SlideShare a Scribd company logo
Nieuwsbrief
    Januari 2011
                              Herontwikkeling olieveld
                              Schoonebeek Editie Schoonebeek

■ Inhoud
1 ‘
  Zorgendatdeolie
      veilig geproduceerd
      wordt, dat is onze
      rol’

2     Olie, stoom en
      stroom

3  ichtopde
   Z
      leidingen

4  et‘echtewerk’
   H
      gaat beginnen

5     Op korte en
      lange termijn iets
      terugdoen voor
      Schoonebeek

6     Jaknikkers nieuwe
      stijl                   ‘Zorgen dat de olie veilig geproduceerd
      Drie manieren van
      energie: olie, aard-    wordt, dat is onze rol’
      gas én elektriciteit!
                              De start van de productie van de eerste olie in Schoonebeek komt steeds dichterbij.
7     Passende namen          Twee jaar lang is er hard gewerkt aan het aanleggen van pijpleidingen en oliewinlocaties,
      voor NAM-wegen          het plaatsen van de pompen en het bouwen van een oliebehandelingsinstallatie en een
                              warmtekrachtcentrale. Een speciaal team van de NAM heeft de afgelopen maanden alles
8     In het kort             wat gebouwd is, getest.
      Colofon
                              “We testen of alles functioneert, of het veilig is   water door de leidingen gestuurd. “Mocht er
                              en of alles binnen de regelgeving is,” vertelt       dan toch nog iets niet goed zitten, dan heeft dit
                              Willem Punt (op foto rechts), die het commissio-     minder consequenties.”
                              ningteam van de NAM leidt. Dit team is verant-       Het is een heel zorgvuldig proces, benadrukt
                              woordelijk voor de testfase. “Wij moeten er voor     Punt. “We beginnen met het testen van de
                              zorgen dat de olie straks veilig geproduceerd        kleinste onderdelen, en uiteindelijk testen we
                              wordt.” Tijdens de testperiode werd er geen          het hele systeem. Dat gebeurt in fases en heel
                              olie of gas gebruikt, maar werd er bijvoorbeeld      gestructureerd.”
                                                                                                           Lees verder op pagina 2.

                                                                                                                                       1
Blindelings vertrouwen                                             Check, check, dubbelcheck
    Het testwerk wordt uitgevoerd door zo’n vijftig mensen,            Elke test die gedaan wordt, is van te voren beschreven en
    allemaal uit verschillende disciplines. Manager Schoonebeek        voldoet aan criteria van een kwaliteitsborgingssysteem.
    Redevelopment Team Réne Peeters daarover: “We kunnen               “Het is check, check, dubbelcheck,” zegt Peeters.
    elkaar blindelings vertrouwen. En dat moet ook wel, want het
    mag nergens mis gaan. Samen hebben we veel kennis in huis.
    Het zijn niet alleen vakmensen, maar vooral ook werknemers
    met een hoge persoonlijke integriteit. Iedereen kijkt op dit mo-
    ment vol verwachting naar het eerste moment dat er olie wordt
    geproduceerd. Dat legt een grote druk op ons.” Maar het
    motto in het team is niet voor niets: we gaan niet voor de
    eerste de beste oplossing, maar voor de beste als eerste.




                                                    Olie, stoom en stroom
                                                   Het is zover: in januari 2011 zal er opnieuw olie vanuit het olieveld
                                                   Schoonebeek stromen. Na bijna twee jaar voorbereiding zijn de
                                                   eerste locaties gereed om voldoende olie op te pompen. Dat wil
                                                   niet zeggen dat de bouwwerkzaamheden er nu opzitten: het hele
                                                   komende jaar wordt er nog gewerkt aan de overige oliewinlocaties
                                                   en de warmtekrachtcentrale.
                                                   Alles bij elkaar een uniek project voor Nederland en zelfs voor
                                                   Europa. Projectmanager Michael Lander geeft een overzicht.




    “De opbouw van het project kun je in drie fases indelen:           Feestje
    De productie van olie, het injecteren van stoom en het             Ter gelegenheid van de eerste olieproductie houdt de NAM
    klaar maken voor stroom,” legt Michael Lander uit. “De             de traditionele nieuwsjaarsreceptie voor externe relaties in
    eerste fase, de winning van de eerste olie, is eind december       Schoonebeek op 24 januari. Minister Maxime Verhagen
    afgerond. Er zijn nu tien van de achttien putlocaties klaar,       zaldeofficiëleopeningvanhetolieveldSchoonebeekver-
    en daarmee kunnen we voldoende olie oppompen om op                 richten. Op het emplacement wordt een grote tent feestelijk
    te starten. Die olie gaat naar de oliebehandelingsinstallatie      ingericht om de hernieuwde oliewinning in Schoonebeek te
    (OBI), waar de olie wordt gescheiden van het water.                kunnen vieren.
    Dat water gaat via waterexportleidingen naar waterinjectie-
    locaties in Twente; die zijn ook bijna allemaal klaar.”

    Stoom en stroom
                                                                          Waterinjectie Twente
    Ook al kan er al olie geproduceerd worden en is het groot-
    ste deel van het project klaar, toch zijn de werkzaamheden            De winning van olie brengt veel water met
    nog niet afgerond, benadrukt Lander.                                  zich mee. Dat water wordt van de olie geschei-
    “Tegelijkertijd gaan we door met het aansluiten van de                den en gaat via watertransportleidingen naar
    volgende oliewinlocaties, en zijn we bezig om de tweede               lege gasvelden in Twente. Daarvoor moest
    fase voor te bereiden: de eerste stoominjectie. Omstreeks
                                                                          zeventig kilometer leiding gereed gemaakt
    maart/april 2011, als de reservoirdruk voldoende gezakt is,
    gaan we de eerste stoom injecteren. De derde fase ronden
                                                                          worden en moeten er zeven voormalige
    we af tegen het eind van 2011, als de grote boiler gereed             gaswinlocaties worden omgebouwd tot water-
    is en we met de WKC stoom en stroom kunnen produceren.                injectielocaties. Die transportleidingen zijn
    Tien procent van die stroom gebruiken we zelf, met de rest            inmiddels klaar en ook de locaties zijn bijna
    kunnen we een derde deel van de provincie Drenthe van                 gereed; de laatste wordt begin 2011 afgerond.
    elektriciteit voorzien.”


