2. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ &
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
Η Δημοκρατία της Νότιας
Αφρικής είναι χώρα που
τοποθετείται γεωγραφικά στο νότιο
άκρο της αφρικανικής ηπείρου.
Συνορεύει με τις
χώρες Ναμίμπια, Μποτσουάνα, Ζιμπ
άμπουε, Μοζαμβίκη και Σουαζιλάνδη.
Ο πληθυσμός της αριθμεί
τους 47.900.000 κατοίκους,
σύμφωνα με απογραφή το 2007.
Κύρια πρωτεύουσα της είναι η
Πρετόρια, νομοθετική το Κέιπ Τάουν
και δικαστική το Μπλέμφοντεν.
3. ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΛΟΓΕΣ
Αρχηγός κράτους και της
κυβερνήσεως είναι ο
Πρόεδρος της
Δημοκρατίας. Δικαίωμα
ψήφου έχουν όσες και όσοι
είναι ηλικίας 18 ετών και
άνω.
Στις τελευταίες εκλογές
(2009), Πρόεδρος της
Δημοκρατίας αναδείχτηκε ο
Τζέικομπ Ζούμα,
συγκεντρώνοντας
ποσοστό 65,90%.
Τζέικομπ Ζούμα
4. ΙΣΤΟΡΙΑ
Η Νότια Αφρική ως εθνική οντότητα βίωσε μια εντελώς διαφορετική εξελικτική πορεία από
άλλα αφρικανικά έθνη, η οποία διαμορφώθηκε κυρίως στη βάση δύο βασικών
παραγόντων:
Η μετανάστευση από την Ευρώπη πλησίασε επίπεδα που ποτέ δεν εμφανίστηκαν σε άλλες
αφρικανικές κοινότητες.
Γεωλογικά διακρίνεται για τον μεγάλο ορυκτολογικό πλούτο της, γεγονός που
προσήλκυσε το ενδιαφέρον της Δύσης, ιδιαίτερα κατά την περίοδο του ψυχρού πολέμου.
Το αποτέλεσμα των παραπάνω υπήρξε η διαμόρφωση ενός πολυφυλετικού κράτους με
τον μεγαλύτερο πληθυσμό Εγχρώμων, Ευρωπαίων και Ασιατών σε όλη την Αφρική. Οι
μαύροι Νοτιοαφρικανοί αποτελούν το 75% του συνολικού πληθυσμού.
Οι φυλετικές διαμάχες μεταξύ της λευκής μειονότητας και της μαύρης πλειοψηφίας έπαιξαν
σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Νότιας Αφρικής, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά
το απαρτχάιντ.
5. ΑΠΑΡΤΧΑΙΝΤ
Το απαρτχάιντ (apartheid), (όρος που προέρχεται από τη γλώσσα
Αφρικάανς και τα ολλανδικά και σημαίνει διάκριση), ήταν μια πολιτική
των Λευκών που καθόριζε και επέβαλλε τη διάκριση των ανθρωπίνων
ομάδων μέσα σε ένα κράτος βάσει φυλετικών κριτηρίων σε
καθορισμένες γεωγραφικές περιοχές. Ως επίσημη κρατική πολιτική
εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στη Νότιο Αφρική από το Εθνικό Κόμμα
το.
6. ΑΠΑΡΤΧΑΙΝΤ
Ο φυλετικός διαχωρισμός στη Νότιο Αφρική ξεκίνησε κατά
την αποικιοκρατία. Ως επίσημη πρακτική θεσμοθετήθηκε μετά τις
γενικές εκλογές του 1948, οπότε και ο πληθυσμός της χώρας
χωρίστηκε σε φυλετικές κατηγορίες και οριοθετήθηκαν
συγκεκριμένες περιοχές διαβίωσης για την κάθε φυλή. Το 1970
καταργήθηκε η πολιτική εκπροσώπηση όσων δεν ήταν λευκοί και
έγινε περιορισμός τους σε απομονωμένες «νησίδες γης», τα
λεγόμενα εθνικά κρατίδια μπαντουστάν. Διακρίσεις υπήρχαν
στον τομέα της εκπαίδευσης, της ιατροφαρμακευτικής
περίθαλψης, της διασκέδασης και άλλων δημοσίων παροχών και
υπηρεσιών.
Πινακίδα σε παραλία της Ν.
Αφρικής την εποχή του
Απαρτχάιντ
7. ΑΠΑΡΤΧΑΙΝΤ-ΝΟΜΟΙ
Νόμος απαγόρευσης των μεικτών γάμων (1949)
Νόμος κατηγοριοποίησης του πληθυσμού ανάλογα
με τη φυλή τους (1950)
Pass Laws (1952), οι οποίοι υποχρέωναν τους
Μαύρους άνω των 16 ετών να έχουν πάντοτε μαζί
τους ένα έγγραφο σαν πάσο/διαβατήριο, που όριζε
αν είχαν κυβερνητική άδεια να βρίσκονται σε
συγκεκριμένες συνοικίες.
Απαγόρευση των απεργιών στους Μαύρους
εργάτες και της παθητικής αντίστασης (1953).
