako eskubidea aitortzen delako


•   Erakunde kudeatzaileak ebatzitako ofiziozko berrikuspenagatik, ekintza hau legez
    baimenduta dagoen eta horrek sortzen duen pentsioa jasotzeko eskubidearen galera
    kasuetan.


                  2.1.1.2    Kudeaketa / Ordainketa

                            2.1.1.2.1    Kudeaketaz honako hauek arduratuko
                                     dira:
       o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), orokorrean.
       o   Itsasoko Gizarte Institutua (IGI), Itsasoko Erregimen Bereziko aplikazio
           eremuko langileak badira.

                                                                                        67
2.1.1.2.2      Ordainketaz honako hauek arduratuko
                                        dira:
          o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), edo bere kasuan, Itsasoko
              Gizarte Institutua (IGI), ezintasun iraunkorra gaixotasun arruntak edo lanez
              kanpoko istripuak sortu duenean.
          o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), ezintasun iraunkorra lan
              gaixotasunak sortu duenean
          o   Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala edo Gizarte Ssegurantzako Lan
              Istripu eta Gaixotasun Profesionalen Mutua, bere kasuan, laneko istripuak
              sortu duenan. Biziarteko pentsioen kasuetan, GSINa Mutuak pentsioaren
              kapital kostuaren egungo balioa aurretiaz adierazten duenean.

                     2.1.1.3 Eskaerak
   •   Eskariarekin batera aurkeztu beharreko agiriak
   •   Eskaeraren aurkezpena
   •   Eskaera-inprimakia

                            2.1.1.3.1     Eskariarekin            batera       aurkeztu
                                     beharreko agiriak


    Ondoren adierazitako dokumentuen jatorrizkoak eta kopiak aurkeztu behar dira, ondoren
konpultsatu ahal izateko (nola eta aurretik konpultsatuta ez dauden). Salbuespena nortasun
agiriak izango dira. Kasu horretan, jatorrizkoa aurkeztea nahikoa izango da.

                                                                                             68
r) KASU GUZTIETAN:
•   Eskatzailearen, legezko ordezkariaren eta eskaeran agertzen diren gainerako
    pertsonen nortasun ziurtagiria, indarrean dagoen ondorengo dokumentazioarekin:
        o Espainiarrek: Nortasun Agiri Nazionala (DNI ).
        o Espainian bizi diren edota bizi ez diren atzerritarrek: Pasaportea edo jatorrizko
            herrialdean indarrean den nortasun-agiria eta NIE (Atzerritarren Identifikazio
            Zenbakia) AEAT eskatutakoa, ordainketetarako.
•   Legezko ordezkaritzaren dokumentazio akreditatzailea; bestela, adingabeko
    eskatzailearen emantzipazioarena. Erakundeko tutorea bada,IFK/IFZ, Erakundearen
    tutoretza izendapena azaltzen den dokumentua eta Erakundearen ordezkaritza
    egiaztatzeko ziurtagiria.

                     s) GAIXOTASUN ARRUNTA BADA:
•   Azken hiru hilabeteetako kotizazioak ordaindu izana egiaztatzen duen agiria,
    ordaintzeko beharra izanez gero eta ezintasuna tarte horretan bertan gertatu bada.

                        t) LAN ISTRIPU EDO GAIXOTASUN PROFESIONALA
                            BADA:
• Laneko gaixotasunaren edota laneko istripuaren parte administratiboa.
• Aurreko urteko ordainsari errealen gaineko enpresaren ziurtagiria.
Beste dokumentu batzuk
• Autonomia Erkidego bakoitzeko Osasun Zerbitzu Publiko eskudunak egindako
    historial klinikoa, edo bestela, zerbitzu horretako Ikuskatzailetza medikoaren txostena,
    interesdunaren eskuetan badago.

                                                                                               69
•   Sei hile baino gehiagoko aborturik edo 24 ordu zituenean baino lehenago hildako
       seme-alabak izan dituenean, haren existentzia azaltzen den Erregistro Zibileko
       ziurtagiria.

                         u) OSASUN LAGUNTZAN SARTZEKO:
   •   Familia-liburua edota Erregistro Zibileko aktak, eskatzailearekin familiarteko lotura
       egiaztatzen dutenak.
   •   Eskatzailearekin elkarbizitza egiaztatzen duen Udalak igorri ziurtagiria (ez zaie
       ezkontideari eta seme-alabei eskatzen), funtzionarioari beharrezkoa iruditzen
       zaionean.
   •   Komunitate     Autonomoak    bidalitako   auto   judiziala edota   familiaren   harrera
       ziurtagiria.
   •   Banaketaren edota dibortzioaren ebazpen judiziala; bertan, adingabeko seme-alaben
       zaintza zehaztu beharko da, bai eta ezkontidearen edo ezkontide ohiaren pentsio
       konpentsatzailearen zenbatekoa edo elikagaiak seme-alabei ematekoa ere, hala
       balegokio.
   •   Atzerritarrak
       Espainian bizi ohi direla egiaztatzen duen Udaleko errolda ziurtagiria edo egoitza-
       txartela, funtzionarioak beharrezkoa dela uste duenean.
   Dokumentazio hau Gizarte Segurantzaren Harreman eta Argibideetarako edozein
zentrotan aurkez daiteke.



                                                                                                 70
2.1.1.4   Oinarrizko araudia

                          2.1.1.4.1      Regulación de la prestación
•   Decreto de 22 de junio de 1956, por el que se aprueba el reglamento para aplicación del
    Texto Refundido de la legislación de accidentes de trabajo. (Capítulo v).
•   Decreto 3158/1966, de 23 de diciembre, por el que se aprueba el Reglamento General
    que determina la cuantía de las prestaciones económicas del Régimen General de la
    Seguridad Social y condiciones para el derecho a las mismas.
•   Decreto 1646/1972, de 23 de junio, para la aplicaclón de la Ley 24/1972, de 21 de junio,
    en materia de prestaciones del Régimen General de la Seguridad Social.
•   Decreto 2957/1973, de 16 de noviembre, sobre cómputo recíproco de cotizaciones en el
    sistema de la seguridad social.
•   Real Decreto 1799/1985, de 2 de octubre, para la aplicación de la Ley 26/1985, de 31 de
    julio, en la materia de racionalización de las pensiones de jubilación e incapacidad
    permanente.
•   Real Decreto 691/1991, de 12 de abril, sobre cómputo reciproco de cuotas entre
    regímenes de seguridad social.
•   Real Decreto 480/1993, de 2 de abril, por el que se integra en el Régimen General de la
    Seguridad Social el Régimen Especial de la Seguridad Social de los funcionarios de la
    Administración Local.
•   Real Decreto 1647/1997, de 31 de octubre, por el que se desarrollan determinados
    aspectos de la Ley 24/1997, de 15 de julio, de consolidación y racionalización del
    sistema de la Seguridad Social.

                                                                                               71
•   Real Decreto 4/1998, de 9 de enero, sobre revalorización de las pensiones del sistema
    de la seguridad social para 1998. (disposición adicional undécima).
•   Real Decreto 1132/2002, de 31 de octubre, de desarrollo de determinados preceptos de
    la Ley 35/2002, de 12 de julio, de medidas para el establecimiento de un sistema de
    jubilación gradual y flexible.
•   Real Decreto 1131/2002, de 31 de octubre, por el que se regula la Seguridad Social de
    los trabajadores contratados a tiempo parcial, así como de la jubilación parcial.
•   Orden de 15 de abril de 1969 por la que se establecen normas para la aplicación y
    desarrollo de las prestaciones por invalidez en el Régimen General de la Seguridad
    Social.
•   Orden de 31 de julio de 1972 por la que se dictan normas de aplicacion y desarrollo del
    Decreto 1646/1972, de 23 de junio, en materia de prestaciones del Regimen General de
    la Seguridad Social.
•   Orden TAS/4033/2004, de 25 de noviembre, por la que se establece la situación
    asimilada a la de alta en el sistema de la seguridad social, a efectos de pensiones, de los
    trabajadores afectados por el síndrome del aceite tóxico.
•   Resolución de 14-2-1974, de la D.Gral. de la S.S., interpretativa del apartado e) del art.
    40 de la Orden de 15-4-1969, por la que se establecen normas para la aplicación y
    desarrollo de las prestaciones por invalidez en el Reg.Gral. de la S.S.
•   Resolución de 22 de mayo de 1986, de la Secretaría General para la Seguridad Social,
    sobre reconocimiento del incremento del 20% de la base reguladora a los pensionistas
    de incapacidad permanente total cuando cumplen la edad de 55 años.

                                                                                                  72
•   Resolución de 11-4-1990, de la Secretaría Gral. para la S.S., por la que se fijan criterios
    para la aplicación del complemento del 20% a reconocer a los pensionistas de invalidez
    permanente total para la profesión habitual, mayores de 55 años.
•   Resolución de 25 de marzo de 1992, de la Dirección General de Ordenación Jurídica y
    Entidades Colaboradoras de la Seguridad Social. Improcedencia de la declaración de
    lnvalidez Permanente cuando no exista derecho a prestación económica.
•   Resolución de 15-11-1996, de la D. Gral. de Ord. de la S.S., sobre cálculo de la base reg.
    de las pensiones de viudedad y orfandad cuando el causante fallece una vez iniciado
    el procedimiento para la declaración de IP, encontrándose en situación de IT o..
•   Resolución de 21-1-1998, de la D. Gral. de Ord. de la S.S.por la que se establece criterio
    sobre la posibilidad de reconocimiento a trabajadores que tengan cumplidos 65 años
    de edad deI incremento deI 20 % de la b.reg. de la pensión.
•   Resolución de 17-7-1998, de la D.Gral. de Ord. de la S.S., por la que se establece criterio
    sobre la interpretación que debe darse a la disp. adic. 11ª del R. Dto. 4/1998, de 9-1,
    sobre el cálculo de la base reg. de las prest. derivadas de cont. profes.

                          2.1.1.4.2      Gestión. Procedimiento.
•   Real Decreto 2609/1982, de 24 de septiembre, sobre evaluación y declaración de las
    situaciones de incapacidad permanente en la Seguridad Social.
•   Real Decreto 1071/1984, de 23 de mayo, por el que se modifican diversos aspectos en
    la normativa vigente en materia de incapacidad permanente en la Seguridad Social.
•   Real Decreto 1300/1995, de 21 de julio, por el que se desarrolla, en materia de
    incapacidades laborales del Sistema de la Seguridad Social, la Ley 42/1994, de 30 de
    diciembre, de medidas fiscales, administrativas y de orden social.

                                                                                                  73
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna
7. elbarritasuna

More Related Content

More from planesdeigualdad

Movimientos del cuello
Movimientos del cuelloMovimientos del cuello
Movimientos del cuello
planesdeigualdad
 
D....guía buenas prácticas pio...ccoo...2009
D....guía buenas prácticas pio...ccoo...2009D....guía buenas prácticas pio...ccoo...2009
D....guía buenas prácticas pio...ccoo...2009
planesdeigualdad
 
C...guío seguimiento y evaluación pio...ccoo
C...guío seguimiento y evaluación pio...ccooC...guío seguimiento y evaluación pio...ccoo
C...guío seguimiento y evaluación pio...ccoo
planesdeigualdad
 
B...guía pio ccoo
B...guía pio ccooB...guía pio ccoo
B...guía pio ccoo
planesdeigualdad
 
A...guía diagnóstico...ccoo
A...guía diagnóstico...ccooA...guía diagnóstico...ccoo
A...guía diagnóstico...ccoo
planesdeigualdad
 
A1...guía diagnóstico pio ccoo +++++
A1...guía diagnóstico pio ccoo +++++A1...guía diagnóstico pio ccoo +++++
A1...guía diagnóstico pio ccoo +++++
planesdeigualdad
 
F...l.o.3 2007....lie...guía
F...l.o.3 2007....lie...guíaF...l.o.3 2007....lie...guía
F...l.o.3 2007....lie...guía
planesdeigualdad
 
E...guía corresponsabilidad
E...guía corresponsabilidadE...guía corresponsabilidad
E...guía corresponsabilidad
planesdeigualdad
 
10 acogida pdi
10 acogida pdi10 acogida pdi
10 acogida pdi
planesdeigualdad
 
Unidad 2.pdf
Unidad 2.pdfUnidad 2.pdf
Unidad 2.pdf
planesdeigualdad
 
Tareas ss 2012 2013
Tareas ss 2012 2013Tareas ss 2012 2013
Tareas ss 2012 2013
planesdeigualdad
 
Tareas pio 2012 2013
Tareas pio 2012 2013Tareas pio 2012 2013
Tareas pio 2012 2013
planesdeigualdad
 
Sistema de evaluación 2012 2013
Sistema de evaluación 2012 2013Sistema de evaluación 2012 2013
Sistema de evaluación 2012 2013
planesdeigualdad
 
The magic-check-es
The magic-check-esThe magic-check-es
The magic-check-es
planesdeigualdad
 
Piense y hagase_rico%20_pdf.pdf
Piense y hagase_rico%20_pdf.pdfPiense y hagase_rico%20_pdf.pdf
Piense y hagase_rico%20_pdf.pdf
planesdeigualdad
 
Ssii...guía docente...2012
Ssii...guía docente...2012Ssii...guía docente...2012
Ssii...guía docente...2012
planesdeigualdad
 
Ssi...guía docente....2012 2013
Ssi...guía docente....2012 2013Ssi...guía docente....2012 2013
Ssi...guía docente....2012 2013
planesdeigualdad
 
Guía docente....planes de igualdad...2012 2013
Guía docente....planes de igualdad...2012 2013Guía docente....planes de igualdad...2012 2013
Guía docente....planes de igualdad...2012 2013
planesdeigualdad
 
