only education.

1. Guide to Type Myanmar Unicode
ယူနီကုဒ်လက်ကွက်နှင့် ေရေးသားပုံ သေဘောသဘောဝ အချက်အလက်အချို့ကို Facebook
လူမှုကွန်ယက်ထဲတွင် မြကာခဏ အနည်းငယ်စီ ေရေးေပးခဲ့ပါသည်။ ေရေးသားပုံဆိုင်ရော
အချက်ငယ်များကို စာစုတစ်ခုစီ ြပန့်ကျဲေရေးထားမိသည့်အတွက် သိလိုသူရေှာလိုသူများအဖို့
လွယ်ကူေအာင် ြပန်လည်စုစည်းထားပါသည်။
ြမန်မာယူနီကုဒ် လက်ကွက် သုံးစွဲရောတွင် သိသင့်သည့်အချက်များကို အြပည့်စုံဆုံးြဖစ်ေအာင်
ထပ်ြဖည့်စွက်ထားပါသည်။ သုံးစွဲသူများ လွယ်ကူေချာ့ေမွ့ေစရေန် ရေည်ရေွယ်ပါသည်။
ယူနီကုဒ်ကို မိုဘေိုင်းစက်များတွင် သုံးစွဲရေန်၊ ဝဘေ်ဆိုက်တွင် ထည့်သွင်းရေန် အကူအညီလိုပါက
Myanmar Unicode Area Group on Facebook သို့လည်း ဆက်သွယ်နိုင်ပါသည်။
ြမန်မာယူနီကုဒ်ဧရေိယာ စာမျက်နှာသို့လည်း လာေရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။
ဤလမ်းညွှန်ကို ဖတ်ရုံသက်သက်မဟုတ်ဘေဲ တစ်ခါတည်း ေရေးြကည့်ရေန်လည်း တိုက်တွန်းပါသည်။
အဆင်ေြပြကပါေစ
မရေွှန်းမီ

2. Preface
စစချင်းမှာ ကွန်ပျူတာဟာ လွယ်ေနတဲ့သခင်္ချာကို ခက်ခက်ခဲခဲ တွက်ဖို့ရေယ် စက်ပစ္စည်းေတွကို
ကိုင်တွယ်ဖို့ရေယ် ေလာက်ပဲလို့ ထင်ခဲ့ြကတယ်။
စာေပ သတင်းနဲ့ အချက်အလက်ေတွ သိမ်းဆည်းဖို့ အသုံးဝင်လာတယ်။ သာမန်သိမ်းဆည်းရုံမက
အချက်အလက်များကို အလွယ်တကူ ြပန်ရေှာဖို့ စိစစ်ယူဖို့ စာရေင်းဇယားများစွာကို
သက်သက်သာသာတွက်ချက်ဖို့ စတဲ့ အသုံးဝင်ပုံမျိုးစုံ တီထွင်သုံးစွဲနိုင်လာတယ်။
အဲဒါေတွအကုန်လုံး အဂလိင်္ခလိပ်လို တစ်မျိုးပဲရေမယ်ဆို တြခားဘောသာစကားနဲ့ လူမျိုးစုေတွ
ဘေယ်ခံစားနိုင်ပါ့မလဲ။
တိုတိုေြပာရေရေင် အဂလိင်္ခလိပ်လို တစ်မျိုးတည်း မဟုတ်ဘေဲ အားလုံးတူတူ သုံးစွဲနိုင်ဖို့၊
ဘောသာစကားများစွာကို တစ်ြပိုင်နက်ထဲ ကွန်ပျူတာက သိရေှိနိုင်ြပီး မှတ်၊ သိမ်း၊ တွက်၊ ရေှာ စတဲ့
လုပ်ငန်းစဉ်ေတွမှာ ရှုပ်ေထွးမှု မြဖစ်ေအာင်လို့ Unicode စံသတ်မှတ်ချက်တစ်ခု အားလုံးအတွက်
ေပါ်လာရေပါတယ်။ အေသးစိတ်ကို http://www.unicode.org မှာ ဆက်လက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။
ယူနီကုဒ်မှာ ဘောသာစကားတစ်ခုစီက အသုံးြပုထားတဲ့ ကုဒ်ပွိုင့် (သေကင်္ခတသိမ်းဆည်းမှု)
ေနရောေတွ ထပ်မေနေအာင် (ရေှမ်းလို သေဝထိုးေနရောမှာ ဗမာစာက ရေရေစ်ကို
သိမ်းရေက်သားြဖစ်ေနတာမျိုး) ၊ ြပီးေတာ့ သေကင်္ခတတစ်ခုကို အဓိပ္ပာယ်လွဲမှားြပီး နှစ်ခါသိမ်းတာမျိုး
မြဖစ်ေအာင် (ဥပမာ လွှ ကို လ ဝဆွဲ ဟထိုး လို့ မသိမ်းဘေဲ ဝဆွဲနဲ့ဟထိုး ဆက်ေနတာကို
သီးြခားကုဒ်ပွိုင့်အပိုတစ်ခုနဲ့ သပ်သပ်သိမ်းလိုက်တာမျိုး) ၊ ြပန်လည်စိစစ်ထုတ်ရောမှာ လွဲမှားမှုေတွ
မြဖစ်ေအာင် (ေစာေစာက လွှ ကို ကုဒ်ပွိုင့်အမှားနဲ့ သိမ်းမိတဲ့အခါ ဝဆွဲပါတဲ့ စာလုံးအေနနဲ့လည်း
ရေှာမေတွ့၊ ဟထိုးပါတဲ့ စာလုံးအေနနဲ့လည်း ရေှာမေတွ့ ဘေဲနဲ့ ကျန်ရေစ်ခဲ့တာမျိုး) ၊ စတာေတွအတွက်
ပညာရေှင်ေပါင်းများစွာ အချက်အလက်များ ရေှာေဖွညှိနိုင်းေဆွးေနွးြပီး အားလုံးအတွက်လည်း
စည်းကမ်းတကျ အဆင်ေြပေအာင် သတ်မှတ်ေပးခဲ့ြကပါတယ်။
စာအေရေးအသား သေကင်္ခတေတွ ဂလိဏန်းေတွ သိမ်းဆည်းရောမှာ ကျစ်လျစ်ဖို့၊ စည်းကမ်းတကျြဖစ်ဖို့၊
အများညီတူသုံးစွဲနိုင်ဖို့ ရေည်ရေွယ်ြဖစ်တည်လာပါတယ်။
ြမန်မာစာ အပါအဝင် မတူညီတဲ့ ဘောသာစကားနဲ့ ေရေးသားမှုေတွကို ကွန်ပျူတာကေန
တစ်ြပိုင်နက်ထဲ ဖတ်ရှုနိုင်ရုံမက သိမ်းဆည်းရေန်၊ တွက်ချက်ရေန်၊ အချက်အလက်
ြပန်လည်စုစည်းနိုင်ရေန် စတဲ့ ေခတ်မီတွက်ချက်မှုေတွအတွက်ပါ တစ်သမတ်ထဲ ြဖစ်ေအာင်လို့
ယူနီကုဒ် သုံးရေတာပါ။

