2015 11-03 magdalena starley - zasady certyfikacji impregnacji w sp swedishindustry-ntr
1. SP Technical Research Institute of Sweden
Sustainable Built Environment
Przemysl impregnacyjny w Szwecji i
kontrola impregnacji wg standardów NTR
Magdalena Sterley
2. Zakres prezentacji:
• SP (Szwedzki Techniczny Instytut Naukowy)
• Przemysl impregnacyjny w Szwecji – dane statystyczne
• Certyfikacja i kontrola wg dokumentow NTR
• Ewentualnie inna certfikacja
8. Magdalena Sterley
kleje i klejenie, kontrola impregnacji
kontakt po polsku
Borås
Ca 30 osób
Växjö
Ca 5 osob
Stockholm
Ca 30 osób
Skellefteå
Ca 20 osób
14. •1955 Pierwszy srodek z organiczna miedzia
przez Pana B. Häger
•1969 The Nordic Wood Preservation Council
(NWPC – NTR)
•1979 Kontrola jakosci i certyfikat wg
dokumentow NWPC‐NTR wprowadzona w
Szwecji
15. •1994 Zmiana z CCA na organiczna miedz; CCA
zabronione
•2004 produkcja drewna impregnowanego
przekroczyla pierwszy raz >1 000 000 m3
16. Statystyczne dane 2012
•Produkcja drewna impregnowanego:
1.320.000 m3
•8% szwedzkiej tarcicy jest impregnowana
•15 % drzewnego rynku szwedzkiego jest
drewnem impregnowanym
•60/40 – rynek wewnetrzny/export
21. Tartaki z impregnacja 1962‐2012
Year 1962 1968 1980 1991 2012
No. of plants 67 213 243 144 60
Tot. production 321 500 291 800 461 000 507 500 1 320 000
Export 8 700 14 700 58 000 138 300 570 000
• W 2012, produkcja 10 najwiekszych
producentow byla 695.000 m3, tzn okolo
50 % calkowitej szwedzkiej produkcji
• W latach1960s ilosc zakladow impregnujacych
wzrosla. Powstalo wiele malych autoklawow
(5T)
22.
23.
24.
25.
26. Udzial roznych produktow w 2012, m3
•Tarcica 1.200.000
•Slupy i podklady 58.000
•Slupki ogrodnicze 39.000
•Okna i inne 14.000
27. Produkcja 2012 – podzial na gatunki drewna i
rodzaj impregnatu, m3
•Sosna (Pinus sylvestris) 975.000
•Swierk (Picea abies) 345.000
•Wodne sole 1.250.000
•Organiczne roztwory 16.000
•Kreozot 52.000
29. NTR
• Nordic Wood Protection Council (NWPC)
• Nordiska Träskyddsrådet (NTR)
• www.ntr-nwpc.com
• Powstalo w 1969 z inicjatywy Nordic Ministerial Council
• Dania, Finlandia, Norwegia, Szwecja
• Islandia (1987-2010)
• Od 1998 system jest bazowany na
EN 351, EN 599 and EN 335.
30. ”Wszystkie konstrukcje na zewnątrz, w szczególności te, które są w
kontakcie z gleba i woda, wymagają odpowiedniej i gwarantowanej
ochrony przed próchnicą.
Tylko zatwierdzona Impregnacja ciśnieniowa do ochrony drewna daje
kompleksowa ochrone. Olej do malowania drewna daje tylko ochronę
powierzchniowa i taka ochrona jest krótkotrwała, gdyż nie jest w stanie
wnikać gleboko do drewna.”
