1. Mundukoetniak Iker Peña 09/11/8 SamiakedoLaponiarrak

2. Saamiak, SamiakedoLaponiarrak 1...................... Titulua 2...................... Aurkibidea 3……………… Kokapena 4……………… Kopurua 5……………… Paisaia 6……………… Janzkera 7……………… Ohiturak 8……………… Ekonomia 9……………… Bilbliografia 10……………. Hizkuntza

3. Kokapena SamiakLaponiakoakdira, hortikdatorLaponiarhitza. Laponia Norbegiak, Suediak, Finlandiak, Errusiakoiparmendebaldeak eta Kolakopenintsulaosatzendute. Batera 80.000 diragutxigorabehera, 50.000 Norbegian, 20.000 Suedian, 10.000 Finlandian eta 2.000 Errusian. ArkeologoekdioteSamiak duela 6.000 urteagertuzirelaLaponian.

4. Kopurua

5. Paisaia Laponia gehieneanklimasubartikoedoborealadago, horrekesannahi du hotzaskoegiten duela. Temperatura bariaziogehienduenklimenarteandago; neguan -30º bajatuahal da temperatura eta udan 30º igo. Hangobiozenosia taiga da ia Laponia osoan. Taiga koniferenbasoaedo baso hotzaesannahi de errusieraz. Taigandagoen fauna oso urria da, zeren era hegaztigehienakhibernatzendute, eta ugaztunentzakobizimodua oso zaila da; baina hala eta guztiz ere, hartzzuriak, azeriak, eluroreinak eta altzeakbezalakoanimaliakdaude.

6. Klimograma

7. Janzkera Samiak arropa potolozjanztendira. Arropa originalaurdina eta gorria da eta oso beroa. Gauregunbakarrikfestetanjanztendutebaina XX. Mendearenbukaerarainobetizihoatenhorrela.

8. Ohiturak Saamiekohituraaskodituzte. Lehen, ``chaman´´ baten inguruan zen beraienbizitzabainagahuregungehienekluteranismoaegitendute. Luteranismoamugimenduerlijisosobat da, katolikoprotestantea, Martin Luterokhasizuena. Guriarraroegitenzaigunlaponiarrenohiturabat: umebatjaiotzendenean, melodiabategitendiote, eta horrela, bakoitzakberemelodiadauka. BeraienmusikaYoikdeitzen da.

9. Ekonomia Samienekonomiagehienaelur-oreinenartzainketandagooinarrituta. Lehenia sami guztiekhonetazbizitzenziren, bainaorain, negutegiprozesua eta beroketaglobalarenondorioz 7.000 laponiarrekbakarrikegitendute. Elur-oreinketafamilienartekokoordinazioitzelabehar du; horregatik, honetazbizitzendiren sami bakoitzaklurraldebatdauka, distritutanzatituta.

10. Hizkuntza Samienhizkuntzahirudialektutanbanatutadago: mendebaldekolaponiarra, erdikolaponiarra eta laponiarmeridionala. Laponiarra euskera bezalakoa da; lekubakoitzean era batetaraerabiltzen da bainaLaponiarguztiakgaidiraberaienarteanulertzeko.

11. Bibliografia http://es.wikipedia.org/wiki/Sami http://es.wikipedia.org/wiki/Laponia http://mapahumano.fiestras.com/servlet/ContentServer?pagename=R&c=Articulo&cid=106