3. Keyboards
ဘောေြကာင့် ြမန်မာယူနီကုဒ်ကီးဘေုတ် အမျိုးမျိုး ရေှိရေသလဲ ဆိုတာကို အကျယ်အကျယ်
မေြပာဆိုလိုဘေူး။ မတူလည်း ရေလို့ ၊ ဖတ်တဲ့အခါ စနစ်တကျသိမ်းတဲ့အတိုင်း ေပါ်မှာပဲမို့
နှစ်သက်ရောဖန်တီးသုံးစွဲနိုင်လို့ လို့ပဲ ေြပာချင်ပါတယ်။
အဂလိင်္ခလိပ်စာ တစ်မျိုးထဲေတာင် ြကည့်ပါ။ ကွန်ပျူတာကီးဘေုတ်ကွက်နဲ့ ဖုန်းေပါ်ခါစက (Numeric
based) အကွက် မတူလည်း အသိပါပဲ။ Latin script အတွက်ေတာင်မှ အြခားေသာnon-qwerty
keyboard ေတွအများြကီး ရေှိပါတယ်။ (Neo, Dvorak, etc။) ရေှာေဖွဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။
ဘေယ်လိုလက်ကွက်နဲ့ေရေးေရေး potato ေရေးရေင် potato လို့ ဖတ်လို့ရေေအာင် လုပ်ထားြကပါတယ်။
(သူတို့စာလုံးေတွ သိမ်းေတာ့လည်း ယူနီကုဒ်စံအတိုင်း သိမ်းလို့ အားလုံးတူတူ ဖတ်လို့ရေတာေပါ့။)
ြမန်မာယူနီကုဒ်လက်ကွက်ထဲမှာ ခလုတ်အပိုေတွ (တစ်ေချာင်းငင် အတိုတစ်ခလုတ်-ကုဒ်ပွိုင့်တစ်ခု၊
အရေှည်တစ်ခလုတ်-ကုဒ်ပွိုင့်ေနာက်တစ်ခု ) ထည့်စရောမလိုတဲ့အတွက် Compact ြဖစ်လာတယ်။
ပါဌ်ဆင့်များအတွက်လည်း အရေင်လို သီးြခားခလုတ် မဟုတ်ေတာ့ဘေဲ (္ - အသတ်ေအာက်က
သေကင်္ခတ) သုံးြပီး အလွယ်တကူ ေရေးလို့ရေမယ်။
ြမန်မာစာဟာ သဘောဝကိုက Complex script ြဖစ်ေနတဲ့အတွက် Default Keyboard ေတွဟာ
ကွန်ပျူတာက နားလည်ြပီးသိမ်းသလို (ေြမ ဆိုရေင် မ-ရေရေစ်-သေဝထိုး ) အတိုင်းြဖစ်ခဲ့ြကတယ်။
သေကင်္ခတ ဆိုပါေတာ့ - သင် - (အဆင့်) - ကြကီး-သေဝထိုး နဲ့ တ လို့ ေရေးရေတယ်။ အိုင်တီနဲ့
ရေင်းနှီးသူေတွအတွက်ေတာ့ ြပဿနာ မရေှိပါဘေူး။
Keymagic လိုမျိုး smart keyboard ေတွ ေပါ်လာတယ်။ စာလုံးေပါင်းသိရေရေင် ေရေးလို့ရေတဲ့
အေနအထားမျိုး ြဖစ်ပါတယ်။ (ေြမ ဆိုရေင် သေဝထိုး-မ-ရေရေစ် ။ သေကင်္ခတ ဆိုရေင် သင်- (အဆင့်) - ေက
- တ ။ သြကင်္ခန် ဆိုရေင် သင်- (အဆင့်) - ြကန်။ ) အသံထွက်စဉ်တိုင်း ေရေးသလို ရေလာပါတယ်။
ယူဇာအများစု ဒီအေြခအေနမှာ အဆင်ေြပပါတယ်။
Visual order အတိုင်း ေရေးလို့ရေတာရေှိမယ်။ ေြပာ ဆိုရေင် သေဝထိုး− ရေရေစ်− ပ − ေရေးချ
ြမင်တဲ့အစဉ်တိုင်းပဲ ေရေးလို့ရေေအာင်လုပ်ထားတဲ့ပုံစံ။ (အဲ့ဒါမျိုး မသုံးဖူးလို့ ကီးဘေုတ်အမည် မသိပါ။)
စသြဖင့် ကိုယ်နှစ်သက်သလို တီထွင်သုံးနိုင်တယ်။
စာကိုအမှန်တိုင်းသိမ်းဖို့ Keyboard software မှာ Normalization ေတွ ပါလာရေတယ်။ ေအာ သရေ
ဆိုရေင် အ-သေဝထိုး-ေရေးချ ဆိုြပီး ကွန်ပျူတာကသိမ်းနိုင်ေအာင် unicode order အတိုင်း
ြပန်စီေပးရေတယ်။ ကျုံ ဆိုရေင် ကြကီး - ယပင့် - တစ်ေချာင်းငင် - ေသးေသးတင် စသြဖင့် order
မှန်ေအာင် စီေပးရေတာေတွ ရေှိလာတယ်။ မမှန်ခဲ့ရေင် ယူနီကုဒ်စနစ်အတိုင်း သိမ်းတာမဟုတ်ရေင် Dot-
circles အစက်ဝိုင်း ေလးေတွ ေပါ်ေနမယ်။ သူ့ေရေှ့ မှာ ဗျည်းတစ်ခုခုမရေှိဘေဲ ကွဲထွက်ေနတဲ့ ရေရေစ်ေတွ
အသတ်ေတွဆိုရေင် ဖတ်တဲ့အခါ အစက်ဝိုင်းေလးေတွနဲ့ ြမင်ရေတတ်ပါတယ်။
ဖုန်းေတွမှာကျေတာ့လည်း လက်ကွက်အေနအထားနဲ့ အသုံးြပုသူအြကိုက် ကီးဘေုတ်ပုံစံ အမျိုးမျိုး

