лорп

1. Сейдалиева Лейла Камидуллаевна, магистр, аға оқытушы
Тақырып 10. Өндірістегі бақытсыз жағдайлар,
оларды тіркеу, тергеу және себептерін анықтау
Тіршілік қауіпсіздігінің
негіздері және еңбекті
қорғау

2. 1. Өндірістегі бақытсыз жағдайларды тергеу және тіркеу тәртібі
2. Жұмыс берушінің өндірісте бақытсыз жағдай болған жағдайда
атқаратын міндеттері
3. Өндірістегі бақытсыз жағдайларды тергеу, тіркеу тәртібі және өндірістегі
арнаулы бақытсыз жағдайды тергеуінің ерекшелігі
4. Өндірістік бақытсыз жағдайларды, кәсіби улануды және ауруларды
тергеп, оларды тіркеуге алудағы толтырылатын құжаттар
Дәріс мақсаты:
өндірісте бақытсыз жағдай орын алғаннан соң жүргізілетін тәртіп ретімен
студенттерді таныстыру, толтырылатын құжаттардың ретін, толтыру бағытын
бақылап, құжаттарды талаптарға сай толтырып, тіркеу жолдарын көрсету.

3. 1. Өндірістегі бақытсыз жағдайларды тергеу және тіркеу тәртібі
Өндірістік бақытсыз жағдай дегеніміз жұмысшының өз міндетін, жұмысын атқарып
жатқанда, оған қауіпті өндірістік факторлардың тигізетін әсері.

4. 2. Жұмыс берушінің өндірісте бақытсыз жағдай болған жағдайда атқаратын
міндеттері
Өндірісте бақытсыз жағдай болғанда жұмыс беруші міндетті:
- зардапшыға алғашқы медициналық көмек беріп тез арада ауруханаға жеткізу;
- авариялық жағдалар көбеймеу үшін және өндірістік себептердің
жұмыскерлерге әсерін тигізбеу үшін жедел шаралар қолдану керек;
- бақытсыз жағдай болған жерді алғашқы тергеу жұмыстары басталғанға дейін
өзгертпей сақтау (қондырғылардың және механизмдержің, жұмыс құралдарын
тимеу керек) және бақытсыз жағдай болған жерін сүретке түсіріп алу;
- бақытсыз жағдай туралы туысқандарына және мемлекеттік органдары мен
ұйымдарға хабарлау керек,
- бақытсыз жағдайды тергеу жұмыстарын тіркеуге алуын қамтамасыз ету керек;
- өндірістегі болған бақытсыз жағдайға комиссия мүшелерін арнайы тергеу
жүргізу үшін жіберу керек;
- өндірістегі бақытсыз жағдайларды және кәсіби ауруларды есепке алып анализ
жасау керек.

5. Жұмыс беруші тез арада бақытсыз жағдай туралы төмендегі органдарға
хабарлау керек:
- жергілікті мемлекеттік еңбек инспекциясының бөліміне;
- қауіпті объектердің төтенше жағдай кезінде бақытсыз жағдайды алдын- алу
және жою жергілікті органдарына;
- тұрғындарды санитарлық-эпидемиялық қорғау мемлекеттік органдарының
территориалдық бөліміне;
- кәсіподақ жұмысшыларының өкіліне;
- жұмысшылардың өміріне және денсаулығына әсер ететін келісім шартқа
отырған сақтандыру ұйымына.

6. Арнаулы тергеу жүргізетін бақытсыз жағдайда жұмыс беруші
төмендегілерге хабарлау керек :
- жергілікті құқық сақтау ұйымдарына;
- өндірістік және ведомстволық бақылау және қадағалау ұйымдарына;
Өндірісте бақытсыз жағдай болған кезінде жұмыс беруші төмендегі
жағдайларды қамтамасыз ету керек:
-техникалық есептердің орындалуы; лабораториялық зерттеулерді жүргізу;
- тексеру, басқа да экспертиза жүргізетін жұмыстарды және оларды жүргізетін
мамандарды тарту;
- болған жерлерді және қираған объекттерді жоспар құру, эскиз бен схемасын
жасау;
- тергеу жұмыстарына керекті көліктерді, жұмыс орнын, байланыс құралдары,
арнаулы киімдер мен аяқ киімдерін және басқа жеке қорғану құралдарын беру;
- бақытсыз жағдайды тергеу үшін барлық керекті құжаттарды беру.

