2. Նիդերլանդները 15 դարում մտնում էին
Բուրգունդական դքսության կազմի մեջ։ 1477
թվականին, երբ սպանվեց Բուրգունդիայի դուքս
Կարլոս Խիզախը, երկիրը ժառանգություն մնաց նրա
դուստր Մարիային, որն ամուսնացավ
Մաքսիմիլիանոս Հաբսբուրգի հետ։ Վերջինս
հետագայում դարձավ Սրբազան հռոմեական
կայսրության կայսր, և Նիդերլանդները մտան
կայսրության կազմի մեջ։
3. Երբ Իսպանիայի
թագավոր Կարլոս 1–ն
ընտրվեց նաև Սրբազան
հռոմեական կայսրության
կայսր, Նիդերլանդներն
անցան Իսպանիային,
որտեղ հետագայում
թագավորեց Կարլոս 1–ի
որդին Ֆիլիպ 2–ը (1555–
1598)։ 16 դարի կեսերին
Նիդերլանդները
բաղկացած էին 17
գավառներից
(պրովինցիաներից),
որոնցից խոշորներն էին
Հոլանդիան հյուսիսում, և
Ֆլանդրիան Հարավում։
4. Այդ ժամանակ Նիդերլանդներում կար 300 քաղաք, 6500
գյուղ և շուրջ 3 միլիոն բնակչություն։ Երկիրը
կառավարում էր թագավորի նշանակած փոխարքան և
պետական խորհուրդը։ Կարևորագույն հարցեր
քննարկելու համար հաճախ հրավիրում էին նաև
գլխավոր շտատներ։ Իսպանիան իր պետական
եկամուտի շուրջ 40%–ը ստանում էր Նիդերլանդներից։
Այդ ժամանակ այստեղ մեծ տարածում գտավ
Ռեֆորմացիան, մասնավորապես կալվինական
գաղափարները։ Վախենալով, որ երկրում սկսված
Ռեֆորմացիան կարող է վերածվել ազգային–
ազատագրական պայքարի, կաթոլիկ միապետ Ֆիլիպ 2–ի
հրամանով այստեղ հիմնվեց ինկվիզիցիայի դատարան։
5. Սակայն պայքարը շարունակվեց, և Ռեֆորմացիան
վերաճեց ազգային–ազատագրական պատերազմի ու
հեղափոխության։ 1565 թվականին պետական խորհրդի
անդամներն ստեղծեցին ՙազնվականների միություն՚
կազմակերպությունը, որը մի շարք պահանջներ
ներկայացրեց փոխարքային։ Նրանք առաջարկում էին
վերացնել որոշ հարկեր և մեղմացնել կալվինականների դեմ
ուղղված օրենքները։ Սակայն դրանք չկատարվեցին, և
նիդերլանդցիները որոշեցին զենքի ուժով հասնել դրանց
իրագործմանը։
6. Ապստամբությունը սկսվեց
1566 թվականին
պատկերամարտական
շարժումով, քանի որ
կալվինականները դեմ էին
սրբապատկերների և
սրբազան մասունքների
պաշ- տամունքին։
Պատկերամարտական
շարժումն ընդգրկեց 12
գավառներ։ Ավերվեցին
5500 վանքեր ու
եկեղեցիներ, ոչնչացվեցին
դրանց պատկանող բոլոր
սրբա- պատկերները և
մասունքները։
Ապստամբության գլուխ
կանգնեց Վիլհելմ 1
Օրանցին, որը, ժամանակին
խույս տալով
իսպանացիների
հետապնդումներից, անցել
էր Գերմանիա։
7. Զորքեր հավաքագրելով
նա վերադարձավ
Նիդերլանդներ։ Նրան
հանձնվեցին գլխավոր
հրամանատարությունը
և գործադիր
բարձրագույն
իշխանությունը։ Սակայն
ապստամբների ներսում
միասնություն չկար, և
նրանք շուտով
պառակտվեցին։
Հարավային
գավառները, որոնք
տնտեսապես ամուր
կապված էին
Իսպանիայի հետ,
դադարեցրին պայքարը
և մնացին Իսպանիայի
կազմում (Իսպանական
Նիդերլանդներ)։ Սրանց
մի մասի հիմքի վրա
հետագայում
առաջացավ Բելգիա
պետությունը։
8. Իսպանացիների դեմ պայքարը շարունակելու համար հյուսիսում
գտնվող յոթ գավառները 1579 թվականին կնքեցին Ուտրեխտի
միությունը, որը հիմքդարձավ նոր պետության Միացյալ
Գավառների Հանրապետության (Նիդերլանդներ, Հոլանդիա)
առաջացման։ Իսպանիան փորձեց վերադարձնել անջատված
գավառները, սակայն Հոլանդիային օգնության հասած Անգլիան
զորքեր ուղարկեց։
9. 1588 թվականին Իսպանիան 134
նավերից բաղկացած ՙԱնպարտելի
Արմադա՚ կոչվող իր նավատորմն
ուղարկեց Անգլիայի դեմ։ Բայց
ահեղ փոթորիկը ոչնչացրեց նավերի
մեծ մասը, իսկ անգլիական
նավատորմը մյուս մասը։ Իսպանիա
վերադարձավ միայն 43 նավ։
Իսպանիան ստիպված էր 1609
թվականին Նիդերլանդներին
ճանաչել որպես ինքնուրույն
պետություն, իսկ 1648 թվականին,
երբ ստորագրեց երեսնամյա
պատերազմի ավարտը
վավերացնող Վեստֆալյան
հաշտությունը, ստիպված էր
վերջնականապես հրաժարվել
Նիդերլանդներից։ Որպես առավել
զարգացած գավառ նորաստեղծ
հանրապետության գլուխ կանգնեց
Հոլանդիան, ուստի պետությունը
երբեմն անվանում են։