2. desempleo...practica laboral y ss. vol.4 pp.209 299
2. desempleo...practica laboral y ss. vol.4 pp.209 2992. desempleo...practica laboral y ss. vol.4 pp.209 299
2. desempleo...practica laboral y ss. vol.4 pp.209 299
planesdeigualdad
 
1. i.pte.....practica laboral y ss. vol.3 pp.239 459
1. i.pte.....practica laboral y ss. vol.3 pp.239 4591. i.pte.....practica laboral y ss. vol.3 pp.239 459
1. i.pte.....practica laboral y ss. vol.3 pp.239 459planesdeigualdad
 

More from planesdeigualdad (20)

Movimientos del cuello
Movimientos del cuelloMovimientos del cuello
Movimientos del cuello
 
D....guía buenas prácticas pio...ccoo...2009
D....guía buenas prácticas pio...ccoo...2009D....guía buenas prácticas pio...ccoo...2009
D....guía buenas prácticas pio...ccoo...2009
 
C...guío seguimiento y evaluación pio...ccoo
C...guío seguimiento y evaluación pio...ccooC...guío seguimiento y evaluación pio...ccoo
C...guío seguimiento y evaluación pio...ccoo
 
B...guía pio ccoo
B...guía pio ccooB...guía pio ccoo
B...guía pio ccoo
 
A...guía diagnóstico...ccoo
A...guía diagnóstico...ccooA...guía diagnóstico...ccoo
A...guía diagnóstico...ccoo
 
A1...guía diagnóstico pio ccoo +++++
A1...guía diagnóstico pio ccoo +++++A1...guía diagnóstico pio ccoo +++++
A1...guía diagnóstico pio ccoo +++++
 
F...l.o.3 2007....lie...guía
F...l.o.3 2007....lie...guíaF...l.o.3 2007....lie...guía
F...l.o.3 2007....lie...guía
 
E...guía corresponsabilidad
E...guía corresponsabilidadE...guía corresponsabilidad
E...guía corresponsabilidad
 
10 acogida pdi
10 acogida pdi10 acogida pdi
10 acogida pdi
 
Unidad 2.pdf
Unidad 2.pdfUnidad 2.pdf
Unidad 2.pdf
 
Tareas ss 2012 2013
Tareas ss 2012 2013Tareas ss 2012 2013
Tareas ss 2012 2013
 
Tareas pio 2012 2013
Tareas pio 2012 2013Tareas pio 2012 2013
Tareas pio 2012 2013
 
Sistema de evaluación 2012 2013
Sistema de evaluación 2012 2013Sistema de evaluación 2012 2013
Sistema de evaluación 2012 2013
 
The magic-check-es
The magic-check-esThe magic-check-es
The magic-check-es
 
Piense y hagase_rico%20_pdf.pdf
Piense y hagase_rico%20_pdf.pdfPiense y hagase_rico%20_pdf.pdf
Piense y hagase_rico%20_pdf.pdf
 
Ssii...guía docente...2012
Ssii...guía docente...2012Ssii...guía docente...2012
Ssii...guía docente...2012
 
Ssi...guía docente....2012 2013
Ssi...guía docente....2012 2013Ssi...guía docente....2012 2013
Ssi...guía docente....2012 2013
 
Guía docente....planes de igualdad...2012 2013
Guía docente....planes de igualdad...2012 2013Guía docente....planes de igualdad...2012 2013
Guía docente....planes de igualdad...2012 2013
 
2. desempleo...practica laboral y ss. vol.4 pp.209 299
2. desempleo...practica laboral y ss. vol.4 pp.209 2992. desempleo...practica laboral y ss. vol.4 pp.209 299
2. desempleo...practica laboral y ss. vol.4 pp.209 299
 
1. i.pte.....practica laboral y ss. vol.3 pp.239 459
1. i.pte.....practica laboral y ss. vol.3 pp.239 4591. i.pte.....practica laboral y ss. vol.3 pp.239 459
1. i.pte.....practica laboral y ss. vol.3 pp.239 459
 