Νόμος μετεγκατάστασης γηγενών πληθυσμών
(1954), που επέτρεπε την εκδίωξη Μαύρων που
ζούσαν σε περιοχές που είχαν αποδοθεί στους
Λευκούς.
Νόμος περί Εργασίας και Ορυχείων (1956), που
επισημοποιούσε τις φυλετικές διακρίσεις στο χώρο
εργασίας.
Νόμος απαγόρευσης της επαγγελματικής
κατάρτισης των Μαύρων (1976)
8. ΑΠΑΡΤΧΑΙΝΤ-ΝΟΜΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Ο Johannes Gerhardus Strijdom πρωθυπουργός το 1954,
καθιέρωσε επίσης τους εξής νόμους:
Μαύροι δεν θα μπορούσαν να κατέχουν θέσεις στην κυβέρνηση και δεν θα
μπορούσαν να ψηφίζουν.
Η δημόσια συγκοινωνία ήταν εντελώς διαχωρισμένη, σε τρένα, λεωφορεία,
αεροπλάνα, ταξί ή ακόμα και πόλεις σε χώρους μαύρων και λευκών.
Οι μαύροι δεν είχαν τη δυνατότητα να εισέρχονται στις περιοχές που
ορίζονταν για τους λευκούς ανθρώπους, εκτός και αν είχαν άδεια διέλευσης
εκδοθείσα από την αστυνομία.
Δημόσια κτίρια, όπως τα δικαστήρια ή τα γραφεία, κατείχαν διάφορες
εισόδους για μαύρους και λευκούς.
Οι κύριες συνέπειες αυτής της κατάστασης ήταν:
Οι περιοχές που έχουν δοθεί στους μαύροι είχαν σπάνια ηλεκτρισμό ή νερό.
Τα νοσοκομεία ήταν επίσης διαχωρίσμένα. Αυτά των λευκών είχαν την
ποιότητα της κάθε ανεπτυγμένης χώρας, ενώ στους μαύρους είχαν
παραχωρηθεί ελλιπώς εξοπλισμένα, με ανεπαρκές προσωπικό και πολύ
λίγες δυνατότητες σε σχέση με τα νοσοκομεία των λευκών.
Το 1948 της Νότιας Αφρικής Εθνικό Κόμμα (NP) κέρδισε τις εκλογές κατά τις
οποίες μόνο λευκοί μπορούσαν να ψηφίσουνκαι εγκαταστήσε ένα
καταπιεστικό φυλετικό διαχωρισμό εναντίον των μαύρων.
Κατά το 1970, η εκπαίδευση ενός μαύρου στο σχολείο κόστιζε το 10% του
κόστους εκπαίδευσης ενός λευκού.Φυσικά και η ποιότητα ήταν ανάλογη. Η
τριτοβάθμια εκπαίδευση ήταν σχεδόν αδύνατη για τους μαύρους.
9. ΝΕΛΣΟΝ ΜΑΝΤΕΛΑ
Ο Νέλσον Μαντέλα (Nelson Rolihlahla Mandela),
γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου του 1918 στο
χωριό Μβέζο (Mvezo)της
περιοχής Τράνσκεϊ της Νότιας Αφρικής. Ήταν
αγωνιστής της Νότιας Αφρικής, πολιτικός και ο
πρώτος έγχρωμος πρόεδρος της Νότιας
Αφρικής (1994-1999). Από το 1998 μέχρι το 1999
υπήρξε Πρόεδρος του Κινήματος των Αδεσμεύτων.
10. ΝΕΛΣΟΝ ΜΑΝΤΕΛΑ-ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Δικηγόρος στο Γιοχάνεσμπουργκ, έγινε μέλος του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου ANC
(African National Congress) το 1944. Πήγε στο Γιοχάνεσμπουργκ επειδή οι γονείς του
ήθελαν να τον παντρέψουν χωρίς να το θέλει αυτός. Για 20 χρόνια τέθηκε επικεφαλής στη
μεγάλη εκστρατεία κατά της ρατσιστικής πολιτικής της κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής.
Ήταν ο πρώτος έγχρωμος, δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής. Πριν
εκλεγεί πρόεδρος, ήταν από τους επικεφαλής του κινήματος κατά του Απαρτχάιντ και
ενεργό μέλος του ANC. Φυλακίστηκε για 27 χρόνια από το καθεστώς των λευκών. Ο
Νέλσον Μαντέλα αποφυλακίστηκε το Φεβρουάριο του 1990, αφού ο πρόεδρος Φρεντερίκ
ντε Κλερκαναγνώρισε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο και ανέστειλε τις εκτελέσεις. Ο
Νέλσον Μαντέλα αμέσως παρότρυνε τις ξένες δυνάμεις να μην ελαττώσουν την πίεση
που ασκούσαν στη νοτιοαφρικανική κυβέρνηση για συνταγματική μεταρρύθμιση. Η
απελευθέρωσή του το 1990 σημάδεψε την απαρχή θεμελιακών αλλαγών στο
Νοτιοαφρικανικό κράτος, που οδήγησαν στην πτώση του ρατσιστικού του καθεστώτος.