7. 3.Өндірістегі бақытсыз жағдайларды тергеу, тіркеу тәртібі және өндірістегі
арнаулы бақытсыз жағдайды тергеуінің ерекшелігі
Өндірісте бақытсыз бағдай болған кезде тергеуді 24 сағат арасында жұмыс
берушімен құрастырған комиссия мүшелері төмендегі жүргізеді:
- комиссия төрағасы – ұйымның басшысы немесе оның орынбасары;
-комиссия мүшелері – объектегі еңбек қауіпсіздігінің қызметінің басшысы және
қызметкерлердің өкілі.
Арнаулы тергеуге мына бақытсыз жағдайлар жатады:
- ауыр және адам өлімі болған жағдайлар;
- топтық бақытсыз жағдайлар.

8. Өндірісте болған бақытсыз жағдайды тергегенде комиссия болған оқиғаның
куәгерлерінен сұраныс жасап, еңбекті қорғаудың және техника қауіпсіздігінің
талаптарын бұзған адамдарды анықтап, жұмыс берушіден керекті мәліметтерді
алады, жарақаттанған адамнан мүмкіндігінше түсінік алады.
Жиналған құжаттар негізінде комиссия:
-бақытсыз жағдайдың себептерін және болған жағдайды анықтайды;
-бақытсыз жағдаймен жұмыскердің ара қатынасын анықтайды;
-бақытсыз жағдайдың өндіріске байланысын анықтайды;
-еңбек қауіпсіздігінің талаптарын бұзған адамдарды анықтайды;
-өндірістегі бақытсыз жағдайды қайталанбау үшін себептерін жойып ескерту
жасайды.

9. Өндірістік бақытсыз жағдайдың тергеу құжаттары тергеу актіден басқа мыналарды құрау
керек:
зардап шеккен адамның еңбек қауіпсіздігінен оқу және нұсқау өткенінің және алдын ала
және мезгілді медициналық тексеруден өткен мәліметтерін;
мемелекеттік еңбек органдары бекіткен форма бойынша тергеу хаттамаларын, куәлардың
түсініктемелерін, еңбек қауіпсіздігіне және қорғауына жауаптыларының түсініктемесінің
талаптарын сақтау;
бақытсыз жағдай болған жердің фотосүреттерін, жоспарын және схемасын;
еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау регламентейтін нұсқауын, бұйрықтың және басқа да
актілердің көшірмесін, өндірістегі еңбектің қауіпсіздігін және денсаулығын сақтайтын және
жауаптылардың міндеттерін ж.т.б.;
- жардап шеккеннің жағдайының сипаттамасын және ауырлығына (мерт болған себебіне)
медициналық қорытындысын;
- лабораториялық, ж.т.б зерттеулердің эксперименттік қорытындысын;
- жоғарғы мемлекеттік еңбекті қорғау инспекторының;
- жұмыс берушіге келтірілген материалдық шығынының мәліметтері;
- жұмыс берушінің жардап шеккен адамға (немесе соның жан уясына) келтірілген
шығынын өтеу және болған жағдайға жауаптыларды, соған кінәлі адамдарды
жауапкершілікке тарту;
- берілген құжаттардың тізімін.

10. 4. Өндірістік бақытсыз жағдайларды, кәсіби улануды және ауруларды тергеп,
оларды тіркеуге алудағы толтырылатын құжаттар
«Өндірістегі бақытсыз жағдайды тіркеп, оларды тергеу туралы ереже» бойынша,
жұмыста болған, жұмыс тапсырмамен жүргенде (үзілісті қоса) және жұмысқа бара
жатқанда немесе жұмыстан қайтқанда, сол кәсіпорынның автокөлігімен жүріп келе
жатқанда болатын жағдайлар тергеуге жатады.
Өндірісте ауыр зардапсыз болған бақытсыз жағдайлардың тергеуін комиссия
мүшелері өткізеді. Комиссия құрамында бақытсыз жағдай болған учаскенің
жетекшісі, еңбек қорғаудың инспекторы және кәсіпорнындағы техника қауіпсіздігінің
өкілі кіреді.
Еңбек қабілеттілігін бір күнге (одан да аса) жоғалтқан бақытсыз жағдайды 24
сағат ішінде белгіленген растау құжатын (акт Н-1 түрін) төрт данасын толтырады.

11. Өндірісте жұмысшылармен болған бақытсыз жағдайды
немесе басқа зақымдануды хабарлау құжаты: