การพัฒนาอุตสาหกรรม แรรงงาน SMEs และพลังงานในพื้นที่กลุ่มจังหวัดภาคกลางตอนบน 2

1. 1
สรุปผลการประชุมเชิงปฏิบัติการทบทวนแผนพัฒนากลุ่มจังหวัดภาคกลาง
ตอนบน 2 (จ.ชัยนาท จ.ลพบุรี จ.อ่างทอง และ จ.สิงห์บุรี)
กลุ่มย่อยด้านอุตสาหกรรม SMEs การค้า พลังงาน และแรงงาน
17 มีนาคม 2558
โดย
เชิญ ไกรนรา
สานักพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมภาคกลาง
สานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
Email: Choen@nesdb.go.th
1. ประเด็นด้านแรงงาน
1.1 สถานการณ์/สถานะ
 ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2559 หน่วยงานด้านแรงงานระดับจังหวัดทั่วประเทศจะรวบรวมข้อมูลของ
แรงงานนอกระบบโดยดึงข้อมูลจากสานักงานสถิติจังหวัด แล้วสารวจปัญหาและความต้องการของ
แรงงานนอกระบบ เช่น ความต้ องการด้านสวัสดิการ สิทธิประโยชน์ การประกอบอาชีพ เป็นต้น
พร้อมทั้งจัดทาแนวทางเพื่อพัฒนาศักยภาพของแรงงานนอกระบบเป้าหมาย 3 ประเภท ได้แก่
ผู้สูงอายุ คนพิการและกลุ่มฝึกอาชีพ ซึ่งดาเนินการร่วมกันแบบบูรณาการโดย 5 หน่วยงานของ
กระทรวงแรงงาน ประกอบด้วย แรงงานจังหวัด สวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจังหวัด จัดหางาน
จังหวัด ศูนย์พัฒนาฝีมือแรงงานและประกันสังคมจังหวัด
 กลุ่มจังหวัดมีอัตราการว่างงานต่าหรือไม่ขาดแคลนแรงงานทั่วไป แต่มีปัญหาขาดแคลนแรงงานมีฝีมือ
เช่น ช่างตัดเย็บเสื้อผ้า ช่างเทคนิคเครื่องกล ล่าม ผู้ตรวจสอบความปลอดภัยในการทางานและช่าง
ไฟฟ้าบารุงรักษา เป็นต้น และมีตัวอย่างการขาดแคลนแรงงานที่มีทักษะฝีมือในภาคอุตสาหกรรมเป็น
รายจังหวัด เช่น จังหวัดชัยนาทขาดแคลนช่างเครื่องยนต์ จังหวัดสิงห์บุรีขาดแคลนช่างในสาขาไฟฟ้า
อิเล็กทรอนิกส์ แร่โลหะ สิ่งทอ พลาสติกและอาหาร เป็นต้น
 ศูนย์พัฒนาฝีมือแรงงานในกลุ่มจังหวัดประสานและสารวจความต้องการการฝึกอบรมฝีมือแรงงานกับ
ภาคเอกชนและจัดวิทยากรออกไปฝึกอบรมพนักงานในสถานประกอบการภาคบริการ เช่น แม่บ้าน
และพนักงานบริการของโรงแรม เป็นต้น
 กลุ่มจังหวัดมีสัดส่วนแรงงานในม าตรา 33 (แรงงานในระบบ) สูงกว่าแรงงานในมาตรา 40 (แรงงาน
นอกระบบ)

2. 2
 มีการสารวจค่าใช้จ่ายที่จาเป็นของแรงงานแรกเข้า ที่มีอายุงานไม่เกิน 1 ปี (ซึ่งทาการสารวจติดต่อกัน
มากว่า 10 ปีและดาเนินการในทุกจังหวัด ) ปัจจุบันพบว่าแรงงานส่วนใหญ่มีรายได้และค่าใช้จ่าย
ค่อนข้างใกล้เคียงกัน แต่ยังสามารถดารงชีพอยู่ได้
 หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับแรงงานมีการเก็บรวบรวมข้อมูลเฉพาะด้านของหน่วยงานตนเองไว้
1.2 ปัญหา/สาเหตุ
 กลุ่มจังหวัด ให้ความสาคัญกับ การเก็บ ข้อมูลและจัดทาโครงการของ ภาคเกษตรและภาคการ
ท่องเที่ยวเป็นหลัก โดยไม่ให้ความสาคัญ กับการเก็บข้อมูลและการจัดทาโครงการ ด้านแรงงาน
เท่าที่ควร แม้ว่าเคยพยายามจัดทาโครงการเกี่ยวกับการพัฒนาแรงงานเพื่อสนับสนุนการพัฒนา