7. elbarritasuna

  • 1. 7. ELBARRITASUNA Amaya Martínez de Viérgol Lanzagorta Irakaslea.
  • 2. K Kontzeptua Mailak Prestazioak K ' K  K  K K K ' /yKd ^hE ZZhEd K^ ^hE 'hEd E ^ ZdK Z h/ Regulación de la prestación Gestión. Procedimiento. K ' K 2
  • 3. K ' K  K W W K : K  W / / K K ^h 'hd/d E ' /yKd ^hE ZZhEd 3
  • 4. E /^dZ/Wh K ' /yKd ^hE WZK^/KE K^ ^hE 'hEd E ^ ZdK K K ' ' K K  K K K / / K K ^h 'hd/d E ' /yKd ^hE ZZhEd E /^dZ/Wh K ' /yKd ^hE WZK^/KE K^ ^hE 'hEd E ^ ZdK 4
  • 5. K Z ' W K ' K  K  K K / / K K ^h 'hd/d E ' /yKd ^hE ZZhEd E /^dZ/Wh K ' /yKd ^hE WZK^/KE K^ ^hE 'hEd E ^ ZdK K Z ' W 5
  • 6. Kalifikazioa eta berrikuspena Izendapen berria Oinarrizko araudia E / 'W E K 6
  • 7. K / D K  /   K ' ^ ' ^ , 7
  • 8. 1 Erregimen Orokorra 1.1 KONTZEPTUA • Agindutako tratamendua jaso eta medikuaren alta hartu ondoren, bere lanerako gaitasuna murriztu edo baliogabetzen duten murrizketa anatomiko eta funtzional larri, zehaztapen objektiboko eta ia behin betikoak dituen langileari bizitza guztirako ematen zaion Ezintasun Iraunkorreko (EI) egoera da. Kalifikazio hori ez du eragotziko ezinduak lan egiteko gaitasuna berreskuratzeak, aukera hori aurreikusterik ez dagoenean edo epe luzean denean. Hark dituen muga anatomikoek edo funtzionalek, interesduna Gizarte Segurantzaren afiliazioaren datan, ez dute EI egoera onartzea eragotziko, ezinduei dagokienean eta, afiliazioa egin ondoren, murrizketa horiek larriagotu direnean, berez edo hainbat lesio edo gaixotasun berri gehitzen zaienean, interesdunak afiliatu zenean zuen lan egiteko gaitasuna murriztu edo deuseztu denean. Ez da beharrezkoa izango alta medikua EI baloratzeko behin betiko ondorioak dituenean. • EI gisa tratatuko da, baita ere, kalifikatuko den mailan, Aldi Bateko Ezintasun (ABI) egoera haren gehienezko iraupenean zehar, tratamendu medikua behar izanez gero lanean berriz hasteko langilearen osasuna hobetzeko asmoarekin, interesdunaren egoera klinikoa dela eta sailkapen hori atzeratzea komenigarria denean (ezingo dira adierazitako ABE hori hasi eta hurrengo 24 hileak gainditu). Kasu horretan, ezingo da EI egoeran sartu hari dagokion kalifikazioa bidezkoa izan arte. 8
  • 9. EI aldi baterako ezintasun egoeraren ondorioz izan daiteke, ABE horren babesa ez dutenetan ezik, bai hark estaltzen duen alta moduko egoera batean dagoelako, bai egoera berean dauden besteen konturako lanean dauden langileen bezalako egoeran daudelako edo altarik gabeko ABE egoeran sartzera doazenean. 1.2 MAILAK • Ezintasun iraunkor partziala ohiko lanbiderako: Totalaren gradura iritsi gabe, langileari lanbidean funtsezko jarduerak egitea erabat eragozten ez diona, ohiko eraginkortasunaren %33 baino gutxiagoko ezintasuna eragiten diona. • Ezintasun iraunkor osoa ohiko lanbiderako. Langilea bere ohiko lanbidean funtsezko jarduerak edo guztiak egitea ezintzen duena, beti ere beste lanbideren bat egin dezakeelarik. • Erabateko ezintasun iraunkorra lan guztietarako: Lanbide orotarako ezgaitzat hartzen da langilea. • Ezgaitasun handia: Anatomia edo funtzio galeren eraginezko ezintasun iraunkorra. Beste pertsona baten laguntza behar da bizitzako jarduera oinarrizkoenak egiteko, hala nola, janzteko, mugitzeko, jateko edo antzeko gauzetarako. Ezintasun iraunkorraren gradu horietako bakoitzak eskubidea emango du, kasuak kasu, ezintasun iraunkorreko laguntza ekonomikoa jasotzera. 9
  • 10. 1.3 PRESTAZIOAK Ezgaitasun iraunkorra sailkatzen den maila bakoitzak dagokion sari ekonomikoa sortzen du. 1.3.1 Ezintasun iraunkor partziala. Erabateko mailara iritsi gabe, langileari lanbidean funtsezko jarduerak egitea erabat eragozten ez diona, ohiko eraginkortasunaren %33 baino gutxiagoko ezintasuna eragiten diona. • Onuradunak / baldintzak • Altaren pareko egoerak • Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak • Zenbatekoa / Ordainketa • Bateragarritasunak • Kudeaketa /Ordainketa • Eskaerak • Oinarrizko araudia 1.3.1.1 Onuradunak / baldintzak Ezintasun iraunkor partzialeko egoeran diren Erregimen Orokorreko langileak, edozein delarik ere eragin duen kontingentzia, betiere ondokobaldintzak betetzen badituzte: 10
  • 11. Egintza-eragilearen datan 65 urte baino gutxiago izatea, Sistemaren kontribuzio mailako erretiroko pentsioa jasotzeko eskatutako baldintzak ez betetzea, eta betiere ezintasuna kontingentzia arruntek eragindakoa izatea. • Afiliatuta eta alta edo altaren pareko egoeran izatea. Ezintasuna lan-istripuak edo laneko gaixotasunak eragindakoa bada, langileak eskubide osoko afiliatu eta altan hartuko dira, nahiz eta enpresariak bere betebeharrak bete ez. Alta bereziko egoeratzat joko dira legezko greba edo ugazaben itxiera. Merkataritza, artista eta zezenketetako profesionalen kasuan, horrez gain, kontingentzia gertatu datan kuoten ordainketan egunean izatea eskatuko da. Kuoten ordainketan egunean egon ezean, betiere beharrezko kuotek gabealdiari eragiten ez badiote, egunean jartzeko agindua luzatuko da eta prestazioa jasotzeko, ordaindu beharo dira. • Kotizazioaren aurretiazko epealdia estalita izatea, ezintasuna gaixotasun arruntak eragindakoa bada: o Kotizazioaren 1800 egun, ezintasun iraunkorra eragiten duen eta aldi baterako ezintasuna iraungi den data aurreko 10 urteetan. Lanaldi partzialeko, txandako eta aldizkako langile finkoen kasuan, dagozkien kotizazio-epeak egiaztatzeko, lan egindako orduen araberako kotizazioak zenbatuko dira, ohikoak zein osagarriak, eta baliokidetasuna kotizazioaren egun teorikoetan kalkulatuko da. 11
  • 12. 1. Benetan lan egindako orduen kopurua zati 5 egingo da, urteko 1826 orduen egunekoaren parekoa. 2. 10 urteko epe hori, 1800 egunak barne izan behar direnekoa, edo hala badagokio, jardueraren ohiko lanaldiaren arabera benetan lan egindako lanaldia murrizten den proportzio berean handituko da 3. Eguneko frakzioa, hala badagokio, egun osoaren pareko joko da. Ez da kotizazioaren aurretiazko epealdirik eskatuko, ezintasuna istripuak, lan-istripuak zein lanez kanpokoak, edo laneko gaixotasunak eragindako bada. IGO 1.3.1.2 Altaren pareko egoerak • langabezia sorospenkoa, totala eta sorospenkoa, eta laguntzazko edo ordaindutakoaren araberako prestazioa behin amaitutakoan nahi gabeko langabezikoa, enplegu-bulegoan langabetu gisa inskripzioa mantentzen den bitartean. • Lan-kontratua bukatu aurretik gozatu ez diren urteko ordaindutako oporrei dagokien epean langileak duen egoera. • Nahitaezko eszedentzia. • Langilea seme-alaba, adingabeko atotsi edo beste familiartekoen zainketarako eszedentzian den epea LGSS en 180 artikuluak benetako kotizazio epetzat jotakoa baino handiagoa denean. • Enpresak lurralde nazionaletik kanpora lekualdatzen duen langilea. • Hitzarmen berezia izenpetzen denean, bere mota ezberdinetan. 12
  • 13. Sasoiko-lanen arteko jardun gabeko epeak. • Amnistiaren urriaren 15eko 46/1977 Legeak biltzen dituen espetxe-epealdiak, ekainaren 8ko 18/1984 Legeak arautu eran. • Lan gaixotasun arriskua izan zezaketen lanpostuetan lan egin izan ondoren alta egoeran edo antzekoan ez dauden langileak eta gertaera horiengatik ezintasun iraunkorren bat aitor daitekeenerako. • Erretiro aurreratuaren laguntza baliokidea eta ohiko erretiroa baino lehenagokoa jasotzeko epealdiak. • Behin lan-kontratuta iraungi ostean, jarraitzen duen aldi baterako ezintasun egoera. • Behin lan-kontratua iraungita edo langabeziagatiko prestazioa jaso bitartean irauten duen amatasun edo aitatasun egoera. • Aldi baterako ezintasunaren efektuen luzapena. • Artisten eta zezenketako profesionalen kasuan, urte natural bakoitzean kotizatutzat jotzen diren egunak beren kotizazioa erregulatzen duen araudia aplikatuta, baldin eta ez badatoz bat zerbitzu prestaziokoekin. • Sindrome toxikoak eragindako langileen kasuan, kausa hura zela medio lan jarduera edo jarduera profesionala utzi beharrean izan zirenak eta aipatutako jarduera berriro ere egin ezin izan dutenak Gizarte Segurantzaren sistemako erregimenen batean alta emanda egonik , asimilatutako egoera ulertuko da jarduera utzi zuen garaian langilea zegoen erregimena kontuan hartutaeta gertakari arruntentzako. • Lan kontratua eteteko aldia, genero indarkeriaren biktima delako lanpostua uztera behartuta dagoen emakume langilearen erabakiagatik. IGO 13
  • 14. 1.3.1.3 Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak • Gertaera eragilea: Aldi baterako ezintasunetik eratorritako ezintasun iraunkorra, berau sortu duen aldi baterako ezintasuna igaro denean sortu bada, epea bukatu delako edo ezintasun iraunkorra dagoela dioen medikuaren alta egin delako, gertaera eragilea ezintasun iraunkorra bukatzean gertatu dela ulertuko da. Ezintasun iraunkorra aldi baterako ezintasunaren aurretik egon ez bada edo bukatu ez bada, gertaera eragilea Ezintasunak Baloratzeko Taldearen (EBT) irizpen proposamena egindakoan sortu dela ulertuko da. • Ondorio ekonomikoak: prestazioa dagokion ebazpenaren ondoren ordainduko da dirutan. IGO 1.3.1.4 Zenbatekoa / Ordainketa 1.3.1.4.1 Zenbatekoa • Prestazioa kalte-ordain bat da, oroharreko zenbatekoan. 14
  • 15. Kalte-ordainaren zenbatekoa aldi baterako ezintasun subsidioa kalkulatzeko erabilitako eta jatorrian duen oinarri arautzailearen 24 hileko ordainsariren berdina da. • Aldez aurreko aldi baterako ezintasunik ez den kasuetan, onuradunak hartarako estaldurarik ez zuelako, oinarri arautzaile gisa hartuko da aldi baterako ezintasunerako egokitu behar zitzaiona, hartarako eskubidea izan balu. 1.3.1.4.2 Ordainketa: • Ordainketa bakarra eginda ordaintzen da. • Gutxieneko zenbatekoak bermatzen dira ezintasun iraunkor partzialen kasuetan; ezintasuna Laneko Istripuen Araudiaren babesean kasusatuko da (Dekretu bidez onartua 56-6-22an), onuradunak 65 urte betetzen dituenean. • Zergei lotuta dago prestazioa, Pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren (PFEZ) arau erregulatzaileek ezarrita bezala, eta, dagokionean, erretentzio sistema orokorraren pean dago zergaren kontura. IGO 1.3.1.5 Bateragarritasunak • Besteren edo norberaren konturako edozein lan jarduerarekin bateragarria da. 15
  • 16. Egiten ari zen lana mantentzearekin bateragarria da. IGO 1.3.1.6 Kudeaketa /Ordainketa 1.3.1.6.1 Kudeaketaz honako hauek arduratuko dira: o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), orokorrean. o Itsasoko Gizarte Institutua (IGI), Itsasoko Erregimen Bereziko aplikazio- eremuko langileak badira. 1.3.1.6.2 Ordainketaz honako hauek arduratuko dira: o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), edo bere kasuan, Itsasoko Gizarte Institutua (IGI), ezintasun iraunkorra gaixotasun arruntak edo lanez kanpoko istripuak sortu duenean. 16
  • 17. o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), ezintasun iraunkorra lan gaixotasunak sortu duenean. o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala edo Gizarte Ssegurantzako Lan Istripu eta Gaixotasun Profesionalen Mutua, bere kasuan, laneko istripuak sortu duenan. 1.3.1.7 Eskaerak • Eskariarekin batera aurkeztu beharreko agiriak • Eskaeraren aurkezpena • Eskaera-inprimakia 1.3.1.7.1 Eskariarekin batera aurkeztu beharreko agiriak Ondoren adierazitako dokumentuen jatorrizkoak eta kopiak aurkeztu behar dira, ondoren konpultsatu ahal izateko (nola eta aurretik konpultsatuta ez dauden). Salbuespena nortasun agiriak izango dira. Kasu horretan, jatorrizkoa aurkeztea nahikoa izango da. KASU GUZTIETAN: • Eskatzailearen, legezko ordezkariaren eta eskaeran agertzen diren gainerako pertsonen nortasun ziurtagiria, indarrean dagoen ondorengo dokumentazioarekin: o Espainiarrek: Nortasun Agiri Nazionala (DNI ). 17
  • 18. o Espainian bizi diren edota bizi ez diren atzerritarrek: Pasaportea edo jatorrizko herrialdean indarrean den nortasun-agiria eta NIE (Atzerritarren Identifikazio Zenbakia) AEAT eskatutakoa, ordainketetarako. • Legezko ordezkaritzaren dokumentazio akreditatzailea; bestela, adingabeko eskatzailearen emantzipazioarena. Erakundeko tutorea bada,IFK/IFZ, Erakundearen tutoretza izendapena azaltzen den dokumentua eta Erakundearen ordezkaritza egiaztatzeko ziurtagiria. a) GAIXOTASUN ARRUNTA BADA: • Azken hiru hilabeteetako kotizazioak ordaindu izana egiaztatzen duen agiria, ordaintzeko beharra izanez gero eta ezintasuna tarte horretan bertan gertatu bada. LAN ISTRIPU EDO GAIXOTASUN PROFESIONALA BADA: • Laneko gaixotasunaren edota laneko istripuaren parte administratiboa. • Aurreko urteko ordainsari errealen gaineko enpresaren ziurtagiria. Beste dokumentu batzuk • Autonomia Erkidego bakoitzeko Osasun Zerbitzu Publiko eskudunak egindako historial klinikoa, edo bestela, zerbitzu horretako Ikuskatzailetza medikoaren txostena, interesdunaren eskuetan badago. • Sei hile baino gehiagoko aborturik edo 24 ordu zituenean baino lehenago hildako seme-alabak izan dituenean, haren existentzia azaltzen den Erregistro Zibileko ziurtagiria. 18
