1. SZTUKA NOWYCH TECHNOLOGII
2009 MICHAL BRZEZINSKI

2. Obecność technologii w sztuce ukonstytuowana jest przez ciąg
wynalazków, które zmieniły postrzeganie sztuk plastycznych. Do
końca osiemnastego wieku technologia służyła twórczości, ale sama
nie była uznawana za sztukę. Od pojawienia się fotografii, która
między twórcę i dzieło sztuki wprowadziła aparat, która sprawiła, że
obraz stał się tylko jedną z wielu kopii rozpoczyna się epoka sztuki
"mechanicznej reprodukcji". Takie dzieło sztuki stało się od tej pory
nierozerwalnie złączone z technologią, a technologii przypisuje się
współautorstwo dzieła sztuki.
wstęp

3. Od dziewiętnastego wieku po dziś dzień trwa w sztuce
nieustanna rewolucja wynikająca z pojawiania się wciąż
nowych mediów. Od fotografii, filmu, telewizji, wideo,
poprzez pierwsze instalacje łamiące linearny sposób
prezentacji dzieła, sztukę interaktywną opartą o
informatykę, po sztukę opartą na sieciach
komputerowych, sztukę robotyczną, genetyczną, oraz
opartą o nanotechnologie.
Chciałbym skoncentrować się na najważniejszych dziś
zagadnieniach technologicznych podejmowanych przez
sztukę współczesną:
INFORMATYCE
ROBOTYCE
BIOTECHNOLOGIACH
NANOTECHNOLOGIACH
wstęp

4. informatyka
Przez sztukę tradycyjną zostaliśmy przyzwyczajeni do sytuacji, w której obiekty artystyczne mieściły
się w galerii. Dzisiejsze dzieła sztuki rozprzestrzeniły się poza galerie za pomocą rozmaitych
transmisji. Obraz z ulicy już w 1973 roku w ramach „Akcji Warsztat” był transmitowany do łódzkiego
Muzeum Sztuki. Dziś artystyczne instalacje sieciowe wykorzystują GPS, sieci informatyczne, telefonię
komórkową, urządzenia mobilne, portale społecznościowe, to wszystko stało się dziś codzienną
materią artystyczną wykorzystywaną do pracy twórczej i sprawiło że oblicze sztuki zmieniło się
zupełnie. Obrazy dzisiejszych dzieł sztuki są często nie tyle transmitowane, co generowane
bezpośrednio na ekranach odbiorców dzieł sztuki.

5. Specyficznym rodzajem sztuki instalacji, bardzo często
wiązanym z informatyką i sieciami informatycznymi stały się
prace artystyczne wykorzystujące robotykę, badania nad
projektem sztucznej inteligencji, w których bardzo często
elementy robotyczne współdziałały z elementami
biologicznymi.
robotyka

6. Roy Ascot wprowadził podział na technologie "suche"
związane z informatyką i robotyką, z materiałami takimi jak
krzem, metal, plastik, oraz na technologie "wilgotne" które na
obszarze sztuki miałyby wskazywać na obszary związane z
życiem. Taką technologią stała się np. inżynieria genetyczna,
oraz cały obszar który można nazwać biotechnologiami, a
także nanotechnologiami.
Wiadomo, że od kilkudziesięciu przynajmniej lat żyjemy w świecie w którym ingerencja
człowieka w kod genetyczny jest czymś codziennym. W sklepach kupujemy owoce,
warzywa, czy hodujemy w domach zwierzęta których kod genetyczny został
zmodyfikowany aby nie wywoływały alergii, aby zmniejszyć ich poziom agresji itp. Tego
typu technologie są naszą codziennością ale na obszar sztuki trafiły niedawno.
suche i wilgotne media

7. Dziś bardzo dynamicznie rozwija się sztuka tworzona w oparciu o inżynierię genetyczną i
znaczącą rolę odgrywają artyści tacy jak Cole Hunter. Do malowania obrazów używa ona
specjalnie wyhodowanych przez siebie bakterii które świecą w świetle UV. Najbardziej znanym
artystą współczesnym który stworzył ten rodzaj sztuki jest Eduardo Kac zmieszał geny białego
króliczka doświadczalnego z genami żyjącej na dużych głębokościach, świecącej meduzy
uzyskując świecącego króliczka, który stał się jego zwierzęciem domowym, oraz pierwszym
żywym dziełem sztuki. Wymiar etyczny poruszany przy tej okazji stawiał często pytania o los
zwierząt hodowanych w celach produkcyjno-spożywczych. Artysta stworzył też paprotkę
zawierającą fragmenty jego DNA. Sztuka wykorzystująca takie "medium" okazała się chyba
największą rewolucją artystyczną ostatnich stu lat.
biotechnologie /
genetyka

8. Nanotechnologie stwarzają dla sztuki zupełnie
nowe pole działań. Jest to chyba najmniej
dotychczas zbadany obszar i jeden z najbardziej
obiecujących. Dotychczas najbardziej znanymi
są Amerykańska artystka Victoria Vesna i
naukowiec polskiego pochodzenia, profesor
chemii na Uniwersytecie Kalifornijskim, James
Gimzewski którzy tworzą duet artystki i
nanotechnologa, wpływających na siebie
nawzajem i tworzących wspólne projekty
artystyczne. Ich najgłośniejsze prace to:
NANOMANDALA która ukazuje w postaci
projekcji przejście od ładu tradycyjnego wzoru
mandali usypanego na piasku przez mnichów
tybetańskich do powiększenia przedmiotu w
nano skali, kiedy cały ten ład zostaje zastąpiony
nową wizją, jakby innej i zupełnie nowej
przestrzeni. Duchowy wymiar ich prac jest
zawsze kontrastowany z wymiarem
technologicznym.
nanotechnologie