2
Bert en Bonnie Elzing            Jan Rotmensen                    Leo van Eeden                  Jan Schapink



Zicht op de leidingen
Opnieuw olie uit Schoonebeek: veel partijen zijn daar heel         hun band met de NAM toch nog te hecht. Van Eeden verklaart:
blij mee en zelfs trots op, maar dat geldt niet voor iedereen.     “Het zijn toch je buren, daar wil je een goede band mee hou-
We vroegen een aantal kritische, direct omwonenden naar            den.” En Bert en Bonnie Elzing zeggen: “In het begin hebben
hun mening.                                                        we ons er wel tegen verzet, maar we waren waarschijnlijk met
                                                                   te weinig mensen die het er niet mee eens waren, want het
De NAM en Schoonebeek zijn sinds lang met elkaar verbon-           heeft weinig geholpen. We hopen dat de situatie rustiger wordt
den. Veel Schoonebekers weten niet anders of de NAM voert          als de bouwperiode is afgelopen en dat er nog iets wordt
er activiteiten uit. De mensen die we spraken, begrijpen dat       gedaan aan het uitzicht op de leidingen waar we op uitkijken
ook wel: “In principe hebben we niets tegen de NAM.” Dat           als we op de oprit staan. Ook hopen we dat het huis achteraf
neemt niet weg dat een aantal van hen niet blij is met de          geen schade heeft opgelopen door alle bouwactiviteiten naast
bouwwerkzaamheden. Bert en Bonnie Elzing leggen uit: “We           de deur.”
zijn hier in 1984 komen wonen omdat het zo mooi landelijk
was. Nu zien we een putlocatie als we uit het raam kijken en
lopen de leidingen vlak voor de voordeur. Er ligt wel een wal
voor, maar een eindje verder ligt die er niet. We vinden het
absoluut lelijk.”
Datzelfde geldt voor Jan Rotmensen. Het werkverkeer reed af           ‘Nietveelklachten’
en aan pal voor zijn huis langs. “Vooral toen ze de leidingen
aan het aanleggen waren, was het de hele dag raak,” zegt
hij. “Het is hier eenrichtingsverkeer voor NAM-verkeer, maar          De Vereniging Dorpsbelangen vertegenwoordigt de
dagelijks trokken chauffeurs zich daar niets van aan. Als ik          belangen van de bewoners van Schoonebeek naar de
daarover opbelde, werd ik heel vriendelijk te woord gestaan           gemeente. Voorzitter Jan Schapink is als ex-NAM’er
door de NAM, maar de situatie veranderde niet. Dat gold               wel bekend met de manier van werken van de NAM.
ook voor allerlei andere irritaties: werkmensen die op mijn erf       Toch was ook hij verrast door de omvang van de instal-
parkeerden, trillingmeters die tot vier keer toe te laat werden       laties. “Er zijn verschillende bijeenkomsten geweest,
geplaatst aan huis en onveilige situaties met bouwverkeer.            en daar heeft de NAM haarfijn uitgelegd wat er zou
Wat ze op papier beloven, kunnen ze in de praktijk niet altijd        gebeuren en hoe alles eruit zou zien,” geeft hij toe.
waarmaken,” vindt Rotmensen.                                          “Maar ik denk dat maar weinig mensen zich hebben
De familie Van Eeden is in 2005 vanuit de Randstad in                 gerealiseerd hoe massief die leidingen en de fabriek
Schoonebeek komen wonen. “We kwamen hier voor de rust                 zouden zijn.” Toch heeft hij niet veel klachten gehoord,
en de ruimte,” vertelt Leo van Eeden. “We wisten wel dat de           afgezien van wat gemopper op de vele gele borden
NAM op 500 meter afstand een emplacement had, maar daar               langs de weg en het monotone geluid van de heimachi-
stonden alleen wat gebouwen. Die konden we niet zien omdat            nes. Hoe dat komt? “De mensen hier zijn gewend aan
er bosschages voor stonden. Nu staat er een complete fabriek.         activiteiten van de NAM,” denkt hij. Wel merkt hij op
Leuk is anders: het terrein is ‘s nachts helverlicht, en tijdens      dat in overleg met de bewoners van de nieuwe wijk Het
de bouw was er veel lawaai. Ze zijn weken aan het heien               Stroomdal en de NAM de massieve leidingen verder
geweest; toen stonden de kopjes te rinkelen in de kast.”              van hun wijk af zijn gelegd.
Toch willen deze mensen geen harde actie voeren; daarvoor is


                                                                                                                                    3
Het ‘echte werk’ gaat beginnen!
    Wat gaat er nu eigenlijk veranderen als de eerste olie uit het olieveld Schoonebeek kan worden opgepompt?
    Wat betekent dat voor de bezetting van de locaties en het emplacement? Teamleider Roel van Kootwijk vertelt hoe het
    na het opstarten verder gaat.

    Bij zo’n groot project als de herontwikkeling van het olieveld       Testen
    Schoonebeek zijn er verschillende zaken die tegelijkertijd           De afgelopen weken heeft het team van Van Kootwijk alle
    plaatsvinden. Zo is er vanaf begin 2011 al sprake van                systemen getest. “Dat hebben we eerst ‘droog’ gedaan,
    olieproductie, maar is de NAM daarnaast nog bezig met het            zonder olie en gas. Toen dat allemaal goed ging, zijn we
    aansluiten van oliewinlocaties en de bouw van de                     langzaam gaan testen met olie en gas. Die productie hebben
    warmtekrachtcentrale. De eerste oliewinlocaties en de olie-          we stap voor stap opgevoerd, net zolang tot we zeker weten
    behandelingsinstallatie (OBI) zijn inmiddels overgedragen            dat alles goed zal gaan. Toch blijft het een testsituatie, waarbij
    aan de afdeling die de productie van de olie zal verzorgen.          je alle onderdelen afzonderlijk test. Je kunt niet testen hoe alles
    Teamleider Roel van Kootwijk is al vanaf half december               tezamen zal werken. We hebben er twee jaar lang alles aan
    bezig met zijn team om alle installaties te testen.                  gedaan om de ideale installatie te bouwen, dus we zijn
                                                                         allemaal ontzettend benieuwd of het in de praktijk zo goed
    Voorbereiding                                                        werkt als wij denken. Het spannendste is de temperatuur: als
    Van Kootwijk en zijn team zijn vanaf het begin bij het project       het erg hard vriest, moeten alle leidingen worden voorver-
    betrokken geweest. Hij legt uit waarom dat nodig was:                warmd.”
    “Allereerst konden de operators en onderhoudsmensen nuttige
    inbreng leveren over de opbouw van de installaties. Zij weten        Bemanning
    als geen ander hoe zulke installaties in de praktijk moeten          Op dit moment werken er ongeveer dertig mensen van het
    werken. Maar toch is het nieuw voor de NAM om op deze                dagelijkse team van Roel van Kootwijk in het veld. Straks,
    manier olie te produceren met behulp van stoom. Daarom               als alles draait, telt het Operations-team zo’n vijftig à zestig
    moesten deze mensen ook trainingen volgen om met de                  mensen. Vanaf het moment dat de eerste olie wordt gepro-
    installaties te leren werken.                                        duceerd, zal er een volcontinudienst zijn. Overdag zijn de
    Bovendien gaan we op het olieveld Schoonebeek binnen dit             mensen in het veld aanwezig, ’s nachts zijn er twee mensen
    project voor het eerst de eindverantwoordelijkheid in eigen          in de controlekamer op het emplacement. “Als bewezen is dat
    hand houden. Voorheen besteedde de NAM de complete                   de installatie stabiel werkt, zal er ’s nachts misschien maar één
    uitvoering uit aan andere bedrijven, nu is daar altijd een           persoon nodig zijn, met zonodig ondersteuning vanuit Assen
    NAM-supervisor bij. Op boorplatforms werkt de NAM wel                bij de aansturing van de installaties, maar voorlopig blijven dat
    al op die manier, dus hebben we mensen van boorplatforms             er twee,” vertelt Van Kootwijk. “Tenslotte wordt in de loop van
    uitgenodigd om onze mensen daarin te trainen.”                       het jaar de warmtekrachtcentrale eraan vastgekoppeld, en ook
                                                                         dat is een nieuwe situatie die eerst stabiel moet werken.”




    Roel van Kootwijk (links) en zijn Operations-team zijn klaar voor het ‘echte werk’.




4
Social Investment Plan                                                               Marjolein Klaassen en Freek Ensink gaven
                                                                                        ideeën voor het Social Investment Plan




Op korte en lange termijn iets
terugdoen voor Schoonebeek
De ijsbaan en het wintercafé voor de warme chocolademelk lagen er prachtig bij. Veel dorpsbewoners hebben ervan
genoten. Het was een van de activiteiten die de NAM aan de Schoonebekers aanbiedt.



Deze activiteiten staan beschreven in het Social Investment     bovengrondse leidingen aan. Dat wordt niet door iedereen
Plan. “De activiteiten van de NAM hebben veel impact op         geaccepteerd.” Maar volgens hem ontstaat er wel langzaam
de bewoners van Schoonebeek,” vertelt Annemieke Hemmer,         begrip. De ideeën van de NAM om samen te kijken naar
communicatieadviseur voor het Schoonebeek-project.              landschappelijke inpassing en het Social Investment Plan
“Dat realiseren we ons maar al te goed. Daarom is het belang-   helpen daar zeker bij.
rijk om de inwoners zoveel mogelijk bij onze activiteiten te
betrekken. Dat doen we bijvoorbeeld met het organiseren van     Korte en lange termijn
informatiebijeenkomsten, het uitgeven van nieuwsbrieven en      Naast de ijsbaan zijn er nog meer activiteiten in gang gezet.
met het Social Investment Plan. De NAM wil graag iets geven     Zoals de oliebollenactie die eveneens in december plaatsvond.
waar het hele dorp wat aan heeft.”                              Freek: “We hebben niet alleen plannen bedacht voor de lange
                                                                termijn, maar ook een aantal die direct te realiseren zijn.
Brainstormen                                                    En daar wordt in het dorp over gesproken. Het plezier zit ‘m
Samen met een zevental inwoners van Schoonebeek werd            in kleine dingen. De ijsbaan en de gratis oliebollen vond
gebrainstormd over goede ideeën. Freek Ensink, bewoner          iedereen geweldig.”
van het Westersebos en oud-raadslid van de gemeente Emmen,      De NAM gaat samen met het bestuur van Zandstrooiboerderij
en de twintigjarige Marjolein Klaassen, vonden het geweldig     Zwaantje Hans-Stokman’s Hof in de boerderij een expositie-
dat ze hun eigen voorstellen mochten inbrengen. Marjolein:      ruimte inrichten over de oude en nieuwe oliewinning in
“En ik had ook het gevoel dat er echt naar ons geluisterd       Schoonebeek. Verder is de NAM in gesprek met de gemeente
werd.” Freek kende de geluiden uit het dorp. “Het Westersebos   Emmen over het voormalige recreatiecentrum van de NAM,
is beschermd dorpsgezicht. Maar nu kijken veel mensen tegen     De Boô te Schoonebeek.


                                                                                                                                 5
Drie manieren van
                                                                    energie: olie, aardgas
                                                                    én elektriciteit!
                                                                    Als de eerste olie in januari de grond uit komt, is de
                                                                    oliebehandelingsinstallatie (OBI) helemaal gereed.
                                                                    Maar de warmtekrachtcentrale (WKC) is nog niet klaar.
                                                                    Hoe kan je dan toch al olie produceren? En wanneer
                                                                    gaat de WKC werken? Construction manager Rolf Boers
                                                                    legt het uit.

                                                                    “De eerste paar maanden gaan we de olie ‘koud’ produce-
                                                                    ren, omdat de druk in het reservoir dan nog te hoog is,” legt
                                                                    construction manager Rolf Boers uit. “Het geproduceerde
                                                                    oliemengsel gaat naar de oliebehandelingsinstallatie, en wordt
                                                                    daar gescheiden in water en olie.” Rolf Boers is verantwoor-
                                                                    delijk voor de constructie van alle bovengrondse installaties:
                                                                    de oliewinlocaties, de pijpleidingen, de warmtekrachtcentrale,
                                                                    de oliebehandelingsinstallatie en de waterinjectielocaties in
                                                                    Twente. “Als de druk over een paar maanden gezakt is kan er


    Jaknikkers                                                      stoom worden geïnjecteerd. Als de olie verhit wordt, wordt hij
                                                                    dunner en dus gemakkelijker omhoog te pompen. Die stoom
                                                                    wordt geproduceerd in de WKC.”


    nieuwe stijl
                                                                    Op het moment dat deze krant verspreid wordt, is de warmte-
                                                                    krachtcentrale nog niet klaar. “De WKC bestaat uit een kleine
                                                                    ketel, een grote ketel en een gasturbine,” vertelt Boers.
                                                                    “De grote ketel moet het eigenlijke werk gaan doen, de kleine
                                                                    staat standby voor als dat nodig is. Maar de kleine ketel is
                                                                    bijna klaar, dus daarmee gaan we vanaf april de eerste maan-
                                                                    den stroom produceren. Hij zal ongeveer 180 ton stoom per
    In januari 2011 zullen de eerste pompen in het                  uur produceren. Ondertussen maken we de grote ketel gereed,
    Schoonebeek-veld daadwerkelijk beginnen met de                  die in juli van start zal gaan. Die kan wel 350 ton stoom per
    olieproductie.Zemoetenzo’n400tot600kuub                 uur produceren.”
    per dag gaan opbrengen.                                         Behalve olie komt er ook gas mee naar boven. Het gas wordt
                                                                    in de ketels verstookt. De WKC produceert niet alleen stoom,
    De grijze, ranke torens die in het Schoonebeek-veld klaar       maar ook stroom. Dat is ongeveer 120 MW, waarvan 90
    staan om de olie te gaan oppompen, doen niet bepaald            procent naar het openbare net gaat. Al met al voorziet het
    denken aan de oliepompen die we van vroeger kennen.             olieveld Schoonebeek ons dus op drie manieren van energie:
    Ook wat betreft de techniek zijn ze anders.                     olie, gas én elektriciteit!
    Dat komt doordat ze aan andere eisen moeten voldoen:
    ze moeten niet alleen een minimum hoeveelheid olie kunnen
    produceren, maar ze moeten ook geschikt zijn voor de
    techniek van stoominjectie.                                     Infographic Dagblad van het Noorden
    Deze speciale techniek is nodig omdat de olie eigenlijk
    te stroperig is om ‘koud’ uit de grond te halen. De olie is     Eind vorig jaar wijdde het
    gemakkelijker te winnen als deze verhit - en dus dunner -       Dagblad van het Noorden
    wordt. De eerste paar maanden zal dat nog wel gaan,             een paginagrote artikelen-
    maar daarna wordt de olie verhit tot 200 graden Celcius         reeks aan de herontwikkeling
    door stoom te injecteren. Dat gebeurt vanuit de warmtekracht-   van het olieveld Schoone-
    centrale die op het NAM-emplacement gebouwd wordt               beek. In die serie plaatste
    (zie elders op deze pagina).                                    de krant op 19 oktober de
    Er wordt gebruik gemaakt van hoogrendementspompen.              info raphic‘Stoom,stroom
                                                                        g
    Ze zijn zo’n vijftien meter hoog en hebben een slag van         enolie’.Dezeinfographic
    ruim negen meter. Deze pompen zijn voorzien van een             geeft in één oogopslag een
    geluidsomkasting, zodat de geluidsoverlast binnen de            samenvatting van het project
    normen blijft. In totaal worden er veertig hoogrendements-      en is ook te vinden op
    pompen geplaatst op achttien locaties. De verwachting is        www.nam.nl - Schoonebeek -
    dat de pompen minstens 25 jaar zullen meegaan.                  Bibliotheek.


6
Piet Kleine met foto’s die
                                                                                                         hij met de Werkgroep
                                                                                                         Sconebeck verzamelt en
                                                                                                         tentoonstelt in Zwaantje
                                                                                                         Hans-Stokman’s Hof in
                                                                                                         Schoonebeek, thuisbasis
                                                                                                         van Stichting De Spiker.