กลุ่มจังหวัดแต่สุดท้ายไม่ได้รับการบรรจุไว้ในบัญชีรายชื่อโครงการของกลุ่มจังหวัด
 ยังมีปัญหาคุณภาพของแรงงานโดยเฉพาะแรงงานไร้ฝีมือ
 มีแรงงานสนใจเข้ารับการฝึกอบรมฝีมือแรงงาน เช่น สาขาช่างอิเล็กทรอนิกส์และช่างเครื่องยนต์
เล็กค่อนข้างน้อย หรือผู้ที่เข้าฝึกฝีมือแรงงานแล้วก็มักฝึกอบรมไม่ครบหลักสูตร ทาให้เกิดความไม่
ต่อเนื่องของการเรียนรู้และเสียโอกาสในการพัฒนาทักษะฝีมือที่เป็นต้องการของตลาดแรงงานใน
พื้นที่
 คนไทยในพื้นที่เลือกประกอบอาชีพมากขึ้นและไม่ทางานที่เป็นลักษณะงานหนัก สกปรก และงาน
ฝ่ายผลิตในโรงงาน อุตสาหกรรม เป็นต้น ส่งผลให้ จาเป็นต้องใช้ แรงงานต่างด้าวเข้ามาทดแทน
แรงงานในระบบเพิ่มมากขึ้น
1.3 แนวทางการแก้ไข/พัฒนา
 ควรสารวจอุปสงค์และอุปทานของแรงงานแต่ละสาขา (ภาคเกษตร อุตสาหกรรม บริการ) ในกลุ่ม
จังหวัด โดยให้ความสาคัญกับการยกระดับฝีมือแรงงานไร้ทักษะและพัฒนาแรงงานมีฝีมือในสาขา
ที่ขาดแคลนให้สอดคล้องกับความต้องการของสถานประกอบการในพื้นที่กลุ่มจังหวัด
 ควรพัฒนาและยกระดับฝีมือแรงงานนอกระบบให้ได้มาตรฐาน มีสภาพแวดล้อมในการทางาน
และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
1.4 ข้อสังเกต
 ควรส่งเสริมหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาฝีมือแรงงานในกลุ่มจังหวัดให้สามารถบูรณาการ
ภารกิจและมีบทบาทสนับสนุนการพัฒนาคุณภาพฝีมือแรงงานในสาขาที่มีความต้องการที่
คล้ายคลึงกันภายในกลุ่มจังหวัดอย่างมีประสิทธิภาพ
 ควรบูรณาการการพัฒนาหรือยกระดับฝีมือแรงงานและพัฒนาคุณภาพชีวิตของแรงงานนอก
ระบบในสาขาการผลิตหรือสาขาบริการที่คล้ายคลึงกันภายในกลุ่มจังหวัดอย่างทั่วถึง
2. ประเด็นด้านอุตสาหกรรม
2.1 สถานการณ์/สถานะ

3. 3
 สถานประกอบการอุตสาหกรรมส่วนใหญ่ในพื้นที่เป็นอุตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดย่อม
(SMEs) ซึ่งมีการจัดการด้านมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมและบรรจุภัณฑ์ มีการปรับปรุงกระบวนการเพิ่ม
ขีดความสามารถในการแข่งขันให้แก่ผู้ประกอบการ
 คลังจังหวัดมีข้อมูลเกี่ยวกับการพัฒนาอุตสาหกรรมของแต่ละจังหวัดค่อนข้างครบถ้วน
2.2 ปัญหา/สาเหตุ
 ค่อนข้างขาดแคลนแรงงานมีฝีมือในภาคอุตสาหกรรม
 ผู้ประกอบการภาคเกษตรยังมีข้อจากัดในการเชื่อมโยงกับผู้ประกอบการภาคอุตสาหกรรม
เช่น การป้อนสินค้าเกษตรสู่โรงงานอุตสาหกรรมไม่ทันตามเวลาที่ตกลงไว้ เป็นต้น
 มีการนาข้อมูลพื้นฐานด้านการพัฒนาอุตสาหกรรมไปใช้ประโยชน์เพื่อการวางแผนพัฒนา
กลุ่มจังหวัดค่อนข้างน้อย
2.3 แนวทางการแก้ไข/พัฒนา
 ควรมีการประสานงานข้อมูลกับหน่วยงานที่รับผิดชอบด้านข้อมูล (คลังจังหวัด) เพื่อรวบรวม
และใช้ประโยชน์ของข้อมูลประกอบการนาเสนอข้อมูลพื้นฐานด้านการพัฒนาอุตสาหกรรมของกลุ่มจังหวัด
