1. The Lady WHO Understood An Excessive Amount Of (1962/1963) [La Ragazza Che Sapeva Troppo]
?Virtutis omnis impedimentum est timor?? publilius syrus
Sinema tarihinde çok az yönetmen vard?r ki hem kendi ad?yla an?lan bir alt-tür(sub-genre) olu?turmu?
olsun hem p sinema tarihinde hemen hemen tüm otoritelerin kabul etti?i bir sinemasal tür olu?turmu? olsun.
??te Mario Bava bu az rastlan?lan p?erli yönetmenlerden birisidir. Bava?n?n korku türüne getirdi?i soluk
tart??mas?zd?r, bu konuda tereddüt ta??yan sinemac? yoktur. Ama Bava?n?n as?l özelli?i öncül ?talyan
usulü westernleri (Arizona Bill (1964)) ve "giallo"lar? (Girl Who Understood An Excessive Amount
Of(1962), Bloodstream and Black Lace(1964)) yaratm?? olmas?d?r.
Görüntü yönetmenli?inden gelen Mario Bava asl?nda hangi tür popüler ise, o türe ait filmler çekmi?tir. Ama
bu filmleri, kendi markas?n? üzerine yap??t?rarak sunmu? olmas? ve hangi tür film çekerse çeksin gerilimin
dozunu tam olarak tutturabilmesi, müzik kullan?m?n?n inceli?i ve kamera kullan?m?n?n benzersizli?i
sayesinde dikkat çekmeyi ba?arm??t?r. Yoksa iblisli filmler, ajanl? Avrupa filmleri, cinayet ve gizem
filmleri, kovboy filmleri, korku filmleri, macera filmleri ve vampirli filmler Bava?n?n icad? p?ildir. Bava
daha çok alt-türler yaratmakta mahirdir ve bu aç?serta bak?ld???nda Lamberto Bava?n?n, Dario
Argento?nun yarat?c?s? say?labilir. Kendi ad?ma, Bava?n?n en ba?ar?l? ?giallo?su olarak Bay of
Bloodstream (1971) filmini gördü?ümü belirtmek isterim. Ama Hatchet For that Honeymoon (1970) ve Five
Dolls To have an August Moon (1970) da gayet güzel ?giallo?lard?r.
Girl Who Understood An Excessive Amount Of ya da di?er ad?yla Evil Eye (Evil Eyes p?il?) muhtemelen
ilk ?giallo?dur. Ve ilk ?giallo? daha sonra birçok ?giallo?da ve korku/deh?et filminde olaca?? gibi bir
yolculukla ba?lar, bir uçak yolculu?uyla?Dinlendirici, sakin bir müzik t?pk? di?er rahats?z edici
filmlerde(irritation movies) oldu?u gibi deh?ete uzanan yolculukta ölüm dinginli?ini simgeler. Aç?l??
müzi?i Celentano?nun ?Furare?sidir. Daha ne olsun?
Yolculu?u yapan, 20 ya??ndaki güzel, al?ml? ve iyilik timsali Nora Davis ?gerçeklerden kaçmak için
gizemli cinayet öyküleri?ne sar?lm??t?r. ?The Knife?serta al?nt?lanan aç?l?? sözü(prologue) ile ilk cinayet
aras?nda halüsinatif bir ba? kurulur. Bu ?gerçeklik? yakla??m?, daha sonra ekseriyetle Argento ve Fulci
?giallo?lar?nda s?kça kar??m?za ç?kacakt?r.
Daha aç?l???ndan itibaren stilize bir gerilim yarat?s?na damgas?n? vurur Bava. Kent sigaras? içinde kokain
kaç?went Pacini?nin yaratt??? gerilimi unutturmak, oldukça ya?l? bir teyzenin do?al sebeplerle ölümüne
sürreal bir hava katan sahneye dü?er. Bu ölüm sahnesinin planlar?nda kullan?lan kamera aç?lar?, ???k ve
gölge oyunlar? sayesinde sinema tarihinin en deh?et verici ?ecel?iyle kar??la??r sinemaseverler.
