.

1. 1
Personaliteti islam
Njeriu ka nevojë të kompletoj shtëpinë me dhomë gjumi, dhomë
fëmijësh, me banjo, kuzhinë, e shumë elemente tjera. Shoqëria ka nevojë të
kompletoj sinjalizimin e rrugëve, asfaltimin e tyre, rregullimin e hapësirave
publike, etj. Për tu kompletuar të gjitha këto duhet të bashkëpunojnë
mjeshtër të natyrave të ndryshme, si inxhinierë, arkitektë, elektricistë, etj.
Pra, si njeriu ashtu edhe shoqëria duhet të kompletohen. Për tu kompletuar
familja duhet të bashkëpunojnë të gjitha institucionet edukative, kulturore,
shoqërore, informative, etj. Nëse nuk ka bashkëpunim në mes tyre nuk
mund të kompletohet familja (shoqëria). Nuk mund të bëhet kompletimi kur
disa ndërtojnë e të tjerët demolojnë.
Prej qëllimeve kryesore në islam është kompletimi i njeriut në të
gjitha aspektet:
- kompletimi i mendjes;
- kompletimi i shpirtit;
- kompletimi i trupit;
- kompletimi shoqëror; dhe
- kompletimi politik dhe ushtarak.
1. Kompletimi i mendjes: Mendja është bazë e besimit, sikurse trupi
i cili ushqehet me ushqim ashtu edhe mendja ushqehet me lexim, për këtë
arsye edhe ajeti i parë ka zbritur “Lexo...” . Në shumë ajete Zoti i
Lartmadhëruar i përfundon me “a nuk po analizojnë”, “a nuk po
logjikojnë”, “a nuk po mendojnë”, e të ngjashme.
Kjo dëshmon se muslimani duhet të kompletohet mendërisht
(logjikisht) e cila është bazë e besimit në Zotin e Lartmadhëruar, bazë e
kuptimit të obligueshmërisë dhe bazë e kryerjes së obligimeve.
2. Kompletimi i shpirtit: Ibadeti është ushqim i shpirtit. Sikurse trupi
i cili ushqehet me ushqim ashtu edhe shpirti ushqehet me adhurim. Namazi,
agjërimi dhe obligimet tjera në islam nuk janë caktuar për vështirësinë e
jetës së njeriut por për kompletimin e shpirtit. Edhe pse adhurimet kanë
lidhje të ngushtë me shëndetin mendor dhe fizik, qëllimi i tyre është
kompletimi i shpirtit.

2. 2
3. Kompletimi i trupit: Obligimet në islam nuk janë adhurime vetëm
të ushqimit të shpirtit por janë edhe për edukimin e trupit. Muhamedi a.s. ka
thënë: “Muslimani i fortë është më i dashur tek Allahu se sa muslimani i
dobët.”. Mendja e shëndoshë në trupin e shëndoshë. Muhamedi a.s. na ka
këshilluar që t’i mësojmë fëmijët notimin dhe kalërimin për tua forcuar
trupin.
Kur’ani tregon për beni Israilët të cilët kërkuan nga pejgamberi i tyre
tu dërgohet një udhëheqës, i kërkuan Samuelit t’u zgjedh edhe një mbret dhe
prijës që t’i udhëheqë në luftë kundër Amalikëve. Pejgamberi atyre u tha:
“Allahu ka dërguar Talutin si mbret tuajin.”. Taluti ishte i ditur, i urtë,
me trup të shëndoshë dhe i fuqishëm.
“Ata thanë: Si mund të bëhet ai (Taluti) mbreti ynë, kur ne kemi
përparësi për të sunduar?! Përveç kësaj, ai nuk ka ndonjë pasuri të
madhe. Ai u përgjigj: Allahu e ka zgjedhur atë për mbret tuajin dhe e
ka pajisur me dijeni të gjerë dhe me fuqi trupore.” (El-Bekare : 247).
Pas këtij debati ata e pranuan Talutin si mbret dhe komandant të tyre.
Kur u përballën me Xhalutin dhe ushtrinë e tij, fitoi ushtria e Talutit ndaj
ushtrisë së Xhalutit.
4. Kompletimi shoqëror: Edukimi i shoqërisë bëhet nëpërmjet
edukimit të individit dhe anasjelltas.
Në islam kemi obligime individuale dhe obligime kolektive.
Adhurimet individuale janë për të kompletuar individin në shoqëri.
Obligimet shoqërore janë për të kompletuar shoqërinë. Agjërimi nuk është
çështje tjetër pos që i gjithë populli të ndjejë të njëjtën uri dhe të njëjtën
dhimbje dhe të njëjtin gëzim në të njëjtën kohë. Zekati është obligim i
individit i cili ka detyrë ndaj shoqërisë. Kryerja e këtij obligimi e rrit
përkrahjen dhe solidaritetin social në mes komunitetit.
Adhurimet e përbashkëta janë adhurime për të krijua stabilitetin
moral, social dhe që të kompletohet shoqëria si shoqëri.
5. Kompletimi politiko-ushtarak: Muslimani nuk duhet të jetë
vetëm një statujë e kësaj bote e për të arritur këtë duhet të kompletohet si në
fushën e ibadetit ashtu edhe në fushën politiko-ushtarake. Nuk ka dobi prej
atij i cili angazhohet vetëm në adhurim dhe nuk përgatitet politiko-
ushtarakisht.
Kur’ani na tregon për pejgamber të cilët kanë qenë vetëm pejgamber
dhe jo udhëheqës. Po ashtu edhe për pejgamber që kanë qenë edhe
pejgamber edhe udhëheqës. Po ashtu edhe për pejgamber që ka qenë

3. 3
pejgamber, udhëheqës edhe inxhinier siç është rasti i Dhulkarnejnit.
Muhamedi a.s. i dërguari i fundit dhe vula e pejgamberëve gjatë periudhës
së pejgamberisë së tij ka kaluar në dy etapa:
1. Në etapën e Mekës ku ka qenë vetëm pejgamber; dhe
2. Në etapën e Medinës ku ka qenë edhe pejgamber, udhëheqës dhe
komandant suprem i forcave të armatosura. Biografia e Muhamedit a.s. na
tregon se ai ka qenë i kompletuar politiko-ushtarakisht. Nëse e shikojmë
ajetin “Dhe ju në pejgamberin e Allahut e keni mostrën më të mirë.” (El
Ahzab) nuk ka të bëjë me pasimin e tij vetëm në çështje të adhurimit por
edhe në pasimin e tij në çështjet politiko-ushtarake.
Dhe... në fund. Nëse turpi është i mangët, mendja e mangët, ibadeti i
mangët, nuk mund të jetë muslimani komplet. Muslimani duhet të thellohet
në dimensionet e meditimit për të zbuluar thesaret e kësaj bote. Muslimani
duhet të forcohet me karaktere fisnike. Muslimani duhet të mbledh nektarin
e njohjes të të gjitha fushave. Muslimani duhet pasuar rrugën e arsimimit,
edukimit dhe të drejtësisë sociale. Muslimani duhet të bëjë ndriçimin e
mendjes me shkencë, dituri dhe teknologji. Muslimani duhet të ndriçoj
dritën e zemrës dhe të besimit dhe të mos jetoj në errësirë. Muslimani duhet
të jetë komplet e jo i mangët sepse mangësia është virtyt i huaj për
muslimanin.