2. Er zijn vier soorten mensen
De-doe-het-zelfpatiënt 2
Pioniers
Volgers
Afwachters
Afhouders
scheppen toekomst
omarmen toekomst
makers of brekers
vertragen toekomst
4. Inhoud
• Profiel doe-het-zelfpatiënt
• Wie is hij of zij?
• Wat doet hij of zij?
• Waarom doe-het-zelft hij of zij?
• Voordelen zelf-metende patiënten
• Nadelen volgens huisartsen
• Wensen van huisartsen
• Hype of toekomst?
De-doe-het-zelfpatiënt 4
6. Wie is de doe-het-zelfpatiënt?
De-doe-het-zelfpatiënt 6
Neemt : •Regie
•Eigen verantwoordelijkheid
Doet: •Zelfmetingen met zelfmeetapparaten en apps
•Diagnoses met zelfmeetapps en online tools
•Zelf bepalen welk consult en welk soort arts nodig is
Wil:
•Zijn gemeten data met arts delen
•Inbreng in zijn behandeling
•Inzicht in zijn medisch dossier
•Zelf zijn data bijhouden
Is: Een persoon die al dan niet een
aandoening heeft en die zelf wil
bepalen hoe hij of zij leeft met
zijn gezondheid en welke hulp hij
of zij nodig heeft
7. Online
zorgconsulten
Wat doet de doe-het-zelfpatiënt?
De-doe-het-zelfpatiënt 7
Domotica
Online
beoordelingen
ZelfmetingenOnline GGZ
PGD
8.
9. Waarom wil de patiënt doe-het-
zelven?
De-doe-het-zelfpatiënt 9
•Patiënt empowerment
•Gestimuleerd beleid
•Omslag van denken
•mHealth ontwikkeling:
» het kan gewóón
18. Komt een doe-het-zelfpatiënt bij de dokter
• Artsen zien patiënten nu al met hun eigen
data in de praktijk komen
• Voorbeeld: 1,2 % van de diabetespatiënten
gebruikt een app. Research2Guidance verwacht een
groei hierin van 7,8% in 2018 en verwacht daarna
nog meer groei.
De-doe-het-zelfpatiënt 18
Zelfmetingen spelen volgens huisartsen
binnen vijf jaar een nog grotere rol dan nu.
Simpelweg omdat er meer apparaten
beschikbaar komen die meer gebruikt
zullen worden.
20. Voordeel: eerdere detectie
• Afwijking opsporen die anders wellicht over het
hoofd werd gezien
• Hartritmestoornissen zijn tijdens spreekuur vaak
moeilijk te vangen.
De-doe-het-zelfpatiënt 20
“Er zijn veel mensen die zeggen
‘af en toe slaat mijn hart op hol.’
Dan kan ik wel een hartfilmpje
maken, maar ze hebben tijdens
de meting geen last. Als je die
stoornis wel met een
zelfmeetapparaat zou kunnen
vangen, zou dat praktisch zijn.”
21. Voordeel: onderzoek en diagnostiek
• Beleid te evalueren bij bestaande
patiënten
• Bij nieuwe patiënten zijn zelfmetingen
aanleiding voor nader onderzoek
De-doe-het-zelfpatiënt 21
“Onlangs had ik een patiënt
met chronische longklachten
aan de telefoon die zijn
saturatiewaarde doorgaf. Nu ik
hoorde dat hij een
saturatiewaarde van 80 had,
ging ik er meteen heen.‘
22. Voordeel: patiëntvriendelijk
• Geruststellende werking bij niet-zieke patiënten
• Ontlast patiënten: bij bepaalde aandoeningen
zijn meerdere metingen nodig. Die kan hij nu
zelf doen.
• Patiënten kunnen hun klachten beter
onderbouwen
De-doe-het-zelfpatiënt 22
“Laat mensen maar lekker zelf
meten. Het maakt het gesprek
met de patiënt beter. Ik denk
dat mensen zich meer een
volwaardige partner voelen
naar ons toe.”