  • 19. b) OSASUN LAGUNTZAN SARTZEKO: • Familia-liburua edota Erregistro Zibileko aktak, eskatzailearekin familiarteko lotura egiaztatzen dutenak. • Eskatzailearekin elkarbizitza egiaztatzen duen Udalak igorri ziurtagiria (ez zaie ezkontideari eta seme-alabei eskatzen), funtzionarioari beharrezkoa iruditzen zaionean. • Komunitate Autonomoak bidalitako auto judiziala edota familiaren harrera ziurtagiria. • Banaketaren edota dibortzioaren ebazpen judiziala; bertan, adingabeko seme-alaben zaintza zehaztu beharko da, bai eta ezkontidearen edo ezkontide ohiaren pentsio konpentsatzailearen zenbatekoa edo elikagaiak seme-alabei ematekoa ere, hala balegokio. • Atzerritarrak Espainian bizi ohi direla egiaztatzen duen Udaleko errolda ziurtagiria edo egoitza- txartela, funtzionarioak beharrezkoa dela uste duenean. Dokumentazio hau Gizarte Segurantzaren Harreman eta Argibideetarako edozein zentrotan aurkez daiteke. 1.3.1.8 ARAUDIA 1.3.1.8.1 Regulación de la prestación • Decreto de 22 de junio de 1956, por el que se aprueba el reglamento para aplicación del Texto Refundido de la legislación de accidentes de trabajo. (Capítulo v). 19
  • 20. Decreto 3158/1966, de 23 de diciembre, por el que se aprueba el Reglamento General que determina la cuantía de las prestaciones económicas del Régimen General de la Seguridad Social y condiciones para el derecho a las mismas. • Decreto 1646/1972, de 23 de junio, para la aplicaclón de la Ley 24/1972, de 21 de junio, en materia de prestaciones del Régimen General de la Seguridad Social. • Decreto 2957/1973, de 16 de noviembre, sobre cómputo recíproco de cotizaciones en el sistema de la seguridad social. • Real Decreto 1799/1985, de 2 de octubre, para la aplicación de la Ley 26/1985, de 31 de julio, en la materia de racionalización de las pensiones de jubilación e incapacidad permanente. • Real Decreto 691/1991, de 12 de abril, sobre cómputo reciproco de cuotas entre regímenes de seguridad social. • Real Decreto 480/1993, de 2 de abril, por el que se integra en el Régimen General de la Seguridad Social el Régimen Especial de la Seguridad Social de los funcionarios de la Administración Local. • Real Decreto 1647/1997, de 31 de octubre, por el que se desarrollan determinados aspectos de la Ley 24/1997, de 15 de julio, de consolidación y racionalización del sistema de la Seguridad Social. • Real Decreto 4/1998, de 9 de enero, sobre revalorización de las pensiones del sistema de la seguridad social para 1998. (disposición adicional undécima). 20
  • 21. Real Decreto 1132/2002, de 31 de octubre, de desarrollo de determinados preceptos de la Ley 35/2002, de 12 de julio, de medidas para el establecimiento de un sistema de jubilación gradual y flexible. • Real Decreto 1131/2002, de 31 de octubre, por el que se regula la Seguridad Social de los trabajadores contratados a tiempo parcial, así como de la jubilación parcial. • Orden de 15 de abril de 1969 por la que se establecen normas para la aplicación y desarrollo de las prestaciones por invalidez en el Régimen General de la Seguridad Social. • Orden de 31 de julio de 1972 por la que se dictan normas de aplicacion y desarrollo del Decreto 1646/1972, de 23 de junio, en materia de prestaciones del Regimen General de la Seguridad Social. • Orden TAS/4033/2004, de 25 de noviembre, por la que se establece la situación asimilada a la de alta en el sistema de la seguridad social, a efectos de pensiones, de los trabajadores afectados por el síndrome del aceite tóxico. • Resolución de 14-2-1974, de la D.Gral. de la S.S., interpretativa del apartado e) del art. 40 de la Orden de 15-4-1969, por la que se establecen normas para la aplicación y desarrollo de las prestaciones por invalidez en el Reg.Gral. de la S.S. • Resolución de 22 de mayo de 1986, de la Secretaría General para la Seguridad Social, sobre reconocimiento del incremento del 20% de la base reguladora a los pensionistas de incapacidad permanente total cuando cumplen la edad de 55 años. 21
  • 22. Resolución de 11-4-1990, de la Secretaría Gral. para la S.S., por la que se fijan criterios para la aplicación del complemento del 20% a reconocer a los pensionistas de invalidez permanente total para la profesión habitual, mayores de 55 años. • Resolución de 25 de marzo de 1992, de la Dirección General de Ordenación Jurídica y Entidades Colaboradoras de la Seguridad Social. Improcedencia de la declaración de lnvalidez Permanente cuando no exista derecho a prestación económica. • Resolución de 15-11-1996, de la D. Gral. de Ord. de la S.S., sobre cálculo de la base reg. de las pensiones de viudedad y orfandad cuando el causante fallece una vez iniciado el procedimiento para la declaración de IP, encontrándose en situación de IT o.. • Resolución de 21-1-1998, de la D. Gral. de Ord. de la S.S.por la que se establece criterio sobre la posibilidad de reconocimiento a trabajadores que tengan cumplidos 65 años de edad deI incremento deI 20 % de la b.reg. de la pensión. • Resolución de 17-7-1998, de la D.Gral. de Ord. de la S.S., por la que se establece criterio sobre la interpretación que debe darse a la disp. adic. 11ª del R. Dto. 4/1998, de 9-1, sobre el cálculo de la base reg. de las prest. derivadas de cont. profes. 22
  • 23. 1.3.1.8.2 Gestión. Procedimiento. • Real Decreto 2609/1982, de 24 de septiembre, sobre evaluación y declaración de las situaciones de incapacidad permanente en la Seguridad Social. • Real Decreto 1071/1984, de 23 de mayo, por el que se modifican diversos aspectos en la normativa vigente en materia de incapacidad permanente en la Seguridad Social. • Real Decreto 1300/1995, de 21 de julio, por el que se desarrolla, en materia de incapacidades laborales del Sistema de la Seguridad Social, la Ley 42/1994, de 30 de diciembre, de medidas fiscales, administrativas y de orden social. • Real Decreto 1993/1995, de 7 de diciembre, por el que se aprueba el Reglamento sobre colaboración de las Mutuas de Accidente de Trabajo y Enfermedades Profesionales de la Seguridad Social. • Real Decreto 1299/2006, de 10 de noviembre, por el que se aprueba el cuadro de enfermedades profesionales en el sistema de la Seguridad Social y se establecen criterios para su notificación y registro. • Real Decreto 38/2010, de 15 de enero, por el que se modifica el Reglamento sobre colaboración de las MATEPSS, aprobado por el Real Decreto 1993/1995, de 7/12. • Orden de 16 de diciembre de 1987 por la que se establecen nuevos modelos para la notificación de accidentes de trabajo y se dan instrucciones para su cumplimentación y tramitación. 23
  • 24. Orden de 18 de enero de 1996 para la aplicación y desarrollo del Real Decreto 1300/1995, de 21 de julio, sobre incapacidades laborales del Sistema de la Seguridad Social. • Orden TAS/4054/2005, de 27 de diciembre, por la que se desarrollan los criterios técnicos para la liquidación de capitales coste de pensiones y otras prestaciones periódicas de la Seguridad Social. • Orden TAS/1/2007, de 2 de enero, por la que se establece el modelo de parte de enfermedad profesional, se dictan normas para su elaboración y transmisión y se crea el correspondiente fichero de datos personales. • Resolución de 2-11-1992, de la D. Gral. de OJ y EE CC de la Seg.Social, acerca de la obligación de comunicar el alta y de cotizar a la S. S. respecto de aquellos pensionistas por IPA o GI que realicen trabajos que den lugar a la inclusión en la S.S. • Resolución de 27 de mayo de 2009, de la DG de Ordenación de la SS, sobre cálculo de capitales coste y sobre constitución por las MATEPSS del capital coste correspondiente a determinadas prestaciones derivadas de enfermedades profesionales. • Resolución de 21-10-2009, de la S. de E. de la SS. Instrucciones para la compensación de gastos de transporte en los casos de asist. sanitaria derivada de riesgos profesionales y de comparecencias para la realización de exámenes o valoraciones médicas 24
  • 25. 1.3.2 Ezintasun iraunkor totala Langilea ohiko lanbidean funtsezko jarduerak edo guztiak egitea ezintzen duena, beti ere beste lanbideren bat egin dezakeelarik. 1.3.2.1 Onuradunak / Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak • Onuradunak / baldintzak • Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak 1.3.2.1.1 Onuradunak / baldintzak Ezintasun iraunkor osoko egoeran diren Erregimen Orokorreko langileak, edozein delarik ere eragin duen kontingentzia, betiere ondokobaldintzak betetzen badituzte: • Egintza-eragilearen datan 65 urte baino gutxiago izatea, Sistemaren kontribuzio mailako erretiroko pentsioa jasotzeko eskatutako baldintzak ez betetzea, eta betiere ezintasuna kontingentzia arruntek eragindakoa izatea. • Afiliatuak eta Altan egotea edo altari asimilatutako egoeran egotea. Ezintasuna lan-istripuak edo laneko gaixotasunak eragindakoa bada, langileak eskubide osoko afiliatu eta altan hartuko dira, nahiz eta enpresariak bere betebeharrak bete ez. Alta bereziko egoeratzat joko dira legezko greba edo ugazaben itxiera. Merkataritza, artista eta zezenketetako profesionalen kasuan, horrez gain, 25
  • 26. kontingentzia gertatu datan kuoten ordainketan egunean izatea eskatuko da. Kuoten ordainketan egunean egon ezean, betiere beharrezko kuotek gabealdiari eragiten ez badiote, egunean jartzeko agindua luzatuko da eta prestazioa jasotzeko, ordaindu beharo dira. • Kotizazioaren aurretiazko epealdia estalita izatea, ezintasuna gaixotasun arruntak eragindakoa bada. Kotizazioaren epealdia interesdunaren adinaren arabera aldatuko da: 31 urte baino gutxiago baditu: o Kotizazioaren epe generikoa: 16 urte bete zituen dataren eta egintza- eragilearen daten artean pasatako tartearen herena. o Kotizazioaren epe espezifikoa: ez da eskatzen 31 urte edo gehiago baditu: o Kotizazioaren epe generikoa: 20 urte bete zituen eta egintza-eragilearen daten artean pasatako tartearen laurdena, betiere gutxienez 5 urte. o Kotizazioaren epe espezifikoa: Eska daitekeen kotizazio-epearen bostena ondokoen artean izan behar da: Egintza-eragilearen aurreko 10 urteetan edo Kotizatzeko betebeharra eten zeneko data aurreko 10 urteetan, pentsioa alta edo altaren pareko egoera batetik sortzen bada, kotizatzeko betebeharrik gabe. Paragrafo horretan zehaztutakoa, era berean aplikatuko zaie: eska daitekeen epe espezifikoa bete barik, pentsioa alta egoera batetik sortzen badute, kotizatzeko betebeharrarekin egoera hori 26
  • 27. kotizatzeko betebeharrik ez duen alta edo altaren pareko batetik sortzen denean. Horretarako, ez dira kontuan hartuko 6 hilabete baino adin-frakzio txikiagoak; handiagoak badira, urte erdiaren parekotzat joko dira. Lortutako kotizazio-epeak biribildu egingo dira eta, hala badagokio, eta alde batera utziko dira hilabete bateko frakzioak. • Lanaldi partzialeko, txandako eta aldizkako langile finkoen kasuan , dagozkien kotizazio- epeak egiaztatzeko, lan egindako orduen araberako kotizazioak zenbatuko dira, ohikoak zein osagarriak, eta baliokidetasuna kotizazioaren egun teorikoetan kalkulatuko da. o Benetan lan egindako orduen kopurua zati 5 egingo da, urteko 1826 orduen egunekoaren parekoa. o Lortutako kotizazioko egun teorikoei, 1,5eko koefiziente biderkatzailea aplikatuko zaie, eta horrela, kotizazioaren gutxieneko epeak zehazteko egiaztatutakotzat joko diren egunak lortuko dira. o Eguneko frakzioa, hala badagokio, egun osoaren paeko joko da. IGO 1.3.2.1.2 Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak 27
  • 28. Aldi baterako ezintasunetik eratorritako ezintasun iraunkorra, berau sortzen duen aldi baterako ezintasuna igaro ondoren sortzen bada, epea bukatu delako edo ezintasun iraunkorra dagoela dioen medikuaren alta egin delako: o Gertaera eragilea aldi baterako ezintasuna igaro denean sortu dela ulertzen da. o Ondorio ekonomikoak kalifikazioa egiteko unean finkatzen dira, hau da, GSINeko Probintzia Zuzendariaren ebazpenaren unean. Hala ere, aldi baterako ezintasunagatiko laguntza bukatzen den unera buelta egin daiteke, ezintasun iraunkorragatiko pentsioaren zenbatekoa ordura arte jasotzen zen laguntza baino handiagoa denean, baina ez da atzera bueltarik egongo langileak kalikikazioa egitean atzerapena izan bazuen. • Ezintasun iraunkorraren aurretik aldi baterako ezintasunik ez bazegoen edo azken hau bukatu ez bada: o Gertaera eragilea Ezintasunak Baloratzeko Taldearen (EBT) irizpen- proposamena egindako unean gertatu dela uletzen da. o Ondorio ekonomikoak irizpen-proposamena egiten den egunean finkatzen dira. • Ezintasun iraunkor total eta kualifikatuaren kasuetan egiten den %20ko gehikuntzak ondorio ekonomikoak sortzen ditu eskaera egindako egunetik aurrera gehieneko 3 28
  • 29. hilabeteko atzeraeraginarekin, betiere aipatutako gehikuntza lortzeko baldintzak betetzen badira. 1.3.2.2 Zenbatekoa / Ordainketa Lanerako Ezintasun Iraunkor orokorreko zerbitzua (LIE) bizitza guztirako hileko pentsio batean datza. Hura, ohiz kanpo, ordezkatu daiteke oroharreko zenbatekoko kalte- ordainketarengatik, onuradunak 60 urte baino gutxiago dituenean. • Pentsioaren zenbatekoa • Portzentaia • Oinarri-arautzailea • Oroharreko zenbateko ordaina • Ordainketa 1.3.2.2.1 Pentsioaren zenbatekoa LEIaren pentsioaren zenbatekoa lortzeko, portzentaje bat aplikatuko zaio dagokion oinarri arautzaileari (OA), ezintasuna sortu duen kausaren araberakoa. Gaixotasun arruntak eragindako ezintasun iraunkor osoko pentsioaren zenbatekoa, ezingo da urtean indarrean den kotizazioaren gutxieneko oinarriaren %55 baino txikiagoa izan 18 urtetik gorakoentzat. IGO 29