Güzeller güzeli Nora?ya a??k olan ?üpheli doktor Marcello Bassi rolünde John Saxon [The Unforgiven
(1960), Go into the Dragon (1973), The Appaloosa (1966), From Dusk Till Beginning (1996), A Nightmare

2. On Elm Street (1984), Black Christmas (1974), Joe Kidd (1972), Tenebre (1982)] yine üzerine dü?eni
fazlas?yla yapan bir karakter oyuncusu görevini ba?ar?yla yerine getiriyor. Saxon?not rolü epeyi fazla süre
almas?na ra?males yine p Nora?y? canland?went Letícia Román d???nda filmin tek ba?rol oyuncusu
?Roma? ?ehri gibi gözüküyor. Hele Doktor?not te?hisini koydu?u yer, bütün olaylar?n geçti?i meydan,
ara?t?rmalar esnas?nda fon olu?turan mahalleler ve cinayeti gören kald?r?mlar?Egzotik, merak uyand?r?c?
bir ba?kal??a sahip Roma. T?pk? ?stanbul gibi?
Ya?l? teyzenin ölümünün ard?ndan, çantas?n? çald?went Nora yetmezmi? gibi bir p cinayete tan?k olur.
Çok internet bir cinayet sekans?d?r bu lâkin zamanlar ve e?haslar uyumsuzluk içindedir. Görüntü-bellek-
sanr?lama üçgeni içinde izleyicisine küçük tuzaklar kurar Bava. Filmde ad? geçen Wallace?lar?n,
Spillane?lerin, Christie?lerin okuyucusuna yapt??? gibi?Resmin kaybolmas?, evde kurulan tuzak, ortaya
ç?kan ve ç?kmas?yla beraber hikayenin seyrini kökten p?i?tiren gerçekler. Sadece Laura?n?n k?z karde?inin
10 y?l önce b?çakland???n? ö?renmek bile insan? dumura u?ratmaya yeter p artar. Straccianeve?nin Gina
Abbat, Maria Beccati ve Emily Craven?living room sonraki dura?? Nora Davis olacakt?r çünkü ?Ariadne?s
Terrible String? kitab? böyle buyurmu?tur.
Darp tesiriyle olu?an ?mythomania? hastal??? te?hisi konan Nora?n?n sanr?lamas? izleyicinin ?alfabe
cinayetleri?nin varl???n? yads?mas?n? sa?lamaz, öte yandan aç?l??ta okudu?u ?cinaî roman?n? bu alanda
okuyaca?? boy roman olmas?, belli bir süre sonra seyircinin p kafas?nda soru i?aretleri belirmesine yol
açmaktad?r. Acaba dü? ile gerçek iç içe mi geçmektedir? K?salt?lm?? versiyonu izleyenlerin dü?ece?i
tuzaklar?n say?s? da bir hayli fazlad?r. K?z?n ?ahit oldu?u cinayette, b?ça?? maktulün s?rt?ndan ç?karan
adam? görmemek filmin finaline a??r bir darbe indirir, bir illüzyon yarat?r. Ya da resmin kayboldu?u
sahneyi görmemek, tablodaki gözleri fark etmemek seyircinin kendisini Nora ile özde?le?tirmesini
engellemektedir. Uzun versiyon bir anlat?c? taraf?ndan desteklenen, ilave müziklere sahip bir formattad?r.
The Lady Who Understood An Excessive Amount Of ad?n? büyük bir ustaya, Alfred Hitchcock?a, aç?kça
hürmet etmek için alm??t?r. Evil Eye, versiyonu daha öznel bir isimdir bu amaçla s?kça kullan?lan di?er
ad?n?n gi?eyi ya da video da??t?m?n? hedefledi?i söylenebilir. Filmin proje halindeyken kullan?lan çal??ma
ad? ?Incubus? ise (rüyalarda) di?ileri ba?tan ç?karan erkek iblis (baz? kaynaklarda kad?nlara tecavüz eden
iblis) manas?na gelir ki, bu ad günümüzde iyi bir grubun (Fresh paint It Black yorumlar? tavsiye olunur) da
kullan?m?ndad?r. Bava?n?n bu filmi onun bir düzine ba?yap?t?ndan biri olmakla kalmaz, hem bir türün
do?u?una sebep olur hem p o türün halâ dimdik ayakta duran kalelerinden birini vücuda getirir.
[papaz/sigara?2.kat/no:26?saat5:20-iki kur?not]
KAYNAKÇA
QUINLAN, David (2000), Quinlan?s Film Stars ? fifth Edition, Brassey?s Corporation.
SYRUS, Publilius (1997), Dü?ünceler, (çevirmen : Bedia Demiri?), Kabalc? Yay?nevi, ?stanbul
[aç?l?? sözü : ?Korku her türden cesarete engel olu?turur...?]
yabanci dizi izle

3. yabanci dizi izle