ATMOSFERAKO KUTSADURA KIMIKOA ETA ONDORIOAK OSASUNEAN

1. b)ATMOSFERAKO
KUTSADURA KIMIKOA
eta ONDORIOAK
OSASUNEAN

2. ATMOSKERA KUTSADURAREN ARRAZOIAK
Contaminacion atmosferica y salud-Ecología y desarrollo
antropogenikoak

3. KUTSATSAILE NAGUSIAK
Gasak:
– C02( karbono dioxidoa)-klima aldaketaren eragile nagusiena
– C0 ( karbono monoxidoa)
– S0x ( sufre oxidoak)
– N0x ( nitrogeno oxidoak)
– HxC –kol( erabat erre gabeko hidrokarburoak: bentzenoa,
toluenoa, xilenoa,…)
– OZONOA: Kutsatzaile primarioetatik sortutakoa
Partikulak:
– Partikulak ( PM10, PM10-2,5, PM2,5, PM 0,1 erabat erre gabeko
erregai partikulak, gurpilen urraduraren ondorioko partikulak,…)
Beste konposatu batzuk: Beruna,
Hirietan, trafikoa da isurtzaile kezkagarriena
( %75)

4. PARTIKULEN BARNERATZE
MAILA
Partikulak ( PM10, PM10-2,5, PM2,5, PM 0,1)

5. OZONO TROFOSFERIKOA
Ozono (03)
estratosferikoa,
izpi-ultramoreetatik
babesten gaituena
Ozono trofosferikoa
(03 )
-Jatorri antropogenikoa
-Bigarren mailako
kutsatzailea
-Oso kaltegarri

6. TRAFIKOAREN eragina
ATMOSFERA KUTSADURAN
Emisioa: Iturri batek atmosferara
isurtzen dituen sustantzia
kutsatzaileak
Immisioa : Kutsatzaile horren
konzentrazioa atmosferan
Contaminacion atmosferica y salud-Ecología y desarrollo

7. AIRE KUTSADURAREN
ERAGILEAK

8. AIRE KUTSADURA eta
HERIOTZAK
Ke beltzak Hildakoak
1952ko Neguan Londreseko episodioa
Iturri ofizialak-3.500-4000 hildakoak
Ondorengo ikerketak- 12.000 hildako

9. KUTSATZAILE
KEZKAGARRIENAK
Ozono troposferikoa eta partikulak arnasketa-sisteman eragin
arinak edo hilkortasun goiztiarra sor dezakete.
Atmosferan PM2.5 partikulak egotean pertsonako bizi-itxaropena
zortzi hilabete baino gehiago murrizten da, beraz, guztira urtero 3,6 milioi urte
murrizten da bizi-itxaropena.
Halaber, 2020an ozonoari lotutako 21.000 heriotza goiztiar gertatuko direla
kalkulatu dute. Sektore ahulenak haurrak, zaharrak eta asma eta gaixotasun
kardiobaskularrak dituzten pertsonak izango dira.
Dirutan, 2020 urtean gizakien osasunerako kutsadura atmosferikoaren kalteek
urtero 189.000 eta 609.000 milioi euroko kostua izango dute (Europar Batasuna.
Atmosferako kutsadurari buruzko gaikako estrategia).
Osasuna eta Ingurumena EAEan 2007 Adierazleak

10. DIESEL MOTORREN
ISURKETAK eta MINBIZIAK
http://www.argia.com/albistea/
minbizia-dieselaren-kea-
amiantoa-bezain-kaltegarri
Diesel motorren keak biriketako minbizia eragiten duela
baieztatu zuen Osasunaren Mundu Erakundeak
asteartean argitara emandako txosten batean. 1988an
onartu zuen erakunde berak dieselaren kea minbiziaren
balizko eragile gisa, baina amiantoaren eta eguzkiaren
erradiazioaren mailara igo du aste honetan argitara
emandako dokumentuak, 24 urteren ondoren.

