3. • Arte adierazpenetan formak antolatzerakoan
historian zehar erabili izan diren eta
funtzionatzen duten arau batzuk jarraitu ohi
dira, lana errazten dutena.
• Pisuak edo tentsiok orekatzeko, begirada
interesgunera zuzentzeko edo figurak hondotik
bereizteko arauak izan ohi dira.
• Konposizio batean pisua eta tentsioak
orekatzeko jarraitzen diren irizpide nagusiak
hauek dira:
4. • Taldekatze legea
• Balantzaren legea
• Masen konpentsazio legea
• Simetria legea
• Urrezko proportzioa (proporción aurea)
• Hiru herenen legea
5. Taldekatze legea
• Forma, kolore eta argiaren taldekatzeak arreta
gune horretara bideratzen du, interes gune bat
sortzen du.
• Oreka edo harmonia eman dadin, interes gune
hauek hutsune edo gune dispertsoagoekin
konpentsatu behar dira.
6.
7. • Konposizio saturatu batek, agobio bisuala
eragingo du, ikuskeran dinamismoa izango du
eta elementuen hierarkiarik ez da sortuko.
• Ondorioz, konposizioa laua izango da,
irakurketa kaotikoa, dinamikoa, begirada
elementu batzuetatik besteetara doalarik, kasu
batzuetan, helburu batzuetarako egokia izan
litekeena.
8.
9. • Gogoratu formaren hautematean ikusitakoak,
Gestalt-aren arauak.
forma kolorea
12. • Konposizio irizpide honetan, artelanaren interes
gunea edo figura printzipala erdigunean
kokatzen da eta alboetan, distantzia berera, bi
forma edo bi forma talde, kolorean, ehunduran,
tamainuan, esanahian, antzekoak diren
figurekin osatuak.
• Oso oreka estatikoa osatzen dute.
• Emaitza bezala konposizio simetrikoa osatzen
da.
13.
14.
15. Masen konpentsazio legea
• Pisu bisualen orekatzean oinarritzen da.
• Artelanaren interes gunea edo forma nagusia
zentrutik albo batera mugitzen da, eta zentruan
ez egotea kontrako aldean beste motiboak
gehituz konplentsatzen da, argia, kolorea,
forma, ehundura edo esanahiaren bidez.
16.
17.
18.
19. Simetria legea
• Irudi simetrikoan
egitura osatzen
duten elementuen
posizio
korrespondentzia
ematen da,
formarena zein
tamainuarena.
20. • Figura simetrikoak
erregularrak dira,
zeinaren ezker eta
eskuin aldeak
ardatz batekiko
islapenaren bidez
lortu ahal izango
diren, berdinak
izanik. Honela
sortzen da oreka.
21.
22. Simetria axiala
• Antolaketa simetrikoa artelanaren erdian
kokatutako ardatzaren inguruan ematen da.
• Ardatz hau horizontala, bertikala ala zeiharra
izan daiteke.
• Ardatzaren alde bietako pisuak berdina izan
behar du, baina ez da beharrezkoa forma
berdina izatea.
31. • Elementu eta izaki askotan modu naturalean
ematen da: karakolan, eguzkilore baten
pipen disposizioan…
32. • Giza gorputzean ere topa liteke proportzio
harreman hori.
– Luzera osoa eta zilborrerainoko luzeraren artean
– Sorbaldatik hatzetarako distantzia eta ukondotik
hatzetarainoko distantziaren artean.
33. Herenen legea
• Begiradaren atentzioa bereganatzen duten guneak
gorriz agertzen diren puntuetan aurkitzen dira.
Bihotza interes puntutik
gertu dago
Herenen legea
Hondarra,
elementu bat,
theren batetan
dago
Itsasoaren aparra,
beste theren
batetan dago,
figura irregularra
duelarik
Itsasoa beste
heren batetan
dago
35. Konposizio estatikoa
• Konposizioa osatzen duten elementuak espazio-
formatuaren ardatz bertikal edo horizontal baten
arabera antolatzen dira.
• Tentsioa osatzen duten elementu guztiek elkar
mugatzen dute.
• Osotasunak elementu guztiak behar ditu; hauetako
baten eraldaketak ezinezkoa dirudi.
• Konposizio honetan topa litekeen erritmoa erritmo
uniformea da.
• Marra egonkorrak gailentzen dira, bertikalak eta
horizontalak.
36.
37. Konposizio dinamikoa
• Konposizioa osatzen duten elementuak
espazio-formatuaren ardatz diagonal edo
zehiar baten arabera antolatzen dira.
• Konposizioa ardatz dinamiko batetatik habiatuz
eratzen da.
• Konposizioan dauden elementuen artean
kontrasteak ematen dira, baina beti ere, oreka
eta osotasunaren ideiari jarraituz.
• Erritmo askeak edo aldakorrak izan ditzake.
38.
39. Formetan oinarritutako konposizioa
• Lerro eta bolumenen artean oreka bilatzen du.
• Beren garaian harmonia, proportzio eta oreka
ideala irudikatu duten lerro edo figura
geometrikoen eskema konpositiboak dituzte.
40. PIRAMIDALA
• Eszenari monumentaltasuna, oreka, atsedena,
estatismoa eta proportzioa ematen dio.
Errenazimentuan eta beste
mugimendu klasizistetan
asko erabili izan dira.
41. ZIRKULUA
• Gutxiago
erabiltzen da.
• Oreka perfektua
eta estatismoa
areagotu ditzake
ala bestetan
irudiaren zentzu
dinamikoa.
• Tonuarekin batera
joan izan ohi da.
43. SIMETRIKO AXIALA
• Antolaketa bi erditan zatitzen duen ardatz
batean oinarrituta burutzen da, forma eta
elementuak oso modu antzekoan edo
berdinean banatuz.
56. • Lerro mota batzuen ala besteen elkartzeak
dinamismoa ala estatismoa areagotzen du (ez
da irudiek duten mugimendu ala geldialdi,
atsedenarekin nahastu behar)
60. Kolorean oinarritutako konposizioa
• Balore kromatikoaren bidez konposizioan
orekak ala desorekak bilatzen saiatzen da.
• Edo obraren esanahia indartzea.
• Batez ere inpresionismotik aurrera.
