3. Kryzys wokół Trybunału Konstytucyjnego w Polsce – kryzys
ustrojowy, który rozpoczął się w 2015 podwójnym wyborem pięciu
sędziów Trybunału Konstytucyjnego (TK) przez posłów Sejmu VII i
VIII kadencji.
Od listopada 2015 do grudnia 2016 uchwalono sześć tzw. ustaw
naprawczych dotyczących Trybunału Konstytucyjnego
przygotowanych przez Prawo i Sprawiedliwość. W trakcie trwania
kryzysu doszło do licznych manifestacji zwolenników i przeciwników
zmian w TK. Kryzys był też jednym z powodów powstania Komitetu
Obrony Demokracji.
Wydarzenia w Polsce były szeroko komentowane przez
przedstawicieli innych państw i organizacji międzynarodowych (w
szczególności Unii Europejskiej i Rady Europy).
4. Kryzys konstytucyjny ma 2 aspekty:
• pierwszy aspekt związany jest z wyborem nowych sędziów
Trybunału Konstytucyjnego,
• drugi – z przyjmowanymi od listopada 2015 r. kolejnymi
nowelizacjami ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.
5.
6. Wydarzenia w Polsce stały się przedmiotem
zainteresowania społeczności międzynarodowej.
Przedstawiciele Rady Europy kilkakrotnie wyrażali swoje
zaniepokojenie zmianami wokół Trybunału
Konstytucyjnego.
8. Fragment sentencji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z
9 marca 2016 w sprawie nowelizacji ustawy z 22 grudnia 2015
(sygn. akt K 47/15) wyświetlany na elewacji gmachu
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów przez uczestników pikiety
domagających się opublikowania orzeczenia w Dzienniku
Ustaw
10. Biopolityka
W literaturze jest wyodrębniana jako układ
wyjaśniający osobowość polityczną
decydentów, ich reakcje oraz emocje, a,
tym samym, całe stosunki polityczne.
12. Andrzej Duda
Urodził się 16 maja 1972 roku w Krakowie. Polski prawnik i
polityk. Od 6 sierpnia 2015 roku Prezydent Polski. Doktor nauk
prawnych, wlatach 2006-2007 podsekretsrz stanu w
ministerstwie sprawiedliwości, w latach 2008–2010 podsekretarz
stanu w Kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, w latach
2007–2011 członek Trybunału Stanu, poseł na Sejm VII
kadencji, poseł do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji.
13. Pięcioletnia kadencja prezydencka Andrzeja Dudy
rozpoczęła się 6 sierpnia 2015 z chwilą złożenia przysięgi
przed Zgromadzeniem Narodowym
14. Osobowość polityczna jednostki
Osobowość polityczna jednostki stanowi część osobowości
społecznej. Osobowość polityczna przesądza o tym, z jakimi
interesami i grupami społecznymi identyfikuje się dana osoba, w
czyim interesie działa, jakie ma cele pozaindywidualne.
Osobowość polityczna jest to centralny system regulacji i
integracji politycznych działań człowieka.
15. Kryterium jak ma stosunek decydenta do
własnych kompetencji
(Snyder, Bruck i Sapin)
• innowator,
• konserwatysta
• koordynator
16. Barber wyróżnił cztery typy
osobowości politycznej przywódców
państwowych:
• pozytywnych-aktywnych
• pozytywnych-pasywnych
• negatywnych-aktywnych
• negatywnych-pasywnych
17. Jarosław Kaczyński
Polski polityk i doktor nauk prawnych.
W latach 1989–1991 senator I kadencji, w latach 1991–1993 i
od 1997 poseł na Sejm I, III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji, w latach
2006–2007 prezes Rady Ministrów. Kandydat na urząd
prezydenta RP w przedterminowych wyborach prezydenckich w
2010. Twórca i prezes partii politycznych Porozumienie Centrum
oraz Prawo i Sprawiedliwość.
18.
19. Osobowość polityka
Kaczyński jawi się jako skomplikowana osobowość. Zamknięty w
sobie, ale swobodny, zręczny polemista, wytrawny, nie przebierający
w środkach gracz, ale umiejący przedstawić się jako obrońca wartości
ostatecznych, arbiter moralności. Ma zdolność dostosowania tonu do
rozmówcy. Jeśli zobaczy jego słabość, staje się ostry, jeśli widzi, że
rywal się denerwuje i radykalizuje, nagle łagodnieje, uśmiecha się i
staje się wyrozumiały jak dobry ojciec. Nie można jednak powiedzieć,
że jest radykalny.
Jego styl życia, kawalerski stan, zamieszkiwanie z matką, słabość do
kotów bywały nieraz przedmiotem niewybrednych żartów i plotek.
20. Kaczyńskiemu udało się stworzyć wizerunek samotnego
męża stanu, całkowicie oddanego polityce, państwu,
sprawom publicznym.
Bo Jarosław Kaczyński ma w sobie jakąś fundamentalną
twardość i ma niezwykłą elastyczność – niektórzy
nazwaliby to wprost cynizmem – która, jak można
domniemywać, w jego własnej ocenie jest na miejscu i
usprawiedliwiona, bo właśnie służy wielkim celom, a
przede wszystkim zapewnieniu sobie w polityce pozycji
dominującej. Absolutnie dominującej.
21. W wypowiedziach Jarosława Kaczyńskiego w sprawie kryzysu
Trybunału występują takie stwierdzenia:
– Zasada legalizmu jest przez TK całkowicie odrzucana – stwierdził
Jarosław Kaczyński, mówiąc, że Trybunał mógł zająć się nową ustawę
zgodnie z obowiązującymi regułami dotyczącymi czasu rozpraw.
Kaczyński stwierdził także, że obecnie Trybunał Konstytucyjny staje
ponad prawem.