11. HIRIETAKO KALEKO
KUTSADURA
Esaidazu ze kalean bizi zaren eta ze airea arnasten duzun esango
dizut
http://www.fundrogertorne.org
/salud-infancia-medio-ambiente/divulga/inspira-nuevo/2011/12/07/dime-en-que-calle-vives-
dire-que-aire-respiras/
Ferran Ballester 2009-Medio ambiente y ecologia como determinante de la salud

12. GAIXOTASUN-KARGA INGURUKO
AIRE KUTSADURAGATIK
Urtean 2 milioi
pertsona hitzen
dira munduan
Aire kutsaduraren
ondorioz OMEn
arabera
Ferran Ballester 2009-Medio ambiente y ecologia como determinante de la salud

13. ATMOSFERA KUTSATZAILEEN
ERAGINA OSASUNEAN
Hilkortasuna
Birika- funtzioan behin
betikoa aldaketak
Ospitalizazioak
Urgentziak
Mediko
kontsultak
Aktibitatearen murrizketa
Eskola-absentsismoa
Medikazioa
Birika-funtzioan behin behineko aldaketak
Mota desberdinetako eragozpenak (klinikaz kanpoko
eraginak)
ERAGINDAKO POPULAZIOA

14. Osasuna eta
Ingurumena EAEan
2007ko adierazleak

15. Osasuna eta Ingurumena EAEan 2007ko adierazleak

17. Eta hauek?
Jadanik, ke hau
debekatuta dago

18. AIREAREN KALITATEA
ZAINDU eta
KONTROLATZEKO
SAREA
http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-20775/eu/

19. AIREAREN EGOERA
EAEn
2006an, hamaika eremuetatik zazpik partikulen (PM10) kontzentrazioari
ezarritako mugak gainditzen zituzten
Ingurumen adierazleak 2007

20. AIREAREN EGOERA EAEn
Osasuna eta Ingurumena EAEan 2007ko adierazleak

21. INFORMAZIOEN ITURRIA
http://www.ecologistasenaccion.org/article24171.html

22. INFORMAZIOEN ITURRIA

23. INFORMAZIOEN ITURRIA

24. AIREAREN EGOERA
LANDA EREMUETAN
EAEn
Landa eremuetan ( Ataun, Urkiola,…) aire kalitatea Europako hainbat hiriburu
handiena bezain kutsatua
Air qualityassessmentinurbanareasofGipuzkoa(Spain) Aitana Lertxundi a,b, , MariaDoloresMartinez c, MikelAyerdi d, Jon Alvarez e and Jesu´ s
Marı´a Ibarluzea a,d a CIBER deEpidemiologiaySaludPu´blica (CIBERESP),Espan˜a b Universidad delPaı´s Vasco,UPV-EHU,Espan˜a c
Departamento deMedioAmbiente,GobiernoVasco,Espan˜a d Subdireccio´n deSaludPu´blica deGipuzkoa,GobiernoVasco,Espan˜a e
Laboratorio deSaludPu´blica delGobiernoVasco,Espan˜a

25. KUTSATZAILEAK eta
HELBURU MUGAK

26. IRTENBIDEAK
TEKNOLOGIKOAK EZ DIREN NEURRIAK
-Zabalkundea eta komunikazioa
-Trafiko dentsitatea murriztu:
•Bidesariak erdi gunera sartzeko ( Londresen, Estokolmon, ....
•Isurketa gutxiko guneak : Debekaru sarrera kutsagarrena kdiren automobilei.
•Laguntzak automobilen parkea berrizteko
•Ingurumen irizpideak sartu hirien egituran ( ikastetxeak argi garbiko guneetan
•Gune berdeak gehitu
•Automobil ekologikoen erabilera sustatu
•Bide azkarrak autobusak ,..
•Bidegorriak
•Garraio publikoa hobetu
•Gehiengo abiadura murriztu auto hiriko autobideetan
•Ondo gidatzeko irizpideak
•LIMPIEZA DEL FIRME DE RODADURA
•Optimizatu trafiko fluxua
•….
NEURRI TEKNOLOGIKOAK
. Motor eraginkorragoak ( hidrogenoam hibridoak, gas naturala,..
•Erregaiaren kalitatea
•Olioaren kalitatea,…
•Gasen trataera, filtroak,…
•…..