Gotikoa moodle

GEOGRAFIA ETA HISTORIA
2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
TEXTOSTEXTOSTESTUAKTEXTOSTEXTOSTEXTOSTESTUAK SÍNTESISSINTESIAKINICIOHASIINICIOHASI
SALIRSALIR
SINTESIAKSINTESIAK
HASTEKOHASTEKO
MAPA DEL TEMAGAIAREN MAPA
TESTUAKTESTUAK
IRTENIRTEN
Gotikoaren garaia
GAIA

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Europa eta Mediterraneoa Erdi Aroan
SALIRSALIRIRTENIRTENAURREKOAAURREKOA

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Gaiaren mapa
GOTIKOA
Ezaugarri
orokorrak
Arkitektura
Eskultura
Pintura
TESTUINGURUA:
HIRIKO KULTURA
ERAIKINAK
ELEMENTUAK
EUROPAKO ADIBIDEAK
ESPAINIAKO ADIBIDEAK
EZAUGARRIAK
MOTAK
EZAUGARRIAK
MOTAK
ADIBIDEAK

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Sintesiak
Gotikoa: hiri
kultura bat
HANDITUHANDITU
Arkitektura
HANDITUHANDITU
Eskultura
HANDITUHANDITU
Pintura
HANDITUHANDITU

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Testuingurua: hiriko kultura
Palma Mallorkako airetiko
ikuspegia
HANDITUHANDITU
Eskeko ordenak
HANDITUHANDITU
Erdi aroko unibertsitatea
HANDITUHANDITU
Mugarri literarioak herri-
hizkuntzetan
HANDITUHANDITU

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Palma Mallorkako airetiko ikuspegia. Erdi Aroko marra eta katedrala

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Testua: eskeko ordenak
Eskeko ordenak
Irakinaldi sozial eta erlijiosoko garaia izanik, XII. Mendearen bukaeran esperientzia
erlijioso berriak ugaritu egin ziren. Eskeko ordena guztien ezaugarri nagusiak dira:
txirotasun kolektiboaren araua, norberarenari gehitzen zaiona (hau ordena erlijioso
guztiei zegokien), eta toki publikoetan eskaletzan jardutea. Gainera, monjeengandik
bereizten ziren predikazio ibiltarian aritzeagatik, batez ere hirietan, herriari eskatzen
penitentzia eta aitortza egiteko; gaixoak bisitatu, hilzorian zeudenak artatu eta euren
elizkoien hilobiak zaindu egiten zituzten. Tradizionalki elizjende sekularrari (apaizak
eta apezpikuak) zegozkion lanetan esku hartze horrek etsaitasun adierazpen ugari
eragin zituen, are gehiago kontuan hartzen bada eskeko ordenak zuzenean aita
santuaren menpe zeudela, eta ez apezpikuen menpe. Honi gehitu behar zaio
unibertsitateetako ikasle eta irakasleen ezinikusia, hauen artean frantziskotarrak eta
domingotarrak oso goiz sartu baitziren.
C. CABY, «Ora et lavora», Historiaren abentura, 29. zenbakia

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Erdi Aroko unibertsitatea
Herri eskolak eta
unibertsitateak
HANDITUHANDITU
Unibertsitateko irakasgaia
HANDITUHANDITU
Ikasketen antolaketa
HANDITUHANDITU

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Herri eskolak eta unibertsitateak

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Irakasgaia Boloniako Unibertsitatean

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Erdi Aroko unibertsitate ikasketen antolaketa
ZAZPI ARTE LIBERALAK
TRIVIUM QUADRIVIUM
GRAMATIKA
ERRETORIKA
DIALEKTIKA
ARITMETIKA
GEOMETRIA
ASTRONOMIA
MUSIKA
Lizentziatu
titulua
Diplomatu
titulua

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Mugarri literario nagusiak herri-hizkuntzetan
IX.
mendea
HERRI HIZKUNTZETAKO MUGARRI
LITERARIO NAGUSIAK
IX.
mendea
XIII.
mendea
XIII.
mendea
XIV.
mendea
XIV.
mendea
Frantsesa
Katalana
Gaztelera
Galiziera
Italiera
Ingelesa
Santa Eulaliaren
poema
Usatges
Cantar de
Mio Cid
Cantigas
de Nuestra Señora
Divina Comedia
Canterburyko
ipuinak