4. ြပုလုပ်လာြကပါတယ်။ အေြခခံကေတာ့ User key in ေရေးေပးလိုက်တာကို unicode စနစ်နဲ့
မှန်ေအာင် သိမ်းဖို့ပါ။
အရေင်ကလိုပဲ စာကို visual order အတိုင်းေရေးြပီး visual order ပဲ သိမ်းလိုက်ရေင်
ေရေးလို့ဖတ်လို့ရေရုံပဲရေှိြပီး စာရေင်းအင်းေတွ အချက်အလက်ေတွ ြပုစု သိမ်းဆည်း
ရေှာေဖွတဲ့အခါကျေတာ့ အခက်အခဲများစွာရေှိမှာမို့ စာသားများကို စနစ်တကျသိမ်းဆည်းနိုင်ေအာင်
ြမန်မာယူနီကုဒ်စံနှုန်းများ သုံးရေြခင်း ြဖစ်ပါတယ်။
About Some Keys
အဂလိင်္ခလိပ် လက်နှိပ်စက်လည်း ေပါ်ကာစမှာ ၁ နဲ့ ၀ မပါခဲ့ဘေူး။ L အေသး (l) နဲ့ O ကို 1 0
ေတွအတွက် သုံးခဲ့တယ်။
ကွန်ပျူတာေခတ်မှာ ကိန်းဂလိဏန်းနဲ့ အက္ခရောေတွကို သီးြခားတန်ဖိုးတစ်ခုစီနဲ့ သတ်မှတ်မှ
မှန်ကန်ေအာင် တွက်ချက်နိုင်မယ်။
1 ဂလိဏန်းကို ခုြမင်ရေသလို ေခါင်းေလးေြခေလးေတွ တပ်လိုက်တယ်။ zero 0 နဲ့ O ကွဲေအာင်
အလယ်မှာ cut တစ်ခု ထည့်တယ် သို့မဟုတ် zero ကို ပိုပိန်ေအာင်ဆွဲတယ်။
အဓိကက ဂလိဏန်းနဲ့ စာလုံး ေရောေထွးြပီး မတွက်ချက်ေစချင်လို့။
ြမန်မာစာမှာလည်း ပုံစံတူေနတဲ့ သုည နဲ့ ဝလုံးကို ကွဲေအာင် သုညကို အလယ်မှာ cut တစ်ခု
ေပးရေတယ်။ ဗျည်းတွဲသရေေတွကို သုည ၀ မှာ ကပ်လို့မရေေအာင် စီမံြကတယ်။
ဝလုံး မဟုတ်တဲ့ ၀ ကို လုံးြကီးတင်ေပးရေင် ၀ိ ြဖစ်ေနမယ်။

5. How to Type
Keyboard Layout အများစုဟာ ရေှိြပီးသားလက်နှိပ်စက်လက်ကွက်ကေန ဆင်းသက်လာတဲ့
ပုံစံများပါပဲ။ အထူးတလည် ကွာြခားလာတာက မလိုတဲ့ခလုတ်ေတွ ဖယ်လိုက်နိုင်တာ ြဖစ်ပါတယ်။
အဂလိင်္ခလိပ်စာမှာ ေရေးရေင် ပုံမှန်စာလုံးနဲ့ Shift Key လိုအပ်သေလာက်ပဲ လိုအပ်ပါေတာ့တယ်။
လက်ကွက်ကိုြကည့်ပါ။
from: http://www.myanmarlanguage.org/unicode/myanmar3-keyboard-layout
ပုံထဲမှာြပထားတဲ့ ေရေးနည်းက Logical order ြဖစ်ပါတယ်။ ပရိုဂလိရေမ်ေရေးသားသူများ
အသုံးများပါတယ်။ သုံးစွဲသူများအေနနဲ့ Keymagic, Keyman လိုမျိုး smart keyboard များ
သုံးနိုင်ပါတယ်။ သင်ပုန်းြကီးအစဉ်တိုင်းလိုပဲ ေရေးလို့ရေလာပါတယ်။
ဥပမာ - ေြမ ေရေးမယ် ဆိုပါစို့
ပုံမှန်တိုင်း ေရေးလို့ရေတဲ့ ကီးဘေုတ်နဲ့ဆို သေဝထိုး−မ−ရေရေစ်−ဝဆွဲ ဆိုရေင် ေြမ ြဖစ်ပါတယ်။
ပါဌ်ဆင့်အတွက်ဆို အဆင့်ခလုတ်ေလး နှိပ်ရေင်ရေြပီ
ကင်းစီး အတွက် ဆိုရေင်ေတာ့ ငသတ် ကို အဆင့်ေလးနှိပ်တင်လိုက်ရုံပါ။
ရိုးရိုးခလုတ်ရေယ် shift ရေယ် ပါပဲ၊ ctrl alt key ေတွ မလိုေတာ့ပါဘေူး။

