Prenesuvanje na hrana i gasovi

1. Пренесување на хранаПренесување на храна
и гасови- крвен системи гасови- крвен систем
Маја Д.СаридисМаја Д.Саридис

2. Кој се животни процеси кајКој се животни процеси кај
животните?животните?
 За тоа се потребниЗа тоа се потребни
 ВодаВода
 Хранливи материиХранливи материи
 КислородКислород
МОРА НЕКОЈ ДА ГИ ДОНЕСЕ ОВИЕМОРА НЕКОЈ ДА ГИ ДОНЕСЕ ОВИЕ
МАТЕРИИ ДО КЛЕТКИТЕ КАКО И ДАМАТЕРИИ ДО КЛЕТКИТЕ КАКО И ДА
ГИ ОТСТРАНИ НЕПОТРЕБНИТЕГИ ОТСТРАНИ НЕПОТРЕБНИТЕ
МАТЕРИИМАТЕРИИ

3. Телесни течностиТелесни течности
 Хидролимфа – течност која циркулира низ организмотХидролимфа – течност која циркулира низ организмот
и стасува до секоја клетка кај најпростите организмии стасува до секоја клетка кај најпростите организми
– Протозои,Сунгери,Мешести– Протозои,Сунгери,Мешести
 ХемолимфаХемолимфа –– нешто посложена содржи пигментнешто посложена содржи пигмент
хемоцијанин (син) хемоцити (најпримитивнохемоцијанин (син) хемоцити (најпримитивно
обликувани крвни елементи)обликувани крвни елементи)
- Црви,Мекотели,Главоноги,Иглокожи- Црви,Мекотели,Главоноги,Иглокожи
 ЛимфаЛимфа –– формирана од ткивната течност ,безбојнаформирана од ткивната течност ,безбојна
слична на крвната плазма има леукоцити- пренесуваслична на крвната плазма има леукоцити- пренесува
непотребни материи до органите занепотребни материи до органите за
излачување/дишењеизлачување/дишење

4. КРВКРВ
 Крвта е составена од крвни елементиКрвта е составена од крвни елементи

еритроцитиеритроцити

лукоцитилукоцити

тромбоцититромбоцити
 Кои пливаат воКои пливаат во

Крвна плазмаКрвна плазма

5. Улога на крвтаУлога на крвта
 Транспортна –Транспортна –
 Го пренесува кислородот и хранливите материиГо пренесува кислородот и хранливите материи
до клетките каде се врши согорување надо клетките каде се врши согорување на
хранливите материихранливите материи

Отпадните материи продукти наОтпадните материи продукти на
метаболизмот ги носи до органите заметаболизмот ги носи до органите за
излачување ,аизлачување ,а CO2CO2 до белите дробовидо белите дробови

Ја пренесува топлинатарегулација наЈа пренесува топлинатарегулација на
температурататемпературата

Ги пренесува пораките - хемиските сигнали-Ги пренесува пораките - хемиските сигнали-
хормонихормони
 Одбрамбена – лукоцити,тромбоцитиОдбрамбена – лукоцити,тромбоцити

6. Крвна плазма
(55% од зафатнината на крвта)
Еритроцити
(45% од зафатнината на крвта)
Леукоцити и тромбоцити(<1%
од зафатнината на крвта)
Формативни
елементи
Состав на крвтаСостав на крвта

8. Тромбоцити
Еритроцити
Леукоцити

9. Крвна плазмаКрвна плазма
 Содржи најмногу вода 79%-82%Содржи најмногу вода 79%-82%
 БелковиниБелковини (60-80g/l; albumini, globulini, enzimi)
 Шеќери гликозаШеќери гликоза од 2.5 до 4.7 mmol/l
 МастиМасти
 ВитаминиВитамини
 Минерални солиМинерални соли
 O2, CO2O2, CO2
 Продукти на метаболизмотПродукти на метаболизмот (уреа, мочна
киселина, креатин , билирубин)
 Има бледожолтеникава бојаИма бледожолтеникава боја

10. Еритроцити
•клетки без јадрои некој органели
•Биконкавни со големина 7.57.5µµmm,,
•Еластични
• изградени се од белковинска материја Хемоглобин
•тој содржи железо со кој се пренесуваат гасовите
•и ја дава црвената боја на крвта
Бројот за жени 3.5-5.53.5-5.5 xx 1012/1012/ll /за мажи/за мажи 4-64-6xx 1012/1012/ll