23. Voordeel: monitoring
• Herkennen van patronen, zien van trends
• Goede monitoring bij bepaalde patiëntengroepen
• Regelmatige thuismetingen zijn bij veel
patiënten (diabetici) vaak betrouwbaarder dan
een eenmalige meting in de praktijk
De-doe-het-zelfpatiënt 23
“Gebruikers kunnen hun
metingen koppelen aan
subjectieve waarnemingen
voor meer inzicht. Indirect
krijgen ze daarmee een
spiegel voorgehouden.”
24. Voordeel: minder consulten
• Maakt mensen zelfstandiger
• Mensen kunnen zich beter redden en
hoeven minder vaak op consult
• beter inzicht in gedrag en bewuster
• Verhoogt therapietrouw
• Kosten dalen
De-doe-het-zelfpatiënt 24
“Fantastisch! Die
diabetespatiënt komt dus niet
op spreekuur. Hij stuurt mij
elke maand zijn meetgegevens
door. Ik heb hem wegwijs
gemaakt in zijn kwaal en
verwijs hem naar betrouwbare
sites.
26. Nadeel: onrust
• Veel fout positieven
• Alleen voor specifieke patiëntengroepen
met risicofactoren kunnen zelfmetingen
nuttig zijn, en dan alleen voor monitoring
• Toename angst en spanning:
hypochronders
De-doe-het-zelfpatiënt 26
“Dan komen mensen
langs met ‘ik heb iets
gekst op mijn ECG,
zonder dat ze klachten
hebben. Dat hoef ik niet.”
27. Nadeel: meer consulten en werk
• Meer werk: toevalsbevindingen meer
consulten en datavervuiling
• Beoordelen betrouwbaarheid apparaat en
data
De-doe-het-zelfpatiënt 27
“‘Ik moet er niet aan denken
dat ik van iedere patiënt
wekelijks drie gewichten,
temperaturen en
bloeddrukken doorkrijg. Wat
moet ik met al die data?’.”
28. Nadeel: van wie is de data?
Zorgen om privacybescherming
Opslag data
Wie haalt informatie uit database?
Wie mag analyses doen
Kunnen zorgverzekeraars daarbij?
De-doe-het-zelfpatiënt 28
Mensen sturen nu
waarheidsgetrouwe waardes
door omdat ze mij
vertrouwen, maar wat gaan ze
doen als deelname aan
zelfmetingen door
verzekeraars gestimuleerd
wordt?”
29. Nadeel: zorg wordt duurder
• Zelfmeten maakt zorg duurder
• Ongewenste medicalisering
De-doe-het-zelfpatiënt 29
“Een patiënt met een te hoge
bloeddrukwaarde denkt dat hij
een hersenbloeding heeft en
wil een spoedvisite. Dit
gebeurt een paar keer per
maand.”
30. Nadeel: betrouwbaarheid
• Commerciële zelfmeetapparaten worden
niet geijkt, apparaten in de
huisartsenpraktijk wel
De-doe-het-zelfpatiënt 30
“De technologie is ontzettend
verbeterd, waarom zouden die
apparaten niet goed zijn?”
34. Na de wens
Via de koppeling van het medisch dossier aan
het PGD krijgt de arts veel meer inzicht in wat
er buiten de muren van de spreekkamer
afspeelt. “Nu komt iemand met een chronische
aandoening gemiddeld twee tot vijf uur per jaar
bij een zorgverlener die op basis van die paar
minuten consult een indruk vormt van die
patiënt. Hij weet dus niet hoe het met de
patiënt gaat in de resterende 8.766 uren van
het jaar. Straks bestaat de patiënt 24 per dag in
plaats van vijf uur per jaar.”
- Bart Brandenburg, arts en eHealthspecialist
De-doe-het-zelfpatiënt 34
35. Nieuwe rol arts?
De basisfuncties van een huisarts blijven
gelijk
+
• Coaching
• Analyse
• Data-interpretatie
De-doe-het-zelfpatiënt 35
“‘Een mens is meer dan een
verzameling meetgegevens.”