6. သုညကိုေတာ့ ဝိ ေတွ ေဝ ေတွ သွားလုပ်လို့ မရေပါဘေူး ။ ထို့အတူပဲ အက္ခရောအု ကိုလည်း ေရေးချတပ်
အသတ်တင် ပါဌ်ဆင့်ဆင့် လုပ်မရေပါဘေူး။
ဝ နဲ့ သုည(၀) မတူတာရေယ် ညကေလး(ဉ) နဲ့ အက္ခရောအု(ဥ) မတူတာရေယ် သတိထားရေမယ်။
တချို့ေသာ မရေှိတဲ့ စာလုံးေပါင်းကို ေရေးမိရေင် အဝိုင်းမှုန်မှုန်ေလး (dotted circle) ေပါ်ေနမယ်
ကို ဆိုရေင် ကြကီး−လုံးြကီးတင်−တစ်ေချာင်းငင် ပုံမှန်ပဲ ေရေးတယ်။
သုံး တို့ စုံ တို့လို စာလုံးေပါင်းမှာ တစ်ေချာင်းငင် ြပီးမှ ေသးေသးတင် လာရေတယ်။
ေယာက်ျား ဆိုရေင် ေယာက် ေရေးြပီးမှ ယပင့်−ေရေးချ−ဝစ္စေပါက်။ လက်ျာ (လက်ယာ) ဆိုရေင်
လ−ကသတ်−ယပင့်−ေရေးချ ။ အသတ်တင်ြပီးြပီးချင်း သရေသွားတပ်လို့ မရေဘေူး ။
ယပင့် ရေရေစ် ဝဆွဲ ဟထိုး တို့ကို ဗျည်းတွဲ ေခါ်တယ်။ သရေေတွကို သူတို့ေနာက်မှာပဲ ေရေးရေတယ်။
သရေေနာက်မှ ဗျည်းတွဲမလာရေပါ။
ယူနီကုဒ်က သတ်မှတ်ထားေသာ သိမ်းဆည်းပုံမှာ _ ဗျည်း−ဗျည်းတွဲ−သရေ−(ဗျည်း−အသတ်)−အသံ
ြဖစ်ပါတယ်။
Consistency
အ အ အိ အု အဲ အံ အို ( ေအ နှင့် ေအာ မပါ) သရေစာလုံးေပါင်းေတွကို ဖတ်လို့ရေတယ်။ code point
ေရော encoding ေရော တူေနေသးလို့ပါ။
ေအ ေအာ သရေစာလုံးေပါင်းေတွမှာ standard encoding အတိုင်း ဗျည်းကိုအရေင် ကွန်ပျူတာက
သိမ်းတယ်။ သရေြဖစ်တဲ့ သေဝထိုးကို လိုအပ်ချက်အရေ ဗျည်းေနာက်မှပဲ သိမ်းလို့ရေတယ်။ ြပတဲ့အခါ
သေဝထိုး ေရေှ့ြပန်ေရောက်ေအာင် rendering ထည့်ေပးရေပါတယ်။
ကျန်တဲ့ အသတ် နဲ့ ပင့်ရေစ်ဆွဲထိုး ေတွ ကစြပီး ကုဒ်ပွိုင့် မတူတဲ့အတွက် သက်ဆိုင်ရော encoding
ရေှိမှ ေရေးတဲ့တိုင်း ြမင်ရေလိမ့်မယ်။ သေဝထိုး၊ ရေရေစ် စတဲ့ ကျန်တာေတွကို Rendering ကေန
ပုံစံမှန်ေအာင်ေဖာ်ပါတယ်။
Rendering
စစချင်းမှာ အလိုအေလျာက်ပုံေြပာင်းစနစ် (Rendering System) မရေှိခဲ့ေသးတဲ့အတွက်
ဒီစာလုံးေတွအတွက် ကုဒ်ပွိုင့်သီးြခား သုံးခဲ့ရေပါတယ်။ အခု ကွန်ပျူတာက ြပင်ေပးနိုင်ပါြပီ။
သူတို့အတွက် သီးြခားကုဒ်ပွိုင့် သီးြခားခလုတ် မလိုအပ်ေတာ့ပါ။
ဥပမာ - ပျူ လို့ ေရေးမယ်ဆိုရေင် ပုံမှန်နှစ်ေချာင်းငင်နဲ့ ရေပါြပီ။ တစ်ေချာင်းငင်၊ နှစ်ေချာင်းငင်
အြကီးတစ်ခုေတွ အေသးတစ်ခုေတွ မလိုအပ်ေတာ့ပါဘေူး။
ဗျည်းတွဲ သရေ ပါဌ်ဆင့် စသည် ပါလာရေင် ပုံေြပာင်းေပးရေတဲ့သူများ_

7. ဈ ဉ ည ဋ ဌ ဍ န ရေ _
စာလုံးေတွကို သရေတွဲမယ် သို့မဟုတ် ပါဌ်ဆင့်ေရေးမယ် ဆိုရေင် ပုံမှန်အတိုင်း ေရေးသွားပါမယ်။
မဇ္ဈိမ ပဉ္စ အဋ္ဌမ အာယုဝဍ္ဎန
သဏ္ဌာန် ကဏ္ဍ သန္တာ
နျူကလိယ အနုပညာ ရူပါ
ညွန် နွှဲ
၎င်း ဗျည်းတို့အတွက် သီးြခား ခလုတ်တစ်ခုစီ သုံးစရောမလိုေတာ့ပါ။
ပုံစံေြပာင်းလဲေသာ ရေရေစ် ယပင့်များ _
ယပင့်၊ ရေရေစ်၊ ဝဆွဲ၊ ဟထိုး ခလုတ်ေလးမျိုးကိုပဲ တစ်ခုစီသုံးလို့ရေပါတယ်။ ဟထိုးနဲ့တွဲတဲ့ ဝဆွဲ၊
ဝဆွဲနဲ့တွဲတဲ့ ယပင့် စသြဖင့် သီးြခားစီ လိုက်ရေှာရေန် မလိုအပ်ေတာ့ပါ။
ြမ ြမုံ ေြမ ြကို ေြက ြကား
ပျ မျှ ေကျွေး
ရေွှံ့ နွံ
အာ - သရေ ေရေးချ နှစ်မျိုး
ခေကွး ဂလိငယ် င ဒေဒွး ပေစာက် ဝ ၊ အဲသည် ၆ လုံးကို ေမာက်ချနဲ့ ေရေးြကတယ်။ ကျန်တာေတွ
ဝိုက်ချပဲ ေရေးတယ်။
ဂလိငယ် ေရေးချ ကြကီး၊ ဝလုံး ေရေးချ တဝမ်းပူေတွ စသြဖင့် ဝိုက်ချေြကာင့် ေပါက်ကရေြဖစ်မှာ
မခံစားနိုင်လို့ ထင်တယ်။
တိုင်းရေင်းသားစာထဲမှာ အကုန်လုံး ေမာက်ချပဲသုံးတာရေှိတယ်။
ထို့ေြကာင့် ယူနီကုဒ်မှာ ေရေးချသရေအတွက် ၂ ေနရောရေှိေနတယ်။ ပုံစံတူ သုံးမရေတဲ့
ေနရောေတွအတွက် ြဖစ်တယ်။ Sorting ြပန်စီရေင်ေတာ့ အတူတူပဲလို့ သတ်မှတ်ယူရေတယ်။
အချို့စာလုံးများမှာ ဗျည်းတွဲပါရေင် ဝိုက်သွားြကြပန်ေရော။
ဥပမာ − အြခား ဂလိျာရေစ် ြငာ ြဒာ ြပာ အဝှာ
သို့ေသာ် ဘေယက်ဒွါဒရော လိုမျိုးမှာကျေတာ့ ေမာက်ချပဲ ြဖစ်ရေြပန်တယ်။
ဣ ၏ (အက္ခရော အိ ) နှစ်မျိုး ရေှိတယ်
ဣ ကို ဣြာ န္ဒြာ (အဓိပ္ပာယ်− သိြကားမင်း) လိုမျိုးမှာ ေရေးတယ်။ ကြကီးေအာက်က ကြကီးအေသးကို
တစ်ေချာင်းငင်ထားတာ မဟုတ်ပါ။