– Mamy ciągłe dążenie do tego, by ustawić TK w pozycji nadrzędnej
wobec innych organów, w tym organu ustawodawczego, czyli Sejmu –
ocenił. – Mówię o tym z wielkim bólem, ale TK ma dziś funkcję
polityczną, którą trudno włączyć w ramy konstytucji – kontynuował.
Zdaniem Kaczyńskiego sędzia Rzepliński działa już jako polityk.
– Będziemy szli dalej – mówił, mając na myśli kolejne rozwiązania
ustawodawcze. – Trzeba będzie podjąć działania mające na celu
spowodować, by TK zaczął pracować zgodnie z konstytucją –
podkreślił.
22.
23. Zbigniew Ziobro
Zbigniew Ziobro (ur. 18 sierpnia 1970 r. w Krakowie) – prawnik,
absolwent Wydziału Prawa i Administracji na Uniwersytecie
Jagiellońskim, ukończył aplikację prokuratorską w Prokuraturze
Okręgowej w Katowicach.
W 2000 r. został powołany przez Ministra Sprawiedliwości, Lecha
Kaczyńskiego, na stanowisko sekretarza zespołu ds. nowelizacji
kodyfikacji prawa karnego, następnie podsekretarz stanu w
Ministerstwie Sprawiedliwości (2001 r.). W latach 2005-2007
Minister Sprawiedliwości i Prokurator Generalny.
Poseł na Sejm IV, V i VI kadencji (w latach 2003-2004 członek
komisji śledczej ds. tzw. „afery Rywina”), następnie poseł do
Parlamentu Europejskiego (2009-2014), gdzie zasiadał w Komisji
Prawnej. W 2015 r. ponownie uzyskał mandat posła na Sejm RP.
Założyciel i prezes partii Solidarna Polska.
24.
25. Postawa Zbigniewa Ziobro w
trakcie kryzysu konstytucyjnego
W trakcie trwania kryzysu Zbigniew Ziobro kreował się na
„strażnika polskiej konstytucji”. W wywiadach często mówił
: „będę stał na straży polskiej konstytucji”. W mediach
kreował wizerunek bezstronnego fachowca- prawnika.
W kwietniu 2016 roku przyjął w Ministerstwie
Sprawiedliwości delegację z wiceprzewodniczącym Komisji
Europejskiej Fransem Timmermansem na czele.
W trakcie wywiadów i dyskusji na temat Trybunału starał
się przyjmować ton ekspercki i często powoływał się na
przepisy prawne starając się zdystansować od kwestii
politycznych.
26. Poniżej kilka cytatów z wypowiedzi Ministra Zbigniewa Ziobro z
przedstawicielami KE:
• „Zachęciłem go (Timmermansa) do lektury polskiej ustawy
zasadniczej, bo wszystko wskazuje, że miał nie do końca
precyzyjne informacje o podstawach funkcjonowania TK”
• „Organizację Trybunału Konstytucyjnego oraz tryb
postępowania przed Trybunałem określa ustawa"
• „Pan Timmermans słuchał tego z wielkim zainteresowaniem
i myślę, że teraz będzie stał po naszej stronie”
• "Dialog, ale bez warunków wstępnych. Jeśli wola do
kompromisu i gotowości rozmowy bez warunków wstępnych jest
po stronie opozycji, to jak najbardziej ten kompromis jest możliwy
do osiągnięcia. W czasie rozmowy można dojść do zaskakujących
konkluzji i punktów wspólnych.”
27. Na uwagę zasługuje również stosunek Zbigniewa Ziobro do
byłego Prezesa Trybunału Konstytucyjnego profesora A.
Rzeplińskiego i podejmowanych przez niego decyzji. Oto
kilka wypowiedzi Ministra dotyczących tej kwestii:
• „Żaden prezes nie może stawiać się ponad
konstytucją
• (o decyzjach Prezesa Rzeplińskiego) „Widocznie było
takie zapotrzebowanie polityczne”
• „Gdy się nie stosuje do obowiązującego prawa, w
tym konstytucji, to Trybunał konstytucję łamie, w tym sensie
jego orzeczenia nie mają mocy prawnej”
• Prezes Rzepliński nie pierwszy raz dał wyraz tego,
że jest bardziej politykiem niż sędzią, który powinien
tonować nastroje, opisując sytuację
28. Zbigniew Ziobro -typologia
osobowości
Ma w sobie cechy zarówno introwertyka jak i ekstrawertyka.
• Ekstrawertyk:
-stosunek do reguł: podchodzi do nich elastycznie, uważa, że nie
powinny go ograniczać
-szuka bodźców do sprawdzania się (ma w sobie wiele z hazardzisty
i sportowca)
-stosunek do faktów: podchodzi do nich elastycznie, potrafi szybko
wyciągać wnioski
-naturalna decyzyjność (nie można go tłamsić)
• Introwertyk:
-subiektywna percepcja rzeczywistości
-preferuje towarzystwo kobiet
-zbiera doświadczenia, doszukuje się podstępów, a nie dobrych
zachowań u innych
29.
30. Charyzmatyczny paranoik:
-dąży do pogłębiania władzy ze względu na złe doświadczenia
z dzieciństwa i młodości
-budowanie mitu oblężonej twierdzy.
Zbigniew Ziobro w sytuacji kryzysowej wg modelu Hermanna:
-ośrodek decyzyjny, którego Minister jest częścią podejmuje
decyzje w krótkim czasie
-reprezentuje grupę, której interesy są zagrożone
-reakcja międzynarodowa na kryzys Trybunału rozwija się w
sposób zaskakujący dla polskiego ośrodka decyzyjnego (tzw.
efekt motyla- decyzje na szczeblu krajowym mogą mieć
znaczenie międzynarodowe).