Passende namen voor
NAM-wegen
Tijdens de Open Dag op 25 september 2010 heeft de NAM                Daarom zijn we voor die nieuwe wegen namen gaan beden-
onder de bewoners van Schoonebeek en de projectmede-                 ken die wél een historische basis hebben. We hebben daarbij
werkers van de NAM en SRT een prijsvraag uitgeschreven.              gekeken naar de mensen die ooit op die plek gewoond heb-
‘Wieverzintoriginelenamenvoordewegendienaarde              ben. Bij andere namen hebben we gekeken naar de naam die
nieuweNAM-locatiesleiden?’Daarismassaalopgerea-               dat gebied in de volksmond had. Daaruit zijn namen als ‘Wes-
geerd. Piet Kleine diende namens de historische Werkgroep            terse Akkers’ en ‘Moatdiek’ voortgekomen. De gronden aan
Sconebeck maar liefst zeven namen in.                                de noordkant van de boerderijen in het Westersebos werden
                                                                     vroeger ‘Westerse Akkers’ genoemd.
Historie heeft altijd al zijn interesse gehad, vertelt Piet Kleine   ‘Moatdiek’ is de volksnaam van de verhoogde zandweg die
(69). Van oorsprong was hij stukadoor, maar in zijn vrije tijd       op die plek liep. Hiermee hopen we een bijdrage te kunnen
was hij het liefst bezig met genealogisch onderzoek. “Eerst heb      leveren aan de wens om deze wegen een gepaste naam te
ik mijn eigen familie en die van mijn vrouw uitgezocht. Toen         geven. En in onze ogen zijn het namen die recht doen aan de
we twintig jaar geleden in Schoonebeek kwamen wonen, werd            historie van het gebied waar die wegen doorheen lopen.”
ik al snel opgebeld door de Stichting Oude Drentse Dorpen.
Ze kenden mij van archiefbezoeken en vroegen of ik ervoor
voelde om genealogisch onderzoek te doen naar de inwoners
van Schoonebeek. Dat was een enorme klus. Inmiddels vorm
ik samen met Gerrit Jan Rotmensen en Jan Lamberts de Werk-              Nieuwe NAM-wegen
groep Sconebeck. We onderzoeken momenteel voor Stichting                Op de oproep om namen te bedenken voor de
De Spiker de historie van de huizen in Schoonebeek, en wie              nieuweNAM-wegenhebbenzo’n40mensen
erin gewoond hebben.”
                                                                        gereageerd. Totaal zijn er meer dan 200 namen
Historische basis
                                                                        ingezonden. Daaruit zal de NAM binnenkort de
Toen de NAM de prijsvraag voor de straatnamen uitschreef,               namen selecteren voor de wegen en bespreken
is Piet Kleine met zijn mede-werkgroepleden om de tafel gaan            met de gemeenten Emmen en Coevorden.
zitten om geschikte namen te bedenken. “Het stoort me dat               Daarna zullen de gekozen namen op passende
straatnamen soms niet kloppen. Bijvoorbeeld de naam                     wijze worden onthuld.
‘Gasthuislanden’ in Schoonebeek: die lagen daar helemaal
niet, maar aan de andere kant van de weg naar Duitsland.


                                                                                                                                      7
IJspret Schoonebeek
    Midden in het dorp konden inwoners van Schoonebeek en
    bewoners van de aangrenzende buurtschappen Vlieghuis en
    Padhuis, in december schaatsen op de tijdelijke ijsbaan.
    De ijsbaan was een gebaar van de NAM richting de
    inwoners in verband met de nieuwe oliewinning die begin dit
    jaar weer van start is gegaan. In het gezellige wintercafé kon
    men terecht voor glühwein en warme chocolademelk. Tijdens
    de opening op zaterdag 11 december schaatsten kinderen
    van de St. Nicolaasschool samen met de bekende schaatser
    Erik Hulzebosch, een rondje op het ijs. Alle kinderen van de
    drie basisscholen mochten in de week voorafgaand aan de          Colofon
    kerstvakantie schaatsen met hun klasgenoten.                     Deze nieuwsbrief wordt huis-aan-huis verspreid in
    De gemeente Emmen verzorgde hiervoor schaatsclinics.             Schoonebeek en omgeving. Heeft u vragen of wilt u extra
                                                                     exemplaren ontvangen, dan kunt u contact opnemen met de
                                                                     afdeling Communicatie van de NAM via tel. 0592-368222
                                                                     of via nam-communicatie@shell.com.
    Olie in de klas
                                                                     Deze nieuwsbrief Herontwikkeling Olieveld Schoonebeek is
    Het educatieteam van de NAM gaat regelmatig naar                 een uitgave van de Nederlandse Aardolie Maatschappij B.V.
    scholen in haar werkgebieden om gastlessen te geven.             (NAM).
    Ook komen met regelmaat schoolklassen (basisonderwijs
    en voortgezet onderwijs) op bezoek in het kantoor van de
    NAM in Assen.                                                    Tekst en productie: Castel Media, Annemieke Hemmer (NAM),
                                                                                         Marjolein Rooseboom Tekstproducties,
    Het accent bij de gastlessen lag tot voor kort voornamelijk op                       Berry Zuidema (NAM)
    de opsporing, winning en rol van aardgas in Nederland.
    Met de herstart van de olieproductie in Schoonebeek krijgen      Fotografie:       ert Vennik, Martijn Schroot, Jan Sibon,
                                                                                       B
    de gastlessen een andere invulling. Vanzelfsprekend ligt vanaf                     Marjolein Rooseboom
    nu het accent ook op de opsporing en productie van aardolie.
    Daartoe wordt onder meer een speciale oliekrant voor het         Vormgeving:       Reclameadviesbureau Unicom bv,
    basisonderwijs gemaakt. Voor het voortgezet onderwijs is er                        Groningen
    de brochure De Energieke Bodem (Kenmerk) over aardolie.
                                                                     Druk:             Koninklijke Van Gorcum B.V., Assen
    Heeft u belangstelling voor dit of ander informatiemateriaal
    of wilt u een gastles aanvragen? Stuur dan een e-mail naar:      Voor vragen of opmerkingen kunt u 24 uur per dag contact
    nam-communicatie@shell.com.                                      opnemen met de Centrale Meldkamer van de NAM,
                                                                     tel. 0592-364000.




8

More Related Content

Viewers also liked

Powerpoint使用指南
Powerpoint使用指南Powerpoint使用指南
Powerpoint使用指南verimportpig
 
Achotels Marriott | Lancamento Imobiliário Patrimóvel
Achotels Marriott | Lancamento Imobiliário PatrimóvelAchotels Marriott | Lancamento Imobiliário Patrimóvel
Achotels Marriott | Lancamento Imobiliário Patrimóvel
Imóveis Lançamentos
 
Ibm Internet Marketing Rational Think Thursday August 13 Comma 2009 Presentation
Ibm Internet Marketing Rational Think Thursday August 13 Comma 2009 PresentationIbm Internet Marketing Rational Think Thursday August 13 Comma 2009 Presentation
Ibm Internet Marketing Rational Think Thursday August 13 Comma 2009 Presentation
brzaaap
 
Soho Residences | Lancamento Imobiliário Patrimóvel
Soho Residences | Lancamento Imobiliário PatrimóvelSoho Residences | Lancamento Imobiliário Patrimóvel
Soho Residences | Lancamento Imobiliário Patrimóvel
Imóveis Lançamentos
 
Agent training unique style 1_2010
Agent training unique style 1_2010Agent training unique style 1_2010
Agent training unique style 1_2010
Cathlin1958
 
power point
power pointpower point
Our National Energy Trajectory
Our National Energy TrajectoryOur National Energy Trajectory
Our National Energy Trajectory
jimfreiberg
 
Aircraft pictures
Aircraft picturesAircraft pictures
Aircraft pictures
Luiz Carlos Dias
 
Conhecendo a China
Conhecendo a ChinaConhecendo a China
Conhecendo a China
Luiz Carlos Dias
 
Volta pela Ásia em 8 minutos
Volta pela Ásia em 8 minutosVolta pela Ásia em 8 minutos
Volta pela Ásia em 8 minutosLuiz Carlos Dias
 
TDD talk
TDD talkTDD talk
TDD talk
Robert Dyball
 
Hot Salt Water Pools
Hot Salt Water PoolsHot Salt Water Pools
Hot Salt Water Pools
singstar09
 
Whitney Motor Sports - Sprint Cup 2010
Whitney Motor Sports - Sprint Cup 2010Whitney Motor Sports - Sprint Cup 2010
Whitney Motor Sports - Sprint Cup 2010
cburns30
 
Cabo Frio
Cabo FrioCabo Frio
Cabo Frio
Luiz Carlos Dias
 
Bluetooth
BluetoothBluetooth
Bluetooth
JONATHANPARRA
 
Olanzepinde In Guinea Pigs 13 Jan 2012
Olanzepinde In Guinea Pigs 13 Jan 2012Olanzepinde In Guinea Pigs 13 Jan 2012
Olanzepinde In Guinea Pigs 13 Jan 2012
brzaaap
 
Bluetooth
BluetoothBluetooth
Bluetooth
JONATHANPARRA
 

Viewers also liked (19)

Powerpoint使用指南
Powerpoint使用指南Powerpoint使用指南
Powerpoint使用指南
 
Achotels Marriott | Lancamento Imobiliário Patrimóvel
Achotels Marriott | Lancamento Imobiliário PatrimóvelAchotels Marriott | Lancamento Imobiliário Patrimóvel
Achotels Marriott | Lancamento Imobiliário Patrimóvel
 