8. ဤ ( အက္ခရော အီ) နဲ့ တူတူ ြဖစ်လာခဲ့တယ်။
၏ ( ဝါကျအဆုံးက ၏ ) ကလည်း သီးသန့်အက္ခရော ြဖစ်တယ်။
ဧ ( အက္ခရော ေအ) ကို ပုဒ်မနဲ့အသတ်တွဲြပီး အိ ရေယ်လို့ ြဖစ်လာတာ မဟုတ်ပါ။
( ယူနီကုဒ်မှာ ပုဒ်မကို အသတ်သွားတင်လို့ မရေဘေူး။ )
ညကေလး နှင့် အက္ခရောအု (ဉ ဥ)
ဉ - ညကေလး ဆိုတာ ရေှိတယ်။ အက္ခရော ဥ မဟုတ်ဘေူး။ မတူပါဘေူး။
ညကေလး မှာ ပါဌ်ဆင့်မပါရေင် ေြခေထာက်ပိုရေှည်ေအာင် ဆွဲြကတယ်။
ဉာဏ် ပဉ္စ အဉ္ဇလီ ယဉ်ေကျး စတာေတွမှာ ဉ − ညကေလး ကို ေရေးတာပါ။ အေပါ်မှာ အသတ်တင်
သို့မဟုတ် အဆင့်နဲ့ ေရေးတာ ဉ ကေလး ပါ။ ယူနီကုဒ်မှာ အက္ခရော ဥ ကို အသတ်တင်လို့ မရေဘေူး။
ြမန်မာစာ ေရေးထုံးမှာလည်း မရေှိဘေူး။
ဉာဏ် သည် ညံ ြဖစ်ေသာ်လည်း
ဥဏ် သည် အုံ ြဖစ်ေနသည်။
ညကေလး ေရေးချ နြကီးသတ် ဉာဏ် သည် ဦးေဏှာက်ကိုေသာ်လည်းေကာင်း
ဦးေဏှာက်သုံးနိုင်ြခင်းကိုေသာ်လည်းေကာင်း အဓိပ္ပာယ်ေပးနိုင်သည်။
အက္ခရောအု နြကီးသတ် ဥဏ် မှာ ဥဏ္ဏလုံေမွးရေှင်ေတာ်၊ ြမတ်စွာဘေုရေား၏ မျက်ခုံးနှစ်ခုြကား ရေှိေသာ
ေမွးရေှင်ေတာ် ကို ေရေးသားလျှင် သုံးရေပါသည်။
အက္ခရော ဦ
အက္ခရော ဦ ဟာလည်း သီးြခား သေကင်္ခတ ြဖစ်တယ်။ ဝိသဇ္ဇနီ ထည့်ြပီး ဦး လို့ ေရေးနိုင်တယ်။
အဲ့နှစ်ခုဟာ မတူတဲ့ ေရေှးေခတ်ေရေးသားပုံကေန လာတယ်။ လုံးြကီးတင်ဆံခတ် ေပါင်းြပီး
အသံထွက်ေြပာင်းတာ မဟုတ်ဘေူး။
တစ်ခုရေှိတာ အက္ခရော ဥ ကို တစ်ေချာင်းငင်တစ်ခု နဲ့ ဝိသဇ္ဇနီ ထပ်ေပါင်းြပီး ဥုး (ဦး) လို့ ေရေးထုံး
ရေှားရေှားပါးပါးရေှိတယ်။
ေရေွှကျင်ဂလိိုဏ်းက စသုံးတယ် လို့ သိရေတယ်။
ခုေခတ် ဥူး ဆိုြပီး နှစ်ေချာင်းငင်နဲ့ဟာေတွ မြကာခဏ ေတွ့ရေတယ်။
အက္ခရော ဥ ဟာ အ မဟုတ်လို့ အူး လို နှစ်ေချာင်းငင် တပ်စရော မလိုဘေူး။
အမှန်မှာ ဦး သို့မဟုတ် ဥုး ပဲ။
ယူနီကုဒ်မှာ အက္ခရော ဥ နဲ့ လုံးြကီးတင်ဆံခတ် သွားေပါင်းရေင် ဦ လို့ ြပန်သိမ်းတယ်။
ဥုး ကိုလည်း ဦး နဲ့ အတူတူပဲ လို့ sorting မှာယူတယ်။
ထူးြခားေရေးထုံးမို့ သိမ်းရေင်ေတာ့ ဥ +ု +း အေနနဲ့ပဲ သိမ်းတယ်။