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Eraikinak
Udaletxea Lonja
Unibertsitatea Jauregia
SALIRSALIRAURREKOAAURREKOA
HANDITUHANDITU HANDITUHANDITU
Katedrala
HANDITUHANDITU
IRTENIRTEN

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Katedral gotikoaren
berreraiketa ideala
Alboko sarrera.
Gurutzedun gangak
dira guztiak eta
bultza egiten duten
guztiak arbotanteen
gainean daude.
Kapitela.
Tontorrak.
Rosetoiak eta
beirategiek
barnean argia
ematen dute.
Atari nagusiaren
tinpanoa eraikinean
hornikuntza
handienetakoa duen
elementuetako bat da.
Atari nagusia.
Hiru habe ditu.

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Sienako udaletxea, Italia

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Valentziako lonja

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Cambridge-eko unibertsitatea

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Infanterriko Dukeen jauregia, Guadalajara

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Elementuak
Ojiba-arkua
HANDITUHANDITU
Beirateak
HANDITUHANDITU
Gurutze-ganga, arbotanteak
eta kontrahormak
HANDITUHANDITU

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Ojiba-arkua

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Gurutze-ganga, arbotanteak
eta kontrahormak
Zutabea.
Kontrahorma.
Arbotantea.
Gurutze-ganga.

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Beirateak

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Europako adibideak
Frantziako gotikoa Italiako gotikoa
IRUDIA HANDITUIRUDIA HANDITUIRUDIA HANDITU IRUDIA HANDITUIRUDIA HANDITUIRUDIA HANDITU

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Frantziako gotikoa
Parisko Nôtre-Dame La Sainte-Chapelle
Reimseko katedralaren
kanpoaldea
Reimseko katedralaren
barrualdea

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Pariseko Nôtre-Dame

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Pariseko La Sainte-Chapelle

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Reimseko katedralaren kanpoaldea,
Frantzia

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Reims-eko katedralaren barrualdea, Frantzia

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Sienako katedrala, Italia

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Espainiako adibideak
Burgoseko katedrala Toledoko katedrala Leongo katedrala
Sevillako katedrala Santa María
del Mar eliza
HANDITUHANDITU HANDITUHANDITU HANDITUHANDITU

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Burgoseko katedrala

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Toledoko katedrala

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Leongo katedrala

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Sevillako katedrala

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Santa Maria del Mar eliza, Bartzelona

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Ezaugarriak
SALIRSALIR
Gai erlijiosoa
Mukulu biribila
Marra okerrak eta
mugimendua
Aurkezpen errealistagoa
Irudien arteko
komunikazioa
Sentimenduak azaltzen
dira
IRTENIRTENAURREKOAAURREKOA

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Motak
Erliebeak Mukulu biribila
IRUDIA HANDITUIRUDIA HANDITUIRUDIA HANDITU IRUDIA HANDITUIRUDIA HANDITUIRUDIA HANDITU

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Erliebeak
Erretaula baten xehetasuna
HANDITUHANDITU
Atariak
HANDITUHANDITU
Erretaulak
HANDITUHANDITU

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Atariak
Bidezkoen eta
kondenatuen arteko
banaketa adierazten
duen eszena
Kristo zeruan
epaile goren
modura
Lurrera bidalitako aingeruek tronpeta jotzen dute
hildakoak esnarazteko

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Sevillako katedralaren erretaula nagusia
Erretaularen kaleak santuen irudiak
dituzten zutabetxoekin banatzen dira.
Erliebe zuriak zaharrenak dira.

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Sevillako katedraleko erretaula nagusiaren xehetasuna

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Mukulu biribila
Eskultura exentuak Gargolak
Hilobiak
HANDITUHANDITU

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
XIV. mendeko Kristo
Rabidako monastegian (Huelva)

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Felipe Ausartaren eta Bavierako Margaritaren hilobia
Oinetan lehoia datza.
Otoitz egiten ari den hildakoa.
Aingeruak.