Informacja dla konsumentow w Szwecji
32. Dokumenty NTR
• NTR Dokument 1, czesc 1 (Sosna)
• NTR Dokument 1, czesc 2 (Swierk)
Klasyfikacja produktow na klasy:
A, AB, M, B i Gran (Swierk)
• NTR Dokument 2 Wymagania dla impregnatu
• NTR Dokument 3, czesc 1 (Sosna)
• NTR Dokument 3, czesc 2 (Swierk)
Kontrola jakosci i inspekcja
33. Klasyfikacja NTR
A AB M B
Biel przesycona Biel przesycona Biel przesycona 6 mm
Retencja Nizsza retencja Wysoka retencja penetracji
Swierk nie ma wymogu penetracji, retencja w 3 mm w klasie AB
34. Klasyfikacja wedlug NTR
Impregnowane drewno ma 4 klasy ze wzgledu na miejsce uzycia
(NWPC Document Nr 1, Czesc 1):
• M Morska, zasolenie >0,6%
• A kontakt z ziemia i
•AB ponad ziemia
•B stolarka do uzytku na zewnatrz
35. Od 2011 jest dokument dla swierka (Picea
abies).
Ograniczone uzywanie swierka dla
produktow jak
okładziny, panele, listwy, elementy okienne
.
Klasyfikacja NTR Gran (swierk)
GRAN=SPRUCE
36. Certyfikacja impregnatow
•Od 1980 NWPC jest odpowiedzialny za system certyfikacji
srodkow do impregnacji uzywanych w klasach M, A, AB i B.
•Od 1998 dopasowano system do EN 599.
•Testowanie impregnatow jest obowiazkowe
38. Inter relation between NTR and CEN standard
Nordic Wood Preservation Council
interior, covered interior or covered
exterior, above ground,
protected; exterior above
ground unprotected
Exterior in ground contact
and/or fresh water; Exterior
in ground(severe) and/or
fresh water
in salt water
Former classes Penetration class according EN 335 Inter relation between Use Classes 1 - 5 in EN 351-1 and
the NTR classes M, A, AB and B
Hazard class
Penetration
class
Penetration requirement Use class UC 1 UC 2 UC 3 UC 4 UC 5
P 1
NP 1 None
P 2
NP 2 Minimum 3 mm lateral into the
sapwood
P 3 , 4
NP 3
Minimum 6 mm lateral into the
sapwood
NTR B
P 5,6,7,
NP 4 Minimum 25 mm lateral (roundwood)
P 8
NP 5 Full sapwood NTR/AB NTR/A NTR/M
P 9
NP 6 Full sapwood and min 6 mm into
exposed heartwood
39.
40.
41. Thank you for your attention!
Any questions or comments?
43. ”Wszystkie konstrukcje na zewnątrz, w szczególności te, które są w
kontakcie z gleba i woda, wymagają odpowiedniej i gwarantowanej
ochrony przed próchnicą.
Tylko zatwierdzona Impregnacja ciśnieniowa do ochrony drewna daje
kompleksowa ochrone. Olej do malowania drewna daje tylko ochronę
powierzchniowa i taka ochrona jest krótkotrwała, gdyż nie jest w stanie
wnikać gleboko do drewna.”
Informacja dla konsumentow w Szwecji
45. Co jest potrzebne zeby dostac prawo
znakowania NTR-em?
• Zakladowa kontrola jakosci obejmujaca materialy, proces i
produkt gotowy
wedlug NWPC Document No 1, Parts 1 and 2.
• Inspekcja/audyt poprzez uznana jednostke kontrolujaca w
celu sprawdzenia zgodnosci z wymaganiami
• Okolo 90% zakladow impregnujacych w Skandynawii (Dania,
Finlandia, Norwegia I Szwecja) ma NTR
• w Szwecji SP Technical Research Institute of Sweden jest
uznany przez NWPC do wykonywania audytow
46. Wstepna inspekcjaw celu dostania licencji NTR
Kontrola zakladowej kontroli jakosci (FPC)
Kontrola tarcicy (drewna) przed impregnacją
Kontrola roztworu impregnacyjnego
Wybor własciwego procesu impregnowania i rejestrowanie procesu
Kontrola głebokości impregnacji i ilości wchłoniętego impregnatu
Oznakowanie zaimpregnowanego drewna
Kontrola składowania
Dokumentowanie kontroli jakości
51. Sprawdzanie instrukcji, dokumentacji, pobierania probek
Pobranie impregnatu i probek drewna do analizy w SP
Wystawienie certyfikatu pozwalajacego na produkcje i
znakowanie NTR-em
Wstepna inspekcja
53. -sprawdzanie dokumentow procesu.