9. အို
အို သရေဟာ လုံးြကီးတင်နဲ့ တစ်ေချာင်းငင် နှစ်ခုေပါင်းမှ တစ်ခုြဖစ်တယ်။
အမှန်မှာ နစ်ခုေပါင်းတစ်ခုြဖစ်တဲ့ သေကင်္ခတဟာ သိမ်းဆည်းတဲ့အစဉ် မှန်ကန်ဖို့
အေရေးြကီးပါတယ်။
ယူနီကုဒ်မှာ ဗျည်း ြပီးရေင် လုံးြကီးတင်-တစ်ေချာင်းငင် အစဉ်တိုင်း သိမ်းရေတယ်။ smart keyboards
ေတွက လူဘေယ်လိုေရေးေရေး အစဉ်မှန်ေအာင် normalize ြပန်လုပ်ေပးပါတယ်။
အရေင်တုန်းက လုံးြကီးတင်ြဖစ်ေစ တစ်ေချာင်းငင်ြဖစ်ေစ ဘေယ်လိုေရေးေရေး ဖတ်လို့ရေြပီးတာပဲ
ထင်ခဲ့တယ်။ အချက်အလက်ေတွ ကိုယ့်ဘောသာ ြပန်ရေှာေတာ့ အလွန်အာရုံေနာက်တာပါပဲ။
အဂလိင်္ခလိပ်စာလို တစ်လုံးချင်းမဟုတ်တဲ့ complex script ေခါ်တဲ့ အေရေးအသားမျိုးမှာ
သိမ်းဆည်းမှုအစဉ် ကျကျနနြဖစ်ဖို့ အေရေးြကီးပါတယ်။
ဥပမာ ြမို့ ဆိုပါေတာ့။
မ (ဗျည်း) ရေရေစ် (ဗျည်းတွဲ) လုံးြကီးတင်-တစ်ေချာင်းငင်(သရေ) ေအာက်ြမစ်(အသံ) အစဉ်တိုင်းပဲ ။
လွယ်လွယ်ကူကူ ေရေးနိုင်ပါတယ်။
အုံ
ေသးေသးတင် (ံ) ဟာ အက္ခရောစဉ်မှာ အံ အသံတစ်ခုအေနနဲ့ စီစဉ်တယ်။
ေသးေသးတင်ချည်းသာ ဆိုရေင် အ အိ အု ေအ အဲ ေအာ အံ အို သရေအစဉ်ထဲမှာ စီတယ်။
တြခားသရေေတွနဲ့ တွဲလာရေင် (တုံ တိ ) ကျေတာ့ သရေအေပါင်း မသတ် အေနနဲ့ သိမှတ်တယ်။
မသတ်အစဉ်ေနာက်ထဲမှာ စီတယ်။
ေသးေသးတင် ဆိုတဲ့ အစက်ကေလးဟာ မသတ် (မ်) ကို အတိုချုံ့ခဲ့တာ ြဖစ်ပါတယ်။
ကမ္ − ကမ် − ကေန ကံ လို့ ေရေးတယ်။
တိမ် ကေန တိ ၊ ကုမ် ကေန ကုံ စသြဖင့် အသုံးရေှိတယ်။
ဒါေြကာင့် ယူနီကုဒ်မှာ တစ်ေချာင်းငင်ြပီးမှ ေသးေသးတင်ကို သိမ်းပါတယ်။
တချို့ကီးဘေုတ်မှာ တစ်ေချာင်းငင် အရေင်ေရေးမှ အဆင်ေြပတယ်။
စီစဉ်ရေင်လည်း မသတ်(မ်) များေနာက်မှာ စီပါတယ်။
အဘေိဓာန်မှာ ြကည့်နိုင်ပါတယ်။
Unicode သိမ်းဆည်းပုံအစဉ် _ ဗျည်း ဗျည်းတွဲ သရေ ဗျည်း အသတ် အသံ
အရေဆိုရေင် ဒုတိယလိုက်တဲ့ ဗျည်းနဲ့အသတ် အြဖစ် ယူထားတာပါ။
‪
ဩ ဪ
လုံးချင်းသရေ (independent vowel) ေတွ ြဖစ်ပါတယ်။ ကီးဘေုတ်မှာ သီးသန့်ကီး ပါပါတယ်။

10. တကယ်ေတာ့ ြမန်မာလိုမှာ သရေရေစ် မရေှိေပမဲ့ တိုင်းရေင်းသားသုံး ရေှိချင်ရေှိမှာမို့ ဒီတိုင်း
ေပးေရေးထားတာထင်တယ်။
ဆင်တယ်ထင်ရေေပမဲ့
ြသ (သ ရေရေစ်) နဲ့
ဩ (အက္ခရောဩ)
ေသချာြကည့်ရေင် မတူပါ။
ဪ ကလည်း special character ပါပဲ။
အက္ခရော ဩ ကို သရေေတွထပ်ေပါင်းြပီး အက္ခရော ဪ ထပ်ြဖစ်လာတာ မဟုတ်ြပန်ဘေူး။
ဗျည်းနဲ့တွဲတဲ့ သရေေတွက ေအာ ၊ ေအာ် လို့ ေရေးပါတယ်။
ချွေင်းချက်အေနနဲ့ ေဩာင်း ကိုေတာ့ သ ကို ေအာ သရေ ထပ်ေပါင်းြပီး ေရေးပါတယ်။
ပါဌ်ဆင့် Stacking
ပါဌ်ဆင့် အေရေးအသားများသည် အသတ်ကိုချုံ့သည့်အေနြဖင့် ေပါ်ေပါက်လာြကသည်ဟု
ယူဆရေပါသည်။ ပုံမှန်လက်ကွက်တွင် ဝိရောမ သေကင်္ခတ (Shift f) ကို အသုံးြပုသည်။
ဗျည်းနှစ်ခုြကား ၎င်း သေကင်္ခတ ပါလာလျှင် ကွန်ပျူတာ၏ အလိုအေလျာက်ပုံေဖာ်ြခင်းြဖင့်
စာလုံးဆင့်ပုံသဏ္ဌာန် ြဖစ်သွားပါသည်။
သိစရောများ_
ဆိုေတာ့ ြမန်မာပါဌ်ဆင့်ေတွ unicode လက်ကွက်နဲ့ဆို shift F key သုံးြပီး ေရေးရေတယ်။ က
အေသးေလး ဘေယ်မလဲ။ မ အေသးေလး ဘေယ်မလဲ။ ေအာက်မှာေနြပီး အလယ်ကပ်တာလား
ေအာက်မှာေနြပီး ေဘေးကပ်တာလား စတဲ့ ေပါက်တတ်ကရေေတွ ေခါင်းစားစရော မလိုေတာ့ဘေူး။
ရေရေစ်မျိုးစုံ ဟထိုးမျိုးစုံ စတာေတွကိုလည်း ကွန်ပျူတာက စံတစ်ခုတည်းနဲ့ သိမ်းတာမို့
ေရေးရေလွယ်သလို ြပန်ရေှာရေတာလည်း လွယ်တယ်။ စနစ်တကျ ြဖစ်လာတယ်။
ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ _
ဋ တသလင်းချိတ် နဲ့ ဌ ထဝမ်းဘေဲ ဆင့်ရေင် ဋ္ဌ ။
(( ဌ ဝမ်းဘေဲ မှာ လည်ရေစ်ပါတာ ပိုမလှပါဘေူး။ သူေဌး ကို သူေဋ္ဌး လုပ်ရေင် မှားပါတယ်။
ဋ သလင်းချိတ်နဲ့ ဆင့်တဲ့ အဋ္ဌမ လိုမျိုး ပဋ္ဌာန်း လိုမျိုးမှာ သုံးပါတယ်။
ေသေဋ္ဌး ဆိုတာက ေရေးထုံးေနာက်တစ်မျိုးပါ။ ေသဋ် + ေဌး ပါ။))