  • 30. 1.3.2.2.2 Portzentaia a) Arau orokorra: OAren % 55. % 20 edo gehiago areago daiteke portzetaje hori 55 urtetik gorakoentzat, prestaketa orokorra edo espezializatua ez dutela eta, haien bizilekuaren egoera sozialak eta lanekoak direla eta, ohikoa den lanean lanpostua aurkitzeko zailtasunak daudenean. • Kontingentzia arruntek eraginda, LEIko pentsioa jasotzeko aukera duen 65 urte edo gehiagoko langileak, erretiroko pentsioa jasotzeko baldintzak betetzen ez dituelako. Aplikatuko den portzentajea, une bakoitzean, erretiro pentsioa jaso ahal izateko zehaztuta dagoen kotizatzeko gutxieneko aldiari dagokiona da. Egun, % 50 da portzentaje hori, eta dagokion OAri aplikatuko zaio. • Prestazioaren zenbatekoa handitu egingo da, hobenaren larritasunaren arabera, %30etik %50era lesio, mutilazio edo itxuragabetasuna makina, artefaktu edo arauzko neurriak ez dituzten edo gauzeztatuta edo kondizion txarretan dauden instalazio, zentru edo lantokietan gertatu denean edo lanean segurtasun eta higiene neurririk, osasungarritasun edo lan bakoitzerako egokitze neurririk (langilearen berezitasun, adin, sexu eta gainontzeko kondizioak kontuan hartuz) errepearatu ez direnean. Errekargu hori enpresari arau-hauslearen ardura izango da. IGO 30
  • 31. 1.3.2.2.3 Oinarri-arautzailea Oinarri arautzailearen (OA) kalkulua desberdina izango da ezintasun iraunkorraren kausaren arabera: c) Ezintasuna gaixotasun arruntaren ondoriozkoa denean: • Gertakizun kausatzailean 52 urtetik gora eta 65 urtetik behera zituen langilea: a) Egintza-eragilea izan aurreko 96 hilabeteetako interesdunaren kotizazio-oinarria zati 112 eginda lortutako koefizentea izango da . Oinarri horien zenbaketa ondoko eran egingo da: • Egintza-eragilea aurreko 24 hilabeteetako oinarriak balore nominalean zenbatuko dira. • Gainerako kotizazio-oinarriak KPI eboluzioaren arabera eguneratuko dira haiei dagozkien hiletik aurreko paragrafean aipatu den aldiaren hasieraren aurreko hilera arte. b) Lortutako emaitzari, kotizatutako urteen arabera dagokion portzentajea aplikatuko zaio, erretiro pentsioentzat aurreikusitako eskalaren arabera eta, langileari 65 urte betetzeko gertakizunaren unean falta zaizkion urteak kotizatutzat emango dira. 15 urtez oraindik kotizatu ez direnean, % 50 izango da aplikatuko den portzentajea. 31
  • 32. Adierazitako espedienteei aplikatuko zaie arau hori 08-01-01etik aurrera. ez da aplikatuko ezintasun iraunkorra 08-01-01 aurretik hasi bada. c) Aurreko arauak aplikatuz lortuko den zenbatekoak osatuko du OA, zeinari, dagokion pentsioaren zenbatekoa lortzeko, onartu den ezintasun-mailarentzat aurreikusitako portzentajea aplikatuko zaion. • Gertakizun kausatzeailea gertatutakoan 52 urte baino gutxiago zituen langilea (8 urtez baino gutxiagoz kotizatu izana eskatuko zaio): Aurreko kasuan bezala kalkulatuko da OA, baina kotizazioaren hileroko oinarrien batura kotizatzea eska daitekeen gutxieneko aldiaren hileak , hilaren zatiak kontuan izan gabe, oinarri horiei dagozkien hileekin zatituz kalkulatzen da, eta zatidura hori 1,1666 koefizientearekin biderkatuz eta, dagokionean, gertakizun kausatzailea gertatu den hilaren aurreko 24 hileei dagozkien 24 hileen eguneratzea kenduz. • Gertakizun kausatzailea gertatu denean langileak 65 urte edo gehiago dituenean, eta erretiratzekoo baldintzak betetzen ez dituenean: OA gertakizun kausatzailearen aurreko hilaren aurreko 96 hileetan interesdunak kotizatutako oinarriak 112rekin zatituz lortzen den zatidura da , a) arauak dioenaren arabera. • Hutsuneak sartzea: Kalkulurako kontuan hartu beharreko epealdian kotizatzeko beharrik ez zen hilabeteak badira, kotizazio-hutsuneak 18 urtetik gorako langileentzako indarrean den kotizazioaren gutxieneko oinarriarekin integratuko dira. Hilabeteren batean kotizatu beharra hilabetearen zati batean baino ez bada, aurreko paragrafoan aipatutako integrazioa kotizatzeko beharrik ez den zatian egingo da, betiere lehenengo epeari dagokion kotizazio-oinarria aipatutako hileko gutxieneko oinarriaren zenbatekora iristen ez bada. Kasu horretan, integrazioa azken zenbatekorainokoa izango da. 32
  • 33. Lanaldi partzialeko, txandako eta aldizkako langile finkoak direnean, hauxe edukiko da kontuan: o Kotizatzeko betebeharrik egon ez den aldien integrazioa une bakoitzean aplikatzea dagokion, kotizatzeko betebeharra eten edo iraungi zueneko datan kontratatutako orduei dagokien kotizazioko gutxieneko oinarriarekin burutuko da. Hilaren zati batean bakarrik badago kotizatzeko betebeharra, integrazioa kotizatzeko betebeharrik ez duen hilaren zatiarengatik izando da, beti ere, aipaturiko hari dagokion kotizazio-oinarriak gutxieneko oinarrira iristen ez denean. o Aldizkako kontratu finkoak dituzten langileen denboraldi edo kanpaina arteko epeetan izan ezik, inola ere ez dira kotizazio-hutsunetzat joko lan egiten ez diren ordu edo egunak lanaldi partzialeko kontratuak eragindako zerbitzuak betetzearen ondorioz. Ezintasuna lanez kanpoko istripuak eragindakoa bada: OA ondokoa izango da: interedunaren etengabeko 24 hilabetetako kotizazio-oinarrien gehiketa zati 28 eginda lortutakoa. Epealdi hori onuradunak aukeratuko du pentsioaren egintza-eragilea aurreko 7 urteetan. Egintza-eragilearen datan interesdunak etengabeko 24 hilabeteetako kotizazioa beteko ez balu, OA ondoko bi formula hauen artean onuragarriena dena izango da: aurreko paragrafoan zehaztutakoa edo ezintasuna eragin zuen egintza-eragilea aurreko 24 hilabeteetan indarrean ziren gutxieneko kotizazio-oinarrien gehiketa zati 28 lortutakoa. Kotizazio-oinarri horiek eragileak kontratatutako lanaldiari dagozkionak izango dira. 33
  • 34. Ezintasuna lan-istripuak edo laneko gaixotasunak eragindakoa bada: OA benetako ordainsarien arabera kalkulatuko da, kontuan izanda ezin dela ezintasun gertatu datan indarrean den kotizazioaren gehineko muga baino handiagoa izan edo gutxieneko muga baino txikiagoa. Ondoko batugaiak zati 12 lortutako kozientea izango da: • Langilearen eguneko soldata eta antzinakotasuna istripuaren edo laneko gaixotasunaren datan zati 365. Lanaldi partzialeko eta txandako kontratuetan, langileak egunero lan egiten ez duenean edo, eginda ere, bere lanaldia irregularra edo aldakorra bada, eguneko soldata epealdi bakoitzerako kontratuan zehaztutako lanorduen banaketaren arabera hitzartutako astekoa edo hilabetekoa zati 7 edo 30 lortutakoa izango da. Aldizkako kontratu finkoak direnean, eguneko soldata egintza-eragilea gertatu arteko kanpainako egun naturalak, epealdi horretan langileak jasotako soldatekin zatituta lortutakoa izango da. • Aparteko pagak, onurak edo partaidetza, bider istripua aurreko urteko zenbateko osoa. • Istripua aurreko urteko plusak, ordainsari osagarriak eta aparteko orduak zatituta lortutako kozientea, bider epealdi horretan benetan lan egindako egun kopurua. Emaitza bider 273 egingo da, jarduerako benetako lanegunak gutxiago direnean izan ezik. Kasu horretan, dagokion biderkatzailea aplikatuko da. 34
  • 35. Aparteko orduen araberako zenbatekoa ezingo da ondokoa baino handiagoa izan: aparteko ordu bakoitza ordaindu den batez bestekoa, aparteko orduen gehieneko mugarekin biderkatuta lortutako emaitza. Langileen Estatutuetako 35.2. artikuluan zehaztutakoa. Lanaldi partzialeko, txandako eta aldizkako kontratu finkoak direnean, egintza-eragilea gertatu aurreko urtean interesdunak jasotako soldata osagarrien zenbatekoa, epealdi horretan lan egindako benetako ordu kopuruarekin zatituko da. Horrela lortutako emaitza, ondokoagatik biderkatuko da: 1826ri, jardueraren ohiko lanaldiaren eta kontratuan bildutakoaren arteko proportzionaltasun-koefizientea aplikatuta lortutako zenbatekoa. 1.3.2.2.4 Jarduera-aniztasuna: Kotizazioa erregimen desberdinetan egiaztatzen bada eta pentsiorako eskubiderik eragiten ez denean, azken horretan egiaztatutako kotizazio-oinarriak, jarduera-aniztasunean, pentsioa eragiten duen erregimenean metatu daitezke, bereziki oinarri-arautzailea zehazteko. Hala ere, oinarrien gehiketa ezingo da une bakoitzean indarrean den gehieneko kotizazio muga baino handiagoa izan IGO 35
  • 36. 1.3.2.2.5 Oroharreko zenbateko ordaina d) Baldintzak: • 60 urtetik beherako langilea izatea. • Ezintasuna eragiten duten lesioak aitortutako ezintasuna berriro aztertzea eragingo duten aldaketarik egongo ez dela pentsatzea. • Onuradunak bere kabuz edo besteentzat lanak egitea edo indemnizazioaren dirua langile autonomo gisa dirua irabazteko prestatzeko edo garatzeko erabiliko dela ziurtatzea, jarduera hori burutzeko ahalmena duela ziurtatzen denean. • Pentsioa jasotzeko eskubidea ematen dion ebazpenaren datatik hasita, hurrengo hiru urteetan eskatzen bada edo, 21 urte baino gutxiago baditu, adin hori bete eta hurrengo egunetik hasita hurrengo 3 urteetan. 1.3.2.2.6 Zenbatekoa: • 54 urtetik beherakoentzat 84 hilez gehienez eta 59 urterekin, 12 hilez gutxienez, ondorengo eskalaren arabera: Adina - Urteak Pentsioaren hileko ordainsarien 54 urtetik beherakoa 84 54 72 55 60 36
  • 37. 56 48 57 36 58 24 59 12 • INSS-aren zuzendaritzak igorriko du ebazpena. • Indemnizazioa ebazpen horretan oinarrituta egingo da. • Ordezkapenarentzat baimena emandakoan, onuradunak hura baliogabetzea eska dezake 60 urte bete arte pentsiodun baldintza berreskuratzeko. • 60 urte betetakoan, onuradunak hasieran esleitutako pentsioa jasoko du, indemnizazioaren ordezkapena baimendu zenetik gertatu diren berbalorizazioei dagozkien kopuruetan areagotuta. • Onuraduna 60 urte bete aurretik hilko balitz, une horretan pentsioduna izango balitz bezalako heriotz eta biziraupeneko prestazioak jasotzeko eskubidea eragingo du. IGO • Ordainketa • Gaixotasun arruntaren edo lanekoa ez den istripuaren ondoriozko pentsioak 14 alditan ordainduko dira, urteko hileko bana eta urteko bi aparteko ordainsari gisa, ekainaren eta azaroaren hilerokoekin batera ordainduko direnak, eta hile horiei dagokien hileroko zenbatekoaren berdinak izango dira. 37
  • 38. Laneko istripuaren eta lan gaixotasunaren ondoriozko pentsioak 12 hiletan ordainduko dira, aparteko ordainsariak ohiko hilekoaren barruan baitaude banatuta, pentsioaren oinarri arautzailearen kalkulurako kontuan hartu izan direlako. • Indemnizazioak direnean, dena batera ordainduko da, hari dagokion zenbatekoa. • Hileroko gutxieneko zenbatekoak bermatzen dira adinaren arabera, eta zenbatekoa bizikidetzaren modalitatearen eta menpekotasun ekonomikoaren arabera aldatuko da. • Lanerako ezintasun iraunkorragatiko diru-laguntza eta haren ondoriozko erretiroarena, interesdunak 65 urte bete dituela eta aldatu delako, zergen menpe dago Pertsona fisikoen gaineko zergaren (PFGZ) arauetan biltzen denaren arabera eta, egokia bada, zergaren konturako atxikipenen sistema orokorraren menpe, ondorengo salbuespenak salbuespen: o Terrorismo ekintzetatik eratorritako siru-laguntzak beti izango dira salbuetsita. o Ezintasun iraunkorreko totalaren pentsioak (%55) eta horietatik eratorritako erretiro pentsioak, onuradunak 65 urte betetzean, izena aldatu delako, nahiz eta salbuetsita ez egon, Bizkaian, Araban eta Gipuzkoan egongo dira, ez badira errentak egiaztatzen. o Gaitutako ezintasun iraunkorreko pentsioak (%75) eta horietatik eratorritako erretiro pentsioak, izena aldatu delako, salbuetsita egongo dira Bizkaian, Araban eta Gipuzkoan, interesatuek errentak egiaztatu izan ezik. 1.3.2.3 Bateragarritasunak / Bateraezintasunak 1.3.2.3.1 Pentsioaren eta lanaren artekoak: 38
  • 39. o Pentsioa bateragarria da enpresa berean edo beste batean besteren edo norberaren kontura egindako edozein lanekin, baina pentsiodunak erakunde kudeatzaileari egoera horren berri eman beharko dio. Gizarte Segurantzako erregimenen batean sartu daitezkeen lanak egiten badira, dagokion alta eman beharko da eta kotizatzen hasi beharko da. o Bateraezina da enpresako lanpostu beraren jarduerarekin. 1.3.2.3.2 %20ko gehikuntzaren eta lanaren eta beste prestazioen artekoak. %20ko gehikuntza bateraezina da honako hauekin: o Besteren edo norberaren kontura egindako lanekin. o Lan horietatik erator daitezkeen Gizarte Segurantzako prestazioekin, hala nola, lan harremanak edo lanbide jarduerak baino gehiago irauten duen ezintasun iraunkor edo amatasunagatiko laguntzarekin edo arrazoi beragatik egon litezkeen langabeziako prestazioekin. 1.3.2.4 Etendura / Iraungipena • Kentzea 39
  • 40. Iraungipena 1.3.2.4.1 Kentzea • Onuradunak prestazioak jasotzeko eskubidea lortzeko edo mantentzeko iruzur egiten duenean. • Ezintasun iraunkorra onuradunaren zuhurtziagabetasun ausartegiagatik sortu edo larriagotu bada. • Ezintasun iraunkorra, aldi baterako ezintasun egoeran agindutako osasun tratamendua zentzuzko arrazoirik gabe ez onartzeagatik edo eteteagatik sortu edo larriagotu bada. • Onuradunak, zentzuzko arrazoirik gabe dagokion birregokitze eta errehabilitazio tratamendu edo prozesuak onartzen ez baditu edo eteten baditu. 1.3.2.4.2 Iraungipena • Ondorio bezala sendakuntza izango duen berrikuspenagatik. 40