 ส่งเสริมการพัฒนาอุตสาหกรรมในกลุ่มจังหวัดให้มุ่งสู่เป้าหมายอุตสาหกรรมสีเขียว
 ภาคอุตสาหกรรมควรมีประสานแจ้งความต้องการกาลังแรงงานและสาขาที่ต้องการกับภาค
การศึกษาในพื้นที่กลุ่มจังหวัด เพื่อให้มีการจัดการศึกษาที่สอดคล้องกับความต้องการของตลาดแรงงานในพื้นที่
 ควรสร้างมาตรการจูงใจให้แรงงานเข้าสู่ระบบพัฒนาฝีมือแรงงานด้านอาชีพที่สอดคล้องกับความ
ต้องการของภาคอุตสาหกรรมในกลุ่มจังหวัดให้มากขึ้น
 ควรพัฒนาและยกระดับฝีมือแรงงานไร้ฝีมือให้พร้อมเข้าสู่ตลาดแรงงานของภาคอุตสาหกรรมใน
กลุ่มจังหวัดให้เพิ่มขึ้น
2.4 ข้อสังเกต
 ควรมีการใช้ประโยชน์ข้อมูลพื้นฐานเพื่อการเชื่อมโยงการพัฒนาอุตสาหกรรมในกลุ่มจังหวัดให้
มากเพิ่มมากขึ้น
 ควรเผยแพร่ข้อมูลพื้นฐานของการพัฒนาอุตสาหกรรมสาขาต่างๆ ในพื้นที่กลุ่มจังหวัดอย่างเป็น
กว้างขวาง
 ควรผลักดันให้มีการส่งเสริมผู้ประกอบการใหม่ในกลุ่มจังหวัดโดยเฉพาะด้าน SMEs เพื่อส่งเสริม
การสร้างงานในพื้นที่
3. ประเด็นด้านพลังงาน (ชีวมวล แสงอาทิตย์)
3.1 สถานการณ์/สถานะ

4. 4
 มีข้อมูลพื้นฐานทั่วไปเกี่ยวกับการใช้พลังงานในกลุ่มจังหวัด แต่ยังขาดข้อมูลศักยภาพการพัฒนา
พลังงานของชุมชน ครัวเรือนและผู้ประกอบการ
 กลุ่มจังหวัดสามารถร่วมมือกันเพื่อพัฒนาพลังงานทางเลือกเชิงพาณิชย์ เช่น มันสาปะหลังหรือ
อ้อย หรือพลังงานหมุนเวียน เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ (โดยเฉพาะพื้นที่จังหวัดลพบุรีมีศักยภาพ
สูง) เป็นต้น
3.2 ปัญหา/สาเหตุ
 ยังขาดการรวบรวมประเด็นด้านการพัฒนาพลังงานทางเลือกหรือพลังงานหมุนเวียนในข้อมูล
พื้นฐานและประเด็นการวิเคราะห์ศักยภาพของกลุ่มจังหวัด
3.3 แนวทางการแก้ไข/พัฒนา
 ควรส่งเสริมการมีส่วนร่วมของภาคชุมชนและภาคครัวเรือนในการขับเคลื่อนการพัฒนาและพึ่งพา
พลังงานด้วยตนเองร่วมกัน ได้แก่ การพัฒนาพลังงานชีวมวลและพลังงานแสงอาทิตย์ เป็นต้น
 ควรมีการเชื่อมโยงข้อมูลระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องด้านพลังงาน (Data Link) ให้สามารถใช้
ประโยชน์ร่วมกันเพื่อประโยชน์ในการวางแผนพัฒนากลุ่มจังหวัดได้
3.4 ข้อสังเกต
 ควรเพิ่มเติมประเด็นด้านการพัฒนาพลังงานจากแหล่งพลังงานที่สาคัญไว้ในข้อมูลพื้นฐานของ
กลุ่มจังหวัดและควรมีการวิเคราะห์แนวโน้มและศักยภาพการพัฒนา ให้มีความสอดคล้องเชื่อมโยงกัน
 ข้อมูล GPP ด้านพลังงานมีความสาคัญจึงควรรวบรวมและปรับปรุงข้อมูลให้เป็นปัจจุบันอยู่เสมอ
เพื่อประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพแผนของกลุ่มจังหวัดให้สอดคล้องกับปัญหาและศักยภาพการพัฒนาให้มาก
ขึ้น
 ควรมีการระดมสมองและตกลงร่วมกันในกลุ่มจังหวัดว่าจะมีความร่วมมือด้านการพัฒนาพลังงาน
หรือมีกลยุทธ์การพัฒนาอย่างไรหรือเป็นไปในทิศทางใด จึงจะสอดคล้องกับความต้องการที่แท้จริงของภาค
ชุมชนและภาคครัวเรือนภายในกลุ่มจังหวัด
------------------------------------------