Το 1993 του απονεμήθηκε το Νόμπελ Ειρήνης που το μοιράστηκε με τον τότε
πρόεδρο Φρεντερίκ Ντε Κλερκ. Το 1994 έγινε ο πρώτος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής σε
εκλογές που επιτράπηκε να ψηφίσουν λευκοί και μαύροι.
Έχασε τον γιο του από AIDS και τον άλλο σε τροχαίο ατύχημα, το 1969 (σε τροχαίο έχασε
και τη δισέγγονή του, το 2010). Από τότε ο Νέλσον Μαντέλα έγινε εξαιρετικά δραστήριος
κατά του AIDS.
12. ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΙΔΑΚΡΙΣΕΩΝ-ΤΕΛΟΣ
ΑΠΑΡΤΧΑΙΝΤ
Το 1989, την εξουσία ανέλαβε ο Φρεντερίκ ντε Κλερκ, ο τελευταίος λευκός
πρόεδρος της Νότιας Αφρικής. Κατά τη διάρκεια της κυβέρνησής του
απελευθερώθηκε ο Νέλσον Μαντέλα στις 11 Φεβρουαρίου 1990, με τον οποίο
μοιράστηκε το 1993 το Νόμπελ Ειρήνης, "για τη συνεισφορά τους στον
ειρηνικό τερματισμό του απαρτχάιντ και για τη θεμελίωση μιας νέας
δημοκρατικής Νότιας Αφρικής". Επίσης, νομιμοποιήθηκαν τα άλλοτε
απαγορευμένα πολιτικά κόμματα και από το Μάρτιο του 1990 άρχισαν
επίσημες διαπραγματεύσεις με το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο. Η
πλειονότητα των νόμων του απαρτχάιντ καταργήθηκαν μεταξύ του 1989 και
του 1991, και τον Απρίλιο του 1992 πραγματοποιήθηκε συνταγματική
συνέλευση.
Αν και ορισμένοι συντηρητικοί Αφρικάνερς κατέφευγαν
σε ουτοπιστικές πεποιθήσεις του παρελθόντος (Βόλκσταατ, λαϊκό κράτος),
άλλοι, οι οποίοι θεωρούνται οι κύριοι εκπρόσωποι των Λευκών
Νοτιοαφρικανών, υιοθέτησαν και πάλι το παλαιότερο σλόγκαν "Προσαρμογή
ή αφανισμός", οδηγώντας σε μια πολιτική "ανοίγματος" προς τη μαύρη
πλειοψηφία της χώρας.
Χειραψία του Φρεντερίκ ντε Κλερκ
και του Νέλσον Μαντέλα τον
Ιανουάριο του 1992, στην Ετήσια
Σύνοδο του Διεθνούς
Οικονομικού Φόρουμ
στο Νταβός
13. ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΙΔΑΚΡΙΣΕΩΝ-
ΤΕΛΟΣ ΑΠΑΡΤΧΑΙΝΤ
Μετά από τέσσερα χρόνια συνταγματικών διαπραγματεύσεων, οι
πρώτες πολυφυλετικές εκλογές διεξάχθησαν τον Απρίλιο
του 1994 και οδήγησαν στην εκλογή του Νέλσον Μαντέλα,
πρώτου μαύρου προέδρου της Νοτίου Αφρικής.
Λεωφορείο στο Λονδίνο με την επιγραφή
Boycott Apartheid
14. ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΙΔΑΚΡΙΣΕΩΝ-
ΤΕΛΟΣ ΑΠΑΡΤΧΑΙΝΤ
Από το 1996 ως το 1998, η Επιτροπή Αλήθειας και Συμφιλίωσης διέσχισε όλη τη
χώρα για να συλλέξει μαρτυρίες θυμάτων και καταπιεστών, οπαδών ή
αντιπάλων του απαρτχάιντ, προκειμένου να καταγράψει όλες τις καταπατήσεις
των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μεταξύ 1960 και 1993 και να διαλευκάνει τα
εγκλήματα και τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν είτε από την κυβέρνηση είτε
από τα απελευθερωτικά κινήματα.
Η τελική έκθεση της Επιτροπής υπογράμμιζε την έλλειψη μεταμέλειας ή
επεξηγήσεων ορισμένων πρώην πολιτικών ηγετών του καθεστώτος του
απαρτχάιντ όπως οι Πίτερ Βίλεμ Μπότα και Μάγκνους Μάλαν, αλλά και την
ανάλογη συμπεριφορά ορισμένων αρχηγών του Αφρικανικού Εθνικού
Κογκρέσου, ιδίως στα στρατόπεδα εκπαίδευσης της Ανγκόλα και
της Τανζανίας.
Η πλειοψηφία όσων βρέθηκαν ενώπιον της δικαιοσύνης, αθωώθηκε λόγω
ελλειπών αποδείξεων ή συμμόρφωσης με τους κανόνες.
Πίτερ
Μπότα