  • 41. Onuraduna hil delako. • Erretiro-pentsioa jaso nahi denean, pentsio honetarako eskubidea aitortzen delako • Erakunde kudeatzaileak ebatzitako ofiziozko berrikuspenagatik, ekintza hau legez baimenduta dagoen eta horrek sortzen duen pentsioa jasotzeko eskubidearen galera kasuetan. 1.3.2.5 Kudeaketa / Ordainketa 1.3.2.5.1 Kudeaketaz honako hauek arduratuko dira: o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), orokorrean. o Itsasoko Gizarte Institutua (IGI), Itsasoko Erregimen Bereziko aplikazio eremuko langileak badira. 1.3.2.5.2 Ordainketaz honako hauek arduratuko dira: o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), edo bere kasuan, Itsasoko Gizarte Institutua (IGI), ezintasun iraunkorra gaixotasun arruntak edo lanez kanpoko istripuak sortu duenean. o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), ezintasun iraunkorra lan gaixotasunak sortu duenean o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala edo Gizarte Ssegurantzako Lan Istripu eta Gaixotasun Profesionalen Mutua, bere kasuan, laneko istripuak 41
  • 42. sortu duenan. Biziarteko pentsioen kasuetan, GSINa Mutuak pentsioaren kapital kostuaren egungo balioa aurretiaz adierazten duenean. 1.3.2.6 Eskaerak • Eskariarekin batera aurkeztu beharreko agiriak • Eskaeraren aurkezpena • Eskaera-inprimakia 1.3.2.6.1 Eskariarekin batera aurkeztu beharreko agiriak Ondoren adierazitako dokumentuen jatorrizkoak eta kopiak aurkeztu behar dira, ondoren konpultsatu ahal izateko (nola eta aurretik konpultsatuta ez dauden). Salbuespena nortasun agiriak izango dira. Kasu horretan, jatorrizkoa aurkeztea nahikoa izango da. e) KASU GUZTIETAN: • Eskatzailearen, legezko ordezkariaren eta eskaeran agertzen diren gainerako pertsonen nortasun ziurtagiria, indarrean dagoen ondorengo dokumentazioarekin: o Espainiarrek: Nortasun Agiri Nazionala (DNI ). o Espainian bizi diren edota bizi ez diren atzerritarrek: Pasaportea edo jatorrizko herrialdean indarrean den nortasun-agiria eta NIE (Atzerritarren Identifikazio Zenbakia) AEAT eskatutakoa, ordainketetarako. 42
  • 43. Legezko ordezkaritzaren dokumentazio akreditatzailea; bestela, adingabeko eskatzailearen emantzipazioarena. Erakundeko tutorea bada,IFK/IFZ, Erakundearen tutoretza izendapena azaltzen den dokumentua eta Erakundearen ordezkaritza egiaztatzeko ziurtagiria. f) GAIXOTASUN ARRUNTA BADA: • Azken hiru hilabeteetako kotizazioak ordaindu izana egiaztatzen duen agiria, ordaintzeko beharra izanez gero eta ezintasuna tarte horretan bertan gertatu bada. g) LAN ISTRIPU EDO GAIXOTASUN PROFESIONALA BADA: • Laneko gaixotasunaren edota laneko istripuaren parte administratiboa. • Aurreko urteko ordainsari errealen gaineko enpresaren ziurtagiria. Beste dokumentu batzuk • Autonomia Erkidego bakoitzeko Osasun Zerbitzu Publiko eskudunak egindako historial klinikoa, edo bestela, zerbitzu horretako Ikuskatzailetza medikoaren txostena, interesdunaren eskuetan badago. • Sei hile baino gehiagoko aborturik edo 24 ordu zituenean baino lehenago hildako seme-alabak izan dituenean, haren existentzia azaltzen den Erregistro Zibileko ziurtagiria. h) OSASUN LAGUNTZAN SARTZEKO: • Familia-liburua edota Erregistro Zibileko aktak, eskatzailearekin familiarteko lotura egiaztatzen dutenak. 43
  • 44. Eskatzailearekin elkarbizitza egiaztatzen duen Udalak igorri ziurtagiria (ez zaie ezkontideari eta seme-alabei eskatzen), funtzionarioari beharrezkoa iruditzen zaionean. • Komunitate Autonomoak bidalitako auto judiziala edota familiaren harrera ziurtagiria. • Banaketaren edota dibortzioaren ebazpen judiziala; bertan, adingabeko seme-alaben zaintza zehaztu beharko da, bai eta ezkontidearen edo ezkontide ohiaren pentsio konpentsatzailearen zenbatekoa edo elikagaiak seme-alabei ematekoa ere, hala balegokio. • Atzerritarrak Espainian bizi ohi direla egiaztatzen duen Udaleko errolda ziurtagiria edo egoitza- txartela, funtzionarioak beharrezkoa dela uste duenean. Dokumentazio hau Gizarte Segurantzaren Harreman eta Argibideetarako edozein zentrotan aurkez daiteke. 1.3.2.7 Oinarrizko araudia 1.3.3 Ezintasun iraunkor absolutua Lanbide orotarako ezgaitzat hartzen da langilea. 1.3.3.1 Onuradunak / Gertaera eragilea • Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak • Onuradunak / baldintzak 44
  • 45. 1.3.3.1.1 Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak • Aldi baterako ezintasunetik eratorritako ezintasun iraunkorra, berau sortzen duen aldi baterako ezintasuna igaro ondoren sortzen bada, epea bukatu delako edo ezintasun iraunkorra dagoela dioen medikuaren alta egin delako: o Gertaera eragilea aldi baterako ezintasuna igaro denean sortu dela ulertzen da. o Ondorio ekonomikoak kalifikazioa egiteko unean finkatzen dira, hau da, GSINeko Probintzia Zuzendariaren ebazpenaren unean. Hala ere, aldi baterako ezintasunagatiko laguntza bukatzen den unera buelta egin daiteke, ezintasun iraunkorragatiko pentsioaren zenbatekoa ordura arte jasotzen zen laguntza baino handiagoa denean, baina ez da atzera bueltarik egongo langileak kalifikazioa egitean atzerapena izan bazuen. • Ezintasun iraunkorraren aurretik aldi baterako ezintasunik ez bazegoen edo azken hau bukatu ez bada: o Gertaera eragilea Ezintasunak Baloratzeko Taldearen (EBT) irizpen- proposamena egindako unean gertatu dela uletzen da. o Ondorio ekonomikoak irizpen proposamena egiten den egunean finkatzen dira. 45
  • 46. Ezintasun iraunkorra ez bada ez alta egoeran ezta parekatutako egoeran gertatzen: o Gertaera eragilea eskaera egindako egunean gertatu zela ulertuko da. o Ondorio ekonomikoak egun berean finkatzen dira. IGO 1.3.3.1.2 Onuradunak / baldintzak Ezintasun iraunkor partzialeko egoeran diren Erregimen Orokorreko, langileak, edozein delarik ere eragin duen kontingentzia, betiere ondoko baldintzak betetzen badituzte: • Egintza-eragilearen datan 65 urte baino gutxiago izatea, Sistemaren kontribuzio mailako erretiroko pentsioa jasotzeko eskatutako baldintzak ez betetzea, eta betiere ezintasuna kontingentzia arruntek eragindakoa izatea. • Afiliatuta eta alta, altaren pareko egoeran edo alta ez den egoeran izatea. Ezintasuna lan-istripuak edo laneko gaixotasunak eragindakoa bada, langileak eskubide osoko afiliatu eta alta egoeran hartuko dira, nahiz eta enpresariak bere betebeharrak bete ez. Alta egoera berezitzat joko da legezko greba edo ugazaben itxiera. 46
  • 47. • Kotizazioaren aurretiazko epea estalita izatea, ezintasun iraunkorra gaixotasun arruntak eragindakoa bada edo ezintasun iraunkorra lanez kanpoko istripuak eragindakoa bada eta interesduna alta edo altaren pareko egoeran ez denean. Gaixotasun arruntak eragindakoa bada, alta edo altaren pareko egoeran: - 31 urtetik beherakoak: o Kotizazioaren epe generikoa: 16 urte bete zituen dataren eta egintza-eragilearen daten artean pasatako tartearen herena. o Kotizazioaren epe espezifikoa: ez da eskatzen - 31 edo gorako adina: o Kotizazioaren epe generikoa: 20 urte bete zituen eta egintza-eragilearen daten artean pasatako tartearen laurdena, betiere gutxienez 5 urte. o Kotizazioaren epe espezifikoa: Eska daitekeen kotizazio-epearen bostena ondokoen artean izan behar da: Egintza-eragilearen aurreko 10 urteetan edo Kotizatzeko betebeharra eten zeneko data aurreko 10 urteetan, pentsioa alta edo altaren pareko egoera batetik sortzen bada, kotizatzeko betebeharrik gabe. Paragrafo horretan zehaztutakoa, era berean aplikatuko zaie: eska daitekeen epe espezifikoa bete barik, pentsioa alta egoera batetik sortzen badute, kotizatzeko betebeharrarekin egoera hori kotizatzeko betebeharrik ez duen alta edo altaren pareko batetik sortzen denean. Horretarako, ez dira kontuan hartuko 6 hilabete baino adin-frakzio txikiagoak; handiagoak 47
  • 48. badira, urte erdiaren parekotzat joko dira. Aterako diren kotizazio-epeak biribildu egingo dira eta, kasuak kasu, hileen zatiak baztertuko. Gaizotasun arruntaren edo lanekoa ez den istripuaren ondoriozkoa bada, altarik ez egoeran. o Kotizazioaren epe generikoa: 15 urte o Kotizazioaren epe espezifikoa: 3 urte azken 10 urteetan. Lanaldi partzialean kontratatutako langileen kasuan: Dagozkien kotizazio-epeak egiaztatzeko, bereziki lan egindako orduen arabera egindako kotizazioak baino ez dira zenbatuko, ohikoak zein osagarriak, eta horien baliokidetasuna kotizazioko ordu teorikoetan kalkulatuko da. o Benetan lan egindako orduen kopurua zati 5 egingo da, urteko 1826 orduen egunekoaren parekoa. o Lortutako kotizazioko egun teorikoei, 1,5eko koefiziente biderkatzailea aplikatuko zaie, eta horrela, kotizazioaren gutxieneko epeak zehazteko egiaztatutakotzat joko diren egunak lortuko dira. o Eguneko frakzioa, hala badagokio, egun osoaren paeko joko da. 1.3.3.2 Zenbatekoa / Ordainketa Erretiro pentsioa oinarri arautzaileari dagokion ehunekoa aplikatuz lortzen da. • Ehunekoa • Oinarri-arautzailea • Ordainketa 48
  • 49. 1.3.3.2.1 Ehunekoa • Oinarri arautzailearen %100. • Lan istripu edo lan gaixotasunen kasuan: Pentsioak handitu egingo dira larritasunaren arabera, %30etik %50era honako egoeretan: lesioa makina edo tresnek sortu badute, arauzko arreta-gailurik ez duten edo eduki izanez gero erabiltzen ez dituzten edo egoera txarrean dituzten instalazio, zentro eta lantokietan gertatu bada, edo laneko segurtasun-neurriak eta higienea zaindu ez direnean edo funtsezko osasungarritasuna eta egokitzapena zaindu ez direnean gertatu bada. Langilearen ezaugarriak, adina, sexua eta beste baldintzak kontuan hartuko dira. Errekargu hau enpresaburu arau-hausleari dagokio. • 65 urte edo gehiago izanik, langileak kontingentzia arruntek sortutako ezintasun iraunkor absolutuagatiko pentsioa jasoko duen kasuetan, erretiro pentsioa jasotzeko eskubidea izateko baldintzak ez betetzeagatik. Ehuneko aplikagarria ezarrita dagoen gutxieneko kotizazio epeari dagokiona izango da, memento bakoitzean, erretiro pentsioa jaso ahal izateko. Egun, ehuneko hori %50ekoa da eta dagokion oinarri arautzaileari aplikatuko zaio. IGO 49
  • 50. 1.3.3.2.2 Oinarri-arautzailea i) Ezintasuna gaixotasun arruntak eragindakoa bada: • Altan edo altaren pareko egoeran edo alta ez den egoeran diren onuradunak: gaixotasun arruntaren ondoriozko ezintasun iraunkor osorako ezarritako arau guztiak aplikatuta kalkulatuko da. j) Ezintasuna lanez kanpoko istripuak eragindakoa bada: • Altan edo altarekin parekatutako egoeran dauden onuradunak: Lanekoa ez den istripuaren ondoriozko ezintasun iraunkor osorako adierazitako arau berberak aplikatuz kalkulatuko da. • Alta ez den egoeran den onuraduna: Egintza-eragilea izan aurreko 96 hilabeteetako interesdunaren kotizazio-oinarria zati 112 eginda lortutako koefizentea izango da. Oinarri horien zenbaketa ondoko eran egingo da: o Egintza-eragilea aurreko 24 hilabeteetako oinarriak balore nominalean zenbatuko dira. 50
  • 51. o Gainerako kotizazio-oinarriak Kontsumorako Prezioen Indizearen eboluzioaren arabera eguneratuko dira haiei dagozkien hiletik aurreko paragrafean aipatu den aldiaren hasieraren aurreko hilera arte. Hutsuneak sartzea Kalkulurako kontuan hartu beharreko epealdian kotizatzeko beharrik ez zen hilabeteak badira, kotizazio-hutsuneak 18 urtetik gorako langileentzako indarrean den Erregimen Orokorreko kotizazioaren gutxieneko oinarriarekin integratuko dira. Hilabeteren batean kotizatu beharra hilabetearen zati batean baino ez bada, aurreko paragrafoan aipatutako integrazioa kotizatzeko beharrik ez den zatian egingo da, betiere lehenengo epeari dagokion kotizazio-oinarria aipatutako hileko gutxieneko oinarriaren zenbatekora iristen ez bada. Kasu horretan, integrazioa azken zenbatekorainokoa izango da. Lanaldi partzialeko, txandako eta aldizkako langile finkoak direnean: o Kotizatzeko betebeharrik egon ez den aldien integrazioa une bakoitzean aplikatzea dagokion, kotizatzeko betebeharra eten edo iraungi zueneko datan kontratatutako orduei dagokien kotizazioko gutxieneko oinarriarekin burutuko da. Hilaren zati batean bakarrik badago kotizatzeko betebeharra, integrazioa kotizatzeko betebeharrik ez duen hilaren zatiarengatik izando da, beti ere, hari dagokion kotizazio-oinarriak gutxieneko oinarrira iristen ez denean. o Aldizkako kontratu finkoak dituzten langileen denboraldi edo kanpaina arteko epeetan izan ezik, inola ere ez dira kotizazio-hutsunetzat joko lan egiten ez diren ordu edo egunak lanaldi partzialeko kontratuak eragindako zerbitzuak betetzearen ondorioz. 51
  • 52. k) Ezintasuna lan-istripuak edo laneko gaixotasunak eragindakoa bada: Oinarri arautzaileak soldata errealetan oinarrituta kalkulatuko da, kontingentzia horien ondoriozko ezintasun iraunkor osoarentzat adierazitako arau berberak aplikatuz. IGO 1.3.3.2.3 Ordainketa • Gaixotasun arrunt eta lanez kanpoko istripuetatik eratorritako pentsioak 14 ordainsaritan ordainduko dira, urteko hilabete bakoitzeko bat eta ekaineko eta azaroko hilekoekin dirutan ordainduko diren bi aparteko ordainsari urtero. Azken hauen zenbatekoa hilabete horiei dagozkien hileko arrunten zenbatekoaren berdina izango da. • Lan istripu eta lan gaixotasunetik eratorritako pentsioak 12 ordainsaritan ordainduko dira aparteko ordainsariak hileko arruntetan proportzionalki zatituta daudelako eta pentsioaren oinarri arautzailearen kalkulua egiteko kontuan hartu direlako. • Hileko gutxieneko zenbatekoak bermatuko dira eta hauen zenbatekoa onuradunak bere ardurapean ezkontiderik edukitzearen arabera aldatuko da. 52