12. Еритроцитите кај различни видовиЕритроцитите кај различни видови

Бројот е обратноБројот е обратно
пропорционлен сопропорционлен со
големинатаголемината

ЖабаЖаба 0.036x100.036x101212
НаНа 1l1l крв ,а големинатакрв ,а големината
ее6060 µµmm
 ОбликотОбликот најчестонајчесто
леќаст или оваленлеќаст или овален
 Еритроцитите наЕритроцитите на
рибите,рибите,
водоземците,влечугиводоземците,влечуги
теи птиците имааттеи птиците имаат
јадро, а кај цицачитејадро, а кај цицачите
освен кајосвен кај камилатакамилата
немаат јадронемаат јадро
Жаба
Гулаб
човек

13. ЛеукоцитиЛеукоцити
 Се наоѓаат во крвта,лимфата,воСе наоѓаат во крвта,лимфата,во
сврзно ткиво и во ткивната течностсврзно ткиво и во ткивната течност
 Имаат способност за амебовидноИмаат способност за амебовидно
движење и дијапедеза (проаѓањедвижење и дијапедеза (проаѓање
низ крвни садови)низ крвни садови)
 Фагоцитоза – ги уништуваатФагоцитоза – ги уништуваат
штетните честици со помош наштетните честици со помош на
лизозомни ензимилизозомни ензими
 Се движат хемотаксичноСе движат хемотаксично

14. нормален број од 6- 7нормален број од 6- 7xx106/106/ll
Над 10х 106/Над 10х 106/ll - леукемија- леукемија

15. дијапедезадијапедеза
хемотаксахемотакса

16. Тромбоцити – крвни плочки се мали
дисковидни структури без јадро
Имаат главна улога во коагулација на крвта
Нормален број е одНормален број е од 150 x 10150 x 1066 додо 300x 10300x 1066 /l./l.

17. КРВНИ САДОВИ
Артерии ,
пренесуваат
оксидирана
крв
Вени пренесуваат
редуцирана крв
Кај животните кој имаат затворен крвен систем има
и Капилари ги поврзуваат артериите и вените
Размена меѓу крвта и клетките
Изградени се од тенок ѕид на еднослоен епител

18. Градба и функција на крвниот систем кај животните

19. Протисти,сунгери,мешести,Протисти,сунгери,мешести,
 ХидролимфаХидролимфа
Течност одТечност од
надворешнатанадворешната
средина јасредина ја
исполнува иисполнува и
внатрешноста навнатрешноста на
телототелото
Осмоза,дифузијаОсмоза,дифузија

20. Мекотели,членконоги,црвиМекотели,членконоги,црви
 Хемолимфа
 Отворен крвен систем
 хемолимфата делумно протекува низ
крвни садови делумно се излива во
лакуни кај поспори
 Кај црвите има затворен крвен систем
 Срцето е цевка поделена на повеќе
делови

22. РибиРиби
 Низ срцето проаѓаНиз срцето проаѓа
само редуцирана крвсамо редуцирана крв
 Ја носи до жабритеЈа носи до жабрите
каде се оксидиракаде се оксидира
 Една комора и еднаЕдна комора и една
предкоморапредкомора
 Прво оди воПрво оди во
предкомора-комора –предкомора-комора –
во жабритево жабрите
 Од жабритеОд жабрите
оксидирана прекуоксидирана преку
грбна артерија догрбна артерија до
цело телоцело тело

23. Venozni sinus
Pretkomora
Komora
Arteriozni konus

24. Водоземци
•Две преткомори
•Една комора
•Крвта оксидирана се
распоредува во левата
страна на комората,
аредуцираната на
десната страна
делумно се меша

25. Циркулаторен систем кај влечуги
Десна аорта
Лева аорта
Десна
преткомора
Лева
преткомора
Делумна преграда
Белодробна
артерија
Лева комора
Десна комора
Десна аорта Лева аорта
Лева
преткомора
Потполна преграда
Лева комора
Десна комора
Срцев
залисток
Десна преткомора
Белодробна артерија
Желки,змии,гуштери
Крокодили

26. Првпат појава на 4 делно срце

27. Птици и цицачиПтици и цицачи
Редуцирана крв
Оксидирана крв

28. Мал и голем крвотокМал и голем крвоток
Риби Влекачи Птици и цицачи