Ibm Internet Marketing Rational Think Thursday August 13 Comma 2009 Presentation
Ibm Internet Marketing Rational Think Thursday August 13 Comma 2009 PresentationIbm Internet Marketing Rational Think Thursday August 13 Comma 2009 Presentation
Ibm Internet Marketing Rational Think Thursday August 13 Comma 2009 Presentation
 
Soho Residences | Lancamento Imobiliário Patrimóvel
Soho Residences | Lancamento Imobiliário PatrimóvelSoho Residences | Lancamento Imobiliário Patrimóvel
Soho Residences | Lancamento Imobiliário Patrimóvel
 
Agent training unique style 1_2010
Agent training unique style 1_2010Agent training unique style 1_2010
Agent training unique style 1_2010
 
Buckingham Palace
Buckingham PalaceBuckingham Palace
Buckingham Palace
 
power point
power pointpower point
power point
 
Our National Energy Trajectory
Our National Energy TrajectoryOur National Energy Trajectory
Our National Energy Trajectory
 
Aircraft pictures
Aircraft picturesAircraft pictures
Aircraft pictures
 
Conhecendo a China
Conhecendo a ChinaConhecendo a China
Conhecendo a China
 
Volta pela Ásia em 8 minutos
Volta pela Ásia em 8 minutosVolta pela Ásia em 8 minutos
Volta pela Ásia em 8 minutos
 
TDD talk
TDD talkTDD talk
TDD talk
 
Hot Salt Water Pools
Hot Salt Water PoolsHot Salt Water Pools
Hot Salt Water Pools
 
Whitney Motor Sports - Sprint Cup 2010
Whitney Motor Sports - Sprint Cup 2010Whitney Motor Sports - Sprint Cup 2010
Whitney Motor Sports - Sprint Cup 2010
 
Cabo Frio
Cabo FrioCabo Frio
Cabo Frio
 
Bluetooth
BluetoothBluetooth
Bluetooth
 
Olanzepinde In Guinea Pigs 13 Jan 2012
Olanzepinde In Guinea Pigs 13 Jan 2012Olanzepinde In Guinea Pigs 13 Jan 2012
Olanzepinde In Guinea Pigs 13 Jan 2012
 
Hakikat bki
Hakikat bkiHakikat bki
Hakikat bki
 
Bluetooth
BluetoothBluetooth
Bluetooth
 

More from brzaaap

Freak Brothers 8
Freak Brothers 8Freak Brothers 8
Freak Brothers 8
brzaaap
 
Russian Rubel Vs Euro And Swiss Frank Since 1999 Thru 10 Dec 2011
Russian Rubel Vs Euro And Swiss Frank Since 1999 Thru 10 Dec 2011Russian Rubel Vs Euro And Swiss Frank Since 1999 Thru 10 Dec 2011
Russian Rubel Vs Euro And Swiss Frank Since 1999 Thru 10 Dec 2011brzaaap
 
2011 07 Novartis Q2 Presentation Finanzamt Rgz
2011 07 Novartis Q2 Presentation Finanzamt Rgz2011 07 Novartis Q2 Presentation Finanzamt Rgz
2011 07 Novartis Q2 Presentation Finanzamt Rgz
brzaaap
 
Fotoalbum 11 September 2011
Fotoalbum 11 September 2011Fotoalbum 11 September 2011
Fotoalbum 11 September 2011
brzaaap
 
Fotoalbum 11 September 2011
Fotoalbum 11 September 2011Fotoalbum 11 September 2011
Fotoalbum 11 September 2011
brzaaap
 
Sg247692 Websphere Accounting Chargeback For Tuam Guide
Sg247692 Websphere Accounting Chargeback For Tuam GuideSg247692 Websphere Accounting Chargeback For Tuam Guide
Sg247692 Websphere Accounting Chargeback For Tuam Guide
brzaaap
 
Ibm Data Management 4 Mar 2007
Ibm Data Management 4 Mar 2007Ibm Data Management 4 Mar 2007
Ibm Data Management 4 Mar 2007
brzaaap
 
Las Vegas Aficionados
Las Vegas AficionadosLas Vegas Aficionados
Las Vegas Aficionados
brzaaap
 

More from brzaaap (8)

Freak Brothers 8
Freak Brothers 8Freak Brothers 8
Freak Brothers 8
 
Russian Rubel Vs Euro And Swiss Frank Since 1999 Thru 10 Dec 2011
Russian Rubel Vs Euro And Swiss Frank Since 1999 Thru 10 Dec 2011Russian Rubel Vs Euro And Swiss Frank Since 1999 Thru 10 Dec 2011
Russian Rubel Vs Euro And Swiss Frank Since 1999 Thru 10 Dec 2011
 
2011 07 Novartis Q2 Presentation Finanzamt Rgz
2011 07 Novartis Q2 Presentation Finanzamt Rgz2011 07 Novartis Q2 Presentation Finanzamt Rgz
2011 07 Novartis Q2 Presentation Finanzamt Rgz
 
Fotoalbum 11 September 2011
Fotoalbum 11 September 2011Fotoalbum 11 September 2011
Fotoalbum 11 September 2011
 
Fotoalbum 11 September 2011
Fotoalbum 11 September 2011Fotoalbum 11 September 2011
Fotoalbum 11 September 2011
 
Sg247692 Websphere Accounting Chargeback For Tuam Guide
Sg247692 Websphere Accounting Chargeback For Tuam GuideSg247692 Websphere Accounting Chargeback For Tuam Guide
Sg247692 Websphere Accounting Chargeback For Tuam Guide
 
Ibm Data Management 4 Mar 2007
Ibm Data Management 4 Mar 2007Ibm Data Management 4 Mar 2007
Ibm Data Management 4 Mar 2007
 
Las Vegas Aficionados
Las Vegas AficionadosLas Vegas Aficionados
Las Vegas Aficionados
 