37. Hype of toekomst?
• Technology adoption lifecycle
• Kritische massa is 17 %
• Zelfmetingen: 9%
• Internet: 39 jaar
• Smartphone: in NL vijf jaar voor 50%
De-doe-het-zelfpatiënt 37
38. “We staan aan de vooravond van
een revolutie”
- Erich Taubert, uroloog, in interview TrendITion
De-doe-het-zelfpatiënt 38
“Apps kunnen zorg die nu nog in
het ziekenhuis of bij een huisarts
wordt gedaan, vervangen”
- Marcel Bekkenk, dermatoloog, in interview TrendITion
39. Bronnen / meer informatie (1)
• Spelen met de zorg van morgen – trendboek TrendITion, 17 maart 2015
• De doe-het-zelfpatiënt, whitepaper Karin Oost en Rick Bolten, oktober 2014
• Dermatoloog én na winnen Health app award ineens app-expert, interview Marcel Bekkenk op TrendITion.nl, 26
februari 2015
• “WE staan aan de vooravond van een revolutie”, interview met Erich Taubert op TrendITion, 20 februari 2015
• Technology adoption lifecycle (Joe M. Bohlen, George M. Beal and Everett M. Rogers at Iowa State University
1957)
• Meet ePatient Dave (2011), TED, TEDtalk van Dave de Bronkart die een zeldzame kanker heeft en iedereen
oproept zijn eigen gezondheidsparameters te kennen.
https://www.ted.com/talks/dave_debronkart_meet_e_patient_dave
• eHealth en zorgverbetering, kamerbrief minister Edith Schippers en staatssecretaris Martin Van Rijn van het
ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2 juli 2014
• Huber, M., How should we define Health?, BMJ 2011; 343 doi: http://dx.doi.org/10.1136/bmj.d4163 (Published
26 July 2011) http://www.bmj.com/content/343/bmj.d4163
• Wearables: http://www.psfk.com/2014/01/health-monitor-clothing-basics.html
• Gartner: http://www.digitaltrends.com/wearables/smart-clothing-garments-at-ces-2015-and-beyond/
• Research2guidance (2013), Mobile health Market Trends and Figures, the commercialization of mHealth
applications (vol.3) 2013/2017 http://www.research2guidance.com/shop/index.php/mobile-health-trends-and-
figures-2013-2017
De-doe-het-zelfpatiënt 39
40. Bronnen (2)
• Hands-on Scanadu Scout, Sam Warnaars, http://www.emerce.nl/nieuws/hands-on-scanadu-scout, 12 februari
2015
• Novartis to work on Googles diabetes smart contact lenses, http://www.diabetes.co.uk/news/2014/Jul/novartis-
to-work-on-googles-diabetes-smart-contact-lenses-90977329.html, juli 2014
• Blog Lucien Engelen: http://radboudreshapecenter.com/blog/lucien-engelen-the-next-sensor-will-be-in-you-the-
insideables/
• mDiagnostiek: http://www.himssinsights-digital.com/insights/vol_3_number_1#pg48
• Proef Philips http://www.newscenter.philips.com/nl_nl/standard/about/news/press/2014/20141127-Nieuw-
praktijkonderzoek-toont-sterke-daling-opnames-en-26-procent-minder-zorgkosten.wpd#.VHc6Ecl8SUk
• Diabetes App Market Report 2014
http://research2guidance.com/currently-only-12-of-diabetics-that-have-a-smartphone-use-a-diabetes-app-until-
2018-the-share-will-rise-to-78-globally/
• Timmers, B., Groot, M. de, Braber, M. den, De zelfmetende mens, Medisch Contact, nr.35, 28 augustus 2014,
1618-1620
• Archer, N., Fevrier-Thomas, U., Lokker C, McKibbon, K., Straus, S., Personal health records: a scoping review. J
Am Med Inform Assoc. 18(4):515–22.
• http://www.comscore.com/Insights/Press-Releases/2012/6/Majority-of-Tablet-Users-Watch-Video-on-their-
Device
• Forrester en kritische massa: http://www.telecompaper.com/nieuws/forrester-kritische-massa-mobiel-internet-is-
bereikt--688582
De-doe-het-zelfpatiënt 40
41. Hartelijk dank voor uw aandacht
• Heeft u nog vragen?
• Tot ziens in de stand van Nictiz!
41De-doe-het-zelfpatiënt
Karin Oost
Senior Communicatieadviseur Nictiz | TrendITion
www.nictiz.nl
@oostt
@trendition
@nictiz
oost@nictiz.nl
nl.linkedin.com/in/karinoost/en