  • 53. Ezintasun iraunkor absolutuagatiko eta elbarritasun handiagatiko pentsioak eta onuradunak 65 urte betetzean izen aldaketa dela-eta eratorritako erretiro pentsioak, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren (PFEZ) atxikipenetik salbu geldituko dira. 1.3.3.3 Bateragarritasunak • Pentsioak ez du eragotziko ezinduaren egoerarekin bateragarriak diren eta berrikuspena egiterakoan lanerako gaitasunean aldaketarik sortzen ez dutela erakusten duten jardueretan aritzea, irabaziak lortzeko edota irabazi asmorik gabekoak badira ere. • Gizarte Segurantzako erregimenen batean sar daitezkeen lanak burutzen badira, alta eman eta kotizatzeko obligazioa dago eta pentsiodunak erakunde kudeatzaileari jakinarazi beharko dio besteren edo norberaren konturako jarduera bat hasi duela. • Obligazio hauek pentsioa onartu duen erakunde kudeatzailearen menpeko ezintasun iraunkorraren berrikuspen eskumenak kaltetu gabe bete behar dira. 1.3.3.4 Etetea / Iraungipena • Kentzea • Iraungipena 53
  • 54. 1.3.3.4.1 Kentzea • Onuradunak prestazioak jasotzeko eskubidea lortzeko edo mantentzeko iruzur egiten duenean. • Ezintasun iraunkorra onuradunaren zuhurtziagabetasun ausartegiagatik sortu edo larriagotu bada. • Ezintasun iraunkorra, aldi baterako ezintasun egoeran agindutako osasun tratamendua zentzuzko arrazoirik gabe ez onartzeagatik edo eteteagatik sortu edo larriagotu bada. • Onuradunak, zentzuzko arrazoirik gabe dagokion birregokitze eta errehabilitazio tratamendu edo prozesuak onartzen ez baditu edo eteten baditu. 1.3.3.4.2 Iraungipena • Ondorio bezala sendakuntza izango duen berrikuspenagatik. • Onuraduna hil delako. 54
  • 55. Erretiro-pentsioa jaso nahi denean, pentsio honetarako eskubidea aitortzen delako • Erakunde kudeatzaileak ebatzitako ofiziozko berrikuspenagatik, ekintza hau legez baimenduta dagoen eta horrek sortzen duen pentsioa jasotzeko eskubidearen galera kasuetan. 1.3.3.5 Kudeaketa / Ordainketa 1.3.3.5.1 Kudeaketaz honako hauek arduratuko dira: • o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), orokorrean. o Itsasoko Gizarte Institutua (IGI), Itsasoko Erregimen Bereziko aplikazio eremuko langileak badira. 1.3.3.5.2 Ordainketaz honako hauek arduratuko dira: • o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), edo bere kasuan, Itsasoko Gizarte Institutua (IGI), ezintasun iraunkorra gaixotasun arruntak edo lanez kanpoko istripuak sortu duenean. o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), ezintasun iraunkorra lan gaixotasunak sortu duenean o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala edo Gizarte Ssegurantzako Lan Istripu eta Gaixotasun Profesionalen Mutua, bere kasuan, laneko istripuak 55
  • 56. sortu duenan. Biziarteko pentsioen kasuetan, GSINa Mutuak pentsioaren kapital kostuaren egungo balioa aurretiaz adierazten duenean. 1.3.3.6 Eskaerak • Eskariarekin batera aurkeztu beharreko agiriak • Eskaeraren aurkezpena • Eskaera-inprimakia 1.3.3.6.1 Eskariarekin batera aurkeztu beharreko agiriak Ondoren adierazitako dokumentuen jatorrizkoak eta kopiak aurkeztu behar dira, ondoren konpultsatu ahal izateko (nola eta aurretik konpultsatuta ez dauden). Salbuespena nortasun agiriak izango dira. Kasu horretan, jatorrizkoa aurkeztea nahikoa izango da. l) KASU GUZTIETAN: • Eskatzailearen, legezko ordezkariaren eta eskaeran agertzen diren gainerako pertsonen nortasun ziurtagiria, indarrean dagoen ondorengo dokumentazioarekin: o Espainiarrek: Nortasun Agiri Nazionala (DNI ). o Espainian bizi diren edota bizi ez diren atzerritarrek: Pasaportea edo jatorrizko herrialdean indarrean den nortasun-agiria eta NIE (Atzerritarren Identifikazio Zenbakia) AEAT eskatutakoa, ordainketetarako. 56
  • 57. Legezko ordezkaritzaren dokumentazio akreditatzailea; bestela, adingabeko eskatzailearen emantzipazioarena. Erakundeko tutorea bada,IFK/IFZ, Erakundearen tutoretza izendapena azaltzen den dokumentua eta Erakundearen ordezkaritza egiaztatzeko ziurtagiria. m) GAIXOTASUN ARRUNTA BADA: • Azken hiru hilabeteetako kotizazioak ordaindu izana egiaztatzen duen agiria, ordaintzeko beharra izanez gero eta ezintasuna tarte horretan bertan gertatu bada. n) LAN ISTRIPU EDO GAIXOTASUN PROFESIONALA BADA: • Laneko gaixotasunaren edota laneko istripuaren parte administratiboa. • Aurreko urteko ordainsari errealen gaineko enpresaren ziurtagiria. Beste dokumentu batzuk • Autonomia Erkidego bakoitzeko Osasun Zerbitzu Publiko eskudunak egindako historial klinikoa, edo bestela, zerbitzu horretako Ikuskatzailetza medikoaren txostena, interesdunaren eskuetan badago. • Sei hile baino gehiagoko aborturik edo 24 ordu zituenean baino lehenago hildako seme-alabak izan dituenean, haren existentzia azaltzen den Erregistro Zibileko ziurtagiria. o) OSASUN LAGUNTZAN SARTZEKO: • Familia-liburua edota Erregistro Zibileko aktak, eskatzailearekin familiarteko lotura egiaztatzen dutenak. 57
  • 58. Eskatzailearekin elkarbizitza egiaztatzen duen Udalak igorri ziurtagiria (ez zaie ezkontideari eta seme-alabei eskatzen), funtzionarioari beharrezkoa iruditzen zaionean. • Komunitate Autonomoak bidalitako auto judiziala edota familiaren harrera ziurtagiria. • Banaketaren edota dibortzioaren ebazpen judiziala; bertan, adingabeko seme-alaben zaintza zehaztu beharko da, bai eta ezkontidearen edo ezkontide ohiaren pentsio konpentsatzailearen zenbatekoa edo elikagaiak seme-alabei ematekoa ere, hala balegokio. • Atzerritarrak Espainian bizi ohi direla egiaztatzen duen Udaleko errolda ziurtagiria edo egoitza- txartela, funtzionarioak beharrezkoa dela uste duenean. Dokumentazio hau Gizarte Segurantzaren Harreman eta Argibideetarako edozein zentrotan aurkez daiteke. 1.3.3.7 Oinarrizko araudia 1.3.3.7.1 Regulación de la prestación • Decreto de 22 de junio de 1956, por el que se aprueba el reglamento para aplicación del Texto Refundido de la legislación de accidentes de trabajo. (Capítulo v). • Decreto 3158/1966, de 23 de diciembre, por el que se aprueba el Reglamento General que determina la cuantía de las prestaciones económicas del Régimen General de la Seguridad Social y condiciones para el derecho a las mismas. 58
  • 59. Decreto 1646/1972, de 23 de junio, para la aplicaclón de la Ley 24/1972, de 21 de junio, en materia de prestaciones del Régimen General de la Seguridad Social. • Decreto 2957/1973, de 16 de noviembre, sobre cómputo recíproco de cotizaciones en el sistema de la seguridad social. • Real Decreto 1799/1985, de 2 de octubre, para la aplicación de la Ley 26/1985, de 31 de julio, en la materia de racionalización de las pensiones de jubilación e incapacidad permanente. • Real Decreto 691/1991, de 12 de abril, sobre cómputo reciproco de cuotas entre regímenes de seguridad social. • Real Decreto 480/1993, de 2 de abril, por el que se integra en el Régimen General de la Seguridad Social el Régimen Especial de la Seguridad Social de los funcionarios de la Administración Local. • Real Decreto 1647/1997, de 31 de octubre, por el que se desarrollan determinados aspectos de la Ley 24/1997, de 15 de julio, de consolidación y racionalización del sistema de la Seguridad Social. • Real Decreto 4/1998, de 9 de enero, sobre revalorización de las pensiones del sistema de la seguridad social para 1998. (disposición adicional undécima). • Real Decreto 1132/2002, de 31 de octubre, de desarrollo de determinados preceptos de la Ley 35/2002, de 12 de julio, de medidas para el establecimiento de un sistema de jubilación gradual y flexible. • Real Decreto 1131/2002, de 31 de octubre, por el que se regula la Seguridad Social de los trabajadores contratados a tiempo parcial, así como de la jubilación parcial. 59
  • 60. Orden de 15 de abril de 1969 por la que se establecen normas para la aplicación y desarrollo de las prestaciones por invalidez en el Régimen General de la Seguridad Social. • Orden de 31 de julio de 1972 por la que se dictan normas de aplicacion y desarrollo del Decreto 1646/1972, de 23 de junio, en materia de prestaciones del Regimen General de la Seguridad Social. • Orden TAS/4033/2004, de 25 de noviembre, por la que se establece la situación asimilada a la de alta en el sistema de la seguridad social, a efectos de pensiones, de los trabajadores afectados por el síndrome del aceite tóxico. • Resolución de 14-2-1974, de la D.Gral. de la S.S., interpretativa del apartado e) del art. 40 de la Orden de 15-4-1969, por la que se establecen normas para la aplicación y desarrollo de las prestaciones por invalidez en el Reg.Gral. de la S.S. • Resolución de 22 de mayo de 1986, de la Secretaría General para la Seguridad Social, sobre reconocimiento del incremento del 20% de la base reguladora a los pensionistas de incapacidad permanente total cuando cumplen la edad de 55 años. • Resolución de 11-4-1990, de la Secretaría Gral. para la S.S., por la que se fijan criterios para la aplicación del complemento del 20% a reconocer a los pensionistas de invalidez permanente total para la profesión habitual, mayores de 55 años. • Resolución de 25 de marzo de 1992, de la Dirección General de Ordenación Jurídica y Entidades Colaboradoras de la Seguridad Social. Improcedencia de la declaración de lnvalidez Permanente cuando no exista derecho a prestación económica. • Resolución de 15-11-1996, de la D. Gral. de Ord. de la S.S., sobre cálculo de la base reg. de las pensiones de viudedad y orfandad cuando el causante fallece una vez iniciado el procedimiento para la declaración de IP, encontrándose en situación de IT o.. 60
  • 61. Resolución de 21-1-1998, de la D. Gral. de Ord. de la S.S.por la que se establece criterio sobre la posibilidad de reconocimiento a trabajadores que tengan cumplidos 65 años de edad deI incremento deI 20 % de la b.reg. de la pensión. • Resolución de 17-7-1998, de la D.Gral. de Ord. de la S.S., por la que se establece criterio sobre la interpretación que debe darse a la disp. adic. 11ª del R. Dto. 4/1998, de 9-1, sobre el cálculo de la base reg. de las prest. derivadas de cont. profes. 1.3.3.7.2 Gestión. Procedimiento. • Real Decreto 2609/1982, de 24 de septiembre, sobre evaluación y declaración de las situaciones de incapacidad permanente en la Seguridad Social. • Real Decreto 1071/1984, de 23 de mayo, por el que se modifican diversos aspectos en la normativa vigente en materia de incapacidad permanente en la Seguridad Social. • Real Decreto 1300/1995, de 21 de julio, por el que se desarrolla, en materia de incapacidades laborales del Sistema de la Seguridad Social, la Ley 42/1994, de 30 de diciembre, de medidas fiscales, administrativas y de orden social. • Real Decreto 1993/1995, de 7 de diciembre, por el que se aprueba el Reglamento sobre colaboración de las Mutuas de Accidente de Trabajo y Enfermedades Profesionales de la Seguridad Social. • Real Decreto 1299/2006, de 10 de noviembre, por el que se aprueba el cuadro de enfermedades profesionales en el sistema de la Seguridad Social y se establecen criterios para su notificación y registro. • Real Decreto 38/2010, de 15 de enero, por el que se modifica el Reglamento sobre colaboración de las MATEPSS, aprobado por el Real Decreto 1993/1995, de 7/12. 61
  • 62. Orden de 16 de diciembre de 1987 por la que se establecen nuevos modelos para la notificación de accidentes de trabajo y se dan instrucciones para su cumplimentación y tramitación. • Orden de 18 de enero de 1996 para la aplicación y desarrollo del Real Decreto 1300/1995, de 21 de julio, sobre incapacidades laborales del Sistema de la Seguridad Social. • Orden TAS/4054/2005, de 27 de diciembre, por la que se desarrollan los criterios técnicos para la liquidación de capitales coste de pensiones y otras prestaciones periódicas de la Seguridad Social. • Orden TAS/1/2007, de 2 de enero, por la que se establece el modelo de parte de enfermedad profesional, se dictan normas para su elaboración y transmisión y se crea el correspondiente fichero de datos personales. • Resolución de 2-11-1992, de la D. Gral. de OJ y EE CC de la Seg.Social, acerca de la obligación de comunicar el alta y de cotizar a la S. S. respecto de aquellos pensionistas por IPA o GI que realicen trabajos que den lugar a la inclusión en la S.S. • Resolución de 27 de mayo de 2009, de la DG de Ordenación de la SS, sobre cálculo de capitales coste y sobre constitución por las MATEPSS del capital coste correspondiente a determinadas prestaciones derivadas de enfermedades profesionales. • Resolución de 21-10-2009, de la S. de E. de la SS. Instrucciones para la compensación de gastos de transporte en los casos de asist. sanitaria derivada de riesgos profesionales y de comparecencias para la realización de exámenes o valoraciones médicas 62