19474 Nam Shell Schoonebeek Jan 2011 (3)

  • 1. Nieuwsbrief Januari 2011 Herontwikkeling olieveld Schoonebeek Editie Schoonebeek ■ Inhoud 1 ‘ Zorgendatdeolie veilig geproduceerd wordt, dat is onze rol’ 2 Olie, stoom en stroom 3 ichtopde Z leidingen 4 et‘echtewerk’ H gaat beginnen 5 Op korte en lange termijn iets terugdoen voor Schoonebeek 6 Jaknikkers nieuwe stijl ‘Zorgen dat de olie veilig geproduceerd Drie manieren van energie: olie, aard- wordt, dat is onze rol’ gas én elektriciteit! De start van de productie van de eerste olie in Schoonebeek komt steeds dichterbij. 7 Passende namen Twee jaar lang is er hard gewerkt aan het aanleggen van pijpleidingen en oliewinlocaties, voor NAM-wegen het plaatsen van de pompen en het bouwen van een oliebehandelingsinstallatie en een warmtekrachtcentrale. Een speciaal team van de NAM heeft de afgelopen maanden alles 8 In het kort wat gebouwd is, getest. Colofon “We testen of alles functioneert, of het veilig is water door de leidingen gestuurd. “Mocht er en of alles binnen de regelgeving is,” vertelt dan toch nog iets niet goed zitten, dan heeft dit Willem Punt (op foto rechts), die het commissio- minder consequenties.” ningteam van de NAM leidt. Dit team is verant- Het is een heel zorgvuldig proces, benadrukt woordelijk voor de testfase. “Wij moeten er voor Punt. “We beginnen met het testen van de zorgen dat de olie straks veilig geproduceerd kleinste onderdelen, en uiteindelijk testen we wordt.” Tijdens de testperiode werd er geen het hele systeem. Dat gebeurt in fases en heel olie of gas gebruikt, maar werd er bijvoorbeeld gestructureerd.” Lees verder op pagina 2. 1
  • 2. Blindelings vertrouwen Check, check, dubbelcheck Het testwerk wordt uitgevoerd door zo’n vijftig mensen, Elke test die gedaan wordt, is van te voren beschreven en allemaal uit verschillende disciplines. Manager Schoonebeek voldoet aan criteria van een kwaliteitsborgingssysteem. Redevelopment Team Réne Peeters daarover: “We kunnen “Het is check, check, dubbelcheck,” zegt Peeters. elkaar blindelings vertrouwen. En dat moet ook wel, want het mag nergens mis gaan. Samen hebben we veel kennis in huis. Het zijn niet alleen vakmensen, maar vooral ook werknemers met een hoge persoonlijke integriteit. Iedereen kijkt op dit mo- ment vol verwachting naar het eerste moment dat er olie wordt geproduceerd. Dat legt een grote druk op ons.” Maar het motto in het team is niet voor niets: we gaan niet voor de eerste de beste oplossing, maar voor de beste als eerste. Olie, stoom en stroom Het is zover: in januari 2011 zal er opnieuw olie vanuit het olieveld Schoonebeek stromen. Na bijna twee jaar voorbereiding zijn de eerste locaties gereed om voldoende olie op te pompen. Dat wil niet zeggen dat de bouwwerkzaamheden er nu opzitten: het hele komende jaar wordt er nog gewerkt aan de overige oliewinlocaties en de warmtekrachtcentrale. Alles bij elkaar een uniek project voor Nederland en zelfs voor Europa. Projectmanager Michael Lander geeft een overzicht. “De opbouw van het project kun je in drie fases indelen: Feestje De productie van olie, het injecteren van stoom en het Ter gelegenheid van de eerste olieproductie houdt de NAM klaar maken voor stroom,” legt Michael Lander uit. “De de traditionele nieuwsjaarsreceptie voor externe relaties in eerste fase, de winning van de eerste olie, is eind december Schoonebeek op 24 januari. Minister Maxime Verhagen afgerond. Er zijn nu tien van de achttien putlocaties klaar, zaldeofficiëleopeningvanhetolieveldSchoonebeekver- en daarmee kunnen we voldoende olie oppompen om op richten. Op het emplacement wordt een grote tent feestelijk te starten. Die olie gaat naar de oliebehandelingsinstallatie ingericht om de hernieuwde oliewinning in Schoonebeek te (OBI), waar de olie wordt gescheiden van het water. kunnen vieren. Dat water gaat via waterexportleidingen naar waterinjectie- locaties in Twente; die zijn ook bijna allemaal klaar.” Stoom en stroom Waterinjectie Twente Ook al kan er al olie geproduceerd worden en is het groot- ste deel van het project klaar, toch zijn de werkzaamheden De winning van olie brengt veel water met nog niet afgerond, benadrukt Lander. zich mee. Dat water wordt van de olie geschei- “Tegelijkertijd gaan we door met het aansluiten van de den en gaat via watertransportleidingen naar volgende oliewinlocaties, en zijn we bezig om de tweede lege gasvelden in Twente. Daarvoor moest fase voor te bereiden: de eerste stoominjectie. Omstreeks zeventig kilometer leiding gereed gemaakt maart/april 2011, als de reservoirdruk voldoende gezakt is, gaan we de eerste stoom injecteren. De derde fase ronden worden en moeten er zeven voormalige we af tegen het eind van 2011, als de grote boiler gereed gaswinlocaties worden omgebouwd tot water- is en we met de WKC stoom en stroom kunnen produceren. injectielocaties. Die transportleidingen zijn Tien procent van die stroom gebruiken we zelf, met de rest inmiddels klaar en ook de locaties zijn bijna kunnen we een derde deel van de provincie Drenthe van gereed; de laatste wordt begin 2011 afgerond. elektriciteit voorzien.” 2
  • 3. Bert en Bonnie Elzing Jan Rotmensen Leo van Eeden Jan Schapink Zicht op de leidingen Opnieuw olie uit Schoonebeek: veel partijen zijn daar heel hun band met de NAM toch nog te hecht. Van Eeden verklaart: blij mee en zelfs trots op, maar dat geldt niet voor iedereen. “Het zijn toch je buren, daar wil je een goede band mee hou- We vroegen een aantal kritische, direct omwonenden naar den.” En Bert en Bonnie Elzing zeggen: “In het begin hebben hun mening. we ons er wel tegen verzet, maar we waren waarschijnlijk met te weinig mensen die het er niet mee eens waren, want het De NAM en Schoonebeek zijn sinds lang met elkaar verbon- heeft weinig geholpen. We hopen dat de situatie rustiger wordt den. Veel Schoonebekers weten niet anders of de NAM voert als de bouwperiode is afgelopen en dat er nog iets wordt er activiteiten uit. De mensen die we spraken, begrijpen dat gedaan aan het uitzicht op de leidingen waar we op uitkijken ook wel: “In principe hebben we niets tegen de NAM.” Dat als we op de oprit staan. Ook hopen we dat het huis achteraf neemt niet weg dat een aantal van hen niet blij is met de geen schade heeft opgelopen door alle bouwactiviteiten naast bouwwerkzaamheden. Bert en Bonnie Elzing leggen uit: “We de deur.” zijn hier in 1984 komen wonen omdat het zo mooi landelijk was. Nu zien we een putlocatie als we uit het raam kijken en lopen de leidingen vlak voor de voordeur. Er ligt wel een wal voor, maar een eindje verder ligt die er niet. We vinden het absoluut lelijk.” Datzelfde geldt voor Jan Rotmensen. Het werkverkeer reed af ‘Nietveelklachten’ en aan pal voor zijn huis langs. “Vooral toen ze de leidingen aan het aanleggen waren, was het de hele dag raak,” zegt hij. “Het is hier eenrichtingsverkeer voor NAM-verkeer, maar De Vereniging Dorpsbelangen vertegenwoordigt de dagelijks trokken chauffeurs zich daar niets van aan. Als ik belangen van de bewoners van Schoonebeek naar de daarover opbelde, werd ik heel vriendelijk te woord gestaan gemeente. Voorzitter Jan Schapink is als ex-NAM’er door de NAM, maar de situatie veranderde niet. Dat gold wel bekend met de manier van werken van de NAM. ook voor allerlei andere irritaties: werkmensen die op mijn erf Toch was ook hij verrast door de omvang van de instal- parkeerden, trillingmeters die tot vier keer toe te laat werden laties. “Er zijn verschillende bijeenkomsten geweest, geplaatst aan huis en onveilige situaties met bouwverkeer. en daar heeft de NAM haarfijn uitgelegd wat er zou Wat ze op papier beloven, kunnen ze in de praktijk niet altijd gebeuren en hoe alles eruit zou zien,” geeft hij toe. waarmaken,” vindt Rotmensen. “Maar ik denk dat maar weinig mensen zich hebben De familie Van Eeden is in 2005 vanuit de Randstad in gerealiseerd hoe massief die leidingen en de fabriek Schoonebeek komen wonen. “We kwamen hier voor de rust zouden zijn.” Toch heeft hij niet veel klachten gehoord, en de ruimte,” vertelt Leo van Eeden. “We wisten wel dat de afgezien van wat gemopper op de vele gele borden NAM op 500 meter afstand een emplacement had, maar daar langs de weg en het monotone geluid van de heimachi- stonden alleen wat gebouwen. Die konden we niet zien omdat nes. Hoe dat komt? “De mensen hier zijn gewend aan er bosschages voor stonden. Nu staat er een complete fabriek. activiteiten van de NAM,” denkt hij. Wel merkt hij op Leuk is anders: het terrein is ‘s nachts helverlicht, en tijdens dat in overleg met de bewoners van de nieuwe wijk Het de bouw was er veel lawaai. Ze zijn weken aan het heien Stroomdal en de NAM de massieve leidingen verder geweest; toen stonden de kopjes te rinkelen in de kast.” van hun wijk af zijn gelegd. Toch willen deze mensen geen harde actie voeren; daarvoor is 3
