1. เรื่อง ประวัติอำเภอชุมแพ
ผู้จัดทำ
เด็กชำยภำนุเดช อุดม
เด็กชำยเกียรติพงษ์ กกรัมย์
เด็กชำยวุฒิไกร ใจซื่อ
เสนอ
คุณครูอุไร ทองดี
โรงเรียนชุมแพศึกษำ
สำนักงำนเขตพื้นที่กำรศึกษำ
มัธยมศึกษำ เขต 25
o ประวัติความเป็นมาของงอาเภอชุมแพ
ประมำณปี พ.ศ.
2400 พระครูหงส์ได้ชักชวนญำติพี่น้อง 8
ครอบครัวอพยพออกจำกเมืองภูเวียง ครั้งสุดท้ำยไ
ด้หยุดพักเกวียนที่บ้ำนกุดจอกน้อย
แล้วแบ่งครอบครัวออกเป็น 2 กลุ่ม
กลุ่มแรกเลือกตั้งถิ่นฐำนอยู่ใกล้กุดแห่น้อย
บ้ำนแห่ส่วนกลุ่มที่นำโดยพระครูหงส์มีบุตร 3
คน คือ นำยโฮม (ต้นตระกูลโฮมหงส์) นำยโชค
และนำยหลอด (ต้นตระกูลหงส์ชุมแพ)
ได้เดินทำงต่อมำและเลือกที่ตั้งถิ่นฐำนอยู่บ้ำนร้ำง
มีวัดร้ำงและกุดแห่งหนึ่งอยู่ทำงทิศตะวันตก
วัดร้ำงนี้มีธำตุและต้นโพธิ์จึงตั้งชื่อว่ำ วัดโพธิ์ธำตุ
พร้อมกับตั้งชื่อว่ำบ้ำนกุดธำตุ กุดธำตุมีน้ำลึกมำก
มีจระเข้ และป่ำทึบทำให้จับปลำได้ยำก
ประกอบกับรอบ ๆกุดธำตุมีกอไผ่ขึ้นหนำแน่น
ชำวบ้ำนจึงตัดไม้ไผ่มำมัดเป็นแพใช้ยืนหว่ำนแหแ
ล้วตีวงล้อมเข้ำหำกัน นำนเข้ำจึงเรียกว่ำ
"กุดชุมแพ" และ "บ้ำนชุมแพ"
เดิมสุขำภิบำลชุมแพได้ตรำประจำประกอ
บด้วยสัญญำลักษณ์เป็นเจดีย์ใบโพธิ์
และคลื่นฟองน้ำอยู่ภำยในวงกลม
ต่อมำได้มีพระรำชกฤษฎีกำจัดตั้งเทศบำลตำบลอำ
เภอชุมแพขึ้นอีก
เปลี่ยนตรำประจำสำนักงำนเทศบำลตำมที่กรมศิล
ปกรออกแบบให้ตรำใหม่มีลักษณ์เป็น
วงกรมมีสัญญำลักษณ์เป็นรูปเจ้ำพระยำสุรศักดิ์ม
นตรีประทับ อยู่บน
แพมือขวำถือลูกธนูมือซ้ำยถือคันธนูมีนำยทหำรค
นสนิท 2 ชำยนั่งถือธงปลำยหอกอยู่คนละข้ำง
(ประกำศเทศบำลตำบลชุมแพ วันที่ 23 มีนำคม
2530) สมัยรัชกำลที่ 5 ทรงพระกรุณำโปรดเกล้ำฯ
ให้จัดทัพไปปรำบฮ่อ ในเมืองพวน
เมืองหัวพันทั้งห้ำทั้งหกดังนี้ 1. พระเจ้ำน้องยำเธอ
กรมหมื่นประจักรศิบปำคมเป็นแม่ทัพฝ่ำยใต้ยกก
องทัพขึ้นไปทำงเมืองหนองคำย 2.