  • 63. 1.3.4 Elbarritasun handia 1.3.4.1 Onuradunak / Gertaera eragilea / Ondorio ekonomikoak Anatomia edo funtzio galeren eraginezko ezintasun iraunkorra da. Beste pertsona baten laguntza behar da bizitzako jarduera oinarrizkoenak egiteko, hala nola, janzteko, mugitzeko, jateko edo antzeko gauzetarako. 1.3.4.2 Zenbatekoa / Ordainketa • Zenbatekoa • Ordainketa 1.3.4.2.1 Zenbatekoa Ezintasun handiagatiko pentsioaren zenbatekoa ezintasun iraunkorreko pentsioaren zenbatekoari (osoa edo absolutua), onuradunari arreta emango dion pertsonari ordaintzeko osagarria gehituz kalkulatuko da. p) Osagarriaren zenbatekoa: Gertakizun kausatzailea gertatu den unean Erregimen Orokorrari kotizatzeko gutxieneko oinarriaren % 45, pentsioa onartutako erregimena denakoa delarik, eta ezintasun iraunkorreko egoera eragin duen arazoari dagokion langilearen azken kotizazio-oinarriaren % 30 gehituz lortzen da. Inola ere ez, zenbateko hori ezingo da izan langileak jasotako -osagarririk gabe- jasotako pentsioaren % 45 baino txikiagoa izan. 63
  • 64. q) Laneko istripu edo laneko gaixotasun kasuetan: Pentsioak areagotu egingo da, hobenaren larritasunaren arabera, %30etik %50era lesio, mutilazio edo itxuragabetasuna makina, artefaktu edo arauzko neurriak ez dituzten edo gauzeztatuta edo kondizion txarretan dauden instalazio, zentru edo lantokietan gertatu denean edo lanean segurtasun eta higiene neurririk, osasungarritasun edo lan bakoitzerako egokitze neurririk (langilearen berezitasun, adin, sexu eta gainontzeko kondizioak kontuan hartuz) errepearatu ez direnean. Errekargua kalkulatzeko, ezindua zainduko duenari ordaintzeko ezintasun handiko osagarria ez da kontuan hartuko. Errekargu hori enpresari arau-hauslearen ardura izango da. • Kontingentzia arruntek eraginda, baliaezintasun handiko pentsioa jasotzeko aukera duen 65 urte edo gehiagoko langileak, erretiroko pentsioa jasotzeko baldintzak betetzen ez dituelako. Aplikatuko den portzentajea, une bakoitzean, erretiro pentsioa jaso ahal izateko zehaztuta dagoen kotizatzeko gutxieneko aldiari dagokiona da. Egun, portzentaje hori % 50 da, eta pentsioaren oinarri arautzaileari aplikatuko zaio, ez osagarriari. 1.3.4.2.2 Ordainketa • Gaixotasun arrunt eta lanez kanpoko istripuetatik eratorritako pentsioak 14 ordainsaritan ordainduko dira, urteko hilabete bakoitzeko bat eta ekaineko eta azaroko hilekoekin 64
  • 65. dirutan ordainduko diren bi aparteko ordainsari urtero. Azken hauen zenbatekoa hilabete horiei dagozkien hileko arrunten zenbatekoaren berdina izango da. • Lan istripu eta lan gaixotasunetik eratorritako pentsioak 12 ordainsaritan ordainduko dira aparteko ordainsariak hileko arruntetan proportzionalki zatituta daudelako eta pentsioaren oinarri arautzailearen kalkulua egiteko kontuan hartu direlako. • Hileko gutxieneko zenbatekoak bermatuko dira eta hauen zenbatekoa onuradunak bere ardurapean ezkontiderik edukitzearen arabera aldatuko da. • Ezintasun iraunkor absolutuagatiko eta elbarritasun handiagatiko pentsioak eta onuradunak 65 urte betetzean izen aldaketa dela-eta eratorritako erretiro pentsioak, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren (PFEZ) atxikipenetik salbu geldituko dira. 1.3.4.3 Bateragarritasunak 2 Bateragarritasunak • Pentsioak ez du eragotziko ezinduaren egoerarekin bateragarriak diren eta berrikuspena egiterakoan lanerako gaitasunean aldaketarik sortzen ez dutela erakusten duten jardueretan aritzea, irabaziak lortzeko edota irabazi asmorik gabekoak badira ere. • Gizarte Segurantzako erregimenen batean sar daitezkeen lanak burutzen badira, alta eman eta kotizatzeko obligazioa dago eta pentsiodunak erakunde kudeatzaileari jakinarazi beharko dio besteren edo norberaren konturako jarduera bat hasi duela. 65
  • 66. Obligazio hauek pentsioa onartu duen erakunde kudeatzailearen menpeko ezintasun iraunkorraren berrikuspen eskumenak kaltetu gabe bete behar dira. 2.1.1.1 Etetea / Iraungipena • Etendura / Iraungipena • Kentzea • Iraungipena 2.1.1.1.1 Kentzea • Onuradunak prestazioak jasotzeko eskubidea lortzeko edo mantentzeko iruzur egiten duenean. • Ezintasun iraunkorra onuradunaren zuhurtziagabetasun ausartegiagatik sortu edo larriagotu bada. • Ezintasun iraunkorra, aldi baterako ezintasun egoeran agindutako osasun tratamendua zentzuzko arrazoirik gabe ez onartzeagatik edo eteteagatik sortu edo larriagotu bada. • Onuradunak, zentzuzko arrazoirik gabe dagokion birregokitze eta errehabilitazio tratamendu edo prozesuak onartzen ez baditu edo eteten baditu. 66
  • 67. 2.1.1.1.2 Iraungipena • Ondorio bezala sendakuntza izango duen berrikuspenagatik. • Onuraduna hil delako. • Erretiro-pentsioa jaso nahi denean, pentsio honetarako eskubidea aitortzen delako • Erakunde kudeatzaileak ebatzitako ofiziozko berrikuspenagatik, ekintza hau legez baimenduta dagoen eta horrek sortzen duen pentsioa jasotzeko eskubidearen galera kasuetan. 2.1.1.2 Kudeaketa / Ordainketa 2.1.1.2.1 Kudeaketaz honako hauek arduratuko dira: o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), orokorrean. o Itsasoko Gizarte Institutua (IGI), Itsasoko Erregimen Bereziko aplikazio eremuko langileak badira. 67
  • 68. 2.1.1.2.2 Ordainketaz honako hauek arduratuko dira: o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), edo bere kasuan, Itsasoko Gizarte Institutua (IGI), ezintasun iraunkorra gaixotasun arruntak edo lanez kanpoko istripuak sortu duenean. o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala (GSIN), ezintasun iraunkorra lan gaixotasunak sortu duenean o Gizarte Segurantzako Institutu Nazionala edo Gizarte Ssegurantzako Lan Istripu eta Gaixotasun Profesionalen Mutua, bere kasuan, laneko istripuak sortu duenan. Biziarteko pentsioen kasuetan, GSINa Mutuak pentsioaren kapital kostuaren egungo balioa aurretiaz adierazten duenean. 2.1.1.3 Eskaerak • Eskariarekin batera aurkeztu beharreko agiriak • Eskaeraren aurkezpena • Eskaera-inprimakia 2.1.1.3.1 Eskariarekin batera aurkeztu beharreko agiriak Ondoren adierazitako dokumentuen jatorrizkoak eta kopiak aurkeztu behar dira, ondoren konpultsatu ahal izateko (nola eta aurretik konpultsatuta ez dauden). Salbuespena nortasun agiriak izango dira. Kasu horretan, jatorrizkoa aurkeztea nahikoa izango da. 68
  • 69. r) KASU GUZTIETAN: • Eskatzailearen, legezko ordezkariaren eta eskaeran agertzen diren gainerako pertsonen nortasun ziurtagiria, indarrean dagoen ondorengo dokumentazioarekin: o Espainiarrek: Nortasun Agiri Nazionala (DNI ). o Espainian bizi diren edota bizi ez diren atzerritarrek: Pasaportea edo jatorrizko herrialdean indarrean den nortasun-agiria eta NIE (Atzerritarren Identifikazio Zenbakia) AEAT eskatutakoa, ordainketetarako. • Legezko ordezkaritzaren dokumentazio akreditatzailea; bestela, adingabeko eskatzailearen emantzipazioarena. Erakundeko tutorea bada,IFK/IFZ, Erakundearen tutoretza izendapena azaltzen den dokumentua eta Erakundearen ordezkaritza egiaztatzeko ziurtagiria. s) GAIXOTASUN ARRUNTA BADA: • Azken hiru hilabeteetako kotizazioak ordaindu izana egiaztatzen duen agiria, ordaintzeko beharra izanez gero eta ezintasuna tarte horretan bertan gertatu bada. t) LAN ISTRIPU EDO GAIXOTASUN PROFESIONALA BADA: • Laneko gaixotasunaren edota laneko istripuaren parte administratiboa. • Aurreko urteko ordainsari errealen gaineko enpresaren ziurtagiria. Beste dokumentu batzuk • Autonomia Erkidego bakoitzeko Osasun Zerbitzu Publiko eskudunak egindako historial klinikoa, edo bestela, zerbitzu horretako Ikuskatzailetza medikoaren txostena, interesdunaren eskuetan badago. 69
  • 70. Sei hile baino gehiagoko aborturik edo 24 ordu zituenean baino lehenago hildako seme-alabak izan dituenean, haren existentzia azaltzen den Erregistro Zibileko ziurtagiria. u) OSASUN LAGUNTZAN SARTZEKO: • Familia-liburua edota Erregistro Zibileko aktak, eskatzailearekin familiarteko lotura egiaztatzen dutenak. • Eskatzailearekin elkarbizitza egiaztatzen duen Udalak igorri ziurtagiria (ez zaie ezkontideari eta seme-alabei eskatzen), funtzionarioari beharrezkoa iruditzen zaionean. • Komunitate Autonomoak bidalitako auto judiziala edota familiaren harrera ziurtagiria. • Banaketaren edota dibortzioaren ebazpen judiziala; bertan, adingabeko seme-alaben zaintza zehaztu beharko da, bai eta ezkontidearen edo ezkontide ohiaren pentsio konpentsatzailearen zenbatekoa edo elikagaiak seme-alabei ematekoa ere, hala balegokio. • Atzerritarrak Espainian bizi ohi direla egiaztatzen duen Udaleko errolda ziurtagiria edo egoitza- txartela, funtzionarioak beharrezkoa dela uste duenean. Dokumentazio hau Gizarte Segurantzaren Harreman eta Argibideetarako edozein zentrotan aurkez daiteke. 70
  • 71. 2.1.1.4 Oinarrizko araudia 2.1.1.4.1 Regulación de la prestación • Decreto de 22 de junio de 1956, por el que se aprueba el reglamento para aplicación del Texto Refundido de la legislación de accidentes de trabajo. (Capítulo v). • Decreto 3158/1966, de 23 de diciembre, por el que se aprueba el Reglamento General que determina la cuantía de las prestaciones económicas del Régimen General de la Seguridad Social y condiciones para el derecho a las mismas. • Decreto 1646/1972, de 23 de junio, para la aplicaclón de la Ley 24/1972, de 21 de junio, en materia de prestaciones del Régimen General de la Seguridad Social. • Decreto 2957/1973, de 16 de noviembre, sobre cómputo recíproco de cotizaciones en el sistema de la seguridad social. • Real Decreto 1799/1985, de 2 de octubre, para la aplicación de la Ley 26/1985, de 31 de julio, en la materia de racionalización de las pensiones de jubilación e incapacidad permanente. • Real Decreto 691/1991, de 12 de abril, sobre cómputo reciproco de cuotas entre regímenes de seguridad social. • Real Decreto 480/1993, de 2 de abril, por el que se integra en el Régimen General de la Seguridad Social el Régimen Especial de la Seguridad Social de los funcionarios de la Administración Local. • Real Decreto 1647/1997, de 31 de octubre, por el que se desarrollan determinados aspectos de la Ley 24/1997, de 15 de julio, de consolidación y racionalización del sistema de la Seguridad Social. 71
  • 72. Real Decreto 4/1998, de 9 de enero, sobre revalorización de las pensiones del sistema de la seguridad social para 1998. (disposición adicional undécima). • Real Decreto 1132/2002, de 31 de octubre, de desarrollo de determinados preceptos de la Ley 35/2002, de 12 de julio, de medidas para el establecimiento de un sistema de jubilación gradual y flexible. • Real Decreto 1131/2002, de 31 de octubre, por el que se regula la Seguridad Social de los trabajadores contratados a tiempo parcial, así como de la jubilación parcial. • Orden de 15 de abril de 1969 por la que se establecen normas para la aplicación y desarrollo de las prestaciones por invalidez en el Régimen General de la Seguridad Social. • Orden de 31 de julio de 1972 por la que se dictan normas de aplicacion y desarrollo del Decreto 1646/1972, de 23 de junio, en materia de prestaciones del Regimen General de la Seguridad Social. • Orden TAS/4033/2004, de 25 de noviembre, por la que se establece la situación asimilada a la de alta en el sistema de la seguridad social, a efectos de pensiones, de los trabajadores afectados por el síndrome del aceite tóxico. • Resolución de 14-2-1974, de la D.Gral. de la S.S., interpretativa del apartado e) del art. 40 de la Orden de 15-4-1969, por la que se establecen normas para la aplicación y desarrollo de las prestaciones por invalidez en el Reg.Gral. de la S.S. • Resolución de 22 de mayo de 1986, de la Secretaría General para la Seguridad Social, sobre reconocimiento del incremento del 20% de la base reguladora a los pensionistas de incapacidad permanente total cuando cumplen la edad de 55 años. 72
  • 73. Resolución de 11-4-1990, de la Secretaría Gral. para la S.S., por la que se fijan criterios para la aplicación del complemento del 20% a reconocer a los pensionistas de invalidez permanente total para la profesión habitual, mayores de 55 años. • Resolución de 25 de marzo de 1992, de la Dirección General de Ordenación Jurídica y Entidades Colaboradoras de la Seguridad Social. Improcedencia de la declaración de lnvalidez Permanente cuando no exista derecho a prestación económica. • Resolución de 15-11-1996, de la D. Gral. de Ord. de la S.S., sobre cálculo de la base reg. de las pensiones de viudedad y orfandad cuando el causante fallece una vez iniciado el procedimiento para la declaración de IP, encontrándose en situación de IT o.. • Resolución de 21-1-1998, de la D. Gral. de Ord. de la S.S.por la que se establece criterio sobre la posibilidad de reconocimiento a trabajadores que tengan cumplidos 65 años de edad deI incremento deI 20 % de la b.reg. de la pensión. • Resolución de 17-7-1998, de la D.Gral. de Ord. de la S.S., por la que se establece criterio sobre la interpretación que debe darse a la disp. adic. 11ª del R. Dto. 4/1998, de 9-1, sobre el cálculo de la base reg. de las prest. derivadas de cont. profes. 2.1.1.4.2 Gestión. Procedimiento. • Real Decreto 2609/1982, de 24 de septiembre, sobre evaluación y declaración de las situaciones de incapacidad permanente en la Seguridad Social. • Real Decreto 1071/1984, de 23 de mayo, por el que se modifican diversos aspectos en la normativa vigente en materia de incapacidad permanente en la Seguridad Social. • Real Decreto 1300/1995, de 21 de julio, por el que se desarrolla, en materia de incapacidades laborales del Sistema de la Seguridad Social, la Ley 42/1994, de 30 de diciembre, de medidas fiscales, administrativas y de orden social. 73