  • 4. Het ‘echte werk’ gaat beginnen! Wat gaat er nu eigenlijk veranderen als de eerste olie uit het olieveld Schoonebeek kan worden opgepompt? Wat betekent dat voor de bezetting van de locaties en het emplacement? Teamleider Roel van Kootwijk vertelt hoe het na het opstarten verder gaat. Bij zo’n groot project als de herontwikkeling van het olieveld Testen Schoonebeek zijn er verschillende zaken die tegelijkertijd De afgelopen weken heeft het team van Van Kootwijk alle plaatsvinden. Zo is er vanaf begin 2011 al sprake van systemen getest. “Dat hebben we eerst ‘droog’ gedaan, olieproductie, maar is de NAM daarnaast nog bezig met het zonder olie en gas. Toen dat allemaal goed ging, zijn we aansluiten van oliewinlocaties en de bouw van de langzaam gaan testen met olie en gas. Die productie hebben warmtekrachtcentrale. De eerste oliewinlocaties en de olie- we stap voor stap opgevoerd, net zolang tot we zeker weten behandelingsinstallatie (OBI) zijn inmiddels overgedragen dat alles goed zal gaan. Toch blijft het een testsituatie, waarbij aan de afdeling die de productie van de olie zal verzorgen. je alle onderdelen afzonderlijk test. Je kunt niet testen hoe alles Teamleider Roel van Kootwijk is al vanaf half december tezamen zal werken. We hebben er twee jaar lang alles aan bezig met zijn team om alle installaties te testen. gedaan om de ideale installatie te bouwen, dus we zijn allemaal ontzettend benieuwd of het in de praktijk zo goed Voorbereiding werkt als wij denken. Het spannendste is de temperatuur: als Van Kootwijk en zijn team zijn vanaf het begin bij het project het erg hard vriest, moeten alle leidingen worden voorver- betrokken geweest. Hij legt uit waarom dat nodig was: warmd.” “Allereerst konden de operators en onderhoudsmensen nuttige inbreng leveren over de opbouw van de installaties. Zij weten Bemanning als geen ander hoe zulke installaties in de praktijk moeten Op dit moment werken er ongeveer dertig mensen van het werken. Maar toch is het nieuw voor de NAM om op deze dagelijkse team van Roel van Kootwijk in het veld. Straks, manier olie te produceren met behulp van stoom. Daarom als alles draait, telt het Operations-team zo’n vijftig à zestig moesten deze mensen ook trainingen volgen om met de mensen. Vanaf het moment dat de eerste olie wordt gepro- installaties te leren werken. duceerd, zal er een volcontinudienst zijn. Overdag zijn de Bovendien gaan we op het olieveld Schoonebeek binnen dit mensen in het veld aanwezig, ’s nachts zijn er twee mensen project voor het eerst de eindverantwoordelijkheid in eigen in de controlekamer op het emplacement. “Als bewezen is dat hand houden. Voorheen besteedde de NAM de complete de installatie stabiel werkt, zal er ’s nachts misschien maar één uitvoering uit aan andere bedrijven, nu is daar altijd een persoon nodig zijn, met zonodig ondersteuning vanuit Assen NAM-supervisor bij. Op boorplatforms werkt de NAM wel bij de aansturing van de installaties, maar voorlopig blijven dat al op die manier, dus hebben we mensen van boorplatforms er twee,” vertelt Van Kootwijk. “Tenslotte wordt in de loop van uitgenodigd om onze mensen daarin te trainen.” het jaar de warmtekrachtcentrale eraan vastgekoppeld, en ook dat is een nieuwe situatie die eerst stabiel moet werken.” Roel van Kootwijk (links) en zijn Operations-team zijn klaar voor het ‘echte werk’. 4
  • 5. Social Investment Plan Marjolein Klaassen en Freek Ensink gaven ideeën voor het Social Investment Plan Op korte en lange termijn iets terugdoen voor Schoonebeek De ijsbaan en het wintercafé voor de warme chocolademelk lagen er prachtig bij. Veel dorpsbewoners hebben ervan genoten. Het was een van de activiteiten die de NAM aan de Schoonebekers aanbiedt. Deze activiteiten staan beschreven in het Social Investment bovengrondse leidingen aan. Dat wordt niet door iedereen Plan. “De activiteiten van de NAM hebben veel impact op geaccepteerd.” Maar volgens hem ontstaat er wel langzaam de bewoners van Schoonebeek,” vertelt Annemieke Hemmer, begrip. De ideeën van de NAM om samen te kijken naar communicatieadviseur voor het Schoonebeek-project. landschappelijke inpassing en het Social Investment Plan “Dat realiseren we ons maar al te goed. Daarom is het belang- helpen daar zeker bij. rijk om de inwoners zoveel mogelijk bij onze activiteiten te betrekken. Dat doen we bijvoorbeeld met het organiseren van Korte en lange termijn informatiebijeenkomsten, het uitgeven van nieuwsbrieven en Naast de ijsbaan zijn er nog meer activiteiten in gang gezet. met het Social Investment Plan. De NAM wil graag iets geven Zoals de oliebollenactie die eveneens in december plaatsvond. waar het hele dorp wat aan heeft.” Freek: “We hebben niet alleen plannen bedacht voor de lange termijn, maar ook een aantal die direct te realiseren zijn. Brainstormen En daar wordt in het dorp over gesproken. Het plezier zit ‘m Samen met een zevental inwoners van Schoonebeek werd in kleine dingen. De ijsbaan en de gratis oliebollen vond gebrainstormd over goede ideeën. Freek Ensink, bewoner iedereen geweldig.” van het Westersebos en oud-raadslid van de gemeente Emmen, De NAM gaat samen met het bestuur van Zandstrooiboerderij en de twintigjarige Marjolein Klaassen, vonden het geweldig Zwaantje Hans-Stokman’s Hof in de boerderij een expositie- dat ze hun eigen voorstellen mochten inbrengen. Marjolein: ruimte inrichten over de oude en nieuwe oliewinning in “En ik had ook het gevoel dat er echt naar ons geluisterd Schoonebeek. Verder is de NAM in gesprek met de gemeente werd.” Freek kende de geluiden uit het dorp. “Het Westersebos Emmen over het voormalige recreatiecentrum van de NAM, is beschermd dorpsgezicht. Maar nu kijken veel mensen tegen De Boô te Schoonebeek. 5