-sprawdzanie wilgotnosciomierza i mierzenia stezenia
-jako pomoc rejestrowanie procesu kalibrowanym przyrzadem do
mierzenia prozni I cisnienia, rejestrowanie w czasie procesu
(szczegolnie wazne utrzymywanie prozni do 80% w czasie
napelniania I porownanie z pomiarem wlasnym na autoklawie )
Coroczna wizyta/audyt
57. -Doslanie nowych probek
-Wymagane jest przedstawienie planu poprawienia
jakosci
-Dodatkowa inspekcja
-Wycofanie licencji
-Zawieszenie licencji
Co sie stanie w razie niewypelnienia
wymogow?
58. Koszty
Srednie koszty w EURO za podporzadkowanie sie
kontroli przez SP i licencji NWPC
Wstepna inspekcja
• 3 000
Coroczna inspekcja
• 2 000-3000
Koszt licencji pobierany corocznie przez NWPC
• 1 000.00 + 0,3/m3
Celem jest dotarcie na rynek skandynawski i europejski!
60. - Tarcica jest ceniona przez konsumentów, budowniczych, branże
budowlanaj i media za jej właściwości środowiskowe
- Tarcica chroniona jest pierwszym wyborem do budowy na zewnątrz z
poszanowaniem podstawowego faktu, ze odpowiednie produkty sa
zastosowane w odpowiednim miejscu.
- Przemysł obróbki drewna pracuje wedlug zasad ochrony środowiska i
wypelnia jego wszystkie wymagania
Wizja NWPC
61.
62. Dlaczego impregnacja?
Naturalna odpornosc twardzieli drewna na atak grzybow EN 350-2
Drewno Klasa 1 = bardzo odporne
Modrzew 3-4 2 = Odporne
Swierk 4
Sosna 3-4 3 = Srednio odporne
Daglezja (europejska) 1-2 4 = Malo odporne
Iroko 1-2 5 = Nie odporne
Dab 2
Teak 1-3
Naturalna odpornosc w kontakcie z ziemia w latach
Träslag Lata
Olcha, brzoza Mniej niz 5
Swierk, sosna 10
Modrzew 15
Dab 15-25
Teak Wiecej niz 25
66. Kontrola i znakowanie CE - Domy z drewna
Domy: kontrola według ”ETAG no 007 Timber frame Building kits” i certyfikat ETA.
Części domów : kontrola według ”CUAP” i certyfikat ETA
Więźba dachowa i belki : kontrola według EN 14250
Dla szwedzkiego rynku może być
kontrola według szwedzkich
zasad PBL kap 10
68. Drewno konstrukcyjne – obowiązek znakowania CE
Certyfikacja i kontrola produkcji
konstrukcyjnego drewna klejonego według
EN 14080
Certyfikacja i kontrola znakowania CE
konstrukcyjnego drewna litego według EN
14081
69. Łączniki i wczepy klinowe
Łączniki do drewna jak
gwoździe, śruby i klamry
według EN 14529
Znakowanie CE
Wczepy klinowe – wg EN15497
71. Rozwój nowoczesnego wysokiego budownictwa z
drewna w Szwecji
około 1900 W Szwecji (prawie) nie buduje się z drewna
1940- W USA buduje się miljony mieszkań z drewna
1994 Nowa norma budowlana w Szwecji umożliwia
budowanie wysokich budynkȯw (więcej niż 2 piętra)
1994-2000 Rozwój technicznej kompetencji w krajach
skandynawskich – powolny rozwȯj budownictwa
2000-04 Tylko budownictwo mieszkań studenckich rośnie
2004- Rozwój budownictwa przemysłowego
2012 Budownictwo drewniane ma około 15 % udziału na
rynku
72. SP Wood Technology bierze udział w rozwoju
technicznym i jest koordynatorem wielu projektów
europejskich
73. Poradniki i raporty - wyniki z europejskich projektȯw dotyczących
wysokiego budownictwa z drewna
