Vaka 8: Patagonya, Tutkulu alanlar ekmek ve Glendirmek in Organizasyon Yapsn Benimsiyor Ne tr bir organizasyon, alanlarn gn iinde srf yapmaya gitmelerine izin verir? Cevap Patagonya'dr. Kurucu Yvon Chouinard irketi ilk gelitirdiinde, irketin ana hedefi olarak kr peinde komakla deil, gezegeni iyiletirmeye katkda bulunmakla ilgileniyordu. Yeni alanlar, byk lde firmann hedeflerine olan tutkularna gre ie alnr ve ast olarak grlmek yerine, Patagonia'daki alanlar evrenin korunmasn ilerleten ortaklar olarak kabul edilir. Bu alma ortamn yaratmak iin Patagonia, alanlarn karar verme ve hedefleri takip etme konusunda daha fazla zgrle sahip olduu dz bir organizasyon yaps kullanr. Patagonya iin ilham 60 yl nce balad. 1953'te Yvon Chouinard, kaya trman iin bir tutku gelitirdi. Tutkular onu batya, Kaliforniya'daki San Fernando Vadisi'ne getirdi ve burada trmanma ve iple inme konusunda uzman oldu. Ne yazk ki tutkusu, uygun trmanma tehizatnn olmamas nedeniyle snrlyd. Bu, Chouinard' kendi yeniden kullanlabilir demir piton setini yapmaya yneltti. Chouinard'n icad azdan aza yayld ve tehizatna olan talep tm zamanlarn en yksek seviyesine ulat. 1965'te Chouinard, Chouinard Equipment' yaratmak iin Tom Frost ile ortak olmaya karar verdi. Trman iin aletler tasarlarken Chouinard, fonksiyonel trmanma kyafetlerine olan ihtiyac fark etti. O ve kars, hrdavat iini desteklemenin bir yolu olarak kyafet satmaya karar verdiler. 1972'de giyim hatt yle bir talep ve byme yaad ki kendi ticari giriimi haline geldi. Bu giriime Patagonya adn verdiler. sim, haritada tam olarak yer almayan uzak diyarlarn ve maceral yerlerin mistisizmini yanstmay amalyordu. Tketiciler, Patagonia'nn dayankl ve parlak renkli giysilerini ok sevdi. Bandan beri Chouinard ve ei Malinda, evre zerinde minimum etkiye sahip olacak rnleri satmak istediklerini biliyorlard. 1985 ylnda firma toplam satlarnn yzde 1'ini evre kurulularna balamaya balad. Birok organizasyonun aksine Patagonia, tketicilerin daha fazlas iin geri gelmeleri iin rnlerinin eskimesini istemiyor. Mterilere irketten rnleri geri almama zgrl salamak iin dayankl rnler sunmay amalar. Bu satlar snrlyor gibi grnse de Patagonia'daki gelir artt nk tketiciler Patagonia'nn rnlerine uzun sre dayanacaklarna gvenebilirler. Gerekten bir etki yaratmak iin Patagonia, tm alanlar arasnda sinerji yaratmaya alr. alanlar organizasyona baldr ve Patagonia da karlnda alanlar iin elenceli bir gayri resmi alma ortam yaratmaya alr. rnein, alanlarn isterlerse gn iinde srf yapmalarna izin veren bir esnek zaman politikas oluturdu. Gne panelleri, Tibet dua bayraklar ve kurtarlm veya iyileen baykular ve atmacalarla dolu barakalar, irket genel merkezinin bir parasdr. Patagonia ayrca, alanlarn kendi setikleri evre organizasyonunda gnll olmak iin irketten iki aylna ayrlmalarna olanak tanyan bir alan staj program gelitirdi. Bu bask yapya ramen, Patagonya'da hala otorite izgileri var. Patagonya, fonksiyonel blmlendirme tipi bir yapya benzeyen bir organizasyon yaps kullanr. rnein, Patag.

1. Vaka 8: Patagonya, Tutkulu alanlar ekmek ve Glendirmek in Organizasyon Yapsn Benimsiyor Ne
tr bir organizasyon, alanlarn gn iinde srf yapmaya gitmelerine izin verir? Cevap Patagonya'dr.
Kurucu Yvon Chouinard irketi ilk gelitirdiinde, irketin ana hedefi olarak kr peinde komakla deil,
gezegeni iyiletirmeye katkda bulunmakla ilgileniyordu. Yeni alanlar, byk lde firmann hedeflerine
olan tutkularna gre ie alnr ve ast olarak grlmek yerine, Patagonia'daki alanlar evrenin korunmasn
ilerleten ortaklar olarak kabul edilir. Bu alma ortamn yaratmak iin Patagonia, alanlarn karar verme
ve hedefleri takip etme konusunda daha fazla zgrle sahip olduu dz bir organizasyon yaps kullanr.
Patagonya iin ilham 60 yl nce balad. 1953'te Yvon Chouinard, kaya trman iin bir tutku gelitirdi.