  • 6. Drie manieren van energie: olie, aardgas én elektriciteit! Als de eerste olie in januari de grond uit komt, is de oliebehandelingsinstallatie (OBI) helemaal gereed. Maar de warmtekrachtcentrale (WKC) is nog niet klaar. Hoe kan je dan toch al olie produceren? En wanneer gaat de WKC werken? Construction manager Rolf Boers legt het uit. “De eerste paar maanden gaan we de olie ‘koud’ produce- ren, omdat de druk in het reservoir dan nog te hoog is,” legt construction manager Rolf Boers uit. “Het geproduceerde oliemengsel gaat naar de oliebehandelingsinstallatie, en wordt daar gescheiden in water en olie.” Rolf Boers is verantwoor- delijk voor de constructie van alle bovengrondse installaties: de oliewinlocaties, de pijpleidingen, de warmtekrachtcentrale, de oliebehandelingsinstallatie en de waterinjectielocaties in Twente. “Als de druk over een paar maanden gezakt is kan er Jaknikkers stoom worden geïnjecteerd. Als de olie verhit wordt, wordt hij dunner en dus gemakkelijker omhoog te pompen. Die stoom wordt geproduceerd in de WKC.” nieuwe stijl Op het moment dat deze krant verspreid wordt, is de warmte- krachtcentrale nog niet klaar. “De WKC bestaat uit een kleine ketel, een grote ketel en een gasturbine,” vertelt Boers. “De grote ketel moet het eigenlijke werk gaan doen, de kleine staat standby voor als dat nodig is. Maar de kleine ketel is bijna klaar, dus daarmee gaan we vanaf april de eerste maan- den stroom produceren. Hij zal ongeveer 180 ton stoom per In januari 2011 zullen de eerste pompen in het uur produceren. Ondertussen maken we de grote ketel gereed, Schoonebeek-veld daadwerkelijk beginnen met de die in juli van start zal gaan. Die kan wel 350 ton stoom per olieproductie.Zemoetenzo’n400tot600kuub uur produceren.” per dag gaan opbrengen. Behalve olie komt er ook gas mee naar boven. Het gas wordt in de ketels verstookt. De WKC produceert niet alleen stoom, De grijze, ranke torens die in het Schoonebeek-veld klaar maar ook stroom. Dat is ongeveer 120 MW, waarvan 90 staan om de olie te gaan oppompen, doen niet bepaald procent naar het openbare net gaat. Al met al voorziet het denken aan de oliepompen die we van vroeger kennen. olieveld Schoonebeek ons dus op drie manieren van energie: Ook wat betreft de techniek zijn ze anders. olie, gas én elektriciteit! Dat komt doordat ze aan andere eisen moeten voldoen: ze moeten niet alleen een minimum hoeveelheid olie kunnen produceren, maar ze moeten ook geschikt zijn voor de techniek van stoominjectie. Infographic Dagblad van het Noorden Deze speciale techniek is nodig omdat de olie eigenlijk te stroperig is om ‘koud’ uit de grond te halen. De olie is Eind vorig jaar wijdde het gemakkelijker te winnen als deze verhit - en dus dunner - Dagblad van het Noorden wordt. De eerste paar maanden zal dat nog wel gaan, een paginagrote artikelen- maar daarna wordt de olie verhit tot 200 graden Celcius reeks aan de herontwikkeling door stoom te injecteren. Dat gebeurt vanuit de warmtekracht- van het olieveld Schoone- centrale die op het NAM-emplacement gebouwd wordt beek. In die serie plaatste (zie elders op deze pagina). de krant op 19 oktober de Er wordt gebruik gemaakt van hoogrendementspompen. info raphic‘Stoom,stroom g Ze zijn zo’n vijftien meter hoog en hebben een slag van enolie’.Dezeinfographic ruim negen meter. Deze pompen zijn voorzien van een geeft in één oogopslag een geluidsomkasting, zodat de geluidsoverlast binnen de samenvatting van het project normen blijft. In totaal worden er veertig hoogrendements- en is ook te vinden op pompen geplaatst op achttien locaties. De verwachting is www.nam.nl - Schoonebeek - dat de pompen minstens 25 jaar zullen meegaan. Bibliotheek. 6
  • 7. Piet Kleine met foto’s die hij met de Werkgroep Sconebeck verzamelt en tentoonstelt in Zwaantje Hans-Stokman’s Hof in Schoonebeek, thuisbasis van Stichting De Spiker. Passende namen voor NAM-wegen Tijdens de Open Dag op 25 september 2010 heeft de NAM Daarom zijn we voor die nieuwe wegen namen gaan beden- onder de bewoners van Schoonebeek en de projectmede- ken die wél een historische basis hebben. We hebben daarbij werkers van de NAM en SRT een prijsvraag uitgeschreven. gekeken naar de mensen die ooit op die plek gewoond heb- ‘Wieverzintoriginelenamenvoordewegendienaarde ben. Bij andere namen hebben we gekeken naar de naam die nieuweNAM-locatiesleiden?’Daarismassaalopgerea- dat gebied in de volksmond had. Daaruit zijn namen als ‘Wes- geerd. Piet Kleine diende namens de historische Werkgroep terse Akkers’ en ‘Moatdiek’ voortgekomen. De gronden aan Sconebeck maar liefst zeven namen in. de noordkant van de boerderijen in het Westersebos werden vroeger ‘Westerse Akkers’ genoemd. Historie heeft altijd al zijn interesse gehad, vertelt Piet Kleine ‘Moatdiek’ is de volksnaam van de verhoogde zandweg die (69). Van oorsprong was hij stukadoor, maar in zijn vrije tijd op die plek liep. Hiermee hopen we een bijdrage te kunnen was hij het liefst bezig met genealogisch onderzoek. “Eerst heb leveren aan de wens om deze wegen een gepaste naam te ik mijn eigen familie en die van mijn vrouw uitgezocht. Toen geven. En in onze ogen zijn het namen die recht doen aan de we twintig jaar geleden in Schoonebeek kwamen wonen, werd historie van het gebied waar die wegen doorheen lopen.” ik al snel opgebeld door de Stichting Oude Drentse Dorpen. Ze kenden mij van archiefbezoeken en vroegen of ik ervoor voelde om genealogisch onderzoek te doen naar de inwoners van Schoonebeek. Dat was een enorme klus. Inmiddels vorm ik samen met Gerrit Jan Rotmensen en Jan Lamberts de Werk- Nieuwe NAM-wegen groep Sconebeck. We onderzoeken momenteel voor Stichting Op de oproep om namen te bedenken voor de De Spiker de historie van de huizen in Schoonebeek, en wie nieuweNAM-wegenhebbenzo’n40mensen erin gewoond hebben.” gereageerd. Totaal zijn er meer dan 200 namen Historische basis ingezonden. Daaruit zal de NAM binnenkort de Toen de NAM de prijsvraag voor de straatnamen uitschreef, namen selecteren voor de wegen en bespreken is Piet Kleine met zijn mede-werkgroepleden om de tafel gaan met de gemeenten Emmen en Coevorden. zitten om geschikte namen te bedenken. “Het stoort me dat Daarna zullen de gekozen namen op passende straatnamen soms niet kloppen. Bijvoorbeeld de naam wijze worden onthuld. ‘Gasthuislanden’ in Schoonebeek: die lagen daar helemaal niet, maar aan de andere kant van de weg naar Duitsland. 7
  • 8. IJspret Schoonebeek Midden in het dorp konden inwoners van Schoonebeek en bewoners van de aangrenzende buurtschappen Vlieghuis en Padhuis, in december schaatsen op de tijdelijke ijsbaan. De ijsbaan was een gebaar van de NAM richting de inwoners in verband met de nieuwe oliewinning die begin dit jaar weer van start is gegaan. In het gezellige wintercafé kon men terecht voor glühwein en warme chocolademelk. Tijdens de opening op zaterdag 11 december schaatsten kinderen van de St. Nicolaasschool samen met de bekende schaatser Erik Hulzebosch, een rondje op het ijs. Alle kinderen van de drie basisscholen mochten in de week voorafgaand aan de Colofon kerstvakantie schaatsen met hun klasgenoten. Deze nieuwsbrief wordt huis-aan-huis verspreid in De gemeente Emmen verzorgde hiervoor schaatsclinics. Schoonebeek en omgeving. Heeft u vragen of wilt u extra exemplaren ontvangen, dan kunt u contact opnemen met de afdeling Communicatie van de NAM via tel. 0592-368222 of via nam-communicatie@shell.com. Olie in de klas Deze nieuwsbrief Herontwikkeling Olieveld Schoonebeek is Het educatieteam van de NAM gaat regelmatig naar een uitgave van de Nederlandse Aardolie Maatschappij B.V. scholen in haar werkgebieden om gastlessen te geven. (NAM). Ook komen met regelmaat schoolklassen (basisonderwijs en voortgezet onderwijs) op bezoek in het kantoor van de NAM in Assen. Tekst en productie: Castel Media, Annemieke Hemmer (NAM), Marjolein Rooseboom Tekstproducties, Het accent bij de gastlessen lag tot voor kort voornamelijk op Berry Zuidema (NAM) de opsporing, winning en rol van aardgas in Nederland. Met de herstart van de olieproductie in Schoonebeek krijgen Fotografie: ert Vennik, Martijn Schroot, Jan Sibon, B de gastlessen een andere invulling. Vanzelfsprekend ligt vanaf Marjolein Rooseboom nu het accent ook op de opsporing en productie van aardolie. Daartoe wordt onder meer een speciale oliekrant voor het Vormgeving: Reclameadviesbureau Unicom bv, basisonderwijs gemaakt. Voor het voortgezet onderwijs is er Groningen de brochure De Energieke Bodem (Kenmerk) over aardolie. Druk: Koninklijke Van Gorcum B.V., Assen Heeft u belangstelling voor dit of ander informatiemateriaal of wilt u een gastles aanvragen? Stuur dan een e-mail naar: Voor vragen of opmerkingen kunt u 24 uur per dag contact nam-communicatie@shell.com. opnemen met de Centrale Meldkamer van de NAM, tel. 0592-364000. 8