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Pariseko Nôtre-Dame katedraleko gargolak

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Ezaugarriak
SALIRSALIR
Gai erlijiosoa
Margoak egur
gainean
Kolore
aberastasuna
Urre kolorearen
erabilera
Errealismoa
eta mugimendua

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Pintura motak
Egur gainean Egur gainean: erretratua Pareta gaineko pintura

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Margo-erretaula

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Erretratua. Santo Tomas,
Berrugueterena

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Pareta gaineko pintura
Pareta gaineko pintura San Franziskoren bizitzako
eszena
Jesus atxilotua

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Asisko San Frantzisko baselizako barrualdea

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
San Franziskoren
Bizitzako eszena

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Jesus atxilotua

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Adibideak
Deikundea
HANDITUHANDITU
Kristo hilaren gaineko
negarra
HANDITUHANDITU
Graziaren iturria
HANDITUHANDITU
Belar gurdia
HANDITUHANDITU
Santo Domingo de Silos
HANDITUHANDITU
Gurutzearen jaitsiera
HANDITUHANDITU

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Simone Martiniren deikundea

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Giottoren Kristo hilaren
Gaineko negarra

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Graziaren iturria, Jan Van Eyck

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Roger Van der Weyden-en Gurutzearen jaitsiera
Oleoan margotutako taula hau hiru zatitako
erretaularen parte zen. Beste bi zatiak galdu dira.
Gurutzeak
konposizioa koadroan
sartzen du.
Birjinaren eta
Kristoren gorputzek bi
marra kurbatu paralelo
osatzen dituzte.
Bitxi eta arropa
zehaztasun
handia.
Urrebitsa xaflekin
egindako hondo
laua.
Pertsonaien
aurpegiek mina
erakusten dute.

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
El Boscoren Belar gurdia

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
Santo Domingo de Silos,
Bartolomé Bermejorena

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
 XIII. mendean estilo artistiko berria garatzen hasi zen Frantzian, gotikoa.
 Hiriak kultura gune bihurtu ziren garai hartan:
 Hiriak hazten ari ziren eta eraikin berriak behar zituzten.
 Nobleak eta burgesak artelanak eta jauregiak eskatzen hasi ziren.
 Hirietan orden erlijioso, frantziskano eta dominiko berriak bizi ziren.
 Bi berrikuntza kultural eman ziren garai hartan:
 Lehenengo unibertsitateak sortu ziren: París, Oxford, Cambridge, Bolonia...
 Hirietan orden erlijioso, frantziskano eta dominiko berriak bizi ziren.
SALIRSALIR
Gotikoa: herri kultura

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
 Arkitektura gotikoa hirien botere sinbolo bihurtu zen. Katedrala hiriaren
erdigune bihurtu zen.
 Ezaugarriak:
 Materiala: harria.
 Elementu arkitektonikoak: ojiba-arkua, gurutze-ganga, arbotanteak eta
kontrahormak kanpoaldean.
 Tamaina handia. Altura handia.
 Argi asko: Beirate eta errosetaz osatutako lehio erraldoiak.
 Gurutze-latindar oinplanta, erdiko habea alboetakoa baino altuagoa eta
zabalagoa eta burualde oso garatua.
 Eraikin aniztasun handia, bai erlijiosoak bai zibilak: elizak, katedralak,
udaletxeak, lonjak, jauregiak, gazteluak, unibertsitateak...
SALIRSALIR
Arkitektura

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
 Funtzioa:
 Arte erlijiosoa: Lanek bizitza espirituala islatzen zuten, ez edertasuna.
 Hezteko funtzioa: eszenek kristau erlijioaren gertakari eta gai nagusiak
erakusten zituzten.
 Estiloa:
 Erliebeak egiten dira, baina mukuru biribileko eskulturak garrantzia hartzen
joan ziren.
 Errealismo eta naturalismo handiagoa.
 Mugimendu sentsazioa.
 Sentimenduak azaltzea.
 Motak:
 Erliebeak eraikinen atarietan.
 Erretaula zizelkatuak.
 Harlanduzko koroak.
 Hileta-eskultura.
 Gargolak
SALIRSALIR
Eskultura

2. DBH 5. GAIA
MAPAGAIAREN
MAPA
 Estiloa:
 Kolore aberatsak.
 Urre kolorearen erabilera.
 Paisaiak pinturen atzealdeetan.
 Errealismoa.
 Mugimendua.
 Gaiak:
 Erlijiosoak.
 Erretratuak.
 Motak:
 Miniaturak: liburuetarako marrazkiak.
 Pintura egur gainean: pintura-erretaulak.
 Harresien margo gutxi.
SALIRSALIR
Margoak

Gotikoa moodle

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Gotikoa moodle

Similar to Gotikoa moodle (6)

More from Jon

More from Jon (7)

Gotikoa moodle