11. ဍ ဒရေင်ေကာက် နဲ့ ဎ ဒေရေမှုတ် ဆင့်ရေင် ဍ္ဎ _
တစ်ေချာင်းငင် နဲ့ အဆံထည့်ထားတာ မဟုတ်ပါဘေူး။
အာယုဝဍ္ဎန ( ဝဍ် ဎ န )
အာကဍ္ဎန ( ကဍ် ဎ န ) စတဲ့ အေရေးအသားများမှာ သုံးပါတယ်။
ဏ နြကီး အဆင့်မှာ ဋ ဌ ဍ ေတွ့နိုင်ပါတယ်။
ဏ ြကီး အဆင့် ဋ သလင်းချိတ် = ဏ္ဋ (ဘေုရေားစာထဲ ေတွ့ရေတတ်တယ်)
ဏ ြကီး အဆင့် ဌ ဝမ်းဘေဲ = ဏ္ဌ (သဏ္ဌာန်)
ဏ္ဍ ြကီး အဆင့် ဍ ေရေမှုတ် = ဏ္ဍ (ကဏ္ဍ)
ပုဂလိ္ဂိုလ် ကုက္ကို စတာေတွမှာလည်း
ပုဂလိ (အဆင့်) ဂလိိုလ်
ကုက (အဆင့်) ကို စသြဖင့် ေရေးနိုင်ပါတယ်။
ကင်းစီး
အေရေှ့က ဗျည်းနဲ့ဆိုင်တဲ့ ငသတ် ကို ေနာက်ကကပ်လိုက်တဲ့ ဗျည်းေပါ်မှာ တင်ေပးထားတာ
ြဖစ်ပါတယ်။
ငသတ် နဲ့ ဒုတိယဗျည်းြကား shift F ခံလိုက်ရေင် ကင်းစီးတက်သွားပါတယ်။
သင် (အဆင့် ) ေက = သေကင်္ခတ
သင် (အဆင့် ) ြကန် = သြကင်္ခန်
သင် (အဆင့် ) ေဘော = သေဘေင်္ခာ
အင် (အဆင့် ) ဂလိုလိမာလ = အဂလိင်္ခုလိမာလ
၎င်း
လည်းေကာင်း ကို အတိုေကာက်ေရေးဖို့ (၎) သေကင်္ခတ သုံးပါတယ်။ ဂလိဏန်း ၄ ကို
ငသတ်ထည့်တာမဟုတ်ပါ။ သီးြခားသေကင်္ခတ ြဖစ်ပါတယ်။ သုည (၀) ကို စာလုံးေပါင်းထဲ
ထည့်မေရေးသလိုပါပဲ။ လက်ကွက်အများစုမှာ Shift R ေနရောမှာ ရေှိပါတယ်။

12. Burmese Pangram
သီဟိုဠ်မှ ဉာဏ်ြကီးရေှင်သည် အာယုဝဍ္ဎန ေဆးညွှန်းစာကို ဇလွန်ေဈးေဘေး ဗာဒံပင်ထက်
အဓိဋ္ဌာန်လျက် ဂလိဃနဏ ဖတ်ခဲ့သည်။
အာယုဝဍ္ဎန ( အာယုဝဍ (shift F) ဎ န )
အဓိဋ္ဌာန် ( အဓိဋ (shift F) ဌာန်
ပန်ဂလိရေမ် ဆိုတာ ကြကီးမှ အ အထိ ဗျည်းအားလုံးပါဝင်ေသာ ဝါကျ ြဖစ်ပါတယ်။ အထက်ပါ
ပန်ဂလိရေမ်ကို ကိုေမာင်ဆန်း ေရေးခဲ့တာ ြဖစ်ပါတယ်။
သည် ပန်ဂလိရေမ် ကို ေကာင်းေကာင်းေရေးတတ်သွားရေင် ယူနီကုဒ်လက်ကွက်ကို ေချာေချာေမွ့ေမွ့
အသုံးြပုနိုင်ပါြပီ။

13. Notes on Burmese Script
Pre-vowel
The vowel sign which appears before the consonant is called pre-vowel. In Myanmar
Script, it is known as Tha-Wai-Htoe.
သေဝထိုး ဘေယ်သေဝထိုးြပီး သွားေနလဲ?
ေရေးသူ - ဆန်းလင်း နိုင် Myanmar Unicode Area
ြမန်မာစာမှာ အက္ခရောေတွ စာလုံးေတွ အသံထွက်ဖို့ အြခား ဘောသာစကားေတွ နည်းတူ သရေတစ်ခု
အနည်းဆုံး လိုအပ်ပါတယ်။
က = က + အ
ကာ = က + အာ
ကိ = က +အိ(ဣ)
ကီ = က + အီ(ဤ)
ေက = က + ေအ (ဧ)
ေကာ = က + ေအာ (ဩ)
ေကာ် = က + ေအာ် (ဪ)
စသည်ြဖင့် အဲလိုေတွ ရေှိပါတယ်။
ဘောသာစကားေတာ်ေတာ် များများမှာ သေဝထိုး (ေ) ဧ သရေလို သရေေတွ ရေှိပါတယ်။ Pre Vowel
လို့ ေခါ် ြကပါတယ်။ ဗျည်းေရေှ့မှာ ေတွ့ရေတဲ့ သရေပါ။ ပုံမှန်အားြဖင့်ေတာ့ ဗျည်း + သရေ ပါ။
ြမန်မာ မှာ က + ေအ [ ဗျည်း + သရေ ] မှ ေက ဟု အသံ ထွက်ပါတယ်။ ကွန်ပျူတာေတွမှာ
တြခားဘောသာစကားေတွ နည်းတူ Pre Vowel ေတွကို ဗျည်းေနာက်မှာပဲ သိမ်းြပီး
ေရေှ့မှာေပါ်ေနေအာင် Shaping Engine လို့ ေခါ်တဲ့ စာလုံးပုံေဖာ်မှု လုပ်ေဆာင်ချက်က
လုပ်ေဆာင်ေပးပါတယ်။
Pre Vowel ေတွကို ေရေှ့မှာ ထားရေြခင်း ေြကာင့် ေကာင်းကျိုး ဆိုးကျိုး ေတွ ရေှိပါတယ်။
ေကာင်းကျိုးေတွကို အရေင်ေြပာပါ့မယ်။
၁။ ြမန်မာယူနီကုဒ် နှင့် အြခားဘောသာစကားေတွရေဲ့ စာအက္ခရော သိမ်းစီးပုံမှာ ဗျည်း + သရေ + အသံ
ဟု သိမ်းြကပါတယ်။ သိမ်းစီးမှု တသမတ်ထဲပဲ ြဖစ်ပါတယ်။ သေဝထိုးမို့လို့ ေရေှ့မှာသိမ်းမယ်။
ရေရေစ်မို့လို့ ေရေှ့မှာသိမ်းမယ်။ ေရေးချမို့လို့ ေနာက်မှ သိမ်းမယ် လို့ မဟုတ်ပါဘေူး။ တသမတ်ထဲ