Tutkular onu batya, Kaliforniya'daki San Fernando Vadisi'ne getirdi ve burada trmanma ve iple
inme konusunda uzman oldu. Ne yazk ki tutkusu, uygun trmanma tehizatnn olmamas nedeniyle
snrlyd. Bu, Chouinard' kendi yeniden kullanlabilir demir piton setini yapmaya yneltti. Chouinard'n
icad azdan aza yayld ve tehizatna olan talep tm zamanlarn en yksek seviyesine ulat. 1965'te
Chouinard, Chouinard Equipment' yaratmak iin Tom Frost ile ortak olmaya karar verdi. Trman iin
aletler tasarlarken Chouinard, fonksiyonel trmanma kyafetlerine olan ihtiyac fark etti. O ve kars,
hrdavat iini desteklemenin bir yolu olarak kyafet satmaya karar verdiler. 1972'de giyim hatt yle bir
talep ve byme yaad ki kendi ticari giriimi haline geldi. Bu giriime Patagonya adn verdiler. sim,
haritada tam olarak yer almayan uzak diyarlarn ve maceral yerlerin mistisizmini yanstmay
amalyordu. Tketiciler, Patagonia'nn dayankl ve parlak renkli giysilerini ok sevdi. Bandan beri
Chouinard ve ei Malinda, evre zerinde minimum etkiye sahip olacak rnleri satmak istediklerini
biliyorlard. 1985 ylnda firma toplam satlarnn yzde 1'ini evre kurulularna balamaya balad. Birok
organizasyonun aksine Patagonia, tketicilerin daha fazlas iin geri gelmeleri iin rnlerinin eskimesini
istemiyor. Mterilere irketten rnleri geri almama zgrl salamak iin dayankl rnler sunmay amalar. Bu
satlar snrlyor gibi grnse de Patagonia'daki gelir artt nk tketiciler Patagonia'nn rnlerine uzun sre
dayanacaklarna gvenebilirler. Gerekten bir etki yaratmak iin Patagonia, tm alanlar arasnda sinerji
yaratmaya alr. alanlar organizasyona baldr ve Patagonia da karlnda alanlar iin elenceli bir gayri
resmi alma ortam yaratmaya alr. rnein, alanlarn isterlerse gn iinde srf yapmalarna izin veren bir
esnek zaman politikas oluturdu. Gne panelleri, Tibet dua bayraklar ve kurtarlm veya iyileen
baykular ve atmacalarla dolu barakalar, irket genel merkezinin bir parasdr. Patagonia ayrca,
alanlarn kendi setikleri evre organizasyonunda gnll olmak iin irketten iki aylna ayrlmalarna olanak
tanyan bir alan staj program gelitirdi. Bu bask yapya ramen, Patagonya'da hala otorite izgileri var.
Patagonya, fonksiyonel blmlendirme tipi bir yapya benzeyen bir organizasyon yaps kullanr. rnein,
Patagonia'nn bir CEO'su, pazarlama direktr ve dijital kreatif direktr var. Dier i unvanlar,
Patagonya'nn dahil olduu alan trne gre olduka benzersizdir. rnein, firmann, Patagonya'nn birok
evre giriimi iin gerekli olan bir evre Stratejisi Direktr vardr. Bu departman yneticilerinin her birinin,
departman hedeflerine ulamak iin altlarnda alan alanlar vardr. Bu otorite ilikilerine ramen, alanlar
sorumluluk almaya ve ilerine kar gl bir tutkuyu srdrmeye tevik edilir. Yvon Chouinard, alanlarn
strateji ve operasyonlarda daha byk bir rol almalarna izin vererek yetkiyi paylamak istedi. Bu
nedenle, olduka merkezi olmayan organik bir organizasyon gelitirdi. alan katlmn tevik etmek iin
Patagonia, Chouinard'n 5-15 raporu olarak adlandrd bir ynetim arac balatt. Bu ynetim arac altnda,
alanlar her hafta 15 dakikasn ynetime fikirlerini, engellerini ve ile ilgili grlerini detaylandran raporlar
yazmaya harcyor. Yneticiler daha sonra sonular derleyip bir sonraki yneticiler zincirine
gndermeden nce her alann raporunu okumak iin be dakika harcard. Bu yneticiler yant verir ve

2. ardndan bunlar CEO'ya ulaana kadar bir sonraki zincire gnderirdi. Bu, yalnzca alanlarn katkda
bulunmasna izin vermekle kalmaz, ayn zamanda st dzey liderlerin irkette neler olup bittii hakknda
bilgi sahibi olmalarn salar. Patagonya, merkezi olmayan bir yapnn beenilen bir irket oluturmak iin
nasl kullanlabileceinin gl bir rneidir. alanlarn evresel hedeflerine katkda bulunmaya tevik etmesi,
Patagonya'nn yalnzca mali adan deil evresel olarak da gelimesine yardmc olmutur.32 1.
Patagonya ne tr bir organizasyon yaps kullanyor? 2. Patagonya'nn dz yapsnda alanlarn rol nedir?
3. Patagonia neden alan merkezli bir kurulutur?