เจ้ำหมื่นไวยวรนำถ (เจ้ำพระยำสุรศักดิ์มนตรี)
เป็นแม่ทัพฝ่ำยเหนือยกกองทัพขึ้นไปทำงหลวงพ
ระบำง โดยให้ยกทัพไปปรำบฮ่อ เมื่อวันอังคำร

2. แรม 11ค่ำ เดือน 11 พ.ศ. 2428 (ยงศิลป
และโขมพัตร เรืองศุข 2540: 180)
จำกประวัติกำรยกทัพครั้งนี้
เจ้ำพระยำสุรศักดิ์มนตรีได้ยกกองทัพขึ้นไปทำงเมื
องพิชัย เมืองน่ำน เมืองหลวงพระบำง
เมืองหัวพันทั้งห้ำทั้งหก
ตลอดจนถึงเมืองสิบสองจุไทย
แสดงว่ำไม่ได้ยกกองทัพผ่ำนบ้ำนชุมแพเลย
บ้ำนชุมแพตั้งอยู่บนทำเลที่อุดมสมบูรณ์
จงมีผู้อพยพเข้ำมำอยู่มำกขึ้น ๆ แบ่งได้เป็น 2
คุ้มอู่ระหว่ำง 3วัด ได้แก่วัดเหนือ
(ปัจจุบันเป็นที่ทำกำรประปำ) วัดกลำง
(วัดโพธิ์ธำตุ) และวัดใต้
(ปัจจุบันเป็นโรงเรียนบ้ำนชุมแพ) ปีพุทธศักรำช
2543 ในระหว่ำงที่ท้ำวอุปชิต มิตตะปิด
เป็นผู้ใหญ่บ้ำนคนที่ 2
ได้เกิดเพลิงไม้กอไผ่ริมหนองอีเลิงด้ำนใต้แล้วลุก
ลำมไหม้บ้ำนนำยคำน
หงส์ชุมแพจนถึงด้ำนทิศเหนือ
ชำวบ้ำนไม่มีที่อยู่อำศัย
จึงอพยพไปอยู่ตำมที่นำของตนเอง
ตั้งเป็นหมู่บ้ำนใหม่บ้ำนหนองไผ
(บ้ำนหนองไผ่ใต้) และบ้ำนโคกไม้งำนในปัจจุบัน
ประมำณปี พ.ศ.
2470 เริ่มมีครอบครัวชำวจีนอพยพเข้ำมำค้ำขำยใ
นบริเวณถนนรำษฎร์บำรุง
ทิศเหนือของวัดโพธิ์ธำตุ
กำรค้ำได้ขยำยตัวมำกขึ้น ปี พ.ศ. 2485 กำนันเลี้ยง
ดีบุญมี
ได้บริจำคที่ดินเพื่อตัดถนนรำษฎร์บำรุงให้ยำวขึ้น
ไปทำงทิศเหนือ
สร้ำงศูนย์รำชกำรและโรงเรียนชุมแพ
นอกจำกนี้ยังได้สร้ำงบ้ำนเรือนแถวไม้ชั้นเดียวบริ
เวณตลำดเหนือและตลำดใต้ให้เช่ำทำกำรค้ำ
ต่อมำ กำนันจำก 4
ตำบลของอำเภอภูเวียง ได้แก่ตำบลชุมแพ ตำบลโ
นนหัน ตำบลขัวเรียง และตำบลสีสุก (ศรีสุข)
ได้ร่วมมือกันยื่นคำร้องต่อกระทรวงมหำดไทยขอ
ตั้งอำเภอชุมแพ พระยำสุนทรพิพิธ
(ปลัดกระทรวงมหำดไทยขณะนั้น) ได้มำตรวจที่
ประกอบกับระยะนั้นอำเภอชนบทถูกไฟไหม้
เมื่อวันที่ 1 กรกฎำคม พ.ศ.
2486 กระทรวงมหำดไทยจึงอนุมัติให้ตั้ง อำเภอชุ
มแพ โดยยุบอำเภอชนบทไปเป็นตำบลหนึ่งของ
อำเภอบ้ำนไผ่