• Bezpieczeństwo pożarowe w budynkach drewnianych - Instrukcja techniczna
SP Report 2010:19
• Bezpieczeństwo pożarowe w budynkach drewnianych - skandynawsko-
bałtycki poradnik. SP Report 2012:18
• Life Cycle Assessment (ocena cyklu życia dla ochrony środowiska) rȯżnych
systemȯw budowlanych – przykład Wälluden. SP Report 2013:07
• Izolacja akustyczna w domach z drewna – poradnik dla konstruktorȯw. SP
Report 2011:10 www.acuwood.com)
• Pozioma stabilizacja konstrukcji drewnianych. SP Report 2008:47
• Poradnik dla klientów i projektantów wysokich domów z drewna. SP Report
2012:70
80. Wood drying – extensive industrial & RnD
experience and can work as a third party!
• Research as well as consulting
• Softwood as well as hardwood
• Batch kilns as well as progressive kilns
• Simulations as well as measurements
We offer service as:
• Process development in terms of:
— Wood related drying quality
— Energy and time consumption
• Investigation of kiln status
• Recommendations prior to investments
• Acceptance & performance testing of new kilns
81. We also offer:
• Software for industrial wood drying simulations (SP DrySim)
• Courses
— Wood drying
— Wood and it´s properties
• Environmental as well as mechanical tests
• Etc.!!
• Please contact us to discuss wood drying matters
– Gerhard Scheepers at gerhard.scheepers@sp.se (hardwood, further processing)
– Tommy Vikberg at tommy.vikberg@sp.se (SP DrySim, Inline MC)
– Fredrik Persson at fredrik.persson@sp.se (Industrial tests)
82. Drewno liściaste
• Przerób dębu
• Rozwój procesu
– Optymizacja suszenia
• Zmniejszenie przebarwień
• Zmniejszenie pęknięć
• Lepszy kształt
– Lean production
– Metody statystyczne
dla optymalizacji
• Kursy
– Techniki pomiarów
– Suszenie
– Klejenie
Box 857, 50115 Borås, Tel 010-516 50 00, E-mail info@sp.se
With offices in Växjö, Stockholm and Skellefteå, www.sp.se
83. „Lean production” - optymalizacja
dopasowanie do wymogów klienta, przeplyw informacji i materialu
Przejście
od popychanej do ciągniętej produkcji
84. EBM – Engineered Bio Materials EBP – Engineered Bio Products
RBM – Residual Bio Materials
Eneria, paliwo, recykling, cradle 2 cradle
Drewno, energia, usługi
Suszenie
Modyfi‐
kacja
Tworzywa,
Kompozyty
Przerób
Struganie,
Klejenie
Produkcja komponentów i
półfabrykatów
Produkty
Klient
Tartak
88. Dlaczego dokładne mierzenie?
Dla produkcji 100 000 m3 tarcicy
o 1% zwiększona objętość daje około 2,5 miljoner koron / rok
Jak i co mierzyć?
89. Quality On-Line:
Sortowanie w oparciu o zewnętrzny
kształt
50 systemów w produkcji do sortowania 3D-skanerami
Sawco, MPM, Microtec i RemaControl.
Optimalizacja sortowania kłód
94. Efektywne zużywanie energii w zakładach drzewnych
SP Wood Technology wykonuje zlecenia
dotyczące optymalnego używania energii
w procesach przemysłu drzewnego.
Pomiary zużycia energii, analiza procesu i
rozpoznawanie źródeł nieoptymalnej
konsumpcji energii mogą pomóc
producentom w zmniejszeniu kosztów
produkcji.