14. မဟုတ်ဘေဲ အမျိုးမျိုး ေရေှ့ေနာက်ကွဲေနတဲ့ သိမ်းစီးပုံမျိုး နှင့် အလုပ် လုပ်ေဆာင်ဖို့ ကွန်ပျူတာမှာ
ခက်ခဲပါတယ်။ တသမတ်တည်းသိမ်းစီးသည့်အတွက် (Unique) ဗျည်း သရေ ခွဲြခားဖို့
အရေမ်းလွယ်ကူသွားတဲ့အတွက် ကွန်ပျူတာတွင် ြမန်မာစာအတွက် process လုပ်ေဆာင်နိုင်ဖို့
အရေမ်း ရေှင်းလင်းလွယ်ကူသွားပါတယ်။
၂။ ဗျည်း သရေ ခွဲြခားမှု ရေှင်းလင်းလွယ်ကူသွားသည့်အတွက် ဒီလုပ်ေဆာင်ချက်ေတွကို
အဓိကလိုအပ်တဲ့ အက္ခရော စဉ်ြခင်း၊ စာရေှာြခင်း၊ ြပင်ဆင်ြခင်း ေတွမှာပါ ဆင့်ကူးြပီး
ပိုမိုလွယ်ကူသွားပါတယ်။
၃။ ြမန်မာစာ ဝဏ္ဏြဖတ်ြခင်း (Voice)၊ စကားလုံး ြဖတ်ြခင်း (Word)၊ စကားစု ြဖတ်ြခင်း (Phrase)
ေတွမှာပါ ဒီ ဗျည်းသရေ ခွဲြခားမှုက အေရေးပါသည့်အတွက် ဒါေတွကို အသုံးြပုတဲ့ auto translation
ဘောသာြပန်ြခင်း ၊ text to speech၊ auto spelling correction စာရိုက်အမှား ြပင်ဆင်ြခင်း စာသားမှ
အသံ ေြပာင်းလဲြခင်း မှာပါ ပိုမို အဆင်ေြပသွားပါတယ်။
၄။ ြမန်မာစာကို word processing DTP စာစီစာရိုက်ြခင်းဆိုင်ရော ကိစ္စေတွမှာလဲ
အဆင်ေြပသွားပါတယ်။
ဒါေတွ အားလုံး ရေနိုင်တယ် အဆင့်မှာပဲ ရေှိပါေသးတယ်။
နည်းပညာရေှင် ပညာရေှင်ေတွရေဲ့ ေစတနာ အေပါ်မမှာ မူတည်ပါတယ်။
ဆိုးကျိုးေတွကေတာ့
၁။ Prevowel ေတွကို ဗျည်းေနာက်မှာ သိမ်းြပီး ေရေှ့မှာေပါ်ေနဖို့ Shaping Engine စာလုံးပုံေဖာ်မှု
စနစ်တစ်ခု လိုအပ်ပါတယ်။ Contextual shaping ၊ Complex script ေတွတိုင်းက ြမန်မာစာကဲ့သို့ပဲ
Shaping Engine လိုအပ်ပါတယ်။
လက်ရေှိ အြခား ဘောသာစကားနည်းတူ OS ေတာ်ေတာ်များများမှာ ြမန်မာစာကို
အေထာက့်အပံေပးေနပါြပီ။
၂။ သုံးစွဲရေ ခက်ခဲသွားသေယာင်ရေှိပါတယ်။ အသုံးြပုသူနားလည်ဖို့ အချိန်ခဏ လိုအပ်ပါတယ်။
ကီးဘေုတ် software ေတွရေဲ့ အကူအညီနဲ့ ေြပလည်နိုင်ပါတယ်။
သေဝထိုး ကဲ့သို့ေသာ Pre Vowel ေတွကို ေရေှ့မှသိမ်းမည် ဆိုလျှင် အေပါ်က ေကာင်းကျိုးေတွ
မရေေတာ့ပါဘေူး။
ဆိုးကျိုးထဲမှ ပထမတချက်ကေတာ့ အဆင်ေြပြပီး ဒုတိယအချက်ကေတာ့ သုံးစွဲသူနဲ့သာ
ဆိုင်ပါတယ်။
ေနာက်တစ်ခုက ဒီ Pre Vowel က ြမန်မာယူနီကုဒ် စလုပ်ေတာ့မှ ြဖစ်လာတဲ့ နည်းပညာ။
ြမန်မာယူနီကုဒ်ဖန်တီးတဲ့ အချိန်မှ သူများထက်ထူးြပီး ထွင်ထားတာ မဟုတ်ပါဘေူး။
အြခားဘောသာစကားေတွမှာ Pre vowel ဗျည်းေနာက်မှာ သိမ်းြပီး အဆင်ေြပလွန်းေနတာ နှစ်
များစွားြကာလို့ ဘောသာစကားဆိုင်ရော နည်းပညာ ပစ္စည်း ေတွ များစွာထွက်ေပါ်လာေနပါြပီ။

15. Programming logic ေတွအတွက် နည်းပညာသမားေတွက ပိုမို နားလည်လွယ်ကူပါတယ်။
ထိုသူေတွ ရေှင်းြပမှ သုံးစွဲသူ အသုံးြပုသူေတွ က နားလည်နိုင်မည် ြဖစ်ပါသည်။
နည်းနည်းသိတဲ့သူ နည်းနည်းတာဝန် ရေှိပါသည်။
များများ သိတဲ့သူ များများ တာဝန်ရေှိပါသည်။

16. Syllable and Word
Syllable break and word break are two different things.
Even for syllable break, there are phonographic break and orthographic break.
A cluster is just a cluster. For example ြမန် is composed of two clusters to become one
syllable.
ယက္ခ is two syllables according to phonographic, however, taken as one syllable in
orthography.
သေကင်္ခတ is one word, made of three syllables in phono and/or two syllable in ortho.
Ngwe Tun
Myanmar syllable can be composed of multiple characters. Each consisting of two or
more stems joined together is known as a
compound word. Myanmar writing language can be distinguished
mainly seven kinds of compound words, as shown in Table 1. In
this proposed system, it can recognize and detect all kinds of
compound words.

17. စင်ကာပူ is not စင် + ကာ + ပူ ; စင် is just syllable, ကာ is just syllable, ပူ is just syllable.
there is no specific meaning. ေရေခဲေချာင်း = ေရေ+ ခဲ + ေချာင်း or ေရေခဲ + ေချာင်း or ေရေ+
ခဲေချာင်း It could be compound word. But we can say it is just meaning words.
Compound word list in English
http://www.learningdifferences.com/Main%20Page/Topics/Compound%20Word
%20Lists/Compound_Word_%20Lists_complete.htm
More Information
http://www.myanmarlanguage.org/